Katalog

!5 EYLÜL 1997 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 9 idamdan kurtuldu • DLBA.I (AA)- Suudi Arabıstan'da Avusturaiyalı bır hemşireyı öldürmek suçundan yargılanan 2 tngiliz hemşirenin avukatı. kuıbanın erkek kardeşinin ölüm cezası isteğinden vazgeçtiğini açıkladı. A\-ukat tarafindan yapılan açıklamada, öldürülen hemşirenin erkek kardeşinin ötüm cezasından vazgeçtiğini, buna karşıhk 1.2 mılyon dolar "kan parası" ödenmesmi istediğini söyledi. Anlaşmanın taraflarca imzalandığı da bıldirildi. Anlaşma uyannca kurbanın erkek kardeşi Frank Gilford 700 bin dolar alacak. Aynca Avusturalya'nın güneyindeki bir hastaneye de 500 bin dolar ödenecek. Suudi Arabıstan'da cinayet suçu ölümle cezalandmlıyor, ancak kurbanm ailesinin kan parası karşılığında affinm istemesi halinde katil bu cezadan kurtulabiliyor. Avusturalyalı hemşireyi öldürmek suçundan yargılanan Lucille McLauchlan adlı hemşire 8 yıl hapis. 500 kırbaç cezasına, Deborah Parry adlı hemşire de ölüm cezasına çarptınlmıştı. Sırp faşîstleri tırmanışta • BELGRAD(AA) Sırbistan'da yapılan devlet baş,kanlığı ve parlamento seçimlerinde, aşın milliyetçi Radikal Parti, oylannı yüzde 100 arttırdı. Voyıslav Şeşel liderliğindeki Radıkal Parti, oyların yüzde 28.38'ini alarak. 250 sandalyeli parlamentodakı üye sayısını 39'dan 80"e çıkardı. 29 seçim bölgesınin 28'inde açılan sandıklardan çıkan resmı olmayan sonuçlara göre Radıkal Parti'nin Devlet Başkanı adayı Voyislav Şeşel. 1 mılyon 25 bin 280 oy alarak Zoran Liliç'in ardından ikinci sırada yer aldı. Rusya lideri, devletin ekonomideki rolünün yeniden arttmlacağını açıkladı Yeltsm devlete döndii BorisYettsin Dış HaberlerServisi -Rusya Dev- let Başkanı Boris Yeltsin. devletin ekonomideki rolünün artacağını, ancak bunun eski SSCB dönemin- deki gibi merkezi planlamaya dö- nüş anlamtna gelmeyeceğini söyle- di. Yeltsin, Rusya Parlamentosu'nun üst kanadı olan Federasyon Konse- yi'nin yeni dönem çahşmalannın baslaması dolayısıyla düzenlenen açılış oturumunda yaptığı konuş- mada, komünizmin Öldüğünü vur- guladı. Yeltsin, dizginlerinden kur- tulup dörtnala giden kapitalizmin • Âmacının dörtnala giden kapitalizmin dizginlenmesi olduğunu vurgulayan Rusya Devlet Başkanı, işadamlannın devlet üzerinde baskı kurmalarma kesinlikle izin verilmeyeceğini söyledi. serbest pazar ekonomisindeki et- kinliğini dizginleyebilmek için Rus hükümetinin devreye girmesi ge- rektiğini belirtti. Rusya lideri dev- letin, iş hayatı için gereken kuralla- n koyacağını, ancak işadamlannın yasal faaliyetlerine müdahale etme- yeceğini kaydetti. "Yeni bir ekono- mik düzenin" bas,ladığını belirten Yeltsin "güçlû bir atorite ve gûçlü bir deviet anlaytşı albnda ancak ke- sintikk SSCB dönemindeki merke- zi planlamaya dönûş obnakstzın ye- ni bir dönem baştayor* şeklinde ko- nuştu. Ülkesinin ekonomik reformlarda artık "ana hatü geçtiğtai" vurgula- yan Yeltsin "serbest piyasa ekono- 1920'LERİN BAŞINDA ÇÖZÜLEN SORUN, YENİDEN RUSYA KENTLERİNDE Sokak çocuklannın dönüşüDış Haberler Servisi - Rusya'da Ekim Devrimi'nden beri ilkkez or- taya çıkan sokak çocuklan yetkili- leri düşündürüyor. Birleşmiş Mil- letler araştırmalan. Rusya'da her 10 çocuktan 4'ünün yoksullukla savaştığını ve gençler arasmdaki suç oranının 1990'İı yıllann başı- na oranla üçde bir arttığmı gösteri- yor. Ingiltere'deyayımlanan Intema- tional Herald Tribune gazetesinin haberde plastik poşetler içinde tut- kal koklayan bu çocuk manzarala- nnın Rusya'da artık çok yaygınlaş,- tıgı belırtildi. "thmaledilmişler'' anlamına ge- len ve 1920'lerdeki iç savaş zama- nındaki yetimhaneleri tanımlamak- ta kullanılan "Besprizornikr söz- cüğü, yaşam savaşı veren çocukla- nyla bugünün serbest piyasa eko- nomisine sahip Rusyasında tekrar gündeme geldi. Rusya' daki Ulusal Sağlık İçin Kadın Organizasyonu yönetmenı Ekaterina Rojdektvenskaya ** Nere- yedönsekdahafazla çocuklara kar- şı şiddet, daha fazla cinsei sömürü, hastahk ve babasız ev görüyoruz. Bu, geleceğimiz açısuıdan kötü gö- rünüyor" dedi. Rusya İçışleri Ba- kanlığı rakamlanna göre tutukla- Rus çocuklan S t Petersburg sokaklannda tutkal kokhıyor. nan gençlerin oranı 1990'lardan bu yana üçte bir oranında artarak yıl- da 200 bini geçti. Rusya'mn en bü- yük üçüncü kenti St. Petersburg'un nüfusu 4 mılyon iken sokaklarda yaşayan 3 bin çocuğu bulunuyor. Moskova'da ise bu sayı ikiye katla- nıyor. Sovyet döneminde ebeveynleri tarafindan terk edilen ya da taciz- de bulunulan çocuklar yetimhane- lere yerleştnliyorlar. evden kaçan çocuklar ise kabahatli bulunarak "reform okuHan"na yollanıyorlar- dı. Sosyalist Rusya zamanında devletçe iş garantıleri olan işçılerin büyük kısmı bugün işsız ve ailele- rinin geçimim sağlamakta zorluk çekiyorlar. Haberde "SosyaBst Rus- ya zamanmda fazla bir şey ahna- masa da en azuıdan karne dagıbb- yordu. Sosyal hizmetlerbelki iyiça- hşrtuvordu. fakat bugün ödenekye- terstzliğinden kapanmak ü/erefer" denildi. Bu koşullann asıl kurban- lannın çocuklar oldugu kaydedildi. Eski Sovyet Cumhuriyetlerinden gelen göçmenler de sokaklardaki çocuklann sayısını arttınyor. İç pa- saport sistemini kullanan Rusya izinsiz taşradan şehre göçü yasak- lıyor. İzinsiz şehre gelen çocukla- nn birçoğu ise okula gidemiyor ve sokaklarda yaşamaya mahkum oluyor. Sokaklarda yaşayan çocuk- lar verem, A1DS ve çeşitli psikolo- jik rahatsızlıklarla boğuşuyorlar. Çoğunlukla alkole bağlı aile içi şid- detten kaçan çocuklar kanalizas- yon boruîannda, tünellerde, tren is- tasyonlannda, çöplüklerde ve terk edilmiş binalarda yaşıyorlar. Noç- lezka Hayır Derneği raporunda ço- cuklann yaşam koşullannm çok kötüoldugu, bir çoğunun erzak ku- tulannda yaşadığı oildirildi. Aile içi şiddet ve diğer sorunlar yanında yetimhanelerden, reform okullanndan kaçançocuklar ve eş- leri tarafindan hayat kadını olma- ya zorlanan kadınlardan do|an gayri meşru çocuklar sokaklarda dilencihk veya hırsızlıkla gecim- lerini sağlıyor ve her türlü suçla iç içe yaşıyorlar. misinin köklü biçimde yerleştiğini ve artık geri dönüşün miimkün ol- madığmT belirtti. 30 dakika süren konuşmasmda, işadamlannın devlet üzerinde bas- kı kurmalanna kesinlikle izin veril- meyeceğini belirten Rusya lideri, iş dünyasma sert bir uyanda buluna- rak " tşadamlan Rus vatandaşlan- nın yaran için çalışmak zorunda- dırlar" dedi. Parasmı yurt dışına kaçıran kişi- lere af vaadinde de bulunan Yeltsin "Bu panuann yurda getirümesi ve yüzde 10-15'inin devlete verümesi'' şartıyla affın söz konusu olacagını vurguladı. tdari reformlar yönünde de mesaj veren Yeltsin, Federasyon Konseyi üyelerine "Devlet yapısı- nın geliştirilmesi. idari reformlar yapılması programına aktif katkı- da bulunun" çağnsında bulundu. Rusya liden konuş- masmda, Rusya'nın 89 bölgesi ve bu bölgeler- deki merkezi otoriteler arasmdaki ilişkilerin de yeniden gözden geçinl- mesi gerektigini söyledi. Bölge liderlerine hitap eden Yeltsin, federal böl- gelerin bazılannda yet- kilerin dağılımında be- lirsizlikler olduğunu ve genellikle bölgesel oto- ritelerin yerel yönetim- lerin işlerine müdahale- de bulunduklannı, bu yüzden de önemli sorun- lann ortaya çıktığmı kaydetti. Yeltsin, alt kanat Du- ma'da ise konuşma yap- mayacağını söyledi. Yeltsin bunun nedenini açıklarken muhalefette- ki komünistlere gönder- me yaptı. Yeltsin, komü- nistlerin ağiTİıkta oldu- ğu Duma hakkmda "Oradaanarşivar.Fede- rasyon Konseyi, Devlet Baskanfru destekliyor. Orada, Duma'daki gibi anarşi yok" dedj. Törk Pediatri Kurumu XXXIII. Kongresi Münasebetiyle BilkentaŞenfoni Orkestrası Özel Konseri Şef^yİtaİTKatayev " ^ Solist: Gülsin Onay, piyano Çaykovski, Sı b mın. 1 Piyano Konçertosu, Op.23 Çaykovski, Mi mın 5. Senfonı, Op.64 29 Eylül 1997, Pazartesi 19.30 Cemal Reş'rt Rey Konser Salonu Bılet satış yerı AKM Gışesı Ücref 2.000.000 TL Galatasaray Lisesi mezunundan firansızca dersi verilir. 0(532)336 04 05 Avukat yazıhanesi için Kadıköy'de oturan orta yaşlı sekreter hanım aranıyor. Tel.: (O.216) 418 9O7O TEŞEKKUR Kurucumuz, başkanımız ve en büyük desteğimiz I ınAYŞE KALMIKvefatı nedeniyle cenaze törenine katılan, çelenk gönderen, Vakfımıza bağışta bulunan, telefon ve faksla ya da bizzat Vakfa gelerek acımızı paylaşan tum dosllara teşekkür ederiz. ) AYŞE VE ERCÜMEND KALMIK VAKFI Teşekkür ediyoruz. İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı 1997 İstanbul Festivalleri'nin afişlerini yaratan tasarımcılara teşekkür eder. 16. Uluslararası İstanbul Film Festivali Solaris 9. Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali Yurdaer Altmtaş 25. Uluslararası İstanbul Müzik Festivali Sadık Kararnustafa 4. Uluslararası İstanbul Caz Festivali Yeşim Demir MARMARA ' V RENAUIJ Bu ılan Cumhunyet Gazetesi'nin katkısıyia yayınlanmıştır Cumhurtrel Ehliyetımı kaybettim, hükümsüzdür. TURANARAR TARİŞ 1. Alaşerur Entegre Üzunn Işletmesi Müdüriüğûmüzün ihtiyacı olan; -1 ADET TAM OTOMATİK SANAYİ TtPl BULAŞİK MAKİNESİ, kapalı zarf teklrf almak suretıyte satın alınacaktır. 2. Ihalesı 06 EKİM 1997 günü, saat H.OO'teokjp, şartnamest; Tanş Genel Müdürlüğü, Satınalma Müdûriüğü, ALSANCAK/İZ- MİR (Tel: 421 00 56 Faks: 421 00 66) adresınden temın edüebı- lir. 3. Birtiğimız 2886 sayılı kanuna tabi değildır. DUYURULUR. Ayma Ajans YEŞ1L ELMA Seyahat Acentası Taksim: 0212 2495211 0212 2495217 Levent: 0212 2842124 0212 2842417 Rezervasyonunuzu 30 Eylüfe kadar yaptırın, %5 erken rezervasyon indirimimizden yararlanın! BUDAPEŞTE25-29 Ekim '97 (Cumhunyet Bayramı'nda 4 gece - 5 gün) C"1 QÖJ Uçakla ulaşım, OK konaklama, transferler, şehir turu, rehberlik hizmetleri dahil. 6 yaşındaki oğluma hafta arası 15.00-19.00 arasında bakacak bayan (öğrenci de olabilir) Tel.: 512O5O5 (448 - 449) PEN YAZARLAR DERNEĞt VE DİL DERNEĞt Çağdaş, laik Tûrkiyemizin ve Türkçemizin tutkunlannı "SÖYLEV'in 70. YILI VE DÎL BAYRMH" konulu toplantıya katılmaya çağınr. Yer: Nâzım Hikmet Vakfı Kültür Merkezi (Sıraselviler Cad. No: 48 D: 4, Taksım-tstanbul) Gün: 26 Eylül 1997 Cuma Saat: 19.30 GÎRİŞ SERBESTTtR Merhum Halit Işıltan Bey ve merhume Saffet Işıltan Hanım'ın oğlu, Semahat Işıltan Hanımefendi'nin sevgili eşi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakûltesi Ortaçağ Tarihi emekli ögretim üyelerinden Prof. Dr. FİKRET IŞILTAN'ı 14 Eylül 1997 günü kaybettik. 25 Eylül 1997 Perşembe günü saat 10.30'da tstanbul Ünversitesi Edebiyat Fakûltesi'nde yapılacak törenden sonra merhumun cenazesi Levent Camii'nde kılınacak ö|le namazını müteakip Zincirlikuyu Kabristanı'nda ebedi istirahatgâhma defVıedilecektir. Eşi: Semahat POLİTİKADA SORUNLAR ERGU1N BALCI Rusya'nın da Sorunları Büyük Rusya'nın Kıbrıs Rum kesimıne S-300 satma ka- rarı, kabul edelim ki kendi açısından usta bir ham- leydi. Moskova bu hamleyle bır yandan Kafkasya ve Orta Asya ile ilgilenmesinden hiç hoşlanmadığı Tür- kiye'yi Qüç duruma sokarken diğer yandan Türki- ye ile Yunanistan arasındatehlikeli bir gerginliğe yol açarak NATO'nun güneydoğu kanadını sarmış, bu arada S-300'ler aracıhğı ile Doğu Akdenız'e ayağı- nı atmıştır. Moskova aynca bilindiği gibi, Ermenistan'dan Iran ve Suriye'ye kadar Türkiye'nin anlaşmazlık için- de oldugu tüm komşulanna füze satmakta, Yuna- nistan'la arasmdaki asken işbirligı anlaşması uya- nnca Ege'de Atina ile ortak tatbikat düzenlemek- tedir. Evet Rusya bölgeyi kanştırmakta, sorun yarat- maktadır. • • • Ancak Moskova kendisi de ciddı dış politika so- runlan ile karşı karşıya bulunuyor. önce Rusya'nın Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) içinde durumu pek iyi değil. Moskova, tüm çabalanna karşın örgüt içinde denetimı sağlayama- dı. BDT üyesi 12 ülke arasında sadece Ermenistan, Beyaz Rusya veTacikistan Rusyanın müttefıki ko- numunda. Azerbaycan, Rusya ile zprunlu ilişkilerin dışındayakınlaşmadan kaçınırken Özbekıstan, Ka- zakistan ve Kırgızistan, gümrük birliği gibi anlaşma- laria kendi aralarındaki işbirtiğini güçlendımneye ça- lışıyor. Gürcistan ile Ukrayna'nın ise Moskova'ya her zaman kuşkuyla baktıklan bilinen gerçek. Kal- dı ki, Rusya ile ağustosta askeri işbirliği anlaşması imzalanmış olan Ermenistan bıle fırsatını bulsa bu zorunlu evlilikten ayrılır. • • • BDT dışında ise Rusya, Kafkasya ve Orta As- ya'da ABD'nin giderek büyüyen rekabetı ile karşı karşıya. VVashington bölgenın muazzam petrol ve doğalgaz zenginliğini Moskova'ya bırakmamakta kararlı. • • • Ama Rusya'nın uzun, hatta orta vadede dışanda asıl büyük sorunu nedir bilıyor musunuz? Şimdilerde aralannda su sızmayan Çin. iki ülkenin aralan gerçi şımdılik iyi. Çın Rusya'dan aldığı gelişmiş silahlarla ordusunu modernleştıriyor. Rusya da Çin'e silah satışlarından büyük para ka- zanıyor. Çin'inson beşyıl içinde Rusyadan 5 mil- yar dolarlık silah aldığı tahmin ediliyor. Aynca iki ül- ke de Batı'ya öfkeli. Rusya NATO'nun genışleme- sinden, Çin ise insan hakları konusundakı baskılar- dan ötürü. Ancak bir süre sonra asıl sorunların su yüzüne çıkması kaçmtlmazdır. •3 îÇkonofnisi büyük bir hızla büyüyen Çin'in petrol ve enerji ihtiyacı da aynı hızla artıyor. Diğer bir de- yişle, Çin kısa süre sonra, petrol ve doğalgaz zen- gini Orta Asya ülkelerinde Rusya'nın güçlü bir ra- kibi olarak sahneye çıkacaktır. Çin, Çarlık Rusyası'ın kendısinden kopardığı bü- yük toprak parçalannı da herhalde unutmamıştır. Gerçi bu konuda iki ülke arasında anlaşmaya va- nldı. Ancak 4500 km'lik ortak sınırda Rus birlikleri- nin her zaman tetikte oldugu bildiriliyor. • • • Asıl sorun ise Sibirya. Çin maden ve petrol bakı- mından fazla zengin değil. Nüfusu da tüm çabala- ra karşın hızla artmayadevam ediyor. Sınınn öte ya- nında Rusya'ya ait olan Sibirya ise zengin maden yataklannın dışında, üzerinde ınsan yaşamayan ge- niş topraklara sahip. Bu muazzam ülkede sadece 20 milyon insan yaşıyor. Üstelik çogu Rus değil. Nüfusu 1.3 milyara ulaşan, gerek besin madde- si gerekse madenlere ihtiyaç hızla artan Çin'in bir süre sonrâ gözlerini sınınn öte yanında üzerinde sa- dece 20 milyon insanın yaşadığı geniş ve zengin Sibirya'ya dikmesi doğaldır. Kaldı ki, Çin gözlerini dikmese bile Sibirya'da Yu- kutistan gibi özerk cumhuriyetlerle diğer bölgeler gözlerini zengin Pasifik havzasına dikmiş durum- dalar. Moskova'nın denetiminden giderek kurtulan bu bölgeler hızla Çin, Güney Kore, Japonya gibi ül- kelerie ekonomik ve ticari ilişkilerini geliştiriyorlar. Kısacası, Rusya, Batı'da Ege ve Akdenız'e inme- ye çalışırken doğusunda büyük bir deprem olabilir ve Sibirya elinden kaçabilir. Bakan duzeyinde buluşacaklar Rusya-NATO ortaklık Konseyi New York'ta toplanıyor BRÜKSEL(AA)-Rus- ya ile NATO arasında van- lan ve 27 mayıs tarihinde Paris'te onaylanan uzlaş- madan sonrakurulan "NA- TO-Rusya Ortak Koosevi" 26 eylül tarihinde ilk defa ABD'de bakanlar duzeyin- de toplanacak. Kunıluşundan bu yana iki defa daimi temsilciler duzeyinde toplanan ve Moskova'nın bazı sert çı- kışlanna sahne olan Ortak Konsey'in New York top- lantısınaNATO Genel Sek- reteri Javier Sotana, Rusya Dışişleri Bakanı Yevgenî Primakov ve Belçika Dışiş- leri Bakanı Erik Derycke birlikte başkanlık yapacak- lar. "NATOveRum arasın- da Güvenlik, İşbiröği veİBş- kflenk Temel Senet" ola- rak da adlandınlan uzlaş- manın mayıs ayında imza- lanmasından sonra oluştu- nılan NATO-Rusya Ortak JConseyi'nin yetki ve sınır- lan halen belirsiz kalıyor. "Taraflar arasında gü- venürtamıyaratmakve So- ğuk Savaş'ın mirası şüphe- leri ortadan kaldırmak" amacıylaoluşturulan Ortak Konsey. Moskova'ya "NA- TO ik ilgilibaa kararlarda %eto hakkı olmadan görüş büdirmeolanağT sağlama- si açısından da önem taşı- yor. Bu görüşlerin ne dere- ce dikkate ahnacagı konu- sunun aydınhğa kavuşma- ması ise Rusya'yı rahatsız eden unsurlann başında ge- liyor. Ortak Konsey'in ilk top- lantısında bu oluşumun NATO Genel Sekreteri baş- kanlığmda toplanması prensibme ıtiraz eden Mos- kova, ortakbaşkanlık siste- minin benimsenmesini sağlamıştı. Konseyın bu ay daimi temsilciler duzeyin- de yapılan ikinci toplantı- smda Rusya "NATO'nun Bosna'da Sırplardan kay- naklanan iç kriz konusun- da kcndisine şeteri kadar danışmadan müdaheleler- Ğe bulunarak kararlar al- masından" yalanmıştı.