Katalog

fjgT CumhurİYef L ^ kitap kulübü Her KİTAP dünyaya bir umut sunar. KİTAP, CAĞALOĞLü SERGİ SALONUNDA... TurtocağıCad No 39/41 (34334)Cağ«*)ğlu/1staıbul Tel:(212)514 01 96 Faks-(212)514 01 96 Cumhur CumhuriYet kitap kulübü .j^lişkıjNüsüncelere dinginlikve incelik *' ~ Ş YAYINLARFnda. Cad No 39/41 (34334)Cağaioğlu/1stanbul Q (212)51401 96 Faks.(212)51401 95 74. YIL SAYI: 26482 / 150000 TL (KDVıçmde) KURUCUSU. YUNUS NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI NADİR NADİ (1945-1991) 9 NİSAN 1998 PERŞEMBE Uluslararası tekeller Bergama'dan sonra altın çıkarmak için gözünü Doğu Karadeniz'e Artvin'e siyanür tehdidi Balık ç i f t l i k l e r i ve Cevre B a k a n l ı ğ ı n a suclama Foklar sahipsiz • SOS Akdeniz Derneği Başkan Yardımcısı Savaş Emek, tzmir'in Foça ilçesinde Orak Adası Siren Kayalıklan bölgesinde ölü bulunan akdenizfokunun balık çiftliği sahiplerince katledilmiş olabileceğini öne sürdü. • Emek, "Bu işe gönül vermiş iki-üç kişinin dışında herkes, Çevre Bakanhğı da işin reklammda" dedi. Foça Belediye Başkanı Nihat Dirim de "7'den 70'e tüm Foçahlar akdenizfoklannın korunması için olanca gücümüzle çaba göstereceğiz" dedi. MArka Sayfada • Bergamalılann hukuk ve çe\Te konusundaki direnişi yargı tarafından haklı bulundu. Ancak uluslararası tekeller Türkıyedeki 572 yöre için altın arama ruhsatı aldı. Artvin Kafkasör-Cerattepe bu yörelerden yalnızca bın. Artvin Kültür ve Dayanışma Vakfı tarafından hazırlanan raporda, projenin gerçekleştirilmesinin planlandığı alanın çok zengin bir orman örtüsü ile kaplı olduğûna dikkat çekildi. • Raporda, "bölgenin yaban hayvanlannı banndırdığı, yerleşim yerine çok yakın bir milli park bulunduğu, Çoruh Nehri'nin rafting ve kano turizmi yoluyla son yıllarda yerli ve yabancı turistleri çektiğı, yörede 57 çeşit ağaç-çalı türü tespit edildiği bilinmektedir" denildi. CANGAZALa ANKARA - Artvın Cerattepe'de Co- mıncofirmasitarafından sıyanürleme yo- luyla yapılması planlanan altın madencı- lığıne karşı bu yöre halkı da örgûtlenıyor Artv m' ın ormanlık bolgesındekı sıyanur- lü madencılığın Bergama'dakınden daha buyuk tehlıkeler ıçerdığınedikkat çekılır- ken, yore halkı Bergamalılar kadar sesle- nnı duyuramamaktan yakmıyor Berga- malılann çevre dırenışıne Darııştay'ın son noktayı koymasının ardından, gözler uluslararası maden tekellennın hedef al- dığı dığer noktalara çevnldı Türkıye'de 572 yöre ıçm altın arama ruhsatı alan te- • Arkası Sa. 6, Sü. 3'te Türk-Iş Genel Başkanı Meral, Çok Taraflı Yatınm Anlaşması'nı değerlendirdi 'Küresel kapitülasyon geliyor''Ulusal çıkarlara aykırı' OECD tarafından hazırlanan Çok Taraflı Yatınm Anlaşması tasansını "küresel kapitülasyon" olarak degerlendiren Turk-lş Genel Başkanı Bayram Meral, "Hükûmetin bu anlaşmaya ımza koymasının ulusal çıkarlanmıza aykın olacağı kanaatindeyız" dedi. Meral, anlaşmanın temel amacının çokuluslu şırketlenn her türlü yatınmına tam bir serbestlik sağlamak olduğunu belirtti. 'Yargının yerini alacak' Türk-lş Genel Başkam Bayram Meral, "Bu anlaşma ıle konacak kurallarla, ulusal ve yerel hükümetlenn sermayenın serbest hareketı önüne herhangı bir engel çıkarması önlenecektır" dedi. Türk-lş lıderi Bayram Meral şunlan söyledı: "Çok uluslu şirketlerin anayasası olan bu anlaşma, ulusal anayasalann ve yasalann yennı alacak ve ulusal yargının yenne de uluslararası tahkım geçecektir." 'Kamuoyunda tartısılmair Meral. bu onemii anlaşmanın amacı, içeriği, tehlikeleri konusunda Türk kamuoyunun çok az bılgısı bulunduğunu belirtti. Anlaşmanın ne olduğunun kamuoyunda tartışılması gerektığıni söyleyen Meral, "Hükümetın tavn kamuoyuna açıklanmalı ve 'büyük şırketler ıçın haklar ve özgürlükler bıldirgesi' denebilecek olan ÇTYA'ya Türkiye taraf olmamalı" dedi. • 5. Sayfada Karadayı-Coganis görüşmesi Ege'de karşılıklı ügüven • Yunanistan Dışışleri Bakanı Teodoros Pangalos, Türk-Yunan ilişkilerinin düzeltilmesine ve Ege'de banş ve istikrann sağlanmasına yönelik "karşıhklı güven önlemleri" konusunda karar ahnmasının çok yakın olduğunu belirtti. • Yunan meslektaşı ıle görüşen Genelkurmay Başkanı Orgeneral îsmail Hakkı Karadayı, Türkiye ile Yunanistan arasındakı tüm sorunlann, kapsamlı görüşmeler yoluyla ve karşılıklı ıyı niyete dayalı bir diyalog ıçinde çözülebileceğine ve çözülmesi gerektiğine olan inancını yıneledi. • 9. Sayfada Açık gorus aksadı Bayrampaşa y da firar girişimi • DHKP/C davası tutuklulan Şadı Özbolat ile Ercan Kartal'ın Bayrampaşa Cezaevi'nde görüş mahallinın demirlerini keserek firar gınşımmde bulunduklan, ancak başanlı olamadıklan belırtıldi. • Firar girişimi nedeniyle açık görüşler ertelendi. Yakuılannı görmek için gelen yurttaşlar saatlerce cezaevi kapısında beklemelerine rağmen görüş olanağını ancak akşam saatlerinde bulabildiler. • 5. Sayfada 1998'in ilk kupası Beşiktaş'ın T,fî 3 !?i | ^î; 5?^]?2^!? ş *î?: ll Jîî?SJS?Ç ? ^T^ KS * s s tıiaıia 5-3 mağlup eden Sıvah-Beyaaı ekıp, tanhındekı 5. Turkiye Kupası şampryonhığunueldeet- ti. Normal süresi ve uzatma de\ releri 1-1 biten maçta G. Saraj 'dan Hagi ve Osman penaftı kaçınrken Beşiktaş'ta ErtuğruL, Mehmet Amokachi ve Tayfiır'un vuruşlangololdu.Kupayıkazanan ftıtboJculara75miKarKraprimveriJeceğiaçıklandı. (Fotoğraf. KEREM KAÇARLAR)USpor'da Niğde Üniversitesi'nde ülkücü öğrencilerin etkisi hâlâ sürüyor -5 Solcu öğrencfler yahtıhyor EBRU TOKTAR / İLHAN TAŞÇI Okuma yazma oranının yuksek ol- duğu Nığde, pek çok taşra bolgesıyle aynı kaden paylaşıyor Zengınlen dı- şanyagoçmuşbırkent Dune kadar lo- kanta. otel ve barlardan yoksun kent. 6 yıl once kurulan Nığde Ünıversıte- sı'nın gelışımıyle hızla kabuk değıştı- rerek oğrencı yaşamına dönük bir gö- runüm kazanmaya başlamış. Içıne ka- panık kent yapısı nedeniyle müşten- esnaf ılışkılennden habersız Nığdelıye yonelık unıversıte tarafından bir dızı semınerdüzenlenmış "Müşteriyleiüş- kfler nasü obnah, iyi bir saöcı neler yap- mah" konulannda düzenlenen semı- nerlerle Nığde esnafı bir nebze değış- tınlmış Nığde Ünıversıtesı en büyük darbeyı tankat tuzağına düşen Fadime Şahin ıle yemış Nığde Ünıversıte- sı'nde oğrenım gören Fadime Şahin'ın ımajlannı olumsuzyönde etkıledığını düşunen unıversıte, hummalı bırçalış- U Arkası Sa. 6, Sü. 3 te 'ÜNİVERSİTE KJENTE HAREKET GETİRDİ' • 6. Sayfada C U M H U R İ Y E T ' Î N K Ü L T Ü R H 1 Z M E T İ Şeyh Sait ve Hazırlayan: METİN TOKER V^umhuriyet tarihimizin birkaç onemii 'işaret noktası' vardır. Bunları iyi bilmeden, gereği gibi değerlendirmeden cumhuriyeti anlamak olanağı yoktur. Bu onemii 'işaret noktaları'ndan biri de 'Şeyh Sait İsyanı'dır. Nakşibendı tarikatından Şeyh Sait, "Din elden gıdiyor!" diyerek çevresine topladığı silahlı adamlarıyla birlikte Cenç iline bağlı Piran ilçesinde isyan hareketine geçmiştir (14 Şubat 1925). Ayaklanma kısa surede Ergani, Osmaniye, Elazığ ve Diyarbakır bölgelerine yayılmıştır. Şeyh Sait ve adamları, uzerlerıne gonderilen bazı birlikleri başarısızlığa uğratmışlardır. Başbakan Fethi Bey (Okyar), ayaklanmayı bastıracak önlemleri alamayınca gorevinden ayrılmak zorunda kalmıştır. Yerine Cumhurbaşkanı Gazı Mustafa Kemal tarafından, İsmet Paşa (İnönu) getirilmiştir. İsmet Paşa, Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa (Çakmak) ile birlikte, ayaklanmayı bastıracak gerekli önlemleri almıştır. Bazı yerlerde seferberlik ilan edilmiş, bolgeye askeri birlikler gonderilmiştir. Gonderilen askeri birlikler ayaklanmayı kısa sürede bastırmışlardır (15 Nisan 1925). Şeyh Sait ve adamları yakalanarak Varto'ya getirilmiş, daha sonra İstiklal Mahkemesi'nde yargılanmışlardır. Yakın tarihimizin bu kanlı ayaklanmasının ayrıntılarını Metin Toker'in usta kaleminden okuyacaksınız. Yann Cumhuriyet le Türkiye, ABD'deki Menil Collection'da bulunan Belkıs Mozaiği'nin peşinde Kaçınlan mozaik için formül arayışı Abdülhamid'in mühürleri Topkapı Sarayı 'na I 6. Sayfada GAZİANTEP(AA) -Gazıan- tep'ın Nızıp ılçesındekı. Roma dönemıne aıt Belkıs (antık Ze- ugma) harabelennden 1993 yı- hnda kaçınian mozaığın, ABD'de. Houston'dakı Rıce Unıversıtesı Menıl Collecti- on'da olduğu belırlendı Roma dönemının Fırat boyundakı 4 lejyon kentı arasında yer alan ve köprubaşı olması dolayısıy- la dönemının en onemii yerle- şim merkezlerınden bın kabul edılen Belkıs"ta. kaçak kazı so- nucu >ennden sokulen moza- ığın bulunması ıçın, 1993 yılın- da Interpol'den yardım ısten- mıştı Araştırma sonucu, Fırat kenanndakı bir vıllanın teras doşemesınden sokulen \e bura- da yaşayan bir kadın ıle erkeğı tasvır eden mozaığın govde ve baş kısımlan. Rıce Unıversıtesı Menıl Collection'da ortaya çı- kanldı Kültur Bakanlıği nın ıs- rarlı gınşımlen üzenne Türki- ye *ye gelen Menıl Collectıon Mudüru Bernard Davezac, ese- nn ıadesı ıçın goruşmelerde bu- lundu Mozaığın Türkiye'ye, aıt olduğu Gazıantep Muzesı'ne • Arkası Sa. 6, Sü. 1 'de BUGUN GUNDEM MUSTAFA BALBAY Gezegeni Gezme Geni! "Okumak" bende beş şeyı çağrıştırır: - Meydan okumak. *~J - Canına okumak. - Bıldığıni okumak. - Harıçten gazel okumak - Kıtap, gazete okumak. Yukandakı tanımlar gazetemız Cumhuriyet için de t Arkası Sa. 6,Sü.8'de