Katalog

5 EYLÜL 1998 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA KULTUR 15 ALLECRO EVİN İLYASOĞLU Yeııiden Yapı Kredî Sanat ŞenlîğiDevlet eliyle sanata katkıda bulun- mak giderek zorlaşıyor. Devlet senfo- ni orkestralanmızın ekonomik sorun- lar yüzünden programlan yoksulla- şırken, sanat dünyamızı zenginleştir- mek, sınır dışında olup bitenlerden haber vermek özel kuruluşlara kalıyor. Yapı Kredı Sanat Festivali kendi özel kaynaklarıyla düzenlediği şenlikte. dış dünyanin parlayan yıldızlan kadar deneyım kazanmış topluluklarını ve bi- zim de yurtdışında sesini duyurmuş sa- natçılanmızı bir araya getiriyor. Ön- ce gençlik festivali olarak ilkbaharda, ardmdan sonbaharda düzenlenen et- kinlikler sergılendı. "Gençlik" başlı- ğı ile sınırlanan festivalde sanatçısı da dinleyicisi de genç bır kitle göze- tilmişti. 1998'de ise başlığı Yapı Kre- di Sanat Festivali olarak değişmiş \e dar dönemlerle sınırlanmak yerine tüm yıla yayılması daha uygun görül- müş. Sanatin her dalına açık festival Böylece ilk bölümünü bahar ayla- rında izledığımız etkınlıkler, eylül ayı ile yıne doludizgın gündeme gel- di. "Sanat" başlığından da anlaşıldı- ğı gibi artık sanatin her dalına açık bir festival öngöriilüyor. Müzik. dans, tiyatro. görsel sanat- lar ve "Yahya Kemal Sergjsi" gibı edebıyatadauzananetkinliklergörü- yoruz. Böylece sanatsever. belli bir dala yoğunlaşabıldığı gibi aynı prog- ram kitapçığında rastladığı değışık daüara da ilgı duyacak. Zaman zaman sanat dallan arasın- da iletişım olmadığından yakındığımı- zı düşünürsek bu tür ıç ıçe etkınlıkler kültür yaşamımıza yeni boyutlar ka- tacaktır kanısındayım. Festıvalin eylül programı Kudsi Er- guner ile başlıyor. Bugüne dek Schu- bert ve Şevki Bey, Endülüs şaın Ibn Arabi'nin dizeleriyle Flamenko ve Ta- savvuf ve nice caz- sufi buluşmasın- da bir bireşim (sentez) arayan sanat- çı en son albümünü de "Unfted Sounds of Kudsi Erguner" başlıgı altında çı- karmış. Bu akşamki dinletide sufi \e caz müziğinin ney sesindeki gizem- sel bireşimini sunuyor. Yann akşam Framba-Forza ikilisi- nin trompet ve org konseri var. Ses renkleri birbirine çok yakışan bu iki çalgının dinletisi îstanbul 'un en büyük _ftfguam,hulundugu,St Antojne kili- sesinde yer alıyor. Iron Maiden 1970'lerden beri "HeavymetaTin ta- rihini yazan bir grup. 7-8 Eylül'de Açıkhava Tiyatrosu'ndakı konserleri genç dinleyicileri odaklandıracak. Gençler kadar olgun dinleyicılerin de beğenisıni derleyecek bir başka grup Soul D Soul. Çeşitli etnik müziklerin ritimsel özelliklerini öne çjkaran, can- lı ve coşkulu bir grup. Zarzuela bir cümbüş Zarzuela'nın Antolojisi, bu etkin- likler dizisinde en ilginci bence. Mad- rid kentınin ruhunu, coşkusunu, kül- türûnü getiren bır olay. Dansıyla. ti- yatrosuyla, flamenkosuyla. şiiriyle. kostümüyle. dekoruyla bır cümbüş. Ispanyol tiyatro tarihini etkilemiş. ope- raya öncülük etmiş Zarzuela. Sanat tarihinde Altınçağ'ın sımgesi olmuş. Yaşamın içinden fışkıran günlük ka- • Zarzuela'nın Antolojisi, bu etkinlikler dizisinde en ilginci bence. Madrid kentinin ruhunu. coşkusunu, kültürünü getiren bir olay. Dansıyla, tiyatrosuyla, flamenkosuyla, şiiriyle, kostümüyle, dekoruyla bir cümbüş. Ispanyol tiyatro tarihini etkilemiş, operaya öncülük etmiş Zarzuela. Altınçağ'ın simgesi olmuş. Yalnız büyük bir coşkuyu değil, birîcifltür birikimini yaşamak için Zarzuela'yı görmeye değer. rakterler ayn bir önem taşıyor. Ne de olsa "opera" deyince düşlemsel kişi- ler. ulaşılmaz kahramanlar söz konu- sudur. Zarzuela bır köy meydanının yahn halkını sahneye getinr. Onların gün- delik sorunlannı dile getinr. 1657'de Calderon'un gülünçlü oyunu ve Juan de Hidalgo'nun müzıği ile sunulan ilk gösteride La Zarzuela başhğını almış ve bu alanda bır dal oluşturmuştur. Bu tıp oyunlar önceleri palyaçolann. gülünç karakterlenn ve popüler ezgi- lerin yer aldığı gösterilerdır. Müzik tarihinde Barok dönemin klasik döneme bağlandığı ve Rokoko olarak adlandınlan dönemde esprili. güleç. hatta hafıf müzığın oluşması- na da katkıda bulunur Zarzuela. Son- radan büyük korolann. opera aryala- nnın, kastanyetli danslann ve orkest- ra ara müziklerinin (interludes) de ka- tıldığı daha geniş bır şekle bürünür. Zarzuela tiyatrolarında büyük sanat- çı aılelerin varlığını bilıriz. Aynca gü- nümüzün Placido Domingo gibi nice ünlüsü de Zarzuela tiyatrosunda mes- lek yaşamına başlamıştır. Yalnız bü- yük bir coşkuyu değil. bir kültürün birikimini yaşamak içın Zarzuela'yı görmeye değer. Festivalin bale gösterisi olan Mont- real Caz Balesi'nin klasikleşmiş, caz müzıği ile klasik ve modern baleyi birleştiımesi ilginç. Flamenko Gitar Topluluğu, her zaman tstanbullu gı- tarseverler kadar gitara ilgi duymasa da Flamenko sesinin hayranlanna ses- lenecektır. Buenos Aires'li şarkıcı Ju- an Carios Caceres'in Arjantın tango- lan son yıllardaki tango düşkünlüğü- nü yenıden gündeme getirecek. Ve müzısyenliğı kadar şu cep tele- fonu öyküsüyle de basınımızın gün- deminden düşmeyen Fazıl Say, Yapı Kredi Sanat Festivalı'nin 22 Eylül'de konuğu oluyor. Kurt.Masuryönetiminde New York Filarmonı Orkestrası ile verdiği kon- serde büyük övgüler alan, önümüzde- kı yıl 80 konser için dünyanın dört bir yanındaki kuruluşlarla anlaşma ya- pan Fazıl Say artık bir VVarner sanat- çısı. Mozart'tan sonra Bach CD'sini • Fazıl Say artık bir Warner sanatçısı. Mozart'tan sonra Bach CD'sini de piyasaya sürüyor. Yeniden Türkiye'de konserlere başlaması sevindirici. Fazıl Say 22 Eylül'de Mozart, Beethoven, Debussy, Gershwin ve Erkin'den parçalar çalacak. de bu arada piyasaya sürüyor. Yeniden Türkiye'de konserlere başlaması sevin- dirici. Aynca Yapı Kredi Kültür Sa- nat tarafindan piyano yapıtlannın no- talan da basılmış, konser gecesine ha- zırolacak. Fazıl Say, Mozart'ın K 330. Beethoven'ın Op. 109 sonatlannı; Ul- viCemalErkin'in Duyuşlar'ından üç parçayı, Debussy'den 6 prelüd ve Gershwin'den 3 prelüd çalacak. Sanat- çı şu tarihlerde Istanbul'a uğrayan Mermoz gemisinin konserlerine katı- lıyor. (Ancak geminin Istanbul çıkar- masındaki konser sanatçısı Maxim Vengerov. Bu akşam AKM'de gemi yolculanna bir resital verecek.) Esin Afşar, kendine özgü biçemi (üslubu) ile tiyatro ve müziği birleş- tirmiş bir sanatçımız. Yurtdışında da sjss getiren çalışmalanndan bu kez ,Â$ık Veysel'i caz yorumu ile sunuyor. Anadolu'yu işleyen îrîr'ljâşka tdplıf- luk da Bulutsuziuk ÖzlemL Her kon- seri geniş kitleye seslenen topluluk "Rock" müziğin Türk renkleriyle bir- leşmesini sergiliyor, bu arada toplum- sal sorunlan dile getiriyor. Yapı Kre- di Sanat Festivali 30 Eylül'de Akade- mie für AJte Musik gibi Avrupa'nın önemli bir Barok topluluğunu konuk ediyor. Çağımızda özgün çalgılarla Barok tınısını duyurmak yeniden gündeme gelince birçok topluluk bu yolu dene- miş, özgün Barok sesini günümüze taşımıştı. Bu Berlin'li topluluk da Ba- rok kadar Barok öncesi ve Pre-Klasik ve Klasik dönemi dağarcığına alan, on- lan zamanına uygun yorumlayan özel- liği ile dikkati çekiyor. Yapı Kredi Sanat Festivali'nde ken- dinize göre bir değil. en az iki ayn müzik etkJnlıği bulabilirsiniz. 55. Venedik Film Festivali'nin Jüri Başkanı Ettore Scola dikkatli ve sert olacağını belirtiyor 'Hâlâ Avrupa sinemasına inanıyorum' Kültür Servisi - 55. Venedik Film Festivali dün akşam Steven Spielberg'ün son filmi "Er Ryan'ı Kurtarmak"ın (Saving Private Ryan) gösterimiy- le başladı. 13 Eylül'e dek sürecek olan festival- de bu yıl jüri başkanlığını Italyan yönetmen Et- tore Scola üstleniyor. Aşağıda sızlere ttalyan Cornere della Sera ga- zetesinin, filmlerinde küçük insanlann öyküleri aracılığıyla tarihi anlatmaya çalışan 67 yaşında- ki Scola ile yaptığı söyleşiden kesitler sunuyoruz. - Faşizmin İtalya"da açüğıyaralara sükûnetleyak- laşan ünlü filminizÖzel Bir Gün'ünfestivaldeye- niden gösterilmesi sizi gururtandınyor mu? - Ben daha çok Sophia Loren'in kariyer ödülü almasından gurur duyuyorum. Filmi çektiğimiz günlerde Loren'in eşi Carto Ponti'yle yaptığımız bir konuşma geliyor aklıma. Filmde MarceUo Mastroianni'nin canlandırdığı homoseksüel ka- rakterle Loren arasmda yaşanan aşk sahnesinden söz ediyorduk. Ponti. Loren gibi bir kadını sevdikten sonra adamın cınsel tercihini kesinlikle değiştireceğini söyledi. Ben bu fikre katılmadığımı belirttim, ama şimdi sevgiyle iltifatlanmı gönderiyorum Loren'e. - Lido'ya gelirken ne gibi hazırlıkJar yapönız? - Meraldı bir yolcunun yaptığı tüm hazırlıkla- n.. 1989yılındadaCannes Film Festıvalfndejü- ri başkanlığını üstlendiğimden, bunun ne denli güç biriş olduğunu biliyorum. Sonunda birilerinı üzü- yorsunuz çünkü... - Verilen karariann ve yapıJan seçimJerin den- gesine inanmıyor musunuz? - Hayır, böyle bır inançsızlık söz konusu değıl. ancak bir yönetmen olarak yenilgi anında uyanan 'haksızlık', 'unutulmuşluk' gibı duygulan iyı bi- liyorum. Birçok defa yabancı film Oscar'ı için aday gesterildim. 'LeBaT ve 'La Fanüglia' ile kaybet- tin, 'Özel Bir Gün* ile kavbedince yıkıldım. Bi- risı hariç her defasında üzüldüm, Bergman 'Fanny veAlexander' ile kazanmıştı... Kendi adıma yine diış kınklığına uğradım, ama Bergman'la gurur duvdum. nsanı heyecanlandıran sinemayı seviyorum, izleyicide derin duygular yaratan filmleri... Gürültülü, tantanalı filmleri sevmiyorum. Bugün Amerikan sinemasının son yıllarda olduğundan daha ilginç bir görünüm kazandığını düşünüyorum. Ben hâlâ Avrupa sinemasına inanıyorum, çünkü Avrupalı filmler kendi ülkelerinin kültürüne sadık kalıyorlar. Avrupa'da bu yolla, yani çokseslilikle kurulmaya çalışılıyor farklı kimlikler arasındaki iletişim. - Nasıl bir jüri başkanı o! - Sert. dısiplinli ve dikkatli bir başkan olaca- ğım. tıpkı 'Capitan Fracassa' filmimdeki oyun- culargıbi... Çok ciddi ve önemli birgöre\ bu. Yö- netmekte olduğu her çalgıyla ilgilenen bir orkest- ra şefi gibi yapacağım işimi. - İzlemeyi merakla beklediğiniz filmler hangi- len! - Hepsini merak ediyorum. Birçok yönetmenın söylediği gibı "Ben sinemaya gjtmem" demiyo- rum, sinemayı yakından izhyorum. Festivalde ıse özellikle yanşma bölümünde yer alan dört Ital- yan filminı merakla ızleyeceğim. PeterDelMon- te ve Taviani kardeşlerin filmlerini de sabırsızlık- la bekliyorum. İlk çalışması 'Amore tossico'yu çok beğendiğim Claudio Caligari'nin yeni filmi 'L'odore della notte' de ilgimi çeken fılmlerden. Özellikle genç ttalyan yönetmenlerin filmlerini kaçırmamaya çalışıyorum. Ömeğin Sergio Nu- ti'nin 'Non contate su di noi'u çok hoşuma gitti. - Tercih ertiğiniz sinemayı anlatır mısınız? - Insanı heyecanlandıran sinemayı se\'iyorum, izleyicide derin duygular yaratan filmleri... Gü- rültülü, tantanalı filmleri sevmiyorum. Zaten ken- di yaşamımda ve başka insanlann yaşamlannda var olabilmek için de ölçülü olmaya çalışan bir karakterim var. Sevdiğim film tipine ömek ola- rak 'Bisiklet Hırsızian'ru verebilirim. David Le- an'in 'Kısa Tesadüfler'i de bir unutulmazdır be- nim için. Son dönemde de Benigni'nin 'YaşamGü- zeldir' filmi hoşuma gitti. - Peki Amerikan sinemasını nasıl buluyorsu- nuz? - Bugün Amerikan sinemasının son yıllarda ol- duğundan daha ilginç bir görünüm kazandığını dü- şünüyorum. Yıllarca John Ford, George Stevens \e John Huston'ın sinemalan üzerine çalıştım, bu- gün Spielberg'ün filmlerini saygıyla karşılıyo- rum. Amerikan bağımsız sinemasını da zaten ya- kından izliyorum. - Bir iletişim aracı olarak sinemanın kriz döne- mine girdiğinden söz edilrvt)r... - Ben hâlâ Avrupa sinemasına inanıyorum, çün- kü Avrupalı filmler kendi ülkelerinin kültürüne sadık kalıyorlar. Avrupa'da bu yolla, yani çokses- lilikle kurulmaya çalışılıyor farklı kimlikler ara- sındaki iletişim. - Resmi ve müziği seviyorsunuz. Festivaldeki filmleri bir ressam gözüyle nıi yoksa bir orkestra şefinin kuiağıyla mı izleyeceksiniz? -18. yüzyıl Italyan resmini, özellikle de Macc- hiaioli, De Nittis ve Izlenimci ressamlan ve dün- den bugüne müziği seven bir başkan gibi izleye- ceğim filmleri. Venedik'te bulunmaktan mutluyum. Beyazper- de v e ben artık eski arkadaşlanz, sinema da bi- zim sahnemiz. Ayşe Kalmık'ın anısına arp dinletisi • Kültür Servisi - Ayşe ve Ercümend Kalmık Vakfi (AEKV) ve Ercümend Kalmık Müzesi'nın kurucusu Ayşe Kalmık; vefatının birinci yılında. Uğurtan Aksel'in vereceği bir arp dinletisi ile anılacak. 10 Eylül günü saat 19.00'da AEKV'de yapılacak dinletide Uğurtan Aksel, Cemal Reşıt Rey. Yüksel Koptagel Kerven, Aydın Karhbel, Bülent Arel, Michele Beamount Chollet, Aristid von VVurtzler ve Jerome Kern'den arp için uyarlanmış parçalan yorumlayacaklar. KınkJtalplep'in Japonya çıkarması • Kültür Servisi - Tibet Ağırtan, Tanju Eren. Nedım Tanyolaç, Oya Erkaya'dan oluşan Kınkkalpler rock'n'roll grubu geçen günlerde davetli olarak gittikleri Japonya'da, Asian Music Exchange adlı rock müzik festivalinde Türkiye'yi temsil etti. Türkiye ve Japonya dışında Asya'nın Kore, Tayland gibı diğer ülkelerinin de ileri gelen sanatçılan Yamagata şehrinde yapılan festivale kahldılar. Albüm çalışmalannı tamamladıktan sonra Tayland, Kore, Filipinler, Malezya ve Japonya'yı kapsayan bir turneye çıkmaya hazırlanan grup, cuma akşamlan Taksim Hayal Kahvesi, cumartesi akşamlan ise Çubuklu Hayal Kahvesi'nde iki saat non-stop rock'n'roll yapıyorlar. Uey Turkey' sergisi Avrupa'da •Kültür Servisi - Kankatür ustalarımızın 30 karikatüriinden oluşan 'Hey Turkey' adlı kankatür sergisi AvTupa'nın çeşitli kentlerinde sanatseverlerle buluşacak. Karikarür Vakfi ile Almanya'daki Atatürkçü Düşünce Dernekleri tarafindan ortaklaşa düzenlenen: Ali Ulvi Ersoy, Turhan Selçuk, Ferruh Doğan, Tan Oral, Nezih Danyal. Piyale Madra, Kâmıl Masaracı. Semih Poroy, Izel Rozental, Ercan Ozbek, Muhamnıet Şengöz, Ahmet Aykanat, Sami Caner'in ıkişer karikatürünün yer aldığı sergi, 7 Eylül'de Berlin Tiyatrom'da açılacak. 20 Eylül'e kadar sürecek serginin açılışında Tan Oral, Piyale Madra ve Nezih Danyal bulunacaklar ve izleyicilerle söyleşi yapacak, kitaplannı imzalayacaklar. 27 Eylül'de Hamburg'a gıdecek sergi daha sonra Almanya'nın çeşitli kentlerini, Hollanda \e Fransa'yı dolaşacak. Erdal hönü'den imza Bünü • Kültür Servisi-Erdal Inönü, dün Ankara'da basladığı imza günlerine devam ediyor. fnönü, bugün Izmir'deki Egs Park D&R'desaatl5.00'te, Karşıyaka D&R'de saat 17.30'da'Anılarve Dnşteceİct' aötricitabının 1 .ve 2. cildini imzalayacak. Aynca, Hürriyet gazetesi Tokyo temsilcisi Erdal Güven de Ankara Konur D&R'de bugün 17.30'da 'Japonyama Laf Söyletmem Arkadaş' ve 'Maymun da Ağaçtan Düşer' adlı kitaplannı imzalayacak. Hasankeyf Gönüllülepi'nden sergi • Kültür Servisi - Binlerce yıllık geçmişe sahip ve yirmiye yalcın uygarlığı banndırmış Hasankeyf'in, GAP kapsamında yer alan ve Dicle Nehri üzerinde inşa edilecek Ilısu Barajı'nın sulan altında bırakılarak yok edilmesüıe karşı kurulan 'Hasankeyf Kurtarma Komitesi' nisan ayında gerçekleştirdiği Güneydoğu gezisi kapsamında Hasankeyf "te çektikleri fotoğraflardan saydam gösterisi ve fotoğraf sergisi oluşturdular. Fotoğraflanyla çevTeye, kültürel değerlere ve insana duyarlı kitlelere Hasankeyf'i tanıtmak ve çığlığını duyurmak için açılan sergi 10- 13 Eylül günleri arasında Kadıköy Moda Çocuk Parkı'nda gezilebilecek. Mum Kokuhı KadHilar halya'da • Kültür Servisi - Irfan Tözüm'ün senaryosunu yazdığı ve yönettiği, başrolleriru Halıl Ergün, Selma Güneri, Sevtap Parman, Yasemin Alkaya ve Hande Ataizi'nin paylaştığı 'Mum Kokulu Kadınlar' filmi 24-31 Ekim tarihleri arasında Roma'da gerçekleştirilecek Medfılm'98 (Mediterranean Film Festival-Akdeniz Film Festivali) festivalinin yanşmalı bölümüne katılacak. Avrupalı Akdenız ülkelerinin profesyonellerini yan yana getiren festival, sinemacılara birbirleriyle daha iyi bir iletişim ortamı sağlaması ve yakın gelecekteki projelerin önünü açması bakımından büyük önem taşıyor. 'Katmandu'dan Meksika'ya' B Kültür Servisi - Zeynep Oral'ın 'Katmandu'dan Meksika'ya' adlı kitabının 2. baskısı Milliyet Yayuüan'ndan çıktı. Yeni yolculuklann eklenmesiyle zenginleşen kitapta yazar, Katmandu'dan Yemen'e, Pakistan'dan lrlanda'ya, Polonya'dan Meksika'ya yürek aüşlannın peşinden gidiyor, ilgisini insana ve topluma yöneltiyor. BUGUN • BEKSAV'da saat 19.00'da Yılmaz Güney'in 'Sürii' filmi izlenebilir. • \AZIM KÜLTÜREVİ'nde yönetmenlığını Yılmaz Güney'in yaptığı 'Adana-Paris: Yılmaz Güney Belgeseli' saat 17.00'degösterilecek. • AKSANAT'ta lazer diskten Poloveçlerin eline esir düşen Prens Igor'un öyküsü, Borodin'in 'Prens Igor' operası izlenebilir. • YAPIKREDtSANATFESTİVALİkapsamında Kudsi Erguner'in 'Sufi ve CazMüziğinin Birleşimi" konsen, saat 20.30'da Atatürk Kültür Merkezi Büyük Salon'da dinlenebilir. • AMFORMÜZİKFESTtVALİ çerçevesinde Marmaris Kalesı'nde saat 21.00'de Elysee Yaylı Sazlar Dörtlüsü, F. Mendelssohn, S. Rachmaninov ve A. Borodin'den örnekler sunacaklar.