Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenr. Orhan Erinç # Genel Yayın fCoordinatoru Hikmet Çetinkaya 9 Yazıişleri Müdürlerı: IbrahimYıldız, DinçTayançl Sorumlu) • Haber Merkezı Müdürü: Hakan Kara • Görsel Yönetmen: Fikret Eser Dış Haberler Şinasi Danışoğlu 9 lstıhbarat Cengiz Yüdmm 9 Kültür. Handan Şenköken 9 Spor Abdiilkadir Yücelman 0 Makaleler Sami Karaören 0 Düzeltme Abdullah Yancı 0 Fotoğraf Erdoğan Köseoğlu 0 Bılgı-Belge Edibe Buğra 0 Yurt Haberlen- Mehmet Faraç Yaym Kunılu. bhan Sdçok (Başkan), Orhan Erinç, Oktay Kurtböke. Hikmet Çctinkaya, Şökruı Soner, Ergun Balcı. Dinç Tayanç, tbrahim Yıldız, Orhan Barsata. Mnstafa BaUny, Hakan Kara. Ankara Temsücısı: Mustafa Balbay 0 Haber Müdûni. Doğan Akın Atatürk Bulvan No: 125, Kat:4. Bakanlıklar-Ankara Tel: 4195020 (7 hat), Faks 4195027 0 tzmır Temsıicısı SenlarKıak,H.ZıyaBh. 1352 S 23TeL 4411220. Faks 4419117 0 Adana Temsıicısı: Çetin Yiğenoğlu, lnönû Cd. 119S.No:lKat:l,Tel 363 12 11,Faks 363 12 15 Koordinatör Ahmet Koruisan 9 Muhasebe Bülent Yener 9 Idare HüseyinGürer01şlettoe: Önder Çelik 0 Bılgı-lslem: Nail İnal 0 Bılgisayar Sistem: Mûrüvet Çiler MEDYA C: • Yönetım Kunılu Başkanı - Genei Müdur Gölbin Erduran # Koordınatör Reha Işıtman # Genel Mudür Yardımcısı Mine Akdağ Tel 514 07 53 - 51395 80-513 846O61,Faks: 5138463 \a>ıınUyan \e Basao: Yenı Gûn Haber Ajansı, Basm ve Yaymcıhk A Ş TdrkocağıCad 39 41 Oğaloglu 34334 lst PK. 246 tstanbul Tel ((K212) 512 05 05 (20 hat) Faks (0*212)513 85 95 22MAYIS1997 Imsak: 3.42 Güneş: 5.33 Öğle: 13.08 tkindi: 17.03 Akşam: 20.28 Yatsı: 22.12 KöHViin orangutanları • Çeviri Servisi - Almanya'nın Köln şehrindeki hayvanat bahçesinin en ilgınç köşelerinden birini orangutanlar oluşturuyor. Gelişmiş beyinleriyle insana en yakın hayvanlann başında gelen orangutanlar, özellıkle aile yaşamlannda insan davranışlannı çağnştınr tutum sergilerler. 13 yaşındaki anne, Tjintah ile 2 yaşındakı kızı Tara ağızlanndaki bitkiyi kemırirken, kendilerini izleyen ziyaretçılerden pek de hoşlanmadıklannı belli ediyorlar. Abdülhamit'in sigaralığı • BREIVIEN (Cumhuriyet) - Osmanlı padişahı Abdülhamit'in 1904 yılında Alman Imparatoru II. Wilhelm'e hediye ettıği, 18. yüzyıla ait altın sigaralık ve şamdan, dün Cenevre'de düzenlenen bir açık arttırma ile satıldı. 1994 yılında ölen Prusya Prensi Lois Ferdinand'ın torunu Prens Friedrich, şatosunun masraflanndan dolayı ekonomik zorluğa düşmüş ve dedesineait 18. yüzyıldan kalma eşyalannı gazeteler aracılığıyla tûm dünyaya duyurarak satmak istediğini açıklamıştı. Havaalanmda MGK denetimi • İstanbul Haber Servisi - Milli Güvenlık Kurulu (MGK) Müli Güvenlik Siyaseti Başkanı Emekli Korgeneral Akay Şakman başkanlığında dokuz kişilik bir heyet Atatürk Havalimanı giriş-çıkış kapılan ve terminal binalannda güvenlik denetimi yaptı. Korgeneral Şakman, denetimlerin olağan bir uygulama oldugunu söyledı. Susurluk raporu • İstanbul Haber Servisi - Türkıye Gazeteciler Cemiyetı (TGC) tarafindan çıkanlan günlük 'Bızim Gazete', Susurluk Komisyonu Raporu'na karşı muhalefet partilerince hazırlanan 'altematif raporlar'ın tam metinlerini bugünden itibaren yayımlamaya başlayacak. Dünya Çocuk Srvesi • İstanbul Haber Servisi - Disney ve UNESCO'nun işbirliğiyle bu yıl dördüncüsü düzenlenecek Dünya Çocuk Zirvesi'nde, ülkemizi Ankara Halide Edip Adıvar îlkokulu temsil edecek. Öğrenciler, Belçika, ABD, Yunanistan ve Hollanda'dan katılacak öğrencilerle birlikte geleceğin okulunu tartışacaklar. Trafik Yasası • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - TBMM Genel Kunılu'nda, sürücü belgesi olmadan araç kullananlara verilecek hapis cezalannm arttınlmasını öngören yasa önerisı kabul edildi. Verilen önergelerle değıştirilerek kabul edilen yasaya göre trafik zabıtasının bulunmadığı veya yeterli olmadığı yerlerde trafik eğitimi almış subay. astsubay \e uzman jandarmalar trafıği düzenlemeye ve trafik suçlanna el koymaya yetkili olacalc. Sürücü belgesi bulunmadan araba kullananlara 1 aydan 2 aya kadar hapis cezası \erilecek. Aynı suç ikinci kez işlendiğinde 2 aydan 3 aya kadar hapis cezası uygulanabilecek Uyuşturucu, seks, alkol, nikotin bağımlılıklarmın altında bir kimyasal maddenin yattığı ortaya çıktı suçkısu dopammÇeviri Servisi - Seks, uyuşturucu, alkol ve nikotin bağımlılığmm altında yatan mekaniz- mayı inceleyen bilim adamlan, bağnnlılığa yol açan kimyasal maddeyi nihayet buldular. Böy- lece bağımlılıktan kurtulma umudu da doğ- muş oldu. Haftalık Time dergisi son sayısın- da, bağımlıhğın kimyası konusuna geniş yer ayırdı. Derginin kapak konusu yaptığı yazı- ya göre bağımlılıktan kurtulmak artik uzak de- ğil. Bazı maddelerin nıçin bağımlılık yaptığı- nı, bazı kişilerin niçin kolayca bagımlılığın ba- taklıgına sürüklendiğini araştıran bilim adam- lan. beyindeki 'dopamin' adı verilen kimya- sal maddenin bağımlılığa yol açan en önem- li etmen oldugunu ortaya çıkardılar. New York'taki Brookhaven Ulusal Laboraruva- n'ndaçalışan psikiyatrist Dr. NoraVolkenv'un yürüttüğü araştırma sonucunda, bağımlılık yapan maddelerin beyinde dopamin salgısını arttırdığı kesinlik kazandı. Ünlü tıp dergisi Nature'ın son sayısında geniş yer alan bu araş- tırma, görüntüleme teknolojisindeki gelişme- • Dopamin, beyinde nöronlar arasında mesaj taşıyarak kişinin ruh halini belirlemede önemli rol oynuyor. Serotonin, üzüntülü ya da neşeli olma durumunu belirlerken dopamin zevk alma ve keyifli olma durumundan sorumlu tutuluyor. Öpücük, kucaklaşma, övgü veya pokerde "iyi bir el" ile artan dopamin, eroin, nikotin, alkol veya marihuanayla da salgılanıyor. lerden yararlanarak çekilen beyin haritalann- da, dopaminin bağımlılık yapan maddelerden nasıl etkilendığini açıkça gösteriyor. Anti-depresanlann etkisiyle salgılanan se- rotonin gibi kendisi de bir nörotransmitter olan dopamin, beyinde nöronlar arasında me- saj taşıyarak kişının ruh halini belirlemede önemli rol oynuyor. Serotonin. üzüntülü ve neşeli olma durumunu belirlerken, dopamin zevk alma ve keyifli olma durumundan sorum- lu tutuluyor. Öpücük, kucaklaşma, övgü ve- ya pokerde "iyi bir el" ile artan dopamin, ero- in, nikotin, alkol veya marihuanayla da sal- gılanıyor. Bağımlılık yapan bir dizi madde- nin temelinde tek bir kimyevı maddenin yat- ması, bilim adamlannın bağımlılık olgusuna bakış açılannda köklü değişikliklere yol açı- yor. Dopamin, artık pek çok bilim adamının gözünde bagımlılığın ana molekülü. Tek sorumlu değO Ne var ki bu kanı. dopaminin bağımlılık- tan sorumlu tek kimyasal oldugunu göstermi- yor. Beynin bu kadar basit bir mekanizma üzerine kurulmadığını ilen süren bir gnıp bi- lim adamı, uyuşturucu ve bağımlılık yapan di- ğer maddelerin beyinde pek çok başka kim- yasal maddelerin de salgılanmasına yol açtı- ğını belirtiyor. Ancak bütün bu kimyasal mad- delenn sonunda dopamin salgısında birleşti- ği konusunda görüş birliğine varanbilim adam- lan, bu salgının az ya da çok salgılanmasımn kişinin bağunlılık konusundaki yatkınlığını be- lirlediğini kaydediyor. Volkow, "Bağunhhk diğer akıl hastauldan gibibir beyin rah atsızlığıdır" dıye konuşuyor. Dolayısıyla bağımlılığa karşı açılan savaşın ar- tık farklı cephelerde sürdüriileceği belirtiliyor. Hollanda'nın başı çektiği bir gnıp Avrupa ül- kesinde şimdidenbağımlılık bir suç olgusu ola- rak değil, kamu sağlığını tehdit eden bir un- surolarak ele alınıyor. Bu bağlamda tedavi ol- mak isteyenlere dopamin teorisi ışığmda re- habilitasyon programlan uygulanıyor. Ams- terdam Halk Sağlığı uzmanlannın uyguladı- ğı tedavi yöntemlerinin başında, psikolojik danışmanlık, rutin tıbbi check-up'lar, eroin yerine geçen methadon tedavisi geliyor. Uzmanlar, çıkış noktası ister genetik ister sosyal kökenli olsun, bagımlılığın bir kader olniadığını vurgulayarak çok yakında etkin te- davi yöntemlerinin devreye sokulacağı müj- desini veriyorlar. Amfetaminler Aştn miktarda dopamin salgılanmasına yol açar. Kokain/Crack Dopamin emihmini bloke eder. Eroin Dopamin salgılanmasına yol açar; diğer nörotransmitterter üzerinde etkütdir. Marihuana 1 Beynm beflek ve ruh durumunu belirleyen böKJmünde etkili olur - dopamin salgılamasına yol açar. I Alkol Dopamin sakjılanmastna yol açar - diğer nörotransmıtterler üzennde etkiiıdir. Nikotin Dopamin salgrtanmasma yol açar. Kafein Dopamin salgılanmasına yol açar. Dünya Günü'nde Kriton Curi anıldı tstanbul Haber Ser- visi-Dünya Günü'nün Türkiye Koordina- törlüğü'nü yapan Prof. Kriton Curi, Boğaziçi Üniversitesi Çevre Kulübü'nün düzen- lediği etkinliklerle dün anıldı. 21 Mayıs Dünya Günü nedeniyle düzenlenen et- kinlikte, sanatçı HahıkLe- vent de Kuzey Kampüs Murat Dikmen Salo- nu'nda bir konser verdi. Lions Çevre Koordinatör- lüğü ile Çevre Gazeteci- leri ve Programcılan Der- neği'nin (ÇEGAD) des- teklediği anma etkinlik- lerine sanatçılar Füsun Önal, Kerem Özdemir, Leyla Tekül ve Nejat Ya- vaşpğullan da katıldı. Konserin geliri Kriton Curi adına oluşturulacak "Hoşgörü Ormanı" için kullanılacak. Curildmdir? Boğaziçi Üniversitesi lnşaat Mühendisliği Bölü- mü Öğretim Üyesi, Katı Atık Türk Milli Komite- si 'nin kurucusu ve başka- nı Prof. Dr. Kriton Curi, 21 Ekim 1996'dayaşamı- nı yitirdi. 1942'de tstanbul'da do- ğan Curi, 1966 oaRobert Kolej'den inşaat mühendi- si unvanını, 1974'te İTÜ'den çe\Te mühendis- liği doktor unvanını aldı. Aynı yıl Boğaziçi Üniver- sitesi lnşaat Mühendisli- ği Bölümü'nde öğretim üyesı olarak göreve baş- ladı; 1980 yılında doçent, 1988'dedeprofesöroldu. Prof. Curi, çoğu kendi- si tarafından geliştirilen 25 değişik ders verdi, 30 yüksek lisans ve doktora tezi yönetti, değişik ulu- sal ve uluslararası kuruluş- lar tarafından desteklenen 42 uygulamalı araştırma projesi yûrüttü, 33 tane ulusal ve uluslararası bi- limsel sempozyum orga- nize etti, bilimsel dergi ve konferans bildiri kitapla- nnda 100'den fazla ma- kale yayımladı ve 16 ki- tabın yazarhğını ve edi- törlüğünü yaptı. Curi, İs- tanbul, tzmir ve Antalya Büyükşehir belediyelen- ne, Dünya Sağhk Örgü- tü'ne danışmanlık yaptı. Olüm-kalım savaşı İspanya'nın geleneksel San Isidro boğa güreşleri festivali ilginç görüntülere sahne olu>t)r. Önceki gün Madrid'in Las Ventas arenasında matadordan önce arenaya çıkan banderillero (yardımcı güreşçi) Jose Castillo boğa ile mücadele ederken seyirciler arasında he>ecandan bayılanlar oldu. Boğanın boynuzlanndan yara almadan kurtulan Castillo, festivalin en yürekli gûreşçisi seçildi. (Fotoğraf: REUTER) 6 Belediyeler STK'lerle işbirliği yapmah'tstanbul Haber Servisi-Beşiktaş Belediyesi, 1992 yılında Rio Konferansı'nda kabul edilen ve HABtTAT-II bünyesinde de görüşülen "Gündem 21"kararlannın yerel yönetımlerle ilgili 28. maddesinin uygulamaya geçinlmesi amacıyla, sivil toplum kuruluşlanyla (STK) düzenlediği toplantılann ikincisini gerçekleştirdi. Beşiktaş Belediyesi'nin sivil toplum kuruluşlanyla yaptığı toplantılar sonucunda hazırlanacak projede yer alan kararlarda, STK'lar da söz sahibi olacak. Beşiktaş Belediyesi nin, "Yerel Gündem 21 "in hayata geçinlmesi amacıyla gerçekleştirdiği ikinci toplantıya, tnşaat Mühendisleri Odası, Deniz Ticaret Odası. Veteriner Hekimler Odası, Meteoroloji Mühendisleri Odası, İstanbul Diş Hekimleri Odası, Jeofizik Mühendisleri İstanbul Şubesi, Orman Mühendisleri Odası • Beşiktaş Belediye Başkanı Ayfer Atay, yerel yönetimlerde sivil toplum örgütlerinin de söz sahibi olmasını isteyerek yerel yönetimlerin kararlan alırken belli demokratik kuruluşlarla birlikte hareket etmesi gerektiğini vurguladı. Marmara Şubesi, Elektnk Mühendisleri Odası. Metalurji Mühendisleri Odası, Kimya Mühendisleri Odası ve Mimarlar Odası temsilcileri katıldılar. Toplantıda konuşan Beşiktaş Belediye Başkanı Ayfer Atay, "Gündem 21'" programının "Yerel yönetimkrde sivil toplum örgütlerinin de söz sahibi olmasını ve kararlan paylaşmasını öngören" maddesinin hükümetler düzeyinde alındığını savunarak, "Bu kararlar ahnırken yerel yönetimlerin ve stk'larin fikri aluunadığı için ahnan kararlar hep havada kahyor" dedi. Atay, "Kararlan uygulamanın belediyelere düşiüğünü" söyleyerek, "Ancak oturduğumuz sokağa isinı verilirkenfoilebtrim rıkrimiz alınmjyor" diye konuştu. Buna örnek olarak en son Büyükşehir Belediyesi'nin Beşiktaş sahiline yaptığı deniz otobüsü iskelesininin verilebileceğini söyleyen Atay, büyükşehir belediyesinin bunu yaparken "Değil stk'lann, Beşiktaş Belediyesi'nin bilefikrinialmadjğuu" sa\undu. Yerel yönetimlerin karar alırken mutlaka belli demokratik kuruluşlarla birlikte hareket etmesi gerektiğini vurgulayan Atay. *L niversitelerle ve oda temsikfleriyle yapbğumz toplanülann anhndan 132 dernek temsikasiyle ve muhtarlarla da toplanü yaparak Beşiktaş'ın Gündem 21'ini oluşturacağız*' diye konuştu. Marmara ve Boğazlan Belediyeler Birliği Genel Sekreteri Fikret Toksöz ise HABİTAT kararlan çerçevesinde ulusal Gündem 2l'in de hazırlanması gerektiğini belirterek, "Ancak Çevre Bakanlığı'nın bugüne kadar böyle bir cahşması ohnadı" dedı. Dünyada toplam 1800 kentte yerel yönetim gündeminin hazırlandığını ifade eden Toksöz, Türkiye'de ise sadece Bursa, Burdur, Esenyurt Antalya ve Beşiktaş Belediyeleri'nin benzer çalışmalan oldugunu söyledi. Toplumsal kalkınmanın sadece kamu kurumlanyla değil. gönüllü kuruluşlarla bırlıkte olabıleceğine dikkat çeken Toksöz, "Dünyanm heryerinde seçihnişlerin sonınlan çözmeye yetmediği görüldü" diye konuştu. Şalom gazetesi 50. yılını kutluyor tstanbul Haber Servisi - Türk Musevilerinin tek gazetesi olan haftalık Şalom gazetesi, 50. yılını çeşitli etkinliklerle kutluyor. Gazete. etkinlikler kapsamında 'Osmanlı ve Türk Yahudileri araştırma ve incetemeler yanşması' ve •Şalom 50 yaşına gülerek giriyor' başlıklı kankatür sergisi düzenliyor. Salt bir sayfasının Judeo Espanyol diliyle yayımlandığı gazetenin yapacağı yanşma için son katılım tarihi 30 Kasım 1997. Bilim adamlannın oluşturacağı bir seçici kurulun saptayacağı bilimsel yanşmada birinciye bin dolar, ikinciye 750 dolar, üçüncüye 500 dolar, üç kişiye de 400'er dolarlık mansiyon ödülleri verilecek. Osmanlı ve Türk Yahudilerinin geçmişini ve bugününü tarihi, sosyolojik, demografik, folklorik, edebi, etnografik ve öteki bakımlardan inceleyecek her türlü araştırmaya açık olan yanşmaya uluslararası boyut kazandınlması amacıyla Türkçeden başka Fransızca, Almanca, Ingilizce de hazırlanabilecek. Katılım tarihinin en son 1 eylül olarak belirlendiği karikatür sergisinde ise ırkçılık, Yahudi karşıtlığı, dinsel ve etnik aynmcılık konulannın işlendiği eserler sergilenecek. Yerli yabancı tüm çizerlere açık olan sergi sonunda ise bir albüm oluşturulacak. Daha geniş bilgi almak isteyenler için verilen telefon numaralan şöyle: (0212-240 4144- 247 30 82) RASGELE / RAİFERTEM e-posta : tan @ vol. com. tr Naldöken Tepesi'ni aşınca Şakran gözükür. Dünyanın ilk yerleşim yerierinden. Çandarlı Körfezi kıpır kıpır. Hemen bitki örtüsü değişir. Zeytin yeşili. Zeytinlikler, zeytinlikler. Iklim birden değişir. Hava poyraza döner. Poyrazı olduğu gibi dunjyor. Esiyor, esiyor. Dallar, yapraklar ayrı ayrı ses veriyor. Ama zeytinlikler, körfez... Gün gün azalıyor zeytin ağaçlan. Yerinde beton yığınları yükseliyor. Evler evler. Üst üste binmişler. Adını apartman koymuşlar. Gölgeler altında zeytinin yeşili. Öksüz kalmış zeytin ağaçları. Terk edilmiş. Sordum. Nedeni acı. Üretime sırt çeviren siyasi iktidariarın sonucu. "Yılda iki kez sürüyoruz. Aralıyoruz, silkiyoruz topluyonız. Yağını çıkanyonız, Tariş'e veriyoruz. Aylar geçiyor, kırkpara alamıyoruz. 10 ocakta verdiK. Daha parasını alamadık. 5 ay geçti. Yüzümüze bakan yok. Tüccaryok pahasına kapatmaya çalışıyor. Zeytincilik ölüyor, öldürûyorlar. Zeytinlikler de yok pahasına yazlıkçılara satılıyor. Yerinde gördüğünüz evler, apartmanlar yükseliyor." Acı değil mi? "Izmir'in kızı deniz I Denizi kız I Sokaklan Şakran Dedik Geltflk hem kız hem deniz kokar." Kokardı demek daha doğrusu. Şimdi kıyısından geçilmiyor. Insanın burnu yanıyor. Zaten Bay Başkan da denize Ir.üs... Kordon boylarını doldurup yol yapıyor! Kordonda balık tuttuğumuz günler aklıma geliyor. Denize yabancı yöneticiler. Izrrçir'i sevmeyenler. Izmir'i Izmir olmaktan çıkarıyor. ızmir Ege. Gelelim Aliağa'ya. Söylemeye dilim vamnıyor. Petrol, petrol... Aliağa'yı geçince. Naldöken'i aşınca. Şakran Şakran. Çandarlı Körfezi'nin bitiminde. Aşağı Şakran denize yüksekten bakıyor. Yukarı Şakran artık yok. Yeni Şakran sahil boyu uzanıyor. ; Poyrazı, poyrazı koruyor. Körfeze pislik sokmuyor. Balıkların yuvasıydı Çandarlı Körfezi. Şakran kıyılan. Körfeze yabancı balıkçılar dadandı. Troller, gırgırlar sahillere uzanıyor. Balıklar yavruluğunu yaşayamıyor. Gümbür gümbür dinamitler patlıyor. Görevliler uzaktan bakıyor. Balıklar körfeze sokulamıyor. Giremeyince de üreyemiyor, çoğalamıyor. Çıpralar, levrekler gözümün önünden gitmiyor. Kardeşim Refik'le denizin kıyıcığına oturduk. Güneşi ellerimizle indirdik. Karadağlar'ın arkasına. Hey doğacak gün, bize huzur getir. Rasgele. ,