Katalog

11 EYLÜL 1998 CUMA CUMHURİYET SAYFA KULTUR 13 Kurosawa 'nın başarısı Japon egzotizmi ile Batı kültürüneyakınhğından kaynaklanıyordu • Akira Kurosawa, yapımcılar ıçin huysuz bir mükemmelıyetçı, ızleyicısi ıçınse şimdıki zamanm dışında var olan, yaşadığı günle ilgilenmeyen bir tarih hatasıydı... Ancak Kurosavva her şeyden önce, gelecek kuşaklann rahat nefes alabilmelen adına 'öldürülmesi' gereken bir 'baba' figürüydü. Svnemayısarsanson 'scımıımy'Kültür Servisi - Pazar günu >aşama v eda eden us- ta yonetmen Akira Kurosawa. 1982 >ılında ya>ım- lanan özyaşamoykusunde smema uzenne goruşlen- nı ozdeyışlı kısa notlarla açıklamı^tı Bu notlardan ıl- kınde "Sinema nedir" sorusuna şoyle yanıt venyor- du Kurosavva "Bu soruyu yanıtlamak hiç de kolay degiL l zun za- man once Japon romancı Shıga \aova, bu>uk oğlu tarafından yazıian bir metni, bir edebıyat dergisinde yayımladL Metin 'Kopegım' başlığını taşıyor ve şoy- le gelişiyordu: 'Kopegım bir ayıya benzıyor aynı za- manda da bir porsuğa \e aynca bir tılkıye ' Köpe- ğin ozeüikJerini. hayvanlarâJeminin tam üsttsiyle kar- şılaştırmalı olarak sıralamıştL Vazı şu cumkyle sona eriyordu: Ama sonuçta bir kopek olduğu ıçın en çok kopeğe benzıyor " Kurosawa'nın kıtabında yaptığı alıntı, onemlı bir noktaya ışaret edıyordu Smema gerçekten de bır- çok başka sanata benzer Hem edebı hem de teatral ozellıkler taşır Hem felsefı bir yanı v ardır hem de re- sım \e heykelle bağlantılan Içınde muzıkal oğeler de banndınr Ancak sonuçta sinema smemadır ve tum bu ozellıkJen ozumseyen bir smema varsa. o da Kurosavva sınemasıdır Kurosavva smemasının hev kel- sı ve muzıkal kahtesı, yonetmenın anlatımındakı us- talık ve fılmlenndekı her karaktere ışleven bıçımsel yetkmlık ınkâr edılemez Japonya'ya uluslararası ilk ödül Kurosavva 50 yıllık sinema kanyennde edebıyat- tan esınlenerek DostoyoskTden 'Budala" (Hakuchı- 1951), Gorki'den 'The Lower Depths' (1957) ve Sha- kespeare'ın Macbetfa'ınden "Kanh Taht' (Kumono- su Jo-1957) gıbı uyarlamalar, ıncelıklı studyo çalış- malanrun sonucu olan 'Dodes'Ka- Deıf (1970) gıbı teatral yanı ağır basan y apıtlar, Avrupa geleneğınden gelen felsefı bir humanızmın hâkanolduğu'\aşamak° (Ikıru-1952) gıbı fılmler v e ancak bir ressamın ışı ola- bılecek görsel zengınlıkte "Kagemusha" gıbı çalışma- lara ımza attı 1951 Venedık Fılm Festıvalı'nde Altın Aslan odu- lunü kazanan fılmi 'Rashomon*. Batı'yı hem Kuro- savva'nın ışıltısına hem de bır Japon smemasının var olduğu gerçeğme tanık ettı Kurosawa. Japonya'ya ulus- lararası bır odül getıren ılk smema y onetmenı oldu Eisenstein'a en yakın duyarlılıktakı yonetmen ola- rak gostenlen Kurosavva. 1910 yılında yedı çocuklu bırsamuray aılesının en kuçugu olarak Tokyo'da dun- yaya geldı Smema kanyenne 1936 yılında. ustaM Ka- jiro Yamemoto'ya asıstanlık yaparak başladı Asıs- aptığı ışlenn kahtesı bır yana, Kurosavva'yı bulunduğu yere yükselten güç, köklen samuray tanh ve geleneğıne dayanan üstün bır Japon 'egzotızmr ıle Batı kültürüne olan yakınlığının bileşıminden gelıyordu. Bu bıleşım, Doğu kültüründen gelmeyen ınsanlarıçın Kurosawa"nın çalışmalarını dığer Japon fılmlennden daha ulaşılabilır kıldı hep. tan olarak gorev yaptıgı bırçok fılm \e çeşıth »enar- 5 o çalışmalanndan sonra 1943 'te ılk fılmı 'BüyukJu- do Efsanesl'nı (Sugata Sanshıro>«;ekü.Fılm Kuro- savva'nın o odun vermez mukemmelıyetçılığını he- men ele veren, ıyı kotanlmı^ bır melodram nıtelığın- deydı Aynı olayı dort karşıt goruşle dramatıze eden, ger- çegı sorgulayış bıçımıyle Pirandello tarzına koşut gostenlen Rashomon'un yakaladıgı uluslararası ba- şandan sonra Kurosavva, dunyanın en unlu Japon yo- netmenı halıne geldı Yaptığı ışlenn kahtesı bır ya- na. Kurosav\ a'y ı bulunduğu yere yükselten guç, kök- len samuray tanh v e geleneğıne davanan ustun bır Ja- pon 'egzotizmi' ıle Batı kulturune olan yakınlığının bileşıminden gelıyordu Bu bıleşım. Doğu kulturun- den gelmeyen ınsanlar ıçın Kurosavva'nın çalışmala- nnı dığer Japon fılmlennden daha ulaşılabılır kıldı hep Uzun süre setlerden uzak kakh Kurosavva'nın, samuray destanlannı anlattığı 'Sak- h Kale' (Kakushı Tonde no san Akunın-1958), 'Yo- jimbo' (1%1) ve 'Sanjuro' (1962) gıbı filmlennde, John Ford vvesternlennın etkısı açıkça goruluyordu Buna karşılık olarak da Kurosavva'nın 1954 yapımı fılmı 'Vedi Samuray' (Shıchmın no Samuraı), 'The Magnificent Seven' adıyla, Rashomon ıse tumuy le Ba- tılılaştınlmış olarak 'The Outrage" adıyla Hollyvvo- od"da yenıden çevnldı Ancak fılmler onjınallen ka- dar başanlı olamadılar Sergio Leone'mn "Spaghetti NVestern'len gıbı, bu filmler de Kurosavva'sız yapıla- mazdı çunku Kurosavva'nın prestıjı Batı'da arttıkça, kendı yur- dunda da ısmı o derecede yıpratılmaya başlandı Oy- le kı, 1971 yılında ıntıhara teşebbus ettı v e bu olaym ardından uzun bır sure setlerden uzak kaldı Yıllar son- ra Kral Lear'den uyarladığı Ran'la (1985) bır kez da- ha dunya smemasının karşısına çıktı Kurosavva son gunlennde de 'Umi wa Miteita' (Okyanus Jzhyordu) adını vereceğı yenı fılmmın uzerınde çalışıyordu Shugoro Yamamoto'nun ıkı oykusunden senaryolaş- tırdıgı Okyanus Izlıyordu. yonetmenın kadın kahra- manlar uzenne oluşturacagı ılk fılm olacaktı Içınde yaşadığı toplumun sorunlannı ırdelemekten sıynlarak. Japon sınemasındakı yenıden yapılanma- nın temsılcılen arasma gıren Kurosavva. ozellıkle de toplumsal bır bolunmenın yaşandığı 1960'lann ıkın- cı yansında. genç Japon yonetmenler ıçm uzak ve geç- kın bır fıgure donuşmuştu Kurosavv a yapımcılar ıçın huysuz bır mükemmelıyetçı, ızieyıcısı ıçınse şımdı- kı zamanın dışında var olan, yaşadığı gunle ılgılen- mey en bır tanh hatasıydı Ancak Kurosavva her şey - den once, gelecek kuşaklann rahat nefes alabılmele- n adına 'oMurûlmesi' gereken bır 'baba' figuruydu Mapon\a\\a giriş pasaportunu yitirdik' Kurosawa'nın olumu sadece Japonya da degıl tum dunyadabuyukuzuntuyarattı 55 VenedıkFılmFes- tıvalı Başkanı Felke Laudadio. yonetmen ıçın şunla- nsoyledı u BizDoğu'yuonunrılmleriyletarudık.Ku- rosavva'ıun olumuyle hem çok uzak bir kuitunın ta- nığını hem de bize çok yakın bir sinemacryı kaybet- miş durumdayız, O, Japon sinemasını tum dunyaya sevdiren isimdir." Italya Kultur Bakanı Watter Veltroni Japon sıne- masınaduvduklan sevgının Kurosavvafilmlenylege- lıştıgını ve bugun bır anlamda Japonya'ya gınş pa- saportlannı yıtırmışolduklannı belırttı Paolove Slt- torio Taviani ıse buyûk sanat eserlen v e toplumsal şo- lenleryaratmakta, karşıtlann sentezını yapmakta Ku- rosavva'nın rakıpsız bır usta olduğunu soy ledıler Pe- ter VVetr, "Biz sadece onun golgesinde > aşamayı sür- durebüiriz" sozlenyle dıle getırdı duşuncelennı Fran- sa Cumhurbaşkanı JacquesChirac da Kurosavva ıçın goruş bıldıren ısımlerdendı "Plastikguzellikanlayı- şu bakış açısının genişliği, duyariılığı ve gerçeği irde- lemegucuyleyedincisanatınbuyukustasıvdı." Vene- dık Fılm Festıv alı'nde kanyer odulune değer bulunan \ndrzej Wajda ıse Kurosavva'yı şoyle anlattı "Ken- dimi ona çok yakın hissediyordum, çunku filmleri hem Japonyab hem de ev renseldi." Musa Kart, itk kişisel sergisini açıyor • Kümır Servisi - Gazetemız çızerlennden Musa Kart. ılk kışısel kankatur sergısmı, 23 Eylul gunu Teşvıkıye'dekı Nellı Sanatev ı nde açıyor Ikı yıl once Kankaturculer Derneğı tarafından "demokratıkleşme surecıne yaptıgı cesur ve kararlı katkılardan dolayı" odullendırılen ve kankatunst olarak amacını "Çızgılenmle. daha ıyı yaşam koşullarında, daha ozgur yaşamak ısteyen ınsanların yanında olmak" dıye açıklayan Kart'ın sergısınde 40 dolayında renklı ve 10 da sıyah-beyaz çalışma yer alıyor Hotel Bilkent-Ankara Açıkhava Sineması Şenliği'nde son hafta • Kultur Servisi - \az a> lan boyunca suren Hotel Bilkent-Ankara Açıkhava Sineması Şenlığı 13 Eylul akşamı sona enyor Şenlık kapsamında son hafta ızlenebılecek fılmler arasmda Dustın Hoffman ve John Travolta'nın başrollerını paylaştığı unlu yonetmen Costa Gavras'ın son tılmı "Mad Cıty' Robın Wıllıams"ın canlandırdığı bırpsıkolog ıle toplumla uyum sorunu çeken dâhı bır gencın ılışkısını anlatan •'Can Dostum" gıbı sezonun ılgı goren yapımları bulunuyor Saat 21 30 da başlayan tılmler ıçın rezervasyonlar 0312-266 46 86 numaralı telefondan yaptınlabılır İnsanlığın Geleceği' fotoğraf sergisi • Kultur Servisi - 'İnsanlığın Gelecegf adlı sergı, Frankfurt Messe Galen l'de 15 Eylül Salı gunu açılıyor A R T Publıcatıons Fujı Fılm, Alman Kultur Merkezı ve Lufthansa Hava Volları sponsorluğuyla duzenlenen 50 renklı fotograftan oluşan sergıde. dunyanın sayılı çevre muhabırlennın yanı sıra TEMA Vakfı Başkanı Hayrettın Karaca'nın da fotoğratları bulunuyor Sergı, aralık ayında tstanbul Fotoğrafevf nde ızlevıcılenn beğenısıne sunulacak İlham Behlül Pektaş hastanede • Kultur Servisi - Turk sanat muzıgının unlu besteusı tlham Behlul Pektaş bır suredır Cerrahpaşa Tıp Fakultesı Kardıvolojı BolQmu"nde tedavı goruyor "Ben senı unutmak ıstemedım kı", "Olmaz mı", "Kahır mektubu" 'Ben senı unutmak ıçın sevmedım" gıbı sevılen eserlere ımza atan sanatçı aynı zamanda Vlusıkı Eser Sahıplen Meslek Bırlığı uyelıgmı ^urduru\or Ralyan şarkıcı Lucio Battisti öldü • Kultur Servisi - Bır suredır hasta olan Italvan •jarkıcı Lucıo Batıstı bu sabah Mılano'dakı San Paolo Hastanesı'nde oldu Hastaneyetkılılerı 55 yaşında olen sanatçının ağustos ayından bu yana tedav ı gorduğunu belırttıler Bestecı ve yorumcu Battisti, İtalyan muzıgının 70'lı yıllarda modern bır çızgıye kavuşmasında onculuk etmıştı Battıstı'nın en populer şarkıları arasında "Emozıonı" ve "II Mıo Canto Lıbero" bulunuyor BUGUN • HARBlYE AÇIKHAVA TİYATROSU'nda saat 21 00'de Soul II Soul'un konsen ızlenebılır • AKSAN\T'ta 12 30 ve 19 00 saatlerınde laser- dısc'ten Madonna'nın konsen ızlenebılır • BELGESEL SİNEMACILAR BİRLİĞİ nde 15 00. 16 00. 17 00 ve 18 00 saatlennde 'Ekrem Akurgal (Simurg)' adlı fı'm ızlenebılır 2 9 3 •» 7* (3MAT) TURK KULTURUNE HIZMET VAKFI ve CAFERAGA MEDRESESİ UYGULAMAU EL SAHATLARIÇALIŞMASI Pofseten Susleme Ahşap Deicoratıf Susieme Haf Tezfııp Takı Halı Kılim Dokuma KumajBoyama BcrtıkDokuma Kırkfjare EIBaskısı Yazmo Ney Ud Rolyef Folklonk Bebek KayıHan Başlamifhr. YIIDIZ SARAY1 Be}.kta5 / IstTel (C212) 259 3! 01 259 27 85 259 71 33 CAFERAGA MEDRESESl (Sultanahmet) Tel (0212) 513 3o 01 5 1 3 3 4 0 2 fjferojja Me&esaı (iutonAhmetlflSoiMfhn Cokmılm M Kuttvcune Hamel Vakh lanhna yunıhhetledir 11-27 EYLUL l»»l 21 Eylül Pızartcsi I» 30 A k b i n k O d a Orkestrası Program-I Şef: C e m Mansur Soiısc: İdil Biret 22 Eylül Salı 19.30 Alexander Rudin Bach Viyolonsel Süitleri-I 23 Eylül Çarsamba 19.30 Alexander Rudin Bach Viyolonsel Süitleri-ll 24 Eylul Ptrsembc I».3O İdil Biret Piyano Resitali 25 Eylul Cuma 19-30 Lale Devri Bestecileri Konseri Soiısc: Münip Utandı 26 Eylul Cumartesi 19.30 Akbank Oda Orkestrası Program-ll Şef: Cem Mansur Solisc İdil Biret 27 Eylül Pazar 19.30 Svvingle Singers Caz Konseri Orjçanizasyon: Hıkan Erdojan Froductions BACH, CAZ ve LALE DEVRİ AYA IRINIDE SOYLEŞILER VE FİLM GÖSTERILERİ 22 Eylül Sah 17 30 *I8, Yuzyildın Gunürnüze J. S. Bach Muzığının Güncelliji" Yöneten: Cem Mansur Konuşmacıfar: Aykut Koksal, Hasan Uçarsu, Hülya Tarcan 25 Eylül Cuma i 7.30 "18. Yuzyıhn Ilk Yansında Osmanlı'nın Baci'yı Donen Yüzü" Yöncten C e m Mansur Konuşmacılar. Murat Belje, Bahı Tanman, Uğur Tanyeli, Bülenc Aksoy Hafta boyunca her gün I 7.00-19.00 arasında "Glcnn Gouid Ptays Bach" 'Goldberg Varyasyonlarr* adlı filmin ücretsız {östcrimı yapıfacaktir. Söyteşr günlcrindc fılm gdsîerrfçrr 15.30-1730 araçtnda olacakvr •İLET FİYATLARI 4.000.000 TL, 4.000.000 TL, 3.000.000 TL BİLET SATIŞ YERLEHİ Atatürk Kültür Merkezi (0212) 251 56 00 Vakkorama (Taksım, Suadıye. Akmerkez) Aksanat (0212) 252 35 00 w.akbank.com.tr/sanat AKBANK ÇATI, Ferrah ve serın ortamı ^L Sıcak hızmetıyle ^ ^ ^ ^ \ Dostlarını beklıyor ~^SS^ OTOPARK ucretınız bızden' f^/i'T^J Tel- 251 00 00 R«uıurant-Bar Galeri ve Sergi İlanlarınız İçin (0212)2938978(3hat) KÜLTÜR SANAT YAYINCIUK YAPI KREDI ARTS FESTIVAL YAPI KREDİ SANAT FESTİVALİ Soul II Soul Soul, rhythm&blues, dub ve reggae muzıgının sevılen grubu Soul II Soul grubu, Jazzıe B ve Phılıp Harvey'ın onderlığınde en sevılen parçalarıyla Cemıl Topuzlu (Harbıye) Açıkhava Tıyatrosu'nda. Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu, Saat: 2 1 . 0 0 7 500 000 TL, 5 000 000 TL, 3 000 000 TL Bilet Satış Noktaları Galatasaray Yapı Kredı Kıtabevı • Yapı Kreaı Akmerkez Şubesı • Ataturk Kultur Merkezı • Suadıye Vakkorama • Zıhnı Muzıkevı-Kadıkoy Telefonla Rezervasyon (0212) 243 62 24 249 18 29 252 67 45 Internet Bilet Satışı http //www superonlıne com/ykykultur ugrencilere F, G, N ve P bloklarında % 20 indirim uygulanır. TELDEN DILE TURKULERIMIZ KONSER - 3 MUSA EROĞLU ÖZLEM ÖZDİL RIFAT ILGAZ KÜLTÜR MERKEZI (Esenkent Bahçeşehor yanı ESEN^ URT / fST) 12.09.1998 Cumartesi - Saat 19.00 Tel (0212) 623 11 91 (4 Hat) Organızasyon : ISMET AYDOĞDU Iletışım Tel : (0212) 591 54 33 KATKILARIYLA B t l e t S a t t ş N o k t a l a r ı Aydoğdu Müzık Markel AVCILAR 591 54 33 Damak Restaurant AVCILAR 676 45 63 Guney Mağazalan AVCILAR 593 01 29 HasatTunzm GUNEŞLI 474 36 45 Marın Arsa Ofısı YENIBOSNA 639 67 54 Ovacık Et Tavuk Pazarı IKITELU 54817 58 CEM RADYO 96 4 KIRKOR ZAFIRYAN Fırçalarla Yaşayan Deniz YAGLIBOYA RESİM SERGİSİ 12 Eylül - 26 Eylül 1998 Sergımızı Pasar hanıç her gun 11 00 19 00 arası gezebılırsınız - > _ J \ ÖZLEM SANAT GALERİSİ " ^ ^ ~ Asmalı Mescıt Sofyalı Sok No 18 Tunel BEYOöLU 1 Tel 243 24 04-245 25 34 SAPPHO BU GECE BÜLENT SOMAY AYŞE TÜTÜNCÜ ŞUAYİP YELTAN HAKAN AÇIKALIN EMRE KARABULUT CUMARTESİ KAMELION 60"lantan gunumuze Pop Rock REZ : 245 06 68-69 Bekar Sk. No:14 BEYOĞLU iJanlanrîız için .293 89 78 (3 hat) YAPINT KREDİ Kültür Sanat ilanlarınız İçin: 293 89 78 (3 hat)