Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
9 EKİM1998 CUMA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI /cumek(â turk.net 13
Buneğe zam
geliyor
• AJVKARA(AA)-
Türkiye Fınncılar
Federasyonu Genel
Başkanı ve Ankara
Fınncılar Odası Başkanı
Yusuf Ekşi, un
fiyatlanndaki artışın
durdurulmaması halinde
önümûzdeki pazartesi
günündan itibaren 80 ilde
ekmeğe zam yapılacağını
bildirdi. Ekşi, bir çuval una
yüzde 40-50 oranında
gelen zammın ekmek
fıyatlanna yansıyacağını
söyledi.
(SO'dan krize
öneriler
• Ekonomi Servisi -
Istanbul Sanayi Odası
(İSO) Başkanı Hüsamettin
Kavi, küresel mali krizin
reel sektörleri de
etkilemeye başladığına
dikkat çekerek sanayicileri,
bankacılan ve hükümeti
alınacak tedbirler
konusunda uyardı.
Yılmaz, TÜSİAD'ın
konugu
• İSTA1VBUL(AA)-
TLSlAD, Meclis'te grubu
bulunan parti liderleriyle
sohbet toplantılannın son
konugu Anavatan Partisi
Genel Başkanı ve
Başbakan Mesut Yılmaz'ı
bugün îstanburda
ağırlayacak.
Yabancıların
gelişi zor
• ANKARA (AA)-
Yabancı Sermaye Derneği
(YASED) Genel Sekreteri
Abdurrahman Anman, kriz
nedeniyle Güney Asya,
Rusya gibi ülkelerden
kaçan yabancı sermayenin,
koşullar değişmedikçe
Türkiye'ye geleceğine
ihtimal vermediğini
söyledi. Anman,
Türkiye'nin krizden az
etkilenen ülkeler arasında
olmasına ragmen dışandan
bakıldığında çok da olumlu
görünmediğini belirtti.
Tokat Sigara
Fabrikası
• ANKARA (AA) -
Fazilet Partisi Tokat
Millervekili Ahmet Feyvi
Inceöz, TEKEL'e ait sigara
fabrikalannın özelleştirme
kapsamına alınmasının
ilgili yasaya aykın
olduğunu iddia etti.
TEKEL'e ait sigara
fabrikalannın
özelleştirilme kapsamına
alınamayacağını öne süren
tnceöz, bu nedenle Tokat
Sigara Fabrikası'nın
özelleştırilmesinin de
geçersiz olduğunu söyledi.
Dünya Bankası
kalkınma raporu
• ANKARA (AA) -
Dünya Bankası Başkan
Yardımcısı ve dünyanın
önde gelen
ekonomistlerinden sayılan
Jozef Stiglitz, 23 Ekim'de
Ankara'ya gelerek 1998
Dünya Kalkınma
Raporu'nu sunacak.
Blair'denacil
zirve çağrısı
• Ekonomi Servisi - Resmi
bir ziyaret için gittiği
Çin'de dünyayı etkisi altına
alan ekonomik krize dikkat
çeken Ingiltere Başbakanı
Tony Blair, 1998 yılı sona
îrmeden "'acil bir zirve"
yapümasını istedi.
:
Piyasadayapmk
knnnkunıyov
Karaköy'den 3 aydırgemi kalkmıyor, Laleli de işler
yüzde 90 azaldı. Sultanhamam da esnafperakendecinin yolunu gözlerken okullann açılması
Rami 'ye beklenen hareketliliği getirmedi. Kapahçarşı da sokaklarının dolup taştığı günleri arıyor.
FATMAKOŞAR
Esnaf, tüccar ve küçük ıhracatçı "işâzfikten" yakı-
nırken, durgun geçen yaz aylannın ardından bugünler-
de de hayal kınklığına uğradı. Piyasalarda protestolu se-
net sayısı artarken. durgunluğun verdıği sıkıntı, bütün
sektörlerde etkisini gösteriyor.
Başlarda birkaç sektörde etkisini gösteren "mali s-
kmü" domıno taşlan gibı diğer sektörlere yayılarak, es-
nafın da isyan etmesine yol açtı. Türkiye ekonomisinin
durumunu en iyi yansıtan Sultanhamam. Laleli, Kara-
köy. Rami ıle Kapahçarşı gıbı yerlerde esnafın yanı sı-
ra tüccar ve ihracatçı da büyük sıkınn yaşıyor. Yaşanan
fınans sıkıntısı burada iş yapanlarca farklı yorumlana-
rak dünyada yaşanan global kriz, Rus müşterilerin aya-
ğını kesmesi, piyasadaki nakıt sıkışıkhk neden olarak
gösteriliyor.
"Ben önce iktisatokudum. SonraSultanhamam Üni-
versitesrnden mezun okJunT dıye kendıni tanıtan ki-
mi Sultanhamam esnafı da sıkıntının
nedenini bulmaya çalışırken, Türki-
ye'nin serbest piyasa ekonomisiyle ta-
nıştığıÖzaldöneminedönüyor. 1980'li
jillarda Türkiye'de paranın üretimden
çekildiğini belirten esnaf, bugün yaşa-
nanlann "rahat para kazanma yollan-
nın özendirilmesi" polıtıkasından kay-
naklandığına dikkat çekiyor. Cumhuri-
yet'in görüştüğü Sultanhamam, Laleli,
Rami, Kapahçarşı esnafı ve Kara-
köy'ün küçük ihracatçısı, nedenini
farklı açıklasa da sonuç konusunda bir-
leşiyor: Piyasalarda yaprak kıpırdamı-
yor.
Sultanhamam
Sultanhamam'ın toptancı esnafı, bir-
kaç ay önce kapıdan içeri almadığı pe-
rakende alıcının yolunu gözler olmuş.
Esnaf, günlük masrafını perakendeci-
ye sattığı 4-5 parçadan çıkarmaya ça-
lışıyor.
Anadolu'da da işlerin bozulduğunu
belirten Sultanhamam esnafı. eskiden
ayda 1 gelen Anadolulu müşterisinin,
şımdi 8-9 ayda bir ugradığını söylüyor. Orta gelir gru-
buna hitap eden ürünler satan esnaf, "tşler nasıl?" so-
rusuna, öncelikle "Sokaklanmıza bakın. Bomboş" di-
ye yanıt venyor. Esnaf. halkın alım gücünün düştügü
görüşünde birleşirken. dükkânlann eskıye göre çok sık
el değiştırmesine dikkat çekiyor. "Perakendeci müşte-
riye bik muhtaç kaidık Bir parça alsın diye saatierce dil
döküyoruz'* dıyen esnaf. fabrika çıkış fıyanna yapılan
' zamlan ürünlerine yansıtamıyor. Sultanhamam esnafi,
'satamadığı içm yfklaşık 5-6 aydır dükkânma tnal ala-
madığını belirtıyor.
Iç piyasadaki toptan alım yapan müşteri kadar Rus,
Romen ve Bulgar müşterilerin de Sultanhamam için son
yıllarda büyük önem kazandığını belirten Mehmet O-
ral, yabancılann artık gelmemesinın işleri azalttığım
söylüyor. Dünyada > aşanan sıkıntı\ a dikkat çeken O-
ral. "fş kalmadı. Sultanhamam esnafi buradan kaçma-
• Sultanhamam
esnafı sıkıntının
nedenini bulmaya
çalışırken
Türkiye'nin serbest
piyasa
ekonomisiyle
tanıştığı Özal
dönemine dönüyor.
nm yollannı anyor" diye konuşuyor.
Sultanhamam'da büyüdüğünü söyleyen ve yaklaşık
50 yüdır bupiyasada çalışan SıtkıHamamooğlu ıse bu-
gün yaşanan sıkıntılann nedenini "Ozaldönemindeser-
mayenin üretimden kopardmasuıa" bağlayarak, "'Ayak-
ta kalmak çok zor. Biz 1980'lerde holdingleri kapatnk.
Faizden, döviz \e hisse senedinden para kazandık. Oza-
man ekonomide iyi olduğumuz sö> leni\ordu, ama yaşa-
nan boOuk sabun köpüğü gibiydi \e eriyip gîtti işte" dı-
yor.
Laleli
Laleli Rusya krizi şaşkınlığını üzerinden atamazken,
esnaf "siftah yapamadan" dükkânını kapattıgını söy-
lüyor. Rublenin değer yıtirmesiyle işlen yüzde 90 ora-
nında azalan Laleli'de dükkân devirleri arth, esnaf şim-
dilik özkaynaklanyla idare ediyor.
Küreselleşen mali krizin Türkiye'yi ve Türkiye'nin
kalbi olarak anılan Laleli piyasasını etkilediğinı belir-
ten Laleli Sanayici ve lşadamlan Der-
neği (LAStAD) Başkaıu Ayhan Kara-
han.
u
İşler yüzde 90 oranında azaldı.
Ancak LaleB'ye, bitti gözüj le bakrrmo-
ruz. Canlandırmanın yollannı anyo-
ruz" diye konuşuyor. LASİAD heyetı-
nin Moskova'ya giderek, burada yeni iş
ılişkileri kurup piyasayı yerinde ıncele-
yeceğıni ifade eden Karahan. "Esnaf
özkaynaklannı kuflamyor. Bunlarda bi-
tince daha kötü olacak lflaslar ve baş-
ka alanlara kaymalar o zaman başlar"
diyor.
Rami piyasası
Rami'yi okullann açılması kurtardı.
Okullann açılmasıyla gıda piyasasının
biraz hareketlendiğini belirten Rami
esnafi, özellikle hububat ve bakliyatta
mevsimsel hareketlenmeler olduğunu
ifade ediyor.
Istanbul Gıda Toptancı Tüccarlan
Demeği Başkanı Gunay Kotfl. piyasa-
da 15 gündür işlerin iyi gittigini söy-
lüyor. Reis Gıda Yönetim Kurulu Baş-
kanı Mehmet Reis ise hububat ve bak-
Anadolu'dan gelen talep son günlerde durma noktasına ulaşü.
Kapahçarşı durgun
Ekonomi Servisi - Kapalı-
çarşı esnafı da işsizlikten ya-
kınıyor. Turizm sezonunun
tatsız geçmesı nedeniyle işle-
ri duran çarşı esnafina son dar-
be Anadolu'dan geldi. Esnaf
Anadolu'dan gelen talebin son
bir aydır kesildiğini belirtiyor.
Altın piyasasının kalbi ola-
rak görülen Kapahçarşı'da es-
naf yok denecek kadar az olan
müşterileri daha değerli hale
getirdi.
Bazı dükkânlann satış yap-
madan günü kapattığını söyle-
yen Kapahçarşı esnafı. günlük
elektrik ve çalışanlann gider-
leri nedeniyle yakında kepenk
kapatmalann yaşanabileceği-
ni dile getiriyor. Bu yıl turizm
sezonunun iyi geçmemesinin,
altın satışlannı da düşürdüğü-
ne işaret eden çarşı esnafı,
Anadolu'dan gelen talebin de
son haftalarda neredeyse dur-
duğuna işaret ediyor.
Vergi Yasası'nda, altmdan
elde edilen kârlann enflasyon-
dan anndınlmadığını kayde-
den bir esnaf "Atan yıldan yı-
la değer kazanıyor. 5-10 kilo al-
tını olan bir esnaf bunu işlctc-
rek piyasada iş yapıyor. Ancak
işler iyi gitmeyip de dükkânı-
nı kapatma karan alan ku-
yumcu enflasyondan anndınl-
mamış. ancak altının değer ka-
zanması nedeniyle kârlı gibi
gözüken kısmın üzerinden
vergi vereceğini düşündükçe
bu karanndan vazgeçiyor. Bu
nedenle sektörde enfiasyon
muhasebesine geçilmesi şart"
diyor.
liyatta fiyatlann yüzde 100 oranında arttıgını ifade ede-
rek, halkın alım gücünün giderek zayıfladığını kayde-
diyor.
Karaköy
Karaköy'de temizlik ve gıda sektörlerinde faaliyet
gösteren 400 firmanın yüzde 6O'ı mali sıkıntıda. Daha
çok Rusya ve BDT'ye ihracat yapan söz konusu fırma-
lar arasında çimento rhalzemeleri ve tekstilci de bulu-
nuyor. Drfıâ^ft^'yıldaoftalama 170rnîlyondolara va-
ran oranlarda ciro yaptığını söyleyen firmalar, Kara-
köy'den 3 aydır 1 tane yük gemisi dahi çıkmadığını be-
lırtıyorlar. "Aylardjr 1 gemi bik \iikkmedik İşlertama-
men kapannuş durumda" diyen esnaf, hükümetin bir
an önce çeşitli önlemler alması gerektiğini belirtiyor.
Karaköy'de firmalar arasında mallan hacizli olanlar
da bulunuyor.
'Vergi ödemek bize kaldı'
Esnaf, yeni Vergi Yasası'nda borsacı ile bankacılara taviz-
ler verilmesine tepki gösteriyor.
Verginin büyük bir kısmının esnaftan toplanacağını belir-
ten Sultanhamam ve Rami'nin esnafı, yasanın oturmasııun
da çok zaman alacagına dikkat çekiyor. Rühsatsız çalışan iş-
yerleri bulunduğunu İJeüriefl esoaf, Katma Değer Vergist?
oranlannın çok yüksek tutulduğunu ve Vergi Yasası'nın ge-
reklerinin yerine getirilmesi için önce alryapmın tamamlan-
ması gerektiğini ifade ediyor.
Esnaf. rühsatsız çalışan işyerlerinin fatura vermesinin
mümkün olmadığını anımsatarak hükümeti altyapı hazıria-
madan dayatma yapmakla suçluyor.
1.1 katrilyon lira bankalara, 7 katrilyon lira şirketlere, 81 trilyon lira Altın Borsası'na...
Mali miladm bflançosu 8 katrilyon lira
Suriye krizi paraları kaçırdı
Savaş yaramadı
H.\ZALATEŞÇAKIR
Türkiye-Suriye ara-
sında rırmanan gergın-
lik, bankalardaki mev-
duatın çekilmesine ne-
den oluyor.
Yastık altı dö\ izlerini
bloke edenlerin yanı sı-
ra bankalarda parası olan
yurttaşlann da "telaşa"
düştüğü öğrenildi.
Bankacılar daha önce
sistemde kalması bekle-
nen TL ve dövizin son
üç günde çekilmeye baş-
ladığını söyledi.
Bir kamu bankasının
Hazıne yetkilisi, repo
hacminde Mali Milat ne-
deniyle Istanbul'da kü-
çük işletmelerin yoğun
olduğu Aksaray, Eminö-
nü, Sirkeci ve Bahçeka-
pı şubelerinde bloke edi-
len değerlerin çekilme-
ye başladığına işaret et-
ti. Yetkili. "Savaştanen-
dişe edenler paralannı
tekrar yastık altına al-
nıaya başladt Ancak pa-
nikyaratacakbirdurum
olmadığını düşünüyo-
rum" dedı.
Ankara'da 2 ay içinde
Ticaret Odası'na 967 şir-
ket kurmabaşvurusu ya-
pılarak 18 trilyon lira tu-
tannda sermaye taahhü-
dünde bulunuldu.
1 0 E k i m
'e VARAN
INDIRIM
8 AY SABIT FIYAT
UCRETSIZ KİTAP
Üniversite Öğrencilerine
% 3 0 İndirim
TOWSON
UNIVERS1TY
İŞBİRLİĞİ İLE
ÇOK ÖZEL FİYATLARLA
HAZIRLIK SINIFI(Haftaiçi - Haftasonu)
I n t e r n e t C a f e ' m i z l e
ANKARA 1ZM1R KAD1KÖY
n ı ş t ı n ı z
http://www.englishfast.com.tr
BAK1RKÛY I
,031214342295 (0232)4464694 (0216)3450611 (0212)275 43 98 (0212)542 56 27
.,^12^25 4^42 (0232^ 446 46 95 (0216)336 8693 (0212) 275 43 99 (0212'. 542 56 28
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Maliye
Bakanı Zekerija Tetnizel mali milat düzen-
lemesiyle 7 katrilyon lira şirketlere, 4 milyar
dolar (yaklaşık 1.1 katrilyon lira) bankalara,
31 ton (yaklaşık 81 trilyon lira) ıstanbul Al-
tın Borsası'na kayıt gerçekleştiği tahmınini
bildirdi. Temizel, yeni yıl bütçesinden 9 kat-
rilyon liranın faize aktanlacağını belirtirken
"Tüıidye'nin 1999 vihndaki borç yönetimi,
tüm borçlann 1999 yılında ödeneceği esasına
dayamyor. 2000 vıh için borç yönetimi nere-
deyse sıfir. Çünkü kısa vadeli borçlanmalar,
dünyadaki konjonktür nedeniyle her şey
1999'ayiğılmış''dedı.
Temizel, Türkiye Odalar ve Borsalar Bir-
liği'nce (TOBB) düzenlenen vergi zinesin-
de, bankacı ve borsacılara verilen vergi ödün-
lerinin ardından sanayicilerin baskılanyla
karşı karşıya kaldı. TOBB Genel Başkanı
Fuat Miras "Enflasyon muhasebesL geçici
verginin 3 ay yerine 6 ayda bir alınması. faiz-
lerin beyanname kapsamı dışına alınıp sto-
pajla yetinilmesi, oorsaya yalnızca işlem ver-
gisi uygulanması" isteklerini sıraladı. Miras.
Exımbank"abütçeden200tril- ^ ^ _ _ _ ^ _
yon lira aktanlmasınu Halk-
bank'tan KOBl'lere verilen 42
trilyon liranın da 150 rriryon li-
raya çıkmasını da istedi.
Temizel ise yükümlülerle
aym gemide olduklannı belir-
tirken "Biraz fazia çabşma
olursa batar. Batarsa da hep
beraber yüzmeve başlanz su-
yun içinde" dedi. Temizel, 1
milyon götürü vergi yükümlü-
sünden alınmaya çalışılan 20
trilyon lirayı, 1 kişinin vergidı-
şı gelir olarak elde edebildiği-
ne dikkat çekerek "Vergi ödeme aczindeki
insanlann milyon dolarhk taahhüt altına gir-
diklerini görüyoruz'' dedı.
Temizel. 1998'de faiz ödemelerinin 6.5
katrilyon liraya ulaşacağını belirtirken bu
bütçeden reel sektöre kaynak aktanlamadı-
ğını anlattı. Temizel, Türkiye'de ekonomi-
nin finanse edebilecegi borç yükü sınınnın
aşıldıgını anlatırken "Sıcak paranın belü bir
süre için Türtdye'den çıkmasıyla ortaya çı-
kan durumu gördünüz. Türkiye Cumhuri-
yeti ne olursa olsun, yükümlülükkrini yeri-
ne getiriyor. Maliyeti ağır olabinr, ama geti-
riyor" diye konuştu.
"Temizel, 30 Ekim 1998 tarihinde de bel-
gesiz mallar ve satışı yapılmış. ancak bel-
gesiz mallar için kayıt sistemine geçişin sağ-
lanacağını anlatırken salondan yükselen
"Sonra ne olacak" sorulanna "Sonrasında
kavrt içinde kalıp verginizi ödeveceksiniz. De-
ğerlendirme konusundasize yetki veriüyor"
TA. emizel, vergi
zirvesinde,
bankacı ve
borsacılara verilen
ödünlerin ardından
sanayicilerin
baskısıyla
karşılaşrı.
yanıtım verdi.
Enflasyon muhasebesi getirilse bile, 2001
yıhndan önce uygulanamayacağını belirten
Temizel, bunun "eksik" olarak görülebile-
ceğini söyledi. Geçici verginin uzatılması is-
temlerine "Eğer Türkiye bundan vazgeçerse
yapüğunız düzenlemelerin bir anlamı kal-
maz" yamtını veren Temizel, her türlü gide-
rin indiriminin söz konusu olamayacağını
vurguladı.
Temizel, banka ve borsacılara yönelik Büt-
çe Yasası'nda yapılacak düzenlemelerin ana-
yasaya aykınlık oluşturacağını kaydeden zir-
ve başkanı Prof. Haİil Nadaroğlu'na şu yanı-
tı verdi: "BankaveSigorta MuameleleriVer-
gisi yüzde 1 olarak belirienmiştir. Ancak büt-
çe yasasına konularak \üzde 5 olarak uvgu-
lanmaya dev'am edilmiştir. Yasanın bütçe ka-
nunuyla değiştirilmesi avn bir olav, uygula-
nacak hükümlerin uygulama koşullannı be-
liriemek ayn bir olaydır. 1050 sayılı yasa, Büt-
çe Yasası'yla vergi kanunlanmn hangi şekil-
de uygulanacağı konusunda yetki verir. Ver-
gileme sistemini değiştiren bir olay değildir."
^ ^ _ ^ _ ^ Temizel, hapıs cezalannı
ilişkin olarak da "Naylon fatu-
ra, topluma karşı işlenmiş bir
suçtur. Büerek işlenmeyen fiil
nedeniyle cezalandınlmaz
Idmse. Kasıt, suçun içerisinde
vardır. Bunu Yanptav'la da gö-
riişrük. "Kimse cezalandırıl-
mayacak' dememiz de beklen-
mean" dedi.
Ege Bölgesi Sanayi Odası
Başkanı Kani Aydoğdu "Son
15 yıldır en fazla parayı banka-
lar kazandı. Bunlara yönelik
garantiler kaldınlmah. Banka-
lara bir günde ağır bir bedelk taviz verdiniz.
Bu, milletin parasıydı"dedi.
Erez'den TOBB'a destek
Sanayi ve Ticaret Bakanı Yalım Erez, Te-
mizel'in yanına "yedekboksör" olarak gel-
diğini söylemesine karşın TOBB üyelerinin
ödün istemlerine destek çıktı. Erez "Taviz
verilecekse, önce sizlere verilmeliydL Ama ve-
rilen fazla bir taviz de yok. Asgari ücretii. si-
zin üyelerinizvergiverecek, spekülatörler ver-
meyecek Bu kurumlar zarar görür. Ozaman
bu kurunüann ekonomiye katküanm taro-
şalım. Borsada oynuyorum diyoriar. Git at,
yanşı ojna o zaman. 257 tane firmayla ser-
maye tabana mı yayıhr?" diye konuştu. Erez,
ekonomide başlayan durgunlugun 1999'da
süreceğini belirtirken vadeli satışlann 1 yıla
çıktığı bir ortamda 3 aylık bilançoyla tahsil
editmemiş geürin vergilendirilmesine karşı
çıktı.
Malh t Bakanı lemizel.
ÇİFTÇİ DOSTU
SADULLAH USUMİ
Pamuk İhracatından
Fon Kaldırıldı Ama...
Hükümetin ciddi bir tanm politikası izleme-
mesi, sürekli karar değiştirmesi, verdiği sözle-
ri tutmaması milyonlarca pamuk üreticisini şaş-
kına çevirdi. Piyasalar allak bullak... Borsalar-
da pamuk fiyatlan her gün biraz daha düşüyor.
Ağustos ayı sonlannda 570 bin lira olan pamuk
fiyatı önce 470 bin liraya, ardından da 395 bin
liraya kadar geriledi...
1998 yılı ürünü pamuk piyasası açılır açılmaz
fiyatlar düşmeye başladı ve bir ay içinde de
adeta çöktü. Geçen yıl işlenmiş pamuk fiyatla-
rı 180 sentti. Bir ara 190 sente kadar çıktı. Şim-
di 142 sent... Bu fiyat değişiklikleri dış piyasa-
lardaki gelişmelerden değil, iç piyasalarımız-
daki istikrarsızlıktan kaynaklandı.
Tabii, işlenmiş pamuk piyasası, işlenmemiş
(kütlü) pamuk fiyatlannı da etkiledi. Türkiye'nin
bütün bölgelerinde maliyeti 260 bin ile 185 bin
lira arasında değişen pamuğa, hükümet, bu yıl
Ege ve Antalya bölgelerinde 195 bin, Çukuro-
va'da da 160 bin lira alım fiyatı ilan etti. Ayrıca,
bölge ayırımı yapmaksızın bedeli gelecek yıl
ödenmek üzere kilo başına 10 sent prim verdi.
Hükümetin ilan ettiğifiyatagöre bir kilo işlen-
memiş pamuk karşılığında Egeli ve Antalyalı
üreticinin eline geçecek para225 bin lira... Çu-
kurovalı üreticinin ise 190 bin lira...
Ancak, maliyetinin 60 ila 90 bin lira altında i-
lan edilen bu fıyat bile ne yazık ki piyasalarda
tutmadı. Şu sıralarda borçlu yüz binlerce üre-
tici peşin para alabilmek için pamuğunu, Ege
ve Antalya'da 160 bin, Çukurova'da ise 130 bin
liraya kadar fiyat kıran tüccar ve sanayiciye sat-
mak zorunda kalıyor. Böylece, bu yıl üreticinin
pamukta kilo başına zaran 100 bin lirayı geç-
miş olacak...
• • •
Dünyanın hiçbir ülkesinde bu tür ilkesiz, be-
lirsiz bir pamuk piyasası yok. Bütün ülkelerde
alıcılar hazır ve fiyatlar bellidir. Kimse kimseye
kazık atmaz. Üstelik, istese de atamaz. Bu ne-
denle üreticiler hiçbir yıl zarar etmezler... Çün-
kü, sistem vardır. Üreticiler yasaların ve yönet-
meliklerin himayesi altındadır.
Türkiye'de ise tam tersi bir uygulama vardır.
llke yoktur. Sistem, ticari ahlak ve devlet koru-
ması kalmamıştır. Yasalar geniş halk kitlelerini
koruyacak nitelikte değildir. Bu nedenle güçlü-
ler, güçsüzleri kazıklar... Soyar, sömürür... Üs-
telik, bu soygunlargizli kapaklı da değildir. Göz
göre göre her yıl tekrarlanır.
Bu yıl da hükümetin aldığı yanlış kararlar, sö-
mürü çarklarının çalışmasına neden olmuştur.
Hükümet, 10 sent yerine 30 veya 40 sent prim
verseydi, 195 bin lira alım fiyatına kimse ses çı-
karmayabilirdi.
10 sent prim verdi. Buna karşılık, ithalata ve
ihracata 35 serrt fon koydcı. Yerli üreticiyi koru-
mak için ithalata fon getirilmesi kadar doğru bir
karar olamazdı. Ama, ihracata fon konduğu an-
da iç piyasalardafiyatlanndüşmesi ve üretici-
lerin zarar etmesi kaçınılmazdı.
Nitekim, ihracat kapılan kapanınca işlenmiş
pamuk fiyatlan 570 bin liradan 395 bin liraya
düşüverdi. Üreticiler de işlenmemiş (kütlü) pa-
muğunu tüccar ve sanayiciye hükümetin ilan
ettiği fiyatın çok altında satmak zorunda kaldı.
Pamuk üreticileri ülkemtzin çeşitli yörelerin-
de protesto mitinglerine başlayınca hükümet
ihracata konan fonu kaldıracağını açıkladı. Tan-
siyon biraz düştü. Üreticiler beklentiye girdi-
ler...
•••
Hükümet, nihayet önceki gün ihracattan fo-
nu kaldırdı. Ama, ithalata konan gümrük vergi-
sini yok denecek kadar aza indirdi. Yani, deği-
şen bir şey olmadı.
İhracat, ilk günlerde pamuk piyasalanna bel-
ki biraz hareketlilik kazandıracak, ama sanayi-
ciler hemen hızlı bir ithalata başlayacaklan için
fiyatlar gene düşecek... Milyonlarca üretici bu
yıl da perişan olacak...
Hükümetler sanayici ve tüccan desteklemek-
ten vazgeçmediği sürece veya üreticiyi des-
tekleyecek hükümetler işbaşına gelmedikçe bu
tür oyunlar devam edip gidecek!...
İNGİLIZCE
ALMANCAGenel /ngfece & Almanca
ToeflfBigisayarDestekf)
PrafdencyfÛımersleHaarUıSnlhnlçh)
BılgısayarKijKİan
Yeüşki^er ve tköğretkn ûğrencfen' İçin Ayn öupfer
Oğreneceğin
Ş«rteöere oze/patetprogramiar
Uzrnan Türk ve yabancı kadrosu
Seviyeleri özenle belirtenmiş 8-14 kişilik anıflar
Modem eğitim araçlan
Eğitimde bilgisayar desteği
Ûcretsız takvıye ve konuşma kurslan
Zengin sosya! aktiviteter
Kesin başanya ulaştıran eğitim anlayışı
Kurs Başlangıç Tarihleri:
H.içi :6. 13. 20, 27 Ekim
H sonu: 3, 10. 17. 24 Ekim
12 Ekim e dek
%40'a varan indirimler
NEWLINE
LANGUAGE SCHOOLS
Yoğun kurslanmıza katılanlara
ücretsiz Bilgisayar kursu
TOEFL'a Kayıt Olanlara
Ücretsiz CD-ROM
Yeni Yöntem Yabancı Dil Eğitim Merkezleri
KADIKÖY ŞUBE 1 : 347 42 23 KADIKÖY ŞUBE 2 : 330 08 18 BAKIRKÖY : 660 50 24
414 80 10 ' 330 0819 660 50 26-660 50 27