Katalog

30TEMMUZ1997 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Türkmenistan doğalgazına ABD'den vize • ANKARA (AA>- ABD. Iran üzerinden Türkiye'ye yapılması planlanan boru hattının, Iran'a karşılık uygulanan uluslararası yatınmlara aykın olmayacağını bildirdi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jim Foley, Türkiye'nın doğalgazı tran'dan değil Türkmenistan "dan alacak olması nedeniyle, Iran üzerinden geçecek boru hattının "yaptınmlara aykın davranma" anlamına gelmeyeceğini belirtti. Foley, gazın Hazar Denizi tabanından geçirilerek Bakü üzerinden dağıtılmasını desteklediklerini belirtti. Emlakbank döviz faiderini yükseltti 11 Ekonomi Servisi - Emlak Bankası, Döviz Tevdiat hesaplanna uygulamakta olduğu faiz oranlannı yeniden düzenledi. 1 ağustostan ıtibaren geçerli olmak üzere bır ÜSD Dolan'na vadesiz yüzde 2, bir aylık yüzde 6.5, 3 aylık yüzde 7.5, altı aylık yüzde 8.5, 12 aylık yüzde 9. bir yıl vadeli aylık faiz ödemeleri yüzde 7.5 şeklinde nygulanacak. Dış ticaret açrğı geriliyor • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dış ticaret açığı. ocak- mayıs dönemınde geçen yalın aynı dönemıne göre yüzde 2.7 oranında azalarak 7 mılyar 833 milyon dolara indi. Aynı dönemler ıtibanyla ihracat yüzde 9.4 düzeyinde, ıthalat yüzde 3.6 oranında arttı. Ocak-mayıs döneminde ihracat, geçen yılın a>Tiı aylanna göre yüzde 9.4 artarak 9 milyar 789 milyon dolara çıktı. Aynı dönemler itibanyla ithalattaki artış ^ûzde 3.6 oranında kaldı. BU"d^»emde 17 milyar 623 milyon dolarlık ithalat yapıldı. BP, Türkiye LP6 pazarında • Ekonomi Servisi - BP- Mobil Akaryakıt Ortaklığı, Brawley Investments Ltd.'in Türkiye LPG pazanndaki faaliyetlerine katılması konusunda prensip anlaşmasina vardığı bildirildı. Yapılan açıklamada söz konusu anlaşmanın BP'ye Türkiye'de hızla gelişen LPG pıyasasının tüm alanlannda faaliyet imkânı sağlayacağı belirtıldi. BP ve Bravvley arasında vanlan bu prensip anlaşmasının eylül ayında sonuçlandınlması bekleniyor. Alternatif konsey arayışı • ANKARA (AA) - Türkiye Kamu -Sen Sendikası Genel Başkanı Resul Akay, hükümetin açıkladığı Ekonomik ve Sosyal Konsey'de emeklilerin, ihracatçılann ve tüketicilerin yer almamasını eleştirdi. "Emeklilerin maaş kuyruğunda öldügü tek ülke Türkiye" diyen Resul Akay, emeklilerin konseyde mutlaka yer alması gerektiğini kaydederek konseyde kendilerinin de temsil edilmelerini talep edeceklerini, kabul edilmedikleri takdirde alternatif konseye destek vereceklerini bildirdi. OECD'den şaşırtan rapor • İSTANBLL (AA) - OECD tarafından hazırlanan "'tstihdamın Genel Görünüşü '97'" konulu rapora göre. Türkiye'de 1984-94 yıllan arasında ortalama yüzde 8 olan ışsizlik oranı, 1995'te yüzde7.5'e, 1996'daise yüzde 6.5'e indi. Geçen yıl bu oran OECD ülkelerinde yüzde 7.5, AB üyesi ülkelerde ise 11.3 olarak gerçekleşti. Türkiye'de işsizlik oranının bu yıl yüzde 6.6'ya yükseleceği. ancak 1998'detekrar 1996 sevıyesine ınerek yüzde 6.5 olacağı da tahmin edilıyor. Devlet Bakanı Işın Çelebi, ihracat politikalannda Eximbank'a eski etkinliğini kazandıracak Çelebi mirasına sahip çıkıyor HAYRİYE MENGÜÇ Ihracattan sonımlu devlet bakan- lığı görevıne gelir gelmez, ihracat politikalannın oluşturulması yö- nünde çalışmalara başlayan Işın Çelebi, Eximbank'a büyük ağırlık vererek. eski etkinliğine kavuştu- racaklannı açıkladı. Eximbank'ın ekonomıdeki yeri- nın "küçük" kaldığını belirten Devlet Bakanı Çelebi. "1989'da bakanlık yaptığım dönemde Eximbank'ta oluşturduğum sis- temler büyük ölçüde aynı kal- mış. Bankaya yeni bir dinamizm getireceğiz" dedı. Eximbank"ın sermayesini 15 tnlyondan 50 trilyon liraya çıkar- dıklannı ifade eden Çelebi, bukay- nağın dış kredi kullanımında ve it- halattan alınan yüzde 6 Kaynak Kullanımı Desteİcleme Fonu'ndan bankaya aktanlacağını kaydetti. Çelebi, böylece güçlendirilen ser- maye yapısıyla Exımbank'ın ihra- catın finansmanında daha aktifbır rol oynayacağını belirtti. Çelebi, REFAHYOL hükümeti döneminde TLbazında 2.4trilyon ve 350 milyon dolar civanndaki kredisi onaylanmış ödemelerin, ey- lül ayında ıhracatçılara yapılaca- ğını söyledi. Bu ödemelerin son dört hafta içinde yurtdışından sağlanan 300 mihyon dolarhk kaynakve 100 mil- yon dolarlık Merkez Bankası rees- kontu kullanarak sağlanacağını belirten Devlet Bakan Çelebi, şöy- le konuştu: "Enkaz edebiyatın- dan hoşlanmıyoruz ama REFAH- YOL hükümeti seçim ekonomisi uyguladığı için dengeieri bozdu- ğu bir gerçek. Şeker pancarına yüksek destekleme alımlan yapa- rak ve Tüpraş üriinlerindeki zam- ları geciktirerek seçim ekonomi- si uyguladılar. Şimdi yapısal re- formlar y apmak için önce ekono- miyi gerçek bazına oturtmak la- zım. Vergi reformu için de hazır- lık çalışmalanmız devam ediyor." Çelebi aynca, bütün olumsuz- luklara rağmen bütçe açığının 2 katnlyon civannda tutulacağını be- lirterek, 1.5 katrilyon düzeyinde bir ek bütçeye ıhtiyaç olduğunu da sözlerine ekledi. thracatta Avrupa Birliği ve GATT normlanna uygun bir teşvik me- kanizması getireceklerini ve bu an- lamda Romanya, Macaristan. Çekoslovakya serbest ticaret anlaşmalannı tamamladık- lannı ifade eden Bakan Çelebi, lsrail ve Po- .< " lonya anlaşmalarının da devreye gıreceğıni söyledi. Gümrük Kanunu'nu yenileyeceklerini de ifade eden Çelebi, şöy- le konuştu: "Böylece GB'den sonra kontrolsüz ar- tan ithalata bir düzen getireceğiz. Kalite kontrol ve standart- lara yönelik geçmiş dönemde yasalar çıkarıl- mamış ve Türkiye hiç- bir tedbir alamıyor. Çünkü ithalatını kontrole alacak AB normlarında bir kontrol mekaniz- ması yok." Çelebi Türki- ye'nin potansiyel bölgeleri olarak be- lirledikleri Denizli, Aydın, Aksaray, Niğ- de, Kırşehir, Ordu. Giresun ve Rize'yi kal- kınmada öncelikli yö- re kapsamına aldıkla- nnı belirtti. 'Enflasyonu yüzde 80 de tutacağız' ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - De\ltt Bakanı Işın Çelebi. enflas- yonu yüzde 80 se\iycsinde tutacak- İannı. bunun için alryapının hazır- landığını açıkladı. Bakan Çelebi, Mehmet Vıldırım başkanlığındaki İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yöne- tim Kurulu üyclerini kabul etti. Çele- bi, kabulde yaptığı açıklamada, enflas- yonu yüzde 80 seviyesinde tutma konu- sunda kararlı olduklarını bildirdi. Ek bütçe hazırlıklarını da ifade eden Çe- lebi, Yüksek Planlama Kurulu (YPK) ile Para >e Kredi Kurulu'nda bekleyen çok sayıda kararı çıkardıklarını ifade etti. Çelebi. özelleştirilen kuruluşlara ilişkin olarak da bir çalışma y apıldığını be- lirterek ''Bu kuruluşların ve- rimlilik analizlerini çıkart- tım. Sendikaları ve sek- tör temsilcilerini çağı- rıp bu analizlerin doğ- ru olup olmadığına ; , bakacağız" şeklin- de konuştu. Çele- bi, bavul ticare- tini geliştirmek istediklerine de işaret ede- rek Laleli esnafına ^ tek tip ay- y ıldızlı for- ma giydire- ceklerini sövledi. Gelirler Genel Müdürlüğü'ne Saygılıoğlu atanacak KDV kararname bekliyor SEDA OĞUZ Yenı hükümetin işbaşma gelir gelmez kaynak ihtıyacının karşı- lanmasında gündeme gelen KDV oranlarının yükseltilmesi konu- sunda, Maliye Bakanlığı'nın de- taylı bir çalışmaya girmediği, ko- nunun Gelirler Genel Müdürü'nün atanmasından sonra ele alınacağı belırtiliyor. Gelirler Genel Müdürü Hasan Basri Aktan 'ın yerine Hazine es- ki Müsteşar Yardımcısı Nevzat Saygılıoğlu'nun atanmasına iliş- kin kararnamenin ise Cumhur- TEMÎZEL'DEN BÜTÇE TALİMATI Hedefler revize ediliyor ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Maliye Bakanlığı, perso- nel giderieri başta olmak üzere ba- zı bütçe ödeneklerinin tamamı- nı serbest bıraktt. Buna göre, serbest bırakma oranı personel giderlerinde, üc- retlerde, ikramiyelerde, katma bütçeli idarelere yapılacak Hazi- ne yardımlan ile yükseköğretim kurumlannın cari hizmet maliye- tine devlet katkısında yüzde 100'e çıkanldı. Maliye Bakanı Zekeriya Te- mizel'in imzasıyla genel ve kat- ma bütçeli kuruluşlara gönderi- len Bütçe Uygulama Talima- tı'nda, ekonomideki gelişmele- rin, fıyat artışlan, büyüme, kamu açıklan, döviz kuru gibi tüm ekonomik hedeflerin yeniden re- vize edilmesini zorunlu kıldığı bildirildi. Ekonomide dengelerin sağ- lanması için öncelikle kamuda mali disipİininsağlanmasıgerek- tiğine dikkat çekilen talimatta, bu yılın ilk yansında, kamuda mali disiplinin kaybolduğu, denk bütçe hedefine rağmen çok yük- sek seviyelere ulaşan bütçe açık- lannm ortaya çıktığı, bazı har- camalar için bütçede öngörülen ödeneklerin tamammın kullanıl- dıgı belirtildi. Talimatta, "1997 yılının ilk yansında ekonomide bozulan bu dengelerin, yılın ikinci yansında yerli yerine oturtul- ması ve kamuda mali disip- linin yeniden sağlanması gerek- mektedir" denildi. başkanı Süleyman Demirel'in ım- zasını beklediği kaydediliyor. Koalisyonun DSP'li Maliye Ba- kanı Zekeriya TemizePin, DYPMi Ekonomiden Sonımlu De\iet Ba- kanı Güneş Taner'in aksine KDV oranının yükseltilmesine olumlu bakmadığını hatırlatan konuyla il- gıli kaynaklar, bakanın oluştura- cağı "yeni ekibin" bu konuda ça- lışma yapacağına dikkat çekiyor- lar. Bu çerçevede hazırlanan, Nev- zat Saygılıoğlu'nun Gelirler Ge- nel Müdürlüğü'ne atanmasıyla il- gili kararnamenin ise "bugün ya- rın" cumhurbaşkanının onayın- dan geçmesi bekleniyor. Maliye çevreleri, tecrübeli bü- rokrat Saygılıoğlu'nun önerilere açık oldugunu belirterek Gelirler Genel Müdürlüğü'ne getirilme ka- rannı "isabetli" olarak değerlen- diriyor. Öte yandan, KDV oranlannda değişikliğe karşı olan Bakan Te- mizel'in, lüks tüketim mallannın kapsamı konusunda tereddütleri olduğu belirtilirken, buzdolabı, çamaşır makinesi gibi yaygın kul- lanılan ürünlerin lüks kategorisin- de yer almaması gerektiği görüşün- de olduğu ifade ediliyor. Temizel'in söz konusu sektörlerdeki Koç ve Sabancı gruplannın tepkisini de dikkate aldığı ifade ediliyor. Devlet Bakanı Taner 'Enflasyonu ancak 1998'de düşüreceğiz' ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Devlet Bakanı Gü- neş Taner. bu yıl fiyat artış- lannın daha da yükselmesi- ni önlemek için çalışacakla- rını. enflasyonu düşürmek için ancak gelecek yıl müca- dele edileceğıni belirtti. Ta- ner, Merkez Bankası ve Ha- zine Müsteşarlığı'nın ortak çalışma için bir protokol im- zalayacaklannı bildirdi. Taner, dün Ankara Sana- yi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Çağlayan ve beraberindeki heyeti kabu- lünde, ilk 1 aylık dönemlerin- Güneş Taner. de, devletin alacak-borç ıliş- kilerini.me\zuatlarını ince- ledıklerını. gelecek iki ayda da yenı yatınmlar için altya- pı hazırlıklarını başlatacak- lannı söyledi Taner. bu yıl fiyat artışlannın daha da yükselmesini önlemek için çalışacaklannı söyleyerek de daha önce yıl sonu için yüz- de 100 oranında açıkladığı enflasyonun gerçekleşeceği- nin mesajını verdi. Taner. enflasyonlamüca- deleyi 1998 yılında başlata- caklannı. gelecek yılın büt- çesinin 1997 sonunda hazır- lanacağını bildirdi. Bütçenin yasalaşmasının ardından, belirlenecek hedefler ve ra- kamlarçerçevesinde Merkez Bankası'nında 1998 için bir para programı açıklayacağı- nı belirten Taner, "1998'de, bütün bunlarla beraber, enflasyonu aşağı indirmek için çalışacağız" dedi. Hazine Müsteşarlığı ile Merkez Bankasf nın bugün bir protokol imzalayacakla- rını bıldiren Taner. Hazine \eZiraatBankası'nıngerek- sinimleri için Merkez Ban- kası kaynaklanna da gıdıl- meyeceğini söyledi. Yüzde 10-12 Kâğıda zam yapıldı ANKARA - tZMİR (Cumhuriyet Bürosu) - Hü- kümetin kurulmasının ardın- dan son l aylık dönemde akaryakıta yüzde 32, tüpga- za yüzde 17, şekere yüzde 35. telefon kontür fiyatlan- na yüzde 50 düzeylerine va- ran oranda yapılan zamlara kâğıt zammı da eklendi. SE- KA, dün kâğıt fıyatlanru yüz- de 12'ye ulaşan oranlarda art- tırdı. 1. hamur kâğıdın 60 gramiık bobin fiyatı yüzde 10 arttınlarak 116 milyon 800 bin liradan. 128 milyon 500 bin liraya çıkanldı. 2. hamur, imitasyon kraft, dos- yalık karton ve gn kartonun fiyatı yüzde 6 yükseltıldi. Bristol kartonun fiyatı yüz- de 12, kromo kartonun fiya- tı yüzde 10 arttınlırken, ki- tap kâğıdmın fiyatı yüzde 5 oranında yükseltıldi. Öte yandan, geçen hafta îzmir'de ekmek fiyatlannın yüzde 20 artmış olmasına rağmen. yeni fiyatlann kaçı- nılmaz olacağı belirtildi. tzmir Ticaret Borsası Yö- netim Kurulu üyesi L'ğur Er- gener, "Buğday ithalatın- dan alınan gümrük vergisi oranı önce haziran ayında yüzde 15'ten yüzde 35'e, bu hafta ise yüzde 45'e çıkanl- dı. Ekmeklik buğday fiyat- lannın eylül ayı sonlarına kalmadan 45 bin liraya ve daha yukarı çıkması şaşır- tıcı olmayacaktır" dedi. Nadir'den GAP'a tekstil yatınmı ŞANLIURFA (AA) - Kıbnslı ün- lü işadamı Asil Nadir gözünü GAP'a dikti. Nadir'in, GAP'ta bir ıla üç milyar dolar harcamayla entegre teks- til tesisleri kuracağı açıklandı. Şan- lıurfa Valisi Şahabettin Harput, özel sektörün bölgeye büy'ük yatınm- larla gelmesinin işsizlik sorununu çözeceğini belirterek "İşadamlan- mıza yardıma hazırız" dedı. Vali Harput. 1995 yılı nisan ayın- dan itibaren sulu tarıma geçilen GAP'ta, her yıl sulu tanma açılan alan miktannın arttığını. bunun so- nucu olarak da başta pamuk olmak üzere sanayi ürünlennin üretıminde de önemli artışlar sağlandığını söy- ledi. Vali Harput, bölgede yetiştinlen sanayi ürünlerinin yine bölgede iş- lenmesini arzu ettiklerini, bunun hem sanayinin gelişmesini, hem de GAP'tan istenen sonucun alınma- sını sağlayacağını ifade etti. Sonuçlar 18 eylülde açıklanacak Netaş ye Beksa Avrupa Kalite Ödülü finalisti Ekonomi Servisi - Avrupa Kalite Yönetımi Vakfı (EFQ\1). A%Tupa Kalite Ödü- lünde fınalist olarak seçılen şirketleri açıkladı. Ödül için, Tıirkiye'den bü\-ük şırketler kategorisinde Netaş. küçük ve orta büvüklükteki işletme- ler (KOBİ) kategorisinde de Beksa Çelık Kord Sanayıi aday gösterıldi Büyük ödü- lü kazananlann. İsveç Kra- lıçesı tarafından 18 eylülde Stokholm'de düzenlenecek "Avrupa İş Mükemmeliye- ti Forumu" sırasında açık- lanacağı kaydedildi. "Büyük şirketler" kate- gorisinde Fransız-ltalyan SGS-Thomson Microelectro- nics. Fransız Sollac. Türk Ne- taş Northern Elektrik Teleko- münikasyon AŞ, İngiliz BT Plc, İngiliz National West- minser Life Assurance Ltd. ve yine İngiliz TNT Unıted King- dom bulunuyor. KOBİ kategorisinde ise Danımarka'dan D1EU, Al- manya'dan Landhotel Schind- lerhof. Macanstan'dan Pre- Cast Foundry Ltd, İrlandaclan D.D. Willıarnson,Ispanyaclan Gasnalsa, Isviçre'den ABB Semıconductors \e Türkı- ye'den Beksa Çelik Kord Sa- nayiı v e Ticaret AŞ yer alıyor. Açıklamada, tüm Avrupa'da binın üzerinde üst düzey yö- netıcınin Stocholm"deEFQM tarafından düzenlenecek "A\ - rupa İş Mükemraeliyeti Fo- rumu"na katılacağı belirtil- di. Avrupa Kalite Ödülü, 1991 yılında Avrupa Komısyo- nu'nun desteği ile önde ge- len Avrupalı şirketler ve EFQM tarafından oluşturul- du. EFQM. Avrupa'da İş Mü- kemmeliyetı ve Kalite Yöne- tımı'ne adanmış şırketlen be- lırley ıp ödüllendirmeyı amaç- lıyor. Oluşturulduğundan bu ya- na ödülü kazanan fırmalar ve kazandıkları yıllar da şöyle: "Brisa (1996), Texas Inst- roments Avrupa (1995), D2D Ltd. (1994), Milliken European Division (1993) ve Rank Xerox Ltd. (1992).'" Türk sanat müziği Veys FM'de dhûerûr VEYS FM 87.7 Erozyonu önlemek de vatanımızı savunmaktır. T.E.M.A. Türkiye Erozyonla Mücadele. Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı Tel: (0.212) 281 10 27 268 09 85 BENCE tZZETTİN ONDER Tekel Vergi Yüzsüzü mü? Tekel devlete gelir sağlayan bir kuruluş iken, dev- let Tekel'i vergi yüzsüzü olarak ilan ediyor. Bu du- rum anlaşılır gibi değil! Tam olayın içyüzünü araş- tırıp, etraflı bir etüt yapmak niyetinde iken, elime bir belge geçti. Daha fazla gecikmeden, izninizle, bu belgedeki bilgileri sizleıie paylaşmak istiyo- rum. Bu belge, Tütün Ekspeıieri Derneği Bültenı'nin, Ağustos-Eylül 1995 sayısının 15. sayfasında yer almaktadır. Tarıh eski gibi olsa da bence belgenin içeriği bugün dahi geçerlidir. Maliye, aynen bu yıl olduğu gibi, 1994 yılında da Tekel'i 20.8 trilyon TL tutarında vergi borçlusu olarak ilan etmış. Bültende verilen bilgiye göre, Te- kel 1994 yılında gerçekleştirmiş olduğu 76 trilyon TL'lik cirosu ile bu ölçüte göre Türkiye'nin üçün- cü büyük fırmasıdır. Vergi ve fonlar çıktıktan son- ra, aynı yılda, Tekel'in safi satış hasılatı 41 trilyon TL'dir. Yani Tekel kârlı bir kuruluştur. 1994 yılında, Tekel Türkiye'nin milli gelirine 54 trilyon TL'lik kat- ma değer sağlıyor. Yine aynı belgeye göre Tekel, 1994 yılında Hazine'nin gelirinin yüzde 5.2'sini sağlamış. Tüm bu veriler bir yana, Maliye'nin kayıtlarında görünen 20.8 trilyon TL'lik vergi borcu doğru. Ay- nı anda birbiri ile çelişen iki durum olamayacağı- na göre, olayın derinlerine inmemiz gerekiyor. Yine aynı belgeye göre 1994 yılında Tekel, ken- di gereksinimi için 44 bin ton tütün almış ve bu- nun için 1.5 trilyon TL para ödemiş. Bu sırada hü- kümetten gelen bir emirle Tekel, 233 bin ton tütü- nü almak ve bunun için de 13.5 trilyon TL ödemek zorunda kalmış. Tekel, aynı süreç ile 1993 yılında 197 bin ton, 1992 yılında 200 bin ton tütün almak zorunda bırakılmış. Bu tütünler için Tekel her yıl ortalama 3-4 trilyon TL'lik yatırım maliyeti ile de- po yapmak durumunda kalırmış. Bu hikâyeyi, detaya ginmeden kısa kesmek ge- rekirse, 1994 yılında Tekel'in destekleme alımları karşılığı devletten 30.8 trilyon TL alacağı, buna kar- şılık 20.8 trilyon TL'lik vergi borcu söz konusu. • • • Benzer durumla geçen yıl bizzat ben karşılaş- tım. Çok büyük limanlarımızdan birinde, üst dü- zey bir yetkili vergi ve sigorta borçları oldugunu söyleyince doğrusu şaşkınlığımı gizleyemedim. Zira, böyle bir limanın para basıyor olması gere- kirdi. Kaldı ki acaba ödenmeyen vergi ve sigorta paraları ile repo mu yapılıyordu! Şaşkınlığımı fark eden yetkili, merkezden zaman zaman faks ile na- kit para talebinde bulunulduğunu ve bu nedenle kendilerinin borçlarını yerine getiremediğini ifade etti. Acaba gerçek borçlu kim, açık kımin açığı? Hemen şunu ifade edeyim ki Tekel'i ve limanı kur- tardıktan sonra, açığı devlete yüklemek de doğ- ru değil. Kamu açığı, kavramla içeriği birbirinden çok farklı, aldatmaca bir tanımlamadır. SSK kayıtlarına göre de çok büyük bır olasılık- la, bu kuruma borçluluk açısından kamu kuruluş- ları öndedir. Salt bu yüzeysel verilere bakarak, eğer bir kasıt yoksa, basiretten yoksun bir önyar- gıya kapılarak hemen kamu kuruluşlarını suçlamak yanlış olur. Bu konuda gerçeğe ulaşmak için, ka- mu ve özel kesimde çalışanların ne oranda ve hangı ücretle kuruma rapor edildıklerinin; öden- meyen kesıntilerin işverenler tarafından hangi amaçla ve nerelerde kullanıldığının ayrıntılı bir bi- çimde saptanması gerekir. • • • Bir yanda tüm çalışanları ve gerçek ücreti ile ra- por eden, fakat merkezi devletin teşvik ve kredi olanaklarından giderek mahrum edilirken, bazı ek görevlerle "görevzararı"na itilen kamu kuruluşla- rının, diğer yanda ise kasıtlı olarak bildirim dışı emek istihdam eden, düşük bildirimde bulunan, kâr saiki ile oluşan kendi kararları dışında hiçbir dürtü ile harekete geçmeyen ve inanılmaz boyut- larda teşviklerle korunan, nihayet, ertelenen öde- meler nedenı ile birıken nakit fonları nasıl kullan- dığı denetlenemeyen özel kuruluşlann vergi ve si- gorta prim ödentileri bağlamındaki performans sonuçları aynı ölçütlerle değerlendirilemez. Kamuoyunu bu tür yanlış bilgilendirmeyi, özel- leştirme dayatma ve perdelemesi altında kamu- dan kaynak koparmaya çalışan yerli veya ulusla- rarası sermaye ve onun ajanları, kendi çıkarları açısından pek de doğru ve haklı olarak yapabilir. Ama iş devlete gelince değişır, çünkü devlet ya da hükümet, hiç değilse, tüm gruplara karşı tarafsız olmalıdır. diye düşünmek istiyorum. Acaba ben mi yanlış düşünüyorum, yoksa aca- ba, hükümet veya devlet hepimize eşit uzaklıkta değil de belirli gruplara daha mı yakın! Asgari ücret brüt 35 milyon lira ANIC\RA (Cumhuri- yet Bürosu) - Çalışma ve Sosyal Güvenlık Bakanı Nami Çağan. asgari üc- retin 1 Ağustos 1997 tari- hinden ıtibaren bir yıllık süreyle brüt 17 milyon 10 bin liradan 35 milyon 437 bin 500 liraya yükseltildi- ğinı açıkladı. Neti 22 mil- yon 943 bin 25 lira olan asgan ücretteki bır yıllık ar- tış oranının yüzde 108.3"e ulaştığını kaydeden Çağan, 1999 yılından itibaren yü- rürlük tarihınin 1 ocağa çe- kilmesi nedeniyle 5 aylık dönem için asgari ücrete yüzde 35'lik artış öngörül- düğünü bildirdi. Buna gö- re, 1 Ağustos 1998 tarihin- de de asgari ücret 47 mil- yon 840 bin 625 liraya yük- selecek. Çağan, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun dünkü toplantısırun ardın- dan yaptığı basın açılda- masında, 16 yaşından kü- çükler için asgari ücretın yüzde 107.8'lıkbırartışla ğünlük 997 bin 500 lira- dan 29 milyon 925 bin li- ra olarak tespit edildiğini bildirdi. Çağan, komisyo- nun bundan sonra asgari ücreti 1 ocakta yürürlüğe girmek üzere belırleyece- ğını açıkladı. Çağan, 1 Ağustos 1997-1 Ağustos 1998 tarihleri arasındaki yüzde 108'lık artış dışın- da 1 Ağustos 1998-1 Ocak 1999 tanhlen arasım kap- sayan 5 aylık dönem için yüzde 35'lik artış öngörul- düğünübelirtirken. "Böy- lece işçilerimizin herhan- gi bir kaybı söz konusu ol- maksızın, asgari ücretin başlangıç tarihinin yıl- başına alınması sağlana- caktır" dedi. Nami Çağan, gelir ver- gisinde özel indirim tuta- nnın yükseltilmesi yoluy- la asgari ücretin vergi dışı bırakılması konusunda ko- misyonda "temenni ka- rarı" alındığını bildirdi. Çağan. gazetecilerin soru- lan üzerine, reel artış ora- nının yüzde 30 oldugunu kaydetti. TİSK Genel Başkanve- kili Nihat Yüksel. 17 ay- lık bir süreçle asgari ücre- tin yürürlük tarihinin 1 oca- ğa çekılmesınin, özellikle ışyerlerinin bütçelennın sağlıklı belirlenmesı ve ekonomik verilerin bu ta- rihte belirlenmesi nedeniy- le olumlu bulduklannı an- lattı. Türk-lş Genel Eği- tim Sekreten Salih Kjlıç ise asgari ücretin 1996 yı- lında brüt 200 dolar, net 130 dolar düzeyinde oldu- ğu. yeni asgan ücretin ise brüt 221. net 143 dolara çıktığını bildirdi.