Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
: MAYIS 1997 CUMA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Nrin'in
Aatiirk sevgisi
•-'konomi Servisi -
Tûkiye Tekstil Sanayii
İşvrenlen Sendikası
Yöetim Kurulu Başkanı
HatNann. Marmans'te
Atriirk Meydanı Içmeler
veVntalya tekirova
bellesındeki Atatürk
heycellennden sonra
Çeıcezköy 'e bır Atatürk
heyceli kazandırdı.
Hekeltıraş Prof. Tankut
Ökem'in yaptığı Atatürk
He;keli, Çerkezköy
Bel-dıye Meydanı'nda
dünaçıldı. Halit Narin,
"tçnde bulunduğumuz
zorjûnlerde yine o bizim
ımdidımıza yetışıyor.
Sözerinı ve eylemlerini
hatrlıyor, ne yapmamız
gerectığını O'nun
işantlerinden
çıkanvoruz. O"nun
ismnı bizı bırbınmizden
ayınnak ıçin kullanmak
en biyük ihanettir" dedi.
Yoksullukta
bölgesel
deıgesizlik
• DİYARBAKIR
(Cumhuriyet) - Türkiye
Ekor.omık ve Sosyal
ErüdierVakfı(TESEV)
ile Bırleşmiş Milletler
Kalkınma Proaramı'nın
(UNDP) ortakîaşa
düzenlediği "Yoksulluğu
Önleme Stratejileri"
konulu toplantı
Dıyarbakır'da başladı.
Birleşmış Milletler
Türkiye Daimı
Koordınatörü Pauj van
Hansvvijck de Jonge.
Türkiye'nin
kalkınmasında bölgesel
dengesizlikler ortaya
çıktığını belirterek.
••Türkiye'deki yoksulluk,
bölgesel kalkınma
dengesizlıklennden
ortaya çıkıyor. Marmara
ve Ege bölgelennde
yoksulluk oranı yüzde
1.4 iken. Doğu \e
Güneydoğu'da bu oran
yüzde 30"a çıkıyor" dedi.
Merter, Demirel'i
konuk edecek
• Ekonomi Servisi -
Merterli işadamlan uzun
süredir konuk etmeyi
bekledikleri
Cumhurbaşkanı
Süleyman Demırel'ı. 19
hazıranda ağırlamaya
hazırianıyor. Merterli
Sanayıcı ve İşadamlan
Derneği (MESİAD)
Genel Sekreten Hüseyin
Gökçe. ziyaretin.
Türkiye'nin tekstil
merkezı olan Merter için
büyük önem taşıdığını
belırtti. Cumhurbaşkanı
Demirel'den kendi imza
yetkısıyle verdıği fonlar
için talepte
bulunacaklannı kaydeden
Gökçe. ziyaret sırasında
Örsa Holding'in merkez
binasinın resmi açılışının
gerçekleştınleceğini,
aynca Akın Holding'e ait
ITT Iş Merkezi hakkında
bilgi verileceğını de ifade
etti.
Sanayi Bakanı:
KOBİ kredisi az
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Küçuk ve Orta Ölçekli
Sanayi Gelıştirme ve
Destekleme İdaresi
Başkanlığı(KOSGEB)
Genel Kurulu dün Devlet
Bakanı Sabri Tekir'in
başkanlığında toplandı.
Tekir ile Sanayi ve Ticaret
Bakanı Alı Rıza Gönül.
KOSGEB-OSTİM
Danışmanlık ve Kalite
Geliştirme Merkezi'nin
açılış töreninden sonra
genel kurula katıldılar.
Gönül. KOBİ'lerin
Avrupa ülkelerinde
toplam kredilerdenaldığı
payın yüzde 40-50
civarında olmasına karşın,
bu oranın Türkiye'de
yüzde 3-4 düzeyinde
kaldıgmı sövledi.
Dünya piyasalannda tonu 170 dolar olan buğday 235 dolar oldu, kilo fiyatlan yüzde 100 arttı
Seçim ekonomisi başladıANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Erken seçim yolunâ gı-
renhükümet, Millı Güvenlık Ku-
rulu"nun (MGK) şubat ayında al-
dığı kararların ardından. son 3
aydır uyguladığı '"seçim yaönm-
lannı" destekleme alım fiyat-
lannı arttırarak sürdürdü. Me-
murve emekJi maaşlanna ek zam
veren, belediyelere son 3 ayda 100
trilyon liraya yakın kaynak akta-
ran. küçük ve orta boy işletme-
lere kamu bankalan aracıhgıyla
150 trilyon liraya ulaşan kredi des-
teği sağlama vaadı veren ve ka-
mudaki işçilerin toplusözleşme-
lerinı erken bağıtlayan hükümet.
destekleme alım fiyatlarını da
yüzde 100'ün üzennde arttırdı.
Son 3 aydır artan gerginlikJe bir-
likte gündeme gelen erken seçim
karan hükümeti harekete geçirdi.
Hükümet. mart ayında bütçeye
250 trilyon lıra yük getıren. me-
mur maaşlan ile memur ve işçı
emeklı aylıklarına ocak ayından
geçerli olmak üzere yüzde 18 ile
44 oranları arasında zam verdi.
Aynı dönemlerde. kamu ban-
kalanna. dış fonlardan da sağla-
dığı kaynaklarla. KOBİ'lere ve-
rilmekiçin 150 trilyon lıralık kre-
di bağlantıları yapan hükümet.
*Fak-Fuk-Fon" diye adlandırı-
lan Sosval Yardımlaşma ve Da-
Liderler. seçim yatırımlarını destekleme alım fivatlarını arttırarak sürdürdüler.
yanışma Fonu'ndan. gıda,gıyim.
eğitım ve konut yardımı olarak 40
trilyon liralık harcama yaptı.
Her yıl 5-6 ay ertelenerek im-
zalanan kamuda çalışan işçilerin
toplusözleşmelennı kısa sürede
bağıtlayan hükümet, genelde tem-
muz ayında görüşmelerine baş-
lanan yeni asgan ücretın belir-
lenmesi için bu yıl komısyonu
mayısta topladi.
Hükümet son olarak tarım des-
tekleme alım fiyatlarını yüzde
100'ün de üzerinde açıklayarak
seçimin bütün sınyallerini eko-
nomıde gösterdı.
Çay destekleme alım fiyatla-
n, geçen y ıla göre yüzde 110 ora-
nında antırılırken. buğday için
dünya fıyatlannın çok üzerinde bır
bedel açıklandı.
Tanm ve Köyışleri Bakanı Mu-
sa Demirci. dün düzenlediği ba-
sın toplantısında, buğday destek-
leme alım fiyatlarının yüzde 100
oranında arttmldığını açıkladı.
Haziranda makarnalık Anadolu
durum buğdayının fiyatı 44 bin
550. ekmekhk Anadolu kırmızı
sert buğdayınkı 33 bın. en düşük
kaliteli buğday ınki 28 bin 50. be-
yaz arpa, çavdar ve yulafın fiya-
tı 24 bın 750, 1. ürün mısınn fi-
yatı da 29 bin 700 lira olarak be-
lırlendı. Buğday destekleme alım
fiyatlarının temmuz. ağustos. ey-
lül aylannda, enflasyon dıkkate
alınarak aylık 2 bın. arpa. çavdar
ve yulaf fiyatlarının da 1250 lı-
ra arttınlacağı bildırildı.
Demirci. dünya buğday fiyat-
larının tonda 170 dolar olduğunu
kaydederek, verdikleri fiyatın 1
tonda 235 dolara karşılık geldi-
ğını söyledi. Ödemelerin peşin
yapılacağını belirten Demirci, ha-
ziran alımlanm ödeyecek kadar
kaynağın hazır olduğunu söyle-
di. Demirci. 2.5 milyon tonu buğ-
day olmak üzere toplam 3.7 mıl-
yon ton hububat alınacağını kay-
dederek. toplam 100-110 trilyon
ödeme yapılacağını belırtti.
Tazlası spekülasyoıT
Demirci. buğday alım fiyatla-
rının yüksek açıklanmasının ek-
mek maliyetlennı 1500-2000 li-
ra etkjleyeceğinı belirterek. bunun
üzenndeki artışlann spekülatıf
nıtelıkteolacağını söyledi.
Türkiye Ziraat Odaları Bırliği
Başkanı Faruk Yücel. hububat
alım fiyatlarının dünya fiyatları-
nın üzerinde oluşunun memnuni-
yet verici olduğunu söyledi.
Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali
Rıza Gönül de 1996-1997 dö-
neminde destekleme alımlan ıçin
bırliklenn 74.3 trilyon lıralık alım
yaptığını. Destekleme Fiyat Is-
tikrar Fonu'ndan da 49.6 trilyon
liralık kaynak kullandırıldığını
bıldırdı. Gönül, destekleme alım
fıyatlannın fındıkta yüzde 108.
ayçiçeğmde yüzde 94, kuru üzüm-
de yüzde 79 arttmldığını belırtir-
ken, 400 bın üretıcıyi ılgılen-
diren pancar fıy atlannın da yakın-
da açıklanacağını söyledi.
I fVIY fl U n 1 \/U u ı T v Clu Lılllvilll ıv^v u ı ı u v ui-vı ı ı ı u v
U
V **•**•»J uı nn. */ *^ \y * wn.ıııvn.4iı\ j&uuui-rıtA ı\ıı u ı ı ^ ı l\_/lJ\Jt* ^ ~ / w UU1UİU IV(41 JLl 1I\ CLV1UI v^^vıı L^*J.J IWLU 1 1 T ULIVM 111111 *^u J u n i i 1
lan Sosval Yardımlaşma ve Da- seçimin bütün sınyallerini eko- sert buğdayınkı 33 bın. en düşük ğını söyledi. Ödemelerin peşin da açıklanacağını söyledi.
Yüksek yargı kararma 'uyulmamasına' ilişkin yayımlanmayan 'prensip karan' ortaya çıktı
Ozelleştirme için yasadışı talimat
• DYP-SHP hükümeti. 1992 yılında aldığı "yazılı ve imzalı
prensip karan'" ile çimento fabrikalannın Fransız firmasına,
USAŞ"ın da SAS'a satışı ile ilgili Danıştay karannın
"uygulanmarnasını" sağladı.
IŞIK KANSU
ANKARA - Kamu kuruluşlannın özel-
leştirilmelerine karşı yüksek mahkemele-
rin verdiğı iptal kararlarının uygulanma-
ması ya da savsaklanması doğrultusunda
ilk kez bır Bakanlar Kurulu yazısı ortaya
çıkanldı. DYP-SHP hükümeti, 1992 yı-
lında aldığı ve Resmı Gazete'de yayım-
lanmayan bır "prensip karan" ile Çt-
TOSAN'a aıt 5 çrmento fabrikasının Fran-
sız firmasına. USAŞ'ın da SAS'a satışı
ile ilgili Danıştay'ın iptal karannın "uy-
gulanmamasını" sağladı. Dönemın Baş-
bakanı Süleyman Demirel ve Başbakan
Yardımcısı Erdal İnönü ile 49. hüküme-
tin bütün bakanlannın imzaladığı "pren-
sip" karannda, Danıştay'ın verdiğı hük-
mün uygulanmamasına gerekçe olarak
"milletlerarası içtihaflar öne sürüldü.
Danıştay. 1991 yılında ÇtTOSAN 'a ait
5 çimento fabrikasının hisselennin Fran-
sız "Societe Ciment Francais S.A" fir-
masına. USAŞ'ın hisselerinın de "SAS
Service Partner AS" firmasına satışına
ilişkin YPK'nin karannı iptal etti.
Bunu/ı üzerine. dönemin DYP-SHP ko-
alisyon ıktidan, 27 Nisan 1992 günü Res-
mi Gazete'de yayımlanmayan bir "pren-
sip" karan alarak. Danıştay'ın hükmünün
uygulanmaması yönünde görüşbirliğine
vardı. Söz konusu karann ilk bölümünde
gerek anayasanm. gerekse ldari Yargılama
Usulü Yasası'nın ilgili maddeleri uyann-
ca. idarenin venlecek yargı kararlan doğ-
rultusunda hareket etmesi gerektiğı vurgu-
landıktan sonra "Ancak" denılerek. Da-
nıştay'ın vardığı hükme uyulmamasının
"gerekçesi" dile getirildı. Bakanlar Ku-
rulu'nun karannda; şu görüşler savunul-
du: "... Durumun iç hukukumuzdan zi-
yade, ülkemizin diğer devletler ve mil-
letlerarası kamuoyu nezdindeki itibarı
ve çıkarlan ile milletlerarası münasebet-
lerin gerektirdiği isterler çerçevesinde de-
ğerlendirilmesinin uygun olacağına şüp-
he yoktur. Başka bir deyimle, devletle-
rin imzaladıkları uluslararası sözleşme-
lere uyma zorunluluğu gerektiren ve
milletlerarası camia tarafından umumi
kabul görmüş bulunan 'ahde vefa' gibi
bir devletlerarası kuralın yukarıda be-
lirtilen iptal karan sebebiyle göz ardı
edilmesinin. maddi ve ekonomik bakım-
dan Türkiye'nin yararına olmayacağı
biryana. böyle biru\gulamanın millet-
lerarası hukukun temel prensipleri ile
bağdaşmayacağı da izahtan varestedir."
Prensip karannda. dev letlerin ortak ıda-
relerinin ürünü olan bir tasarrufun, bır ıç
hukuk organı vasıtası ile iptal edılemeye-
ceği esasının açıkça olmasa da '"zımnen"
kabul edildiğine değınilerek, şu sonuca
ulaşıldr "... iptal hükmü uyarınca. ida-
ri işlem, idarece verildiği andan itibaren
ortadan kaldırılmış sayılmakta ise de iç
hukukumuz bakımından geçerli olan
bu kuralın. milletlerarası boyut kazan-
mak suretiyle devletler hukuku alanına
dahil olmuş bir olay hakkında ne dere-
ce u>guJaaabileceği meselesi de tartış-
mava açıktır."
Bu kararla bırlikte Danıştay'ın verdiğı
hüküm yenne getirilmedi ve çimento fab-
rikalan Fransız firmasında. USAŞ da SAS
firmasında kaldı.
Yüksek Planlama Kurulu karan
KİT sözleşmelilerine
grup grup zam
ANKARA (Cumhuri-
yet Bürosu) - KlT'lerde
çalışan 215 bın sözleşme-
linın maaşlanna yüzde 16
oranında artış öngören ve
bu oranın yüzde 40'a ka-
dar yükseltilmesı konusun-
da yönetım kurullanna yet-
ki tanıyan Yüksek Planla-
ma Kurulu (YPK) karan
teblığ edıldı. Kararda. ka-
mu bankalan ile özelleşti-
rilecek kuruluşlarda çalı-
şan ve kapsamdışı sözleş-
meliler olarak nıtelenen
sözleşmeli personele yüz-
de 20'yi aşmamak üzere
artış yapılacağı belirtılır-
ken. Olağanüstü Hal Böl-
gesi ile mücav ir ıllerde gö-
rev yapan sözleşmelılere
yönetim kurullan karan
ile ek ödeme yapılması da
hükme bağlandı.
8 grup belirlendi
Başbakanlığa bağlı Dev-
let Personel Başkanlığı,
sözleşmeli ücretlerinde ar-
tış öngören YTK karannı
KİT'lere teblığ etti. Karar-
da, KlT'lerde çalışan per-
sonel 8 gruba ayrılarak.
yenı ücret skalalan belir-
lendi.
Bu gruplara göre.
KlT'lerde çalışan sözleş-
melilerde en yüksek ücret
133 milyon lira. en düşük
ücret ıse 46 milyon lıra ol-
du. Düzenlemede. sağlık
ve teknik personele. kari-
yerlerinden yararlanıfmak
üzere idari görev lere atan-
malan durumunda, en yük-
sek temel ücretin verile-
ceği kaydedıldi.
YPK karanna göre. yö-
netim kurullan kararlanna
bağlı olarak Olağanüstü
Hal Bölgesı ile mücavir il-
lerde görev yapanlar söz-
leşmelilerden 1. grup ile
4. grup arasında yer alan-
lara her ay 6 milyon lira;
5. grup ile 8. grup arasın-
da yer alanlarada 2.5 mil-
yon lira ek ödeme yapıla-
bilecek.
YPK kararıyla. kamu
bankalan ile ozelleştîrme
karan alınan kuruluşlarda
çalışan ve kapsamdışı söz-
leşmeliler olarak nitelenen
sözleşmeli personelın ek
zammı da yüzde 20'yı aş-
mama kaydıyla düzenle-
di.
Buna bağlı olarak yapı-
lacak ücret düzenlemele-
rinde, hertürlü sosval yar-
dım, zam. tazminat, ödenek
ve ikramıyeden her aya dü-
şen miktar da ıçinde ol-
mak üzere aylık ortalama-
nın 46 milyon liradan dü-
şük olamayacağı belirtildi.
Karara göre, tavan ücret
sınınTPAO.BOTAŞ.PO-
AŞ. PETKİM. TÜPRAŞ.
DİTAŞ ve İGSAŞ'ta 287
milyon lira. diğer kuruluş-
larda 244 milyon lira ola-
rak belirlendi.
20 bin kişiye istihdam sağlayan casinocular kapatılmanın devletin zaranna olacağını savunuyor.
Casinoda 'siyasi belirsizlik' kumarı
Ekonomi Servisi - Casınolar siya-
si belirsızhkle kumaroynuyorlar. Tu-
rizm Bakanlığı'nın casıno açma iz-
ni venne yetkisini elınden alan ve
mevcut casınoların 6 ay ıçinde ka-
patılmasını öngören yasa tasansı, sı-
yasilerin gündeminin yoğun olması
nedeniyle bir türlü yasalaştmlamı-
yor.
Yasanm Meclis'e getirilmemesı-
nin kendi lehlerine olduğunu söyle-
yen casinocular. en azından kendi le-
rine tanınan sürenin bu şekildeuza-
mış olduğunu dile getinyorlar
Casınoların 20 bin kişilik istihdam
yarattığını söyleyen Talih Oyunlan
Mahalli Işletmecilen Dernegi (TO-
Ml) Başkanı Erhan Akbulut. 1997
yılında devlete 25 trilyon liraLık kay-
nak yarattıklanm söyledi. Casinola-
nn yalnızca Turizm Bakanlığı'na bu
yıl ödeyeceğı paranın 12 trilyon lira
olacağını vurgulayan Akbulut. casi-
nolann kapatılmasının devletin zara-
nna olacağını ılen sürdü.
'Kumar illegal olacak'
Casınoların geleceğinın belırlen-
mesı için toplanan ve 20 martta ta-
sanyı gündeme sokan komısyonun bı-
le bu gerçeklerin farkına varmadan
hareket ettiğını ıfade eden Akbulut.
bu yasanın Meclis gündemıne geti-
rilmesı halinde casinolann kapan-
masını öngören tasannın yasalaşma-
sının kaçınılmaz olduğunu dile getir-
di.
Bu nedenle ülkenın gündeminde
başka konuların bulunmasırnn ken-
dıleri açısından büyük önem taşıdı-
ğını söyleyen Akbulut. tasarmın yıl
sonuna doğru Meclis gündemine ge-
tınlmesı halinde, 1998 yılı ortaları-
na kadar çalışabileceklerini söyledi.
Casinoların kapatılmasının kumarı
illegal konuma getıreceğıni bildıren
Akbulut. "Bu durum devleti tril-
yonlarca liralık vergiden mahrum
ederken, kumar oynayanlara da
zarar verecek" diye konuştu. Ku-
marhanelerdekı oyun masalannda üst
limitlerbulunduğunu bildiren .\kbu-
lut. kumann illegal hale getinlmesi
halinde oynayanı koruyanmekaniz-
mamndevredışı bırakılmış olacağı-
nı vurgulayarak. "Oynayanlar bü-
yük paralar kaybedecek" dedi.
Bu durumda en az etkı lenecek olan
kışılerin casino sahipleri olduğunu
ıfade eden Akbulut. birçoğunun şım-
diden yurtdışı bağlantılar kurdukla-
nnı bildirerek, kimısınin başka alan-
lara sermave aktardıgını belirttı.
REFAHYOL, turizmi de vııruyorEkonomi Servisi - Türkiye Seyahat
Acentalan Birliği (TÜRSAB), son
siyasi gelişmelerin tunzmi olumsuz
yönde etkileyeceğı uyansında
bulundu. TÜRSAB Başkanı Talha
Çamaş, kamuoyunun dikkatıne
sunduğu deklarasyonda, "Biz hem
birer yurttaş hem de ekmeğini
turizmden kazanan kişiler olarak
ülkemizde bir süreden beri yaşanan
gelişmeler ve cereyan eden
olaylardan rahatsızız" dedi. Turizm
sektörünün. yapısı gereği dünyaya en
açık ve en uluslararası sektörü olduğu
vurgulanan bildiride. ülkemizde
meydana gelen her olay ve yaşanan
her gelişmenın uluslararası pazarda
hemen yankısını buîduğu belirtilerek
şöyle denıldı:
"Dünyanın en güzel şehri olmasıvla
övündüğümüz Istanbul'a layık bir
kent müzesinin kuruluşu
engellenirken, aynı şehirde
'Osmanlı Sillesi Dövüş Sanatları
Merkezi' tabelalarını görüyoruz.
Turizm. istikrarın olduğu ortam ve
ülkelerde gelişebilir.
Bu açıdan Türkiye'nin şu anki
durumunun iç açıcı olmadığını
söjlemeliyiz."
Bildiride, sektörün kendi gücü
dolayısıyla bütün olumsuzluklara
rağmen gelişmeye devam ettiği
belirtilerek "Bir ülkede, bir yandan
hükümet ve sektör ile ilgili
bakanlıklar, turizmi baltalamak için
her gün adeta özel yol ve yöntemler
geliştirirken bir vandan da
uluslararası kamuoyunda kabul
edilemez türde görüntü ve haberler,
jazılı ve görsel medyada yer
almasına karşın bu ülkede turizm
gelişmeje devam edebiliyor"
şeklinde yorum yapıldı.
YORUM
OZTIN AKGUÇ
Avrupa Birliği ile
licarette Gelişmeler
Gümrük Birliği'nin (GB), Avrupa Birliği (AB) ileti-
caretimiz üzerinde etkileri ne yönde oldu? GB'den
once bu konuda farklı öngörülerde bulunulmuş,
tahmınler yapılmış ıdı. Dış ticaret hacminin artaca-
ğı, dış ticaretin bır ölçüde yön değiştireceği, öngö-
rüler arasında ıdi. GB'yi destekleyenler dışsatımda
buyük artış beklerken GB'ye karşı olanlar. en azın-
dan GB'yi daha gerçekçi değerlendirenler, dışalı-
mın özellikle ilk yıllarda daha hızlı artacagı, bu ül-
keler grubu ile dış ticaret açığının büyüyeceği, dış
ticaret haddinin ülkemıze karşı gelişeceğı tahmin-
lerinde bulunmuşlardı. GB'nın mevcut sanayi işlet-
melerinin üstünde yıkıcı etkisi olacağı, işsizliği bü-
yük boyutlu arttıracağı da savunulmuştu.
GB üzerınden bir buçuk yıla yakın bir süre geç-
ti, elimizde 1996 yılının ilk on bir ayına, içinde bu-
lunduğumuz yılın da ilk üç ayına ilişkin dış ticaret
rakamları var. Bu rakamlara dayanılarak GB'ye iliş-
kin farklı beklentiler irdelenebılir. GB'nin dış ticaret
üstündeki etkileri ortaya konulabilir.
1996 yılının ocak - kasım döneminde AB ülkele-
rıne yönelik dışsatımımız, bir önceki yılın eş döne-
mıne göre yaklaşık yüzde 4.5 oranında artarak
10.407.9 milyon USD'ye yukselirken dışalımımız
yüzde 34.9 arasında artarken 19.950.8 milyon
USD'ye yükselmiştır. Söz konusu dönemde AB'ye
yönelik dışsatımımızdaki artış, dışsatım genel artış
hızı yüzde 8.1 'in altında kalırken dışalımımız genel
artış hızı yüzde 20.7'nin çok üstünde olmuştur. Bu
gelışme sonucu. 1996 yılının ilk on bir ayında AB
ile olan dış ticaretımizdekı açık, yüzde 97.6 oranın-
da artarak 9.542.9 milyon USD'ye yükselmiştır.
GB'ye gırişin dış ticarette etkisi tüketim mallarında
ve bir ölçüde de yatırım malları dışalımında hızlı ar-
tış olarak gorülmüştur.
1997 yılının ocak - mart dönemine ilişkin geliş-
melere gelınce, ekonomıdeki yavaşlama dış tica-
rete de yansımış bulunmaktadır. Nitekim yılın ilk üç
ayında dışsatım yüzde 6.0, dışalım ıse yüzde 5.5 ora-
nında artmış ve dışalım artış hızı bu dönemde sü-
rekli düşüş göstermıştir, 1997 yılının söz konusu dö-
neminde AB ile ticaretimız genel artış düzeyinın de
gerisınde kalmıştır. Gerçekten, ocak - mart döne-
minde AB ülkelerine yönelik dışsatımımız yüzde 5.3
oranında artarken dışalım artışı yüzde 2.9 oranın-
da kalmıştır. Rakamlarla bu gelışmeyi ıfade edecek
olursak, yılın üç aylık döneminde AB ile tıcaretimiz-
de dışsatımımız 2.728.7 milyon USD'den 2.874.4
milyon USD'ye yukselirken dışalımımız da 4.965.8
milyon USD'den 5.008.0 milyon USD'ye yüksel-
miştir. AB ülkelerinden yapılan dış alımımızın bu
denli yavaşlamasında, yatırım malları dışalımı etki-
li olmuştur. Gerçekten yılın ilk üç ayı genelinde ya-
tırım malları dışalımında artış hızı yüzde 2.6 olmuş-
tur. 1996 yılında yatırım malları dışalımında artış, yüz-
de 33.0 düzeyinde ıdı.
1997 yılında AB ülkeleri ile olan tıcaretimizde
açık bır önceki yılın eş dönemine göre hemen he-
men değişmemış, 1996 yılının ocak - mart döne-
minde 2.137.1 milyon USD olan açık, 1997 yılında
da 2.133.7 milyon USD olmuştur. GB'den abartılı
beklentiler gerçekleşmeyınce AB ülkeleriyle olan
ticaretımiz olağan gelişme eğilimine girmiştir.
AB ülkelerinin, 1995 yılının ocak - kasım döne-
minde dışsatımımız ıçindekı payı yüzde 51.7 ıken
bu pay 1996 yılının eş döneminde yüzde 50.0'ye,
1997 yılının ocak - mart döneminde de yüzde 49.3'e
gerilemıştir. GB'den sonra AB ülkelerine yönelik
dışsatımımızın toplam dışsatımımız ıçindeki payı
hafıfçe düşme eğilimi göstermektedir. Buna karşı,
AB ülkelerinin dışalımımız içındeki payı, yukarıda-
ki dönemler itibanyla. sırasıyla yüzde 47.1, yüzde
52.6 ve 50.3 olmuştur. Görulüyor ki GB'den AB ül-
kelerine yönelik dışsatımımızın payı hafifçe de ol-
sa gerilerken dışalımımızın payı yükselmış, bunun
sonucu bu ülkelerle olan ticaretimizdekı açık, GB
öncesine göre büyümüştur.
AB ülkelerinin dış ticaret hacmimiz içındeki pa-
yı, 1995 yılında yüzde 48.9 iken bu pay 1996 yılı-
nın ocak - kasım döneminde yuzde 51.7'ye yüksel-
miş, 1997 yılının ilk üç ayında da yaklaşık yüzde 50.0
olmuştur. GB'den son AB ülkelerinin dış ticaretımiz
içindeki payı, dışalımdan kaynaklanmak üzere çok
belirgin olmasa da yukselmiştir.
Türkiye, ancak bırinci sanayi devrimi ürünlerini
üretebilmekte, ikincı sanayi devrimi ürünlerinin ise
ancak bır bölümünü üretmektedir. Üçüncü sanayi
devrimine ıse geçebılmiş durumda değildır. Üretim
yapısını değiştirmeden Türkiye'nin dışsatımda bir
atılım yaparak dış ticaret dengesini sağlaması ola-
sı gözükmemektedir. GB'den sonra pazar güçleri-
nin yönlendirılmesiyle Türkiye'nin üretim yapısını
bır orta sürede dahı değıştırmesi olanaklı değildir.
Türkiye, ancak yönlendiricı bır planlama ile bazı te-
mel değişiklikleri gerçekleştirebilir. GB'den sonra-
ki gelişmeler, ne lyimserlerın ne de kötümserlerın
beklentılerine uygundur. Gelişmeler GB'yi daha ger-
çekçi değeriendırenlerin beklentılen doğruttusundadır.
Termik santral
satışma yargı engeli
ANKARA (Cumhuri-
yet Bürosu) - Ankara l
Idare Mahkemesı. Tes-İş
Sendikasf nın açtığı dava
üzerine. Çayırhan Termik
Santralfnın özelleştiril-
mesi ışlemı ıçin yürürlüğü
durdurma kararı verdi.
Mahkemenin karannda.
"Enerji ve Tabii Kaynak-
lar Bakanlığının, Ba-
kanlar Kurulu'nun vet-
kili olduğu bir konuda
nihai bir işlem tesis edi-
lecek şekilde ilan yapma-
sının hukuka ve mevzu-
ata aykırı olduğu" kayde-
dildı!
Çayırhan Termik Sant-
rah'nın işletme hakkının
20 yıllığına devredilmesi
ıçin ihale teklifleri alın-
mış. ancak satış işlemi ta-
mamlanmamıştı.
Kafan ve yüreğinle gerçek bir
Köy Enstitülü idin.
Her 17 Nisan'da beraber olacağız.
Aydınlanmanın güzel emekçisi
MUSTAFA
EKMEKÇİ
Seni unutmayacağız.
ÎSTANBUL'DAN EMEKLÎ OLAN
KÖY ENSTtTÜLÜ ÖĞRETMENLER
VE ÇOCUKLARI