Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 14 OCAK 1998 ÇARŞAMBA
EKONOMI7PARA RAPORU
BORSAVERİLERI
Endeksler
Bıleşık Endeks
Malı Endeks
Sanayı Endeks
Hizmetler End 3539
ftnu
3200
4109
2506
3307
4270
2573
3621
Değişim (%)
3.31
3.89
2.67
2.32
2.SCK
3414
4436
2635
3701
Değişim (%)
3.24
3 89
2.41
2.18
IşlemHacmı 58.760.365.015.450
BORSA(I.SEANS) ISOCAMSK
liKekı En Lı ! * m » o r t
Hısse Senedı tapjnış »öş«« rğksek hpsm; MerJı Fıystı
ttUat
BORSA (2. SEANS)
İnukı £» En Isfca * o r t
kapanış dûşûK ıhiksek lapa«i ffie* fiptı
Dotena
Û5 Amsjı vk St
EltaSme
laMadi
£000
Taner IMF'yle, yeni bir anlaşma imkânı arayacaklannı belirtti
Görüşmeler uzayaeakANKARA (Cumhuri-
yet Biirosu) - Devlet Ba-
kanı Güneş Taner, UIus-
lararası Para Fonu (IMF)
ile gelecek hafta başlaya-
cak görüşmelerde anlaş-
ma noktasına gelinmesi-
nin beklenmediğini ve gö-
rüşmelerin uzayacağır.ı
söyledi.
IMF görûşmeleri önce-
sinde Maliye Bakanlığı da
3 aylık bütçe programını
açıklamaya hazırlanıyor.
Türkiye ile İspanya ara-
sındakı ekonomik ve malı
işbirlığine ilişkin mutaba-
kat zaptı Devlet Bakanı
Taner ile İspanya Devlet
Bakanı J.M. Fernandez
Nonüefla tarafından imza-
landı. îspanya bu anlaş-
mayla Türkiye'ye 4 yılda
toplam 400 milyon dolar
kredi vermeyi kabul etti.
Ispanya'nın. uygun görü-
lecek projelerin fizibilite
çalışmalan için de 10 mil-
yon dolar hibe vereceği
kaydedildi.
Tören sonrasmda gaze-
tecilerin sonılannı yanıt-
layan Taner, hükümetin
IMF ile anlaşma zemini
• Güneş Taner,
"Yabancı sermayenin
Türkiye'ye akmasını
sağlayacak bir
anlaşma yapacağız.
Onun için de
görüşmeler 6 aydır
sürüyor. Hatta daha da
sürecek" dedi.
aradığını belirtti. "IMFile
stand-by yapmayacağız.
Tûrkiye'nin stand-by'a ih-
tiyacı ve niyeti yoktur.
Başkalannın da böyle bir
beklentisi yoktur. Yeni tür-
de bir anlaşma için imkân
arıyoruz" diyen Taner,
IMF ile yapılacak "yeni
tiirde anİaşma"nın bıçim
ve içeriği konusunda bilgi
vermedi.
Yüzde 119.99 faizle 490.4 trilyonluk bono satıldı
Hazine atnacuıa ıılastı
Ekonomi Senisi - Hazi-
ne'nin dün düzenlediği 6 ay
vadeli bono ihalesinde, yıl-
lık stopajlı bileşik faiz yüz-
de 130.24, stopajsız yüzde
119.99 olarak belirlendi. Fa-
iz oranlannın nispeten yük-
seldiği ihalede beklenenin
üzennde teklif geldi.
Hazine'nin daha önce
ilan ettiği ve net olarak 280-
340 trilyon lira arasında he-
deflediği borçlanma bir öl-
çüde gerçekleşmiş oldu.
İhaleye gelen 867.9 trilyon-
luk tekJifin 490.4 trilyonluk
kısmını karşılayan Hazine,
böylece bugün piyasadan
net olarak 323.2 trilyon lira
para çekecek. Geri ödemesi
15 Temmuz 1998 yapılan
bono ihalesinin yıllık brüt
bileşik faizi yüzde 130.24
Devlet ic borçlanma senet ihaleleri I
Satış (Tnlyon TL)
120.23
112.50
B/leşık faiz (ortalamaj
119.99!
19Ağus 2Eylu< 16Eylul 7 Ekltn 27 Ekım 18 Kasım 9 AraJık 13Ocak
olurken, net yıllık bileşik fa-
iz 119.99, yıllık stopajlı ba-
sit faiz yüzde 103.47, yıllık
stopajsız basit faiz ise yüzde
96.64 oranında belirlendi.
Ihale sonrası satılan bono
ikinci el piyasada 1.55 pu-
anlık prim yaparak yüzde
118.34 pun seviyelerinde iş-
lem gördü. BekJenenin üze-
rinde gelen teklif yabancıla-
nn surpnz bir şekilde ihale-
ye katılmasına, yüksek ger-
çekleşen faiz ıse bononun
IMKB repo piyasasında 3-4
hafta ışlem görmemesi ve
yaşanan belirsizliklere bağ-
landı.
IMF ile Tûrkiye'nin
olanaklarını arttırıcı bir
anlaşma yapmak istedik-
lerini belirten Taner, "Ya-
bancı sermayenin Türki-
ye'ye akmasını sağlayacak
bir anlaşma yapacağız.
Onun için de, görüşmeler
6 aydır sürüyor. Hatta da-
ha da sürecek. Görüşme-
lerin bu ziyarette biteceği
samlmasın" dedi.
IMKB gûçlenecek
Taner. IMF ile, ekono-
minin her bir parametresı-
nin, kararların zamanla-
masmın ve rollerin aynn-
tılı bir şekilde görüşülece-
ğini bildirdi.
İMKB'nin, dünyanın
en etkili 3 borsasından bi-
ri olduğunu ve geliş-
mekte olan ülkeler
arasında ilk sırada yer
aldığını iddia eden
Taner, "İMKB, Asya
krizinden sonra Avru-
pa ve gelişmekte olan
ülkelerde en önemli
borsa haline getmiştir.
1998'de beklentimiz,
yabancı yatınmcının
talebinde artma olma-
sdır" diye konuştu.
Taner, "Anlaşmaya
anlaşmak, hemen an-
laşma yapdacağı anla-
mına gelmez. Anlaş-
maya anlaşmak, bir
araya gelip dizaynlan
yapmaktır" diyerek,
VV'ashıngton'da yaptıfı
"IMF'yle anlaşmaya
anlaşbk" açıklaması-
na açıklık getirmeye
çalıştı.
IMF ve Dünya
Bankası heyetlerinin
19 Ocak Pazartesi gü-
nü Ankara'ya gelece-
ği bildirildi.
MERKEZ BANKASI KURLARI
CİNSİ
1 ABD Dofan
1 Alman Markı
1 Avustralya Dolan
1 Avusturya Şılıni
1 Belçika Frangı
1 Danımarka Kronu
1 Fransız Frangı
1 Fın Markkası
1 Hol/artda Flonni
1
1
1
1
ngılız Steriinı
rlanda Urası
spanyol Pezetası
sveç Kronu
1 isvıçre Frangı
100 Italyan üretı
1 Japon Yeni
1 Kanada Dolan
1 Kuveyt Dınan
1 Liiksemburg Frangı
1 Norveç Kronu
1 Portekız Esküdosu
1 S. Arabıstan Rıyalı
1 Avrupa Para Bınmı
DÖVİZ
ALIŞ
211.070
116,070
135,760
16,505
5.614
30,466
34,610
37,919
102,790
344,950
288,390
1,363
26,126
142,740
11,728
1,598
147,510
683,870
5,614
28,025
1,130
56,436
228,470
SAT1S
212,090
116,630
136,650
16,750
5,650
30,616
34,808
38,496
T03.420
346,750
289,840
1,375
26,398
143,660
11,857
1,609
148,180
692,880
5,650
28,214
1,140
56.538
230,500
14 OCAK 1998
EFEKTİF
AUŞ
210,820
115,780
134,060
16,464
5,600
30,353
34,523
37,779
102,530
344,090
286,230
1,356
26,029
142,380
11,669
1,558
143,850
666,910
5,475
27,921
1,116
55,731
SATIS
212,370
116,920
138,360
16,611
5,664
30,732
34,895
38,642
103,680
347,620
292,010
1,382
26,498
144,020
11,916
1,613
148,550
710,340
5,664
28,321
1,154
57,245
Borsa toparlandı
Ekonomi Senisi - Asya
borsalannın toparlanması
ve bono ihalesinin bekle-
nenden düşük faizle ger-
çekleşmesi Istanbul Men-
kul Kıymetler Borsası'nın
(İMKB) toparlanmasına
neden oldu.
Borsa, ÖYK. topUnma-
sının etkisiyle özellıkle
kamu hisselerine gelen
yoğun alımlarla yükselişe
geçtı. Bileşik endeks hızla
toparlanarak 3 bin 350
puana kadar hızlı bir çıkış
yaptı. Gelen kâr realizas-
yonlanyla 3 bın 300 pu-
ana kadar gerileyen en-
deks, son yanm saatte sı-
kışık ve yatay bir seyir iz-
leyerek birinci seansı 3
bin 306 puandan kapattı.
Dünkü Hazine ihalesin-
de faizin beklenenden dü-
şük çıkmasi ve 490 tril-. •
yon gibi yüksek bir satış
gerçekleşmesi. borsanın
ikinci seansa olumlu bir
havayla girmesıne neden
oldu.
Özellikle kamu ve ban-
kacılık sektörü hisselerine
gelen yoğun taleple bile-
şik endeks günü 213 pu-
anlık artışla 3 bin 413 pu-
andan kapattı.
BÖLGESEL PAZARLAR (1. SEANS}
öncekı Bufûnki
Hisse Senedı kıpımş.
t l k t a Ç m *
OEMmnsÇsşme
*)[•>
8iGatml|*
0O5H*Sçiia
306 InteoeûA
DM
SaB
11M
53J0C
7,500
1,350
İM
DÜNYA BORSALARI
Altının Onsu
Dolar-Mark Pantesı:
Dolar-Yen Pantesı.
Stertın-Dolar Parıtesı
Ham Petrol(vanl):
YATIRIM
dişûk
BJİ
9S0C
11,75
53,000
/ac1JEC
U i
279 75 «
1.8155
131.47
16367
15.17$
1İKM1M
BugMui Bufûnki Işteaı «e «rt
jukse* lufunrç Utt Fryatı
&• t a m10200 35OC
a» t!.s «.•
m rwÜOC 33Î3
53,000 53J0O 2.000 53JM
73J0 7İO0 23300 75O0
1,100 11130 3İ9S.000 '
sn m n
ALTIN
CİNSİ AL/Ş
Ui i
03
A
SATJŞ
Cumhunyet 12500000 12700000
Reşat 13200000 14200000
24 ayar altın 1900000 1920000
22 ayar bıtezık 1700000 1900000
FONLARI 130CAK
Katılma Günlük
belgesi adı
U1PIFMLAB
Iş Bank Hısse Fon
IşBank Işöra* Fon
IşBank Deûısken Fon
Interbank A Tıpt Karma
lrrte»bank A Tıpı Değışken
Inter Yatrm A "Hpı Karma
»rrtefVat Hısse p
on
IktsatATpDegıskenF
Garantı A Tıpı Karma For
Gararrtı A Tıpı Değışkeo F
Esbank A T p Deûışken
VKY A Tıpı Hısse Fon
YKY A T p Karma Fon
YKYATpT©kstjfSek.F
YKY A T p Malı Kurumİ F
YKY A T p MeftaJ Sek. F
YKYATpGda-içSF
Vaktt HısseFon
Dışbank A Tjp( Karma Fon
Dışbank A Tıpt Deûtşken Fo
Yaşarbank A Tıp» ĞeQ*şken
Rnans A Tıpı Değışfcen Fon
CU Sgorta A T p Değışken
Halk?on-3
Pamukbank A Tıpı Değışkffi
Emiakbank Hısse Serac* F
EmlaKbank Deâışken F
Sumer Karma Fon
Ege Fon-2
Kaltanma A Tipt Değrçken F
Derrıır Fon-1
Türkbank Hısge Senedı Fon
TSKB A T p Dedtsker Fon
Akbank A TÇM Değçken Fon
TeksMATpHtsseFori
Ata A T p Karma Fon
Ata A T p Hısse Senedı F
Koçbank A T p De^ışken F
Koçbank Karma Fon
Koçbank Hısae Fon
Gtobai A Tıpı Değısken Fon
Kûrtez A Tıpı Değışken
Kortez Yat A Tçx Karma F
TEB Değışken A
TEBKarmaA
TEBYaî DeğçkenA
Kenttîank A Ttoı Karma Fon
AftematrfF-t
Hak A T p Degçken Fonu
Öyakton-1
Eczacıbaşı A T p Oeâışken
Ekspres A Tp. De$şken F
Gecbk A Tıpı Karma Fon
Kaprtal A T p DeÇışken F
Toprak A T p Değtşken
Tekfer -on-1
Nurol Fon-1
Işık A T p Htsse Fon
Arta A Tıpı Değışken Fonu
Evgm For>-1
Yatmm Fm Doâtşken Fonu
Tactfier A Tıpı Karma Fon
Stratejı A Deûtşken F
IşYat DeteSenFon
Ösmanlt Karma Fon
Hak Sıgorta özel Fon
EGS A T p Karma Fon
ABN Amro Karma F
TAIB Yatınm Deötşken A F
BTİPİFONLAfl
işBanfc Lıkrt Fon
IşBank Değtşfcen Fon
fcşBank. Yabancı M K Fonu
tş BantcTahvıl ve Bono Fon
Interbank B T p DeŞtşken
Interbank B Tjn ü M Fon
Iktısat B T p Tarrvil-Bono
1973127
1006033
166444
21504
23339
13424
10817
1759808
531867
1285488
755247
22819
11977
10207
12382
9813
10874
10J5651
1861125
1293576
649462
2272618
247193
933665
11085
461467
57273
28622
178150
151343
659348
387706
242852
55116
145612
469196
23489
657487
174316
26135
482693
270019
9874
233616
47901
15277
98947
106423
124620
45872
65744
55073
51613
49992
26103
36377
22S01
24290
23*33
24244
26136
19178
3J840
22790
16650
16542
16434
11115
15867
11091
3413916
558262
317549
1169236
1414763
319603
1751013
Deg
%
1 13
-8 15
-3 10
-2 47
-2 46
-2 34
-4 99
-4 69
-3 47
-6 97
-6 74
-8 59
-4 34
-5 25
-7 53
•7 56
•4 70
-719
-2 59
-2 79
-5 76
-5 74
-6 20
•2 07
-3 73
•8 40
-6 03
-6 08
-4 80
-4 69
-5 05
-S20
-3 06
•5 05
-5 83
-3 38
-6 85
-3 52
-4 36
-5 96
-2 58
-3 11
-5 53
-2 83
-3 86
-2 56
-5.28
-4 83
5 49
-4 58
-3 21
•0 28
-5 59
-1 81
-1 84
-3 49
-4 79
-2 76
-8 31
-5 52
-4 73
-2 30
-0 85
-1 76
-2 88
-2 75
-4 31
-3 07
-2 06
-3 96
0.25
0 31
033
029
013
0 27
-0 20
1998
Katılma Günlük Değ.
belgesi adı
llctısal B T p DeğtşKen F
Garantı B Mpı Tahvıl Fon
Garantı B Tpı Ugt Foo
Garantı B Tpı Karma Fon
Garantı M K Değışken Fon
Estıank B Tıpı Ctegoken
Esfcar* B Tıpı Karma Fon
YKB B Tpı L*ıt Fon
YKB B Tpı Oeğışken Fon
YKB B Tpı Tahvîl Bono Fon
YKB B Tp. Yab M Krym F
YKY B Tıpı ÜM Fon
YKY B Tp Tahv*-Bono Fonu
Vakrf TahvJ ve Bcno Fonu
Vakıf Değçken Fon
Vakıf Yabancı Menkul Fonu
Valof Lrtut Fon
Vataf B Tîpı Karma Fon
Dçbank B Tf» DeAşk&ı F
Yaşarbank B Tpı DeŞışkaı
Yaşarbank LıM Fon
Fmans B Tıpt TahvtJ-Bono
Fmans B Tip< Değışken Fon
Fmans B Tıpı Ukrt Fonu
2>aat Fon-1
Ziraat Fon-2
Zraat Başak F
ZıfaatFon-4
Haik Fon-1
Ha*Fon-2
Pamuk B Tıpi ükrt Fon
Pamuk B TÇM Deteken Fon
Emtakbank Tahvil-Bono Fom.
£mİ3kbank DB^ışkeri Fon
Emlakbank ÜM Fon
Sûmer De^şken Fon
SumerükjtFon
Sumer Tahvi Bono Fonu
Ege Fon-1
KaRcmma B T p DeÇışken F
Demr Fon-2
Tanş Fon~1
Tanş Fon-2
Türkbank Tahvıl ve Bono Fo
Etrton
TSKB B Tıpı Değısken Fon
Akbank B Vp Değışken F
Akbank B T p Tahvıl Bono
Tekstrt B Tıpı Lıtat Fon
Tekstıl B Tp Değışken Fon
Ata B T p Tahvıl Bono F
isvıçreSıg BTahvıİ-Bono
Koçbank B T p Değışken F
Koçbank Tahvil Bono Fon
Körfez B T p Değışken For
Körtez Yat B Tip< DGÛ^Ş F
TEBDeğışkenB
Kerrtbank Tahvıl-Bono Fonu
Aİtematrt F-2
Aftematrt F-3
Şeker B Tıpı De$sken Fon
Eczacıbaşi B T p Detpşken
Ekspres B Tıpı Değçkefi F
SYB DeğKken Fonu
Gecfck B T p Tahv^-Bono F
Ekncıter Oeğtşken Fon
KaprtaJ B TpDeğışken F
Toprak B Tıpt Değçkai
MYZ Fon-1
Alfa B T p Değışken Fonu
Tacırter 8 T«w Değışken F
Oyakbank Fon-1
Bayndr B Tıpt Değtşken F
Osmanh Tahvı*-6ono Fonu
EGS B T p Tahvıl Bono Fon
ABN Amro Değcşken Fon
TAIB Yatnm Öeârskan B F
Mıdland Bank B T p Değışk
1971154
4279944
1539475
931889
123490
2791204
796686
3529055
2920620
1258977
1098183
20428
21391
6532706
1298128
886154
578207
13010
3157894
568675
63333
1817316
1069527
1097967
2030809
1506594
1504096
1374967
1651797
934372
1269548
974298
%
-0 71
-0 64
0 21
004
-0 77
-2 89
-4 17
0.20
-3 72
-0 01
0 31
0 19
0 31
0 07
020
094
017
-an
-0 67
-3 63
018
0 07
1 16
020
-3 99
0 19
026
0 15
-164
-102
021
0 21
1594441 018
517659
1675152
740755
14753
14568
791260
993636
606489
1023680
392524
48362
906903
35408
371680
175766
222649
173980
26926
10484
280551
30241
97006
12184
60514
18523
64905
31908
18463
104827
28051
60532
30050
44240
46464
31981
20853
21766
17809
17811
19199
16957
13478
14237
11139
11967
-0 25
033
-3 00
0-20
-0 21
020
0.22
020
0-21
060
-011
-0 89
0 19
022
0 24
0 19
0 20
004
0 21
0 27
025
020
0 18
-0.26
002
-0 99
133
-0 45
034
-3 85
036
0 25
123
-0 78
022
0.20
•0 07
-0 06
019
0 21
0 22
033
0 23
-0 96
0 19
BÖLGESEL PAZARLAR (2. SEANS) u
rtaeSenedı
XC MryrLE Çeşme
0C3 Gre
ÛNGOrtDl^
305 rtASoAa
306 tornerJa
g7r»IM(Ml
İncekı
bpnş.
9030C
950G
12JS
51000
İSIO
1030
5J30O
GÖZALTIPAZARİ
Hisse Stnedı
X' tore Böömetin
X£ Dogjsa-
3C3 EnsjıPgarazÇi
3M&*sa-Be;Y*fc
305SKSA
Ancekı
kjpanş
i 35ÛC
182C
* 910
1.700
3a»
toşûk
89X0
'O.O00
•ÎO00
5ZIB0
7500
1025
0
dûşûk
12.0CO
16^60
350
1E0O
C
Batûnki
fğksek
960O0
11300
1275ü
53300
7600
1100
0
ButMÜ
yûkst»
1Î25C
18İ5C
390
1653
a
Bafûılui
kın»;
91,300
•;
?
5o
ÜOB
7BK
1*5
0
Buprti
Upan;
"ijSı
\W
860
1.S25
C
Uu
191000
25XC
3KD0C
SM
12.001
63*1 JÛO
0
RM1M
k Fqnt
9021ı
itOK
1H"
52.55Î
7se
1053
3
1İKH1M
rşta.
Me*
327
1
XC
S600C
'569,a
280,000
3
HJOrt.
rryat
•2&
•6İ58
BE9
'E3<
0
SOYLEŞİLER
KORKUT BORATAV
Bip KİT Araştırması
"Çiftçi dostu" Sadullah Usumi günlerdir Cumhuri-
yet'te TEKEL'deki özelleştirme oyunlarını anlatıyor.
Enerji sektörü işçileri ve sendikalan elektrik dağrtımın-
daki özelleştirmelere karşı direniyoriar. Açık yasal en-
gellere rağmen enerji dağıtımı Medya patronlanna veri-
liyor. İdari yargının özelleştirmeye ilişkin iptal kararlannı,
hükümet açıkça "uygulamayacağım" diyerek anayasa-
yı çiğniyor ve bu "anayasa ihlali"r\\ büyük medya (ei-
bette) görmezlikten geliyor. Geçmiş özelleştirmelerden
elde edilen 4 milyar doları aşkın gelirin nereye, nasıl
harcandığını hiçbir analitik değeri olmayan resmi tablo
lardan anlamak mümkün değil. En büyük ve en ileri
KlT'lerimizden birinin yönetim kurulu üyeleri, "Bizim
kuruluşun satılışında genel müdür yeterince çaba
göstermiyor" diye istifa ediyoriar.
Bu yüz kızartıcı kargaşa içinde bazı araştıncılar hâlâ
"Kamu işletmelerinin verim ve etkinlik göstergeleri son
yıllarda nasıl seyretti? Aynı sektördeki özel işletmelerte
karşılaştırıldıklannda durum nasıldır? Özelleştirme
sonrasmda venmde düzelme gerçekleştı mi?° gibi so-
rularla uğraşıyorlar. Sanki araştırma sonuçlan yukanda-
ki tabloyu değiştırecekmiş gibi. Kapkaççı yerii serma-
ye, uluslararası finans, medya ve siyasi iktidar ortaklığı,
bilimsel bulgularla ilgilenmiyorlar; karar verilmiştir ve
bu iş yapılacaktır. Yine de üç-beş bilim insanı, bulgula-
nnın hiçbir pratik sonuç vermeyeceğini bile bile yukan-
daki soruları sorup yanrtlar anyorlar. Yıllar sonra "özel-
leştirme çılgınlığı'nt inceleyen iktisat tarihçileri bu tür
araştırmalan bulup okuyacaklar ve hayretle "bazslan btj
çılgınlığı görmüşler; uyarmışlar; ama kimse dinleme-
miş" diyecekler ya... Bu beklenti bile bu "aykın" araşt-
ncılar için yeterlidir.
• • •
Friedrich Ebert Vakfı'nın desteğiyle KlGEM'ce örgüt-
lenen "Türkiye'de KİT Sistemi" başlıklı bir araştırma-
dan söz ediyorum. Araştırma sonuçlan bu ay içinde
yayımlanacak ve meraklılara dağrtılacak. ilginç bulgu-
lardan bir bölümü, yukarıdaki sorularla, yani "KlTlerin
verimlilik ve etkinlik göstergelen" ile ilgilidir.
Yakup Kepenek, KİT sisteminin 1985-1995 yıllann-
daki gelişimini makro ekonomik açıdan inceliyor. Ve
bazılanna çok garip gelecek bir dizi beklenmedik so-
nuç elde ediyor: Bu on yıl boyunca, KİT sistemi verim-
lilik/etkinlik göstergeleri bakımından ulusal ekonominin
en dinamık bir alt-sektörü olarak ortaya çıkıyor. Krrier-
de istihdam bu yıllarda yüzde 14 gerilemiş; yatınmlar
ise (sabit fiyatlarla) on yıl öncesinin üçte biri düzeyine
düşmüştür. Kısacası, Tûrkiye'nin "özelleştirme çılgınlı-
ğı"na teslim olduğu bir dönemde, KlT'lere tahsis edilen
kaynaklar, yani emek ve sabit sermaye birikimi ciddi
boyutlarda aşınmıştır. Bu durumda KİT sisteminde üre-
timin de azalması beklenirken tam tersi olmuş; dönem
boyunca kamu işletmelerince yaratılan katma değer,
her yıl ortalama yüzde 4.8'lik artış göstermiştir. Demek
oluyor ki, on yıl boyunca KİT sisteminde emek verimli-
liği ve yatınmlann etkinliği hızla artmıştır. Nitekim 1985
yılında sanayi sektöründeki KlT'lerin emek verimi, sek-
tör ortalamasının yüzde 65 üstünde iken, 1995'te bu
fark yüzde 200'e çıkıyor.
"Ortalamalan bırakalım da, tek tek üretim kollanna
bakalım" diyebilirsiniz. KİGEM araştırmasında bunu da
Erol Taymaz, Taylan Bali ve M. Ali Candan bir hayli
ınce bir nıcel yöntem kullanarak çımento, kâğıt, gübre
ve petrokimya endustrilerı için yapıyoriar. Bulguları
özelleştirme fanatiklerini mutlu kılmayacaktır. Bir kere
"saf" anlamda mülkıyetin (yani işletmelerin kamuya mı,
özel sektöre mi aıt olduklan hususunun) verim ve et-
' kinJik üzennde anlamlı bîr etkisi olmadığı ortaya çıkıyor:
Bazı özel kuruluşlar belii dönemlerde aynı üretim ko^
lundaki kamu işletmelerinden daha verimli olabilmek-
tedirler: 1985 yılında kâğıt ve gübre sektörterinde du-
rum böyledir; ancak nedeni, kamu mülkiyeti değil, sö-
zü geçen KİT'lerin teknolojik yenilikleri izleyecek yat-
nmlardan yoksun kalmış olmalandır. Buna karşılık bazı
KİT'ler de belli dönemlerde özel kuruluşlar kadar, hatta
onlan aşan "teknık etkinlik" düzeylenne ulaşmaktadır
ilk özelleştirilen çımento işletmeleri ve (kuruluş anında
yabancı ülkelenn petrokimya kuruluşlanyla karşılaştınl-
dığında) PETKİM'in Aliağa Tesisleri de böyledir. Üstelik,
gübre ve kâğıt endüstrilerinde 1985-1995 arasında ka-
mu ışletmelennin toplam verimi, özel kuruluşlardan çok
daha hızlı artmış ve dönem sonunda onlann düzeyine
erişmiştir. Dahası, araştıncılar. çımento sanayiinde
özelleştirmenin teknik etkinlik düzeyinı arttırmadığını
da saptıyoriar.
• • •
Ne var ki, siyasi ıktidartar yok etmeye karar vermiş-
se, değil bu türden bilimsel bulgular, hiçbir güç Klrieri
yaşatamaz. Sabit sermaye ve insan gücü kaynaklannın
kısılmasına rağmen üretimi, verimi ve etkinliklerini bir
süre arttırmavı başaran KİT'ler, Nasreddin Hoca'nın
eşeği gibi, "tam açlığa ahşmakta ıken ölüverirter".
KİT'lerin ayakta durabilmeleri, ıktisadi değil, siyasi bir
sorundur. Parlamentoda temsil edilen siyasi partilerin
hepsi, KİTIeri yerii ve yabancı sermayeye peşkeş çe-
kerek yok etmekte kararlıdıriar. KlT'lerin kaderi, Türkiye
halkının bu iktidar yapısını değiştırmesine bağlıdır. Bu
gerçekleşmedikçe KİT'lerin geleceği yoktur. KİGEM
araştırmasının bulgulan, şımdılik, son on yıla damgası-
nı vuran iktisadi bir sapkınlığı teşhir etmeye yaramak-
tadır, o kadar...
SERBEST DÖVİZ
CİNSİ ALIŞ SATIŞ
ABD Doları 212000 212300
Alman Markı 116600 117000
Isvıçre Frangı 143100 M40Ö0
Fransıı Frangı 34700 35000
Hollanda Florini 103000 103700
Tngilız Steriinı 345500 348000
S.Arab Rıyalı 56250 57000
Avusturya Şılinı 16500 16650
100rtal üretı 11800 11925
ÇAPRAZKURLAR
1 ABD Doları
1.8185
1.5521
12.800
37.540
6.9275
6.0932
5.5094
2.0507
154.24
8.0344
1.4763
1788.80
131.83
1.4313
37.540
7.5173
186.05
3.7513
1 KuveytO.:
1 Slerlin:
11rlanda L.
1ECU:
1SDR:
1SDR:
Alman Markı
Avustralya Dolan
Avusturya Şilini
Belçika Frangı
Danımarka Kronu
Fransız Frangı
Fin Markkası
Hollanda Florini
spanyol Pezetası
sveç Kronu
sviçre Franjı
talyan Liretı
Japon Yeni
Kanada Doları
Lüksemburg Frangı
Norveç Kronu
Portekız Esküdosu
S. Arabistan Riyali
3.2669 ABD Dolan
1.6349 ABD Dolan
1.3666 ABD Dolan
1.0868 ABD Doları
1.3387 ABD Doları
283.920 TL.
MERKEZ BANKASI
Ermsyon. 6&4 tnlyon 066 mılyar TL
Interbank faızletı 60-72 50
Günlük Repo. %78.80
7 Gûrtûk Repo: %79.68
34 Günlük Repo %81 08
Hazinenin yeri belli.
Hazine Bonosu alırken Esban<'ı mutlaka arayın.
Yüksek venmden yararlanın.
Basit Faiz (Brüt): % I0I.7I
Vade Tarihi: 15 Temmuz I998 ( I82 gün)
BankaQESBANK
Sauşlar. Esbank Genel Mudurluğu'nde ve cum Esbank şubelennde
Gene) MuduHuk Tel (0-212) 251 72 70 (19 hat). 252 74 0 1. 249 10 33. 249 34 52