Katalog

12 NİSAN 1998 PAZAR CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Tüm dünyada yankı uyandıran tarihi anlaşma 'zorlu bir sürecin ilk adımı' olarak nitelendiriliyor EHinya muthı, Irlanda teıııkiııli• Otuz yılda üç binden fazla insanın yaşamını yitirdiği Kuzey İrlanda'da halk anlaşmayı temkinli karşıladı. DışHaberterServisi -Ku- zey trlanda"nın statüsü iize- rine taraflar arasında önce- ki gün vanlan banş anlaş- ması, tüm dünya başkentle- rinde sevinç yaratırken böl- ge halkı tarafindan temkin- le karşılandı. Otuz yıldır sü- ren mezhep çatışmalannın yılgınlığını taşıyan halkın önemli bir kısmı, kalıcı ba- nşın sağlanmasına yönelik kuşkulannı dile getirdi. Aynı temkinli tutum In- giltere de yayımlanan gaze- telerin başlıİdanna da yan- sıdı. îngiliz basını, olayı Başbakan Tony Bbir'in ba- şansı olarak verirken an- laşmayı kalıcı banşın sağ- lanmasına yönelik atılmış ilk adım olarak nitelendir- di. Öte yandan anlaşma tüm dünya başkentlerinde se- vinçle karşılandı. Kuzey İr- landa'nın Belfast kentin- dekı Stormont kalesinde yapılan görüşmelere eş- başkanlık yapan lngiltere ve İrlanda başbakanlanna "cesur ve kararfa tutumla- nndan" dolayı övgü yağdı. Önceden belirlenen son tarihi bir gün aşarak 10 ni- san cuma günü vanlan an- laşmaya son dakikada tele- fon göriişmesiyle katılarak önemli bir düğümün çö- zülmesine katkıda bulunan ABD Başkanı Ointon Oval Ofis'te düzenlenen basın toplantısında " Kaiı- a banşa giden yol zorluk- laria dolu oJacakür" dedi. Anlaşmanın taraflannı ve Kuzey İrlanda halkını mu- halif gruplann uygulayabi- leceği şiddete karşı uyaran ABD Başkanı * Banşa gi- den yol hiçbir zaman kolay obnamtştır. Kuze>' İrlanda ve İrlanda'nın dosdaru ba- nşı kalıcı kılma görevinin zoriuğunun bilincindedir*" dedi. Otuz yılda toplam 3 bin 'Karadziç teslim olmak üzere' Dış Haberler Servisi - Bosnaiı Sırplann eskı lıde- ri Radovan Karadziç'in Lahey'deki Uluslararası Savaş Suçlan Mahkeme- si'ne(USSM) teslim olma- yı ve yargılanmayı belli ko- şullaraltında kabul etmeye hazır olduğu öne sürüldü. Washington Post gazete- sinin dünkü haberinde Ka- radziç'in USSM'ye iade edilmesi amacıyla son haf- talarda NATO askerlerine iki kez teslim olmak için hazırlandığı. ancak bu ka- rann son dakikada hayata geçirilemediği belirtildi. Gazete. adını vermediği Batılı diplomatlara daya- narak verdiği haberinde, Karadziç'in Bosna Sırp Cumhuriyeti'nin ılımlı li- derleriyle teslim olma şart- lannı görüştüğü ve USSM'nin kendisini suçlu bulması durumunda ceza- sını nerede geçireceği ko- nusunda kaygılar taşıdığı- nı kaydetti. Belgrad'da yayımlanan Dnevni Telegraf gazetesi- nin üç gün kadar önce giz- li biryerde Karadziç "le gö- rüştüğünü öne süren Bos- naiı SırpyazarMomirVoy- vodiç'e dayanarak verdiği haberde. Sırplann eski li- derinın teslim olmaya ha- zırlandığı bildirildi. Karad- ziç'in Bosna Sırp Cumhu- riyeti'nde gizlenmekte ol- duğunu belirten Voyvodiç " Karadziç, Lahey'e gitme- si için uygun koşullann oluşrurulması için dünyaya yalvarmak niyetinde değil. Zamanının geldiğine inan- dığında kendi özgür irade- siyle oraya gidecek. O za- mana kadar en güvende olacağı yer, İsrail'dekiler- den daha iyi egitim almış komandolar tarafından ko- runduğu Bosna Sırp Cum- huriyeti'dir" dedi. Voyvodiç aynca Karad- ziç'in gözaltında "uyuştu- rulmayacağı'' yönünde gü- vence istediğini de kaydet- ti. 249 insanın yaşamını yitir- mesine yol açan çatışmala- n sona erdiren anlaşma. Av- rupa başkentlerinde de se- vinç uyandırdı. Almanya Dışişleri Baka- nı Klaus Kinkel uzlaşma sü- recini dikkatle izlediklerini belirterektaraflan olası şid- det olaylanna karşı uyardı. "Belfast'ta ulaşılan çözüm. şiddet yaıüısı gruplann var oluş nedenlerini eilerinden alacakür" diyen Kinkel. ln- giliz ve İrlanda başbakanla- nnı gösterdikleri cesaret ve kararlılıktan dolayı kutladı. Fransa Cumhurbaşkanı Kuzey Banş anlaşmasına giden uzun yolİNGltfERE- 15Arahk1993 Ingılız-lhanda 'Downıng Street Deklarasyonu" ile banş anlaşma- sının çerçevesı ortaya kondu. 31 Ağustos 1994 İRA ateşkes ılan ettı Protestan bırtikçiler bunu takip etti. 9Şubat1996 İRA 17 aylık ateşkesı, 2 kışının öldüğü, 100'den fazla kışinin yaralandığı Londra'daki bombalı saldınyla bozdu 10 Haziran 1996 •»"""?' Çok taraflı görüşmeler Sinn Feın'sız başladı. 19 Temmuz 1997 İRA yeniden ateşkes ılan ettı. 15EylüM997 Banş görüşmeleri ilk kez Sinn Fein'in katılımıyla açıldı 27AraW<1997 Protestan mılıs lıderinın öldûnjlmesınden sonra sen cınayetler başladı 3 Nisan 1998 Banş goruşmelen çıkmaza gırdı 5 Nisan 1998 lngiltere 9 Nısan'da bir anlaşmanın kesın olduğunu açıklarken İrlanda Başbakanı "mukemmel gelışme sağlandığı" habenni verdı 10 Nisan 1998 Banş anlaşması imzalandı. AFf. Jacques Chirac ise daha iyimser bir yaklaşımla " Kuzey İrlanda tarihindekj karanlık bir sayfanın ka- pandığmT söyledi. Bask'adaKJrlanda modeli Kuzey İrlanda sorunu ile Bask bölgesinde yaşanan sorunlar nedeniyle arasında benzerlikler bulunan tspan- ya hükümeti ise "Manbğuı şiddete karşı zaferi" yoru- munu yaptı. Bask bölgesi- nin İspanya'dan aynlması için silahlı mücadele veren ETA örgütünün siyasi ka- nadı ile bölgedeki ılımlı mılliyetçi partiler. Ku- zey lrlanda'yı kendi so- runlannın çözümü için model alacaklarını be- lirttiler. Güney Afrika Cum- huriyeti Başkanı Man- dela. "Güne> Afrika hal- kının dualannın Kuze> İriandalılaria olacağmı" söyledi. Ülkesindeki apartheid rejimini sona erdirme yönünde verdi- ği banşçıl mücadeleden dolayı 1993 Nobel ödü- lünü almış olan Mande- la" Esas önemli olanın sorunun görüşmeler ve uzlaşmalar ile çözülmüş olmasıdır" dedi. 1995 yılından bu yana aralıklarla süren barış görüşmelerine başkanlık eden ABD'li eskı sena- tör George Mitchell da aynı noktayı vurgulaya- rak "Olayın en önemli yönü, siyasi sorunlann nasıl şiddet yolu yerine diyalog ile çözülebüece- ğini göstermiş olması- dır'' dedi. ABD'li eski senatör imzalanan bel- genın tüm sorunlan çö- zeceğini düşünmenin hayal olduğunun altını çizdi. ECumhuriYet kitap kulübü TAKSİM Sergi Salonu NİSAN AYI ETKİNÜKLERİ OKUMA GÜNLERİ 76 Nisan Perşembe Saat:18.00 DİLEK TÜRKER, "Mutlı 01 Nazım" oyunundan bölümler. SOYLEŞİLJ İMZA GÜNLERİ 17 Nisan Cuma Saat:18.00-20.00 MEHMET BAŞARAN Köy Eıstitüleri Gününde kitaplarını imzalayacak 78 Nisan Cumartesi Saat:15.00-17.00 EMRE KONGAR Yeni çıkaıt " 2 1 . Yüzyılda Tvrkiye" ve diğer yapıtlarını imzalayacak, okurlorıyla söyleşecek. ANMA GÜNLERİ 17 Nisan Cuma Saat: 18.30 KÖY ENSTİTÜLERİ P.E.N •YAZARLAR D E R N E Ğ I PEN Yazarlar Derneği katkılanyla... DİNLETİ 23 Nisan Perşembe Saat:16.00 ESİN AFŞAR "Atotürk" CD'sini dinletecek, konuylo ilgili söyleşecek, "Ânılma Yamltır mı?" adlı yapıtım ve CD'lerini imzalayacak. SOYüSl 24 Nisan Cuma Saat:18.00 SAİM AKÇIL "Ulusal ve Evrensel Müzik" Adres: Istiklal Cad. (Aksanat Karşısı) Taksım Tel:252 38 81/82 Başka Türkiye Yok Haydi Fidan Dikelim ORMAN BAKANLIĞI AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROLÜ GENEL MÜDÜRLLĞÜ 22 mayısta halkoj lamasına sunulacak olan anlaşmanm metni herkese dağıtılıvor. Halkoyuna sunulacak anlaşmanın ana maddeleri # Şiddet örgütleri, yapılacak dü- zenlemelerle ellerindeki silahlan iki yıl içinde teslim edecekler. # Ateşkes ilan etmiş bulunan ve ateşkese devam eden tüm örgütlerin hükümlü mensuplan iki yıl içinde sa- lıverilecek. # 108 üyeden oluşacak bir Kuzey İrlanda Meclisi için seçim yapılacak. Altı üye nisbi temsille halen mevcut 18 seçim bölgesinden belirlenecek. 0 Seçılecek Kuzey irlanda Mecli- si Kuzey ve Güney (irlanda Cumhuri- yeti) arasında yetkileri sınırlı bir Ba- karüar Konseyi saptayacak. 0 İrlanda Cumhuriyeti Anayasa- sı'nın. Kuzey'in topraklannda hak id- dia eden ikinci ve üçüncü maddeleri- nı değiştirmek için çalışmalara başia- nacak. Cerry Adams: Birleşik İrlanda'dan vazgeçmedik I ^ Haber- ler Servisi - İrlanda Cum- huriyet Or- dusu'nun (IRA)siyasal kanadı Sinn Fein'in lideri Gerr> Adams, Ku- zey İrlanda banş sürecin- Gerry Adams de anlaşmaya vanlmasina kar- şın taraflann önünde -hâlâaşı- lacak uzun bir yoT bulundu- ğunu belirtti. Dün bir basın toplantısı dü- zenleyen Sinn Fein lideri "Eğer sağiam ve kalıcı bir ba- nş yapmak istiyorsak daha önümüzde gidilecek uzun bir yol >ar. Katolik\e Protestanla- nn arasında hâlâ aşın bir gü- vensizlik uçurumu var ve bu uçurum eşitiik temel alınarak kapaölmalı" dedi. "Henüy ortada banş yok. Anlaşma her şeyi çözmedi. An- laşmada iyi şeyler de var kötü şeyler de" diyen Adams daha yapılacak çok şey olduğunu \ urgulayarak "Şimdi bir soluk alıp düşünme zamanı" dedi. lngiltere Başbakanı Tony Blair'le irlanda Başbakanı Bertie Ahern'i banş görüşme- lere katıldıklan için öven Adams. Sinn Fein'in. Kuzey lrlanda'yı da içeren birleşik bir İrlanda Cumhuriyeti'ni ger- çekleşrirme hedefıne kesinlik- le bağlı kalacağının altını çız- di. Adams "Önümüzdeki a>- lar \c yıllar boyıınca bu ama- cımı/ı gerçekleşü'rmek için ça- bşacağız" dedi. Anlaşmanın "tarihi" olarak nıtelendırilmesine karşı çıkan Sinn Feın lideri Gerry Adams. gerçek tarihi günün banşa ulaştıklan zaman olacağmı söyledi. ÇAĞDAŞ ( 5 ; YAYINLARI Mustafa Balbay BALKANLAR MUSTAFA BALBAY BALKANLAR "Ne kadar ÎZ şey biüyormuşum" di\en Balbay'a, "Ne kadar az şey okumuşum" dedirten bir gezinin notları. BAL damlayan bir kalemden KAN kokan BALKANLAR'ın öyküsü. Ustaca gözlemler, insanca özlemler... CumhurİYet ^ kitap kulübü Çoğ Pazarlamo A.S. Türkocoğı Cod No:39/41 (34334)Cağaloğlu-lstanbul Tel:{212)514 0196 ÇAĞDAŞ r S j YAYINLARI Erol Manisalı TÜRKİYE AVRUPA İLİŞKİLERİ EROLMANİSAU i TÜRKİYE AVRUPA! İLİŞKİLERİ Ulkemn geleceğını kımler. ne ıçın. neden. g j "Ipotek aluna" alıyor. "Kntık dönemeçte" oynanan kaçıncı sahne bu Bu kitapta Cumhuriyet ^. kitap kulübü Coğ Pozarlomo A.S. Törkocoğı Cod No:39/41 (â4334)Cağaloğlu Istanbul Tel:{212)514 0196 ÇAĞDAŞ ( • > , YAYINLARI Leyla Emeç Tavşanoğlu Türk - Yunan Sorunları AKİLLER TARTIŞIYOR LEYLAEMEÇ TAVŞANOĞLU AKİLLER TARTIŞn'OR Her türlü özveriye karşın düzdmeyen ilişkilet Bölgenın çıkarlanndan ortaklaşa yararlanmak varken "iuşmeler". Creulen yapay nedenlec Savaşın qığine gelip gen donmeler. Ve nedenler. Sorunlann soruya, soruların yanıta dönüştüğü bir yapıt. r Cumhuriyet ^ kitap kulübü Coğ PozaHomo A S. Törkocağt Cod. No:39/41 (34334}Cağaloğlu-lstanbul Tel:(212)514 0196 YAYINLARIÇ A Ğ D A Ş ^ ' Yakup Kepenek YANLIŞ YILLAR Yabana çıkarlanna karşı ulke\ı saranan bir savaşçının, "sorunlardan kaçan siyasal gidış. \alnız kendisini değıl, ülkeyı \ıkıma sürükler" diyen bir bılım adamının düşürıdüklen ve düşündürdükleri. CumhuriYet ^ kitap kulübü Çl Türkocoğı Cod. No:39/41 (34^34)Coğaloğlu-istanbul Tel:(212)514 0196 POLİTİKADA SORUNLAR ERGUN BALCI Koçaryan'ın Çıkışı Ermenistan'ın çiçeği burnunda Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan, hiç de umut verici bir çıkış yap- madı. Koçaryan, bu hafta Rus Izvestiya gazetesine ver- diği demeçte, Dağlık Karabağ'ın yeniden Azerbay- can'a bağlanamayacağını söyleyerek Azerbay- can'ın barış önerilerini "kabul edilemez" olarak ni- teledi. Ajansların bildirdiğine göre Koçaryan şöyle ko- nuştu: "Bakü, son 10 yılda hiçbir şey değişmemiş gibi davranıyor. Hiçbir Karabağlı Ermeni, Bakü'nün kendisine ne yapmak gerektiğini söylemesini ka- bul etmez." Koçaryan çözümün Bakü ve Karabağ arasında "eşitler arası ilişki" temeline dayanması gerektiğini de sözlerine ekledi. Yani Koçaryan, Karabağ'ın Azerbaycan'dan kopup bağımsız olması gerektiği- ne ilişkin görüşünü tekrariadı. Koçaryan, bilindiği gi- bi, Karabağ'a "egemenlik" verilmeden Ermeni kuv- vetlerinin Azerbaycan'dan geri çekilmesine de kar- şıdır. Ermenistan'ın yeni Cumhurbaşkanı, AGlTMin- sk Grubu'nun "aşamalı geri çekilme" formülünü de kabul etmiyor. ••• Böylece Koçaryan tutumunu yumuşatmaya ve esneklik göstermeye niyetı olmadığını iktidara gel- dikten birkaç gün sonra göstermiş oldu. Koçaryan, eski Cumhurbaşkanı Levon Ter Pet- rosyan'ın ayağını kaydırdıktan sonra ilk iş olarak fa- natik Türkiye düşmanı Daşnak Partisi'nin yeniden faaliyete geçmesine izin vermiştı. Oysa Petrosyan bu partiyi terörle ilişkisi olduğu gerekçesiyle 1994'te kapatmıştı. Petrosyan, Ermenistan Ânayasası'nda sözde soykırıma ilişkin maddenin yer almasını da engellemişti. Koçaryan'ın uzlaşmaz tutumunu sürdürmesi her şeyden önce Ermenistan'a zarar verecektir. Ülke büyük bir ekonomik bunalımın içinde. Işsizlik rekor düzeyde. Karabağ yüzünden Azerbaycan'la savaş hali devam ettikçe ekonomik durumun daha da kö- tüye gideceği açık. • • • Evet. Koçaryan'ın şahin tutumunu sürdürmesi önce Ermenistan'a zarar verecek. Ancak Koçaryan'ın yönetimindeki Ermenistan, Türkiye için de sorun olabilir. Rusya'nın gelişmiş si- lahvefüzegönderdiği Ermenistan, iyi donatılmış bir orduya sahip. Ermenistan Rusya'dan aldığı 300 km. menzilh "Scud-B" füzeleri ile sadece Bakü'yü de- ğil, Doğu Anadolu'yu da vurabılecek konumda. Eri- van ayrıca Moskova'dan gelişmiş T-72 tankları ile zırhlı personel taşıyıcıları da aldı. Bu arada Interfaks ajansı mart ayında geçtiği bir haberde Rusya'nın Er- menistan'a "S-300"füzeleri vereceğini bildirdi. Eri- van, iyi donatılmış ordusuna güvenerek Bakü ile gerginliği tırmandırabilir. Bu ise bir noktadan sonra Türkiye'nin de bunalıma sürüklenmesine yol aça- bilir. • • • Ermenistan, Rusya'nın Kafkasya'da en büyük ka- lesi. Bakü'yü etkinlik alanına alamayan, Tiflis'e de güvenmeyen Moskova, Erivan'da iktidara Koçar- yan'ın gelmesi üzerine herhalde rahatlamıştır. Çün- kü eski Cumhurbaşkanı Petrosyan, Ermenistan'ı yavaş yavaş ABD ile Fransa gibi Batı ülkelerine açı- yordu. Koçaryan'ın ise Rusya'ya eli mahkûm. Erme- ni lider, Karabağ konusundaki iddialannı ancak Rus- ya'nın desteği ilesürdürebileceğini iyi bilir. Rusyasi- lah göndermediği takdirde, Ermeni ordusu gücünü yitirir. Ermenistan'ın Karabağ'da uzlaşmaz tutum takı- narak Kafkasya'da gerginliği tırmandırması, Bakü- Ceyhan boru hattını tehlikeye düşürür ve petrol şir- ketleri daha güvenli olan Bakü-Novorossisk hattını tercih edebilirler. Rusya bölgede Ermenistan'ı destekleyen tek ül- ke değil. Iran da daha örtülü biçimde Ermenistan'a destek veriyor. Iran'da 15-20 milyon dolayında Aze- ri yaşıyor. Tahran'ın en büyük korkusu Azerbay- can'ın güçlenip Iran Azerileri için çekim merkezi ha- line gelmesi. Böyle bir durumda Iran'ın parçalanma- sı gündeme gelebilir. Iran bu nedenle Ermenistan'a sessizce destek veriyor.Koçaryan olayı aslında Kaf- kasya ve Orta Asya'da oynanmakta olan "Büyük Oyun'un" bir parçası olarak ele alınmalıdır. ÇAĞDAŞ YAYINLARI Halit Deringör FENERBAHÇE CUMHURİYETİ VE CUMHURBAŞKANLARI Fenerbahçe tanhine ısmı kazınmış bir bu\ıık rutbolcu. günumuzun usta kalemı Halit Deringör Kadıköy'iı de, Fenerbahçe Spor Kulubu nu de tannm gölgesınden süzgeçliyor. Tanhe belge bırakıyor. t CumhuriYet ^ kitap kulübü Çaö Pazarloma A.Ş. Türkocoğı Cad. No:39/4l (34334)Co$aloğlu-islanbulTel:(2l2)5l4 0196 Irtsan kaynaklarına temetden yatırım: Türkiye Gazeteciler Cemıyetı'npn yaptırmakta olduğu İLKÖĞRETİM OKULU'NA SİZ DE KATKIDA BULUNUN BAĞIŞLARINIZI Istanbul II Ozel Idaresı'nın Zıraat Bankası Cağaloglu Şubesı'ndekı 30402/2776 numalan hesabına yapabılırstnız Türkiye Gazeteciler Cemıyetı Tel: 0213 513 83 00