Katalog

6 EKİM 1999 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA JvLJJ-iJ. LJ.K [email protected] 15 ALLECRO EVtN tLYASOĞLU Yeni mevsmıe başlarkeııYeni mevsimin mûzik dünyası yavaş yavaş uyan- maya başladı. Geçen hafta dönemin ilk konserini, oysa Borusan'ın oda orkestrası kimliğindeki son konserini. Boğaziçı Ünıversıtesi'nde dinledik. Şef GürerAykal yönetımındeki topluluğun solistleri Fe- HnHalkaaveŞafakMulaidi. Aykal'ın sesdinamik- Ierindeki ve tempolardaki karşıtlıklara ayn birözen gösterdiğı konserde özellikle CihatAşkm'ın başke- mancılığındaki kemanlardüzgün bırtonlamaduyur- du. Boğaziçi Üniversitesi'ndekı Murat Dıkmen Sa- Jonu'nun koşullanna karşın özeJhkJe RespighTnin Antik Aryalar ve Danslar'ı dolgun bır sononte için- de tınladı. Topluluğun 8 Kasım"da başlayacak kon- serleri artık oda orkestrası değıl, senfonik bir kim- lik içinde karşımıza çıkacak. Gürer Aykal, bu yıl Antalya Devlet Senfoni Or- kestrası'nı ve Borusan Filarmoni Orkestrası'nı ele almış durumda. Her iki topluluğa da sınav ile yeni üyeler alınıyor, yorumculan senfonik karakterde ge- liştırecek programlar çizıliyor. Böylece bu çiçeği burnundakı topluluklar Aykal'ın hem yönetimin- den hem de eğitiminden geçerek, yeni bir öz dene- tim ve yeni bir coşku ile işe başlayacaklar. Borusan, filarmoni orkestrası ile Istanbul'a yeni bir ses getirmekle büyük bır hizmet sunmuş olacak. Burada her zaman sorulan bir soruvu bir kez daha anımsatalım. "Füannoni" ya da "senfoni" orkest- ralannın yapı olarak hıçbir farkı yoktur. Filarmonı sözcüğü, ("phfl" kökünün filatelist örneğinde oldu- gu gibi "sever" anlamını taşıdığı), mûzik severlenn desteğı ile kurulmuş birtopluluktur. Şimdi Borusan da müzikseverlerin her açıdan desteğini bekliyor. Üf- leme çalgı sanatçılannın bir bölümünü yurtdışından getireceğini, yıl boyunca her ay verecegi konseri değişik bir ortamda yıneleyeceğini öğreniyoruz. Programa göz atınca özellikle temel yapıtlann ve de- neyımlı solistlerin seçildiğini görüyoruz. Anlaşılan senfonik kimliğıne yeni kavuşan bır topluluk oldu- ğu ıçin yeni yapıtlar ya da genç ve yabancı solist- lerle işi riske atmamışlar. Programlann en önemli özdeksel (tematik) birliği Beethoven. Bir yıl içinde Beethoven'ın dokuz senfonisı tamamlanmış olacak. Gerek izleyiciler gerekse çalıcılar açısından önem- lı bır eğitim bu senfonilerin art arda dizilmesi. Ay- nca Beethoven'ın keman konçertosu, pıyano kon- çertolan, üçlü konçertosu ve uvertürleri de çalına- cak. Kimı konserler ise (11 Ocak, 28 Mart, 16 Ma- yıs gibi) baştan sona Beethoven'ı içeriyor. Program- lardakı diğer besteciler Mozart, Vivaldi, Haydn ve Schubert Yeni yıl konserleri bağlammda geçen yıl yitirdiğimiz Rodrigo'yu anmak ıçin solıst olarak Romeno Kardeşler Gıtar Dörtlüsü davet edilmiş. Konserlerin diğer solıstlen Ayşegül Sanca, Cihat Aşkın, Doğan CangaL Gülsin Ona>,Judith L luğ, Da- niel Grosgurin (çello), Ayla Erduran, Sevin Berk, Ver- da Ermangibı güvenlı ısımler. Şımdılik genç ve ye- a ni iki müzikçi var: FlütçüBûJentEvdlve şef Alpars- lan Ertüngealp. Gürer Aykal'ın dışında, 8 Şubat ve 25 Nisan konserlerini yönetecek olan Ertüngealp, ge- çen yıl St. Petersburg'daki şeflik yanşmasında üçün- cülük elde etmişti. Bilkent Senfoni Orkestrası'nın gûz konserleri Bilkent Senfoni, 22 Eylül 'de mevsimi açü. Bunun başlığı "Dayanışma Konseri" idi. Deprem felaketin- de yiten yaşamlar anısına ve zor koşullardakı çocuk- lar yaranna adanmış bir konser. Bolşoy Tiyatro- su'nun ünlü şefi FuatMansurov yönetımınde ve ün- lü kemancı Maxim Fedetov'un solistliğındeki bu konser umanz ıyi bır gelır sağlayarak amacına ulaş- mıştır. Topluluğun bir başka yararlı konseri de "Yf- 'ürer Aykal, bu yıl Antalya Devlet Senfoni Orkestrası'nı ve Borusan Filarmoni Orkestrası'nı ele almış durumda. Sınav ile yeni üyeler alınıyor, yorumculan senfonik karakterde geliştirecek programlar çiziliyor. Böylece bu topluluklar Aykal'ın hem yönetiminden hemde eğitiminden geçerek, yeni bir öz denetim ve yeni bir coşku ile işe başlayacaklar. kunm ardmdan yeni umutiaria'' başhğını taşıyor ve 14 Ekim saat 20.30'da Istanbul Lütfı Kırdar Salo- nu'nda yer alacak. Dünyanm önde gelen şeflerinden Yoel Levi'nin yönetimındeki programa çok önemli ısimler solist oluyor. Çağımızın keman ustalann- dan Shiomo Mintz ve uzun zamandır Istanbul'da dınleyemediğimız değerli piyanistlerimiz Gfiher ve Sfiher PekineL Mozart'ın KV.365 iki Piyano Kon- çertosu ve Mendebsohn'un Keman Konçertosu, Barber'in Adagio'su ile Brahms'ın 1. Senfonisi. bu konsen şef ve solistlerden sonra alımlı kılan yapıt- lar. Orkestranm 9 Ekim'dekı Çaykovski konserini Tür- kıye'deki tüm orkestralara emeği geçmış değerli Po- lonyalı şef Strugala yönetiyor. 23 Kasım'daki kon- serde yine genç şefimiz Alparslan Ertüngealp'i gö- rüyoruz. Rey'in Enstantaneleri, piyanist D. Teterin solistliğinde Rachmaninofun 3. Piyano Konçerto- su ve Franck'ın Re Minör Senfonisi var programın- da. 30 Kasım'da Fuat Mansurov bu kez Fransız pi- yanist Jean Phiiippe Collard'ı yönetiyor. Özellikle Rachmaninof ve Fransız bestecileri yorumlamasıy- la ünlenen Coflard, Rachmaninof un 2. Piyano Kon- çertosu'nu çalıyor. 14 ve 21 Aralık konserlerini yi- ne ülkemizdeki müzik yaşamına çok emeğı geçmiş bir başka şef, lonescu Galati yönetecek. Ilk konser- de FTorin lonescu, Galati WTeniawsky'nin keman konçertosunu seslendirecek. tkincisinde flütçü Şe- fika Kuttuer, Venedik Karnavah ve Carmen Fante- zisi'ni çalacak. Bu dizi konserler arasında resitaller de yer ahyor. Örneğin 6 Aralık'ta çağımızın deneyimli piyanist- lerinden György Sandor doyurucu bir program su- nacak. Aynca Bilkent bu yıl piyanistler için ulusla- rarası birChopin Yanşması açtı. 1-8 Aralık tarihle- rinde yer alacak yanşmaya 1972-1983 arası doğan- lar katılabilıyor. 8 Aralık tarihınde şef MarekPija- ıwski yönetimindeki orkestra, yanşmanm birinci- si ile bir konser verecek. Devlet Opera ve Balesi'nin yurt genelindeki programlan Yeni mevsımde Ankara'da Pucrini'nin iki temel yapıtını (Faust ve Manon) ve Çaykovski 'nin Uyu- yan Güzel balesini yeni üretim olarak görüyoruz. Bir de ilginç bir opera, Manuel de Falla'nın 1905 'te yaz- dığı iki perdelik "Kısa Havat" başhklı yapın ilk kez sahnelenecek. lstanbul'da geçen yıl bir-iki temsille başlayıp bu mevsime aktanlan Hofrman'ın Masal- lan, Saraydan Kız Kaçırma ve Ferhat ile Şirin balesi yeni üretim olarak yer almakta. Izmir'de ise Donizet- ti'nin Aşk Iksiri, Gounod'nun Faust'u, Brecht'in Üç Kuruşluk Operası ile üç de bale yapıtı yeni üretim olarak ortaya çıkıyor: Nevit Kodalh'nın Hürrem Sul- tanı, Minkns'un La Bayadere balesi ve Korsakov'un Şehrazad'ı. Mersin ve Antalya operalan genç kuruluş- lar olduklanndan onlann yeni üretimlerinin sayısı da büyük kentleregöre daha fazla. Mersin'de Donizet- ti'nin Lucia'sını, Çaykovski'mn Yevgeni Onyegin'ini, Cemai Reşft'in Lüküs Hayat operetinı. Saygun'un Yunus Emre oratoryosunu, Rossini'nin Stabat mater başlıklı oratoryosunu görüyoruz. Baleler arasında da RomeoJüliyet (Prokofief), Korsan (adam) ve Kamel- yalı Kadın (Verdi) balesi yer alıyor. En taze opera ve bale kuruluşu olan Antalya'da müzikaller (Çar- daş Fürstın, Damdaki Kemarcı, Seni Seviyorum) ve bale yapıtlan (Üç Bale. llişkiler, Bir Yaz Gecesi) ağır- lıkta. Bir de Verdi'nin ünlü La Traviata'sı sah- nelenecek. Anlaşılan yeni dinleyici kitlesini albenisı olan yapıtlarla kazanmak amacı güdülmüş. e-mafl: evinKâ boaiLedu.tr Antalya Fllm Festlvall'nde en lyller belll oldu AUın Portakallar sahiplerinibulduHaber Merkezi - Bu yıl 36'ncısı düzenlenen "Antarya Attuı Portakal Film Festivali T 'nde en iyi film ödü- lünü "Salkım Hanınun Taneleri" alırken en ıyi 2. film ödülüne "Ma- yıs Sıkınüsı" fılmi deger görüldü. En iyi 3. fîlm ödülü "Uçüncü Say- fa" filmine verilirken en iyi yönet- men ödülünü "Mayıs Sıkmtısr fil- miyle Nuri Bilge Ceylan kazandı. Tanhi Aspendos Tiyatrosu'nda dün gece gerçekleştınlen ödül töre- ni ZüUîJLnaneli'nın konseriyle baş- ladı. Türk sinemasına emek veren çok sayıda oyuncunun katıldığı tö- rende en iyi film ödülünü TomrisGi- ritlioğlu'nun "Salkım Hanımın Ta- neleri" fılmi alırken en iyi 2. film ödülünü Nuri Bilge Ceylan'm "Ma- yıs Sdanbsı" adlı fılmi kazandı. En iyi 3. film ödülü ise Zeki Demirku- buz'un "Üçüncü Sayfa" filmine ve- rildi. 'Mayıs Süanüsı" filmiyle en iyi yönetmen ödülünü ka- zanan Nuri Bilge Ceylan'a ödülünüjüri başkanı Çolpan tlhan verdi. En iyi kadın oyuncu "ÜçüncüSayfa"daki ro- lüyle Başak Köklükaya'ya. en iyi erkek oyuncu ödülü "Salkun Hanımın Tanekri" filmindeki rolüyle Uğur Po- fcrt'a, en ıyi senaryo ödülü "Üçüncü Sayfa"nın yazan Ze- kiDemirkubuz a. en iyi görüntü yönetmeni yine aynı fı- limle AH Utku'ya. en iyi sanat yönetmeni ödülü "Ha- rem Suare" ile Mustafa Ziya Ülkencilere. en iyi yardım- cı erkek oyuncu ödülü "Durusma" filmindeki rolüyle Er- can Yazgan'a. en ıyi yardımcı kadın oyuncu "Harem Tomris Giritlioğlu'nun yönettiği 'Sal- kım Hanımın Taneleri" festrval jürisi ta- Suare" filmindeki rolüyle Serrah Yümaz ve "Lola ve Bilidikid" fil- mindeki rolü nedeniyle Inge Kei- ler'e, en iyi kurgu ödülü Mevlüt Kocak'a. en iyi laboratuvar ödülü ise Fono Film'e verildi. Festivalde Ciineyt Arkm, Gök- sel Arsoy, Hayati Hanızaoğlu, Ca- hit Berka>, Şerif Gören,Türker Ina- noğlu.NedirnOt>am\eOsnıanŞa- hin'e, "Yaşam Etoyu Onur Ödülü" verildi. Ödüllerin açıkJanması tamam- landıktan sonra hiç ödül alamayan bir yönetmen, ödül alan sanatçılar sahnedeyken bağırarak tepki gös- terdi ve jünyı kınadı. Bunun üze- rine güvenlik görevlileri, yönetme- ni gözaltına aldı. Yıldızlar geçidini andıran sorl gecede Antalyalılar, yaşadıklan coş- kulu anlarla kimı zaman ağladılar, kimi zaman güldüler; kimi zaman da kulaklan çınlatan alkışlanyla sanatçüan sevgi seline boğdular. BernaLaçinüeBeyaatÖztürk"ün(Be\az)sunduâuödül töreninde. ilk önce Türk sinema tanhını konu alan u Unu- tulma>anlar" isimlı bir sınevizyon gösterisi yapıldı. Ar- dından Ali Mermer'in "Türk Sinemasuıdan Portreler" isimli fotoğraflan alkışlar arasında ekrana yansıdı. Ünlü sinema oyuncusu Yıkfanm Önal'm daanıldığı ge- cede, filmlerini ücretsiz olarak göstenme sunan TahaFe- yiztL Reis Çeük, Sinan Çetin ve Gani Rüzgar Savata. pla- ketle ödüllendirildi. 36. Antalya Alün Portakal Film Festivali'nde Cüneyt Arkın. Göksel Arsoy, Hayati Hamzaoğlu, Cahit Berkay, Şe- rif Gören, Türker İnanoğlu, Nedim Otyam ve Osman Şahin, "Yaşam Boyu Onur Ödülü* akhlar. (Fotoğraf: AA) tNGtLİZ ORKESTRALAR BÎRLÎĞl'NİN RAPORU Görkemli yapıtlar. profesyond müzisyenlerin duyma yetflerinde hasara yol açıvor. Orkestra üyeleri . sağır oluyorKültür Servtsi - Dinleyı- ciler için davullann güm- bürtüsünün çarpışan zille- rin sesine kanştığı, bunlara yaylılann ve üflemelilerin de eklendiği an, konserin doruk noktasıdır. Bu, coşku yaratıcılan içinse bambaşka kaygılar ifade eder; Çay- kovski'nin 1812 Uvertürü, doğrudan sağırlığa giden yolun biletidir örneğin. tngilız Orkestralar Birli- ği 'nin yayımladığı bir rapo- ragöre, görkemli yapıtlann çalındığı büyük orkestralar, profesyonel müzisyenlerin duyma yetilerinde ciddi ha- sarlara yol açıyor. Müzisyenlerden, orkestra yöneticilerinden ve uzman- lardan oluşan bir kurul, mü- zisyenlerin karşılaşîıkları sağırlıkriskininortadan kal- dınlması ya da en azından azaltılması için çalışmalara başladı. Müzısyenler \Vagner ve Stravinsld'nin bazı bestele- rinin Avrupa'daki sağlıklı ses kanunlannın sınırlannı aştığını iddia ediyor. Enst- rümanlann sesleri yüksel- dikçe ve daha dolgun hale geldikçe, orkestralar büyü- dükçe müzisyenlerin kaygı- lan da artıyor. Orkestral'ar seslerini düşük tonda tutmanın yolunu ararken, dinleyiciler her geçen gün daha yüksek bir sesin bü- yüsünü talep ediyor. Avrupa Orkestralar Bir- liği'nin raporlannagöre, du- rum çok büyük bir tehlike oluşturuyor ve derhal müda- haleedilmesi gerekli. Uzun yıllar BBC'nin sağlık ve gü- venlik danışmanlıgını yü- rüten AKson VVrigfat, 18 ay- lık araştırmalannm sonra- sında, müzisyenlerin duru- munun her geçen gün daha da kötüye gittiğiıü vurgula- dı. Wriğht. müziğin normal sesten daha az zararlı oldu- ğu, hatta insanın sevdiğı mü- zikten zarar görmeyeceği yönündeki görüşlerin geçer- liliğini yitirmeye başladığı- nı acıkladı. Araştırmanın so- nuçlafmın bu >ılın sonuna kadar yayımlanması bekle- niyor. Kulaktıpası Müzısyenler, uzmanlann duyma yetilerini korumala- n için önerdikleri kulak tı- palannı, konserdeki duyar- lıüklannı azalttıklan gerek- çesiyle kullanmak istemi- yorlar. Beş yıl önce kulak tıpası deneylerine katılan BBC Senfoni Orkestrası ve BBC Filarmoni Orkestrası üyeleri konserler sırasında çok rahatsız olduklannı ve orkestranm diğer üyelerini duymakta güçlük çektikle- rini açıklamışlardı. Alison Wright ilk aşama- da orkestra üyelerinin fark- lı uzaklık ve yüksekliklere yerleştırilmesi gerektiğinı savunuyor. Müzisvenler Bir- liği'nin sağlık ve güvenlik- ten sorumlu müdürü ise yap- tığı açıklamada, üyelennin her geçen gün daha da bü- yük bir kaygı duyduklannı, müzisyenlerin kulaklannda bir hasar meydana geldıkten sonra gen dönüş olmadığın- dan yeni düzenlemenin bir an önce yapılması gerekti- ğinı söylüyor. Müzisyenle- rin duyma yetilerini koru- mak için hazırlanan taslak 1986 yılmda yürürlüğe kon- muş, koşullann 2001 yılın- da yeniden gözden geçiril- mesine karar verilmişti. Merih Akoğul'un Bronz Askerler' sergisi • Kültür Servisi- Fotoğraf sanatçısı Merih Akoğul tarafından hazırlanan ve Osmanlı-Bizans figürlerinin kullanıldığı 'Yeniçağ Satranç Takımı'nın fotoğrafik yorumlanndan oluşan 'Bronz Askerler' başlıklı sergı, 16 Ekım'de Fotoğrafevi- Fujifilm Galerisi'nde açılıyor. Heykeltıraş Rasim Kaynar'ın, figürleri Fatih Sultan Mehmet ve Osmanlı ile Konstantin ve Bizans olan 'Yeniçağ Satranç Takımı'nın fotoğraflannın yer aldığı sergi, 6 Kasım tarihine dek açık kalacak. Osmanlı fmparatorluğu'nun 700. Kuruluş Yıldönümü'nde tartışılan Doğu ve Batı, Osmanlı- Bizans gibi kavramlan bu kez de fotoğraf platformuna taşıyan Akoğul, çalışmalannda renkli ışıklar, yakın plan çekimler ve alan derinliğinin getirdiği efektleri de kullanıyor. Serginin müzikle kurgulanmış dia gösterisi de 15. tFSAK Istanbul Fotoğraf Günleri kapsammda 11 Kasım günü saat 18.30'da Aksanat'ta sunulacak. 80 yayınevimiz Frankfurt Kitap Fuapı'nda • Kültür Servisi -13-18 Ekim tarihlen arasında gerçekleştırilecek olan 51. Frankfurt Kitap Fuan'nda Türk yayıncılan ortak bir standda kitaplannı sergileyecekler. Stand, Kültür Bakanlığı ve Başbakanlık Tanıtma Fonu'nun desteğiyle Türkiye Yayıncılar Birliği tarafından düzenlenecek. Yaklaşık 100 ülkeden 8 binden fazla yayınevinin yaklaşık 400 bin yapıtla katılacağı flıarda Türkiye'den 80 yayınevinin son iki yılda yayımladığı ve Türk yazarlanna ait 2 bin 500 kitap, 200 metrekarelik bir alanda MOSEM AŞ tarafından özel olarak dizayn edilen standda sunulacak. Türkiye Yayıncılar Birliği, fiıar süresince dağıtılmak üzere îngilizce ve Türkçe olmak üzere iki katalog hazırladı. Ote yandan, stand alanı içinde Türk yazar ve sanatçılannın tanıtıldığı video gösterisi yapılacak. Yaklaşık 10 ülkeden 8000'den fazla yayınevinin katılacağı fuarda bu yıl 400 000'e yakın esenn sergilenmesi bekleniyor. Tanju Okan'a en büyük ilgi gençterden • Kültür Servisi - Kısa bır süre önce piyasaya çıkan ve tüm geliri 'Bir Tuğla da Siz Koyun' kampanyasıyla depremzedelere bağışlanacak olan 'Bir Zamanlar Tanju Okan' adlı albümün satış grafıği hızla yükseliyor. Kıss Müzik'in prodüksıyonu ve Cenajans/Grey'in sponsorluğu ile piyasaya sürülen albumde aramızdan aynlan sanatçuıın 'Hasrct', 'öyle Sarhoş Olsam ki' ve 'Deli Gibi Sevdim' gibi unutulmaz şarkılan yer alıyor. Kiss Müzik'in verdiği bilgiye göre albümün başansınm en büyük kaynağını 17-75 yaş arası gençlerin gösterdiğı ilgi oluşturuyor. Kamfle bnepr Bilim Ödülü'nün sahibi oldu • Kültür Servisi - Ankara Üniversitesi'nin Sosyal Bilimler dahnda verdiği Bilim Ödülü, 1998-1999 akademı yıluıda Prof. Dr. Kamıle Imer'in oldu. Prof. Imer, bu ödülü geçen yıl Kültür Bakanlığı'nca yayımlanmış olan 'Türkiye'de Dil Planlaması: Türk Dil Devrimi' adlı ıncelemesiyle aldı. Yapıt, 'Dil Planlaması', 'Cumhuriyet Dönemine Kadar Türkçenin Gelişimi', 'Cumhuriyet Döneminde Türkçe'. '1980'den Sonra Türkçe', 'Dil Planlaması ve Özleşme' bölümlerinden oluşuyor. Q Jazz Bar, yeni döneme merhaba diyor • Kühür Servisi - 5 yıldan bu yana Çırağan Sarayı'nda faaliyet göstermekte olan Q Jazz Club, yann (perşembe) kapılannı yeniden açıyor. Kulüp, Broadway'de büyük üne kavuşan Andrea Lamour ile yeni döneme merhaba diyor. Aynntılı bilgi almak isteyenler 284 67 67 numaralı telefonu arayabilirler. BUGUN • BORUSAN KÜLTÜR VE SANAT MERKEZİ nde saat 12.30'da EchoesOf Duke Elfington' başlıklı vıdeo belgesel yer alıyor. (292 06 55) • BEKSAVda saat 15.30 ve 18.30'da CBnt Eastwood"un yönettiği 'Affedilmeyen' adlı film görülebilir. (349 91 55) ömer uluç resim+heykel sergisi 6 ekim - 30 ekim 1999 Yapı Kredi Kültür MerkeP- Kâzım Taşkent Sanat Galer İstiklal Caddesi No: 285 Be KÜLTÜR SAMAT YAYINCIUK Vapi ve <redi Bankaâı KŞ. için ditfentemmşjfr.