Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 19 EYLÜL 1997 CUMA
8 DIŞ HABERLER
AP'den Rum
yanlısı karar
• STRASBOURG (AA) -
Avrupa Parlamentosu'nda,
dün kabul edilen tavsiye
karannda. Avrupa
Birliği'nin (AB) Türkiye'ye
Kıbns konusunda baskı
yapması gerektiği ileri
sürüldü. Parlamentonun
dün yapılan "acil konular"
oturumunda, Kıbns sorunu
ile ilgili tavsiye karar
tasansı kabul edildi.
Kararda, Türkiye'nin
Kıbns politikasımn,
Türkiye-AB ilişkilerini de
etkileyeceği iddia edildi.
Kararda, Türkiye ve KKTC
arasında imzalanan
Ortaklık Konseyi
anlaşması eleştirildi ve iki
ülke arasmdaki son ortak
bildiri ve anlaşmanın,
KKTC'nin Türkiye'ye
ilhakına neden olacağı öne
sürüldü
'Türkiye ile terör
sorunu yok'
• tSKENDERİYE (AA) -
Suriye E>evlet Başkanı
Hafız Esad, "ülkesi ile
Türkiye arasında terörizm
sorunu olmadığını"
söyledi. Esad, Mısır
Devlet Başkanı Hüsnü
Mübarek ile Iskenderiye
kentinde yaptığı
görüşmeden sonra
düzenlenen ortak basın
toplantısında, "Türkiye ile
Suriye arasında söylendiği
gibi terörizm sorunu
olmadığını, konunun
Türkiye'nin iç sorunu
oldugunu" savundu. Esad
Suriye'nin bu sorunun bir
parçası olmadığını öne
sürdü. Esad, "Türkiye ile
iyi ilişkilerimiz
olmamasına rağmen, hiçbir
komşu ülkenin ıstırap
çekmesini istemeyiz. Hiç
kımse Suriye'nin Türkiye
için bekçılik yapmasını
istemez. Yardım
edebilirsek, ederiz. Daha
fazlasını yapamayız" dedi.
Maymlara Hayır'
• Dış Haberler Servisi -
100 ülkenin katıMığı Oslo
konferansında ABD'nin
desteklememesine karşın
kara mayınlarmın
yasaklanmasına yönelik
anlaşma taslağı imzalandı.
Anlaşma çoğunluğu sivil
yılda ortalama 26 bin
kişinin ölümüne neden olan
kara mayıniannın
kullanılmasını, satılmasını,
üretimini ve depolanmasını
yasaklıyor. ABD
Başkanı Bill Clinton, iki
Kore arasındaki bölgenın
maymlardan
anndınlmasının, gûneyde
bulunan Amerikan
askelerine yönelik
tehlikeleri arttıracağı
gerekçesi ile anlaşmayı
imzalamayacaklannı
söylemişti.
Galler'deki 700 yıllık İngiliz egemenliği referandumla sorgulanıyor
kkoçya'dan sonra GaflerDış Haberler Servisi - Galler'de bağım-
sız bir parlamentonun kurulmasının oylan-
dığı referandum dün gerçekleştirildi.
Dün sabah Galler'deki 22 bölgede ku-
rulan sandıklann başına giden 2 milyon
218 bın 850 kayıtlı seçmenin vereceği ka-
rar, 700 yılı aşkın bir süredir Ingiitere'ye
"kayrtsız-koşulsuz" bağımlı kalan Gal-
ler'in eğitım. sağlık gibi sosyal konular-
da kendi kararlannı alabilmesine olanak
tanıyacak. Yerel saatle 07.00"de başlayan
ve akşam 22.00'de sona eren oylamanın
ilk sonuçları, bu sabah alınmaya başlana-
cak. Yapılan kamuoyu yoklamalannda
son güne kadar "evet-hayır" oranı birbi-
rine çok yakın görünüyordu.
Referandumdan hemen önce yapılan
kamuoyu yoklamalan, halkın yüzde 37si-
nin "evet" yüzde 29'unun "hayır" oyu ve-
receği yönündeydı. Son gün yapılan yok-
• Galliler bağımsız parlamento oylaması için dün
sandık başına gitti. 'Evet'çilerle 'hayır'cılann başa baş
gittiği seçimlerde kararsızlar belirleyici olacak.
lamalarda "evet" oylannm biraz yüksel-
mesine rağmen, referandumun kaderini,
oranı çok yüksek olan kararsızlann oyla-
n belirleyecek. Referandumda halkın ku-
rulmasını onaylaması halinde. "Temsfld-
ler Medisf 60 temsilciden oluşacak. Mec-
lisin üyelerinden 4O'ı oy çoğunluğu sis-
temine göre seçilecek, kalan 20 üye ise nis-
bi temsil yöntemine göre belirlenecek.
Eğer referandumdan "evet" sonucu çıkar-
sa, Galler Meclisi için ilk seçim 1999'da
yapılacak ve meclis 2000 yılında göreve
başlayacak.
Galler. kültürel kimlik bakımından ol-
dukça güçlü duygulara sahip ve halkın
yüzde 70'inin Galce konuştuğu bir bölge
olmasına karşın. gözlemciler 700 yıldır tn-
gıliz egemenüğinde olan topraklarda özerk-
lik kampanyasının fazla ilgi çekmediği
görüşünde birleşiyorlar.
Galler Meclisi, 11 milyardolarlık birbüt-
çeyle idare edip, tanm, eğitim ve sağlık
konulannda yetkı sahibi olurken, diğer
yandan yasal ya da vergi toplama yetki-
leri olmayacak.
Yargı ve polis de Londra'daki hüküme-
tın denetiminde olacak.
Yannmlar açısından önemli
tngiltere Başbakanı Tony Blair, salı gü-
nü Galler"e yaptığı üçüncü ziyaretinde,
çoğunluğu tşçi Partisi'ni destekleyen böl-
ge halkına, referandumdan "evet" oyu çı-
kacağına güvendiğini söyledi.
Ekonomik canlanma
tngiltere hükümeti, Gallilen, referan-
dumdan "hayır" sonucunun çıkmasmın
bölgenin ekonomik açıdan yeniden can-
lanması için şart görülen yabancı yatınm-
cılan kaçıracağı konusunda uyardı. Sony,
Toyota, Ford \e Bosch gibi dünyaca ünlü
markalann da aralannda olduğu 380 yaban-
cı şirket Galler'de fabnka kurdular. Blair
ve tngiltere"de ıktıdarda bulunan tşçi Par-
tîsi'nin ağır toplannın hepsi, Galler'de bir
Temsilciler Meclisi kurulmasından yana.
1979 yılında gerçekleştirilen benzer
birreterandumdaGalliler, bire dört oranın-
da özerkliğe karşı çıkmışlardı.
Atina'dan Af Örgütü'ne yanıt
Mayın tarlalan
temizlenecek
• Uluslararası Af Örgütü'nün çağnsına yanıt
veren Yunanistan Savunma Bakanı Akis
Çohacopulos, Meriç'teki mayınlı bölgelerin
temizleneceğini bildirdi.
MURATİLEM
ATİNA - Türkiye ile Yunanis-
tan arasındaki sının oluşturan Me-
riç Nehri'nin Yunanistan tarafın-
daki mayınlı bölgelerin temizlen-
mesi için Uluslararası Af Örgütü
harekete geçti.
Bu konuda Yunanistan'a sert
bir uyanda bulunan örgüt, Me-
riç'teki ölüm tarlalannın acil ola-
rak temizlenmesini istedi. Af Ör-
gütü, mayınlı bölgelerin temiz-
lenmesinin yanı sıra mültecilere
karşı olan uluslararası sorumluluk-
lannı yerine getirmesi için Yunan
hükümetinin dikkatini çektı.
Öiüm tarialan
Geçen günlerde Türkiye'den
Yunanistan'a kaçak olarak geçen
Kuzey Iraklı Kürt göçmenlerden
üçünün Yunanistan tarafındaki
mayınlı bölgede hayatını kaybet-
mesi, 11 'inin de ağır şekilde ya-
ralanması üzerine harekete geçen
örgüt, ölüm tarlalan haline dönü-
şen mayınlı bölgelerin temızlen-
mesi konusunda Yunanistan Sa-
vunma Bakanlığf ndan güvence
aldı. Yunanistan Savunma Baka-
nı Akis Çohacopulos örgüte bir
mektup göndererek kendilerine
yapılan uyanlan dikkatle incele-
dıklerini belirtti ve Meriç'teki ma-
yınlı bölgelerin temizleneceği ko-
nusunda güvence verdi.
Uluslararası Af Örgütü, uzun
zamandan beri Yunanistan 'm gay-
ri resmi olarak mültecileri sınır
dışı ettiğine de dikkat çekti. Dün-
yadaki bütün hükümetlerin yap-
tığı gibi Yunanistan'a damülteci-
ler konusundaki sorumluluklan-
nı ycHne getirmesini isteyen ör-
güt, Türk-Yunan sınınndaki Yu-
nan askerlerinin Türkiye'den ka-
çak olarak gelen mültecileri silah
zoru ile tekrar geri göndermesini
kınadı.
Son bir buçuk yıl içinde Me-
riç'teki maymh bölgede yirmiden
fazla insanın hayatını kaybetüği-
ni, birçok kişinin de sakat kakfa-
ğını belirten örgüt yetkilileri, Yu-
Tianistan hükümet sözcüsünün bu
konuda Türkiye'yi suçlayan ifa-
delerini de gereksiz buldu. Af Ör-
gütü, Yunan hükümetinin mülte-
cileri silah zoru ile sınırdışı et-
mekle, düşündüklerini somut şe-
kilde uygulamış oldugunu da be-
lirtti. Örgüt uyansının son bölü-
münde, Yunan hükümet yetkilile-
rinden mülteciler konusundaki
uluslararası kurallara uyduğunu
kanıtlamak için geçen günlerde
Türkiye'den kaçak olarak gelen
61 Iraklı Kürt mülteciye sığınma
hakkı vermesini istedi.
Grozni'de yine infaz Çecenistan'ın başkenti Grozni'de, 2 hükümlü.
dün halkın gözü önünde kurşuna dizildi. Hazi-
ran ayında 3 kişiyi öldürmekten şeriat mahkemesince idam cezasuıa çarpbnlan 24 ve 26 yaş-
lanndaki 2 erkek mahkûm. dün sabah kent meydanında. yaklaşık 3 bin kişinin gözleri önün-
de kurşuna dizilerek idam edildi. Dünkü idam. Grozni'de son 2 hafta içinde halkın önünde
gerçekleştirilen 2. infaz oldu.
K. İrlanda barış göriışmeleri
Bina tamam
sıra odada• K.lrlandalı Protestanlann banş görüşmelerinin
yapıldığı Stormont Kalesi'ne gelmeleri, yüz yüze
görüşmeler konusunda ümitleri arttırdı.
BELFAST (AFP) - trlanda
Cumhuriyet Ordusu'nun
(IRA) silah bırakmasını şart
koştuğu için banş görüşme-
lerinin ilk iki gününe katıl-
mayan, ancak daha sonra
sürpriz bir kararla masaya
oturacağını açıklayan tngil-
tere yanlısı Birlikçiler'in, top-
lantılann yapıldığı Stormont
Kalesi'ne gelerek görüşmele-
ri ayn odalarda müzakere et-
meye başlamalan, taraflan
bir odada buluşturma konu-
sundaki umutlan arttırdı.
Ingiltere ve İrlanda hükü-
metlerinin, Kuzey trlanda'da
tngiltere'nin egemenliğinin
sürmesini isteyen Protestan
çoğunluğun destekledigi Uls-
ter Biriikçi Parti (UUP) tem-
silcilerini masaya oturmalan
konusunda ikna etmek ama-
cıyla yoğun girişimlere baş-
ladıklan ileri sürüldü.
BirlikçileT'in, gorüşmele-
rin üçüncü gününde Belfast
kentinde toplantılann yapıl-
dığı binaya gelerek, dımlı mil-
liyetçi bir parti olan Sosyal
Demokrat Işci Partisi temsil-
cileri ile görüşmelerde bulun-
malan, birlikçilerin yakın bir
zamanda Sinn Fein ile aynı
masada oturabilecekleri konu-
sunda umut ışığı doğurdu.
Kuzey trlanda'nın County
Armagh bölgesindeki Mar-
ket Hill kasabasında üç gün
önce patlayan bomba, Sinn
Fein'in masadaki varlığma
zaten katlanamayan UUP'yi
iyice kızdırmıştı.
IRA ise bombayı kendisi-
nin yerleştirmediğini ve Sin
Fein'in katıldığı banş görüş-
melerini desteklediğini bil-
dirmişti.
IRA'nm banş girişimlerine
karşı çıktığı için IRA'dan ay-
nlan Katolik Sürekli Ordu
Konseyi 'nin (CAC) bomba-
lama olayıran sorumluluğunu
üstlenmesi ve "görüşmeleri
baltalamak amacıyla" eylemi
gerçekleştirdiğini bildirmesi
üzerine UUP karannı değiş-
tirerek, "teröristlerin kendi
gündemlerini empoze etmete-
rine izin vermeyeceğini ve gö-
riişmelere kaülacağmı" açık-
lamıştı.
Orgeneral Karadayı ABD'de
'Dynamic Mix 97
anlaşmalara aykın'
WASH1NGTON (AA) -
NATOüyesi 16 ülkeden mes-
lektaşlanylabirlikte ABD'de
bulunan Genelkurmay Baş-
kanı Orgeneral İsmafl Hakkı
Karadayı, Türkiye'nin, NA-
TO'nun "Dynamk Mix 97"
tatbikatından, "kurallara. an-
laşmalara ve teamüUcre ay kı-
n olduğu jçin" çekılme kara-
n aldığını söyledi.
Orgeneral Karadayı, NA-
TO'dan meslektaşlanyla bir-
likte, Kanada ve ABD'nin çe-
şitli eyaletlerindeki askeri üs
ve tesislerde temas ve incele-
melerde bulunduktan sonra
Washington'a geldi.
Genelkurmay Başkanı Or-
general Karadayı, Türk basın
mensuplannın, NATO'nun
"Dynamk Mix 97" tatbika-
tından çekilme karanyla ilgi-
li bir sorusuna, "Kurallara,
anlaşmalarave teamüllere ay-
kın olduğu için_" karşılığını
verdi.
Yunanistan'ın tatbikatlara
katılması için. Atina'ya, An-
kara'nın kabul edemeyeceği
yönde ödünler verilmesi üze-
rine, Türkiye 23 eylülde baş-
layacak tatbikattan çekilme
karan almıştı. Böylece Tür-
kiye, tarihte ilk kez bir NA-
TO tatbikatından çekümiş olu-
yor.
Genelkurmay Başkanı Ka-
tradayı, bugün ABD Genel-
kurmay Başkaru General John
Shalikashvili'nin konuk NA-
TO heyeti için vereceği ye-
meğe katıldıktan sonra, Tür-
kiye'nin NATO nezdindeki
Askeri Temsil Heyeti Başka-
nı Koramiral Atilla Kıyat ile
birlikte, ABD Deniz Kuwet-
leri'nin büyük bir üssünün
bulunduğu Norfolk liman ken-
tine geçecek.
Orgeneral Karadayı ve Ko-
ramiral Kıyat, Norfolk'taki
SACLANT komuta devir tes-
lim törenine katılacaklar. He-
yet. daha sonra Türkiye'ye
dönecek.
Amerikanın En Saygın Üniversitelerinden
UNIVERSITY
D E Ğ İ $ E N N A T O VE T Ü R K İ Y E - 3
,of HOUSTON
Komünistler ordudan tasfiye edildi
B a c h e l o r o f Seİence-B.S. (Üniversite Lisans DiplomasıJ
Hazırlık (TOEFL) + 1 yıl Türkiye'de (TEMEL KREDİLER); son üç yıl University of Houston'da
Bachelor of ArtS-B.A. (Üniversite Lisans Diploması)
Hazırlık (TOEFL| + 3 yıl Türkiye'de (TEMEL ve MESLEKİ KREDİLER); son I yıl University of Houston'da (işletme Fakültesi)
M A S T E R - M B A (İşletme Master'ı)
Türkiye'de herhangi bir lisans diplomasına sahip olan herkes katılabilir. Master öncesi TOEFL
hazırlığından sonra Türkiye'de 8 ay akşam eğitimi ile daha sonra Houston Üniversitesi'nde 8 ay
full-time bir eğitimle MBA derecesi elde edilir.
LALE SARltBRAHİMOĞLU
.\NKARA -NATO'nun ilk aşama-
da genişleyeceği Çek Cumhuriyeti.
Macaristan ve Polonva; Türkiye'ye
karşı "Siz yakuı komşulannıza daha
fazla önem veriyorsunuz, biz de ittifa-
ka adaptasyonu ABD, İngiltere ve Al-
manyaile>-apıyoruz'" yaklaşımı için-
deler.
Polonya'da halkın \iizde 90'ı NA-
TO'ya tam üyeliğe "Evet" diyor. Çek
Cumhuriyeti ve Macaristan'da ise du-
rum farklı. Çek Cumhunyeti ordusu,
So\yet nüfuzuna karşı ayaklanma da-
hil pek çok kereler ülkeyi savnnma-
ya yanaşmadığı için halen halkın gü-
veninden yoksun.
Gerek Çek Cumhuriyeti gerekse
Macaristan'da halkın yansı, NATO'ya
kuşkuyla bakmaya devam ediyor ve
SSCB'nin dağılması ile birlikte ken-
dilerine kısa vadede tehdıt olmadığı
sürece ittifaka tam üyehğin gereksiz
oldugunu düşünüyorlar.
Bu nedenle Polonya'daki durumun
tersine diğer iki tam üye adayı ülke-
de halkın ancak yansı NATO'ya tam
üyeliğe onay veriyor. Halkın tersine
parlamentonun yüzde 90'ının NATO
üyeliğine olumlu baktığı Macaris-
tan'da, ittifaka üyelik konusunda ka-
sım ayında referanduma gidilecek.
Diğer iki ülkede ise referandum ön-
görülmüyor.
NATO'nun 4 Nisan 1999 tanhınde
tam üye olarak kabul etmeye hazırlan-
dığı üç eski komünist ülkenin ittifa-
ka uyumunda temel koşullardan biri
de, ordunun sıvillenn kontrolüne geç-
mesi ve ittifak stratejileri paralelinde
düşünecek bir sılahlı kuvvetlerin oluş-
turulması.
Paktin sırlan didik didik
NATO, üç eski komünist ülke ile ge-
nişlemeye hazırlanırken. saldın amaç-
lı olarak gördüğü Varşova Paktı dokü-
manlannı da aynntılı bıçimde incele-
me olanağı buldu. Ancak Rusya'yı
kızdırmamak için bunu açıkça söyle-
mekten kaçınıyor.
Üst düzey bir NATO askeri yetki-
lisi, Varşova Paktı'nm saldın amaçlı
doktrinlerine karşılık NATO'nun her
zaman savunmaya dönük bir ittifak ol-
dugunu belirterek. "Bize kaülacakbu
ülkelerin ordulannın da bizün gibi dü-
şünme tarzını geliştirmeleri gereki-
yor
r
di>or. Macaristan Dışişleri Ba-
kanhğı NATO dairesinden Csaba Kö-
rosi de "NATO De bütünkşmede ön-
celikli görevlerimizden biri zihinleri
NATO tipi düşünmeje hazırlamakve
orduyu toplumun ulusal gücü haline
getirraek" görüşünü\urguluyor.
Çek, Macar ve Polonya ordulannın
yeniden yapılandınlmalan çerçeve-
sinde komünist dönemi generalleri
ordudan değışik yöntemlerle tasfiye
edildiler.
Orduya halen kuşkuy la bakılan Çek
Cumhuriyeti'nde bu tasfiye işlemi-
nin biraz daha acımasız yapıldığı be-
lirtilmekle birlikte. Çek ^ıınma Ba-
kanı Yardımcısı JaromirNovotni bu-
nu itiraf etmekten kaçınıyor. Novot-
ni, zaten emekliliği gelen generalle-
nn ordudan aynldığını savunuyor. An-
cak alınan bilgiler, Çek Cumhuriye-
ti'nde gizli servis ile ilişkisi bulunan
tüm generaller ve daha alt rütbeli as-
kerlerin ordudan tasfiye edildiği yö-
nünde. NATO'ya tam üyelik koşulla-
nnı peyder pey yerine getiren bu üç
eski komünist ülkeden Çek Cumhu-
riyeti, toplamı 240 olan asker sayısı-
nı 60 bine indirdi. Çekler tasfiye ile
birlikte 189 olan general sayısını da
24'e indirdiler.Macaristan'da ise ge-
nerallerin tasfiyesi biraz daha "insaf-
lı" oldu. Macaristan yeni anayasası-
na göre generallere, siyasi otoritenin
hâkim olduğu bır orduda çalışıp ça-
lışmayacağı seçeneği sunuldu ve is-
temeyen aynldı. Macaristan'da da 160
bin olan ordu varlığı NATO'ya uyum
kapsamında 60 bine ındirildi. Her iki
ülkenin de nüfusu yaklaşık 10'ar mil-
# Jşietme * Ehonomı m Mimarhk/Mühenslistik m
- H&ton Otel ve furizm
Burhaniye Mah. Resmi Efendi Sok. No:4 Altunizade 81210 Istanbul
Tel: (0216) 318 89 79-80 / (0216) 422 10 48 Faks: (0216) 318 70 21
Yeni üyelere silah taciri akını
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - 16 üyeli NA-
TO'nun üç ülke ile daha genişleme sürecindeki tar-
tışmalardan biri de. ortaya çıkacak mali porte üzerin-
de. Bu konuda yapılan tahmini araştırmalar birbirin-
den çok farklı rakamlan ortaya çıkartıyor.
NATO'nun genişlemesinde mali yükü ölçüt alan
ABD Kongresi'nin, genişlemenin faturasını 125 mil-
yar dolar çıkartması abartılı olarak değerlendiriliyor.
Saygın araştırma kuruluşlanndan Rand Coopera-
tion'ın çalışmasına göre ise genişleme 10 ila 12 yıl
içinde 20 milyar dolara mal olacak. Amerikan yöne-
timinin araştırması, bu miktan 28 ila 35 milyar dolar
olarak gösteriyor.
NATO'ya en fazla katlayı, sırasıyla ABD (yüzde
28), Almanya (yüzde 24) ve Ingiltere (yüzde 19) sağ-
lıyor. NATO askeri yetkilileri, ittifaka katkı payı art-
tıkça söz konusu ülkenin nüfiızunun da arttığıru anım-
satıyorlar.NATO'nun genişleme sürecinde ittifaka en
fazla katkıda bulunan ülkeler, bütçelerinden çıkacak
paralan kara kara düşünüp, getireceği siyasi avantaj-
İar ile teselli buluyor. Genişleme süreci, yeni silah pa-
zarlan bulan silah tacirlerinin iştahını kabartıyor. Po-
lonya, Çek Cumhuriyeti ve Macaristan'ın Batılı silah
tacirlerinin uğrak yeri haline geldıği gözleniyor.
yon. Sivillerin kontrolünde bir yapı-
lanmaya giden eski komünist ülke-
lerdeki ordulann en büyük sorununu
ise, yetişmiş genç personelin sivil sek-
töre geçmesi oluşturuyor.
Başta ABD, tngiltere ve Almanya,
çok önceden genişlemeye karar ver-
diğı bu üç ülkede albay rütbesindeki
askerleri yoğun eğitimden geçirdi. Bu
ülkelerde eğitim gören ve yaşlan 4O'ı
bulan genç askerler şimdi general rüt-
besiyle ordulannın üst kademesini
oluşturuyorlar.'
Ordunun sivil kontrolü
Ordulann sivil kontrolü çerçeve-
sinde, Çek, Macaristan ve Polonya
savunma bütçeleri parlamentonun sı-
kı denetimi altrnda ve sivil atamalara
ağırlık verilmiş durumda.
NATO'ya üye olacak ülkelerde zo-
runluaskerük hizmetine alternatif mo-
del de geliştirildi. Buna göre, asker-
lik yapmak istemeyen gençler asker-
lik süresinden daha fazla süreyle bir
sosyal hizmet kuruluşunda görev yap-
mak zorundalar.
16 NATO üyesi arasında Genelkur-
may Başkanlığı Savunma Bakanlı-
ğı'na bağlı olmayan tek ülke Türki-
ye. NATO askeri yetkililen sivil ma-
kamlann onayı olmadan da karar ala-
mıyorlar.
Ust düzey birNATO yetkılisi, 16üye
ülkeden ^taızoa Türkiye'de Genelkur-
may Başkanlığı'nın Milli Savunma
Bakanlığı'na bağlı olmamasının so-
run yaratrp yaratmadığı yolundaki so-
nıya şu yanıtı veriyor: "Bizim açunız-
dan Türkiye'de ordu ile çalışmak bir
sorun\aratmiyor. Sorun Türk-\unan
snnınbnnm çözümünde>aşanabifi>i)r.
Çünkü iki ülke Genelkurmay başkan-
lan kısa süre önce bir arava geldikle-
rindeYünanh generalin sivil otoriteden
talimat aiması gerekhordu. Dolayısıy-
la eşit platformda diyaktg yolm la as-
kerlerin sorunlannı çözmeleri zor-
laşıyor."
BİTTİ