Katalog

11 NİSAN 1998 CUMARTESİ • • • • CUMHURİYET SAYFA HABERLERIN DEVAMI 15 TÜRKIYE Istanbul Edirne Kocaeh Çanakkale Izmir Manısa Aydın Denizti PB PB PB PB A A A A 26 26 30 26 31 31 32 31 Sinop PB 29 Adana A 32 Samsun PB 28 Mersin A 25 Trabzon PB 26 Diyarbakır A 28 Gıresun PB 26 Şanlıurfa A 31 Ankara A 30 Mardin A 27 Eskişehir A 30 Siirt Konya A 28 A 28 Hakkârı PB 18 Sıvas A 27 Van PB 16 Zonguldak PB 31 Antalya A 27 Kars PB 22 Yurdun kuzeybatı kesimlerı parçalı ^ ^ bulutlu, diğeryerler J?T™ az bulutlu ve açık u s l ° D1S MERKEZLER 4 Berlin Y 11 Moskova PB 5 geçecek. Hava sı- H e l s ı n k l caklığında önemlı Stockholm Y 8 bır değışıklık plma- Londra Y 12 yacak. Rüzgâr gü- Amsterdam Y 14 ney ve batı yonfer- B r ü k s e | y~^4 den hafıf, ara sıra 5 — y—TK orta kuvvette ese- H a n s cek. Bonn Y 13 Münıh Y 11 Zürih Budapeşte Madrıd Vıyana Belgrad Sofya Roma Atına Y Y Y Y Y Y Y 17 14 18 17 17 17 19 Y 14 Şam Aşkabat Akmola Taşkent Bakû Bişkek Tıflıs Kahıre A Y A A A A A 27 6 21 27 19 26 34 A 33 Parçalı bulutlu Sıslı k Çok bulutlu ı Yağmutiu " M " Kart Sulukar G°k guruitblu 'Yolsuzhık bağmısız denetimle önlenebîlir 9 ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Denetım Eleman- ları Deraeği (DENETDE) Genel Başkanı Hüseyin Bö- lükbaşıLnan, denetım siste- mindeki aksaklıklardan do- layı yolsuzluklann önüne ge- çilemedığıni söyledi. Dene- tim sisteminin adalet siste- mıne yardımcı. ıdareyle eşit bır statüye taşınmasının so- runlann çözümüne önemli bir katkısı olacağını kayde- den Ünan, "Genel mödüre bağh müfettişin yapabikceği soruşturma, müdürü11 onayı oranında değişir. Soruştur- ma emri gelmediği siirece si- zin bu izni istemenizin şartia- n son derece kısıÜL Soruştur- ma izni isteseniz de. veririer mi vermezler mi beUi değU" dedi. Ünan. "Denetim siste- minde bir aksaklık var ki, yolsuzluklar bu kadar aru- yorveönünegeçikmiwr" di- ye konuştu. Denetim sisteminde ya- şanan aksaklıklan gidermek amacıyla "Devlet Denetteme Kurulu yasa taslağT hazır- layan DENETDE. taslağın gerekçesinde. "Tarafsız. ba- ğımsız. suçhılan ve gerçekle- ri objektif bir şekilde ortaya koyabilecek bir denetim me- kanizmasının kurulabilmesi için, denetimi si>asi erkin et- ki alanından çıkarmak vaz- ge$iunez ön şartur" göriişü-, ne yer verdı. Devlet Denetleme Kuru- tu'nun Cumhurbaşkanlı- ğı'na bağh. işleyişi \e idari yapısıyla özerk bir yapılan- maya döniiştürülmesini ön- gören yasa taslağında. tüm denetim elemanlannın bu kurul bünyesınde toplanma- sı önerildi. Dernek başkanı Hüseyin Bölükbaşı Cnan. yasa tasla- ğında, meslek mensuplan için çok ağır cezalar önerdik- lerini belırterek "Denetim sistenüni siyasi otoriteden. genel müdürlerden, bakan- lara bağiı olmaktan kurtann. dedik. Ama bu işe kimse ya- naşmıyor" diye konuştu. Unan, denetim elemanla- nnın siyasi otoritelertarafın- dan kullanılmak istendiğini. "tetikçfliğr reddedenlerin ise "perişan" edildiğini söy- ledi. Ünan. "Siyasi baskı aracı olarak kullanabilecekleri adam var. kullanamayacak- lan adam var. Ama kullana- ma>acaklan adamı -ki çoğu- nu da kullanamıyoriar- peri- şan ediyorlar. lyi verlere tur- neye gönderilmiyor. Misafir- haneli verlere gidemiyor. Uzun süre tumeden geri dö- nemiyor. Isterfcrse sta 24 ay, 48 av turnede tutabilirler" dedi" Son dönemlerde teftiş ku- rulu yönetmeliklerini değiş- tirerek sına\ sız denetim ele- manı alma yönünde girişim- ler olduğunu kaydeden Ü- nan. kariyer yapının bozul- masının, yaşanan olumsuz- luklan arttıracağına dikkat çekti. Denetım elemanı alın- masıyla ilgili sınavlann ba- ğımsız kurullar tarafından yapılmasının ve kaarolaş- manın önlenmesınin önemı- nı vurgulayan Ünan. "Biz CumhurbaşkanuğTna ya da Medis'e bağü bir üst kurul oluşturalım ve denetim ele- manlannın tüm özlük hak- lan. görevlendirmeleri bu kurula bağh olsun. dedik" açıklamasını yaptı. Trakya 'çarpık • Baştarafı 1. Sayfada Bu nedenle Trakya bölge- sine yıllarca can veren, bere- ket getıren Ergene Neh- n'nden artık su yerine zehir akıyor. Nehırden sulanan ekım alanlannın bır kısmı kurudu. bır kısmı da kuru- maya yiiz tuttu. Ürünlerde veqm yan yanya düştü... Geçmış yıllarda dekar başı- na 600 ile 700 kıloya çıkan buğday verimi, son yıllarda 200 ile 250 kiloya geriledı. Ergene havzasmda, kirlenme olmadan önce dekar başına 8 ton pancar almak mümkün- dü. Şımdi. üç veya dört tonu geçenler parmakla gösterile- cek kadar azaldı. Ayçiçeğin- de de durum pek farklı sayıl- maz. Yıllarca Ergene'nin ter- temız suları ile yeşillenen ça- yırlarda artık yok... Hayvan- lar bile yeşile hasret kaldı. Bir avuç ot yiyebilmek ıçin saatlerce dolaşıyor. Pis atık- lann oluşturduğu yeraltı su- lan ile beslenen çayırlarda otlayan hayvanlar zehırleni- yor... Küçükbaş hayvanlann bir kısmı ölüyor. büyükbaş hayvanlar da sakat kalıyor. Kümes hayvanlannda bile zaman zaman toplu ölümler görülüyor. Burnumuzun di- bindeki Trakya'da 20 yıldan beri tam bir "tanm faciasT yaşanıyor. Ama. asıl facıa 1980 yılından sonra gelen as- ker ve sıvil hükümetlerin ye- terince ilgı göstermemesı ve >erel yönetımlerin de gözle- nnin önünde gelışen bö\ lesı- ne bır tehlıkeye karşı sessız kalmalandır. Yasalanmız çok açıktır. Bir valı. antma tesısı yaptırmayan veya ol- duğu halde kullanmayan fab- nkayı isterse bır dakika içın- de kapatabilır. Eksıkliklerini tamamlamadıkça bu fabrika- yı ve\ a fabrikalan açtırmaya kimsenin gücü jetmez. Hükümetlere gelınce, bu konudaki yetkilerı sınırsız- dır. Birinci sınıf tanm arazi- lerinı korumak. yasalann emrertiği koşullara uymayan fabnkalan kapatmak. halkın kullandığı akarsulara zehirli atıklann atılmasını önlemek hükümetlerin en önemli gö- revleri arasındadır. Hele. Traky a'daki gibı, uygulama- lar halkın sağlığını tehdit edi- yorsa. hayvanlann ölmesine. tanmın çökmesine neden oluyorsa. hükümetlerin bır dakika bile gecikmesi "göre- viihmal" suçudur. Haklann- da soruşturma bile açılması- nı gerektirebilir. Üstelik. hü- kümetlerin veya bakanlann ya&al taleplerine hangi \alı direnebilir... Dırenecek olur- sa başına gelecek bellıdir. Derhal görevinden alınır. Başbakan Mesut Vdmaz, ıs- terse, Trakya'dakı olumsuz gelışmelenn tamamını bır dakikada durdurabilir. Edır- ne, Tekırdağ ve Kırklareh va- lilerine emır verdığı andan itibaren hiçbir tanm arazısı üstüne inşaat yapılamaz. Antma tesisi olmayan fabn- kalann hiçbıri çalışamaz. Er- gene Nehri'ne veya civarda- ki akar sulara bir damla bile zehir akıtılamaz... Çevre Bakanı fmren Ay- kut da başımıza çevTeci ke- sıldı. Ancak tutumu inandı- ncı değil. Hele "Çevrevi kir- leten tesisleri kapatacak yet- kim yok" demesı oldukça komik... Bu arada "Valiler benim emirlerimi dinlemi- yor" demesıne ise kargalar bile güler. Eğer, halkının haklannı konıyacak. yasala- rın uygulanmasını sağlaya- cak gücü ve yetkisi yoksa, neden bakanlık koltuğunda oturmaya devam ediyor? Türkıye Zıraat Ödaları Bırliği. Türkıye Ziraat Mü- hendisleri Odası ve TEMA tarafından ortaklaşa düzen- lenen ikincı protesto toplan- tısı ise bugün saat 12.00'de Pehhvanköy meydanında ya- pılacak.. Pehhvanköy Bele- diye Başkanı Mustafa Gür ile TEMA temsilcısi Madt Sabu-'ın verdığı bilgiye göre mıtinge en azından 20 bın Trakyalı katılacak.... Mitıng nedeni ile Trak- ya'nın tüm il. ilçe ve köyle- rinde çifte bayTam yaşanıyor. Kırklarelililer "Havaya şük- ran", Edimeliler "Suya sev- gi',' Tekirdağlılar da "Topra- ğa sajgı" standlan ile Pehli- vanköy'e gelecekler. Konuş- malardan önce sanatçılar da çeşitli gösteriler sunacak. Sayıştay ihalelerde yokuzhığu • Baştarafı 1. Sayfada me oranlanna da yer verildi. Bu- na göre: yapımı devam eden Ça- lışma ve Sosyal Güvenlik Bakan- lığı Bölge Çalışma Müdürlüğü in- şaatında keşif artış oranı yüzde 560. iş süresinde meydana gelen artış ise yüzde 450 olarak gerçek- leşti. Polath Basriköy 8 derslikli il- köğretim okulunun yap'ımında ke- şif artış oranı yüzde 15T3. iş süre- sindeki gecikme oranı yüzde 1390 olarak gerçekleşti. Raporda dik- kat çekilen diğerbazı önemli nok- talar şöyle: • Yaürun projelerinin progra- ma alınmasından önce ve progra- ma almması aşamasındaki çakş- malann yetersizliği. ileride işin uy- gulanması aşamasmda keşif aröş- lan olarak karşımıza ç.ıkmaktadır. # Ihtiyaç programlan, doğru ve kesin bilgilere dav alı olarak hazır- lanmamakta. çoğu zaman tahmı- ne ve yaklaşık değerlere dayalı bır ıhtiyaç belirlenmektedır # Temin edilen arsalann imar durumlan dikkate alınmamakta. kimi zaman amaca uygun düşme- yen arsalar tercih edilmekte. bu- nun sonucu olarak ileride ortaya çı- kan alrvapı sorunlan maliyeti bü- yük ölçüde arttırmaktadır. # Proje sahibı yatınmcı kuru- luşun belirlediğı ıhtiyaç. arsa bil- gileri toplam malıvet vb. hususla- nn Bayındırlık ve tskân Bakanlı- ğı'nca detaylı biçimde incelenme- si. eksik. yanlış ve çelışık bilgıle- rin karşılıklı mutabakat çerçeve- sinde düzeltilmesi gerekirken. bu işlemler de çoğu zaman titızlikle yürütülmemektedir. ' 0 DPT, kendisine ulaşan yaü- rım tekliflerini, teklifin içeriğini oluşturan çoğu bilgiyi veri kabul ederek incelemekte, yatınm verin- dcliği. proje malivetinin gerçekliği gjbi konularda sağhklı bir araştır- ma ve inceleme yapmamaktadır. 0 Bayındırlık ve İskân Bakan- lığı "nca yürütülen işlerde yatınm- cı kuruluşlann imalat değişikliği ıstemleri. anılan bakanlıkça ince- lenmekte ve yapılan fıyat analiz- leri tasdik edilmektedır. Ancak bu konuda anılan bakanlığın mevzu- attan doğan yetkilerini kullanma- dıği ve bu hususta seçıcı olamadı- ğı. konuya ılişkın yayımladığı uyancı nitelikteki çok sayıda ge- nelgesinden anlaşılmaktadır. # Taraftmızca imalat değişikli- ğigerekçe rapoıiannın incelenme- sinden ve Bayındırlık ve tskân Ba- kanlığı yetkilileriyle yapılan şifahi görüşmelerden anlaşılan husus, bu konuda proje sahibi kuruluşlann yoğun ve ısrarlı istemleri olduğu ve çoğu zaman anılan bakanlığın bir emrivaki ile karşı karşıya kaldığV dır. # Sağlıksız keşıfler nedenıyle yatınm malıyetlennın programa alınma aşamasında düşük gösteril- mesi. devletin planlamadaki başa- n ve etkınlığıni olumsuz etkile- mekte, ışın başlangıcında muhte- mel proje malıyetını ifade eden ke- şif değerlennın büyük hata ve sap- mapayı ıçermesi ülkemizin mecut yatınm stokunun gerçek maliyeti- nin belırlenmesını engellemek- tedır. Bomba, bayramı kana biüadıİstanbul Haber Servisi - Sultanahmet Yere- batan Sarnıcrmn arkasındaki parka bir moto- sikletten atıldığı öne sürülen parça tesirli, tah- rip gücü yüksek bombanın patlaması sonucu aralannda 3 turist ve 2 askerin de bulunduğu 9 kişi yaralandı. Sultanahmet'teki Yerebatan Sarnıcı'nın ar- kasındaki HalideEdip AdıvarParkrnabırakı- lan parça tesirli ve tahrip gücü yüksek bomba, saat 14.00 sıralannda büyük bir gürültüyle pat- ladı. Patlama sırasında parkta dolaşan Nezahat Obalı (33), Canan Obalı (14). Fikriye Kaya (38). Işıl Kava (15) ile Hindistan uyruklu Yi- zidiKhopalia\Vala(36). Karan Khani(12) ve Yeni Zelanda uyTuklu Qwintin Hazktt (25) çe- şitli yerlerinden yaralandı. Haseki Hastane- si'ne kaldınlan yaralılann sağlık durumlan- nın iyi olduğu bildinldi. Patlamada, ellerine ve ayaklanna metal par- çalan saplanan Khanı ve Wala. daha sonra In- ternatıonal Hospıtal'a sevk edildiler. Patlama sırasında hafif şekılde yaralanan Yusuf Sel ve Emin Kol adlı askerler de kaldınldıklan İÜ • T.ıphakültesı Hastanesı'nde ayakta tadavı edil- dikten sonra taburcu edildiler. Olay yenne gönderilen bomba imha uzman- lan, ikinci bir bomba olasılığına karşı arama yaptı Ancak ikinci bir bombaya rastlanmadı. Patlama sırasında parkın karşısında bulunan- birçok kafe v e restoranın cam)arı kınldı. sonrasında çevrede genış güvenlik önlemı alan polis, Ayasofya Müzesı'ndeki tüm ziyaretçıle- ri dışan çıkardı. İstanbul Valisi Kutlu Aktaşve tstanbul Em- niyet Müdürü Hasan Özdemir. patlamadan sonra olay yerinde inceleme y^pU. 'de BUGÜN BELGESEL Yapım-Yönetim: Cetin İMİR ^ 300Ö yıîdır direniyor zamana karşı APOLLON TAPINAĞL. Anadolu'nun bu eşsiz başyapıtı hâlâ tüm görkemiyle dönemini anlatıyor günümüz insanlanna... 2 B E L G E S E L T R T ' H İ Z L E N İ R G U N D E M MLSTAFA BALBAY • Baştarafı 1. Sayfada bekleniyor ama, görüşme, Başbakan'ın Orta As- ya gezisi sonrasına da kalabilir. Yılmaz'ın derin düşünmesi için Bodrum fena yer değijdi. Baykal da mernleketi Antalya'da hem nostaljiyi yaşamış hem de önümüzdeki dönem ola- sılıklarını gözden geçirmiş olmalı. Yılmaz'la Baykal bazen kafa kafaya geliyorlar, bazen kafa kafaya veriyorlar. Son görünüm ikinci şık. Bayram öncesi görüşmenin ve arkasından ya- yılan havanın ışığında iki liderin buluşmasından şunlar bekleniyor: - Meclis'e gönderilen irticayla mücadeleye iliş- kin yasalar çıkacak. - Erken genel seçim 1999'a kalacak. - Genel seçimlerle yerel seçımlerin birleştirilme- si konusu havada bırakılacak. - Memur sendikasına ilişkin yasa için küçük bir adım daha atılacak. Ancak bütün bunlar şu sorunun yanıtını net ola- rak vermeye yetmiyor: - Hazirandan sonra ne olacak? Bunu büyük ölçüde, nisan-mayıstaki Meclis'in gösterecegi verimlilik belirleyecek. Herhangi bir olumsuzluk karşısında hükümet istifa eder mi? Hayır... Çünkü bizde, istifa kurumundan çok istifade ku- rumu geçerlidir. O zaman arta şu kaliyor: - Hükümet zikzaklarla devam edecek... Bayram tatilinin ardından üzerinde uzun uzun tepineceğimiz konularla ilgili senaryoları satır baş- lanyla dile getirelim. CHP yönetiminin gözü iki yerde: - Hükümet ve parti içi... Aydın Güven Gürkan'ın dün arkadaşımız Tü- rey Köse'ye yaptığı değerlendirmede de vurgula- dığı gibi, CHP'nin 22-23 Mayıs kurultaymda ola- ğanüstü bir değişiklik beklenmiyor. Ama 1980'li yılların aktif politikacıları hafifçe gülümseyıp şunu söylemeden de edemiyor: - 1991'de Inönü, Baykal'ı, Baykal'ın delegele- riyle yenmişti... Bugün, genel başkanlık için çekişme yok. Bu bağlamda Baykal büyük düşünürse, partiye yeni ufuklar açabilir. Geçenlerde merkez sağda saygı duyduğum bir politikacı şunu söyledi: - Ahh CHP'ye sempati duyan kadrolar bizde ol- sa... CHP'nin içine fazla gırmeyelim, çıkmak zor olur. ANAP hükümetın büyük ortağı olarak, irtica ya- salanyla biriikte ayrışma olmasa bile yeni bir °iç çe- kişme" yaşayabilir. Artık, hem orada hem burada görünmek çok zor. Takıyye zor zanaat... önümüzdeki donemle ilgili senaryoların ortasın- da DYP'nin gelecegi var. DYR köklü bir parti. Ana- dolu'daki pek çok ınsan oyunu, "Kıraf'a veriyor. Bir başka deyimle, bu insanların, başına kim gelirse gelsin DYP'yi, "tor"ıp "at"ması çok zor. Ama bun- ca şaibeden sonra Çiller'le de çok zor. ANAP, bir bakıma başında Çiller'ın olduğu DYP ile seçime gitmek iştiyor. Çiller'le ilgili iddialannTBMM'dege- reği gibi gündeme gelmemesinin bir nedeni de bu... Başka tanımla hukuku, temiz siyaseti pazar- lık konusu yapıyorlar... Bu konuda kesin yorum yapmak için Maliye Ba- kanlığı'nınçalışmasını beklemek gerekiyor. Bakan- lığın adı eskiden "Malı ye Bakanlığı" idi. Temizel dönemınde böyle olması planaksız. DSP'de önümüzdeki dönem bir-iki küçük çıkış olursa şaşmamak gerekir. DTP'nin şemsiyesi ise birtürlü açılmıyor. Kurul- duktanhemen sonra iktidar ortağı olmaklaövünen DTP, merkez sağdaki yerine baktıkça dövünüyor. DTP'de, bir söylemsizlik dikkati çekiyor. Partide herkes "büyük" ama parti büyümüyor. Çıller'siz bir DYP ile bütünleşme genel özlem gibi görünüyor. Fazilet şımdilik amblemiyle uğraşıyor. Parti ku- rulduğunda amblem yoktu. Uzun süre ne yapalım edelim diye tartıştılar, sonunda ortaya "muhteşem" bir şey çıkardılar. Ama küçük bir terslik var. Amblemdeki ay mıdır yay mıdır, ortasından çıkan çizgi midir başak mı- dır, ucundaki kalp midir kalp mıdır, bir türlü anla- mını açıklayamıyorlar. Vermek istedikleri gerçek mesajı da açık açık söyleyemiyorlar... Eee ne yaparsınız, takıyye zor zanaat! Trenler çarpıştı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Isparta'nın Gö- nen ilçesine bağlı Gümüş- gün Tren Istasyonu'nda beklemekte olan Göller Ekspresi'ne, Burdur-Ispar- ta seferini yapan tren arka- dan çarptı. Kazada 80 kişi yaralanırken can kaybı ol- madı. TCDD Genel Müdürlü- ğü kazaya, Burdur'dan Gü- müşgün lstasyonu'na gelen trenin makas değiştirme sı- rasında yanlış yola girmesi- nin neden olduğunu bil- dirdi. Demiryollan Genel Müdürlüğü'nden verilen bilgiye göre, Gümüşgün Tren Jstasyonu'nda saat 23.43 sıralannda bekle- mekte olan ve Isparta-tzmir seferini yapan 32208 sayılı Göller Bölgesi Ekspresi'ne, Burdur'dan gelen ve Ispar- ta-Burdur seferini yapan 32218 sayılı tren arkadan çarptı. Görgü tanıklan Is- parta-Burdur seferini yapan trenın makas düzenlemesi- ni beklemediğini belirttıler Kaza sonrasında her iki trende bulunan 185 yolcu- dan 80'i yaralandı. Yarala- nan yolcular Isparta Devlet, Tıp Fakültesi ve SSK has- taneleri ile Burdur Devlet Hastanesi ve Keçiborlu Sağlık Merkezi'ne sevk edıldı. Tedavisi ayakta ger- çekleştirilen 55 yolcu ta- burcu edilirken, 25 yolcu- nun tedavisinin sürdüğü kaydedildi. Isparta Valisi Ertuğrul Dokuzoğlu, tren kazasına. Isparta ve Burdur ıllerindekı sağlık ekiplen- nin anında müdahale ettik- lerini belirttı. TCDD Afyon 7. Bölge Müdürü Ahmet Çobanof- lu. dün sabah kaza yerinde incelemelerde bulundu. Kazanın teknik bır anzadan kaynaklanmış olabileceği- ni ifade eden Çobanoğlu, kesin nedenin ise teknik he- yetin çalışmalarını tamam- lamasından sonra belirlene- bileceğinı kaydetti. TCDD Genel Müdürlü- ğü'nden yapılan açıklama- da kazanın, Göller Ekspre- si ile ekspresin irtibatıra sağlayan trenin buluşmaa sırasında meydana geldiği kaydedildi. Açıklamadı Burdur'dan Gümüşgün İs- tasyonu'na gelen trenin 3 numaralı yola alınmak üze- re makas tanzimi yapılırka istasyon girişinde durup ve- rilecek işaretle yola girme- sı gerekirken durmayarai istasyonun 2 numaralı yolu- na girdiği ve aynı yolcı bekleyen tren dizisine çarp- tığı belirtıldi.