Katalog

Cumhuriyet İmtivaz Sabibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmem: Orhan Erinç # Genel Yayın Koordınatörü. Hikmet Çetinkaya # Yazıışlerı Müdörleri: IbrahimYıldız (Sorumlu). Dinç Tayanç 0 Haber Merkezi Müdürü: Hakan Kara • Görsel Yönetmen: Fikret Eser Dış Haberler Şinasi Damşoğlu • Istıhbarat Cengiz Yddırun # Kültür Handan Şenköken • Spor Abdülkadir Yücelman 9 Makaleler. Sami Karaören 9 Düzeltme Abdullab Yazıcı • Fotograf: Erdoğan Köseoğlu • Bılgı-Belge: Edibe Buğra • Yurt Haberlen: Mehmet Faraç Yayın Kurulu. llhan Seiçuk (Bdşkaıı ı. Orhan Erinç, Oktay Kurtböke Hikmet Çetinkaya, Şfikran Soner, Ergnn Balcı, Dinç Tayanç, tbnüıim Yıldız, Orhan Bursalı. Mustafa Balbay, Hakan Kara. AnkaraTemsıkısr Mustafa Balbay # HaberMüdüro; Doğan Akın Atatürk Bulvan No 125, Kat 4, Bakanlıklar-Ankara Tel 4195020 (7 hat), Faks- 4195027 • tzmır Temsılcısı SerdarKızık,H.ZıyaBlv. 1352 S.23 Tel: 4411220, Faks: 4419117•AdanaTemsılcısı ÇetinYiğenoğlu, tnönüCd. 119 S NolKat:l,Tel:363 12 11, Faks: 363 12 15 Koordinalar AhmetKonılsan* Muhasebe Bülent Yener 9) tdare. Hüseyin Gûrer 0 lşletme: ÖnderÇeffli0Bügı-l§lem. Nail lnal 0 Bilgısayar Sistem: Mürüvet Çiler MEDYA C: • YöneUm Kunılu Başkanı - Genel Müdür. Gfllbln Erduran • Koordınatör Reoa I$ıtman # Genel Müdür Yardnncıs. Miae Akdağ Tel. 514 07 53 - 5139580-5138460-61,Faks 5138463 y ı ve Basan: Yenı Gun Haber Ajansı, Basın \e Yaytncılık \ Ş TQrkoca|ı Cad 39 41 Cagaloğhı J4334 Ist PK.246 lstanbul Tel ((M12) 512 05 0S (20 hat) Faks. (0-212)5138595 5HAZÎRAN1997 tmsak: 3.27 Güneş: 5.26 Öğle: 13.10 tkindi: 17.07 Akşam: 20.39 Yatsı: 22.29 Zeki Triko imaj katalojju • Haber Merkezi- Zeki Triko, top modelleri buluşturduğu imaj kataloğunu tamamladı. Cnlü modeller, TyTa Banks, Jeniffer Diaz, Emma Enckson \e Stefanie Bell'in yer aldığı kataloğıın çekimleri Anguilla adasında fotografçı Marc Kayne tarafından gerçekleştirildi. tngilizce ve Türkçe hazırlanan kataloğun çekimleri 11 ayda tamamlandı. Türk beyin takımı seçiliyor • İZMİR(AA)- Hırvatistan'ın Koprivnica kenrinde bu yıl 6.'sı yapılacak Zekâ Oyunlan Şampiyonası ve Kongresi'nde Türkiye'yi temsil edecek 4 kişiîik beyin takımı için başvurular 15 Haziran'da sona erecek. Uluslararası Zekâ Oyunlan Federasyonu Çalışmalan Türkiye Kolu Başkanı ve Türk Beyin Takımı Kaptanı Nevzat Erkmen, 23-26 eylülde gerçekleştirilecek şampiyonaya katılacak Türk takjmının, bu yıl da sınavla belirleneceğini, sınavlann 18 yaşını dolduran herkese açık olduğunu söyledi. Çevre Günü'ne tohumlu destek • Haber Merkezi - Dünya Çevre Günü etkinliklerine şirketler de katılmaya başladı. Karaca giyim fırması, çevre günü nedeniyle bugün mağazalanndan alışveriş eden herkese tohum hediye edecek. Şirket yetkilileri, tüm insanlann çevTe konusunda duyarlı olması gerektiğini belirterek, bu tür etkinlikleri sürdüreceklerini açıkladılar. Lazburnu yarışması • RİZE (AA) - Karadeniz insanı, yıllardır simgesi haline gelmiş olan uzun burnuyla şimdi de yanşmaya katılacak. Rize'de, 28-29 Haziran tarihleri arasında yapılacak olan 16. Rize Çay ve Turizm Festivali'nin düzenleme komitesı festivalde "Uzun Burun " yanşması yapılmasını kararlaştırdı. Festival K.omitesi üyeleri, böyle bir yanşmanın Karadenizlinin hoşgörüsünün açık bir delili olarak da görülebileceğini kaydettiler. Denizkupdu-97 Tatbikatı • GÖLCÜK (AA) - Deniz Kuvvetleri Komutanhğı'nın planlı tatbikatlanndan biri olan "Denizkurdu-97" başladı. Donanma Komutanı Oramiral Salim Dervişoğlu'nun sevkve idaresindeki gemiler, tatbikatın birinci safhası içın dün sabah erken saatlerde Gölcük, Erdek, Umuryeri ve Aksaz deniz üslerinden hareket etti. Sakatlardan eylem • KONYA (Cumhuriyet) - Tûrkiye Sakatlar Derneği Konya Şubesi Yönetim Kurulu. binalannda sakatlara yönelik mimari düzenleme yapmayan kamu kurum ve kuruluşlan ile belediye otobüslerine sakatlann binmesini kolaylaştıracak önlemlerin alınmaması nedeniyle bir dizi eylem yapacak. En ciddi doğal tahribatın 'yanlış ve kasıtlı imar uygulamalan'ndan kaynaklandığı belirtildi Çevreye zararın yapünmı yoktzmir Çevre Hareketi Avukatlan, doğaya zarar verenlere 1 milyon ile 1 trilyon lira arasında para cezası ile tecil edilmemek üzere 1 yıl ile 3 yıl arasında ağır hapis cezası verilmesini istedi. ASUMAN ABACIOĞLU İZMİR - Çevre yasalannı ih- lal edenlere ağır para ve hapis ce- zalan getirilmesi isteniyor. Ülke- mizde en ciddi doğal tahribatın 'yanhş ve kasıtlı imar uygulama- lan'ndan kaynaklandığı belirti- lerek müteahhit lobisi ile yasa- ma ve yürütme organındaki iş- birlikçilerin. imar aflanyla gel- miş geçmiş en büyük çevre kat- liamına yol açtıklan öne sürül- dü. Çevre mevzuatının, gecikme- li de olsa uluslararası çevre ko- ruma sözleşmelerinin büyük bir çoğunluğunun imzalanarak iç hukuk mevzuatına dahil edilme- sine karşın ülkemizde çevTe kat- liamı sürüyor. Çevreyi kirleten kişi ve kuru- luşlara karşı caydıncı özellikte yaptınm getiren bir maddenin olmaması, Çevre Kanunu'ndaki en büyük eksiklik olarak görü- lüyor. Bu nedenle çevre kirlili- ğine neden olan tüzelkişilerin yetkilileri ile özel kişiler hak- kında 'tecil edilemez ağır hapis cezalan' konuhnası isteniyor. Izmir Çevre Hareketi Avukat- lan, birçok maddede hapis ceza- sı düzenlemesi yerine tek bir madde önerisinde bulunuyor- lar: "Bu kanun ve bu kanuna da- yah olarakçıkaruan yönetmelik- İere aykın olarak çevreyi Idrlet- tiğj tespit edilen gerçek ve tüzel- lrîşilere, olayın boyutu ve niteliği değerlendirümeksuretiyle 1 mil- yon ile 1 trilyon lira arasında pa- ra cezası ile 1 yıl ile 3 yıl arasın- da ağır hapis cezası verilir. Ha- pis cezalan tecil edilemez. Meş- hut suçlann muhakemesi hak- landaki kanun uygulanır. Çevre suçuişieyen kamugörevüleri hak- kmda cezalar iki misli olaraktat- bik edilir ve Memurin Muhake- maO Hakkındaki Kanun uygu- lanmaz." 'Çevre Kanunu önemli değişikliğe uğradT Çevre konımacılar, 1980'ler- den sonra Çevre Kanunu dışm- daki mevzuatın 'yağma amao na'yönelik olarak önemli deği- şikliklere uğradığına dikkat çe- kerek şu görüşlere yer verdi- ler:"Örneğin 2634 No'lu Turiz- mi TeşvikKanunu 8. maddeyegö- re, Hazine arazikri ve ormanlar, Turizm Bakanlığı ve Orman Ba- kanlığı tarafından yaünmcüara tahsis edilmekte ve çıkanlan yö- netmeliklerle49yılhk irtifak hak- lan verilmektedir. Bu madde, Ege ve Akdeniz Bölgesi'nde yağ- macılartarafından çok i>i kulla- nılmış ve dünyanın en güzel koy- lan ve kıyılan iş bitiricilere peş- keş çekiİmiştir. Örneğin 6831 No'lu Orman Kanunu'nun 17. maddesinde, 23.9.1983'te 2896 No'lu kanunla getirilen ek fikra- larla devlet ormanlannın 49 Da 99yılhğına gerçekve tüzeuaşflere kullanma hakla verilmektediıf GtRESUN ŞEBÎNKARAHtSAR'DAKl MADEN TESİSLERİ, OTLAKLARI VE SU KAYNAKLAREVIOLUMSUZ ETKİLİYOR Kurşun zengiııleşti, doğa öldü İPEKYEZDAM GİRESUN-Giresun'un Şe- binkarahisar ilçesi yakınlann- da 7 yıldır faaliyet gösteren Etibank'a ait kurşun zengin- leştirme tesislerinin, zehirli ve tehlikeli atıklanyla Kelkıt havzasından Niksar ovasına dek çok geniş bir tanm alanı- nı tehdit ettiği öne sürüldü. Maden tesisinin atıklan yü- zünden geçen yıl yörede 150 büyükbaş hayvanın öldüğü belirtildi. Tesisleri işleten Ber- Oner'in sahibi Hasan Berkpı- nar ise ahklannflotasyonyön- temiyle katılaştınldığını ve çevreyi kirletmediğini savun- du. Etibank'a ait Çinkur şirke- ti tarafından 1992'de Ber-Oner Madencilik'e kiralanan kur- şun zenginleştirme tesisleri- nin, Şebinkarahisar'a bağlı Çağlayan Köyü'nde doğayı tahrip ettiği, otlaklarile su kay- naklannı olumsuz etkiledigi ifade edildi. 1990 yılında Eti- bank tarafuıdan kamulaştınla- rak maden işletme tesisi hali- ne getirilen arazilerinin değe- rinin çok altında bir para ile zorla ellerinden alındığını id- dia eden Çağlayan köylüleri, Şebinkarahisarlılar Vakfı ara- cılığıyla seslerini duyurmaya çalışıyor. Köylüler, krom, çin- ko, kurşun ve bakır madenle- rinin çıkanldığı tesislerde, si- yanürkullanılarak altın da çı- kanldığını ve çalışmalar sıra- sında ortaya çıkan zehirli ve tehlikeli atüdann hiçbir antma- ya tabi tutulmadan köyün he- men altından geçen dereye bı- rakıldığını söylediler. '150 ha^^an öldü' Zehirli ahklaryüzünden ge- çen yıl köyde 150 büyükbaş hayvanın öldüğünü anlatan köylüler, rüzgârlı günlerde bir havuzda bı- riktirilen katı atıklann toz kütlesi halinde havayı kirlettiğini ve çevreye kötü kokular yaydığmdan yakmdılar. Ber-Oner Madencilik'in 1990"h yılında Tepeltepe Köyü'nde tesis kurmak istediği- ni ileri süren Çağlayanlılar, şirketin bunda başanlı olamadığını ve köylülerle mahke- melik olduğunu belirttiler. Tepeltepe köy- lülerinin Ber-Oner Madencilik aleyhine 1990 yılında dava açtığını belirten Çağla- yan köylüleri, Başbakanlık Çevre Müste- şarlığf nın Şebinkarahisar Asliye Hukuk Mahkemesi'ne gönderdiği raporda da kir- liliği kabul ettiğine dikkat çektiler. Tanm alanlanyla birlikte yaşamlannın da tehlikede olduğunu söyleyen Çağlayan Köyü Muhtarlığı birinci üyesi Ramis Çağ- layan şunlan söyledi: "tneklerimiz doğuruyor, doğanlar bir gün yaşamadan iüihorlar. Ağaçlanmız>ap- rak bile açnuyor. Yaz aylannda tesisten öy- le bir koku getiyor ki durulacak gibi değiL Sorunun çözümü için birçok yere başvur- duk, ancak kapdar hep yüzümüze kapan- <h." Dereye bırakılan atıklann Kelkit havza- sını ve çevresini tehdit ettiğine dikkat çe- ken Çağlayan şöyle devam etti: "Aaklann bıralaklığı dere Kıbçkay Ba- rajı'na akıyor. Kelkit havr zasuıdaki çiftçfler de bu suyu kullanıvoriar. Biz önce bunlara direndik, ama jandarmaya haber verdüer. 9 kişivi karakola götürüp işkence yapnlar.r Ber-Oner'in sahibi Hasan Berkpınar. atıklann flotasyon yöntemiyle katılaştınl- dığını ve bir havuzda biriktirildiğini belir- terek çevreyi kirlettiklerine ilişkin iddiala- n reddetti. Berkpınar. çalışmalan sırasın- da çevreyle ilgili bir zarann olup olmadı- ğının fiziksel olarak görüldüğünü savuna- rak dereye herhangi bir atık verilmediğini iddia etti. Kullanılan malzemelerin çinko, kurşun ve kimyasal malzemeler olduğunu söyleyen Berkpuıar, bunlann sıyanür gibi sağlığa zararlı malzemeler ohnadığını sa- vundu. Berkpınar. köylülerin atıklar yü- zünden hayvanlann öldüğüne ilişkin iddi- alanna karşılık da "Hayvan her zaman ölür. Bu hayvan nasıl ölmüş, su içerken mi. ot- larken mi ölmüş? Geçen sene şap vanta, Şebinkarahisar'a bağlı Çağlayan Köyü halkı. Etibank tarafindan 1990 yılında kurulan ve 1992 yılında Ber-Oner Madencilik'e kiralanan kurşun zengmleştirme tesislerinin, doğayı tahrip ettiğini öne sürüyor. Ber-Oner'in sahibi Hasan Berkpmar (yanda en sağda) atıklann flotasyon yöntenüyle (üstte) katdaşbnldığuıı ve çevreyi khietmediğuıi savunurken, köylüler aüklann \öredeki tanm alanlannı ve sulan etkiledigi görüşünde. onunyüzünden ölmüştür" dedi. Berkpınar, arazi gasp iddiasına ilişkin de "Bu tesis sa- hası devlettarafindan istimlak edildi. Biz o zaman köylülerle anlaşma yoluna ghmek istedik, fakat anlaşmaimkânı ohnadı,o za- man istimlak edildi" diye konuştu. ANAP Gıresun Millervekili Rasim Za- imoğlu, Çağlayan Köyü'ndeki çevTe kirli- liğiyle ilgili inceleme yapılması için hertür- lü girişimde bulunacağını söyledi. Çevre kirliliğinin etkilerini değerlendi- ren Şebinkarahisar Devlet Hastanesi Baş- hekimi Op. Dr. Kürşat Erdem de kurşun ve çinko içeren atıklann etkisini hemen göstermediğini, ancak uzun dönemde do- kularda felç. beyinde ciddi hasarlara yol açabileceğine dikkat çekti. RASGELE / RAÎF ERTEM Kentte Doğada Bırakmıyor Politika Aylardır kent tutsağıyım. Sıkıldım, bunaldım. Ba- laban, barakam. Dayanamam. Düştüm yollara. Hava lodos. Gökyüzü karardıkça kararıyor. Bulut- lar gözyaşlarını tutamıyor, ağlıyor. Yağmur oluyor göllere, ırmaklara. Yollar çamur. Geç kaldım. Yalnızım. Hava kararmadan varmalı- yım. Merak ederler, beklerler. iştegekjim. Kamil, Mehmet, Lütfü'nün Mehmet. Bir de Emin. Çatalca, Ahmetbey takımlarını sordum. Tekirdağ'a gitmişler. Deniz Baykal'ı karşılamaya. Osmaniye takımı. Semih de gelmiş. Yağmur inceden inceye yağıyor. Güneş bir görü- nüyor, bir kayboluyor. Yağmur topluyor, yağmur. Bir kızıllık çöktü. Gökkuşağı. Yağmur kuşağı da de- niF ya. Gökyüzünü ikiye böldü. Tam tepemizde. Yeryüzünün, gökyüzünün bütün renklerini taşıyor. Bir yanında kara bulutlar. Yağmur döküyor. Bir yanında güneş. Işık saçıyor. Bir elimiz yağmurda, bir elimiz ışıkta. Terkos'ta. Göl uzanıyor. Yarısı yağmur altında kıpır kıpır. Ya- rısı suskun uzanıyor. Pınl pırıl. Yan yana, iki ayn dünya. Bizler de kendi dünyamızda. Çıt çıkmıyor. Doğay- la baş başa. Bir üveyik savruldu geldi. Sessizliği deldi geçti. Göz göze geldik. Yine de konuşacak tek kelime bulama- dık. Bu olguyu ancak yaşayanlar bilir. Akşam karanhğı inmeye başladı. Bülbül sesleri or- talığı kapladı. Söyleşinin böylesi. Ancak dostlar ara- sında olur. Bir müzik demeti. Şarkılar türküler hiç ka- lır. Ancak doğada yaşanır. Doğanın müziği. Notalara sığmıyor. Akşam karanhğı, geceye döndü. Gece yırtıcılan- nın sesi. Yatın diyor. Yattık. Deliksiz bir uyku.- Sabah. Yeni bir gün başlıyor. Yine bülbül sesleriy- le. Bulutlar gitmiş. Yağmur durmuş. Yeni güne tekne sefasıyla başladık. Öğleye doğ- ru Çatalca, Ahmetbey takımlan geldiler. Söyleşilor politikaya döndü. Umut arayışlan içinde. Söyleşiler sürdü sürdü. Mitinge her partiden insanlar katlmış. Sorunları- na çözüm arryorlarmış. Coşmuşlar, alkışlamışlar. Anlatıyorlar. Ama içlerin- de yine de bir umutsuzluk var. Oyle görünüyor. Lütfü Ağa, bizim Timur. Osman oğluyla temsil ediliyor. Öyle değil mi Balabanlı Mehmet... Siyasi partiler, siyasi partiler. Bir umut verebilse- ler. Ne yapacaklannı. Nasıl yapacaklannı. Kimlerie yapacaklarını. Bir açıklayabilseler. Başkalannı eleştirmekle ye- tinmeseler. Herkes yerli yerini bulacak. Politika doğada dayakaladı. Yaşamımızdazorun- lu. Aman umutlarımızı yitirmeyelim. Bu yaşam bizim diyelim. Umduğumuz günlere, yaşama. Kavuşmak umuduy- la. Rasgele... Çevre Cunu kutlanıyor 'Çevre Yılı' ilanına tepki • Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Rıfat Göksu, Türkiye'de çevrenin bazı çıkarlar uğruna tahrip edildiğini vurgulayarak, bu koşullarda hükümetin 1997'yi Çevre Yılı ilan etmesini tepkiyle karşıladıklannı belirtti. Haber Merkezi - 5 Haziran Çevre Günü çeşitli etkin- liklerle kutlanırken Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Rrfat Göksu REFAHYOL hükümetinin 1997'yi 'Çevre Yılı' ilan etmesine tepki gösterdi. Gençlerin çe\Te sorunlanna karşı duyarlıhğını artır- mak amacıyla Çankaya Belediyesi'nce düzenlenen et- kinlik bugün 10.30-13.00 saatleri arasında Mimar Ke- mal tlköğretim Okulu'nda gerçekleştiriliyor. Tüketici Haklan Derneği, sağhklı bir çevTede yaşa- ma hakkmın tüketici haklanndan biri olduğuna dikkat çekerek, etkinliklerini salı günü Kızılay'da stand açarak başlatü. Deraek, çevrenin korunması konusunda, ilgili kamu kuruluşlanyla belediyelerin yetki, sorumluluk ve görevlerini tam olarak yerine getirmeleri için imza kam- panyası başlattı. Mamak Belediyesi, Çevre Günü nedeniyle geniş bir pjogram hazırladı. "Mamak çöplüğü kaldmlsm, yeni Umraniyelerounasm"sloganıyla hareket eden yetkililer, Mamak çöplüğünde saat 11 .OO'de basın top- lantısı düzenleyecek. Etkinliklerde aynca "Çöplük kapatusın" sloganıyla Musa Eroğ- lu,TolgaSağ,ErdalEr- zincan. Kenan Şahbu- dak ve Mamak Halk Oyunlan Ekibi'nin ka- tılacagı bir konser ger- çekleştirilecek. TMMOB Makina Mühendisleri Odası Ankara Şubesi'nce 5- 7 haziran günlerinde "Çevreve EnerjiKong- resi" düzenlenecek. Kongre bugün saat 09.30'da Milli Kütüp- hanede başlayacak. 1996'da Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı'nın desteği ile ilk ve örnek proje olarak tzmir Urla'da başlafllan, belediyele- rin çevre yönetim po- litikalannda görev, yet- ki ve sorumluluklan- nı tanımlayan "Urla Çevre davaları tarbşüacak lstanbul Haber Servisi - Son yıllarda kent ve doğa yağmasnıa karşı meslek odalanyla gönüllü kuruluşlann sürdürdüklen 'hukuksal savaşım' deneyleri, Dünya Çevre Günü nedeniyle 7 Haziran 1997 cumartesi günü Istanbul'da düzenlenen panel ve forumlarla tartışmaya açılacak. Fındıklı'daki Mimar Sinan Üniversitesi Oditoryumu'nda saat 10.00'da başlayacak etkinliğin açıhş bölümünde, Anayasa Mahkemesi Ba§kanı Yekta Güngör Ozden de 'Çevre Haklan ve Anayasa' başlıklı bir konuşma yapacak. Önceki yıl ölen MSÜ öğretim görevlisi ve hukukçu Tului Sönmez'in anısına düzenlenen 'Kent ve Çevre Haklannda Hukuk ve Yargı Süreci' başlıklı panellerde 'Koç ÜnK^rsitesi', 'Su ha\'zalan', 'Shanürle altın', 'Kordonyohı', 'BurdurGölü', 'Kuşadaa planlan' gibi güncel çevre davalannın tartışılacağı bildirildi. jesi, bugün saat 15.00'deMeritAltınel Oteli'nde Urla Beledi- ye Başkanı BülentBa- ratah tarafından tanıtı- lacak. Türk Mühendis ve Mimar Odalan Birliği (TMMOB) Çevre Mü- hendisleri Odası Baş- kanı Rıfat Göksu, çev- re sorunlannın "safçev- reci söyienderin" öte- sinde tartışılmadığı Türkiye'de, hüküme- tin 1997'yi «Çevre Yı- lı'' olarak ilan etmesine karşı olduklannı bildirdi. Tür- kiye'de de çevrenin bazı çıkarlar uğruna tahrip edildiği- ni vurgulayan Göksu, bu koşullar altında REFAHYOL hükümetinin 1997'yi Çevre Yılı ilan etmesini tepkiyle karşıladıklannı belirtti. Dünya çevre günü dolayısıyla Türkiye Erozyonla Mü- cadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıklan Koruma Vak- fı (TEMA) "Üzerinize Vazife Olmayan İşlere Kanşuır başlıklı bir kampanya başlatacak. Kamu Emekçüeri Sendikalan Konfederasyonu (KESK) tnsan Haklan ve Çevre Sekreteri Tayfun tşiçi yaptığı ya- zıh açıklamada, doğanın bütün kirlilğine rağmen nefes almaya çalıştjgını belirtti. Türk Mühendis ve Mimar Odalan Birliği Izmir II Ko- ordinasyon Kurulu'nca düzenlenen Çevre'97 Sempoz- yumu bugün Kaya Prestij Otel'de başlıyor. Çevre Baka- nı Ziyattin Tokar'ın da katılacağı sempozyum iki gün sü- recek. Çeşme Belediyesi Gençlik Meclisi'nin gelenek- sel hale getirdiği Eşekadası'na deniz ve çevre temizliği gezisi için saat 10.30'da sahilden yatlar kaldınlacak. e-posta : tan @ vol. com. tr