Katalog

9 NİSAN 1998 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA 15 4 Bize düşen özgürlüge tutkım olmak' CÜNEYT AKALIN 3 - TespKler ve dersler Türkiye 68'inin, tarihimize sunduğu özellikler, bugün de önemini koruyor. Ka- mmca bunlar şöyle sıralanabilir: 1. Gençiik bağımsız, özerk bir toplum- sal güç olduğunun bilincine vardı. Çağdaş toplum "biriik beraberiik' nutuklan ile yönetilemez. Çağdaş toplum, ancak çeşit- li sıruflarm ve toplumsal kesimlerin ortak ulusal ya da toplumsal hedefler çevresin- de birleştirilmesi ile yönetılebilir. 2. 68 gençliği, demokrasinin güzellik- lerini, nimetlerini tatmasmı sağladı. îstan- bul Üniversitesi'nde, ODTÜ'de SBF'de düzenlenen gençiik forumlan, ülkemizin bugûnkü yapay 'medya demokrasisi'nin çok ötesinde bir derinlik taşıyordu.. 3.68, gençlikle hocalar arasındaki buz- lan eritti. O yıllarda üniversitelerimizde- ki hocalar, yöneticiler Cumhuriyet'in özen- le yetiştirdiği değerli Cumhuriyet aydın- lanydı. Öğrencilerine hak vermeseler de onlann kılınazarargelmemesi için ugraş- tılar. Hepsini, özellikle rahmetli Cavit Or- han Tütengil'ı, Ümit Doğanay'ı, Murat Sanca'yı, Tank Zafer Tunaya'yı ve öte- kileri saygı ile anmalıyız. Onlar oknasay- dı, gençiik daha o zamandan sahipsiz ka- lırdı. 68'liler olarak hayattaki hocalanmı- zı da hatırlamak boynumuzun borcudur. ODTÜ'yü yaratan Kemal Kurdaş'a hak- sızlık ettik. gidip özürdileyecek miyiz? Er- dal tnönfi, az eleştiriye göğüs germedi bi- zim yüzümüzden, SBF'nin dekanı sevgi- li hocamız tlhan Unat bizlere kanat ger- mek için az yorulmadı. 4. Siyasilerin de başlarda sağduyulu davrandıklannı tespitetmek, sağlıklı birbi- lanço için zorunludur. Ancak Demirel'in temsil ettiği muhafazakâr çizginın giderek kaba kuvveti ve zorbalığı tercih ettiği de açıkça ortadadır. 5. 68'in o zamanki muanzlan muhafa- zakârlardı, dincilerdi, ülkûcülerdi. Demi- rel, "Dün dündür, bugün de bugün" mantiğını sürdürdüğü sürece toplum ken- tşte 'gerçekçi ol, imkânsızı talep et' sloganıyla Mayıs 1968'de yürüyen Parisli gençler. disi ile sağlıklı bir hesaplaşma içine gire- mez. Demırel, yıllar sonra kendisine De- niz Gezmiş'in idamı hakkında soru soran birgazeteciye bakın nasıl biryanıt veriyor: "Deniz Gezmiş olayı, o giinkü şartlar içinde gelmiş geçmiş bir olaydır. Biz o cezanın infazına oy verdik. O günkü şartlar onu gerektiriyordu." (Nokta, 16 Mart 1986, Feyizoğlu'nun Deniz kitabın- dan, s. 236) Kimileri ise 68'i bir yaş, bir kuşak sorunu olarak ele alıyor. Genelkur- may'ı basmak için 12 kişi arayan Refah yan- hsıHasan Celal Güzd, "Ben de 68'livim" demişti TV'de. Hasan Celal Efendi de hiç- bir şey anlamamış olan bitenden. Anka- ra Belediye Başkanı Melih Gökçek de o yıllarda SBF öğrencisi idi. Hangi 'Komü- nizmle Mücadele Derneği' üyesı oldugu- nu bilmiyorduk, büyük bir olasıhkla bir- kaç tanesine birden üyeydi. Ama böyle olacağı o gûnden belliydi. Melih Gökçek, olsa olsa 86'lı olur (68'in tersi). 5.68, daha sonralan siyasi hasımlan ta- rafindan 'sağ- sol çatışmasının başlangı- cı, müsebbibi' olarak karalandı. Oysa 68 eylemleri, tam anlamıyla banşçı hareket- lerdi. Aksini iddia eden varsa bugün çev- resine şöyle bir baksın. 6. Faşistlerve muhafazakârlar, 68'e 'bö- lücülük' suçlaması ile saldırmaya bayılır- lar. Oysa 68'in temel özelliği gençliği ve halkı bir bütün olarak ele alması, etnik kimlik ya da dinsel inançlan değil, maz- lum-zalim çelişkisini ön plana çıkarmasıy- dı. 68'de Türk ile Kürt genci üniversitede el eleydi, aynı amaçlar için çağdaş- de- mokratik bir Türkiye için birlikte müca- dele veriyorlardı. 68'in yurtsever gençle- rini suçlayanlar, daha sonra bu gençliği 'Türk-Kürt', 'dinci-laik', 'tarikatçı- cumhııriyetçi', 'örtülü-örtüsüz' diye bölmeye kalkışanlardır. 7. 68 gençliğinin en haklı çıktığı nok- talardan biri belki de başlıcası Batı 'yi kop- ya etmemesidir. Batı'dan öğrenmek başka- dır, kopya etmek başka. tşte bu yüzdendir ki Türkiye, 68'i kendi meşruiyetini kendi aklıyla, vicdanıyla hazırladı. iki ayağımn üzerinde durdu. Arrilâ flhan'ın deyişi ile 'Tanzimat aydınının kolaycıüğına' kaç- madı. Amenka'nın hippisine, uyuşturu- cuya yatkın gencine öykünmedi; hiç tanı- mamış olsa bile Vietnam'la dayanışma içindeki Ohio Stateli gençle, Berkeleyli öğ- renci ile aklını, sağduyusunu kullanarak gö- nül bağı içine girdi. 8. 68'in çağdaş toplumun yaşamında bir dönüm noktasını teşkil ettiği görüşü, ge- nel kabul görüyor. Çevreci hareketin, ka- dın hareketinin başlangıcı olarak 68 görü- lüyor. Yakından baktığımızda Türkiye de bu özellikleri taşıyor. Ancak bunun henüz bilinçlere yansıdığını sanmıyorum. 68, gençliği kucaklayan bu özellikleriyle çağ- daş Türkiye'nin bir aşamasıdır. Cumhu- riyet'in ikinci büyük dalgası olan 68 kitle hareketinin yarattığı birikim, daha sonra küçük grup eylemleriyle zarara uğratıldı. Bunun sorumluğunun büyük bölümü de 68'lilerle aittir. 68'liler bunu kabul ediyor mu? Sağlıklı birbilanço çalışması işte bu yüzden önem kazanıyor. 68'in simgesi Deniz, artık aramızda değil. O çoktan hal- kın gönlündeki yerini aldı; yerinin Kara- caoğlan'ın, Pir Sultan'ın yanı olduğunu eklemeye gerek var mı? Meksiko City'nin Anayasa Meydanı'nda yere düşen Edvar- do'lar, Jose'lerde Latin Amerika'nın De- niz'leridir, onlar da Meksiko City'nin bir mezarlığında yatınyorlar. Onlann da anı- lannı yaşatmak bir borçtur. 68'lilerin bu zengin tecrübeyi özümsemek, insanlarla paylaşmak diye bir görevleri olduğunu he- pimiz kabul ediyonız. Ne var ki bize dü- şen, geçmişe değil geleceğe ait olmaktır. 'Haksızlığa karşı çıkmak', 'yurdumu- zu, halkımızı, ırk, din, mezhep, cinsiyet farkı gözetmeksizin tüm insanlan sev- mek', 'emperyalizme ve gericiliğe tep- ki duymak', 'özgürlük'e tutkun olmak gi- bi temel özelliklerin belirlediği kimliğimiz, geçmişin izlerini taşısa da... İÎTTÎ AYDINLANMA ATEŞÎ İletişim: Zeynep Eşiyok Faks: 0.212. 513 85 95 'Kadın, hem toplumda hem de ailede süreklişiddetle karşı karşıyadır y ÇYDD Çocuk Kulübü, ilköğ- retim okullan arasında 'Cum- hurbaşkanına Mektup' konulu bir kompozisyon ve bir de resim yanşması düzenliyor. ÇYDD Çocuk Kuiübü "Türkiye'deki ilköğretim okul- lan arasında bir kompozisyon ve bir de resim yanşması açtık. 'Cumhurbaşkanına Mektup' konulu kompozisyon yanşması, 7-9,9-12 ve 12-15 yaş grubunda olmak üzere üç kategoride yapı- lıyor, son katılım tarihi 18 Nisan. Sonuçlar 25 Nisan'da Ataköy Kül- tür Koleji'nde düzenlenecek 23 Nisan Çocuk Şenliği'nde açıkla- nacak. Metinler en fazla iki dosya kâ- ğıdının ön yüzüne okunaklı bi- çimde yazılacak, okul, isim, ad- res ve sınıf mutlaka belirtilecek- tir. 'Ormanda Bir Ağaç Olsam' konulu resim yanşmasına son ka- tılım tarihi isel Mayıs. 30 Mayıs'ta sonuçlann açık- lanmasından sonradereceye giren ve beğeni kazanan yapıtlar 5 Ha- ziran Çevre Günü nedeniyle dü- zenlenen bir sergide sergilene- cek. Öğrenciler, suluboya, pastel ve guvaş boya kullanarak çalışacak ve 25/35 cm ya da 35/50 cm kar- tonlar üzerine yaptıklan yapıtla- nru siyah-beyaz paspartulayarak gönderecekler. Adres: ÇYDD - Evliya Çelebi Mah. Şimal Sok. No:10 Şişha- ne/lstanbul." Pendik ÇYDD "Toplum Hizmetleri Komis- yonumuz 'Şiddete Karşı Bir Ka- dın Eğitimi Projesi' hazırladı: 1) Şiddet kavramı çoğunlukla bir bireyin diğerini fiziksel ve/ve- ya manevi yönden hırpalaması ve zedelemesi anlamında kulla- nılır. 2) Oysa şiddet, taraflardan bi- rininin diğerinin haklannı, davra- nışlannı ya da gelişimini kısıtla- dığı her tür ilişki ve etkileşim bi- çimi için geçerli bir kavramdır. 3) tnsan ilişkilerinde isteklerin ya da gereksinimlerin çatışması doğaldır. Bu çaOşmalan şiddetten annmış biryaklaşımla çözmek, bir eğitim ve bilinç işidir. 4) Şiddet ortamlannda yetişen bireyler, şiddete dayalı ilişkileri ve problem çözme yöntemlerini iç- selleştirirler. Bu durumdaki bir yetişkinin davranış alışkanlakla- nru değiştirmek oldukça güçtür. 5) Kadın, hem toplumda hem de ailede sürekli şiddetle karşı karşıyadır ve fiziksel hasarlan doğrudan algılanmayan pek çok şiddet ediminin farkma varma- yabilir. 6) Aynı şekilde anne olan ka- dm da çocuğunu eğitirken zaman zaman şiddete başvurabilir ya da başkalannın (baba, öğretmen, ai- le büyükleri) çocuğuna şiddet gös- termelerine göz yumabilir. Bu şiddete eğilimli bireylerin yetiş- mesi için çok elvirişli bir ortam- dır. 7) Birkadının şiddet konusun- da bilmesi gerekenler, fiziksel şiddetten korunmak ve onu uygu- Iamamakla sınırlı olmamalıdır. 8) Şiddete dayanmayan ileti- şim ve problem çözme becerile- ri edinen kadınlar, gerek aile ıçin- de, gerekse aâES geniş toplümsal' ilişki ağlannda şiddetin asgariye indirilmesi görevini başanyla üst- lenebilirler. 9) Yukandaki önermenin ger- çekleşmesi için, kadınlar kaülım- lı bir eğitim ve duyarlılık yük- seltme sürecı içinde şiddetin tür- leri ve dışavurum biçimleri ile yüzleşmeli ve alternatif çözüm- ler üretmelidır. 10) Bu projeye katılacak olan kadın gruplan şiddet kavTammın genişletilrniş tanımı hakkında bil- gilendirilecek, çevTeierindeki ve içlerindeki şiddetle yüzleşecek ve çocuklannı eğitirken ve onla- ra davranış modelleri sunarken şiddete başvurmamanın yollannı arayacaktır." Akşehir ADD "Şubemiz 5. yılına, 'tlke' ad- lı bülteni yayımlayarak başladı. Bültenimizde yer vermek için de- mokrat arkadaşlanmızın yazıla- nyla bize güç vermelerini bekli- yonız." TEMA Vakfı "Avrupa ÇevTe Eğitim Vakfı tarafından yürütülmekte olan 'Çevrenin Genç Sözcüleri Pro- jesi' kapsamında. çeşitii ülkeler- deki örnek çevre koruma ve sür- dürülebilir kalkınma çalışmalan incelenmektedir. Bu amaçla farklı ülkelerden ge- len lise öğrencileri. seçilen ülke- deki ömek çalışmalan inceleye- rek, o yörede belli bir süre meto- dolojik bir araştırma yapmakta- dır. Araştırma sonuçlannın Av- rupa Çevre Eğitimi Vakfı Dergi- si'nde yeralması sağlanacakür. In- celenecek bölgede kurulan Inter- net ağı ile. araştırma sonuçlan günlük olarak Avrupa'nın değişik ülkelerdeki liselere duyurulur- ken, aynı anda da Avrupa'daki- öğrencilerin soru ve yorumlan ile bu çalışmaya katılımlan sağlana- caktır. Proje doğnıltusunda TE- MA Vakfı ile Türkiye Çevre Eği- tim Vakfı, 18-26 Nisan arasında Bolu-Seben-Kozyaka Köyü'nde, Çevrenin Genç Sözcüleri adlı uluslararası gezi düzenlenecek- tir." Şüe ÇYDD "Edremit'ten Cemil Yavuz'un vaat ettiği kiremitler gecikmeli de olsa geldi. Teşekkürler Cemi! Yavuz. Maltepe ÇYDD Başkanı Me- ral Saraçbaşı'nın sağladığı üni- versite hazırlık kursuna 26 tale- be 4 hafta götürüldü. Maltepe Ha- zırlık Dershanesi'ne, Sayın Me- ral Saraçbaşı'na. hem kiremitle- rin aldınlması hem de üniversite kursuna araç tahsis eden Belediye Başkanımız Sayın Secaattin Güney'e teşekkür ederiz." HAYVAJNLAR ISMAIL GÜLGEÇ KİM RİME DUM DUMA BEHİÇAK ! A.İİİ' behicakCdturk.net \ ÇİZGlLİK KÂMtL MASARACI HARBİ SEMİH POROY TARİHTE BUGÜN MVMTAZARIKAN 9 Nisan HAVAALAN/ İŞARETLERt.. 1326 'DA BUGÜN, LOMPKA -M6/S UÇUŞLARI tÇ/M KUCLAAJtLAAI //V6İÜZ HAVAALANf CROYOON'A YENİ/ŞARETtER UÇAKLAR/N GECE İNİŞ YnPABİlMESİ ALAMIN PieaîeCTÖIZL£RLE AYCMMLATtLMA'- SlNIN YANI SIRA, TEKeBLEKLİ SİR FENER DE KONUUfTU.. 7EPESİUÛEKİ 8AYRAK, RÜZGÂRIN rÖNÛNÜ BEÜRLİyOR, SUAjA BÖrLECE, MSA ARALARLA ÇAKAN ^EfJE/Ş, UÇAtCLAR* /A//Ç OOĞRl/lTUSUfJU GÖSTERJ- roeou. SiR oieeR /ÇARET GRUSU OA, YE- RE ÇİZİLEN VE KfifMt: 8/ÇİMİNPE OLAM METEO/SOLOİİ UYAg/lAgrYDt. 6ÛNDÜZ HAVADAN GÖRÜLÜyO/SDU~ DÜZ ÇIZGİ ÜMİT ZİLELt Mustafa Kemal'i Hiç Affetmediler!.. Gazetenin manşeti şöyleydi: "Yüzyılın ayıbı..." Neymiş bu asnn ayıbı? Amerikan Tıme dergisi, "20. yüzyılın en etkili20liderve devrimcisi' listesinde Mus- tafa Kemal Atatürk'e yer vermemiş. Hem de der- ginin tüm dünyada yaptığı ankete tam 1 milyon 200 bin oy yağmasına rağmen!.. Gerekçeleri ise şöyle: - Biz başından beri okuyucu anketi ile kendi de- ğerlendiımemizi ayrı tutacağımızı söyledik. "O halde anketi niçinyaptınız" sorusu bir yana, 20 kişilik listede yer alan Nazi soykırtmının bir numara- lı sorumlusu, İkinci Dünya Savaşı'nın baş suçlusu Adorf Hrber ile ilgili açıklama tam evlere şenlik: "Sa- dece insanlığa olumlu katkıyapanlardeğil, değeryar- gılanmızdaki yeh ne olursa olsun, dünya üzerindeki milyonlarca insanın hayatını etkileyen nkelikteki lider- leri de listeye aldık!" Gazetenin manşeti işte tam bu noktada anlam ka- zanıyor. Mustafa Kemal'in bir Amerikan dergisinin sıralamasında yer almaması, "yüzyılın adamı" gös- terilmemesi gerçekten hiç önemli değil. Önemli olan, emperyalist efendilere ilk başkafdırış olarak tarihe geçen Kurtuluş Savaşı'nın ve ardından gelen dev- rimlerin insanlığı ne şekilde etkilediği... Bir dökümü- nü yapalım... Bakalım kim utanacak?.. • • • 2. Dünya Savaşı Almanya'nın, dolayısıyla Osman- lı'nın yenilgisiyle sonuçlanıp Ittihat-Terakki önderle- ri çareyi kaçmakta bulduğunda her şey son derece açık, son derece net ortadaydı. 600 yıllık imparator- luğun sonu gelmişti. Osmanlı'nın önünde yalnızca iki seçenek vardı. - Payitahtı kurtarmak uğruna her türlü zillete, her türtü onursuzluğa katlanarak bir sömürge, diğer bir deyişle sürüngen olarak yaşamak... - Yüzlerce yıl Osmanlı'nın her türlü baskısından öncelikli pay almış, aşağılanmış ama gerektiğinde bu ülke için canını vermiş Türk ulusuna güvenerek "Ya istiklalya ölüm" demek. Padişah Vahdettin ve yandaşlan birinci yolu seç- ti. Öyle ki işbirlikçi hainler kendi aralannda bile bö- lündü; acaba Ingiliz sömürgesi mi olalım, yoksa Amerika'ya mı sığınalım, diye! Mustafa Kemal Anadolu'da Kurtuluş Savaşı'nın ilk adımlannı atarken arkasında yalnızca bir avuç insan vardı. Padişah unvanlı hain, başkaldırıyı boğmak için uşağı Anzavur'u Anadolu'ya gönderirken Milli Mücadele henüz emekleme aşamasındaydı. Ingiliz uçakları Anadolu'ya "Kemal ve yandaşlan haindir, katli vaciptir. Yunan ordusu Halife'nin ordu- sudur" bildirilerini atarken Kuvayı Milliye güçleri Yu- nan ordusunu durdurmak için canını veriyordu. Aynı sıralarda başta majestelerinin Ingilteresi ol- mak üzere Avrupa'nın önde gelen gazeteleri, bağım- sızlık için canını ortaya koymuş bu insaniardan "hay- dut" diye söz ediyordu! Mustafa Kemal hiç kimsenin inanmadığı, "imkân- sız" dediği şeyi başardı. Dünyanın ilk Ulusal Kurtu- luş Savaşı'nı emperyalistlerin kafasına vura vura ka- zandı. Ama bu zafer yalnızca Türk ulusunun bağımsızlı- ğını kazanmasını sağlamadı! • • • Ufusal Kurtuluş Savaşı dünyadaki tüm mazlum ulus- lara bayrak oldu!.. Yalnızca savaş değil, ardından ge- len devrim ve uluslaşma süreci de! Şimdi, bu kısa anımsatmadan sonra Batı niçin Mustafa Kemal'i bir türlü içine sindiremez, yok say- mak için her türlü utanmazlığı yapar, sıralayalım: - Öncelikle emperyalistlerin Çanakkale'den geç- melerine izin vermediği için.. - Bağımsızlık savaşını kazanıp dünyanın tüm ezi- len uluslarına "kötü ömek" olduğu için.. - Türkleri köleleştiren Sevr'i tarihin çöplüğüne atıp Lozan zaferine imza attığı için.. - Kapitülasyon denilen "ekonomiksömûrge"ant- laşmasını yırtıp attığı için.. - Bir suttanlık değil, bir cumhuriyet kurduğu için.. - Tüm dünyanın hayret ve hayranlıkla izlediği dev- rimleri gerçekleştirdiği için.. - Savaşta ve banşta, "hiçbir ahval ve şerait altın- da dahi" boyun eğmediği için!.. İşte Batı tüm bu nedenlerden ötürü Mustafa Ke- mal'i hiç affetmedi! Onun kurduğu bu güzelim ülke- nin başını öne eğmek ıçın her yolu denedi. Başardı da!.. özellikle 1950'den sonra Mustafa Kemal'in ül- kesi o onurlu, o başı dik ülke olmaktan uzaklaştı. Intikam bu şekilde alındı!.. Ama yine onlann deyişiyle "Bu çapta bir lider, an- cak yüzyılda bir çıkardı. Talihsizlık, bu liderin Türki- ye'de ortaya çıkmasıydı!.." Bu itiraf Ingiliz Pariamentosu'nun zabıtlarında du- rurken bir Amerikan dergisi Mustafa Kemal'i görmez- den gelmiş, kaç yazar? Bayramınız kutlu olsun. Emaikertac " superonline.com BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 2 3SOLDAN SAĞA: 1/ Ankara ılın- de termik elekt- rik santralı. II Asya'da bir ül- ke... Andre Malraux'nun, konusunu Is- panya lç Sava- şı'ndan alan ün- lü romanı 3/Bir hastaiık... C'stü kapalı olarak anlatma. 4/Bir spor takımının gözde oyuncu- su... Fınnda ekmek, bö- rek, çörek çevirmeye ya- rayan birtür kürek. 5/ Su kıyılannda yetişen ve kökü hekımlikte kulla- nılanotsubirbitki... Bir nota. 6/ Çağn, tellal ile duyunna... Arap harf- lerinin en çok kullanılan el yazısı biçimi. II Isa- bet ettirememe... Zir- konyum elementının simgesi. 8/ Birbağlaç... Artvin'in eskı adı. 9/ Bir cetvel türü... Çene altı. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Yalova ılinde turistik bir belde. 2/ Yunan mıtolojisınde sa%-aş tanrısı... Proton ve- rebiien maddelerin genel adı. 3/ "Çıplak bir — gecesi gibi yanan etımsin ' Sen memleketımsın" (Nâzım Hik- met)... Bir işi yaptırabılme gücü. 4/ Eski bir Türk yaylı çalgısı... Aldatma işi, hile, düzen. 5/ Tutsak... Duman le- kesi. 6/ Dervış selamı... Güney Anadolu'da yaşayan Türk- menler arasında yaygın tellı bir çalgı. II Buyurucu... Bir işletmenin ani batışı. 8/ Bir şeyin bir dızi içindeki yeri- nı gösteren sayı... Olumsuzluk belirten bir önek. 9/ Ki- mi bitkilenn tohumu... Futbolda birme\kı.