Katalog

SAYFA CUMHURİYET 11 TEMMUZ 1997 CUMA 8 DIŞ HABERLER ETA politacı kaçırdı • BILBAO (AA) - İspanya'da aynlıkçı ETA örgütünün, Bask bölgesınin Eruma kentindeki Halk Partısf nden bir encümen üyesini kaçırdığı ve Halk Partisi Hükümetı'nın. 48 saat içerisinde taleplerinı yerine getirmemesi durumunda, polıtikacıyı öldürecekJen tehdidinde bulunduğu bildirildi. Devlet radyosunun haberine göre. Bask bölgesinde yayımlanan Egın Gazetesi'ni arayan ETA adına bir kişi, politikacı Miguel Angel Blanco'yu (26). hükümetin, yüzlerce ETA mahkumunu. Bask bölgesindeki hapishanelere nakletmesini sağlamak amacıyla kaçırdıklannı söyledi. Plavsiç'in karam askıya alındı • BELGRAD (AA) - Bosna Sırp Cumhuriyeti'nde Anayasa Mahkemesı. Devlet Başkanı Biljana Plavsiç'in meclısi feshetme ve erken genel seçimlere gitme karanni askıya aldı. Sırp Haber Ajansı'nın bildirdiğine göre, Anayasa Mahkemesı Plavsıç'in meclisin feshi karannı görüşürken ara karannı dün açıkladı. Bu karara göre, meclisin feshı ve Eylül başında genel seçımler yapılması karan geçici olarak askıya alındı. Mahkeme'nin nıhaı ve kesin karannı önümüzdeki günlerde vermesi bekleniyor. Kıbrıs-AB üyeliği • BRÜKSEL (AA) - Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'nun, Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti. Slovenya. Estonya ve Kıbns Rum Kesimini'nin bırliğe üyelik görüşmelenne başlanması için AB'ye tavsiyede bulunulması konusunda prensipte anlaşmaya vardığı bildirildi. Reuters Ajansı'nın haberine göre. ismi açıklanmayan üst düzey bir AB Komisyonu yetkılisi yaptığı açıklamada, 5 Doğu Avrupa ülkesı ve Kıbns Rum Kesimi'nı ıfade ederek, "karar, beş artı bir" dedi. Ajans aynca, haberin, yine ismıni açıklamadıği başka bir komsiyon yetkilısı tarafından doğrulandığını ıfade erti. Libya yaptırımlara uymayacak • NEVV YORK (AA) - Lıbya, kendısıne 1992'den beri uygulanan uluslararası yaptınmlara artık uymayacağını bildirdi. BM'deki Libya temsilcisi Abuzid Ömer Dorda, BM Güvenlik Konseyi'nin uluslararası yaptınmlan uzatma karannı oybirliğıyle almadığına işaret ederek. "Bundan böyle bu yaptınmlar yokmuş gibi hareket edeceğiz.. Önümüzde Arap kardeşlerimizle inceleyeceğimiz birçok seçenek var." dedi. Almanya'da operasyon • BIELEFELD(AFP)- Alnıan polısi. aylar süren çalışmalar sonucunda bir • uyuşturucu çetesinin 6 Kürt kökenli Türk vatandaşı üyesini yakaladığını açıkladı. Polıs açıklamasında, Kuzey Ren Vestfalya ve Saksonya eyaletlerinde gerçekJeştirilen operasyon sırasmda gözaltma alınan 55 Kürt'ten 6si hakkında tutuklama emri bulunduğu belırtildi. İtalya'nın güneyindeki Bari'de de polıs, Türkiye, Almanya ve İtalya arasında bir örgüte mensup 2 kişinin tutuklandığmı açıkladı. Cezayip'de yine vahşet • CEZAYİR(AA)- Cezayir"in başkenti Cezayir'in 20 kılometre güneyindeki Bugara yakınında 9 ve 10 yaşlannda iki çocuk boğazı kesilerek öldürülmüş halde bulundu. İki çocuk dağda koyunlanm otlatırken teröristler tarafindan boğazlandı. Önceki gün Belcourt'da bir sinemada meydana gelen patlamada yaralanan bir kişı hastanede öldü. Patlamada 20 kişi de yaralandı. Kuzey Kore'de açlığın acısuu en çok çocuklar çekiyor. Kuzey- Kore ABD\i ülkedeki açlığı Pyongyang yönetimini köşeye sıkıştırmak için kullanmakla suçluyor. ASEAN üyeliği Güney'e sığınan Kuzey Koreli parti ideoloğu Hwang Cang Yop 4 K. Kore salchracak'Dış Haberler Servisi - ABD'nın arabuluculuk gırişımlennı yoğunlaş- tırdığı v e "Kore yanmadasında ba- nş rüzgâıian esmeye başüyor*1 de- nilen bir dönemde Kuzey'ın Gü- ney'e yıldınm saldın planladığı ile- ri sürüldü. Pyongyang yönetiminin önde gelen ideologlanndan bıriyken geçen nisan ayında Güney Kore'ye sığınan HvvangCang Yop. ciddi bir açlık tehlikesiyle karşı karşıya bu- lunan Kuzey Kore'nin Güney Ko- re'yi işgal etmeyi tek çare olarak gör- düğunü belirtti. Geçen şubat ayında dünya bası- nını uzun süre meşgul eden bir ka- çış gerçekleştırerek önce Pekin'e sonra Filipinler'e ve sonunda Gü- ney Kore'ye geçen Kuzey Koreli ideolog Hvvang Cang Yop. dün dü- zenlediğı basın toplantısında *Ku- zey'in savaş hanrlığı inanılmaz bo- • Kuzey'in Güney'e bir yıldınm saldın planladığını öne süren Hwang, açlık içindeki ülkesinin savaşı tek çare olarak gördüğünü söyledi. Mitiarda*" dedi. Kuzey Kore'de ik- tidardaki lşçi Partısı'nin üst düzey sekreterlerinden olan Hwang, Ku- zey'in yıldınm bir saldınyla tüm Güney'i işgal etmeyi planladığını bil- dirdi. Hvvang, Pyongyang'ın Gü- ney Kore'de 37 bin asker bulundu- ran \Vashington'un müdahalesine firsat tanımayacağını da sözlerine ek- ledı. İdeolog Hvvang "Kuze>'inke- sin tavn, bir savaşın kaçuulmaz o(- duğu yolundadır. Kuzey asla Gü- ney'in tek başına gelişmesine izin vermeyecektir. Seul'e birild bomba atmadan da ölmeyecektir" dedi. Seul'e geldiğınden bu yana Gü- nev Kore istihbarat servisince ko- ruma altmda tutulan 74 yaşındakı Hwang, Kuzey Kore'nin silah ba- kımından kendı kendine yeter du- nımda ve topyekun bir savaşa ha- zır olduğunu bildirdi. Güney Kore gizli servisi. Hvvang'ın ifadelerine dayanarak yaptığı açıklamada. Pyongyang'ın Güney Kore ordusu üniforması giymiş komandolarla sınıra saldırdıktan sonra başkent Seul'e yoğun bombardıman ger- çekleştireceğini öne sürmüştü. Daha önce düzenlediği basın top- lantısında. Kuzey'in bir nükleer sal- dın planladığını ilen süren Hvvang'ın dün bu ıddialannı yinelemediği dık- kat çekti. Hvvang, tüm Güney Ko- re'de naklen yayımlanan basın top- lantısında. "Kuzey'in niikkersilah sahibi olduğunun iilkede herkes ta- rafindan bilinen bir gerçek olduğu- nu ancak kendisinin şahsen bu silah- lan görmediğinr kaydettı. SeuTde köstebek avı Güney Kore yönetimi. Kuzey Ko- re İşçi Partisi Sekreteri Hvvang Cang- Yop'un uyanlannm ardından ülke- de Kuzey Koreli casus avı başlattı. Seul 'den üst düzey istihbarat gö- revlisi Eom Ikk- Cun, Hvvang'ın kendilerine Güney Kore'deki casus- lann adlannı verdiğini ve bu kişi- lerin aranmakta olduğunu bildirdi. İstihbarat görevlisi. bu casuslann Kuzey'e bilgi sızdırmanın yanı sı- ra. Güney Kore'de toplumsal kan- şıklık doğurmak için de çalıştık- lannı belirtti. Kamboçya'ya erteleme cezası• Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği, Burma'yı üyeliğe alırken Kamboçya'yı bekletme karan aldı. ABD ve Almanya bu ülkeye yapılan yardımlan askıya aldıklannı bildirdiler. Dış Haberler Servisi - ABD yönetimi- nin Kamboçya Eşbaşbakanı HunSen'i fi- ili darbe gerçekleştirmekle suçlamasının ardından Güneydoğu Asya Ülkeleri Bir- liği (ASEAN ). Kamboçya'nm bırliğe üye- liğini erteledi. Malezyahaberajansı Ber- nama'nın bildirdiğine göre, ASEAN ülke- leri dışişleri bakanlan. Kamboçya'nın üye- lığini ertelerken Laos ve Burma'nın daha önce planlandığı gibi 24 temmuz tarihin- den itibaren üye olmalannı onayladılar. Laos ve Burma ile birlikte Kamboçya'nın da üyeliğe alınmasını daha önce kabul eden ASEAN'ın. bu ülke ile ilgili karan- nı geçen pazar günü îkinci Başbakan Hun Sen'in, Birinci Basbakan Norodom Rana- riddh'i kanlı bir şekılde devirmesi uzeri- ne değiştirdiği dikkat çekiyor. Ülkenin kuzeyındeki Siem Reap kenti yakınlannda, Eşbaşbakan Prens Rana- riddh'e bağlı güçlerle Eşbaşbakan Hun Sen'e bağlı güçler arasındaki çatışmala- nn sürdüğü bildirildi. Prens Ranariddh'in FUNCINPEC partısınin üst düzey yetki- lilerinin öldürülmekten korktuklan belir- tildi. ü'st düzey bırpartı yetkılisi "HıınSen ve Kamboçya Halk Partisi (CPP) Prens Ranariddh yanlılanna yönelikbir cadı avı başlattılar. Hepimizi yok etmek istiyorlar" dedi. Eşbaşbakan Hun Sen ıse darbe yapma- dığını belirterek Fransa'dan ABD'ye giden de\Tİk Eşbaşbakan Norodom Ranariddh'in ülkeye dönebileceğini, ancak kendisine karşı yasal işlemler uygulanacağını söy- ledi. Hun Sen, dün gazetecilere yaptığı açıklamada "Ben darbe yapmadım. Eğer darbe yapmış olsaydım, monarşi yerine cumhuriveti kurardım. anavasavı askıva Hun Sen darbe yapmadığıru söyledi. alırdım ve FUNCINPEC bakanlannı tu- tuklardım, ancak hiçbir şey eskisinden farklıdeğirdedı. Almanya ve ABD yardımı as- : kryaaldı ^ ABD ve Almanya. Kamboçya'da ikin- ci eşbaşbakan Hun Sen'in, birinci eşbaş- bakan Prens Norodom Ranariddh "i de- virmesını kınadıklannı belirterek, bu ül-. keye yönelik yardımlan askıya aldıkla- nnı bildirdiler. Almanya. aynca Kamboçya'daki vatan- daşlannın mümkün olan en kısa sürede bı^ ülkeyi terk etmelerini istedi. ABD Dı- şişleri Bakanlığı sözcüsü Nicholas Burns, Kamboçya'ya yönelik yardımprogramı- nı askıya aldıklannı belirterek, bunun, Hun Sen'e ve yandaşlarına, ABD'nin kendileriy le tıcaret yapmayacağı yönün-, de açık bir işaret olduğunu da kaydetti. Yalan haberlerle Kuzey Kore suçlandıBütün bu belgeler Washington'a ulasamadı mı? Çogunun hedefi Dışışlen Bakanlığı ve Beyaz Sa- ray'dı. Kore'de anlatageldığım bıçimde çatışmanın başladıgına ilışkin ilk telgraf Washıngton'a ulaştık- tan iki saat sonra Amenkan Dışışlen Bakanlığı Bır- leşmış Milletler (uluslararası banş ve güvenlık- tenbaşlıca sorumlu) Güvenlik Konseyi'nın olağa- nüstütoplanmasını istedi. Amenkan hükumeti Ku- zey Kore'nın •'bir saldın fîili'" ıçınde olduğunu ile- ri süren karar suretinı alelaeele hazırlayıp konseye sunmaya hazırlandı. Ancak BM'deki Amenkan he- yetinin o zamanki başkanı Charles Noyes bunu kon- seyın süreklı üyelennden Ingılız ve Fransız ve ay- nca geçıcı olarak seçılmışlerden Hınd. Mısır ve Norveç temsılcılenne göstennce beşı de "işgalden hangi tarafın sorumlu olduğuna ilişldn bir tavırta- kınmakta çok acete edildiği" gerekçesıv le itiraz et- tıler Noyes bu tepkılen kendı hükümetine hemen ve yazılı olarak bildirdi Buda7'ncicilttedir(s.l44- 145). Bunlar hem Kuzey in saldırdığına ilışkin ye- terli bılgı olmadığını söyiüyorlar. hem de çatışma- nın bir "iç savaş' nıtelığinde olduğunda ısrar ede- rek BM Antlaşması madde 39'da geçen "saldırr sözcüğünün buraya uygulanamayacağını ekliyor- lardı. Noyes kelımelen değiştirdi. Bu kez "sflahlı işgal" diyordu. Endonezya temsilcisi de savaşın kim ta- rafindan başlatıldığına ilişkın yeterli bilgı olmadı- ğı görüşündeydi Aslında Güvenlik Konseyfne doğrudan birbilgı de gelmıştı. Güney Kore'deki BM temsilcıliğınde görev li Amerikalı Austın'ın bildir- diğine göre. saldıny ı Kuzey başlatmıştı. Ama o bi- le çatışmanın 38'ınci paralenin ancak tek bir nok- tasında olduğunu belirlemışti Ne var ki bu rapor- Güneyın Haejıfyu ele geçırdiğını hiç söylemiyor- du. Nedenı şu olabılır: BM heyetının açık alanda gözlemcılen yoktu. ılk elden bılgi almıyordu. ra- poru da Güney kaynaklanna dayalıydı. Bu raporo tarihte konsey toplantısında okunmakla yetinildi Yugoslav delegesı ise. bir de Güney Kore temsilcı- sinin dinlenmesıni ıstiyordu Bu konuşma da BM belgelen ıçınde yayımlanmıştır (SPV 473/1950). Bu tepkılen karsılamay a çalışan Amenkan tara- fı karar suretindekı kelımelen degıştirmeye çaba- lıyor, ama Konsey uyelerimn çoğunluğu. olay ne olursa olsun, çatışmayı kım başlatırsa başlatsm. bu- nun bir "içsorun" olduğu kanısındaydılar. Birleş- mış Milletler'ın mudahalesi için sorunun "ulusla- rarası" bir boyutu olması gerekiyordu. Bu nokta- da konsey üyelennın kulaklanna şöyle bir "bilgi*' verildi: Güney ordusunun eline geçen tanklar Rus- lar taranndan kullanılmıştı. Bu ıddıa hiçbir BM belgesınde yer almadı. Yalnız Avustralya delegesi kendi hükümetine yazdığı telgrafta böyie bir şeyin söylendiğini nakletmiştı. Bu bılgi de Kore savaşın- da Avustralya'nın tavnnı ınceleyen Gavan Mccor- mack'in Soğuk Savaş - Sıcak Sav^ş adlı yenı kıta- bında var (s. 75). Öte yandan. bu ıddıa Fransız ve Mısır hükümetlerinin akhnı çeldi. Görüşlennı de- ğiştirip Amenkan karar tasansınıdesteklemeyeha- zır olduklannı söylediler. Ne var kı Prof. Quıckley bu konuda şunu diyor (1992): "Bu haber oldukça yanlıştı: çatışmalara herhangi bir Rus'un katıldığı kanıtlanmadı. Bu iddianın nıahsus mu kotanldığL bask bir yanlıştan mı kaynaklandığı hiçbir zaman beürfcnemeyecek.'' Böyie bir ısnada yennde yanıt v erecek kaynak Sovyetler Birliği olmalıydı. \rm onun delegesi de Çin Halk Cumhunyetf ne konseyde yer verilmıyor ve onun yerine küçük Formosa (Tayvan) adasında- ki yenik Çan Kay Şek yönetimi temsilcisi oturtu- luyor diye toplantılan bir süredır boykot edıyordu. Katılmış olsaydı. hem bu soylentılere karşı çıkacak hem de Amenkan karar tasansına olumsuz oy ve- rerek veto edecek. kısaca böyle bir karann alınma- sını engelleyecektı. Karar Sovyetler'in yokluğun- da geçti. Onemli bir soru şu: Madem saldınyı Sovyetler Güney Kore saldınsında yakalanan Kuzey Koreli esirler çınlçıplak soy ulmuş, sorguya götürüliiyorlar. Prof. Dr. Tûrkkaya Aiaöv uzey açısından Güneyle birleşme banşçı ve siyasal yoldan pekala olabilirdi. Böyle bir değerlendirme hem Amerikan Merkezi İstihbarat Orgütü (CIA) hem de İngiliz haber alma belgelerinde var. Her ikisi de Kuzeyin işgale gereksinim duymayacağı görüşünün altını çiziyor. Acaba bu Soğuk Savaş öğretiyle yetişmiş ve ilk elden belgelerden yararlanmayan bazı kişilerin gözlerini açmaya yarayacak mı? destekliyor ve Kuzeyin tanklanna kendi askerlen- nı yerleştıriyordu da, BM'deki delegesine toplantı- lan protestodan vazgeçip böylesine yaşamsal bir top- lantıya katılıp veto hakkını kullanmasmı neden ıs- temedi? Bu soru artık hep soruluyor - bu konuda konuşma ehliyetinı kendinde gören bazı kişilerce çok önemli dalgalanmalar izlenmiyor, bu arada bu nokta da gözlerinden kaçıyorsa da. Savaşın hukuksal dayanağı var mı? Dahası var Bntanya oyunu açıklarken koyduğu koşullar rahatsızlığının da göstergesidir İngiliz bel- gesi kanıtlann sınırlannı aşabilecek herhangi bir ey- leme ginşilmemesini ıstiyordu. Ne var ki bu karar ve onu izleyen kararlar .\merikan Başkanı Harry S.Truman'a Kore'ye asker yollama olanağı verdı. Olay bir savaş konusuydu. Bunun için Amerikan Kongresi 'nin savaş ilan karanna gereksinim vardı. Truman daha Birleşmiş Milletler karan alınmadan önce bıle Pasifik'teki 7'nci Filo'ya Kore çevresine gıtme emri vermişti. Birtakım Amerika siyaset ada- mı. bu arada önde gelen senatörlerden Robert Taft Truman'ın başlattığı savaşın "hiçbir hukuksal da- yanağı otmadığuır söyledi. Bu açıklama ıçın de Kongre Zabıaan'nın 96'ncı cildine (s.9320,9323) bakılabilir. Kore Savası adlı yeni (1987) kıtabın yazan Max Hastings'e göre Amerikan asken haber alma örgü- tü 1950 yazında Kuzeyin saldınsını beklemiyor. buna olanak tanırruyordu. Böyle bir ış için 15 tü- mene gereksinımlen vardı; oysa hazirandaki tü- men sayısı 6'da kalıyordu. Kuzey Güneyle birleş- mek istiyordu, ama bunu savaş dışı bir yoldan ger- çekleştırmeyı umuyordu. 30 Mayıs 1950 seçimle- n Güneyde Rhee'nın ne denlı zayıf olduğunu orta- ya koymuştu. Parlamentoda Rhee karşıtı büyük bir çoğunluk kendiliğınden oluşmuştu. Başka bir de- yişle, kuzey açısından güneyle birleşme banşçı ve siyasal yoldan pekala olabilirdi. Böyle bir değer- lendirme hem Amenkan (CIA) hem de İngiliz ha- ber alma belgelennde var. Her ikisi de Kuzeyin iş- gale gereksinim duymayacağı görüşünün altını çi- zıyor. Bu bilgiler Amerikalı yazarlar Cumings (s. 450). Hastings (57) ve Sorne'un kıtaplannda v ar (s. 65). Stone'unkıtabınınadıdaçokılginç: KoreSa- vaşuıın Saklanan Tarihi. Acaba bu yayın Soğuk Sa- vaş öğretiyle yetişmiş ve ilk elden belgelerden ya- rarlanmayan bazı kişilerin gözlerini açmaya yara- yacak mı' 1 Güney Kore'nin Cumhurbaşkanı Rhee'nin tav- nna gelince. Çatışmalan başlarmak ıçın yeterince nedeni vardı. Seçımler iktidannın sonunun gelmek- te olduğunu gösteriyordu. Ekonomi bir yıkıntıdan başka bir şey değıldı. Kuzeye karşı bir savaş bazı muhaliflerini kendı safina çekebilir, Amerika'nın desteğinı de kazanırdı. McCormick Soğuk Savaş, Sıcak Savaş başlıklı kıtabında (s. 90-91) bu yargı- ya vanyor. Kolko v e Cummgs'e göre. Rhee aske- ri malzemeyı sınıra taşmıış ve 1949 yazından beri 38'ıncı paralelı zorlamış, hatta geçmışti. Rhee'nin bu tavnnın "salgırgan" olduğunu bizzat Kore'deki Amenkan Kuvvetlen'nın Komutanı General Mac Arthur söylemişti. Bu bılgi Amerikan Senatosu, 82'nci Kongre. l'ıncı oturum, l'inci bölüm. s. 231 "de (1951) görülebilir. Öte yandan. gene Cu- mings'e göre. 38'ınci paralelin kuzeyinde bir sal- dınya yetmeyecek kadar çok az kuvvet vardı. Rhee'ye Amerikan desteği Rhee Amenkan desteğinden umutluydu. Ame- rikan Dışişlen Bakanlığı'nın başdanışmanlığından John Foster Dulles 18 haziranda Kore Ulusal Mec- lisi'nde yaptığı konuşmada kuzeyden bir saldın olursa Amerika'nın tepkı göstereceğini söylemiş- ti. Rhee sonra bakan olacak bu kişıden Amerikan desteğinin aynntılanm öğrenmek ısityordu. Dulles'ın bu konuşması Rhee'yi çok etkilemişti. Amerikan yazarlan Kolko ve Cumings'e göre. ancak Kuzey- le bir savaş Rhee'nin adamakıllı sarsılan durumu- nu düzeltebilirdi. Sılahlı çatışma başlayıp da ilk haberler güney başkentine ulaşınca. Seoul'deki .Amerikan Büyükelçisı 'nın bildırildiğıne göre, Rhee bir yandan fazla ilgili görünmüyor, bir yandan da Kore sorununun en ıyi bu biçimde çözümlenebıle- ceğıni söylüyordu. Bu tavır saldından korkan bir yöneticinin tavn degıl. Hiç değlıse. Cumings bu gö- rüşte Kuzey Güneye kaldıımayı aklından hıç ge- çirmedimi? 1958-64 yıllannda Sovyetler'i yönet- miş olan N S. Kruşçev'in anılanna bakılırsa (Rus- ya dışında Ingilizce olarak yayınlanan bu anı kıta- bını gerçekten o yazmışsa), Kim 11- sung Sovyet U-t derine -Rhee'nin baskısma karşı ezilen kardeşlerv neyardım ermek istediğini" söylemış. Bu sözler ne anlamagelır? Belki de bır müdahale ısteğı anlamı- na Ancak. Çuıckley nın dedığı gıbı. Hazıran 1950'de buna gerek kalmamıştı. Kuzey saldınyı daha önce düşünmüş olsa bıle. kanıtlar daha çok onun bun- dan daha sonra ve değışen koşullann baskısıyla vazgeçtiğidır Öte yandan. Kore'de çatışmabaslarbaşlamaz, Baş- kan Truman Sekizınci Orduyu Güneyin desteği- ne koşturdu. bir yandan da 27 haziranda BM Gü~ venlık Konseyf nden üyelen "silahfa saldınyı geri çevirme'ye destek olmaya çağıran bır karar geçırt- ti. Bu kararda da kimın saldırdığı belli değıldi. Çatışmalann kendine gelince. Güney kuvvetle-' n üstünde ağırbaskı olmayan Haeju kentinı kolay- ca terkettıler Bu durumda, Kuzeyliler başkent Se- oul'e açılan Lijongbu'yu da aldılar. Kuzeyin baş- kent yönünde hızla ılerlemesı bazılannda saldınyi da onun başlattığına ilışkin bır kanı uyandırdı. Bun- lann ikısı ayn şey ler. Ola kı. bu çabuk ilerleyişini ya da güneyin bu hızlı gen çekilmesinın başka bir' nedenı vardır. Cumıngs'e göre. Güneyin "simgesd karşı koy uşu kuşku çekidydL1 " Güney, başkenti bi-! le kuzey daha ortaya yetişmeden terketmişti. Gü-1 neyın hızla gen çekılmesı gerçekten kuşku venciy- dı. Quıckley'ye göre, Güney kuvvetleri kuzeyden daha kalabalıktı. Bu hızlı gerileme Kuzeyi de şa- şırtmıştı. Amenkan Sekizınci Ordusu da bu geri ce- kılışten yanaydı MacComack'a göre, Rhee ve Ma- cArthur önce Amerikan halkına ve sonra dünyaya durumlannm "umutsuz" olduğunu söylemek ısti- yorlardı. Bundan asıl Başkan Truman y ararlanacak- tı. Demek kı. komünızm "silahb sakünya geçmisti ve hızla ilerKyordu" Beyaz Saray Kongre'nın des- teğinı ve ıstediğı kabank askeri bütçeyi bu sayede alabılırdı. Mac Arthur guneylılerle birlikte Pusan'a çekil-1 di. Böylesine geniş bir yayılmaya hazırlıklı olma-; dığı anlaşılan Kuzeyin toparlanıp geri çekilenleri; ızlemesı bile zaman alıyordu. Cumings ve Quick- ley'nın şu sozlenne bakın. "Kuzey 25 hazirandabir! saldın tasarlamış olsa bile, fazla uzağa gitme niyet- lisi olmadığı anla^lıyor." Öy le ki, Sekizınci Ordu il^ güney kuv\ etleri karşı saldınya geçince, kuzey or- dusu dağıldı ve kaçtı. Kuzey bu hazırlıksızlığı si^ lahlı çatışmaya başlattığı görüşünü bu yönden de zayıflatıyor. Yukarda sözünü ettiğim kaynaklargös- teriyor ki, Kore Savaşı'nı hangi tarafin başlattığı öy- le sanıldığı gibi açık değıldir. Soğuk Savaş yıllan- nın betonlaşmış düşüncelerine sımsıkı yapışmak ye- nne. tanhın vebilimsel incelemeningereğine uya- rak yenı belgelen görmeli ve yeni yayınlan ızleme-I lidir. Kore efsanesi yalnız savaşı kirran çıkardığı tar-| tışmasıy la da sınırlı değildir. Örneğin. .Amerikan yö^ netimı askeri yönden müdahale edebilmek için bu çatışmaya "uhJSİararası"birnitelıkatfetmiştır.Hat-^ ta. bununla Tayv an v e Fransa"nın Vıetnam savaşıy-1 la bağlantılar kurmuştur. Kuşku yok ki. Araeri-, ka'nın sürekli sılahlanmasına olanak tanıyan "NSC! 68" başlıklı o son derece önemli belgenın dayan-] dığı dünyagörüşünün tüm Soğuk Savaşdöneminde itibar görmesınde Kore Savaşı'nın belirli ama ek-l sik, giderek yanlış bıçimde yorumu büyük rol oy- namıştır. Mac Arthur'un kuvvetlennın Güneyordu-! sunun on katı olduğunun bizzat Amenkan kaynak-, lanndabelirtılmesi, Kuzey ın Güneye saldırdığı ile-, ri sürülürken 38'ınci paralelin "uluslararası1 ' birsı-; nır muamelesı görmesi ama aynı Amerika'nın bu; çizgıyı geçerken bu kez onu "suni bir smır" diye tanımlaması. gene Amerika'nın Çın Halk Cumhu-ı riyeti'nı savaşa kanştırmak ıçın kışkırtması gibi il- ginç konularda son derece açık belgeler tarihın na- sıl incelenmesi gerektığine ilişkin dersler v erecek nıtelıktedır Bu önemli aynntılan başka yazılarda ele almak gerekebılır Hfn ;