Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 EYLÜL 1997 PAZARTESİ OLAYLAR VE GORUŞLER Yasama Dokunulmazlığı Kanseri... M.İSKENDERÖZTURANLI//u/b*f « - — ~ Y asama dokunulmazlığı liklerlebaşbakanlann.bakanlannvemil- "kiirsü özgürlüğü'*nün lervekillerinın yargı önüne çıkanlmasını doğal bır sonucudur. güçleştirmıştir. Bu yüzden suç işleyen Milletvekillen "'Mecüs Meclis üyeleri ellerini kollanru sallaya- çalışmalanndaki oy ve rak TBMM çatısı altında bannabilmek- sözlerinden, Mecüs'te tedirler. Şeriat düzenı getırmek isteyen- doğal bır sonucudur. Milletvekillen "Mecüs çalışmalanndaki oy ve sözlerinden. Mecüs'te üeri sürdükleri düşüncelerden... bunlan Meclis dışmda tekrarlamaktan ve açığa vurmaktan sorumlu tutulamazlar." (Anayasa m. 83 1) Bu, parlamenter demokrasinın vazge- çilmezkurallanndan biridir. Aksi takdır- de herhangi bir milletvekıli, olur olmaz suçlamalarla sorgulanabilir. tutuklanabı- lir, parlamento dışma çıkanlarak sustu- rulabilır. Meclis'tesöyleyeceklerini söy- leyemez duruma getirilebilir. Ne var kı kimi ülkelerde bu çağdaş ku- ral kötüye kullanılmaktadır. Bu ülkeler- den biri Türkiye'dir. Anayasamız parla- menterlere büyük bır ayncalık tanımış. bu ana kuralda yapılan anlamsız değişik- ler ve bu yolda eyleme de geçerek kişi- len suç işlemeye kışkııtanlar. Meclis sı- ralannda korkusuzca oturabılmekledir- ler. Bilindiği gibi anayasamızm 83/2. maddesine göre. "seçimden önce veya sonra bir suç işlediği üeri sürülen millet- vekilleri, Meclis'in karan olmadıkça tu- tulamaz. sorgulanamaz, tutuklanamazve yargılanamazlar..." Yalnız u ağır cezayı gerektiren suçüstü hali Ue, devtetin ülke- sive milkth le bölünmez bütünlüğünü bo- zan suçlar" bu kuralın dışında turulmuş- tur. Bunlann dışındaki tüm suçlardan ötürü dokunulmazlık kaldinlmadan so- ruşturma başlatılması olanaksızdır. Bu. çoksakıncalı bırdûzenlemedir Milleue- killerine büyük bir ayncalık getırmekte, böylesine bir dokunulmazlık zırhı. suç- luluğu özendırmektedır. Susurluk olayı üzennden on ay geç- rruştir. Dokunulmazlıklan kaldınİmadı- ğı için bugüne değın ıki milletvekili yar- gı önüne çıkanlamamıştır. Bunun yanın- da birçok bakan ve milletvekili de sanık sandalyesıne oturrulamamıştır. Türk de- mokrasisi buna bır çözüm bulmalı ve top- lumsal rahatsızlığı ortadan kaldırmalıdır. Ne var ki yaz dınlencesı nedenıyle sorun yeni \ asama dönemıne aktanlmıştır. Ko-' nunun Meclıs'e ne zaman getirileceği belli değildır. Sorunun çözümü anayasa değişiklığine bağhdır. 1995 yılında Ana- yasa'nın 16 maddesini değiştiren Meclis, bugüne değın uyum yasalannı bile çıka- ramanuştır. Bu nedenle anayasa değişik- liği kolay bır şey değildir. Ne var ki Türk toplumu 1982 Ana> asası gibi bir anaya- sa>a da layık değıldır. Anayasanın tüm- den değıştirılmesı gereklidır. En başta düşünce suçu dıye suç ve suçluluk orta- dan kaldınlmalıdır. Milletvekıllerinın iş- ledikleri adi suçlara kayıtsız kalan ana- yasamız. ne yazık ki düşünen insanı ce- zaevlenne kapatmaktadır. Ara sıra çıka- rılan -cezalann erteknmesinedairvasa- lar"la düşünce suçlannın ve kimi gaze- tecilerin koşullu (şartlı) bıçimde bağış- lanmasının hiç önemi yoktur. Önemli olan, kalıcıyasalargetirmektir. Türk ulu- su böyle bir uygulamayı başlatacak siya- sal iktidarlan dört gözle beklemektedir. Yasama dokunulmazlığı nasıl düzen- lenmelidir? Bu konuda yeni hükümetin henüz belirgin bir lasansı yoktur. Düşün- cemize göre düzenleme şöyle olmalıdır: Başbakan. bakan ya da bir milletvekili. herhangi bir suç işlediği takdirde, cum- huriyet savcılan doğrudan doğruya ko- vuşturma yapabilmelidir. Koşullan var- sa kamu davası açılabilmelidir. Ancak başta değindığimiz "kürsü özgürlüğü" nedeniy le "ağır cezayı gerektiren suçüs- tü haB dışındaki suçlar"dan ötürü tutuk- lama söz konusu olmamalıdır. Ama yar- gılama sonucunda milletvekili seçilme- yi engelleyen bir suçtan hüküm giyerse milletvekillıği sıfatı kendiliğinden düş- meli, herkes gibi cezasını çekmelıdir. Yürürlükteki anayasamıza göre mıl- letvekili seçilmeyi engelleyen suçlar şun- lardır: Taksirli suçlar hariç toplam bır yıl ya da daha fazla hapis cezası ile ağır hapis cezasına hüküm gıymek. Zimmet, ıhtılâs. irtıkâp. rüşvet, hırsız- lık, dolandıncılık, sahtecılık. inancı kö- tüye kullanma, dolaylı iflas gibi yüz kı- zartıcı suçlar. Kaçakçılık, resmi ihale % e alıfn satıtn- lara fesat kanştırmak. devlet sırlannı açı- ğa vurmak. (Anayasa m. 76 2) Eğer ve- rilen ceza milletvekili seçilmeye engel değilse. cezanın çektinlmesi dönem so- nuna bırakılmalıdır. Zamanaşımı da söz konusu olmamalıdır. Bizce en doğru ve gerçekçı düzenle- me biçimi budur. Oyumu Nasıl Kullanmalıyım... YETKİN ARÖZ, tktisatçı. ÇYDD Sarıy • • lkemın ikı binli yıllara gırerken artık U üzenndeki geri kalmışlık örtüsünden sıynlmasını. gerçekten laık, demok- ratık hızla kalkınan bir Türkiye ol- masını istıyorum. Bu toplumsal kar- gaşalardan. genci. tutucu örgütlen- melerden büyük bir tedirginlik duyuyorum. Bır şeyın bılincindeyım. Türkıye'nın bugünkü durumlara sürüklenmesınde en büyük sorumluluğu taşıyan siyasal kadrolar ve partıler. artık bu durum- dan en çok şıkâyet eden kadrolar ve partiler duru- muna geldıler. Giderek bır kurtancı olmaya soyun- dular. Özellikle sağ partilerin yıllar yılı dmcı ve "millijetçi" cephelen örgütleyerek oy almayı sür- dürmeleri, yanlış ekonomi polıtıkalan Türkıye'yi bu açmazlara getirdı. Şimdıyse, toplumsal birikımin oluşturduğu çağdaş tepkilerden aldıklan hızla bir dönüşümü gerçekleştırmeye çalışıyorlar. Ekono- mik. toplumsal, siyasal dayatmalann açmazında dınsel sağla. köktendincılerle bağlannı koparmaya, liberal bir burjuva partisi kimliğıne kavuşmaya yö- •er Şube Başkanı neliyorlar. L lkemiz ıçın bu bıle büyük bır kazanım. Her şeye karşın önemli bir açılım. Kuşkusuz ki bu. solun gerçekten sol olması gereğıni de berabennde taşıyacaktır. Ben bir siyasal partınin üyesiyim ya da bir siya- sal partiye yakınlık duyuyorum. Çizgime uygun ki- mi sivil toplum örgütlenne üyeyim. Kitlesel örgüt- lenmeyı katılımcı. demokratık bir toplum olmanın gereği sayıyorum. Eğer ülkemdeki olup bitenlerden tedirginsem. bir şeylerin değişmesinı ıstiyorsam. bulunduğum noktada üstüme düşeni yapmak zo- rundayım. "Bana ne_" deme lüksüm yok Yaşadığım sürece kendimden ve çağımdan sorumluyum. On- celikle de kendı yurdumdan... Öyleyse ne yapacağım ben? Örneğin önümüzde- ki seçimlerde nasıl bir yol izleyeceğim? llk bakışta doğru görülen tavır, kendi partime ya da yakınlık duyduğum partiye oy vermek. .\ma bu yaklaşım her zaman doğru çıkmıyor. Çünkü bırtakım engel- ler var. Seçim sıstemı başrj başına bir engel. Vere- ceğım oyoın boşa gitmesini ıstemıyorum. Siyasal partilerin kendi ideolojik çizgilerine doğru dürüst oruramamış olmalan da bır başka sorun. Oyumun amaca uygun işlev görememesınden korkuvorum. Özellikle yerel seçimlerde •'aday" kimliğınin çok öne çıktığını biliyorum. Her şeyden önce şunu soruyorum: Ben, partısıne oyunu körü körüne verecek bır mılıtan mı olmalı- yım? Hanı. bır zamanlar bır başbakanım "Odunu koysam seçtiririm" dediği bağlamda "oduna da oy \erecek" bır partıli mı olmalıyırn? Uzatmak gerek- sız. Kuşkusuz kı olmayacağım. Öncelikle partimde >a da yakınlık duyduğum partıde kafamdakı yerle- şık çağdaş ölçülere uygun kışılenn aday olmalan- na çaba göstereceğım. Çabalanmın sonuçsuz kal- ması halınde durup düşüneceğim. Bırdurum sapta- ması yapacağım. Ve partim bıle olsa ölçülenme uy- mayan adaya oy \ ermeyeceğim. Eğer partim ya da yakınlık duyduğum parti katılımcı demokrasiye uy- muyorsa. çağdaş ölçülere uymayan kişilen aday ola- rak önüme getıriyorsa. benim hakkımda "nasil olsa o>- verecek" diye düşünüyorsa; bunun doğru olma- yacağım. kendi üye tabanını. demokratik kitle ör- gütlerinı. sivıl toplum ınisiyatiflerini hesaba katma- yan bir partinin salt yaldızlı sözlerle oy alamayaca- ğını artık öğrenmesı gerekir diye düşünüyonım. Ne yapacağım o zaman'1 Bırbirlerine yakın çız- gileri taşıyan partilerin adaylan arasında bır seçıme gideceğim. Üyesı olduğum demokratık kitle örgüt- lenyle dayanışmamı sürdüreceğım. Adayın siyasal kimliği ve yaşam kültürü üzenne bılgı edıneceğım. Ve bır karara varacağım. Dahası. oyumu \ermem gereken partinin o bölgede seçim kazanma sansı olup olmadığına bakacağım. Gerekiyorsa. kökten- dinci ya da "mUliyetçi*\ etnik ırkçı bir parti adayı- nın kazanmaması ıçin çizgime en yakın duran ve ka- zanma şansı olan partinin adayına oy \ ermeyı göze alacağım. Hangı gerekçelerle bunu yapmak zorun- da olduğumu da açıkça söyleyeceğim. Ben çağdaşım. Çağdaşlığımın özünde Atatürk ılke ve devrimlen %ar. Onun akılcılığının ve aydm- lanmacılığının Türkıye'nın kurtuluş çızgısi oldu- ğunu biliyorum. Davranışlarımı \ e seçımlerimı böy- le bir açıdan belirtıyorum. Bizım sayımız çok. çız- gımız doğru. Türkıye'yi yönetmeye talip partilerin artık bu sornut gerçeğ'i görmüş olmalannı dilıyo- rum. Hoparlörle Ezan... D iyanet'in şehırlerdekı camilerden, sadece merkez camide hoparlör bırakılması, diğerlerinin sökülmesi ve bu camiler de müezzinlerin minareden bizzat kendilerinin ezan okumalan şeklindeki karannı, geç olsa da sevinçle karşıladık. Ançak bunun yeterli olmadığı çok açık bir şekilde bellidir. Nedense çekiniliyor... Günde 5 kez hoparlörle hem de sonuna kadar açık bir şekilde bangır bangır bağırttınlarak ezan okutulması ve vaaz verilmesi yanlıştırkanısındayım. ÖrnekJer verecek olursak İzmir'de Hisar Camisi'nin ezan ve vaaz saatlerinde yakınından geçmek bıle çok zordur. Birisi ıle konuşmak büc imkânsız hale gelmektedir ki burası tunstlenn uğrak yeridir. Konak Meydanf ndaki camiden hoparlörlü ezan okunurken herhalde sayın \alı pencerelenni sıkı sıkıya kapatmaktadır. Edremit Kızılkeçili köyünün camısınden yapılan ezanı Kaz dağının doruğundan bile işitmek mümkündür. Artık camı çevresinden ev alınmamaktadıt. Hastalanmızp, yorgun insanlanmız var. Turistler, çocuklar yerlerinden fırlamaktadır. Tüm camilerdeki bu amaçlı hoparlörler sökülmelidir. Müezzinin minarelerden tatlı tatlı ezan seslerini dinleyeceğimiz şekle dönülmelidir. Elbette ezan Türkçe okunmalı ve ne dediği anlaşılmalıdır. Ama amaç başkaysa, ki öyle görünüyor, buna gecikmeden önlem ahnması gerekir. Bana hemen kilisenin çanını öne sürerek cevap vermeye kalkışmayın. Ben ezan okunmasın demiyorum ki... Kilisenin çanı da rahatsız ediyorsa elbette ona da tedbir alınmalıdır Bu yapılırsa Islamiyete olan sevgi ve saygı artar inancındayım. M. Selim Okçay / Avukat Emekli Asker - -•"'• CUMHURtYETTEN OKURLARA ORHAN ERİNÇ Şeniatçı Cephe Fırsat Kolluyor En az çeyrek asır düşlerde yaşatılan 8 yıllık zo- runlu eğitim. sonundagerçekoldu. Yaklaşık 14 mil- yon öğrencı önümüzdeki pazartesı günü ders başı yaparken hem ilkokullar hem de ortaokullar eğitim tarihimizde kalmış olacak. Gelecekteki yaşamla- rında yararlanacaklan bilgilerle donanmak için ilk adımlarını atacak çocuklarımız ılköğretim okulların- da okumaya başlayacaklar. Kazanılmış haklar dışında kalan öğrenciler, bun- dan böyle meslek okullarının orta kısımlarına değil. ılköğretim okullarının 6'ncı sınıflarına gidecekler. Işte şeriatçıların ve şeriatçı örgütlerın kızgınlığı bu uygulamadan kaynaklanıyor. 8 yıllık eğitimin gün- deme geldiğı günlerde gazetelerinde "Çocuklar El- den Gidiyor" diye manşet atan şeriatçılar, laık cum- hurıyeti yıkmak için yaptıkları gırişimlerin sonuçsuz kalmasının hıncını. ülkeyi her cuma günü gerilime sokarak almak istıyorlar. Refah Partısi'nin "arka bahçe" olarak gördüğü imam-hatip okullarının orta kısmının da kapatılma- sını gündeme getiren 8 yıllık zorunlu kesintisiz eği- timin engellenmesi için elinden geleni yapması, bu partinin doğası gereğıdır. DYP'nin, RP'nin yanı başında görülmesi. hatta zaman zaman öne geçmesı yadırganmaktadır. Bu nedenle de DYP'nin Bayan Çiller yüzünden bu du- ruma düştüğü gibi bır kanı yaygınlaşmaktadır. Oysa DYP'nin içınde örgütlenmış olanlarla Millı Eğitim Bakanlığı'nı kontrol altına almış olan şeriat- çılar, yıllar öncesinden 8 yıllık eğitimı torpıllemenin önlemlerini düşünmüş ve gündeme getırmeye ça- lışmışlardır. Bayan Çfller. şimdi bu akımın sözcülü- ğünü yapmaktadır. 1993 yılında görevde bulunan DYP'Iİ Mıllı Eğitim Bakanı. Bakanlar Kurulu'na, "Diyanet Kuran mer- kezlerınde verılen eğitim de zorunlu temel eğitım- den sayılır" hükmünü de içeren bir tasarı taslağı sunmuştur. Taslak tasarı haline dönüşmemiştir. Da- ha spnra göreve gelen aynı partinin bakanı döne- minde bu kez yeni bir tasarı taslağı hazırlanmıştır. Bu taslak da "Genel, mesleki ve teknik ortaöğre- tim kurumları bünyesındekı ortaokullarda verilen eğitim zorunlu eğıtimden sayılır" cümlesiyle imam- hatip ortaokullarının kurtanlmasını amaçlamıştır. Bu taslak da tasarı haline dönüşmemiştir. Her ıki tas- lağın da yasama geçirilememesinin arkasında SHP- CHP'h bakanların tutumu ıle sivıl toplum örgütlerı- nin tepkıleri vardır. Yine 1994 yılının Mayıs ayındaTBMM'de yetkı ya- sası tasansı görüşülürken 8 yıllık zorunlu eğitimin gerçekleşmesı için Bakanlar Kurulu'na yetki veren maddenın tasarıdan çıkarılması için RP'lılertarafın- dan verilen onerge, kımı DYP ve ANAP'lı milletve- kilinin oyları ıle kabul edilmiştir. Imam- hatıplerin or- ta kısımlarının kurtanlması için oluşmuş bulunan • Arkası 15. Sayfada Ailenizin hayatında yeni bir dönem başlıyor. Bugüne kadar zevkle izlediğiniz CINE5'e. onun kadar eğlenceli ıki kardeş geliyor. Dunyanın sporunu ayağınıza getiren SuperSport. Ve çocuklar için 'maximum' eğlence kaynağı MAXI TV. Bu üç muhteşem kanalı evinize getiren sihirli dekoderinizin adı da değişiyor: 0 şimdi MULTICANAL! H e m e n a r a y ı n : ( 0 2 1 2 ) 2 2 5 5 5 5 5 SuperSport ve MAXI TV yayınlannı izlemek ıçin uydu alıcılarınızı Türksat 1 C. 11683.500 Mhz dıkey polanzasjona ayarlamanız gerekmektedır MULTI CANAL K A N A L L A R I N K A N A L I