Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 27MART1998CUMA
14 KULTUR
27 Mart Dünya Tiyatrolar Günü oyunlar, söyleşiler, sergiler ve törenlerle kutlanıyor
Dört bir yandatiyatrocoşkusuKültür Servisi- 27 Man Dünya
Thatrolar Günü'nde, TOBAV'ın
girişımlenyle Istanbul, sahneye
çıkan ılk Türk kadın oyuncu Afi-
fe Jale'nin adını taşıyan yeni bir
salona ka\uşuyor. Ortaköy'deki
salonun açılışı nedeniyle üç gün
sürecek kutlama etkinlikleri kap-
samında bugün saat 12.00'de
AKM önünde toplanılarak Tak-
sım Atatürk Anıtrna sanata ve sa-
natçıya saygı yürüyüşü gerçekleş-
tirilecek.
tstanbul Büyükşehir Belediye-
si Şehir Tıyatrolan Harbiye
Muhsin Ertuğrul Sahnesi'nde
'Lüküs Hayat'ı, Fatih Reşat Nu-
ri Sahnesi"nde "Eski Fotoğraf-
lar'ı. Gaziosmanpaşa Sahne-
si'nde 'Halay'ı. Üsküdar Musa-
hipzade Celal Sahnesi'nde 'Der-
ya Gülü'nü, Kadıköy Haldun
Taner Sahnesi'nde ise "Evlilik'
adh oyunlan saat 20.30'da ücret-
siz olarak izleyiciyle buluşturur-
ken bu yıl ilk kez bugün, yann
ve pazar günü ÖSS sınavına gi-
recek öğrencilerden de ücret
alınmayacak. Devlet Tiyatrosu
ise AKM Oda Tiyatrosu'nda
'Mıss Margarida Yöntemi'ni.
AKM Aziz Nesin Sahnesi'nde
"Bir Casusa Ağıt'ı, Taksım Sah-
nesi'nde ise 'Babaannem Yüz
Yaşmda'yı sahneleyecek. Bakır-
köy Belediye Tiyatrolan. '27
Mart Dünya Tiyatrolar Gü-
nü'nde, ikısı çocuk oyunu olmak
üzere toplam üç oyunu, Yunus
Emre Kültür Merkezi saat
11.00-13.00 arası 'Uzaydan
Sevgi Yağdı' (çocuk o>Tjnu), sa-
at 15.00'te 'Polyanna' (çocuk
oyunu) ve saat 20.30'da 'Bozuk
Düzen' adh oyunlan ücretsiz
olarak sahneleniyor.
Dario Fo'dan kolaj
Yenıbosna Ar-El Koleji Kültür
Merkezı'nde Çağdaş Çocuk Tı-
yatrosu. Ülkü Ayvaz'ın yazdığı ve
Burak Yazrcıoğlu'nun yönettığı
Yaşasın Gökkuşağı' adh çocuk
oyunu saat 11.00'de başlayacak.
Aynı gün saat 13.00'te Çetin Al-
tan'ın yazdıgı 'Diinya Tiyatrolar
Günü' bıldirisinin okunmasının
ardından. Tiyatro-TV Yazarları
Derneği Başkanı Recep Bilginer
'Tîyatro' konulu bıtkonierans ve-
recek. Kumpanya Tiyatrosu. saat
20.00'de de 'Vınnlamanın Binbir
Yolıı
1
adh oyununu ücretsiz olarak
ızle>icileresunacak.
Kartal Sanat lşliğı Tiyatrosu sa-
at 12.00'de öğrencüerin gerçek-
leştireceği 'Yamyamlık' adh gös-
teri. saat 14.00'te Dario Fo'nun
oyunlanndanvapılan kolaj çalış-
ması olan 'Kadın ve Şiddet' adh
oyun. saat 15.00'te 'Fuaye Dinle-
• Ortaköy, bugün TOBAV'ın girişimleriyle, sahneye çıkan ilk Türk kadın oyuncu Afife Jale'nin
adını taşıyan yeni bir salona kavuşuyor. 27 Mart Dünya Tiyatrolar Günü nedeniyle Şehir ve Devlet
tiyatrolan oyunlannı ücretsiz olarak sahneliyor. Şehir Tiyatrolan aynca bu yıl ilk kez b.ugün, yann
ve pazar günü ÖSS sınavına girecek öğrencilerden de ücret almayacak.
Kumpanya- 'Vınlamanın Binbir Yolu' Istanbul Şehir Tiyatrolan- 'Lüküs Ha>at"
9 Eylül GSF Oyunculan - 'Koltuk Sevdası'
TBMM'den Dünya Tiyatrolar Günü için erken kutlama
Tiyatroyasaklayan vatilere kınama
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - TB-
MM, 27 Mart Dünya Tiyatrolar Günü'nü
1 gün önce kutlarken, bu sanat dalının so-
runlan da tartışıldı. Tiyatrolar Günü'nü
kutlayan parlamenterler "tiyafrolann ya-
saklanmadığT bir Türkiye dileklerini dile
getirirlerken, sanat eleştirmeni de olan
CHP Hatay Milletvekili Atflta Ssv, Anka-
ra Ekin Tiyatrosu'nca sergilenen Nobel
Ödüllû Italyan Yazar Dario Fb'nun, "Bir
Anarşistin Kaza SonucuÖlümü" adh oyu-
nun Kahramanmaraş ve Kırşehir Valili-
ği'nce yasaklanmasını eleştirdi.
TBMM Genel Kurulu'nda Dünya Ti-
yatrolar Günü nedeniyle söz alan Atilla
Sav, 2000'e 2 yıl kala Türkiye'nin hâlâ ti-
yatro oyunu yasaklayan ülke konumunda
olduğunu vurgulayarak, Devlet Tiyatrola-
n'ncada hâlâsergilenen Dario Fo'nunoyu-
nunun 2 valilik tarafmdan yasaklanması-
nın çelişki olduğunu vurguladı. Ekin Tiyat-
rosu'nun, Kültür Bakanlığı'nca destekle*
nen bir tiyatro olduğuna dikkat çeken Sav.
ilgilileri bu duruma müdahale etmeye ça-
ğırdı.
Kültür Bakanı İstemihan Tatay da. za-
man zaman tiyatro oyunlannın yasaklan-
dığını ve bundan rahatsız olduklannı be-
Hrterek, "20. vüzydın sonuna gdirken, hâ-
lâ tiyatro oyunlannın yasaklanması. çağ<b-
şı bir anlayışı yansırmaktadır. Biz bu uygu-
lamalar karşısında gerekli gtrişimlerdebu-
lumıyonız. Ama sonuçta bu anlayışın sür-
mesüizücü" dıye konuştu. Bırleşımı yöne-
ten DSP'h TBM.M Başkanvekili UluçGür-
kan da lçişleri Bakanı Murat Basesgiog-
hı'ndan, bu uygulamalara son verilmesi
için girişimde bulunması çağrısı yaptı.
ösi% saat 17.00'de 'Çünkü A$k
Gitti" başhklı şıir dramatizasyonu
ve saat 18.00"deki 'Fuaye Söyleşi-
si' ücretsiz izlenebilecek.
Ankara'da '27 Mart Dünya Tî-
yatrolar Günü' ve 'Cumhuriyetin
Kuruluşunun 75. Ytldönümü' ne-
denı\le düzenlenen "3. Ankara
Çocuk OyunlanSenliğT. 15değı-
şik oyunla 55 bin öğrenciye sesle-
necek. AzizN'esin'ın öykülennden
Yücel Erten'in uyarladığı "Aziz-
name'95" de bugün, 200. oyunuy-
la Ankaralılann karşısına çıkacak.
Program, bugün saat 14.30'da
Küçük Tiyatro'da başlavacak
"3. Ankara Çocuk Oyunlan
ŞenliğT 27 Mart-3 Nisan tanhle-
n arasında 12 bölgenın 15 değişik
oyunuyla 123. kez perde açacak.
Tiyatroya hiç gitmemış öğrencı-
lenn hedeflendiği şenlik Küçük
Tiyatro. Şınasi Sahnesı, Altındağ
\e Oda Tiyatrosu'nda. Yeni Sah-
ne. lrfan Şahinbaş Atölye Sahne-
si, Mahir Canova ve Yenimahalle
sahneleriyle Ziraat Bankası Mit-
hatpaşa Kültür Merkezi Sahne-
sı'nde gerçekleştirilecek..
Izmir 16. Tiyatro Haftası
Türkiye'deki tıyatro eğitimınde
belli bir standarda ulaşan Izmir
Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel
Sanatlar Fakültesi Sahne Sanatla-
n Bölümü'nünhazırladığı veken-
dı bünyesınde yıllardır kutladığı
"16. Tiyatro HaftasT bugün baş-
lıyor. "16. Tiyatro Haftasrnda,
DEÜ Tiyatro Bülümü'nün kuru-
culanndan Suat Taşer anısına 16
yıldır düzenlenen "KısaOyun Ya-
nşmasr'nda derece alan 4 o>ıın
sahnelenecek. Dr. Semih Çe-
tenk'm yönettığı "Sabun Kokulu
Pencereİer". Arş. Gör Banş Er-
denk'ın yönettiği "Dünya Oda ya
da Düş". Arş. Gör. Ayçe Aba-
na'nın yönettıgi "Sınır" ve Arş.
Gör. Hakan Eren'in yönettiği
"KolrukSevdası" adh yapıtlaroy-
nanacak.
DEÜ Güzel Sanatlar Fakülte-
si'nin tiyatro haftası etkinlikleri
arasında. Torbah'da bulunan
tt
MetropoBsAntikrı>atrosu'''nda
"Gün Işığına Scsleniş Töreni" de
düzenlenecek. Merropolis, yıllar
sonra ılk kez "Güzel Sanatlar Fa-
kültesi Sahne Sanatlan Bölümü
Oyunculuk Dalı Oğrencileri'"nin
oyununa sahne olacak. 29 Mart
saat 16.00'da düzenlenecek tören-
de ayrıca "DEÜ Devlet Konserva-
nıvan Öğrencileri Küçük Senfoni
Orkestrasrnın konseri. 1998 yılı
Dünya Tiyatro Günü bildirisinin
okunması. "EgeÜniversitesiTiirk
Müziği Konservatuvan Simirna
Grubu""nun konseri ve "Metro-
poüsAntikTryatro"nun kazı çalış-
malannı yürüten Prof. Dr. Recep
Meriç'in konuşması yer alıyor.
'Uzaklarda Tı\atro \apmak'
27 Mart Dünya Tiyatrolar Gü-
nü dolayısıyla Antalya Kültür
Merkezı'nde. üç ayn tiyatro oyu-
nu sahnelenecek. AKM 'de bu haf-
ta Antalya Büyükşehir Belediye-
si Tiyatro Atölyesi 'Ada\ îstanbul
Şehir Tiyatrolan oyunculan 'Hu-
zur'. Antalya De\let Tiyatrosu
oyunculan ise 'Hüznün Coşkusu'
adh oyunu sahneleyecek. AKM'de
aynca bugün tstanbul Şehir Tiyat-
rolan'ndan Hilmi Zafer Şahin
'Uzaklarda Tiyatro Yapmak' adh
söyleşiyi yönetecek. Samsun'da
ise Samsunspor Halkla llişkiler
Kurulu'nun desteğiyle Tiyatro
MaskTopluluğu, ilköğretım okul-
lannda 'BenimGüzelPabuçlanm'
adh çocuk oyununu sahneleyecek.
Dersu Yavıız Ahun'un yazdığı,
Cemal Şenkal'ın yönettiği, 'Be-
nim Güzel Pabuçlanm' adh oyun,
30 Ağustos. Bozkurt Subaşı, Ne-
catibey, 23 Nisan, Sakarya, Bele-
diye ve Kazım Özdemir llköğre-
tim Okullan ile Merkez Çocuk
Yuvası'nda sahnelenecek. Bur-
sa'daki tiyatrolar ise 27 Mart Dün-
ya Tiyatrolar Günü'nü, Devlet Ti-
yatrolan, Opera ve Bale Çalışan-
lan Yardımlaşma VakfVnın (TO-
BAV) organızasyonu çerçevesin-
de, ortak etkinliklerle kutlayacak.
CSOIsparta'da
lsparta'da 27 Mart Dünya Ti-
yatrolar Günü, Süleyman Demirel
Üniversitesi Kültür Merkezi tara-
findan düzenlenen çeşitlı etkinlik-
lerle kutlanıyor. SDÜ Kültür Mer-
kezı'nde, tiyatro bölümü öğrenci-
len tarafmdan hazırlanan 'T^-atro
Dümasından Sahneler' adh oyun
sahnelenecek. Bugün aynca SDÜ
öğrencilerinin çahşmalanndan
oluşan resim. grafik ve çeşitli el
sanatlan sergisi açılıyor.Bugün
Zonguldak'ta 'Dünya Tr>*atrolar
Günü' etkinliklerinde, ÂKM'de
üç oyun sahnelenecek. Erhan
Gökgücü'nün yazdığı Zonguldak
Beledıyesı Amatör Tiyatro Tor>
luluğu oyunculannın rol aldığı
'Gerçek Kurbanın Acüan' adh
oj-un bugün, Aziz Nesin'in yazdı-
ğı ve Karaelmas Kültür ve Turizm
Demeği Tiyatro Kolu'nun sahne-
leyeceği 'Hadi Öldürsene Cani-
kom' yann, Dinçer Sümer'in yaz-
dığı ve Çağdaş Halk Sanatlan
Araştırma Derneği Tiyatro Ko-
lu'nun sahneleyeceği 'Memuroğ-
lu Memur' adh oyun da 30 Mart
tarihmde sunulacak. Aynca, 29
Mart'ta AKM'de Tıyatronun Dü-
nü Bugünü" adlı söyleşi gerçekleş-
tirilecek.
Bartın'da da, 'Dünya Tiyatro
Günü', Bartın Kültür Evi tarafm-
dan düzenlenen etkinliklerle kut-
lanıyor. 27-29 Mart tarihieri ara-
sında, Bartın Bölge Tiyatrosu
'Dünyayı Yanağından Öptük', 30
Mart-1 Nisan tarihlen arasmday-
sa izmit Belediyesı Şehir Tiyatro-
su 'Evlen-me' adh oyunlan sah-
nelevecek.
Iranlı yazara pasaport yok
GÜRHAN UÇKAN
STOCKHOLM-30 Mart-2
Nisan tarıhleri arasında Stock-
holm'de UNESCO tarafmdan
düzenlenecek olan 'Kültürün
Gücü' adlı büyük konferansa
çağnlı olan lranlı yazar ve edı-
tör Faraj Sarkoohi'ye pasapor-
runun iade edilmesi için lran
hükümetine baskı yapıhyor.
31 Marfta'Dünya Gazeteci-
ler Biriiği ile Index on Censorv
hip' dergi tarafmdan düzenle-
necek olan 'Ozgürlük Yoksa
Kültür de Yoktur' adlı panele
çağnlı olan Faraj Sarkoohi. ge-
çen ocak ayında 1 yıllık hapis
cezasını tamamladıktan sonra
serbestbırakılmıştı. Daha son-
ra pasaportunu geri almak için
lçişleri Bakanhğfna gıden
Sarkoohı'nın başvurusu kabul
edilmemışti.
Bunun üzerine Dünya Ga-
zetecıler Biriiği, lran Devlet
Başkanı Hatemi'yebirmektup
şazarak görev başına geldığı
zaman ülkesınde Batı standart-
lannda bir ozgürlük oluşturma
yönünde \erdıği sözü anımsat-
tı. Hatemı. kamuya açık bir
toplantıda Sarkoohf ye pasa-
port verilmesınde bir sakınca
olmadığını söyledi.
tçişlen Bakanlığı, bunun ar-
dından Sarkoohi'nin başvuru-
sunu kabul ettu ancak işlemle-
rin ne zaman tamamlanacağı-
nın bellı olmadığını açıkladı.
Stockholm'deki kültür zirve-
sinde. kuruluşunun 50. yıldö-
nümünü kutlayacak olan Dün-
ya Gazetecıler Biriiği, ailesi
Almanya'da yaşayan yazara
derhal pasaportunun verilme-
sini ve kendismin 31 Mart'ta-
ki panele katılmasını istedi.
Aynı zamanda, aralarında ül-
kenın en tanmmış yazar ve
ozanlanndan Ahmad Sham-
loo, Holschang Golschiri \ e Si-
min Behbahani de olan 51
lranlı yazar. ortak bir bildiri
ımzalayarak Sarkoohi'ye pasa-
portunun verilmesini istediler.
Geçen hafta yayımlanan bil-
dirinin ardından. muhalifbası-
nın önemli gazetesi Jamia (Ce-
mahat). Faraj Sarkoohi'ylu
uzun bir söyleşi yayımladı. Bu
söyleşide Sarkoohi, 1996 Ka-
sımı'nda lran'a gelışinden iti-
baren yaşadıklannı, gördüğü
maddi \e manevi işkenceleri
açıkça anlattı. Resmı makam-
lardan henüz bir tepki gelme-
mesı, yazann seyahat etme öz-
gürlüğüne ka\uşması konu-
sunda olumlu belirti olarak yo-
rumlanıyor.
31 Mart'takı panelde Sarho-
oki. Çin rejiminin en tanmmış
eleştirmenîerinden LJuBinyan.
Çinli ozan YangLian, Nijerya-
lı cunta tarafmdan asılan Ken
Sero Wiwa'nm oğlu ozan Ken
Wiwaıle bırlikte 'GörüşbeBrt-
me özgüriüğü: Boşuna bir uğ-
raş mı?" konulu bölümde yer
alacak.
PERTEV NAİLİ BORATAV'A AĞIT
Sen söylenceler derleyicisi Anadolu'nun
Sen Anadolu'ya en uzak
Sen oralara gömülmüş
Gözlerim göğe dönük, bir damla yaş ucunda
Evrenin uzantılarıdır eylem çizgilerimiz
Başladığı yere dönmedi mi
Yaşamak açık kalır
Sonumuzla ağaran taş ucunda
Ne olursa olsun
Yeryüzü ulu ağaç
Ortak çiçekler açar nice kuşaklara doğru
Bütün dallann yavaş yavaş ucunda
Paris gömütlüğündesin şimdi
Boşluğuna işlenmiş sanyla yeşil
O masallar ki bizim eskil gövdelerimiz
bekleyecekler
Senin "Binbir Gece"ni baş ucunda
FAZIL HÜSNÜ DAĞUVRCA
Ody Saban 'ın resimleri 10 Nisan 'a dek Gözlem Sanat Galerisi 'nde sergileniyor
Resimlerdekigüzellik, ihtilal, ütopya, aşk.,.
FECİRALPTEKfcN
(Fotoğraf: ÎBRAHÎM ÖĞRETMEN)
Sanat yaşamını 197
7 yılından bu ya-
na Paris'te sürdüren ressam Ody Saban.
>enı çahşmalannı 10 Nısan'a dek Göz-
lem Sanat Galerisi'nde sergiliyor. Ser-
gı. Saban'ın serigrafi. akrilik, çizgi re-
sim ve sulu bo> a yapıtlanndan oluşuyor.
Saban'mresimlennde süsleme. beze-
me, hat ve minyatür gibi Osmanlı sanat-
lanndan yansımalara rastlanıyor. Sanat-
çınm ana ızlekleri ise sevgi. aşk, ihtilal,
soykınm. ölüm. politika ve kadın.
Şimdıye dek birçok kadın ve erkek
portresi yapan. çalışmalannda her za-
man kadının kadınsı yanlannı göster-
meye çalışan Saban. 1990 jılından bu
yanabirbirini seven. sevişençiftleri sık-
lıklakonuedıyorresimlerine. Hattaser-
gide yer alan ve en çok sevdiğı çalışma-
sının adı "Özgürce Sevişirken".
1980'den bu yana Belçikalı şair Tho-
mas Mordant'la ya.şadığı aşk ve sürre-
alist grup içindekı çalışmalannın resmı-
ne bu biçimde yansıdığını söylüyor.
Sergide, ressamın uzun yıllar çahştı-
ğı portrelerden de ikı örnek bulunuyor.
Bunlardan bın, gerçekten de olabıldi-
ğince kadınsı... Resimdeki hilal. geceyi
ve kadının değişkenliğinı simgeliyor.
Bir yandan vuvarlak hath ve yumuşak.
diğer yandan sivri ve keskin uçlannı ba-
tırma\ a her an hazır.
Düşlediği dünyanm resmi
Şiire, resme, güzelliğe, ihtilale ve
ütopyalara ınanıyor. Ütopyalannı resme
döküyor... Insanlann sevgiyle bir arada
yaşaması, bütün dinlenn dünya üzerın-
den silinmesi. çocuklar üzerindeki bas-
kılann ha^ya uçması, kadm eTkek iliş-
kisinin tümden değişmesi, sınırlann
açılması, bölünmüşlük, para ve zamanın
sorun olmaktan çıkması ve dünyayı ye-
rinden sarsacak büyük bir ihtilalin ger-
çekleşmesini düşlüyor. '"GâvuriteVfed-
re" adlı çahşmasında da ütopik bir aşkı
konu ediyor. Vedre, Türk lspanyolca-
sı'nda "Müslüman", lspanyolca'da *ye-
ş0" anlamına geliyor. Osmanlı döne-
minde yeşil gıymenin Yahudi kadınlara
yasak olduğunu anlatıyor Saban, tıpkı
Müslüman kadınlann "gâvurtar"a ve-
rilmesinin yasak olduğu gibi...
Resımlennde yer alan her şey Sa-
ban'ın yaşamından izler taşıyor. Ceza-
yirli kadınlara adadığı çahşmasında kul-
landığı Yeşil Cami motıflerinin de res-
me nedensiz girmediğıni söylüyor. Bur-
sa. babasının doğum yeri ve bir zaman-
lar se\'diği adamm yaşadığı kent...
Sanatçının resmine konu olan kadın-
lardan biri de Sara. "Sara, İbrahim ve
Hacar'ı Gözkrken" adh çahşmasında.
kendı çocuğu olmadığı için İbrahim'i
Hacar'a veren. ancak sonra da kıskanç-
lıkla onlan gözleyen Sara'yı sergiliyor
örneğin.
En azından resimlerinde. düş dünya-
sını özgürce yaşamak istiyor Saban:
"Ben illa böyle olur>a da böyle olsun de-
miyorum. Ben bir sanatçı>ırn ve düşle-
diğim dünyanın resmini yapıyorum."
" Para kazanmakiçin resim yapmaya-
caksın, kop)ı
a çekmeyeceksin ve burju-
\alariçindeğiL,kendiniçin çahşacaksm"
sözleriyle veriyor formülü. Satmak için
resim yapmıyor. "Saührsa sabhr, sanl-
mazsa sablmaz" dıyor, "Bu, büyük bir
ünlem işaretidir."
Tabii ki paraya ihtiyacı var, zorkoşul-
larda yaşayan bir sanatçı Saban. Varlık
vergisiyle birlikte çatlak veren aileden
geriye hiçbir şey kalmamış. Hatta o gün-
leri anımsayınca "Birtnıvmanınçocuk-
lanydık biz" sözleri çıkıveriyor ağzın-
dan. Kendi atölyesi yok, kendi evi yok
ve kızını tek başma yetıştiriyor, ama yi-
ne de resimlerinin satılıp satılmaması
umurunda değil. 16 yaşından bu yana
özgürlük için resim yapıyor. Resim, ya-
şam nedenlerinden biri...
YAZI ODASI
SELtM İLERt
Unutulmaz Bir Kitap İçin
Yapı Kredi Yayınları Leylâ Erbil'in TuhafBir Kadın
adlı romanını yeniden yayımladı. Ilk basım 1971'de.
Bu unutulmaz roman demek onca yıl yeniden yayım-
lanmamış; şimdi ikinci basım, 1998'de.
Yetmtştiyıllar en fasafiso kitaplann bugünkü gibi sa-
tış rekorlan kırmadığı, her evde bir adet bulundurul-
madığı, yazınsal değere "iyi kötü" önem verilen bir
dönemdi.
Öylesi bir dönemde Tuhaf Bir Kadın nasıl oldu da
hak ettiği ilgiyi görmedi?
Aslında hayii uzun bir yanıt gerekli. Ama ben şöy-
le özetleyeceğim:
Tuhaf Bir Kadın, Leylâ Erbil'in "sanat aracılığıyla
yükselen değerlere katılmak" isteminden büsbütün
tiksindiği, bizim edebiyat "piyasamızdan" büsbütün
uzaklaştığı eseridir. Yıne unutulmaz bir öykü kitabı
olan Gecede'den sonraki eseri.
Bir reddediş söz konusuydu. Yazar, bolca satşın
ihtiyaç duyduğu "koşul"\ara boyun eğmemişti. O
günlerin tanığıyım.
Leylâ Erbil daha Hallaç'\a (1959) kurulu düzenin iki-
yüzlülüklerini, ikili oynayışlannı, küçük burjuvazaval-
lılıklannı teşrih masasına yatınr. Üstelik kural tanımaz
biranlatımla, beylik sözdizimini enikonu hırpalayarak.
Dokuz yıla yaran bir susuştan sonra, 1968'de Ge-
cede çıkagelir. Bu kitaptaki bütün öyküler neredey-
se anarşizme açılırlar. Yürürlükteki her şeye kafa tu-
tan, değer bildiklerimizin değersizliklerini gözlerönü-
ne seren bir öykücüyte karşılaşınz.
Leylâ Erbil'in kitaplanna duyduğum hayranlık hiç
dinmedi. Gecede'yi, Eski Sevg///'yi, kimbilir kaç kez
okudum. Arada bir Hallaç'ı tekrar başucuma getiri-
rim. Karanlığın Günü bir acı kahkaha manifestosu-
dur. Hele Mektup Aşklan, yalnızokumaklakalmayıp,
ikide birde eşime dostuma anlattığım -'roman' anla-
tılabilirse elbette- bir romandır.
Tuhaf Bir Kadın'ın yeni basımının arka kapakyaa-
sında şu saptayım yer alıyor:
"Tuhaf Bir Kadın, bir kere okunduktan sonra unu-
tulması olanaksız kitaplardan. Sözünü hiç sakınma-
yan, tûm düzeni karakterter özelinde didik didik e-
den, gerçeklehn önüne dev aynalar tutan birroman.'
Kitaplan okura tez elden ulaştırmaya yönelik arka
kapak yazılan kimileyin abartılı olabilir. Ama alıntıla-
dığım saptayım, Tuhaf Bir Kadın için yetersiz bile ka-
lıyor.
Dün bütün gün bu romanı okudum. Ilk basımı, bin
bir olanaksızlık sebebiyle çok küçük punto yayımla-
nabilmişti. Yapı Kredi özenli basımla sunduğundan
çok daha rahat okunabiliyor Tuhaf Bir Kadın. Ve Ley-
lâ Erbil, toplumsal - siyasal hayatımıza ellili yıllardan
başlayarak ilençlerini yağdırmaya koyuluyor... Aradan
geçen tam yirmi yedi yıl yazann keskin gözlemlerin-
den hiçbirini... evet, ne yazık ki hiçbirini "olumluya"
dönüştürememiş.
Dahası, sözgelimi "ç/fteaWa/("sorunu bugün büs-
bütün hüküm sürmekte. Her satınnda çifte ahlak so-
rununu açımlayan Tuhaf Bir Kadın, besbelli, çok uzun
zamanlar diriliğini koruyacak.
öyleyken, yirmi yedi yıl boyunca, sadece bazı özel
krtaplıklardayaşariığını sürdürmüş olmasınayerinme-
mek, derinden üzülmemek elde değil. Siyasal görüş-
lerimizdeki "içtenliği", yaşama biçimlerimizdeki "tu-
tarhlığf: hay&tfa ÖtieşmhnMzöeK^sahtekâriıManmı-'
zt" gerçekten yazınsal, hem de sonuna kadar yazın-
sal bir dille ifade eden Tuhaf Bir Kadın şimdi daha çok
heyecan veriyor bana.
Yann, Türk edebiyatı tarihini gerçekten edebiyatın
değerleriyle ölçüp biçenler çıkacaksa, romanın iç ka-
pağındaki şu sözün anlatmak istedikleri üzerinde
mutlaka duracaklar:
"(Bu roman hiçbir ödüle katılmamıştır.)"
Bu sözde ben, bir yandan da "îuhaföıryazar'ı ya-
kalıyorum. O tuhaf yazar, Hallaç'tan günümüze, ma-
dalyonun yalnızca "öteki yüzüyle" uğraşıyor, gör-
mekten, konuşmaktan, hele yazmaktan kaçındıkla-
nmızla...
Tuhaf Bir Kadın iyi ki hiçbir ödüle katılmamış.
Takvimde h Bırakan:
"Bu sözleriyle iyice ağladım. Bu kez o a/dı elleri-
mi, avuçlanmı çevirip öptü. Uzun, uzun uzun sustuk.
Aynlık saati gelip çattığında ikimiz de masanın kirii
örtüsüne dikmiştik gözlerimizi. Ben arada birbeyaz
peynirin üzerindeki küllere de bakıyordum." Leylâ Er-
bil, Tuhaf Bir Kadın.
MasterCard, Dünya liyatrolar
Günü'nün sponsoru
• Kültür Servisi - Bugüne dek pek çok ulusal ve
uluslararası etkinliğin sponsorluğunu üstlenen
MasterCard, bu kez '27 Mart Dünya Tiyatrolar
Günü'nde Akmerkez'de düzenlenecek tiyatro
organizasyonunun sponsorluğunu üstleniyor. Bugün
saat 18.00-19.30 arası I.Ü Devlet Konservatuvan
Tiyatro Bölümü'nün Akmerkez Food Court Video
Wall'da sahneye koyacağı 'Bir Ishaksın Bir Cemsil',
'Türünün ZararlarT ve 'Ölüm Kapıyı Çalıyordu'
başhklı oyunlar izlenebilir.
R Ü L T Ü R I Ç İ Z l K
" K A M İ L M A S A R A C I