Katalog

12 TEMMUZ 1998 PAZAR CUMHURİYET SAYFA KULTUR 13 'En uzun çocukluğun sanatçısı' için çeşitli ülkelerde kutlama programlan düzenleniyor tngtnar Bergman 80 yaşında G Ü R H A N UÇKAN STOCKHOLM - Ingmar Berg- man'ın 14 Temmuz'daki 80. yaşgünü. ülkesinde ve çeşitli ülkelerde özel prog- ramlarla kutlanıyor. Isveç televizyonu. sanatçının 9 filmı, 3 televizyon tiyatro- su ve 2 belgesel filmden oluşan kutla- ma programlannı 31 Mayıs'tan beri sür- dürmekte. Fınlandiyalı yönetmen ve ya- zar J ö m Donner'in Bergman'la sanatçı- nın Farö Adalan'ndaki dinlenme yerin- de geçen > ılın kasım ayında yaptıfı söy- leşiden oluşan belgesel de ilk kez gös- terilecek. Bergman'ın yaşgünü akşamı televizyonda gösterilecek olan belgese- lin adı 'Yaşam ve İş Üzerine Bergman.' Ingrid Bergman'ın acısı Ingmar Bergman. röportajlardan ve basın toplantılanndan nefret etmesıyle tanınır. Yine de meslektaşı Jörn Don- ner'in isteğini kırmayarak onu. üç gün süreyle adadaki evinde agırladı. Bir sü- re önce basına özel olarak gösterilen belgeselde sanatçı, Donner'in özgün üs- lubuyla sorduğu dolaysız ve oldukça özel sorulara açık açık yanıtlar veriyor. Örnegin. her filminin gala gecesinin ta- rihini, sahneye koyduğu heroyunun ilk perde açtığı günü gayet iyı anımsayan Bergman. kendi çocukJannın dogum ta- rihlerini anımsamıyor, en azından, bir- bırine kanştınyor. Devletle arasında yaşanan 'vergjöde- mesorunu' nedeniyle 'ümarhanede' ge- çirdiği üç haftayı. sinirlendıği zaman bozulan barsaklanndan ötürü setlerde- ki tuvaletlere koşuşunu ve tsveç sosyal demokrasisine olan güvenini nasıl yitır- diğinı uzun uzun anlatıyor. Belgeselin l.i\ lilman. Ingmar Bergman \e Lena Endre. sveçli ünlü yönetmen, tiyatrocu ve yazar Ingmar Bergman, 14 Temmuz'da 80. yaşını kutluyor. Isveç televizyonu, kutlama programlannı 31 mayıstan bu yana sürdürüyor. Yaşgünü akşamı sanatçıyla ilgili belgesel gösterilecek. en çarpıcı anını ıse eşi Ingrid Berg- man'ın 1995'te ölümünden sonra duy- duğu acıyı anlatışı oluşturuyor. Berg- man, eşinın ölümünden sonra, "Bede- nimin en önemli organlanndan birini yitirmiş gjbi oldum; birbirimi/e çok ya- kındık" dıyor. Ingmar Bergman, bu yılın başlannda yaşgününden sonra adadaki e\ ine çeki- leceğini, yaşamının en önemli yıllannı verdigi Stockholm Dram Tiyatro- su'ndaki odasını boşaltacağını söyle- mişti. Bu sözlenni kimse cıddiye alma- dı; çünkü kendisı. yenı bır film, piyes önensı geldiğinde 'dayanamamasryla' tanınır. Gerçekten de bu sözlerinin he- men ardından, yeni bir film projesıyle ortaya çıktı. 'Trolösa1 , yani 'İnançsız- lar' adlı bir film senaryosunu yazdığı- nı açıklayan Bergman, yıllar önce bir- likte yaşadığı ve halen çok iyi birarka- daşlık sürdürdüğü Norveçli yönetmen ve yazar Liv UUman'ın yönetmenliğini yapacağı filmın 1999'da çekilecegini ve 2000 yılında gösterime gireceğini söyledi. Filmin başrolünü, İs\eç sine- masının sevilen kadın oyuncularından Lena Endreoynayacak. Bergman, ''Le- na bu rolii kabul etmeseydi, senaryoyu yazmâyı bırakacaktım ve bu film de çe- kilmeyecekti" şeklinde konuştu. Bunun nedeni. Endre'nin 'anlatım dolu' yüzü- nün, filmin kahramanı Marianne'ı çok güzel yansıtıyor olması. İsveç'te yaşayan bir ekol Kısmen otobiyografik olan filmde Bergman rolünü, sanatçının 'kadim dosru' Eriand Josephson oynayacak. - Yazacak gücüm var, ama kameranın arkasında duracak gücüm yok diyor, Bergman. Bu nedenle, sevgili dostum Liv UUman'ın filmin yönetmenliğini üstlenmesine çok sevindim. Kadın duy- gulannı yansıtmayı çok iyi bilen bir yö- netmen o. Anımsanacağı gibi, Bergman'ın en ünlü filmlerinde Liv Ullman önemli rolleroynamıştı. İsveç'te Ingmar Bergman, gerçekten de yaşayan bir ekol dunımunda. Yal- nızca sınemada açtığı epokla değil, ti- yatro dünyasındakı sarsılmaz otorite- siyle de tanınıyor. Bir süre önce Göte- borg Dev let Tiyafrosu'nun ekonomik ve idari nedenlerle iki yıl içın kapatılması üzerine çok öfkelenmiş ve karan imza- layanlan 'barbariar' olarak adlandır- mıştı. Bergman'ın tepkisi üzerine halen bu karann yol açacagı sonuçlar ince- lenrnekte Ünlü sanatçı, kendi bildigini oku- maklada tanınıyor. Yine geçen yıl. AB- D'de düzenlenen 'Bergman Festivali'ne çeşitli bahanelerle katılmış, biroyunu- nu oynayacak olan tiyatro ekibinin git- mesini de. "Bazı oyunculann rollerini iyiyapamadıklan" gerekçesiyle engel- lemişti. Gerçekte festivale girmemesi- nin tek nedeni. uçak korkusuydu. Yıl- lardır bırlikte çalıştığı deneyimli oyun- culan birden beğenmemesinin nedeni ise anlaşılamadı. Ingmar Bergman, 'Fanny ve Alexan- der' filminden sonra kamerayı bırak- mış, senaryo yazarlığına ağırlık verme- ye başlamıştı. Aynca. 'Büyülfi Fener' gibi kendi yaşamını anlatan kitaplarda yazmıştı. Senaryolannda ve kıtaplann- da eksilmeyen konu, çocukluğu ve an- ne-babasıyla hesaplaşması. Şimdi 80. yaşındayken onu bazılan, 'En uzun ço- cukluğun sanatçısı' olarak tanıml tyorlar. ÜĞ5.ULUSLARARASI ISTANBUL CAZ FESTİVALİ GUNLUGU Sahnderin ısımhğı günün • Efsaneler, konser boyunca Açıkhava'nın büyük sahnesinin tam ortasında birbirlerine en yakın noktalarda, sırt sırta, yan yana ve yüz yüzeydi. Terence Blanchard da beşlisiyle birlikte caza çok yakışan bir sahne demokrasisi sergiledi. LALE KUYUCU Üçüncü gününde festival. rota- sında ilerledi. AKM Büyük Sa- lon'da sahneye çıkan Kodo ve Ce- mal Reşit Rey'de buluştuğumuz Dave Holland Beşlisi. festival se- yircisini paylaştı. Cazseverler rüm dünyada büyük ılgı gören Kodo'- nunçekicıliginekarşın. DaveHd- land'ı ve beşlisindeki dört müzıs- yeni kaçırmayı göze alamazdı. Dave Holland. albümlerini çok jzun bir süredir caz dünyasının ığır toplannı bünyesinde toplayan ECM'den yayımlıyor. 9 Temmuz conserinm bırçok şarkısı da Vlanfred Eicher'in titiz ve rafıne ^apımcılığında oluşturduğu son ılbümü Point of Vievv'dandı. Da- ve Holland, Dream of the El- ders'tan sonra Point of Yievv albü- münde de degışimın peşınde. Beş- lı, Holland'ın yanı sıra trombonda Robin Eubanks, v ibrafonda Steve Nelson, saksofonlarda Chris Pot- ter ve davulda da Billy Kilson'dan oluşuyordu. Her biri alçakgönül- lü birer usta olan bu müzısyenler arasmdakı doğaçlama keyfı. kon- ser boyunca hiç eksilmedi. Uzun soluklu ve çok ıyı dokunmuş so- lolann beşi bir yerdeydi. Beşli, konsen Da\e Holland'ın eşi Clair'in yazdığı Clairesence'la başlattı; Bılly Kilson'ın bestesı Wonders Never Cease ve Steve Nelson'ın vibrafonuyla başlayan In Your Arms'la sürdürdü. Beş müzisyen sahnede bırbirinden hiç aynlmadı. Dave Holland, sadece kendi ustalığı ve özgün tonuyia göz doldurmayı seçmedi; sahneyi pay laştığı dört müzisyenin solola- rından hız aldı. Steve Nelson ay- rıntılara dayalı duyarlıhğıyla. Ro- bın Eubanks ve Chns Potter şar- kılan vurgulayan sololanyla. Bil- ly Kilson da ıncelikli ve güçlü da- \ uluy la konsereçok şey kattı. Da- v e Holland'ın Herbie Hancock'a ıthaf ettıği. henüz hiç kayda alın- mamış bestesı Herbatious'ta Chns Potter ve Robtn Eubanks'in eşses- li saksofon v e trombon solosu ger- çekten çok keyıfliydi. Beşli. sah- nede çok iyı aniaşıiıyor. Bütün so- lolarda bırbirlerini tırmandıran müzisyenlerin bıs şarkısı da Hol- land'ın Point of Vievv adlı albü- müyleadaşbestesiydi. Dave Hol- land Beşlisi'nın doğaçlama usta- lıklan. festıvalin en önemli anlan arasınagirdı bıle... Nadir rastlanacak iiçlii 9 Temmuz'da Açıkhava Tıyat- rosu gökyüzünün aksıne parlak günlerinden birindeydi. Şıddetli yağış festivalin bu önemli günü- nesektevufmadı. Heryılgittikçe endüstnleşen festnalın serbest gı- rişimcileri. hızmet yelpazelenne yiyecek. ıçecek ve ulaşımın yanı sıra yağmurluk satışlarını da bu konserle katmış oldu. Nev\ Orle- anslı Terence Blanchard. geçen yılki festıvalin konuklan arasında yer alan hemşehrilen VN'ynton MarsaBs ve Nıcholas Pavton'tan sonra bu yıl ikinci kez Istan- bul'daydı. Terence Blanchard Beşlisi'nde yer alan ve Blanc- hard'ın The Heart Speaks albü- münde de çalan davulcu Troy Da- \is, basçı David Palphus. Venezü- ellalı piyanist EdVard Simon ve saksofoncu Mark Shim. dün de Cemil Reşıt Rey'dekı konserlen ızledı TümNevvOrleanslımüzis- yenler gibi Terence Blanchard da beşlisiyle bırlikte caza çok yakı- şan bir sahne demokrasisi sergile- di. Terence Blanchard Beşlisi'nın üçüncü şarkısında durdu yağmur. Bizler ay ışığıyla yüz yüze oturur- ken. Ella Fitzgrald'ın anısına özel bir projev le tstanbul'a da uğrayan efsanelerden piyanist Tommy Fla- Amerikah yapımcı Socolof 14 ve 15 Ağustos'ta organizasyonu tekrarlamak amacında 29 yıl sonra Woodstock'nı tozıı aknıyor CLMHLR CANBAZOĞLU Müzik tarihinın en fazla konuşulan organizasyonla- nnın başında gelen VVoodstock. 29 yıl sonra yenıden gerçek mekanında canlandınlıyor. Amenkalı yapımcı Danny Socolof, 14 ve 15 Ağustos tarihlerinde Woods- tock'ı tekrarlayabilmek amacıyla hazırlıklarmı sürdü- rüyor. VVoodstock için yine Bethel ya- kınlanndakı ^'asgur çiftliği ve onun do- ğal bayır tıyatrosu seçilmiş. Woodstock'ta sahneye çıkması kesin- leşenler arasında Pete To»nshend, Don Henley, Ste\ie Nicks, Ten Years ,\fter, Ritchie Havens gibi ilk VVoodstock'ın unutulmaz isimleri. VV'oodstock parça- sını yazan Joni IVIitcnelL Lou Reed,Zig- gy Mariey v e MeJodymakers grubu yer alıyor.Tam liste açıklanmasa da Joan Baiez,Joe Cocker, Arlo Guthrie v e Car- los Santana 'nın da organızasyona katı- lacaklan söylenıyor. VV'oodstock adı 29 yıl önce organizasyonu planlayan- lann tekelinde olduğu ıçın yeni organizatör Socolof ye- ni bır ısım secmiş: ' A Day in The Ganden' (Bahçede Bir Gün). ismmhaklannıelindebulunduranlar 1994'te ikinci bir Woodstock yapmayı denemışler. ama tanhı mekânda düzenlenmeyen bu organızasyon fazla ses • Woodstock'ı canlandırma girişimi müzik basınından yeterli ilgi görmüyor. Nedeni, günümüzün. o günün felsefesine, atmosferine uzak olduğu. getirmemiştı. Woodstock'ı canlandırma girişimi müzik basının- dan yeterli ılgiyi görmüyor. Nedeni bugünün makine- leşmiş ortamının o günün felsefesine, atmosferine çok uzak olduğu: böyle bir tarihı organizasyonun para ka- zanmak amacıyla harcanmaması gerektiğini söylüyor basın. Seks. uyuşturucu \e banş umutlanyla hippile- rin tam bir gövde gösterisi şeklinde ge- çen 'özgün VVoodstock'taki müzik düze- yine de ulaşılamayacağını iddia ediyor müzik eleştırmenlen. Jimi Hendrix, Ja- nis Jopliıu Jefferson Airplane. Joan Ba- ez\e VMıo'nun katıldığı ve iki albümde ölümsüzleştinlen konserler. aşın doz- dan üç ölü, iki bebek doğumu. dünyayı değıştırme isteğı ve yüzlerce ilgınç not- la geçen üç günün ikinci kez yaşanama- yacağma inanan 68 kuşağı... Uluslararası basına gönderilen bilgi- lere göre dört yıl önce olduğu gibi yine yerel sanatçılara da sahneye çıkma ola- nağı tanınacakmış. Bilet fiyatlan her gün için 70 dolar olarak saptanmış. Aynca bedavacılan önlemek için çok sıkı önlemler alınacakmış. Çiftliğe fazla zarar verme- mek içın de izleyici sayısı otuz binı aşmayacakmış. Uyuşturucuya ızin yokmuş, ama marihuanaya göz yu- mulacakmış. nagan'ın (ney se ki ağır olmamak- la bırlikte!) hastanede olduğu ve konserde bulunamayacağı duyu- ruldu. L'muyoruz ki bu satırlarya- zıldığı sırada cazın emektarlann- dan Tommy Flanagan düzelmiş ve Istanbul'u gezmeye başlamış ol- sun. Konserde piyanoyu Flanagan'ın yerıne bır önceki konserle festi- vale ısınan Edward Simon çaldı. Milt Jackson konserın açılışını Narure Boy'la yaptı. Hemen ar- dından Grady Tate, Edvvard Si- mon ve Keeter Betts Jackson'a ka- tıldı ve konser Ella'nın çok söyle- dığı şarkılardan bın olan Sum- mertıme'la hızlandı. Konserin sonraki dakikalannda Slide Hampton. Jon Faddis ve Frank Foster nadır rastlanacak üç- lülerden birini oluşturdu. John Faddis pınl pınl tonu ve çarpıcı tekniğiyle, on yıl önce aynı sahnede birlikte çaldığı hocası Dizzy'i anım- sattı; yine çok alkışlandı. Shan 'dan Ella şarkılan Lady Be Good'un ardın- dan Frank Foster beklenen "one more time"ı eksik et- medı. AdıElla'ylabıranılan şarkılardakı yorumuylapar- layan Marlena Shavv da ef- sanelere katıldı. Our Love is Here to Stay, The Lady is a Tramp, Embraceable You ve Frankie and Johnny'yi söy- lerken Ella'yı bizlere taşıdı. Beklenen şarkılardan biri olan Frank Foster-Ella Fitz- gerald imzalı Silk, Shiny Stockings'i de söyledi Shaw. Ella Fitzgerald'ın en çok seslendirdiği şarkılardan bi- ri olan April in Paris'i dinle- meye ve bu şarkının seslen- dirilişı sırasmda Foster'dan "one more time"ı duymaya hazırlıklı olan bizlere başka bir konseri beklemek düştü. Efsaneler, konser boyunca Açıkhava'nın büyük sahne- sinin tam ortasında birbirle- rine en yakın noktalarda, sırt sırta, yan yana ve yüz yü- zeydi. Ayaklarına. ellerine ve nefeslerıne sağlık! Gere ve Roberts yine bir arada • Cerard Depardiue, içkiii motosiklet kullanarak yaptıgı kazanın, aslında son filmin çekimlerinin yoğunlugundan kaynaklandığını söyledi. Kaza sonucunda ayağı kınlan ve hâlâ ayağını eskisi gibi kullanamayan Fransız aktör, içki içmediğini. sadece uykusuz olduğunu belınirken bir daha motosiklet kullanmayı düşünmediğinı söyledi. • Francis Ford Coppola Warner Brothers'a "Pinocchio' filmiyle ılgıli olarak açtığı davayı kazandı. Californiajürisi Coppola'ya 60 milyon dolar verilmesini kararlaştırdı. • Richard Gere ve Julia Roberts, birlikte yeniden kamera karşısına geçiyorlar. Romantik komedi niteliğindeki filmin adı 'Runavvay Bride' • Arkeologlar Yunanistan'ın kuzeyinde eski bir yerleşim yerinde yaptıklan kazılarda, içinde 1000 adet mezar bulunan demir çağı dönemine ait bir mezarlık buldu. Arkeolog Vassiliki Mıhailidu, mezarlığı Selanik'in 20 kilometre kuzeybatısındaki arkeolojîk SlTte Nea Philadelphia'dakı çalışmalar sırasında bulduklannı söyledi. Mihailidu, ilk kez geçen yıl yerini belirledikleri mezarlar içinde mücevher, demir. bakır ve iskeletlerin etrafında hançer bulduklannı söyledi. Bulunan mezarlann büyüklüğü ve sanat eserlerinin çeşitliliğinin, demir çağı dönemindeki köy yaşamı konusunda araştırmacılara bilgiler sunacağı belirtilıyor. • Brad Pltt. yaşayan en ılgınç kişiliklerden şizofren avukat Michael Laudor'u sinemada canlandıracak. Laudor 15 gün kadar önce geçirdiğı bir knz sırasında kı? arkada^ını bıçaklayarak öldürmüştü. • lan HOlm Andrevv Bırkın'ın fılmınde Peter Pan'ın yaratıcısı ünlü lngiliz yazar James Matthevv Barne'yı canlandıracak. Barrie ve beş küçük kardeşı arasındakı ıhşkıyı anlatan film. yine Bırkin'ın Barrie üzerine yazdıgı "J.M. Barrie and the Lost Boy s'tan sinemaya uyarlanıyor • Ceörge Clooney Out of Sıght ısımli fılmdeki rolü ıçın saçlanm sanya boyattı. Çekımlerden once Los Angeles'a gelen Clooney. hayranlan tarafından tanınmadı. • Jean-Michel Jarre, müzik alanına yaptığı katkılar nedeniyle geçen günlerde onurlandınldı Sanatçı modern zamanlann en başanlı Fransız müzisyenlerinden biri olarak nitelendiriliyor. • Emlly Watson ve Liam Neeson. Alan Parker'ın yeni filmınde başrolleri paylaşıyorlar 'Angela's Ashes' isimlı film, Frank McCourt'un romanından sinemaya uyarlanıyor. • Peter Brook. bu ay Aixen-Pro\ence'ta düzenlenecek olan 50. Uluslararası Lirik Festivali'nde sahneye çıkacak. 73 yaşındakı ünlü lngiliz tiyatrocu. Claudio Abbado ve Daniel Harding'ın yöneteceği orke^tranın eşliğınde Don Giovannı operasından bır böliim sunacak • Rolling Stones. 13 Haziran'da Almanya'da başladıklan dünya turnesınin İsv ıçre konserini gerçekleştirdi 60 bin kışinin ızlcdiğı konser İsviçrelı rockseverleri bıraraya topladı. Grubun. eylül ayında Türkıye'ye gelmesi bekleniyor. Boruşan Sanat Galerisi'nde 'Yeni Öneriler / Yeni Önermeler1 • Kültür Servisi - Borusan Sanat Gaiensi. her yıl yaz ayiannı, eğitimlenni tamamlamakta olan sanatçı adaylannın yapıtlannın sergilenmesine ayıracak. Sanat ortamına katılmaya hazırlanan sanatçıları keşfetmeyı ve onlan sanatsever kitleye ulaştırmayı amaçlayan Borusan Sanat Galeris'nde bu kapsamda geTçekleştirilecek ilk sergi 'Yenı Öneriler Yeni Önermeler' başlığını taşıyor. Sergıde Marmara Üniversitesi GSF'den sekız genç sanatçının yapıtları yer alacak. Marmara Oniversıtesı GSF Dekanı ve öğretim görevlileri ile Borusan Sanat Galerisi yetkılilennden oluşan bir kurulun belirledigı genç sanatçılann yapıtlannı bir araya getiren sergı İki grup olarak gerçekleştirilecek, ve 15 Temmuz-19 Eylül tarihlen arasında Borusan Sanat Galensi'nde veraîacak. BUGUN • TARANTA BABU KLfLTÜR \ E SANAT MERKEZİ'nde saat 16.00'da Semih Poroy ve Zafer Temoçin'in katılacağı 'Mizah hâlâ muhalif mi." başhklı söyjeşi izlenebılır. (235 2H 19) • IDIL KÜLTÜR MERKEZİ'nde saat 14 00 le 'Basın Özgürlüğü' başhklı söyleşi gerçeklev.ecek. • NÂZIM KÜLTÜREVf'nde saat 17.00'de Luis Bunuerin 'Burjuvazi'nin Gizli Çekiciliği'adlı fılmı gösteriliyor. 12. ULUSLARARASI İZMIR FESTİVALİ • CHICKCOREA yeni oluşturduğu Origin grubu ile Çeşme Açıkhava Tiyatrosu'nda bir konser sunacak.