Katalog

® ÇAĞDAŞ YAYINLARI İ L H A N S E L Ç U K j a p o n g ü l ü 350.000TL Cq Pazariama A.Ş. Yerebatan Caa Salkımsoğut So< No 3/B -igaloglu'lstarbJ Tel 5 U 01 96/95 Postaçekıno 566322 Cumhuriyet <Ş ÇAĞDAŞ YAYINLARI H İ K M E T ÇETİNKAYA kuzu postunda kurt 450.000TL Çağ Pazariama A.Ş. Yereoatan Caa Saikımsoğut Sok No 9/B Ca§aogkı/fetanoul Tel5H01 96/95 Postaçekıno 566322 74. l SAYI: 28185 / 75000 TL (KDV içinde) KURUCUSU: YUMBIUDİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NMfc NAOİ (1945-1991) 27MJmS1887MU Erbakan, YAŞ'ta şeriatçı operasyonu imzaladı. 100 astsubay ile 61 subay atıldı Ordudan rekor ihraç 37 Yd Sonra... Clkemizde ilk anayasa 187&'da yapüdı; miman Mit- hat Paşa'dır. Ne yank ki bu anayasa UZUD ömüriü olamadL tkinci Abcülhamit 1876 Anayasa- H'mrafa kaldırdı; Mithat Pa- şa'.M sürgüne yolladı: halktan en küçük bir tepki gelmedL Bu olay neyi anlaûr? Halkın sahip çıkmadığı aıuyasalar kâğrtüzerinde ka- byor. Gelişmişlik sorununun önetni böylece ortaya çıkıyor. Demokratik anayasal dü- zea sanayileşmenin yaratbğı toplumsal sınıf ve katmanla- nn üriinüdür. Demokrasi zor gücüyle halka benimsetüebi- lir mi? Komşumuz tran'ın hali meydanda! Mottalann ortaçağ dûzenine karşı ilk lo- mıldanış ancak 18 yıi sonra gerçekleşti. İnsan ömrüne göre uzun, tarihsel zamana göre kısa bir süredir bu; ardı gelecektir. • 27 Mayıs 1960'tan bu yana 37yügeçtL Tarihsel olaylar zamanla daha iyi anlaşılıyor. saydam- laşıyor; toplum duruluyor, ya- şananlara serinkanh bir göz- le bakmak olanaklan oluşu- yor. Her devrim gibi 27 Ma- yıs'm da eleşnrel bir gözJe ve yansızhkla irdelcnmesi gere- kir. Ancak elimizde 27 Ma- yıs'a Uişkin bir tarihsel temei belgevar: 1961 Anayasası! Ne yaak ki toplum o yülar- da bu anayasanın değerini al- gdayacak bilinç düzeyinde de- ğildi. Politikacılardan ldırnle- ri de "Bu anayasa Türkiye için lüksfûr" dediler. Oysa 1%1 Anayasası, tkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Avnı- pa'nın gelişmiş ülkelerindeki anayasal hukuku Türkiye'ye uyaıiıyordu. Peki, ülkemizde niçin sohıy- la, sağıyia, ilericisiyle, gerici- siyie 1961 Anayasası üzerinde bir uziaşma (consensus) oto- şamadı? Demek ki toplumun gelişmişlik düzeyi, devrimle gerçekleştirikn anayasanın gerisinde kalıyordu. • 12 Eylül darbesiyle 1961 Anayasası kaldınldı, 1982 Anayasası benimsendi. 15 yıl- dan beri bu anayasadan yakı- myonız; ama iyisini yapamı- yoruz. Srvil politikacılarunız daha demokratik yasalan ÇH karabilmek için gerekli uzlaş- mayı sağlayamıyoriar. Bugün vartLğımız noktada 1961 Anayasası birdemokratik rü- yadır. Üstelik 1982 Anajasa- sı'ndaki laikfik Ukesini değiş- tirip dinci derfet kurmak iste- yen sryasal giçler iktidara ür- manınışlardr. Toplumda İran ya da Cezayir'e dönüş- mekkorkukn yaşanıyor; bu yoldı şeriatcı saldıroa karşı orduyu güvence gibi görenler çoğalyor. • Bvgûn 27 Mayıs devrinü- nin ?7'rıci yidönümü... Tirkiye br sonın karşısın- dadr; laik cımhuriyetve sos- yal cevlet ULelerine sivil güç- lerir aşağıduı yukanya doğ- ru sıhip çıknası. demokrasi- yi yerineotırtacak, topiumun riiştânü kauüa>acaktır. Tirkiye'ce bu birikim varL lHö'da taşlayan anayasal serrven, ça<das hukukdevle- tiniaruşmsızkurarakvede- moLrasiyi yaşam biçimine döıüştürerk noktalanmah» 2*00'e 3 iala Cumhuriyet Tüıkiyesi'ıde 31 Mart 1 Q0»'u yineemekve yaşamak utakcuıdar kurtulmahyu. Cumhuriyet YAŞ'ın dün yapılan olağanüstü toplantısında, 100 astsubay ile 61 subay Türk Silahlı Kuvvetleri'nden uzaklaştınldı. Atılan personelin 20'sini 'aşın solcular ile Yüksekova çetesine adlan kanşanlann' oluşturduğu, yaklaşık 140 kişinin de 'şeriatçı faaliyetlere kanştığı' gerekçesiyle ordudan uzaklaştınldığı öğrenildi. Şeriatçı personelin 'mağdur edilmemesini' isteyen Erbakan, kapsamlı dosyalan gördükten sonra, 'hassasiyetlerinden dolayı' komutanlara teşekkür ederken TSK'deki en büyük şeriatçı operasyonuna da imza koydu. Fethullah Hoca'nm talebeleri YUSUFÖZKAN ANKARA-Muhalefetteyken ih- raçlarnedeniyle orduyu "dinsizük- le" suçlayan RP'nin Genel Başka- nı ve Başbakan Necmettin Erba- kan, Türk Silahlı Kuvvetleri'nde (TSK) yapılan en geniş çaplı "şeri- atçı temizlik" operasyonuna imza attı. Genelkurmay Başkanı Orgene- ral tsmail Hakkı Karadayı'nın çağ- nsı üzerine Erbakan başkanlığında yapılan olağanüstü Yüksek Askeri Şûra'da (YAŞ), tamaıruna yakın bö- lümü şeriatçı 100 astsubay ile 61 subay ordudan uzaklaştınldı. 3'ü albay olan atılanlann "mağdur edilmemesini" isteyen Erbakan. önüne konulan aynntılı dosyalan gördükten sonra. "hassasiyederin- den dolayı komutanlara teşekkür ederek" uzaklaştınlma kararlannı imzaladı. Genelkurmay K.arargâhı'nda dün sabah 09.30'da başlayan toplantıya. Başbakan Erba- kan, Mılli Savoınma Bakanı Turhan Tayan. YAŞ üyesı oramiral ve orgeneraller dışında korgenerallerden oluşan Genelkurmay "J" başkanlan ile daıre başkanlan da katıldı. Yurt- dışında bulunduğu bıldirilen Deniz Kuvvetle- rj Komutanı Oramiral Güyen Erkaya toplan- tıya katılamadı. Basın kuruluşlanna bildirilen programa göre 3 saat olarak planlanan toplan- tı, öngörülenin aksine 6 saat sürdü. Cumhuri- yet'ın aldığı bilgiye göre, şûranın ana günde- mini şeriatçı gelişmeler oluşturdu. Ordudan atılan personelin 60'ınm Deniz Kuvvetleri'ne bağlı olduğu öğrenildi. Genelkurmay istihbaratının hazırladığı raporlarda. Fethullah Gülen'in önderlerinden olduğu Nur cemaatinin, Deniz Kuvvetleri'nde, 'astegmenken orduda kalıp muvazzaf olarak TSK'ye sızan' subaylarla da örgütlendiğine dikkat çekildi. Deniz Kuvvetleri'nden atılan kişiler arasında, 'Fethullah Hoca'nın talebeleri" olarak adlandınlan subay-astsubay gnıbunun ağırhkta olduğu kaydedildi. Erbakan, atılanlann devlet ve belediye kuruluşlanna alınmaması için de uyanldı. çı gelişmelerden örnekler verildi. Komutanlar, ordudan atılan per- sonelin RP'ye bağlı belediyeler ile kamu iktisadi teşekküllerinde (KtT) işe yerleştirilmesine de tepki göstererek bu uygulamanın yinelenmemesi konusunda Erba- kan'ı uyardılar. Toplantının dış tehdit bölü- münde de güvenlik makamlan- nın bulgulanna karşın Erba- kan'ın bugüne kadar kolladığı lran'uı şeıratçı ve bölücü teröre verdiği destek, istihbarat bırimle- rinin raporlan ile elde edılen gö- rüntülere dayanılarak aynntılı bi- çimde vurgulandı. TSK'nın 14 mayısta Kuzey Irak"taki PKJC kamplanna karşı başlattığı "Çe- kJç" operasyonuna ilişkın aynn- tılı bilgi de verildi. 3. Ordu Ko- mutanı Orgeneral Atilla Ateş, gör- sel malzeme destekli bir brifing vererek yapı- lan harekâtı geniş birbiçımde aktardı. YAŞ'ta "disiplinsizlik" gerekçesiyle ordudan atılmala- n planlanan personelin dosyalan da ele alın- dı. Erbakan'ın; Erzurum Jandarma Bölge Ko- Başbakan Erbakan'ın başkanhkettiği toplannya, Genelkurmay Başkanı Karadayı ve komutanlartam kadro kaakh.YAŞ toplannsuıdan sonra askerier ve Erbakan, Anıtkabir'e giderek saygı duruşunda bulundular. (Fotoğraf: REUTER) Hükümetin, şeriatçı gelişmelere cesaret ve- ren tutumunun eleştinldiği toplannda, RP'nin, milletvekilleri ve parti yöneticileri düzeyinde ordu ile halkı karşı karşıya getirmeye yönelik çabalar içinde olduğu dile getırildi. Toplantı- da video gösterileri ve istihbarat raporlan ile RP'nin desteğiyle laik rejime yönelen şeriat- \ArkasiSa. 10,SH3'te Çiller, RP liderinin yeniden görev alması halinde ANAP'la ortaklık kurabileceğini söyledi 'Erbakan'a güveırim yok'DYP lideri: Tek yol seçim Çiller, REFAHYOUun bitmesi durumunda, olası hükümet modellerini değerlendirdi. Erbakan'ın, "3 ay içinde seçime gidilecekse başbakanlığı veririm" önerisinde bulunduğu Tansu Çiller, partisinin başkanlık divanında "'Erbakan yeniden şörevi alırsa ANAP'a hükümet önerebilir" diyerek ortağma güvenmediğini bildirdi. Çiller, bu durum karşısında tek yolun seçim olduğunu söyledi. Aktuna'nın da bugün DYP'den istifası bekleniyor. • 5. Sayfada 27 MAYIS DEVRİMİ'NtN 37. YILI Karaman ^Şimdiki askerier kibar' • 27 Mayıs'ın 37. yıldönümü nedeniyle bir açıklama yapan dönemin MBK üyelerinden Suphi Karaman, son dönemde yaşanan siyasi bunalımda kusurun siyasetçilerde olduğunu söyledi. 28 ' şubattaki MGK toplantısıyla başlayan sürecin iyi bir süreç olmadığını belirten Karaman, "Şimdiki askerier bizden daha kibar, 'Meclis çözsün' diyorlar, ama Meclis'in umurunda değil" dedi. RP: Başbakanlığı vermeyiz Çiller'in, partisindeki istifalan önlemek için başkanlık divanına verdiği "Baskm seçim şartıyla başbakanlığı alıyorum" sözü, RP kurmaylannca yalanlandı. Dün düzenlediği basın toplantısında tartışmalarla ilgili görüşlerini açıklayan Asiltürk, "Başbakanlığı devretmeyiz. Hükümetin istifası akılhca değil. Kimse bunu bizden beklemesin" diye konuştu. Çiller'in başbakanlık kozunu elinden alan RP, ortağını köşeye sıkıştırarak erken seçime zorlayacak. • 4. Sayfada PAprria) Yilmaz: çiller'in çıkarı var Çiller ailesinin çıkarlannın hükümetin bozulmasına engel olduğunu söyleyen Yilmaz, Erbakan'ı da suçladı. Yilmaz, "Bu hükümet samimi dindarlara hayatı daha da zorlaştırmıştır" dedi. REFAHYOL'u işbaşından uzaklaştırmak için pek çok nedenin olduğunu söyleyen ANAP lideri, "Erbakan, hesabını bu dünyada verecek" diye konuştu. Mesut Yılmaz, DYP'li muhaliflerden Yıldınm Aktuna ile aynı ideali paylaştıklannı belirtti. • 4. Sayfada ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Cumhuriyet tarihi- nin en özgürlükçü anayasa- sıyla sonuçlanan 27 Mayıs Devnmi'nin 37. yıldönümü Ankara'da düzenlenen çeşit- li etkinliklerle kutlanacak. Dönemin Milli Birlik Komi- tesi (MBK) üyesi Suphi Ka- raman, "27 Mayıs, 12 Mart ve 12 Eylül'le birtikte değer- iendirilemez" dedi. 27 Ma- yıs'ın tabanda oluştuğunu belirten Karaman, son dö- nemde yaşanan siyasi tartış- malan değerlendirirken, "Şimdiki askerier bizden da- ha kibar, 'Meclis çözsün' di- yoriar, ama Meclis'in umu- runda değil" görüşünü dıle getirdi. Bugün; Türk anayasa hu- kukuna "sosyal haldar" kav- ramını ilk kez sokması ve UArkasıSa. 10,Sü.3'te uçuşyasağı • Türkjye'nin Tahran Büyükelçiügi Maslahatgüzan, iran Dışişleri Bakanhğı'na çağnlarak, operasyonun sona erdjrümesi ve Türk birüklerinin bir an önce geri çekilmesi istendi. 6 aynk görev süresi 25 haziranda bitecek olan, eski adıyla Çekiç Güç, yeni adıyla Kuzey Keşif Gücü'nün TSK'nin Kuzey Irak harekân nedeniyle bölgede uçuşlan yasaktandı. • 3. Sayfada GUNCEL CUNEYT ARCAYUREK Kim Söyletiyon? Türlü çeşit söylentiler dolaşıyor. Önemsenecek olanı Şaibe Hanım'ın Takkeli Baş- bakan ile yapacağı söylenen görüşme. Son hamleler: "Verbaşbakanlığı, seçime gidelim" Ne var ki Takkeli, RP usulü yöntem izliyor. Sahne- deyerini almıyor. Ikinci, üçüncü sınıftan adamlan, Şa- ibe'ye durmadan Takkeli'nin düşünce biçımini yan- • Arkosı So. 10, Sü. 1 'de BORSA ÛDun 1470 Öncekı 1467 DOLAR ODun 139.000 Öncekı i3agoo MARK ODun 82.350 Öncekı 82.200 ALT1N ODün 1.542.000 Öncekı 1.539.000 Nemrut'un 'iç' yüzü italya'da yayımla- nan Bell Europa dergisinde, Rafaelle Pi- ovan tarafından çizilen anıt mezann oriji- nal yapısı, son yıllarda yapılan radar ve sismik testler "Tannlar Dağı" olarak bili- nen Nemrut Dağı'ndaki hieratasyon (tapı- nak), milyonlarca küçük taşın örttüğü anıt mezann Kral 1. Antiokhos'a ait olduğunu ortaya koyuyor. • 10. Sayfada Meclis'e YÖK uyarısı Öğretim üyeleri, yann TBMM'de oylanacak olan YOK ya- satasansının yasalaşması halinde, üniver- sitelerin REFAHYOL denetimine gireceği- ni söylediler. • 3. Sayfada 'Eski Beriiner Ensemble artık yok' Berliner Ensemble, Brecht'in anladığı ve uyguladığı biçimde politik tiyatro olma özelliğini çoktan yrtirmiş durumda. • 13. Sayfada Şeriatçı oyuna dava açıldı 'Bir Hak Düş- manı'nda oynayan oyuncular ve oyunun çe- şitli illerdesergilenmesinin organizasyonun- da görev alan 39 sanık hakkında, 30'ar yıl- dan az olmamak üzere ağır hapis cezası is- temiyle dava açıldı. • 10. Sayfada îktidarın morali bozuk Fransız sağı panikte• Fransa'da sol ittifakın kazandığı birinci tur genel seçimlerden sonra Başbakan Alain Juppe "Seçimlerin ikinci turunu merkez sağın kazanabilmesi için lider değişiklıği gerekiyorsa Chirac'ın doğru seçimi yapacağından eminim" diye konuşarak istifa edeceğini açıkladı. • tkinci turu yine Sosyalist Parti, komünistler ve yeşillerin oluşturduklan sol ittifakın kazanması halinde Chirac, Fransızlann "bir arada yaşamak" diye tanımladddan biçimde iktidan Sosyalist Parti lideri ile paylaşmak zorunda kalacak. • 8. Sayfada Türidye Taleban 'ı tanımıyor • Türkiye, Afganistan'daki iç savaşı kazanan köktendinci Taleban'ın kurduğu yeni yönetimi tanımadığını bildirdi. • Taleban'a karşı yenik düşen Özbek General Raşid Dostum'un kendi arzusu üzerine Türkiye'ye geldiğini belirten Ankara, kalış süresinin de Dostum'a bağlı olduğunu kaydetti. • Türkiye, aralannda büyükelçilik görevlilerinin de bulunduğu 44 Türk yurttaşını bölgeden çekerken Kâbil elçiliği de boşaltıldı. • 9. Sayfada HumeynVye bağlılık yemini • tran'ın "ılımlı" Cumhurbaşkanı Seyyid Muhammed Hatemi, mezan başmda ağladığı Humeyni'ye bağlılık sözü verirken "Iran'da dini lider bütün etkinliklerin merkezidir. Kendimizi liderin öğütlerini uygulamaya hükûmlü hissediyoruz" dedi. • Hatemi, "Devrim tüm Müslümanlara ve özgürlük peşindeki insanlara aittir, aynı zamanda İran da ümitlerini ülkelerine ve ülkelerinin egemenliğine bağlamış tüm Iranhlanndır" dedi. Erbakan da Hatemi 'yi bir mesaj göndererek kutladı. • 9. Sayfada Kablolu TV'de gece operasyonu • Türk Telekom Genel Müdürlüğü, kablolu televizyondaki kanallann yerlerini değiştirdi. PRO 7 ve Canale 5 yayından çıkanldı. Kablolu TV'den bir yetkilı, karann pazar günü kendilerine faksla ulaştığını, bu yüzden abonelere duyurma zamanı bulamadıklannı belirtti. • 75. Sayfada GÜNDEM MLSTAFA BALBAY Erbakan YAŞ Tahtada... Yüksek Askeri Şûra (YAŞ) toplantısı beklenenden çok uzun sürdü. Program şöyleydi: - Saat 09.30 başlangıç... - Saat 12.45 Anıtkabir'e hareket... Toplantı 15.30 sıralannda sona erdi... Sabah toplantısında programa bakınca, "Tamam" MArkasıSa.lO,SH8'de