Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
İmtiyaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmeni: Orhan Erinç
# Genel Yayın Koordinatörü: HikmetÇe-
tinkaya # Yazıişleri Müdürû. Ibrahim
Yüdız • Sorumlu Miktür. Fikret lUdz
# Haber Merkezı Müdüru: Hakan Kara
# Görsel Yönetmen. Fikret Escr
Dış Haberler Şinasi Danrçoğlu • Istıhbarat Cengiz
Yıİdınm • Ekonomı Mehmrt Saraç 9 Kültür:
Handan Şenköken • Spor AbdüDtadir Yûcdman
# Makakler Sami Karaören 9 Düzettme AbduUah
Yazıa 9 Fotoğraf Erdoğan Köseoğlu 9Bılgı-Belge
Edib« Buğra 9 Yun Haberlen Mehmet Faraç
Yayın Kurulu: llhan Selçuk
(Başkan). Orh«n Erinç. Oktıy
Kurtböke, Hikmet Çetinkaya,
Şfikran Soner. Ergun Baİcı,
tbmhîm Yüdız, Orhan Bursalı,
Mustafa Balbay, Hakan Kara.
AnkaraTemsilcisı: Mustafa Balbay Atatürk Bulvan No:
125, Kat:4, Bakanlıklar-Ankara Tel: 4195020 (7 hat), Faks:
4195027 • lzmir Temsilcisi: Serdar Kızık, H. Ziya
Blv 1352 S.2/3 Tel:4411220, Faks:4419117«Adana
Temsilcisi:ÇetinYiğenoğhı, tnönöCd H9S.No:l Kat:I,
Tel: 363 12 11, Faks: 363 12 15
Müessese Mûdûıü. Üstün Akmeo •
Koordınatör- Ahmet Korntsan 9
Muhasete Büfent Yener9kfanrHÜK>1n
Gflrer • Işletme Önder ÇeBk 9 Bılp-
lşlem Nail İnal 9 Bılgısayar Sıstem:
Mürüvet ÇBer»Sanş FazüetKım
MEDYA C: 9 Yöneüm Kunc
Başkanı - Genel Mûdür: Gilta
Erduran 9 Koordinatör: Rck
I;ıtman 9 Genel Müdûr Yardıroc»
SevdaÇoban Tel. 514 07 53-
51395 80-51384««l,Faks:5138«
YayımUyao ve Basan: Yenı Gün Haber Ajansı, Basuı ve Yayıncıhk A.Ş.
Tüıkocagı Cad 39 41 Cagaloglu 34334 ISL PK:246 lstanbul Tel: (0712) 512 05 05 (20 hal) Faks, (0/212) 513 85 95
27MART1998 lmsak: 4.22 Güneş: 5.50 Öğle: 12.17 lkindi: 15.44 Akşam: 18.30 Yatsı: 19.52
VeccM'nin
koleksiyomı
• lstanbul Haber Servisi
- Ödüllü mücevher
tasanmcısı Cesare De
Vecchi, Topkapı
Sarayı'nda izlediği
eserlerin etkisinde kalarak
oluşturduğu Sultan
Koleksiyonu adını verdiği
ürünlerini önceki gece
Antik Palas'ta tanıttı.
Istanbul'un seçkin
simalanndan oluşan
kalabalık bir katılımla
gerçekleşen gecede
konuklar Berna Laçin'in
konu mankenliğini
üstlendiği mücevherleri
büyük ilgiyle izledi.
Arnavutköy
pazarı
• İstanbul Haber Servisi
- Beşiktaş Belediyesi'nin
yaptırdığı Arnavutköy
Semt Pazan törenle
hizmete girdi. Arnavutköy
Rutn Kilisesi Vakfi'nın,
semt pazan olarak
kullanılmak üzere
belediyeye tahsis ettiği
arazi üzerine kurulan
semt pazan bir buçuk
ayda tamamlandı.
Göz Nurunu
Kopuma Vakfı
• lstanbul Haber Servisi
- Göz Nurunu Koruma
Vakfi'nın yapılan 14.
olağan genel kurul
toplantısı sonucunda
başkanhğa üçüncü kez
Yıldınm Nuri Giray
seçildi. Bayrampaşa Göz
Hastanesi'nde yapılan
genel kurul sonucu
konuşan Giray, vakfı
Türkiye'nin en ileri
kuruluşu yapmak için
çalışacaklannı söyledi.
Evcil köpeklerin
zehirlenmesi
• İstanbul Haber Servisi
- Bahçeşehir sakinleri,
son iki aydır evcil
köpeklerin
zehirlenmesinden şikâyet
ediyor. Hülya Bozoğlu
adlı vatandaş, bu süre
içinde 10'un üzerinde
köpeğin kimliği belirsiz
kişilerce zehirlendiğini
belirterek "GüvenlÜc
belediye yaptı diyor,
belediye kabul etmiyor.
Evlerin bahçesine bile
zehir atılmış" dedi.
Bozoğlu, yetkililerin
duruma el koymasını
istedi.
Marmara'da
fırtına
• İstanbul Haber Servisi
- Marmara Denizi'nde
şiddetli fırtına, deniz
trafiğini olumsuz yönde
etkiliyor. Şiddetli fırtına
yiizünden dün sabah
yapılması gereken
Bandırma-lstanbul
arasındaki deniz otobüsü
seferleri iptal edilirken
Istanbul'dan Bandırma'ya
gelmesi beklenen Truva
Feribotu'na da hareket
izni verilmedi.
Gönüllü sağlık
dayanışması
• lstanbul Haber Servisi
- Kentlerin yoksul
kesimlerine temel sağlık
hizmeti götürmeyi
amaçlayan Insan Sağlığı
ve Eğitim Vakfı, "Herkes
için sağlık ve eğitim"
projesi çerçevesinde yann
Ümraniye'de sağlık
merkezi açıyor.
AQUA-TECH '98
Fuarı açıldı
• tstanbul Haber Servisi
- Uluslararası Su
Teknolojileri ve
Ekipmanlan Fuan
(AQUA-TECH '98), ISKt
Genel Müdürü Veysel
Eroğlu tarafından açıldı.
tTÜ Maslak'ta açılan fuar,
29 Mart'a kadar açık
kalacak.
New York'taki 'Uluslararası Asya Sanat Fuan'nda milyarlık Anadolu eserleri
Anadohı tarihi ABD pazarmdaÖZGENACAR
ANKARA - New York'ta cuma gü-
nü başlayacak olan beş gûnlûk "3.
Ulustararası Asya Sanat Fuan"nda
Anadolu kökenli, en azından dört de-
ğerli eser satışa çıkacak.
Çeşitli uluslararası sanat fuarlan
düzenleyen Ingiliz Brian ve Anna Ha-
ughton adlı ünlü çift, bu fuarda özel-
likle Uzakdoğu ağırlıklı sanat eserle-
ri pazarlayan ve dünyanın çeşitli ülke-
lerinden 60 kadar galeriyi New York'ta
bir araya getiriyor.
Asya kökenli sanat eserleri kolek-
siyonu yapan yüksek sosyetenin açı-
hş galasımn gelirinin, merkezi New
York'ta olan Asya Vakfı 'na bağışla-
nacağı açıklandı. Fuara katılan ya da
oluşumuna destek veren galerilerin
dördünde, Anadolu kökenli ikisi antik
ve ikisi Islam sanatmdan dört önemli
eser de satışa sunulacak.
Merkezi Nevv York'ta olan "Robert
Haber ve Ortaldan" adlı galeri, 10
1500-1200 yıllanna tarihlenen 22.5
Bronzdan3500 yıIhkAnado- TahttaoturanlScmboyun- 28rnüyarliradeğerindegü- 13. vüzyıl Anadolusu'ndan
luTannsı. da Tann Zeus. müş kakmab bronz kandü. bir ahşap panonun göbeğL
cm yüksekliğinde bronzdan yapılmış
bir tann heykelini 135 bin dolara (yak-
laşık 31 milyar liraya) satışa çıkanyor.
Fuann duyuru broşüründe, bu eserin
Suriye'ye yakın Anadolu kökenli ol-
duğu yazılmışken daha sonra basılan
katalogda "Ortadoğu Tannsı" olarak
değiştirildiği dikkati çekti. Fuara kat-
kıda bulunan bir Londra antika gale-
risi olan "Mansur GaDeriy"ise 15 cm.
yüksekliğinde "Tahtta Oturan Ze-
us"un Anadolu kökenli olduğunu açık-
ladı. Gözleri gümüşten olan ve t(MS
1. yüzyila tarihlenen. bronzdan bu Ro-
ma dönemi heykele istenen değer ise
açıklanmadı. Fuarda. Osmanlı öncesi-
nin Anadolu Islam sanatı ile ilgili ola-
rak satılacağını belirlediğimiz iki de-
ğerli eser dikkati çekiyor. Her iki eser
de 13. yûzyıla tarihleniyor. Bunlardan
biri gümüş kakmah, bronzdan bir ca-
mi ya da türbe kandili. 19 cm. yüksek-
liğinde, 19.5 cm çapındaki bu eseri ise
Paris'teki "Galeriev Kevorklan" satı-
şa çıkanyor. istenen fiyatın 60-70 bin
sterlin (yaklaşık_24-28 milyar lira) ol-
duğu öğrenildi. Onemli dördüncü par-
çanın satıcısı ise Türk koleksiyoncu-
lannca çok iyi tanınan bir kişi: Ayşe-
gül Nadir'in sevgilisi olduğu ve Lady
Diana nın "aşk Oan ettiğj" söylenen ve
boşanmadan önce Prens Charles'ın
Türkiye gezisinde rehberliğini yapan
Olrver Hoare. Türkiye'de Osmanlı ve
Islam sanatı ile ilgili geniş bağlantıla-
n bulunan Hoare, ceviz ağacından ya-
pılmış bir ahşap panonun göbeğini
oluşturduğu anlaşılan bir parçayı satı-
şa çıkanyor.
Yaklaşık 39.5 cm. çapında olan ese-
rin ortasında çok renkli boya kalıntı-
lan bulunuyor. Eserin, iki parçaya ay-
nldıgı ve onanm gördüğü anlaşılıyor.
Değen ve hangi binaya ait olduğu hak-
kında herhangı bir bilgi verilmedi. Her
dört eserin, daha önce kimlerin kolek-
siyonlannda bulunduğu da açıklanma-
dı. Haughton çifti, basına yaptıklan
açıklamada, "fuann bu yd üçüncüsü-
nün >ine Nevv York'ta vapılmasmın As-
ya kökenli sanat eserleri pazannın ar-
tık Londra'dan Nevv York'a kayışının
bir kamü olduğunu" bildırdı.
Bakanlıkta birim oluşturuluyor
Çevreciler yurttaşı
bilinçlendirecek
• Çevre Bakanlığı, çevrenin korunması
konusunda gönüllü kuruluşlann rollerinin
güçlendirilmesi ve etkilerinin arttınlması için
bakanlık bünyesinde "Gönüllü Kuruluşlar
Koordinasyon Birimi"ni oluşturuyor.
tstanbul Haber Servisi tekliflerinin incelenmesi
-Çevre Bakanlığı, çevre-
nin korunmasında yurt-
taslann bilinçlendirilme-
si ve aktif kanlımının sağ-
lanması için bakanlık bün-
yesinde "GönüDû Kuru-
luşlar Koordinasyon Biri-
mi"ni oluşturuyor.
Çevre Bakanlığı'ndan
yapılan yazıli açıklama-
da, Çevre Bakanı tmren
Aykut'un bakanlık ile ko-
ornidasyonu sağlamak
amacıyla tüm gönüllü ku-
ruluşlara birer yazı gön-
derdiği belirtildi. Açıkla-
mada, Bakanlığın Çevre
Eğitimi ve Yayın Dairesi
Başkanlığı bünyesinde
oluşturulan Gönüllü Ku-
ruluşlar Koordinasyon Bi-
rimi'nin, gelen taleplerin
değerlendirilmesı, proje
ve ortak eğitim faaliyet-
lerinin organize edilme-
sinde görev yapacaklan
kaydedildi. Gönüllü kuru-
luşlardan gelecek tûm şi-
kâyetlerin incelenerek ge-
reİdi müdahalelerin ya-
pılacağı vurgulanan açık-
lamada, Çevre Bakanı Im-
ren Aykut'un şu görüşle-
rine yer verildi: "Çevre
yalmzca ülkelerin ve dev-
leilerin değfl ancak top-
tunüanntümkesinilerinin
katkdarryla çözümlene-
bflecek bir konu olarak
büyük önem taşryor. Gö-
nüİKi kuruluşlann rolleri-
nin güçlendirümesi ve et-
kilerinin arttınlması ayn
bir önem taşımaktadır.
SağUkh yaşamın en önem-
li koşuiu i>i bir çevredir."
^
m
'l>'
o n
dolar ödüllü Lipton Tenis Şampiyonası'nda heyecan biiyürken sporculann hareketleri ilgi toplu-
j O r £ r k e k ı e r çeyrek final maçmda ŞUUi raket Marcelo Riös'un rakibi Thomas Enqvist'ti. tsveçli raket karşı-
sında ilk seti 6-3 alan Rios, ildnci sette de 2-0 öne geçti. Ancak Enq\ist'in sakatlanarak mundan çıkması Rios'u bir iist rura çıkardı. Rios oyun
sırasında oldukça heyecanlıydı ve sık sık rakethle değisik figürter çizdi. Bayanlann 16 yaşındaki yıkiız ismi Rus Anna Kournikova ise zorlu
bir maç sonrası Amerikalı Lindsav Davenport'u 6-4,2-6 ve 6-2'Kk setlerie geçti. Kournikova, bir üst rurda Jana Davenport-Arantxa Sanchez
gaübiyk karsılaşacak. (Fotoğraflar: REUTERS)
9 ' '
Imar raııtuıa denetim yokOKTAYEKİNCt
Hükümetin, bugün yapılacak MGK
toplantısına sunmayı planladığı "irti-
cayia mücadele paketindeki" özellık-
le "cami yapımr ile "parasal kaynak"
konulanndaki önlemler yeterli yasal
güvenceleri yine taşımıyorlar.
Camilerin "şeriatçı amaçbn" hiz-
met etmeden, iyi niyetli yapılabilme-
si için geçerli tek ve bilimsel yöntem
olan "kentptanlaması disipfim" bu kez
de göz ardı edilirken, son yıllarda din-
ci örgütlenmenin temel finans kayna-
ğını oluşturan "bağıs karşıhğında imar
rano dağrtümasma" karşı da caydıncı
yasal kurallar paketin içinde yine yer
almıyor... Türkiye'de şeriatın güçlen-
mesıne paralel olarak "patiama" gös-
teren cami inşaatlannın büyük bir ço-
ğunluğu "kaçak" ya da "ünar planla-
nna «ykm" izinlerle gerçekleşiyor.
Ne var ki hem belediyeler, hem de
valilüder kendi imar yetki alanlan için-
deki bu tür kaçak ve yasadışı uygula-
malara engel olmadıklan için, şeriatçı
kesim hem "siyasal örgütlenme" ara-
cı olarak, hem de ciddi bir "geör kay-
nağı" elde etmek üzere cami insaatla-
nnı hızla yaygınlaştınyor. lşte böyle-
si bir ortamda alınması gereken "ya-
sal önlemin" başında ise bir kez daha
belediyeye yetki vermek değil, zaten var
olan imar denetimı yetkilerini kullan-
mayan belediye ve valilik sorumlula-
n hakkında artık "ca>dıncı yaptırun-
lar" uygulamak geliyor. Buna koşut
olarak gerçekten toplumun gereksinme-
si olan cami yerlerinin saptanmasında
ise yine en geçerli yol, şehırcilik ve
mimarlık ilkelen gözetilerek öncelik-
le "irnar planlannda uygun verlerin
beürlenmesini" temel koşullar arasın-
dasa>mak "RrvtrieşmedebeUibirnü-
fus birikiminin üzerine çıkılmadıkça
yeni bir faminin vapılamavacağı'* yö-
nündeki genel şehırcilik kurallarına
bağlı planlama ilkelen imar yasasında
açıkça tanımlanmadan, bu yasal ku-
rallara aykın aykın davrananlarhakkın-
da da ciddi yaptınmlar getinlmeden, hü-
kümetin "belediye ve Diyanet tşleri'nin
ortak karanna" bağladığı önlem pa-
keti yine bir sonuç \ermeyecek...
Irticayla mücadele paketinde sözü
edilen "parasal kaynaklann denetlen-
mesi" konusunda da yine sadece Ma-
liye Bakanlığı'nı devreye sokmanın
yetersiz kalacağı çok açık. Çünkü, özel-
likle 1980'lerden sonra şeriatçı güç-
lerin büyük kentlerde yaygınlaşmasın-
daki temel neden. bu kentlerin çevre-
lerindeki "arsa vearaziv-ağmasmın" dın-
ci örgütlenmelerce gerçekleştirilmesi.
Örneğin tstanbul'da şeriaün en fâzla rant
elde ettiği Sultanbeyti aynı zamanda
bu akımın siyasal kalesı halıne gelir-
ken, hükümetler eliyle de "belediye''
ve hatta "ilçe" bile yapılarak açıkça
ödüllendınldı. Benzer şekilde tamamı
"kaçakyaDdaşmadan" oluşan ve imar-
sız araziler üzenndekı spekülatif tica-
retın yarattığı büyük rantlan da yine şe-
riatçı güçlerin kontrol ettikleri Çavuş-
başı (Beykoz) gibi bir yasadışı yerleş-
me de 1990"daki ANAYOL dönemin-
de hükümet karanyla "bekdij'e'' ilan
edildi... tşteböylesi bir büyük "finans
kaynağT alanında, temelde yağmayı en-
gel leyecek ve suçlulan cezalandıra-
cak. yasal denetimi güçlü bir "imar
düzeıtT getinlmeden, irticanın parasal
kaynaklan için sadece malıyeyı devreye
sokmak da çözüm olmayacak...
27 Nisan'da uygulanacak
Vakıflara ait biııa
kiralan artturıldı
e-posta: tan @ vol. com. tr
lstanbul Haber Servisi -
lstanbul'da vakıflara ait ta-
şınmazlara yıllardır "ko-
mik" miktarda kiralar öde-
yen kiracılar çıkanlıyorlar.
llin önemli merkezlerinde
başka kiralarla karşılaştı-
nlamayacak derecede dü-
şüklükte kira ödeyenler ya
yeni belirlenecek fiyatlan
kabul edecek ya da taşm-
mazlannı boşalrmak zo-
runda kalacaklar.
lstanbul Vakıflar Bölge
Müdürlüğü, gazete ilanıy-
la yaptığı duyuruda, kira-
daki taşınmazlann yeni ay-
lık kira muhammen bedel-
lerini açıkladı. Yeni bedel-
ler 27 Nisan 1998 tarihin-
de sözleşmesi sona erecek
söz konusu taşınmazlara
uygulanacak.
Taban fiyat olarak sap-
tanan muhammen bedelle-
rini mevcut kiracılara du-
yuran lstanbul Vakıflar Böl-
ge Müdürlüğü yetkilileri,
kapalı zarf yoluyla yeni-
den saptanacak yeni kira-
lann öncelikle kiracılara
duyurulacağını, yeni fiya-
tın kabul görmesi halinde
eski kiracılarla yeniden söz-
leşme yapılacağını belirt-
tiler.
Taşınmazlarını kirala-
mak isteyenlerin, muham-
men bedel veya üzerinde-
ki tekliflerini gerekli belge-
lerle birfikte kapalı zarf
içinde 13 Nisan Pazartesi
günü saat 16.30"a kadar ls-
tanbul Vakıflar Bölge Mü-
dürlüğü'ne teslim etmele-
ri gerekiyor.
Yargıtay
Erkeğin
zinasına
yasal
destek
ANKARA (Cumhuri>«
Bürosu) - Yargıtay,
TBMM'nin yasal boşlu^ı
doldurmaması nedeniyle er-
keğin zinasımn suç sayıla-
mayacağma onay verdi.
Yüksek mahkeme, Anaya-
sa Mahkemesi'nin erkeğin
zinasını düzenleyen 441.
maddesinin iptalinin, sanık
lehine yorumlanması gerek-
tiğini kararlaştırarak, ipol
edilen maddenin yerinin dol-
durulması için tanınan 1 ytl-
lık süre içinde görülen da-
valarda da iptal karannm
dikkate alınmasını hükmet-
ti.
Anayasa Mahkemesi'nin
erkeğin zinasını düzenleyen
441. maddesinin iptalinin
ardından, erkek lehirıe süre-
giden yasal boşluk 3. ayını
doldurdu. Torbalı'dabirhâ-
kimin kadınm zinasını dü-
zenleyen 440. maddenin ip-
tali için Anayasa Mahke-
mesi'ne yaptığı başvunı ise,
Anayasa Mahkemesi'nin
gündeminde olmasına kar-
şın hâlâ görüşülemedi.
Drvriği Asliye Ceza Mah-
kemesi. Anayasa Mahke-
mesi'nin iptal karannın ar-
dından. Türk Ceza Yasa-
sı'nın(TCY)441.madde-
sine göre sanıklann zina su-
çundan mahkûm edihnesi-
ne karar vermişti. Temyiz
istemini görüşen Yargıtay
5. Ceza Mahkemesi, erke-
ğin zinasımn iptalini anım-
satarak, karann yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren er-
keğin zinasmın yaptınmsız
kaldığını vurguladı. Tem-
yiz karannda, Anayasa Mah-
kemesi 'nin iptal kararlannm
geriye yürüyemeyeceğini
düzenleyen 153. maddenin
5. fıkrasına aykın olduğu
ileri sürülebilse de, eldeki
davalann anayasaya aykın-
lığı nedeniyle iptal edilen
birhükme göre düzenlenme-
sinin, anayasanın üstünlü-
ğü ve hukuk devleti ilkesi-
ne aykın olacağı gerekçe
gösterildi.
SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN
'Savunma'nın 'Asıl' Sorunu...
Gâzi 'Nutuk'dao\aya, 'Büyükbirkomplo'demiş-
tir. Hâlide Edip hanım, 'Büyük Taarruz' gün-
lerinde, ona 'lşte başardınız' dediği zaman ne ce-
vap verdiğini hatırlar mısınız? "Asıl bundan sonra,
birbirimizi yiyeceğiz!" 'Kurtuluş' sürecinin 'yol ar-
kadaşlan' (Rauf bey, Ali Fuat, Karabekir Kâzım
ve Refet Paşa'lar) hem meb'us (siyasetçi) hem ku-
mandan (asker) olmanın, imkânlannı; ordunun 'ağır-
lığını' Meclis'te hıssettırmek; aynca, orduya siya-
seti 'öu/aşf/rma/c'niyetiyle '^u//anmay/'denemişler-
di: 'Kurtuluş'(Inkılâp)onlan tedirgin ediyordu, amaç
hiç değilse onu frenleyebilmekti.
Gâzi, kumandanlan bir gecede uyarmış, meb'us-
luk (siyaset) ya da kumandanlık'dan (askerlik) biri-
ni tercih etmelerini istemiştir. İki işin bir arada yürü-
meyeceğine, hep inanmıştı; bu defa, 'bittecrübe'an-
lamış oluyordu. Nitekim, eski 'yol arkadaşları' çok
geçmeden 'itikad-ı diniyeye hürmetkâr' bir fırka
olarak, karşısına dikildiler. Hem de ne zaman? In-
giltere, Musul'la yetınmeyip Hakkâri için nota ve-
riyor; Nasturiler isyan etmiştir, Şeyh Sait'in eli ku-
lağında! Gâzi'ye bakılırsa, askerin 'çıplak' siyase-
te 'soyunması', savunmayı ihmalidir. İyi de, ya si-
yasetçi, savunmayı ihmal ediyorsa?
'Manzara-i umumiye' nasıl görünüyor?
(~|~ürk Savunma Sanayii'ne Bakış' raporuna
I göre, halen savunmamızda, yalnız yönetim
karmaşası yok, 'altyapı' da türdeş değil, o da bir kar-
maşa yaşıyor. Manzara-i umumiye şudur:
"1/22 askeri fabrika, 3 tersane, 3 hava ikmal/ba-
kım merkezi var: 3 7.000 işçi istihdam ediyor, ne var
ki bu kuruluşlar ...sanayi işletmeciliğinin gerek-
tirdiği, hızlı ve elastiki hareket kaabiliyetine sa-
hip değildir karar alma süreleri uzun, azımsa-
namayacak bir sanayi potansiyeline sahip olma-
lanna rağmen, ekonomik faalryetlere katılama-
makta, kısacası, ekonominin kurallanna göre tş-
letilememektedir..."
"21 MKEK (Makine/Kimya) 19 şirketin sahibi,
11.000 işçi çalıştınyor; 'tarihi' bir kuruluş, ama ...sa-
vunmanın ihtiyaçlarını istenen düzeyde karşıla-
yabilmesi, yurtdışı ftrmalaria rekabet edebilme-
si için yatınm personel istihdamı AR-GE ve yurt-
dışı ilişkilerde hareket serbestliğine sahip ola-
cak şekilde yeniden yapılandırılması lazım."
"31 Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı,
ASELSAN'ı.ASPİLSAN'/velŞBlRV/ayrrnuş, 3.000
kişi çalıştınyor; bunlar kamuya ait değil, ama savun-
ma sanayii altyapısında yer alıyor, aynca Türkiye,
Almanya, Yunanistan ve Hollanda Konsorsiyumu
kapsamında, Vakıf ve Makine/Kimya'nın katılımıy-
la kurulmuş ROKETSAN da, aynı altyapıda Stin-
ger füzelerini üretiyor."
"41 Nihayet daha önce lafını ettiğimiz 'çoğu ya-
bancı semnayeli' on sanayi kuruluşu, ki 4.500 kişi
çalıştırmakta, F-167an, elektronik harb sistemi, tel-
siz, radar vs imalatı yapmaktadır."
vurgulanan nokta tek: 'Ulusallaşmak'
Rapor'un bu altyapı hakkındaki değerlendirme-
si, aynen şudur: "...dünya ülkelerinde, savun-
ma sektöründe çalışan şirketler (özellikle Avru-
pa'da Almanya ve Fransa'ya ait büyük şirketler)
birleşerek, ülkelerarası, giderek krt'alararası re-
kabete hazırianırken (Büyük ABD şirketlerinin
birleşmesi de gözden kaçırılmamalıdır) ülke-
mizde, yurtiçinde rekabet amacıyla aynı konu-
da çalışacak farklı statülerde (kamu, özel, ya-
bancı ortaklı özel, yabancı) şirketler kurulmak-
ta, zaten sınırlı olan gücümüz bölünerek, Türk
Savunma Sanayii açısından uluslararası platf orm-
da iyice zayrf konuma düşürülmektedir..."
Bu ne anlama geliyor? Türkiye'nin Ulusal Savun-
ma Sanayii -dolayısıyla, sektörün kendisi- gözle gö-
rülebilen bir savrukluk, bir dağınıklık, bir 'karmaşa'
içindedir, Genelkurmay, 'yönetim ve altyapı kar-
maşasına bir son verilmesi için' cumhurbaşka-
nının, hükümet üyelerinin, yüksek bürokratlann ve
bazı şirket yetkililerinin katıldığı bir toplantı tertiple-
miş, kapsamlı bir brifing vermiştir (27 Temmuz 1995).
Israrla vurgulanan nokta, tekti: Türk Savunma Sa-
nayiinin 'ulusallaşması'!
Sonuç ne oldu dersiniz?
Asıl dosyalara kim bakacak?
( \ S emalist' Cumhuriyet, bittecrübe yaşadığı sı-
l\kıntılar sonrasında, sağlıklı bir karara varmş,
siyaset ile askerliği birbirinden ayırmıştı; aynen dn
ile siyaseti birbirinden ayırdığı gibi! Ne var ki *virüs\
son elli yıldır, şekil değiştirip aralıksız yenilene-
rek, ülkemizin damarlannda dolaşryor: siyaset,
hem askerliğe bulaşmıştır, hem de dine diyan*-
te! Kimbilir, belki de bu sebebten, bir ülke sa-
vunmasının 'asıl' sorunu olan savunma sanayi,
bu sanayiinin altyapısı, doğru yönetimi ve ge-
liştirilmesi birtürlü rayına oturtulamamakta; za-
man zaman, doğru karaıiar alınsa da, bu karar-
lar 'tutarlı' uygulanamamaktadır.
Buna mukâbil, 'Yürütme', 'Yasama' ve 'Savur-
ma' arasında sıralı sırasız, zincirieme yetki bunaJırr-
ları yaşıyoruz: işimiz gücümüz, kimin ne zaman, ne-
den dolayı emekliye aynlacağını; 'ara rejim'm har-
gi tarihte, nasıl geleceğini; neden dolayı gerektiğ-
ni, ya da gerekmediğini tartışmak! 'Hayatı dedikc-
du' media'mızın da çabasıyla, iş çığnndan çıkıya,
günlerce havanda su dövüyoruz.
Peki, 'asıl' dosyalara kim bakacak? Savjnma
konusunun, şakaya tahammülü yoktur. Aklıncı
başınıza alın, efendileri
http:// www. prizma.net. tr/ A İLHAN
http://www.eda.tr/-bikjiyay/yazar/ailhan.htim