Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
26 HAZİRAN 1997 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
KULTUR 11
UYCARLIKLARIN İZİNDE OKTAY EKİNCt
Kültür Bakanlığı'nın bir yıllık 'icraatında' şovenizmin ve şeriatın tarihsel dayanışması var
Güner başlath, Kahraman uyguladıTarih, 28 Haziran 1996, günlerden cu-
martesı.
Yani REFAHYOL'un Cumhurbaşkanı
Demirel'den onay alarak "hükümetetme-
ye" başladıgı gûn...
Aynı giin, Yıldız Sarayı'nın tarihi dış
karakol binasındaki Mimarlar Odası'na
Kültür Bakanliğrnm "tahlive \ansi~ da
postayla ulaşıyor. Yazının "onay sahibi"
olan ANAP'h Kültür Bakanı AgâhOktav
Güner, yine aynı gün ve a>Tiı saatlerde gö-
revini RP'li Ismail Kahraman'a törenle
devTetmekle meşgul.
İstanbul Mimarlar Odası Başkanı Prof.
Dr. Cengiz Eruzun, bırkaç hafta sonra ye-
ni Kültür Bakanı fsmail Kahraman' ı ziya-
ret ederek "mahkeme karannın beklert-
mesûıT istediğinde. aldığı yanıt şu geçen
bır yıllık REFAHYOL döneminın de san-
1Ü "özeti" gıbidır. "Mahkemeyi beklersek
sizkazanırsınız'' diyen avukat tsmail Kah-
raman. "Bu nedenle yargı karanndan ön-
cebmayıboşaltmanızıistiyonız'' şeklinde-
ki yanıtıvla hukuk anlayışını da sergile-
mekten çekınmemıştı...
Nitekim Idare Mahkemesı 28 Kasım
1996 tarihinde bakanlığın tahlive istemı-
ne "dunhırma" karan verdığinde. Kültür
Bakanlığrnın elemanlan "çevik kuvvet
desteğT altında bına> ı "aynı gün" zorla
boşaltmayabaşlamışlardırbıle. Mahkeme
karan 2 Aralık 1996'da imzalamp tebliğ
edildiğinde ise yine bakanlık elemanlan
aynı polis gücünün himayesı altında ve
"gece yans taşınarak" bınayı sabaha ka-
dar işgal ettiler.
Güner'in irinde_
Aslında Ismail Kahraman'm Agâh Ok-
tav Güner'den devraldığı "Kültür Bakan-
hğı hizmetierr (!). yıllardırtanhsel mıra-
sm konınması içın kavga \eren Mimarlar
Odası"nın Yıldız Sarayı'ndan "her ne şe-
küde olursa oLsun çıkanlmasT isteğiyle de
sınırlı değildı.
Örneğin benzer şekılde Ankara'daki
Atatürk Kültür Merkezf nde (AKM) bu-
lunan 25 kadar "çağdaş" kimlikli kültür ve
sanat kuruluşuna da ANAYOL dönemın-
de yapılan "boşaltma bil-
dirimi" izlenmeli ve bu
"Atatürkçü dernekler"
AKM'den temızlenme-
liydi. RP'li tsmail Kahra-
man. ANAP'lı eskı baka-
nın bu dileğine öylesine
dört elle sanldı kı aynı ku-
ruluşlara vaktivle
AKM'den mekân ayıran
eski müsteşar yardımcıla-
nndan Şakır Çelik'e bile
"5maaş,ceza" vererek. işe
önce bakanlık içındekı
"kıyım operasyonlanyla"
başladı.
Agâh Oktay Güner'in
Kahraman'dan "dikkat
etmesini istediğj'" diğer bir
gırişimi ise koruma ku-
rullanndan uzaklaştırdığı
"korumacT kurul üyele-
rinin. şargı kararıyla bile
olsa bır daha geri dönme-
melen için önlem alınma-
sıydı. Bu üyeler kı öme-
ğin tstanbul'daki Sanyef
ve Beykoz ilçelerinı de
"doğaİ SİT" ilan ederek,
builçeledeki RP'li beledi-
ye başkanlannın imar yet-
kilerini daraltmışlardı.
İsmail Kahraman bu
"uyanyT da yerinde bu-
larak Agâh Oktay Gü-
ner'in görevden aldığı ku-
rul üyeleri arasında daha
sonra >argı karanyla is-
tanbul ve tzmır'deki gö-
revlenne geri dönenleri
bu kez "Erzurum'a tayin
etme" yöntemivle "etki-
siz bırakma" çabası içine
girdi. Ayrıca özellikle
"Taksim'e cami" proje-
sinde onay yetkisi bulu-
nan tstanbul I Numaralı
Koruma Kurulu'nda da
Kültür Bakanlığı'nca be-
lirlenen üyeleri "kendi
yandaşlanndan" oluştu-
• Geçen yıl 28 haziranda başlayan REFAHYOL süreci, Kültür Bakanlığf nda öncelikle
kültüre karşı bugüne dek en duyarsız ve en düşmanca politikalann sergilendiği bir
"tahribat yılı" olarak yaşandı. Bu talihsiz dönemin ilk kurumsal ve ideolojik altyapısında
ise ANAYOL'un Kültür Bakanı Agâh Oktay Güner"in imzası vardı...
tşte, İsmail Kahraman'ın 1 yıllık Kültür Bakanlığı döneminden bir 'etkinlik' göriintüsü: ()pera \ e baleve düşman olan Kültür
Bakanı, senfoni orkestrası yerine de Aya İrini'nin avlusunda dü/enlenen mehter gösterisini izlemeyi yeğliyor. (23 Eylül 19%)
rarak Güner'in başlattığı kıyım sürecinı
"radikal bir bnnanışa" dönüştürdü.
Ikı kültür bakanının yme dev ır-teslım
törenininardından "birbirlerininortakan-
lavışlanm" simgeleyen bir başka "kesin-
tisiz icraat" uygulaması da kültür ve sanat
alanında etkinlik gösteren duvarlı ve gö-
nüllü kuruluşlara "devlet desteğüıwT ke-
sılmesidır.
Agâh Oktay Güner'ın ünlü "Mamala-
nnı kestim" sözüyie kendı kültür düzeyı-
nı de açığa serdiği bu politıkası, elbette kı
çağdaş ve ılerici dünya görüşüne sahıp sa-
natçılara karşı "ideolojik'' bir ta\ ır alma-
yı ıçeriyordu. İsmail Kahraman ise kendı
ıdeolojısı açısından da bu eşi bulunmaz
"kraatT sürekli kılarak. 1992-1995 ara-
sındaki SHP döneminde ınşa edilmeye
başlanan "devlet ve sivil toplum arasında-
ki kültürel işbirliği sürecinin" tüm kaza-
nımlannı yok ettı Bunun yerine
u
de\letin
şeriatçı kadrolarla donatüması" sürecini
tüm yetkılenyle besledi \e destekledi.
Buna koşul olarak yine Agâh Oktay Gü-
ner döneminde gerçekleştirilen \e ülke-
nın tarihsel doğal değerlennın korunması
hukukunu "zayıflatma>r hedefleyen 19
Nısan 1996tarıhlı Koruma Yüksek Kurıı-
lu ılkekararlannın "uygulanmasısürecin-
de" de dogrusu Ismail Kahraman'dan da-
Biryıllık 'kahramanlıktan' kesitler
İsmail Kahraman yönetimindeki
Kültür Bakanlığı'nın yukandaki de-
ğerlendırmelere de ışık tutan bir v ıl-
lık uygulamalanndan bazı kesitler
özetle şöyle-
Kadrolaşma:
Refah Partısı'nın REFAHYOL hü-
kümetıyle ıktıdara gelmesınde "temel
amacı" olduğu bır yıldır hemen her
gün kanıtlanan "devlet icinde kadro-
laşma* <tratejisini denebilirki en "mi-
litanca" uygulayan RP'li bakan İsma-
il Kahraman oldu.
Baskı \e zulfim:
Sıyası söyleme "zulüm" kavramını
Refah Partıliler getırdıler. Laıklıği \
r
e
çağdaş uygarlığı "inananlar" dedık-
leri sıyasal Islam radikalizmi taraftar-
larına karşı "zulüm politikası" ilan
ederek kendı yandaşlan gözünde "in-
san haklan saMinucusıT harta "de-
mokrat" olduklarını kanıtlamaya ça-
lışı>orlar...
Ne var ki tsmail Kahraman'ın bır
yıldır Kültür Bakanlığı'nda u>gula-
dığı kadrolaşma pol ıtikasına bağlı kı-
yımlar. sürgünlef görevden almalar
ve cezalandırmalar. bugüne dek ben-
zen görülmemiş bır "zülüm" süreci-
nı yaşatırken, gazetelere bu uygula-
malan yansıtan \e kınayan duvarlı ba-
kanlık elemanlannı da sürekli "soruş-
turmalarla" baskı altında tutması.
hem kendısinın. hem de RP'nın •'in-
san haklan anla>ışını" \ c "demokrat
kimliklerini" (!) sergilemış oldu.
Tarih dfişmanlıgı:
İsmail Kahraman'ın Kültür Bakan-
lığı'ndaki bir \ılı. Cumhuriyet döne-
minin en büyük "tarih düşmanlığı"
Mimarian Odası'nın Yıldız Sarayı'ndaki binasını gece >ansı işgal eden
Bakanlıkclemanlan, karanhğı a> dınlatanflaşlara karşı da yüzlerini örterek
kaçtılar. (2 Aralık 19% - saat 01JO)
yılı olarak geride kalıyor. Bir yandan
Osmanh'nın 700. yılma görkemli kut-
lama hazırlıklan yapılırken, öbür \ an-
dan yine Osmanlı uygarlığının özel-
likle sıvıl mimarlık ömekleri "bilinç-
li birşekikle'' yıkılarak ortadan kaldı-
nldı.
Kazılan yasaklayarak. Bodrum Ka-
lesi'ndeki batık gemilen gözden çıka-
rarak. Taksim'deki tanhi samıçlan ca-
miye ver açmak ıçin taşımaya kalkı-
şarak Trabzon'daki Ayasofva Müze-
si'ne bile göz dıkerek, geçmişin tüm
uygarlık değerlerine saldın ba^latan
Kahraman. bütün bu mırası korumak
isteyen kurullar \e kurul üvelen üze-
nnde de "terör" estırerek kültür dü-
manlığını doruğa çıkardı.
Yagmaya prim:
Kültür Bakanı olduktan sonra ilk
önemli danışmatoplantısını "koruma
kumllanndan \e SİT kararlanndan
şikâyetçiolan" RP'lı beledıye başkan-
lanyla yapan Kahraman, bu toplantı-
da kendi kurul üyelerinı de koruma-
yarak başkaniannı imar yağmasına
•'engel olunmaması" mesajını veren
birtutum sergiledi. Böylesi bir kültür
bakanını "firsat" bilen aynı RP'li be-
lediye başkanlan da "koruma kurul-
lannı kendilerine bağlayan" yenı ya-
sa taslaklan hazırladılar.
Sivil toplum alerjisi:
Mimarlar Odası \e dığer kültür ve
sanat kuruluşlannı "etkbiz" kılmak
ıçin tüm siyasal ve bürokratik gücü-
nü kullanan Kahraman. HABITAT
sürecinde Türkiye'nin yüzünü ağar-
tan tarih ve kültür sergileriyle başan-
lı bir hizmet \ eren Tarih Vakfı "na kar-
şı da "Darphane'yi geri alma savaşı-
m" başlattı.
Sanata ambargo:
Sınenıa. tıvatro. opera ve bale gibı
sanat alanlannda Kültür Bakanlı-
ğı'nın önceki dönemlerde geliştirdiğı
tüm destek ve teşvık olanaklannı or-
tadan kaldıran Kahraman. bununla da
yetinmeyerek aynı sanat dallannda
engelleyıci \e yasaklayıcı uygulama-
larla bir tür "gerifcme dönemine" im-
zasınıattı.
Hııkuka karşı hile:
Avnı zamanda "aviıkat" olan İsma-
il Kahraman, görevden uzaklaştırdığı
bakanlık elemanlannın ve Koruma
Kurulu üyelennın mahkeme karany-
la gen dönmelenne de engel olarak.
hemen tümünü bu kez başka görevle-
re atamak yöntemiyle "hukuku işlev-
siz bırakmada" rekor kıran bakan ol-
du İstanbul'daki Mimarlar Odası iş-
galini üst mahkemenin de ret karan-
na rağmen inatla sürdüren Kahraman,
yme yargının ıptal ettiğı ılke kararla-
nnın "benzerlerini yürürlüğe sokan"
Koruma Genel Müdürü Altan Akat'a
da tam desteğinı vererek tüm hukuk
dışı uygulamalann "hamisj" oldu. .
•••
Şımdı Türkiye. şu geçen bir yıllık kı-
sa sürede yaratılan böylesine büyük
bır kültürel tahribatın "kaba zararla-
ra" dönüşmemesi ıçin sözcüğün tam
anlamıyla bir "uygarlık seferberuğT
başlatmak zorunda. Eğer Güner'in
başlattığı ve Kahraman'ın milıtanca
uyguladığı polıtıkalar toplumun tüm
duyarlı kesımlennce sorgulanmazsa ve
etkisiz kılmması ıçin de bu seferberlik
ba$latılmazsa, gelecek kuşaklar 20.
yüzy ılın şu son çeyreğinin hesabını el-
bettekı yaşayanlardan soracaktır...
ha uygun bir bakan pek bulunamazdı.
Bu duyarsız ilke kararlarına haklı ola-
rak uymayan YÖK'ün görevlendirdıği ki-
mi koruma üyelerini "kapının önüne ko-
yamayan" Kahraman, bu kez aynı üyeler
hakkında soruşturma açtırarak onlan da is-
tifaya zorladı. Aynca kendi döneminde de
yine StT alanlannın daraltılması, özellik-
le RP'lı beledıyelerin imar yağmasına zor-
luk çıkarılmaması ve kültür mirasırun
"apartmana dönüştürülmesi" yönündeki
bazı ılke kararlannı da de\ reye sokturarak,
Güner'in başlattığı "koruma karşıtı pob-
tikalarda" ondan daha da ileri düzeyde ol-
duğunu her yönüyle kanıtladı.
Aslma bakılırsa bir hükümetin kişilik
olarak tercıh ettiğı kültür bakanı, hiç kuş-
kusuz o hükümetin "kültür düzeyini" ya
da en azından "kültüre bakış. açısınT sim-
geler.
REFAHYOLaan önce ANAYOL döne-
minde bu tercıhı "milliyetçi ve muhafaza-
kâr" olduğunu söyleyen Agâh Oktay Gü-
ner simgeliyordu. Her şey bir yana, tarih-
sel ve kültürel değerleri "muhafaza et-
mek" isteyenlere karşı başlattığı kıyım
operasyonlanyla da aslında hem kendisı-
nin hem de hükümetinın korumaya karşı
olan anlayışını sergiliyordu.
'Yatınmcr bir bakan
REFAHYOL'un Kültür Bakanlığı göre-
vine layık gördüğü İsmail Kahraman ise
geçen bir yıllık dönemdeki benzer icraat-
lannın yanı sıra özellikle RP'lı belediye-
lerin "imardüşkünlüğüne" olan aşın bağ-
hlığı ıle de aslında RP-DYP ortaklığının
"rant ekonomisi paketleriyle" tam bır
uyum ıçınde davTandı.
Kendi "kentkültürünü" tanhsel ve do-
ğal değerlerın korunmasından değil. İs-
tanbul da ardı ardına diktiğı "apartman-
lannın" betonlaşmaya yaptığı katkılarla
geliştirdiğı hemen her davranışından bel-
li olan tsmail Kahraman. Cumhuriyet ta-
rihınin belkı de en "\atinmcT bakanı ola-
rak anılacak.
Çünkü bütün parasını ve servetını. kı-
ralık daırelerden oluşan
yeni apartman ınşaatları-
na yatınrken, bütün yetkı-
sini de kendi siyasetine
yakın insanlan bakanlığa
bağlı kadrolara doldurma-
ya kullandı.
Böylece özel yaşamın-
daki yatınmcı kültürü.
resmı yaşamındakı "gele-
ceğin seriatde> leti beklen-
tisine kadro vaünmı" ile
bir bütünlük göstererek,
bıryıllık icraatına "tarih"
denilince sadece mehter
takımını izleyıp tstan-
bul'un ve Anadolu'nun
"uygarlık tarihiyle îlgib*7
sergılere bile katılmayan;
kendı yandaşlarını İstan-
bul'daki koruma kurulla-
nna her hafta uçakla taşır-
ken. Kültür Bakanlığf nın
geleneksel Atatürk al-
bümlü takviminı basma-
ya "para bulama>an" (!);
Cumhuriyet döneminde
ilk kez "arkeolojik kanla-
n durduran" bır kültür
bakanı olma kımlığıni ka-
zanırken yine sadece ken-
dı siyasal hedeflenne uy-
gun kitap ve dergileri ül-
kenin kütüphanelerine sa-
tın alıp gerisine ambargo
ko>an Ismail Kahraman.
Türkiye'nin zengin kültür
kımlığine hiçbır yönüyle
yakışmayan ve dahası bu
kımliği tahrip etmek için
elinden geleni de yapan
bir bakan olarak tarihe ge-
çiyor. Bu karanlık ve
"tahripkâr" sürecin elbet-
te asıl sorumlusu ise ülke-
miz açısından yaşamsal
önem taşıyan bır bakanlı-
ğı böylesi bır kışiye ema-
net eden REFAHYOL
liderleridır...
Jean Hugues Anglade ilk yönetmenlik denemesinde eşi Pamela Soo ile oynuyor
Karşıtlıklardan doğan uyum:Tonka
Kültür Servisi - ilk >önetmenlık de-
nemesi olan "Tonka"da. yorgun bir at-
letin .başına buyruk \e üstün yetenek-
lı bir genç kadına vıldınm aşkıyla vu-
rulmasını ışleyen Jean Hugues Angla-
de. filminde rol arkadaşı olarak kansı
Pamela Soo'yu seçti.
On v ıl kadar önce Beatrice Dalle ile
o>Tiadığı Betty Blue fılmiyle ünlenen
ve şimdı yönetmenliğe soyunan Jean
Hugues Anglade. "Pamela üpkıçiçek-
ten çiçeğe konan bir kelebek gibL kame-
ramla onun peşinden aralıksız koşaca-
ğımı biliyordum'" dedi.
Yaklaşık beş yıl önce tanışan çift. ilk
kez Jean Hugues Anglade'ın hem yö-
netip hem de oynadığı "Tonka" filmin-
de rol aldı. Karısının kendisine en bü-
yük esın kaynağı olduğunu belirten Je-
an Hugues Anglade, bu rolü en iyi bi-
çimde yalnızca Pamela'nın yorumla-
yabileceği kanısına vardı. Çift 'Tonka'
hakkındaki düşüncelerini Fransızlann
'Studio' dergısıne şöv le anlattılar:
- Hazuiık aşamasında çok fazla bir-
tikte çauştınız mı?
J.HA.- Evet. Pamela'yı senelerce
videoya çektim...
RS.- Doğru, bu bana yavaş yavaş ka-
meraya ısınma imkânı verdi. ancak Je-
an Hugues'ü yatıştırmak yerine bir hay-
li endişelendiriyordum.
- Filme ne zaman gerçek anlamda
uyum sagJadığınıa fark ettiniz?
P.S.- Fılme gerçekten de çekimin ilk
gününde, Roissy'de konsantre oldum.
J.HA.- Pamela günden güne değişen
yaratılışta bir insan. ama bu değışken-
liğinin içinde bulunduğu durumla pek
de ilgisi yok. Bu. başlarda benı olduk-
ça huzursuz edıyordu. ancak daha son-
ralan onu kamera önünde kendi haline
bırakmanın daha iyı olacağının farkına
vardım. Sonuçta Pamela'nın son dere-
ce oynak ve değişken doğası. kamera
önünde mükemmel titreşımler oluştur-
du
PJS.-Zorlanarak hiçbır zaman bır şey
elde edilmez. Jean Hugues'ün bana.
dalga geçmeyi bırakıp rolüme odaklan-
manu söylediği zamanlarda bunu be-
nim de istiyorolmam gerekır. Eğerses-
siz sakin kalırsam hiçbir şey veremem.
J.H.A.-Onun kontrol edilemez yan-
lannı her fark ettiğımde, ona uyması
gereken kişınin ben olduğumu düşün-
düm. çünkü sonuçta Pamelayı kame-
ra önünde bu tarzda görmek isteyen
bendim. Pamela rolünü bır kerede ve
mükemmel biçimde oynuyor. Çekım-
ler ilerledikçe olaya daha bir hâkim ol-
du ve onunla gerçek bır iletışım kurma
imkânına kavnştum.
- Beraber oynadığınız sahneler çok
özel miydi?
P.S.- Jean Hugues oynamaya başla-
dıgı andan itıbaren yönetmen kişiliği-
ni bır kenara bırakıp kendini tamamen
rolüne veriyordu, bunlar çok hoş an-
lardı.
J.HA.- Evet. Sprinter rolünü bızzat
o\namak ıstedım. Yolun öte yakasında
kalmak istemiyordum, oyuncular ara-
sına dalmaya ihtıyacım vardı.
- Tonka'nın başat temalanndan bi-
ri, kendini aşma olgusu üzerine: siz de
filmde bu duyguyu tattınız mı?
P.S.- Sıze şunu söyleyeyim: Ben ba-
sit şey leri pek beceremıyorum. ancak
imkânsıza gelince, işte ona varım. Si-
ze ganp gelebilir ama bu böyle. Bu, be-
nim en kötü hatam, aynı zamanda da en
yüce nitelığim.
J.HA.-Kendimi aşmanın yolu ben-
ce bu hikâyeyı yazmış ve Tonka'nın
her yönüyle eİcsiİcsiz bir karakter olma-
sı için çabalamış olmak. Benim kendi-
mi aşmam. Pamela'v ı filme çekmiş ve
onu dünya>a tanıtmış olmamla doğru
orantılı. Bugün Pamela'nın Tonka'da
mükemmel bir kompozisyon çizdiğini
ve kendine özgü bir imaj yarattığını
duymak benim için öv gülenn en güze-
lı. Pamela'da şiirsel olan ne varsa filme
aimayaçalıştım;gizemliyönünüiseas-
la bozmak ıstemedim.
ODAK NOKTASI
AHMET CEMAL
Tüpkiye'de Bilimsellik ve
Ünivensitelepin Girişimleri
Iki haftadır, bilimin düzeyi bağlamında, üniver-
sitelerimizin durumu üzerine, bu köşede yazılan-
lar özetlendiğinde, şu saptama yapılabilir. Kendi
bünyesi içerisinde yayın etkinlikleri gerçekleştir-
meyen ve kitaplık kurmayı önemsemeyen kurum-
ların, bilim yaşamına olası katkılarından, genelde
bilimselliğinden söz edebilmek olanaksızdır.
Bu saptamadan doğal olarak çıkan sonuç da
şudur: Bilimsel çalışmalar, üniversitelerin temel
varlık gerekçelerinden biri olduğundan üniversite
adını taşıyan hiçbir kurum, bu bağlamdaki aksak-
lıkların ve eksikliklerin sorumluluğunu, örneğin
devlete yükleyerek kendi sorumluluğunu yerine
getirmiş sayılamaz.
- Daha önceki yazılarımda, Boğaziçi Üniversite-
s/'nin kendi bünyesındeki Boğaziçi Yayınlan ara-
cılığryla yayın yapamama engelini nasıl aştığını an-
latmıştım. Geçen haftaki yazımın ardından. Dokuz
Eylül Üniversitesi'nde de böyle bir girişimin baş-
latıldığını haber almak, benim için hem büyük bir
mutluluk kaynağı oldu hem de devletin sağladığı
olanaklar ne kadar kısıtlı olursa olsun, istedikleri
takdirde üniversitelerin küçümsenmeyecek giri-
şimlerde bulunabileceklerine ilişkin inancımı pe-
kiştirdi.
Dokuz Eylül Üniversitesi bünyesinde kurulan
Eylül Vay/n/an'nın müdürü Sayın Müjde Bilir'den
aldığım 23. 6.1997 tarihli mektubun bazı bölüm-
lerini bu konuda bır örnek olması dıleğiyle alıntılı-
yorum:
"Sayın Ahmet Cemal,
79 haziran perşembe günkü Cumhuriyet Gaze-
tesi'nde yayımlanan "Bilimin Sınıf Geçme Notla-
rı" başlıklı yazınızı ilgiyle okuduk.
Dokuz Eylül Üniversitesi olarak Sayın rektörü-
müz, Prof. Dr. Fethi Idiman'/n yakın ilgi ve des-
teğiyle üniversitemize ait bir yayınevinin kuruluş
çalışmalannı tamamlamış bulunuyoruz. Ülkemızin
bütün üniversitelerinde benzer oluşumların ço-
ğalması dıleğiyle çalışmalanmız hakkında bılgi
vermeyi görev kabul ediyoruz.
Dünyanın bütün üniversitelerinde olduğu gibi
ülkemiz üniversitelerinde çalışan öğretim eleman-
lannın da yayın yapması her şeyden önce bir tür
ahlaki sorumluluktur. Oysa bu ahlaki sorumlulu-
ğu yerine getirmek isteyen bilim ve sanat insan-
lan -temel bir sorun olarak sizin de vurguladığınız
gibi- yayın yapmakta büyük güçlüklerle karşı kar-
şıya bulunmakta ve ünıversitelerimizin yayın za-
afından yararianan yayın sektörünün bir kısmı ta-
rafından sömürülmektedir.
Dokuz Eylül Üniversitesi öğretim elemanı bakı-
mından son derece önemli birpotansiyele sahip-
tir. (...) Üniversitemizelemanlannınyurtiçiveyurt-
dışı bağlantılan, çevin yoluyla hem yurtdışına bil-
gı satabilme hem de yurtiçine bilgiyayabilme ola-
nağını sağlayacaktır. Öte yandan sıstemlı bır bi-
limsel bilgi ve sanat üretme merkezi olan üniver-
siteye bağlı fakültelenn spesifik dergi yayımlama-
lan kaçınılmaz bir zorunluluktur.
(...) TC devletinin üniversitelere sunduğu son
derece kısıtlı olanaklar ve bilimsel bir yayın poli-
tikasının olmaması, öğretim elemanlannın telif
haklannı yapay bir ücret politikasının ardına sak-
lanarak reddetme eğilimi (..) kendi elemanını bi-
lim ve sanat dünyasına kazandırmak yerine onu
bilim ve sanattan uzaklaştıran politikalar güdülme-
si sonucu bu noktaya gelınmıştır.
(...)maddi, teknikveticariolanaksızlıklaria, bun-
lann yakın bir gelecekte bir çözüme kavuşturula-
bileceğini gösteren bır bilim politikasının güdül-
memesi bizlerde üniversitemiz bünyesinde bırya-
yınevi kurulabileceği düşüncesini doğurmuştur.
Bu amaçlar doğrultusunda oluşturulan ve ge-
çen günlerde yasal kuruluş sürecini tamamlayan
(Eylül Yayınlan), Dokuz Eylül Yayıncıhk Halkla Ili-
şikler ve Reklamcıhk San. Tic. Ltd. Şti. adıyla ça-
lışmalannı sürdürmektedir."
Yine Sayın Müjde Bilir'in verdiği bilgiye göre ya-
yınevi, Dokuz Eylül Üniversitesi'nin vakıfları olan
DEVAK ve TIPVAK'ın maddi katkılarıyla kurulmuş-
tur. Bu olay, üniversıtelerdeki vakıflar aracılığıyla ne
kadar önemli sorunların -ve bu noktada üniversi-
telerin kimlik sorunu diye nitelendırilebilecek bilim-
sel düzey sorununun- çözümlenebileceğinı gös-
termesı bakımından önemlidir.
Yayınevinin kuruluşuyla birlikte, 4 ay içerisinde
9 fakülte ve 31 bölümden yayınevine 100'e yakın
başvuru yapılması, bu türden girişimlerin araştır-
malar açısından ne kadar teşvik edici olduğunun
en açık göstergesidir.
Bugün Türkiye'de üniversiteler bağlamında en
birıncil sorun, üniversite sayısının giderek arttığı bir
ülkede bilimsel düzeyin neredeyse yerinde say-
ması gibi ancak bir "ucube" diye nitelendirilebile-
cek bir durumun en kısa zamanda ortadan kaldı-
rılmasıdır. Bu amacaerışilebilmesı ıçin Boğaziçi ve
Dokuz Eylül üniversitelerindeki örneklerin göster-
diği gibi üniversitelerin kendilerinin de atabilecek-
leri pek çok adım vardır.
BLGUN
• l.ULUSLARARASI ÖĞRENCİ TRİENALİ
kapsamında saat 18.00'de Emre Koyuncuoğlu'nun
"Tiyatroda Beden ve Dil Kullanımf başlıklı söyleşisi
yer alıyor.
• AKSANAT'ta saat 12 30 ve 18.00'de Glona
Estefan'ın 'Into The Light World Tour' başlıklı pop
konseri laser-disc'ten ızlenebilir.
• FRANSIZ KÜLTÜR MERKEZİ nde saat 15.30 ve
19.00'da yönetmenlığmı Enc Rochant'ın yaptığı
'Vatanseverler' adlı film yer alıyor.
I İFSAK'ta saat 19.30'da Marmara Üniversitesi
öğretim görevlisi Emre Dölen'in 'Renk ve Renk
Ölçümü" başlıklı söyleşisi yer alıyor
25. ULUSLARARASI İSTANBUL MÜZİK FESTİVALİ
BUGLHN
B AKM Konser Salonu'nda saat 17.30'da Başak
Ersöz'ün (flüt) ve Aslı Ayan'ın (soprano) katılımıyla
gerçekleştirilen konser yer alıyor.
• Aya İrini Müzesi'nde saat 19.00'da Gabrielı
Consort&Gabrieli Players yer alıyor.
YARIN
• AKM Konser Salonu'nda saat 17.30'da Rahşan
Apay'ın (vıyolonsel) ve Özay Günay'ın (mezzo-
soprano) katılımıyla gerçekleştirilen konser yer alıyor.
• Aya trini Müzesi'nde saat 19.00'da Borusan Oda
Orkestrası yer alıyor.