Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 12 AĞUSTOS 1998 ÇARŞAMI
8 DIŞ HABERLER
ABD Büyükelçiliği'ne bombalı saldınyla ilgili olarak 14 yabancı uyruklu zan altında
Tanzanya'da bir Türk tutukluDış Haberler Servisi - Tanzan-
ya"nın başkentı Dar Es Selam'da-
İcı ABD Büyükelçılığrne düzen-
lenen bombah saldınnın ardından
tutuklanan şüpheliler arasında bir
Türkün bulunduğu bildirildi.
Tanzanya poiisi, dün cuma gü:
nü düzenlenen saldınyla ilgili ola-
rak yabancı uyruklu 14 kişiyi ya-
kaladıklannı duyurdu. Poiisten
yapılan açıklamada, 14 şüpheli
arasında 6 Iraklı, 6 Sudanlı. 1 So-
malili ve 1 Türkün bulunduğu kay-
dedildi.
Tanzanya polis yetkilileri, dii-
zenledikleri basm toplantısında,
söz konusu kişüerin gözaltına alın-
ma nedenlennın. "Bu kişilerin
şüpheli karakterleri ve bomba-
lı saldında yer almış olabilecek-
leri >önündekjistihbaratoldu-
ğunu" söyledi. Gözaltına alınan
Sudanlılar'dan birinin Dar Es Se-
lam'daki Suudi Arabistan Büyü-
kelçiüği'ndeçalıştığını. diğerbe-
şinin ise turist olduklannı iddıa
ettiklennı belırten yetkililer, bir
kişinin 15 yaşında olduğunu söy-
lediğini ifade etti. Gözaltına alı-
nan Iraklılar arasında, bırmemur,
bir mühendıs, bir öğretmen, bir
telekomünikasvon teknisyeni ve
bir ziraat mühendisi olduğu be-
lırtildi. Somalili zanlının, BM
Mültecıler Yüksek Komıserliği
ıçın çalıştığmı öne sürdüğü kay-
dedilirken, gözaltına alınan Türk
ile ilgili bilgı verilmedi.
• Iraklı,
Sudanlı,
Somalili
ve Türk
zanlılar
hakkında
aynntılı
bilgi verilmedi.
Saldınlara
hazırlıksız
yakalanan
CIA'nın geçen
yıl beş benzer
saldınyı
önlediği
iddia edildi.
Kenya'daki
patlamada
ölenlerin
sayısı 220'ye
yükseldi. Kenya'daki ABD'H uzmanlar, patiamanın etkisiyle parçalaıunış eşyalan inceliyoriar.
Dar Es Selam'daki patlamada 10
kişi ölmüş, 75 kişi yaraJanmıştı.
Dar Es Selam'daki bombalı saldı-
rıyla eşzamanlı olarak Kenya'nın
başkenti Nairobi'deki ABD bü-
yükelçiliginde meydana gelen pat-
lamada ölenlerin sayısı da 220'ye
yükseldi. Nairobi'de 5 binden faz-
la kişinin yara
Olay sırasında Nairobi'deki
ABD Elçilifi'nde görevli bulu-
nan Kenya vatandaşı bir güvenlik
görevlisi, saldjrganlann, bomba-
yı patlatmadan önce ABD deniz
piyadeleriyle birçatışmaya girdi-
ğini, ardından binaya bir el bom-
bası firlattıklannı söyledi. Nairo-
bi'de enkaz altında kalanlann kur-
tarma çalışmalan sürüyor.
tki şehirdeki ABD elçililderine
yönelik bombalı saldınlan, üslenen
Müslümanlann K'utsai Yerlerinin
Kurtulmasj içm tslam Ordusu ad-
lı örgüt, önceki gün yayımladığı
bir bildiride de bir takım istekle-
ri yerine getirilmediği takdirde
ABD'yi hedef alan saldınlanna
devam edeceğini âçıklamıştı.
Hamas: Meşnı mûdafaa
Öte yandan, Hamas örgütü
liderı Şeyh Ahmed Yasin,
saldınlan "Haksız Amerikan
politikasına ve bu politikanın
ülkelerinde yol açtığı tahribata
karşı insanlann meşru müdafa
amacıyla intikam alması olarak
değeriendıriyorum" diye
konuştu.
Buarada, ABD'de yayımlanan
Washington Post gazetesi, CIA'in,
terörörgütlerine adam sızdırarak
ve elektronik haberleşme cihazla-
nnı kontrol ederek ABD büyü-
kelçiliklerine yönelik 5 saldın pla-
nını bozduğunu yazdı.
Gazete, CIA'nin bu başansının
terör örgütlerini güvenlik açısın-
dan daha az riskli olan Nairobi ve
Dar Es Selam gibi şehirlere itmiş
olabileceğini kaydetti. Washing-
ton Post'a göre CIA, 5 saldın pla-
nını önlemenin yanı sıra 1993'ten
beri şüpheli 40 teröristin yakalan-
masına da öncülük etti.
Gazeteye konuşan üst düzey bir
ABD'H yetkili de Tanzanya ve
Kenya'da eşzamanlı olarak düzen-
lenen saldınlardan sonra. dünya-
nın çeşitli ülkelerindeki ABD bü-
yükelçiliklerinin saldın tehtidi al-
maya başladığını bildirdi. Idari iş-
lerden sorumlu devlet bakanı yar-
dımcısı PalrickKennedy,cumadan
bu yana ABD binalanna 20'nin
üzerinde tehdit telefonu geldiği-
ni söyledi.
Öte yandan, Wall Street Jour-
nal gazetesi "Elçilikleri kim bom-
baladı?" başlıklı makalesinde
şüpheliler arasında Irak, Suriye
ve Libya'nın bulunabileceğini, an-
cak Iran'ın bu ülkelerden daha-
çok şüphe çektiğini savundu.
Margarat Papandreu
'Kadınlar
barış
istiyor'Dış Haberler Servisi - Yunanistan'ın
eskı başbakanlanndan Andreas Papand-
reu'nun ABD asıllı eski eşı Margaret
Papandreu, Türkiye ile Yunanistan'ın
arasındakı gerginliğın arttığı bir dö-
nemde başlattığı banş girişımiyle gün-
deme geldı. Bayan Papandreu, iki yıl ön-
ce. Türkıye'yle Yunanistan arasında
Kardak bunalımı yaşanırken Türk-Yu-
nan Kadmlan Banş Girişimi'ni kurdu.
ABD'de yayımlanan Newsweek dergi-
si, Margaret Papandreu'yla banş giri-
şimi üzenne bir söyleşi yaptı:
Türkiye ve Yunanistan arasındald
gerginliğin arttığı bir dönemde kadın-
lann banş girişimi etkili olabilecek mi?
Örgütümüzü büyütmeyı hedefliyo-
ruz. Bunu gerçekleştirdigimizde siya-
sal bir güç olacağız. Bugün dünyanın
pek çok ülkesınde hükümet öncülüğün-
deki kurumlara yönelik bir güvensizlik
var. Biz bir banş kültürii oluşturmak
istiyoruz.
Dd ülkenin gerginliklerle doiu tari-
hinden kaynaklanan karmaşık sorun-
lar önünüzde bir engel oiuştunnuyor
mu?
Türkıye'mn dünyadakı yerinı yeni-
den tanımlamaya çalıştığına inanıyo-
rum. Yunanistan kimliğini belirledi ama
Türkiye'den korkuyor. Taraflara öner-
diğimiz ilk şey beş lılda bir yeniden
gözden geçirmek üzere iki ülkenin de
savunma bütçelerinde yüzde 5'lık bir
azaltıma gıtmeleriydi.
Sizce ild ülke arasında gerçek bir ça-
üşma tebJikesi var mı?
Bövle bir tehlike olduğuna inanıyo-
rum fyimserolmakisterniyorurn.çün-
kü çatışma çıkmayacağına inanmak in-
sanlann eyleme geçmelenni önleyebi-
lır. Banş eylemleri çerçevesinJe yapı-
lacak en ıvı şey önleyicı Önlemler. ön-
leyici diplomasıdır. Savaştan sonra da
çalısabilınz. Ama ben savaştan önce
çalışmayı veğlerim.
Türkiye « Yunanistan erkek egemen
toplumlar. Bu durum sizi nasu etküeye-
cek?
Sa\aş gerçeğıyle toplumlan erkekle-
nn \arattıgı gerçe|ı arasında bir ilişkı
olduğunu düşünüyorum. Kadınlann et-
kisuün büyük bir degişım yaratacağı-
na inanıyorum.
Tansu ÇDler'in başbakanlığı döne-
minde büyük bir ilerleme sağlanama-
dı. >eden?
BJ. kadmlann büyük birdeğişim ya-
ratabıleceğıne ınanan bizlerin önünde
bûyik bir engel. Ama bu bazı kadınla-
nn hedeflenne ulaşmak erkeksi davTa-
nış biçimlen bemmsemelerinden kay-
naklanıyor \e ıyi bir ömek değil.
Siaceiki ükevi de memmuıedecekbir
çözûm bulunabilir mi?
Bırlikte \aşadığımıza inanıyorum,
ama bazı sûrtüşmeler var. BU durum
böye sürdürüliir ve politikacılar bunu
kendi çıkarlan ıçin kullanmazsa, birbi-
rimızı daha ıyi tanımak için girişımler-
de bulunurve ırkçı eğilimlere girmez-
sek çok iyı sonuçlara varacağımLza ina-
nıycrum.
şerfatçı örgütün Mezar-ı Şerffi aldıktan sonra Talokan'ı da ele geçirmesi endiselendirdi
Rıısya'dan Taleban'a uyarıDış Haberler Servisi - Afganistan'ın
dörtte üçünün denetimıni elinde bulun-
duran köktendincı Taleban'ın Mezar-ı
Şerif'in ardından dün de irrifak güçleri-
nin üslerinden Takhar eyaletinin başken-
ti Talokan kentini aldığı bildirildi. Rus-
ya, Taleban'ın ilerlemesinin Bağımsız
Devletler Topluluğu (BDT) ülkeleri için
tehdit oluşturduğunu açıkladı.
Afgan Islamı Basını (AIP) ve lran'ın
resmi haber ajansı IRNA, sayılan 3-4 bi-
ni bulan Taleban milisinin ittifak liderle-
nnden Ahmed Şah Mesud'un denetimin-
dekı Talokan'a dün sabah erken saatler-
de saldın düzenledığıni belirtti. Kentin dü-
şüşü, Mesud'un Sözcüsü Zabit Salih ta-
rafından doğrulandı. Taleban mılısleri-
nin başkent Kâbil'e 240 kilometre kuze-
yindekı Talokan yakınlannda yer alan
Cüney Kore
Sel, mayın
söküyor
Dış Haberler Servisi - Güney Kore'yi
günlerdır etkisi altına alan sel, bu kez de
10 tona yakın mayın, el bombası ve diğer
silahlan süriiklüyor.
Seul yakınlanndaki Inchon adasında bir
kışı dün mayına basarak yaralandı. 45
yaşındaki Şin Doog-Sun ayak
parmaklannın 4'ünü kaybetti. Güney
Kore Genelkurmay Başkanlığı'ndan
yapılan açıklamada başkent Seul ve
Kyonggi bölgesmi etkileyen selde 300
mayının ve çok sayıda el bombasınrn
sürüklendiği. sel sonrasında kaybolan 98
bin merminin sadece 43 bininin
bulunabildiği bildirildi. Savunma
bakanlığı da mayınlann Kyonggi
bölgesınm kuzeyi ve doğusuna ulaştığuıı
düşündüklenni açıklayarak bölge
halkından sigara paketi büyüklüğündeki
maymlara karşı dikkatli olinalanru istedi.
Sel nedeniyle en az 274 kişi hayatını
kaybederken 2 bine yakın kişinin ishal ve
cilt hastahklanna yakanlandığı
kaydedildi.
Çin'deyse Yangçe nehrinin yan kollan
olan Dasi ve Kiciang'm taşması sonucu
ülkenin baüsmdaki Çongking kentini sel
bastı. Yan resmi Çin Haber Ajansı, 90
kişinin öldügünü, 39'unun da
kaybolduğunu bildirdi. Ülkenin
güneyindeki Guangdong bölgesini de
dün yeni bir tayfun vurdu. Penny adı
verilen tayfun, Şenjen ve nüfus
yoğunluğuna sahip Pearl nehri deltasını
etkisi altına aldı. Yangçe havzasına etkisi
olmayan tayfunun. batı yönünde hareket
ederek Guangsi bölgesini de etkisi altına
alması bekleniyor.
Bu arada Yangçe havzasındaki Siçuan
bölgesine dün sabah yağan yağmur,
Wuhan kentinin sular altında kalması
endişesini arttırdı.
• Moskova, Afganistan'da nihai zafere yaklaşan
Taleban'ın ilerlemesinin Bağımsız Devletler Topluluğu
için tehdit oluşturduğunu bildirdi
Bangi 'deki savunma hattını yararak ken-
te girdikleri öğrenildi. Bölgedeki yardım
görevlileri, büyük bir direnişle karşılaş-
mayan Taleban'ın kentteki ana yollann ve
önemli binalann denetimini ele geçirdi-
fini söylediler.
Taleban, Şii Hizb-i Vahdet örgütünün
kalelerinden sayılan Bamiyan bölgesin-
deki çeşitli köylerin de ele geçırildiğıni
bildirdi.
IRNA, geçen cumartesi günü Tale-
ban'ın eline geçen Mezar-ı Şerif te Ta-
leban milisleriyİe ittifak güçleri arasında
şiddetli çarpışmalann yaşandiğmı belirt-
ti. Iran yarılısı Şii Hizb-i Vahdet örgü-
tünden bir yetkili, gerilla savaşı sürdüren
ittifak güçlerinin kentin önemli bir bölü-
münü denetim altında tuttuklannı söyle-
di.
Rusya, Taleban'ın ilerlemesinin BDT
için bir tehdit oluşturduğunu açıkladı. Dı-
şişleri Bakanlığı Sözcüsü ValeriNesteruş-
Idn "Taleban BDT'nin güney' suuriannı
tehdit edhor. Rusya ve diğer BDT ülkele-
rinin smırlannı korumak için beüi adım-
lar atma haklan vardır" dedi. Nesteruş-
kin, Pakistan'ı Taleban'a destek vermek-
le suçlayarak Pakistan'ın yardımının ulus-
lararası banş ve istikrara yönelik bir teh-
dit oluşturduğu uyansında bulundu.
Bir Taleban yetkilisı, Taleban yöneti-
minin uluslararası topluluk tarafindan ta-
nınmasını ve iki milyar dolarlık doğalgaz
ve petrol boru hattı projesinın onaylan-
masını istedi.
Enformasyon Bakan Yardımcısı Abdur-
rahman Hotaki "Mezarn Şerif ve Talo-
kan''ın ele geçirilmesinden çok önce ulus-
brarası tanmma için gereken nitetikleri ka-
zanmıştık. Tanınmamamızınve boru hat-
taıun onajlanmamasınıngerekçesi rttifak-
ü, ama arük bu gerekçe de ortadan kalk-
ü" dedı.
Hotaki, Taleban'ın tanınmasmın, Or-
taasya petrolü ve doğalgazının Afganis-
tan üzerinden Pakistan ve Hindıstan'a
aktanlmasını öngören milyarlarca dolar-
lık boru hatö projesinin de onayianmasının
yolunu açacağını söyledi.
10 yılda 2000
niikleer kaza
KKW
ülheim-Kârlictı
INükJeersarrtralannteMkefcrizarnajıladaharvianlaşıfayor.
BONN(AFP)-A]manya'da
nükleer santrallara yönelik
tepkiler artıyor.
Almanya'da yayımlanan
Bild gazetesinde dün yayım-
lanan birhaberegöre ülkede-
ki 19 nükleer santraldason 10
yılda 2.030 kaza meydana
geldi. Gazetenin konuyla il-
gili hükümete sunulan bir ra-
pora dayandırdığı haberde,
kaza olarak yalnızca ulusla-
rarası anlaşmalara göre belir-
lenmiş kategorilere giren
olaylann açıklandığı anlaş-
malar kapsamına girmeyen
olaylannsa rapor dışı bıra-
kıldığı belirtildi.
Almanya'da meydana ge-
len kazalardan 2'si, acil alar-
ma geçilmesini gerektiren A
kategorisine, 51 'iyse teknik
güvenliğin korunması için
24 saat içinde alarma geçil-
mesini gerektiren B katego-
risine girdi. A ve B katego-
rileri en tehlikeli smıflar ola-
rak nitelendiriliyor.
Son 10 yılda meydana ge-
len 1971 olay, teknik güven-
liği dolayh etkileyen ve 5 gün
içensinde sorunun bildiril-
mesini öngören C kategori-
sine dabil edildi. Reaktörle-
re nükleer yakıt verilmeden
önce meydana gelen ve en
az tehlikeli olarak kabul edi-
len D kategorisine giren olay
sayısıysa 6 olarak bildirildi.
Başbakan HehnutKotaTün
başkanlığında dün yapılan
bakanlar kurulu toplantısın-
da nükleer güvenlik sorunu-
nun da ele aluıdığı bildirildi.
Geçen aylarda yayımlanan
birbaşka rapordaysa Alman-
ya'dan Fransa'ya işlenmek
üzeregönderilen nükleeraük-
lann üçte binnden fazlasın-
da yasal seviyenin üstünde
radyoaktivite olduğu kayde-
dildi. Raporun yayımlanma-
sının ardından federal hükü-
metin Çevre Bakanı Angela
Merkd,muhalefetteki Sosyal
Demokrat Parti ile Yeşüler'in
sert eleştirilerine hedef ol-
muştu.
Heryıl 11 milyon çocukölüyor
Dış HaberlerServM-Birleşmiş Millet-
ler'e bağlı Dünya Sağlık Orgürü'nün
(WH0) yeni Başkanı GroHarlem Brundt-
land, her yıl 5 yaşından küçük yaklaşık
11 milyon çocuğun öldügünü, ölümlerin
çoğunun da aşın yoksulluktan kaynak-
landığıru söyledi.
Amsterdam'da düzenlenenÇocuk Has-
talıklan Konferansı 'nda konuşan Brundt-
land, bebek ölümlerindeki yüksek oran-
lann, yoksullukla sağlıksız arasındakı
"kısırdöngüyü" ortaya koydugunu söy-
ledi. Brundtland, yoksulluğun hastalığa,
hastalığın da dahafazla yoksullaşmaya yol
açhğınadikkatçekti. 21 temmuzdaWHO
başkanlığına getırilen Brundtland, bütün
dünyada solunum yolu enfeksiyonlann-
dan ölenlerin yansını, ishal, sıtma ve kı-
zamıktan ölenlerin de yüzde 90'ını 5 ya-
şm altındaki çocuklann oluşturduğunu
söyledi. Brundtland, yoksul çocuklann 5
yaşından önce ölme olasılıklannın, daha
iyi koşullarda yaşayan çocuklara göre 5
kat daha fazla olduğuna da dikkat çekti.
Afrika'da her 15 çocuktanbiri dogumun
birinci ayuıda hayatını kaybederken, Af-
rika'run bazı ülkelerinde her beş çocuk-
tan biri, 5 yaşına varamadan ölüyor. Ço-
cuk ölümlerinin yansı, kötü beslenme-
den kaynaklaruyor.
Washington9
Bağdat ile kriz istemiyor
Dış Haberier Servisi-ABD'nin Irak'la
yeni bir askeri kriz yaşanmasmdan en-
dişe ettiği, hatta bu yüzden Birleşmiş
Milletler silah teftiş ekibinin geçen yıl-
ki çahşmalannı Bağdat'tan daha fazla en-
gellediği öne sürüldü.
Diplomatik kaynaklar \Vashington yö-
netiminin, BM'nin Irak'taki kitle imha
silahlanmn tasfiyesinden sorumlu eki-
binin (UNSCOM) "provTÜtatir
1
olabile-
cek çahşmalanna sürekli müdahale et-
tiğini söylediler.
Ingiltere'de yayımlanan Times gaze-
tesinin haberine göre Clinton yönetimi,
BM ekibinin Bağdat'layaşanan son kri-
zin merkezinde yer alan bir başkanlık sa-
rayını yeniden denetlemek isteğine kar-
şı çıkt. ABD Dışişleri Bakaru Madele-
ineAlbright'ın, UNSCOM Başkanı Ric-
hard Butler'la yakın zaman önce yaptı-
ğı birtelefon konuşmasında Butler'ı iti-
dalli olmaya çağırdığı da kaydedildi.
Washington yönetiminin, Irak'ın
ABD'yi askeri bir sürtüşmeye itmeye
çalıştığı, böylelikle bu ülkeye uygulanan
BM ambargosunun kaldınlması için ze-
min yaratmak istedigini düşündügü be-
lirtiliyor. Uluslararası toplululukta, Irak'a
uygulanan ekonomik ambargonun kal-
dınlması yönünde bir eğilim giderek
ağırlık kazanıyor.
ABD'nin, Irak'la BM arasında geçen
hafta yaşanan son gerginlikte "askeri
mfidahaleye başvrulmayacağr şeklin-
deki açıklamasının da bu endişeden kay-
naklandığı belirtiliyor. ABD'nin BM
Temsilcisi Bill Richardson geçen hafta
yaptığı açıklamada, ısrarla ülkesinin
"Inık'iB oyuouna gelmeyecegmi" vur-
gulamıştı.
BIÇAKSIRTI
EROL MANİSALI
Kürese» ve UusaM
Kavranriarnda Btonon* Boyıı
ABD bugün küresel bir güç, küreselliği savunuyor. AE
aynı zamanda en katı bir "ulusal devlet." Kendi toplı
munun çıkariannın gerektirdiklerini ekonomik, askeri, p<
litik ve küttürel alanlarda zorlayarak, dayatarak yapılmj
sını sağlıyor. Gerçek anlamda bir küresellik, yerküre
oluşturan devletlerin (toplumlann) eşit ve demokrat
yöntemlerde oluşturacakları politikalar ve uygulamala
la ortaya çıkabilir. Oysa bugün küresellik dendiği zama
ABD'nin veABD'ye yakın bazı devletlerin belirledikleri kı
rallar ve uygulamalaranlaşılmaktadır. Peki, bu kurallarv
uygulamalar "neye göre" belirleniyor? ABD ve onunla a^
nı politikayı benimseyen devletlerin (ve de çevrelerin) ç
karlanna yardımcı olan kurallar ve uygulamalar.
- Uluslararası sermaye hareketleri nastl olacak?
- Uluslararası ticaret nasıl şekillenecek?
- Teknolojınin transferi ve denetimi nasıl olacak?
- Uluslararası ekonomik ve mali kuruluşlann yapısı na
sıl olacak? Bunlar işlevlerini nasıl yürütecekler?
Bu alanlarda politikalar ve uygulamalar ABD önderli
ğinde birkaç ülke tarafindan belirleniyor. ABD'nin vı
AB'nin dünya ekonomisine ilişkin, belirli uzun vadeli po
litikalan var. Işler ABD'nin güdümünde. ABD ve bazı Av
rupa ülkeleri uluslararası mali, ticari, ekonomik kurum
lan tekellerindetutuyorlar. ABD güdümlü sistem bu ulus
lararası kurumlan kullanarak istedikleri mali, ticari, eko
nomik, teknolojik politikayı sürdürüyor. Bu kimsenin yad
sıyamayacağı bir gerçek. Peki o zaman şu sorunun kar-
şılığını aramamız ve vereceğimiz yanıta göre değerien-
dirme yapmamız gerekmez mi?
Soru; ABD güdümlü ekonomik sistem kimin ekono-
mik çıkarlannı sağlamak için ortaya konuyor? Yanıt: Ame-
rika'nın ve birkaç büyük ülkenin.
ABD küreselliğin değil, ulusallığın önderi
ABD kuşkusuz kendi toplumuna hizmet edecek poli-
tikalan, uygulamalan öneriyor, dayatıyor. Bu çok doğal
Kendi ekonomisini büyütecek, istihdamını arttıracak, ih-
racatını yükseltecek, teknolojik gelişmesinin önünü açık
tutacak, yani kendi toplumsal refahını yükseltecek ku-
ral ve uygulamalar. Bugün "küresellik" ABD'ye, bu hfr
deflerine ulaşmada yardımcı olduğu için ekonomik kü-
reselliğin politik ve küttürel pazariamasını yapmaktadır
Almanya, Fransa ve Japonya gibi ülkeler, üstün güç
ABD ile "aynı safta" bulundukları için ABD'nin bu poli-
tikasını desteklerier. Amerikan üstünlüğünü ve tekelcili
ğini, sevmeseler de bu politikaya karşı çıkamazlar, köp-
rüleri atamazlar, çünkü ABD tek üstün güçtür. Fransa'da
Almanya'da, Japonya'da ekonomik yönü ile "en ulusal'
politikaları, bu genel çerçeve içinde uygularlar.
O halde küresellik, başta ABD olmak üzere, ulusa
ekonomik politikalanna yardımcı olduğu için önerilmek
te, savunulmaktadır. Küresellik "ulusal ekonomik poli-
tikanın birarao" olmaktadır. O halde ABD ve birkaç bü-
yük devlet, küresel olduklan oranda ulusal olmaktadır
lar. llginç bir sonuç çıkıyor; hâkim ve üstün ekonomiler
de "küresellik ile ulusal çıkariar arasında mutlak bir öz
deşlik" bulunmaktadır.
Buna karşılık hâkim ve üstün ekonomiler safında bu-
lunmayanlar için küresellik ile ulusallık arasında bir ta
mamlaşma, bir özdeşlik bulunmamaktadır. Çünkü kü-
reselleşme Amerika'nın (ve bazı büyüklerin) ulusal çıkar
larına yarüımcı olurken, onlann toplumsal refahını arttı
nrken bu grupta olmayanlar, zarar görmekte, ulusal çı-
karlan ile uyuşmayan konuma düşmektedirler. BM'nir
birçok kuruluşu tarafindan, 1990 sonrasının gelişmele-
rine yönelik olarak yapılan projeksiyonlar ve elde ediler
istatistikler,
- Dünya gelir bölüşümünün bozulmakta olduğunu,
- Teknolojide, üstün ve hâkim ekonomilerin tekelinir
arttığını,
- Uluslararası ekonomik kuruluşlarda Amerika ve ba
zı büyük ülkelerin denetim ve yönlendirmelerinin dahi
da tekelci bir konuma gelmekte olduğunu açıkça gös
tennektedir.
O zaman eğri otursak da doğru konuşalım; küresel
leşme çok güzeldir, iyidir. Kimin için? ABD ve bazı Bat
ülkeleri için. Çünkü onlann ulusal ekonomik çıkarlannj
hizmet etmektedir. Iyi değildir, kimin için; kurallann ya
pılmasına, sistemin oluşmasına katkıda bulunmayar
(bulundurulmayan) ülkeler için. Bazı "düşünürierimiz" y<
bu gerçeği göremedikleri için ya da görmek istemedik
leri için, kavramsal olarak küresellik ile ulusallığı farklı saf
lara koymaktadır. Hâkim ve üstün ekonomiler için iki po
litika (ve kavram) aynı saftadır, diğerleri içinse farklı yer
lerdedir.
Amerika dışardakilere "Siz küresel olun, sakın ulusa
polika izlemeyin " diyerek en katmerti ulusal politikayı iz
Iryor. Bizim bazı düşünürierimiz herhalde kendilerini Ame
rika'da (ya da Amerikalı) sanıyorlar. Bence Amerikar
vatandaşı olup görüşlerini orada savunmalılar, o zamar
kimsenin söyleyecek sözü olmaz.
KDP Türkmenlepe saktoW
• ANKARA(AA)- Türkmen Cephesi. Kuzey Irak'taki
DCDP güçlerinin bölgedeki Türkmenlere karşı önceki
akşam bir saldın düzenlediğini öne sürdü. Türkmen
Cephesi'nin Türkiye temsilcisi Mustafa Ziya, AA'ya yaptıgı
açıklamada, Kuzey Irak'ta Erbil ve Dohuk kentlerinde
IKDP güçlerinin Türkmenlere aıt evlere ve bürolara
saldırdığını söyledi. Dışişleri Bakanlığı'ndan üst düzey bir
yetkili konuyu araştırdıİdanm kaydederken IKDP'nin
Türkiye temsilci yardımcısı Faik Narvai. iddialan yalanladı.
halya'da 71 kaçak Kürt göçmen
• ANCONA (AA) - Italya'nın Adriyatik kıyılanndaki
Ancona limanında önceki akşam Kürt kökenli 71 kaçak
göçmen yakalandı. Polis kaynaklanna göre hepsi erkek olan
göçmenler. Ancona'nın liman bölgesinde demiryolunun
kenannda gara doğru yürürken durduruldu. Polis,
göçrnenlerin muhtemelen eski Yugoslavya'dan gelen bir
geminin içindeki kamyona gizlendiklerini sanıyor. Geceyi
emniyet müdürlüğüne ait bir merkezde geçiren kaçak
göçmenler bugün sorgulanmaya başladı. Göçrnenlerin hang
ülke ya da ülkelerden geldikleri hakkmda bilgi verilmedi.
Kongo DC'de Ruanda askerleri
• KEVŞASA (AA)- Kongo Demokratik Cumhunyeti Devle
Başkanı Laurent Kabila'ya bağlı güçler ile Ruandalı
askerler arasında devam eden çatışmalarda, 18 Ruanda
askerinin öidüğü bildirildi. Devlet radyosu, başkent
Kinşasa'nın 40 kilometre batısındaki Kasangulu'da
meydana gelen çatışmalarda, Kongo nehrinden Kongo
Cumhuriyeti'ne geçmeye çahşan 18 Ruanda askerinin
öldürüldüğünü, 100 kadar askerin de kaçnğını duyurdu.
Angola'da katMam
• LUA.NDA (AA) - Angola'da son üç hafta içinde yapılan
ikinci katliamda 150'den fazla kişinin öldürüldüğü
bildirildi. Angola Devlet Radyosu haberinde katlıamın,
başkent Luanda'run 400 kilometre doğusundaki Caombo
kasabası yakınında cumartesi günü yapıldığını belirterek
katliamdan Angola'run Tam Bağımsızlığı için Ulusal Birlik
(UNÎTA) militanlannı sorumlu tuttu.