Katalog

SAYFA CUMHURİYET 29EKİM1999CUMA OLAYLAR VE GORUSLER olay.gorus@cumhuriyet.com.tr 1923 Cumhuriyeti v-$. ÇelikGULERSOY A dına Cumhunyet de- nilen halk yönetımı- nin, Türkiye için hiç beklenmedik bir gü- neş gibı doğduğu An- kara"yı konuk etme- den önce, söze, 1700'lersonunun Paris'i ile başlamayu sadece yararlı değil, zo- runlu da buluyorum. "Fransa'nın kalbiıu"" görme şansına ermiş olanlar bilirler, "Concorde Mey- danı". kentin orta yen sayılır, bır kena- nnı görkemli iki saray- yapi süsler, bir yanında ünlü Champs-EIysee Bulvan uzarur, üçûncü kenan, Seine Irmağfdır, dördüncü yanı ise, tâ LouvTe Sarayı'na kadar, koca bir havuzla, kumlu yaya yollan ile çiçek adalan ile süslü bir park- tır. Ama bu göz alıcı dûzenin baştan be- ri böyle olduğunu sanan gezginler, ya- nılırlar. Bu"dizayn'\ 19.yy'ınikinciya- nsının, yani kapitalizm-empeı-yalizm ikitisinin doruğa çıkbğı 1860"lı yıDann bir ürünü ve Paris'e yakut bir yûzük gi- bi, bir armağanıdır. Daha önceleri, bu çevrede her yer. bır Ortaçağ yerleşımi • Champs adının gös- terdiğı gıbı, boş kırliklar var. yan hara- be, bovasız suratlı taş evler var, lağım- lar açıkta akıyar. Louvre Sarayı, yenn- de. Ama gelenekler de, çevreyle tam bir uyum içinde. Krai hazretlen, her sabah "tuvaletini", tören salonunda. nâzırla- nn önünde yapıyor. "Sözüm meclisten dışan". Baş nâzır da "kutsal çülâki>i" getirip, pencereden aşağı boca ediyor. Doğaüıkla, aşağı yoldan gelen-geçen'ta kafasına. Diizen bu yolda iken, yıHann İsa he- sabı ile 1789'uncusu geidiğinde patla- yan bir ayaklanma herşeyi alt üst etti. Önceden başlayan ekonomık ve dü- şünsel kökenlerin hazırladığı yepyeni ılkeler, yüksek sesle haykınlır oldu ve bunlar, nice kanlı olaylar içerisinde, hu- kuklaştınldı da: tnsan'ın öbür yaratık- lardan farklı olarak, daha doğuştan öz- gûr olduğu. haklar sahibi olduğu \ e kim otursa olsun, biitün hemcinsleri ile eşh bulunduğu gıbi. Nereden kaynaklanırsa kaynaklan- sınlar, bu doğrultudaki bir düşünce, bu içeriklı bir felsefe ve hukuk, insanoğlu- nun çok uzun tarihinde ilk kez, ona ak- hnı kullandıran, ona ilk kez bir kmılik veren veonu r kazandıran biraydınhk ota- yıydı. Insanlar. birkaç ailenin kölesi olmak- tan çıkıp. "vatandaş" olmaya adım atı- yorlardı. Artık kafalanna çülâkı de bo- şaltılama>acaktı. Fransa'dan doğan bu ışık, önce yakın Avrupa olmak üzere. tüm dünyayı etki- lemeye başladı. Tiirkiye'yc ertşmesi, 130 yıh buldu. Bir başka imparatorluğun Balkanlar dıyannda gözlermi dünyaya açan seçkin bir zekâ, ilk günlerinden başlayarak, çevresınde bozulmuş, hatta çökmüş bir ekonomi, bunaltıcı baskıya dayalı bir yönetim çarkı ve şaşkın ve çaresiz, bir sosyal yaşam buldu. Burada kafalara çülâki boca edilmi- yordu. Ama baştaki ailenin sırası gelip tahta çıkan birej lerine gözii kapab uvulması ve o adamın, "Zıll-ül-AIlah-ı fû âkm" (Tann'nın yeryüzündeki gölgesi) ola- rak adlandınlması, geteneksekJi. Tann bir cisim otmadığı için. göfgesınin de ol- mayacağını düşünemeyen toplumun, di- lekleri için Tannyı da bırakıp. ölmüş in- sanlann türbelerinden medet ummasıda gelenekseldi. "Tann'nın gölgesine" gelince. onun da. toplum bireylennı "kuUan" olarak adlandırması, devlet sısteminın bir ge- regi idi. Taht şehrinde yeni bir hûkûmdar, aga- beyi olan eskisini bir Saray'a hapsetti- ğinde, halkın duvar kenanndan değil, kar- şı kaldınmdan yüremesı ve o sırada ba- şını yere eğerek, iki yana bakamaması da 20. yy'ın ilk yıllannda yûrürlükte olan H«Ö8 3112 000"» Akbank'tan aldığınız kredi kartınız ister American Express, ister MasterCard, ister Visa olsun limitiniz, başvuru formunda belirttiğiniz bilgilere ve gelir durumunuza göre belirlenir. Gelirinizin arttığmı belgelediğinizde limitiniz de talebinize göre hemen artınlır. Al Kazan! 31 Aralık 1999 tanhine kadar Akbank'tan knedi kartı afan herkes, knedi kartıru alır almaz 10.000 hediye puanı kazanıyori 400 milyon TL'lik harcama karşılığında elde edilebılen 10.000 puana, siz hiçbir harcama yapmadan sahip olacaksınız. Kullan Kazan! Akbank kredi kartı olan ya da 3 I Aralık tarihine kadar Akbank'tan kredi kartı a!an herkes, yı\ sonuna kadar yapacaklan her 100 milyon TL'lık altşvenşte ekstra 500 hediye puant kazanıyori Daha Çok Puan! Daha Çok Hediye! Akbank kredi karünızla yapacağınız her harcama size puan kazandtracak. Bu puanfarla, AkPuan veya AmexPuan kataloğunda yer alan yüzlerce hediyeden dilediklennizi seçebilırsiniz. Televizyondan bilgısayara, yurtiçi-yurtdışı uçak biletlerinden seçkin mağazaların hediye çeklerine, müzık setinden buzdolabına kadar birbirinden cazip hediyeler sızi bekliyor. AKBANKG ü v e n i n i z i n E s e r i www.akbank.com.tr Akbank kredi kardarıyla ilgili sormak istediginiz her şey için Akbank şubelerine danışabilirsinız. American Express için Müşteri Hizmetleri Merkezi: (0212) 283 22 00 Visa ve MasterCard için Müşteri Hizmetleri Merkezır(02l2) 282 44 44 Kredi kartı bılgilerinize ulaşmak için Akhizmet Hattı: Ankara (0312) 419 10 20, istanbul (0212) 280 20 30, Izmir (0232) 483 63 13 kurallardandı. Bu ortamda yetişen o zekâ, önce mes- leği olan askerlikte parladı \e göz ka- maştıran zaferlere imza attı. Sonra. var olan dûzen içinde -her olayda haklı çı- karak- çözümler üretmeye çalıştı. Kimseye söz dinletemeyince, tanhin ve yazgının da onun önüne açtığı bir yola tam cesaretle girerelc, bir savaş baş- lattı. O umutsuz kavgadan, tam başan ile çıktı. O inanılmaz savaşta, birçok yandaşı vardı. Ama her knzden, ülkeyi kurtaran tek kışi, hep o oldu. Savaş bittiğinde, girmiş olduğu yet- dan, artık geri>edönemezdL Yozlaşmış. çürümüş olan her şeyi söküp atarak, yepyeni bir vatan kurmakla yükümlüy- dü. Yeni devletınin ve yeni toplumunun ilk ilkesinin, insanlannı, artık savaşlar- dan banşa ve ganimet getirilmesı ve yagma beklentilennden, çalışmaya ve iiretime yönlendirmek olacağına karar verdi. Üretim için, önce özdeyişler söyledi. Tarih boyunca tarla ve sa- ban ile kılıç arasındaki sü- rekli savaşın, sonunda hep tarla ve saban tarafından kazanılmış olduğunu, top- lumuna anlattı. Sonra, ülke- de örnek çiftlikler kurup traktörlerin başına geçerek çalıştı Banş için,dünkü baş düş- man komşuya, el uzattı. Bir yanda, Balkanlar'la örnek birlıkler kurdu. Öbür yan- da tran'la, sözleşmeler im- zaladı Mezopotamya'ya, "bulaşılmamasınr öğütie- di Birkaç yıl öncesine kadar taht şehrinin Çemberlitaş semtinde, "MaarifNezare- ti"nin bitişiğındekı hamama içerden kapı açarak, sansü- re uğramış çuval-çuval ta- rih-coğrafya-matematik ki- taplannın devlet elıyle ya- kıldığı ülkesinde. bir eği- tim- öğretim ve bilgi çağını açü. Kadına, tanhte ilk kez ve pek çok ülkeden önce, say- gınlığını kazandırdı. En önemli başansı, in- sanlannı kuDuktan vatandaş olma bihncine çıkarması ve genç- yaşlı her ınsanına. ge- lecek için bir iyimserlik ve umutaşısını verebılmesi ol- du. En voksul kesim bile, ülkede hiçdeğüse bir yağma ve talan düzeni kalmadığı- m aniadı vedevlet çarkımn, artık onun için döndüriU- meye başladığuu gördii. Yme baştaki adam, eko- nomide en doğru kararlar- la. hiç\anbsi obna>an somırt >aünmlara geçti. Kö> lünün ûretımini degerlendiren, ilk kez yüziınü güldüren fabri- kalan. en doğru yerlere kur- durdu. \lneekonomide,en önemüsi, eskı savaşlann ve lüks saraylann yol açtığı dış* borçlan, birer birer ödeyip ülkenin hem onurunu kur- tardı, hem de onu dünya- nın en sağlam paralanndan birine kavuşturdu. Politik sistemde, hedefi, tam demokrasi idL Ama bu- na tekaşamada ulaşabOmiş bir ülke, dünyada olmadığı için,o da ameüyat ett^i has- tanınbirsüreyogunbakım- da kalmasuu zorunlu gör- dü. Fakat faşizan her heve- si de. yine o engelledi. Bu liste daha ne kadar da uzatılabilır! Saydığım temeller üstün- de yûkselttiği "Cumhuri- yete\i", dünya savaşlanmn 2 numaralısı bittiğinde, yep- yeni ve çok zorlu dış yağ- murlann ve nrtuıalarin al- tında kaldı. Tarihte, önce 1940 Cumhuriyeti, sonra 1950 Cumhunyeti, daha sonra 1971 ve 1980Cıunhu- riyetleri dönemleri açıldı. Bunlann. ekonomide, iç ve dış politikada, eğitimde, fel- sefede, güzel sanatlarda, 1923 Cumhuriyeri'ni ne ö^ çüdeve ne oranİarda siirdü- rebildiklerini akh eren her- kes görüyor. Tarih de, yazacak. SARIYERSULH HUKUK HÂKtMLİĞİ'NDEN Sayı: 1999,765 Mahkememızce 6.10.1999 tarih 1999/765-1020 sayılı kararla Van, Erciş, Kırkpınar köyü, cılt 67, kütük 18'de nüfu- sa kayıtlı Ramazan ile Safiye'den olma 12.9.1990 doğumlu Adem K a ^ ile 1.5 1989 doğumlu Çiğdem Kaya'ya Er- zurum, Kümbet köyii, cilt 149, kütük 43'te nüfusa kayıtlı Meh- met ile Nebehe'den olma 1974 doğumlu Hanifi Topaloğlu vasi olarak atandığı husu- su ılan olunur. Basın: 50107 PENCERE 1923Cumhupiyetine Düşmanlık, Demokrasi Düşmanlığıdır... 1900'lü yılların son 'Cumhunyet Bayramı'nı bu- gün kutluyoruz. Kutlayalım arkadaş!.. Lamı cimı yok!.. Çünkü bizim 'Cumhunyet Bayramı', içeriğin- deki demokratık devrimin çağ atlatan özüyle ta- rihe yazıldı. • Aristo'nun biçimsel mantığını kullanarak cum- hunyet sözcüğünü anlamından yalıtmak kolaydır. iran da cumhuriyet, bizimki de; Fas da krallık, Is- veç de!.. Hele "Cezayir Demokratık Halk Cumhu- nyef/"nenazardeğmesın!.. Devletin adındaneis- tersen var Halk var, cumhuriyet var, demokrasi var... Komşumuz Irak devletinın adı da "Irak Demok- ratık Cumhuriyeti" değil mi?.. "Ismiyle müsemma " çok az devlet var!.. Kişi için aynı kural geçerli değil mi!.. Kızın adı Sevinç'tir, kendisi hüzünlüdür, oğlanın adı Levent'tir, ama, cılızdır; kadının adı Handan'dır, ama, gülemez; herifin adı Ziya'dır, ama, karanlık mı karanlıktır. Ki- şilerle isimlerı arasındaki bağıntı gıbı devletlerin res- mi adlanyla anayasal düzenlenn içeriğine ilişkin öz- deşlik her zaman birbırini tutmaz. Peki, bızim Cumhuriyetimiz ile özü arasındaki somut tarihsel ilişki ne?.. • Osmanlı padişahı düşmanla ışbirliği yapmış, Anadolu halkı ıstilacıya başkaldırmış; Mustafa Kemal zaferi kazanınca Cumhunyeti kurmuş... Yıkılan ne?.. Padişahlık, halifelik, şeyhülıslamlık, Şerıye Ve- kâleti, mahkemede kadılık, oğretimde medrese eği- timi, hukukta şeriat düzeninin tüm kalıtımları... 1926'da 'Yurttaşlar Yasası' (Medeni Kanun) Av- rupa hukukundaki demokratık devrimin Anadolu'da benimsenmesidir. 1923 Cumhuriyet devrimi ve demokrasi!.. Ikisi birarada!.. İran şahlık ıken de Islam devletiydi; cumhuriyet olduktan sonra da Islam devletidir. Laikleşme sürecinin dışına taşarak demokrasi- ye dönüşmüş tek ülke yoktur!.. Olamaz da!.. Ge- zegenimizin coğrafyasında dinsel düzenle insan haklan bağdaşamıyor. Cumhuriyet bu nedenle bizim için demokrasiy- le özdeşleşıyor; demokrasi 1923 Cumhuriyet dev- rimiyle önü açılmış bır yaşam biçimıdir; sonuna dek benimsenmelı... Her kim demokrasiyi 1923 Cumhuriyeti'ne kar- şı kullanmak istıyorsa, bilimselliği ıskalayan bir katakulliyı tezgâhlıyor demektir. • 1923 Cumhuriyeti'nin uygariık tarihindeki yeri, bilimsel ölçütleriyle, insanın insanlaşmasında bir aşamadır. Cumhuriyetimizi seviyoruz... Hem de nasıl!.. Aklırruzia, duygulanmızl^ ruhumuzla, benliğimç- le, büincimizle.canımızla, etimizle, gözepeklefimje- leseviyoruz... |Jl(,:u.Sj,.;..; Kutluyoruz!.. Hiç kimse bu ülkede Cumhuriyet düşmanlığını demokrasi diye yutturmaya kalkmasın!.. ( . MOSKOVA'da istediginiz branşta Uzman Tıp Doktoriuğu ve üniversite öğrenımı görmek istiyorsanız. (0216) (0216) 414 19 02 338 00 08 ÇOCUKLARINIZ İÇİN... Anne şefkati, öğretmen bilgeliğiyle çocuklannızla ilgilenir, ev işlerınızi titizlikle yaparım. 0532 468 70 39 ANKARA 31. AŞLİYE HUKUK HÂKİMLİĞİ'NDEN MAHKEME DİVANHANESİNE EsasNo: 1999/524 Davacı Münevver Kırcı tarafından davalı Ayhan Kır- cı aleyhine açılan boşanma davasının yapılan yargıla- masında venlen ara karan uyannca davalı Ayhan Kırcı adına çıkan tebligat bıla ıkmal dönmüş davahnın adresı tespit edilemenuş. dava dılekçesı ile duruşma gün ve sa- atinın ilanen tebliğıne karar verilmiş olup. dava ile ılgi- h ıbraz etmek ıstedıği tüm belgelennı \e delillenni du- ruşmamn bırakıldığı 24.11.1999 günü saat 10.30'a ka- dar mahkemeye göndermenız, gelmediğıniz, kendınize bır vekil tayin etmedığınız takdırde 7201 sa\ ılı Tebligat Kamınu'nun 28. 29 \e HUMK'nın 213 \e 377. madde- len uyannca yargılamanın yokluğunuzda yapılacağı ve hüküm verileceğı, dava dilekçesı ve duruşma günü teb- liği yerine geçerli olmak üzere ılan olunur Dıvanhaneye asma tanhı: 11.10 1999 Basın: 50001 BUNLAKI lilLIYOR MUYPUNU/> ER6OFLEX # Alfemo nun saglıklı uykular ıçın ûrettiğı ' Ergoftex yataklann Türkiye de bır ilk olduğunu, 0 Ergoflex ın vucut ergonomeıne göre 5 ayn bolgede, faridı dirençte. çelık yaydan üretiteo. kumaş kapsül içi konstrüksiyondan oluştuğunu, 0 Yukandan ve aşağıdan orfaya dognj genişleyerek. üst üste binmeyen. defofmasyonu önleyici yay sistemı ıçerdiginl, 0 Hıjyeniküğı sağkımak için sılıkonıze elyaf. özei dokuma kumaş ve hava kapsülieri • kullanıldığını biliyor muydunuz'' f f f /I