Katalog

22 ARALIK 1998 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 Dolar yurtdışnda duştu • LONDRA(AA)- L luslararası borsalarda dolar önemli para birimleri karşısında değer kaybederken, altm fiyatlan da geriledi. Tokyo Borsası'nda da dolar 114.90 yen'e gerilerken, Alman Markı karşısındaki değeride 1.6638 oldu. ABD Dolan'nın gerilemesinde, Amerikan Temsilciler Meclisi'nin, ABD Başkanı Bill Clinton'ın azli yönûnde oy kullanmasının etkili olduğu belirtiliyor. Londra Vadeli Işlemler Piyasası'nda Brent türü petrolün vadeli varil fıyatı da9.85 dolara düştü. ASO'nım kriz paporu • ADANA (Cumhuriyet Güney tlleri Bürosu) - Üyeleri arasında araştırma yapan Adana Sanayi Odası, piyasalarda "kriz değil, durgunluk olduğu" karanna vardı. Konuyla ilgili sektör temsilcileri, bankalar ve üniversite üyeleri ile yapılan ortak toplantıda durgunluğun aşılması yönünde bir rapor hazırladıklannı belirten ASO Başkanvekili Ümit Özgümüş, "Türkiye ekonomisi kötü bir dönemden geçiyor. Bu geçiş döneminde yapısal tedbirler yıllardır alınmadığı için hükümetin elinde pek fazla alternatif bulunmuyor. Kısa dönemli çözûm için bir öneri paketi hazırladık. Biz parasal tedbirler değil, reel önlemler alınmasını istiyoruz" dedi. Ortadoğtfya ihracat düşük • GAZİANTEP(AA)- Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nden, 1998 Ocak- Kasım döneminde Ortadoğu ülkelerine yüzde 36.9'lukdüşüşle219 milyon 782 bin dolarhk tanmsal ve hayvansal ûrûn ihraç edildi. Geçen yılin o / a aynt döneminde 348 milyon 78 bin dolarhk ihracat gerçekleştirilmişti. Ortadoğu ülkeleri içinde en çok ihracat Irak, Suriye ve Suudı Arabistan'a yapıldı. En çok ihraç edilen ürünler sentetik iplik, pamuk ipliği, plastik çuval, antepfistığı, ayçiçeği yağı, koyun, zeytinyaği, nohut, kırmızı mercimek, kuru kaysı, makine halısı gibi ürünler oldu. Damga vergisi tebliği • ANKARA (AA)- Damga Vergisi Kanunu'na eklenen, her bir kâğıt için hesaplanacak vergi tutan konusuna açıklık getirildı. Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yayımlanan Maliye Bakanlığı Tebliği'ne göre. Damga Vergisi Kanunu'nun 14. maddesinin 1. fikrası gereğince, her bir kâğıt için hesaplanacak vergi tutan bazı sınırlamalar saklı kalmak üzere, 200 milyar lirayı aşamayacak. Rusya krizi ve TÜPkiye • ANKARA (AA) - Dış Ekonomik llişkiler Kurulu (DEÎK) Bölge Koordinatörü Turan Aydm, Rusya'nın gıda, ilaç ve giysi gibi tüketim mallannda ihtiyat stoklan oluşturma karannm, Türkiye'nin ihracatı açısından bir fırsat olabileceğini söyledi. Aydm, Asya ülkelerinde başlayan krizden sonra hammadde fiyatlannın hızla düşmesi nedeniyle, Rusya'nın doğalgaz, ham petrol, demir ve renkli metal ihracatının yüzde 20 artmasma karşm, ihracattan sağladığı gelirin 15 milyar dolar, vergi gelirlerinin de 10 milyar dolar azaldığını anımsattı. Bektrikte af kampanyası bittf • ANKARA (AA)- Türkiye Elektrik lletim ve Dağıtım AŞ'nin (TEDAŞ) 100 trilyon lirayı geçen alacaklannın tahsili için başlatılan af kampanyası, dün sona erdi. Elektrik borçlulannın affı uygulamasından en fazla özel sektörün faydalandığı kaydedildi. Bayiler, smır ticareti 3-4 ay içinde bitirilmezse 'pompalan durdurma' eylemi yapacaklar Irak mazotıma bayi engeliEkonomiServisi- ABD ve Ingiltere'nin Irak'a askeri müdahalede bulunmasıyla birlikte "sınırtkaretininkalesi'' durumun- daki Habur Sınır Kapısı'ndan akaryakıt sev- kıyatının durması, petrol dağıtım şirket- lerini harekete geçirdi. Haksız rekabet ya- rattığı gerekçesiyle, smır ticareti kapsamın- da Kuzey Irak'tan Türkiye'ye giren akar- yakıtın girişinin durdurulmasını ya da TÜPRAŞ rafinerilerinden çıkan akarya- kıt ürünleri gibi vergilendirilmesini iste- yen petrol dağıtım şırketleri, kurulması _ _ _ ı ^ _ ^ _ _ ^ _ . beklenen hüküme- tin taleplerini ye- rine getirmemesi durumunda "pompalan dur- duracaklannı,sa- tışyapmavacakla- „,„» aç ,ya dı. Sınır ticareti yo- ıu y |a g i r e n akar . y a k u > Gümrük Vergisi, Akarya- kıt Tüketim Ver- gısi, Akaryakıt Is- tikrar Fonu gibi v e r g i v e fonlardan muaf tutuluyor. Petrol Ürünleri lşverenler Sendi- kası Genel Başka- nı İsmail Aytemiz, ucuz ve kalitesiz oldu- ğu belirtilen Irak mazotunun sadece sınır kapılanndan gelmediğinı, deniz yoluyla da taşınarak dış ülkelere gönderilecekmiş gi- bi gösterildiğini, ancak Türkiye'de piya- saya sürüldüğünü söyledi. Aytemiz, dün düzenlediği basın toplan- tısında Doğu ve Güneydoğu illennde sı- nır ticareti kapsammda satışı serbest olan Irak mazotunun halka herhangi bir yarar etrol bayılen, haksız rekabet yarattığı gerekçesıyle, sınır ticareti kapsamında Kuzey Irak'tan Türkiye'ye giren akaryakıtm girişinin durdurulmasını ya daTUPRAŞ rafinerilennden çıkan akaryakıt ürünleri gibi yergüendirilmesini istiyorlar. m anker sürücüleri bekliyor Irak'a yapılan hava harekâtj strasında, Basra Dotum Tesisleri'nin bombafanması nedenîyte, Habur Sınır Kapısı'ndan en az bir ay söreyte mazot ticaretinin yapılamayacağı bildiritdi. Silopi Kaymakamı Mustafa Demîr, harekâtın tamamtanmasından sonra, Irak'ın Kuzey Irak'a mazot vermemesi nedenîyte, Habur Sıntr Kapısı'ndan mazot girişi ofmadığmı, kısa vadede verllmesmin bektenmedlğini söyledi. sağlamadığınıbelirterek "Bukonudayet- kili kıtınan valiler Ue Güneydoğu milletve- killeri rantını paylaşıyor. Söylendiği gibi bölge tkarttini canlandırmıyor*1 dedi. PÜİS Başkanı Aytemiz, Türkiye'de akar- yakıta konan vergilerin yüksek olduğunu anımsatarak "Vîergflendirilmemişflkarya- kıtın tonu 120 dolarken, vergilerk birlik- te bu fiyat 631 dolara çıkıyor. Bayilerimiz vergUendirilmemiş akar\akıtı satanlaria rekabet cfmekte zorianıyor. V'ine de kali- tesiz malı satmak istemi>oriar. Çünkü ma- zotu kaliteli diye alan tüketki aldanlryor" dedi. Bu arada, çok sayıda kamyon sürücüsü de Habur Sınır Kapısı'nın yeniden açılma- sı için Cizre ve Silopi ilçelerinde bekliyor. Habur Sınır Kapısı 'nın mazottıcaretine ka- panması, Kuzey Irak'ta gıda sıkıntısına yol açtı. Bölgede akaryakıt sıkıntısıyla birlikte, gıda sıkıntısının da yaşanmaya başlandı- ğını belirten Kuzey Irak'taki yerel kay- naklar "Habur Sınır Kapısı bir haftaya kadar açılmazsa yiyecek ekmek bulama- yız. Habur bizün can damarunızdır" de- di. Öte yandan Irak'ayönelik harekâtın so- na ermesi, petrol fiyatlannın düşüş tren- dini hızlandırdı. Harekâtın, Irak'ın petrol ihracatıru olum- suz etkilemediği, bu durumun da fiyatla- n tekrar son 12 yılın en düşük seviyesine indirebileceği belirtiliyor. Harekâtın ardından Batı Teksas petro- lünün Asyapiyasalanndaki fiyaünın 10.70 dolara kadar gerilediği ıfade edilırken. da- ha da düşmesinden endişe ediliyor. Uzmanlar ise fiyatlarda istikrarsızlık da gözlendiğini belirterek, küresel krizle birlikte petrol fiyatlanndaki düşüşün üretici ülkelerin sorunlannı daha da arttırdığını ifade ediyorlar. Öte yandan, üretici ülkelerde arzın kısıl- ması konusunda uzlaşamıyor. Yapılan araştırmada halkm yüzde 37'si tasarrufiı, yüzde 41'i gayrimenkulü seçiyor Türk halkı 'gayrimenkııP diyorEkonomi Servisi - Ülke gene- linde kent nüfusunun yüzde 75'ini kapsayan 11 ilde, altı ayavayıla- rak -tüketkilerin kart kullanma abşkanlıklanm ve genel harcama eğüinıini" ölçmek üzere yapılan araştırma, ortaya ilginç sonuçlar çıkardu > Ege, Mârmara, tç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu, Karadeniz ve Akdeniz'de 15 yaş üzerinde yansı erkek, yansı ka- dın 1200 kişiye sorulan "EKnize fazladan S milyar lira geçse ne yapardına" sorusuna verilen ya- nıtlar, tasarrufta kararlı olundu- ğunu gösteriyor. "Masterindes" adlı araştırma- nın sonuçlanna göre. "gavrimen- kuk yaönm" diyenler yüzde 41' ı bulurken "Tasamıf yapanm" yanıtı yüzde 37 ile ikinci sırada Önümüzdeki altı aydan neler bekleniyor? Türk halkının yüzde 52'Iik kesimi, önümüz- deki 6 ay boyunca ailesinin ekonomik duru- munda bir değişiklik olmayacagı kanısında. Yüzde 7 oranındaki kesim, ekonomik durumun "' duzelmesi konusunda hiç umutlu görünmezken yüzde 20 kötü olacağını düşünüyor. Yüzde 20'lik bir grup ise kendi ekonomik durumunun iyi olacağını dûşünürken araştır- maya yanıt verenlerin sadece yüzde 2'lik bölü- mü çok iyi olacağına inanıyor. Oranlar arasında çok fark olmamasına karşm kadmlar erkeklerden daha umutsuz bir tablo çi- ziyor. Ekonomik durumunun değişmeyeceği yönünde yamt verenlerin oranı bütün bölgeler- de hemen hemen aynı. Ege, Marmara, Iç Ana- dolu ve Akdcnız "iyi otacağun düşünenler"de öne çıkan böigeler. Önümüzdeki altı aytn "çok jyT olacağına inanmayan tek bölge ise Karadeniz. yer aldı. Bir önceki araştırmaya göre "Borsada degeriendiririm' 7 yanıtmda düşüş gözlenirken "Ara- baalınm" yanıtı yüzde 29'age- nledi. Daha önceki araştırmada, bu oran yüzde 35'ti. Mastercard tarafından yapılan araştırma sonuçlanna göre para- run yöneleceği seçeneklerde, alış- veriş yüzde 23, gezi-eğlence-ta- til yüzde 19. iş kurmak yüzde 15, iş geliştirme yüzde 13, altına ya- tınm yüzde 8, eğitim, beyaz eş- ya ve sağlık yüzde 7, elektronik eşya yüzde 5, borsa da yüzde 5'lik bir orana sahip oldu. "Baş- kalannayardun ederim" yanıtı- nı verenlerin oranı ise yüzde 1.2'dekaldı. Araşt.ıma sonuçlanna göre halk, fatura ödemelerinde kredi kartı kullanmayı isterken hasta- ne, bakkal ve marketlerde kart kullanımının yaygınlaşmasının istendiği gözleniyor. Araştırmaya yeni giren bir di- ğer talep ise kredi kartının sine- ma ve tiyatroda da kullanılabil- mesi. Sözkonusutalep en çok Ak- deniz'den geliyor. Yaptlan araştırmaya göre, kre- di kartında güvenlik olgusu Do- ğu'nun pek umurundadeğil. Kre- di kartı güvenliğine ilişkin sonı- lara "ne önemli ne önemsiz" ya- nıtını verenler. Doğu Anadolu'da yüzde 26'lık oranla en yüksek düzeyde. Güvenlik konusunda en çok kaygı duyanlar ise yüzde 59 ile Karadeniz, yüzde 56 ile Ege ve Marmara, yüzde 49 ile Ak- deniz ve yüzde 43 ile Iç Anado- lu olarak sıralamyor. Eximbank kredileri yine sorunlu• Eximbank'ın aracı bankalar kanahyla ihracatçılara verdiği kredilerde bankalann teminat mektubu vermekte sorun çıkardığı ve kendi bünyelerinde bulunan şirketlere öncelik tanıdığı ileri sürülüyor. HACERGEMİCt ADANA - Devlet Bakanı Işın Çelebi tarafından "işçi çıkarma>an sanavicilere ve- rileceğj" duyurulan Exim- bank kredilerinin dağıtımın- daki aksamalar yeniden gün- demde. Eximbank'ın aracı bankalar kanahyla ihracat- çılara verdiği kredilerde ban- kalann teminat mektubu vermekte sorun çıkardığı ve kendi bünyelerinde bu- lunan şirketlere öncelik ta- nıdığı ileri sürülüyor. Hükümetin kredileri ve- rirken "Şu bölgede, ş,u sek- töre, şu kadar kredi kullan- du-aeaksuı" diye bir koşul getirmesi gereİctiğini belir- ten sanayiciler "Aksi tak- dirde daha önce olduğu gi- bi aktanlan para. bankao hksistemine ka> nak olacak- nr.Bankalar\ateminatver- mek istemeyecekler ya da teminat verdikleri Ue anla- şıp söz konusu paranın ye- niden kendilerine mevduat olarakyanrümasışaronıge- tirecekîer" diyorlar. Eximbank"a ilk etapta 35 trilyon lira aktanlacağının duyurulmasına karşın Ana- dolu Kaplanlan. uygulama- yı görmeden sevinmek is- temiyorlar. Konuyla ilgili görüştü- ğümüz tekstılciler, asıl so- runun Uzakdoğu'dan gelen ucuz iplik ve bezde oldu- ğunu anımsatarak "Bir yıl- dır gümrüklerden yasadışı yoOariaTürkiye've giren bu ürünkre karşı önkrn ahn- masını istiyoruz. Bu konu- dagörüştüfümüzkişflersöz konusu ola\1a ilgili yasa ta- sansının MecKs'te bekJedi- ğioi ancak Meclis toplana- madığı için geçirilemediği- ni belirtİNürlar. Dampingli ürün gekUği sürece sorunun çözübnesimümkUn görün- müyor" dediler. Bu arada 5 bin ihracatçı fırmaya kuUandınlacakolan Eximbank kredisiyle ilgili gerekli açıklamalann yapıl- maması da sektörü endişe- lendiriyor. Kendisi de iplik üreticisi olan Kahraman- maraş Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı MetımetBal- duk. "Tamam Eximbank kredifcrini arttırdınız ama biz başvurduğumuzda ara- cı banka hemen 'limitim doldu" diyor. Her banka hol- dingine bağlı şirketiere ön- celik veriyor. Ya da 'yeni- den bana vadeli mevduat olarak yatmrsan sana temi- nat mektubu veririm" diye- rek Eximbank'ın parasını yüzde80'le alıp devîete yüz- de 150 ile saüyor. Eğer sis- temi tam kurmazlarsa söz konusu parabankalara kay- nak aktarmay-a yaravacak" dedi. Örgütlü suç da küresefleştiEkonomi Servisi - Yüzyılın iki önemli olayı olan, sosyalist blokun yıkılması ve iletışim teknolojilerin- de yaşanan gelişimin sınırsız ser- bestlikler tanıdığı, ancak bu serbest- liklerin organize suçlann ve yolsuz- luklann önünü açtığı kaydediliyor. Financial Ttaıes"ta yer alan ma- kalede, sınırsız serbestlik sağlayan iki farklı gelişimin büyük sıkıntıya ne- den olduğuna ve örgütlü suçlann çığ gibi arttırdığına dikkat çekilirken ka- ra para aklama ve hırsızlık gibi or- ganize suçlann sanal ortama kaydı- ğı vurgulanıyor. Dünyada "temiz" ulus kalmadı- ğına işaret edilen makalede, olağan örgütlü suçlann yerini iletişim tek- nolojilerindeki ilerlemeler nedeniy- le "siber" suçlann aldığı belirtili- yor. Makalede, geçmişte aile bağ- lan güçlü mafya gruplannın cirit at- tığı Italya'nın yerini siber suçlann yo- ğunlukla yaşandığı Rusya'nın aldı- ğı söyleniyor. Rusya "daki suç dünya- sı konusunda uzman olan Cambnd- ge Üniversitesi'nden öğretim üyesi sosyolog Alena Ledeneva. "tlet^im teknolojileri kullanılarak işlenen si- ber suçlar,Ruslara,tepedekiler obna- dan kendüerinin patronu ohnasını sağhyor. Bu tarz suçlar ajanlık ve te- rorizm gibi suçlara da nüfuz ediyor" açvklamasını yapıyor. Ledeneva, Ruslann siber suç işle- me konusunda iyi olduklannı ifade ederek "Çünkü birçok Sovyet bügi- sayar şebekesl, çalınmış teknolojiylc veyazılımla çaoşnor. Bu resmi olnıa- yan kültür 'hacker'lann işlerini ko- laylaşünyor" açıklamasını yapıyor. Eski Muhafazakâr Parti millerve- kili Rupert Allason, Amerikan aske- ri bilgisayarlannın günde 1000 kez saldınya uğradığına dikkat çeker- ken, Florida Üniversitesi Uluslara- rası Finansal Suçlar Araştırma Mer- kezi Başkanı Robert Munro. Rus- ya'daki organize suçlann bir zaman- lar Sovyet ordusunun üyeleri olan Rus mühendislerin kullandığı 60 bin bilgisayar şebekesine kaydığını ifa- de ediyor. Munro, iletişim teknolojilerinde- ki ilerleme sayesinde elektronik pa- üzyılın son dilimine damgasını vuran iki olgu, sosyalist blokun dağılması ve iletişim teknolojilerindeki gelişim, örgütlü suçlann ve yolsuzluğun önünü açtı. Aile bağlan güçlü mafya gruplannın cirit attığı ttalya'nın yerini ise siber suçlann yoğunlukla yaşandığı Rusya aldı. ra transferinin hızla gerçekleştiği ve daha az delil bıraktığı için milyon- larca dolann kolayca aklanabilece- ğine işaret ediyor. Ingiltere'nin baş- kenti Londra'nın kara para aklama konusunda merkez olduğu bildiri- len makalede, sosyalistblokun yıkıl- masından bu yana her yıl 200 mil- yar poundun aklandığı söyleniyor. Bu yıl açıklanan bir rapora göre Rus, Kolombiyalı. Italyan. Çinli ve Japon mafya babalannın Avrupa'da bir yerlerde siber suçlar da dahil ol- mak üzere ortak çıkarlannı tartışma üzere toplandıklan belirtiliyor. Makalede, görüşlerine yer verilen bir tngiliz polis memuru da ulusla- rötesi suç gruplannda şaşılacak de- recede artış olduğunu söyleyerek "Kayrt altmdaki ekonomi küresefle- şirken suç ekonomisi de küreselkşi- yor" diye konuşuyor. Gangsterin oğlu sendika başkanı ENGİNAŞKIN TORONTO - Kanada ve ABD'de Teamsters adlı ulaşım ve kamyonculuk sendikasma, eski bir gangster ve sendikacı olan jBHimy Hoffa'mn oğlu başkan se- çildi. Kanada ve Amerika'da 1.4 milyon üyesi olan sendikamn ye- ni başkanı ögul Tunmy Hoffa, "BSH baaımnbderfiği dönemlerinde fiye sayıs 2.4 mihon olan sendikayı. eskigücünekavuşturacağını'' açık- ladı. Baba Jimmy Hoffa. 1975 yı- lında, ortadan kaybolmuş ve Hof- fa'mn yakın bağlar kurduğu maf- ya tarafından öldürüldüğü iîeri sü- rülmüştü. Baba Hoffa, sendika- nın milyoniarcadolarhk ödentisi- ni zimmetle suçlanmış ve sendi- kanmemeklilik kasasvndaki mil- yoniarcadolan gangsterlere ödünç vermekle de itham edilmişti. Üyeleri arasında, depo işçileri, polis memurlan, yiyecek sanayii işçileri, hava hostesleri ve aktör- ler de bulunan Teamsters Sendi- kası, 1970'Lerde başkan NHOB'UI açtığı bir soruşturmada büyük yol- suzlukiara kanşmakla suçlanmış ve liderleri uzun hapis cezalan al- mıştı. İŞÇtNİN EVRE3VİNDEN ŞÜKRAN SONER Neden?Hafta sonu önce Altınoiuk, sonra Bergama'da, kü- reselleşmenin, çevre, emek, ulusal ve ekonomik bo- yutlannı MA1 ile bağtantılı olarak tartıştık. GÜMÇED gibi birçevre örgütü, Atatürkçü Düşünce Derneği, Eği- tirn-Sen yerel örgütlenmeleri ile belediye yönetimle- rinin bu karmakanşık ortamda, MA! ile kendi çevre, yaşam sorunları arasında bağ kurmalan, gündemle- rinde öncelik vermeleri elbette bir rastlantı değil. Yöre insanının kimliği, kültürel birikimi, duyarlılığı, dünya sivil toplum karşı duruşunda, en önemli örnek- lerden biri olan "siyanürle altın üretimini" engelleyen büyük direnişi yaratmadı mı? Sadece çevrelerini, insanca, sağlıklı yaşam koşul- lannı koruyabilmek üzere yola çıkanlar, 10 yıllık bir savaşım sürecinde yaşadıklan ile eylem deneyimle- ri ile çok farklı noktalara gelmişler. Güç odaklannı, ne- ler yapabileceklerini, kendilerini savunmayı, dayanış- mayı öğrenmişler. Tek başına bunlann da yetmeye- ceğini kavramışlar. Şimdi köyterinde kütüphane oluş- turmaya, kendi olanaklan ile imece usulü ile okul yapmaya çalışıyorlar. Kısa adı MAI olan Çokuluslu Yatnm Anlaşmasrnın, dünya tekellerine sağlayacağı dokunmazlıklann, ken- di özellerinde savaştıkları tekele ne gibi yeni avan- tajlar sağlayacağını, nasıl bir savunma, hazırlık için- de olmaları gerektiğini kavramaya bakıyorlar. Türki- ye'nin başka yerlerinde olanlar, olacaklar, çevre za- rarian, işten atılmalar, işçi ücretlerinin aşağı çekilme- si, bütün haksızlıklar onları çok yakından ilgilendiri- yor. DlSK'in Ankara yürüyüşünde, diğer yörelerde- ki çevre direnişlerinde hep yaptıkları gibi, uzaktan ya- kın olmakla da yetinmeyip doğrudan katılımla, ime- ceyiyeceklerini haariayıp destekvermeye kararlı.. olup- brtenleri sorguluyorlar. Bergama'nın köylüleri, sayısız direnişlerinden ta- nıdık yüzleri, kararlı bakışları, geldikleri bilınç düzey- leri ile olup-bitene kayıtsız sorumsuzlan, suç ortak- lannı utandırabilirler mi? 24 Aralık'ta toplanacak Türk- Iş Başkanlar Kurulu, SEKA'nın kapatılmasında ger- çekleştirilen tabanda birlikteliği, kriz bahanesiyle bu- güne kadar 100 binin üstünde işçinin işten atılmış ol- ması, ücretlerin aşağı çekilmesi, sendikasızlaştırma, özelleştirme vurgunu, çeteler, kirii siyaset, MAI..., can yakan pek çok emek sorunu karşısında, tavan- da gerçekleştirmek üzere harekete geçebilecek mi? Dün ölümünün yıldönümünde mezan başında anı- lan, gerçek sendika liderierinden Abdullah Baş- tûrk'ün ölümü öncesi son çabalaıia, "birieşme ön- cesihiç değilse, eylemde, ortak sorunlar karşısında ortak savaşım" ilkesi ile tohumlannı attığı Türk-lş, DİSK, Hak-lş, KESK, demokratik sivil toplum örgüt- leri, emek cephesi birlikteliği bu can yakıcı soaınlar için olsun gündeme gelebilecek mi? Bergama'da siyanürle altın üretmek isteyenler bü- tün kozlarını kullandılar. Bergama halkının direntşini kıramadılar. Sonunda altın üretiminden elde edilecek paranın bütün çekiciliğıne rağmen, bu üretimde ya- ratılacak atıklann sadece uzakJaştınlması için harcan- ması gereken paradan çok daha düşük olduğu ger- çeği, uğratılacak zarann, çevre tahribatının boyut- lan, aklı, sağduyuyu egemen kıldı. Bergamalılar hakiı direnişlerinde, 10 yıl süren di- renişlerinde kazandılar. Bilim; bilime ihanet eden bilim insanlarının çoğun- lukta olmasına karşın, çıplak gerçekleri ile az sayıda bilim namusuhu koruyan aydm sayesinde yanlann- da oldu. Hukuk işletildi. Çevreye vereceği zararlar bü- yük olan işletmenin açılmasına ilişkin bütün çabalar, medyanın, kirti güç odaklannın rttifakı istenen sonu- cu vermedi. Bugün gelinen sonuca bakarsak, bu ül- kede anayasal, yasal hukuk düzeni, insan haklan iş- leyecekse bu işletmenin açılabilmesine, işletilebil- mesine ilişkin bütün kapılar kapanmış bulunuyor. Ama önceki gün bir kez daha gözlerimizle gördük ki, uluslararası tekel pılışını pırtısını toplayıp gitmeye hazırlanmıyor. Tam tersi.. yann üretıme başlayacak- mış gibi, her şeyi hazır pusuda bekliyor. Bilimsel ola- rak bu işletmenin açılamayacağını söylemiş bilim in- sanlanna, büyük paralar karşılığı olacak, olabılırlik ra- porlan hazırlamaları önerileri geliyor. Köylülere yeni- den, kimi çıkariar karşılığında anlasma önerileri ile- tiliyor. Her şeyi para hesabı içinde yapan, akılcı bir işletme, nasıl oluyor da bu kadar büyük maliyetler- le, üretim yapamayacağı, yapmaması gereken, kesin bir durumda, yeni büyük harcamalar, maliyetler yükü içinde girişimlerde bulunuyor? Neye güveniyor? Bildiğiniz üzere seçimler gündemde. Ne çarpıcıdır ki, Bergama'da adlan ortada dolaşan üç ayn partiden belediye başkan adaylannın üçü de, hukuk danışmanı, müteahhit anlamında çıkar bağı ile üretimi yasaklan- mış şirketin has adamları konumundalar. Seçimleri hangi parti kazanırsa kazansın, başkanın Türkiye'yi terk etmemekte direnen altın üreticisi şirketle çıkar bağı içinde olması programlanmış. Daha fazla söylenmeden, sözü Bergama köy- lüterinin bugüne kadarki hak savaşımının öncülüğünü yapan Bergama Belediye Başkanı Sefa Taşkın'ın yazdığı bir şiirden alıntılarla noktalamakta güzellik var: İhanet Yılanın sırtı I Gözleri sessiz timsahın I Sırtlanın kınalı dişleri llkyazı aldatan I ihanet /.... Her nesne I Kendi içinde taşır I Karşıtını I Direnmek özgürtük I Teslim olmak ihanet. Merkez Bankası'nın acıklaması Yurtdışındaki Türkler Euro hesabı açabilecek ANKARA (Cumhuriytf Bürosu) -Türkiye Cumhu- riyeti Merkez Bankası, (TCMB) Avrupa ekonomik ve parasal birliğe üye ülke- lerde 1 Ocak 1999"dan iti- baren yürürlüğe girecek olan Euro cinsinden, yurt- dışındaki Türk yurttaşlann kredi mektuplu döviz tev- diat hesabı ve süper döviz hesabı açabileceklerini bil- dirdi. TCMB'den yapılan ya- zılı açıklamada, yurtdışın- daki yurttaşlann Türkiyede Euro cinsinden açtıracak- lan kredi mektuplu döviz tevdiat hesabı için en az 1000 Euro, süper döviz he- sabı için ise en az 15 bin Eu- ro yanrmalan gerektiği kay- dedildi. Açıklamada, Al- man Markı, Fransız Frangı ve Hollanda Florini faizle- rinin eşitlenmesi ve bu pa- ralann Euro'yadönüş süre- cinin başlaması nedeniyle Alman Markı'na ödenen faiz oranının temel alındı- ğı belirtildi. Bu oranın ls- viçre Frangı dışında Euro ve tüm Avrupa paralanna uy- gulanacağı bildirildi. MB'ce alım-satımı ya- pılan herhangi bir dövizin TCMB'ye yatınlması ya da havale edilmesi karşılığın- da Euro üzerinden hesap açtmlabileceği bildirildi. Ocak 1999'dan sonra açıla- cak ve butarihten sonra va- desi yenilenecek hesaplara uygulanacak yıllık brüt fa- izoranlan şöyle: "Euro,AI- man Maria, ABD Dolan, Fransız Frangı, Hollanda Florini, İngUiz Sterlini üze- rinden açılan kredi mek- tupiu döviz te\ diat hesapla- nndan 1 yıl vadelifcre yüz- de 7,2 yıl vadelikre ise yüz- de 9i>. Euro Alman Markı ve ABD Dolan üzerinden açılan döviz hesaplanndan 2 yıl vadelikre yüzde 10,3 yıl vadelilere ise yüzde 11." Mark. Hollanda Flonni, Fransız Frangı cinsinden açılan hesaplann 1 Ocak 1999'dakı sabit kurdan 1 Ocak 2002 tarihinde kendi- liğinden Euro'ya dönüşe- ceği anımsatıldı.