Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 17 NİSAN 1997 PERŞEMBE
OLAYLAR VE GORUŞLER
Her 17Nisan...
TALIPAPAYDIN
S
abahatün Eyuboğlu "gurbet
bayramı" derdı Çunku
194O'lı >ıllarda 17 nısanlar
bır halk uvanışı bır aydın-
lanma ba>ramı olarak tum
de\let yonetıcılennın katıl-
dıg gorkemlı torenlerle kutlanırken
1950'lerden sonra turlu suçlamalarda v a-
saklandı, unutturulmaya çalişıldı Oyle
yıllar oldu kı evlenmıze kapanıp gızlıce
janhüzunluduvgulanmızlaanardık Bır
avuç aydın dışında ne kımse >azdı ne
adlannı ağzına aldi Kov Enstıtülen, Ha-
san \li YuceL İsmail Hakkı Tonguç san-
kı bu ulkede yaşamamışlardı, hıçbır et-
kınlıklen olmamıştı Turkıye halkının
çağdasjaşma dı\e bır sorunu voktu san-
kı Bu uğurda harcanan nıce emekler, ça-
balar ruzgara kapılıp gıtmıştı Ve bızler
17 msanlan gurbet bayramı olarak ken-
dı kendımıze buruk duvgularla kutlar-
dık Bır ıkı dergıde A.taturkçu gazetede
bırıkı yazı, hepsı o
194O'lı vıllann ıkıncı yansında başla-
tılan cadı kazanı, Koy Enstıtulennı, on-
lankurupçalıştıranlan oralardaokuyan-
lan oyle bır kaynattıkı canlannı burun-
lanndan getırdıler Meğer ne bu>/uk suç-
muş halkın uvanmasını ıstemek. köylu-
nun ıçten canlanması sömüruden kur-
rulması ıçın çalışmak Ne bağışlanmaz
bırhaınhkmış(') Bugunlere kadar eksıl-
meden surup geldı Avdınlannçoğusus-
tu Ne zamankı ulke, goz gozu görmez
karanlığa battı ıçınden çıkılmaz bır ba-
taklığa £irdı yenıden "Kov Enstituleri,
Hasan -Vli Yucel a\dınhğT denmeye baş-
landı
Bu yıl Hasan Âlı Yücel'ın yüzuncu
doğum yıldonumü >a. UNESCO Hasan
Alı Yucel yılı kabul etmış ya. çeşıtlı unı-
versıteler, eğıtım fakûltelen onu anıyor-
lar Eğıtım \e kultur etkınlıklenm ırdelı-
yorlar, yenı kuşaklara taruttnak ıstıyorlar
Bızlen de konuşmacı olarak çağınyorlar
Olumunden 37 yıl sonra, bunca suskun-
luğun ardından yme da sevınılecek et-
kınlıkler \ma kımse kusura bakmasın,
eğıtım dızgemız bu duruma gelınceye
değın sızler nerdeydmız'1
Ko> Enstıtule-
nıu, Ismaıl Haklü tonguç'u, Hasan Âlı
YucePı tam elh yıldır en çok bız Köy
Enstıtululer savunduk Adlannı hep gun-
demde tutma>a çalıştık Onlann Turk
eğıtımıne getırdığı Atatürkçu atılımlan
çağdaşlaşma bıhncını sıcak tuttuk Gen-
cı ıktıdarlann boy hedef1 olduk Cezalar-
dancezalarbeğendık Kımı gencı çevre-
lenn, yazarlann en ağır ıftıralanna, so\ -
gulenne uğradık Bunlann asıl nedenı
Turk halkının Atatürkçu doğrultuda,
akıkı aydınlanmacı bır eğıtımden geçi-
nlmesı 0 yoldan sapılmaması ıçın ver-
dığımız savaştı
Hasan Âli Yücet, eğitim tarihimizde
salt Kov Enstıtulenni kuran bir bakan
olarak mı anılacak' Hayır, 0 çok >onlu bır
bakandı. Turk eğıtımını ve kulturunu en
uzak ko> okulundan üniversıtelere ka-
dar. teknik eğitimden guzel sanatlar eğı-
timine kadar, mûzecilikten sergi evlerine.
klasiklerin çevirisinden turlü dergflere,
yayınlara kadar. dilimızın anlaşmasına
kadar, tam bır butunluk içinde buvuk \e
kalıcı atilımlar gerçekleştiren bir bakan-
dı. Bugun yetışmış ve yetışmekte olan
aydınlanmızda, bılım adamlanmızda, sa-
natçılanmızda, Atatürkçu demokrat kışı-
lerde onun sılınmez ızlen var Durum bu
ıken. bunca yıldır hep unutturulmaya ça-
lışıldı Bazı çevrelerde hâlâ adından çe-
kınılır 1946'larda kaynatılan cadı kaza-
nı etkısını bugun bıle surdurur Üstelik
uzun suren Kenan Oner davasından ak-
lanarak çıkmışü. Ama gencı cevrelenn
ortalığı bulandıran gurûltusu, şamatası
gerçeklen her zaman basürdı \ e Turkı-
ye nın gen kalmışlığını elbırlığıyle ba-
şardılar Gencıler çıkarcılar mutluluk
ıçınde ke>ıf çatıyor şımdı1
Geçenlerde bır televızyon kanalında
Urfa köv lıilerinden bir kız çocuğunun
söyledıklen kulaklara kupe olacak bır
geıçeğı deyımhv ordu "Bizeğitiınistıyo-
ruz. Her kotüluk cahilükten doğuyor."
Dokuz kardeşmışler Dorduncu sınıfa ka-
dar okuyabılmış, daha ılensı cahıllıkten
yoksulluktanokuyamamış "Ondört,on
beş vaşımıza geünce babalanmız bizi ko-
yun gıbi satıyor. Biz koyun değiliz. Para-
yı aunca da hacca gidi>orlar_" ilkokulun
dorduncu sınıfına kadar okuyabılmış,
koylü bır kız çocuğunun bu sozlen dev-
letı yoneten kışıler ustünde nasıl bır etkı
vaptı9
O gece nasıl uyudular9
Ben ılık-
lerıme kadar tıtredım Içım allak bullak
oldu Ya o çopluklerde yıyecek kınntısı
arayan aılelennı geçındıren çocuklar*1
Ikı lokma kapabılmek ıçın çamurlann
ıçınde >aıvarlanan, kavga eden yoksul ın-
sanlar Halkımızın onemlı bır kesımı
nasıl bu durumda bırakılabılır"7
Devlet
onlann da devteti değıl mi?
17 Nısan 1940'ta Koy Enstıtulennı ku-
ranlar halkımızı. köylümuzu, karanhk-
tan, yoksulluktan kurtarmayı amaçlamış-
lardı lnsanımızı uyandıncı bır eğıtım uy-
gulamışlardı Bu degışık eğıtım bıçımı-
nı tum ulkeye yaymak, herkesı vararlan-
dırmak ıstıyorlardı Bunun önİemlennı
almışlardı Köv Enstıtülen sıstemının ku-
ramcısı ve uvgulavıcısı Ismaıl Hakkı
Tonguç. konuyu ıyı duşunmuş. butun ay-
nntılanyla saptamış vaman bır eğıtım-
cıydı Devlete en ucuza mal olabılecek
bıçımde, halkın kendı gucuyle canlan-
masmı cumhunyet yurttaşı durumuna
gelmesını planlamıştı Ulkemızın ger-
çeklenne oturan, halkımızın ısteklenne
en uygun vanıt veren bır toplum eğıtımı
ıdı OralardanyalnızoğretmeTi değıl, her
turlu meslek adamı yetıştınp köye gon-
denlecektı Uretıme dayalı bır eğıtımdı
Koylunun ekonomık durumu dûzeltıl-
melıydı Emeğınesahıpçıkacakbırbıhn-
ce kavuşturulmalıydı Okul sadece kuru
bılgıler oğreten bu- kurum değıldı artık
Bır yaşam merkezıydı O eğitimden ge-
çenler, çalışmayı, uretmeyı, okumayı dü-
şünme>ı bırlıkte gelıştıreceklerdı Kafa-
lannı \e ellennı bırlıkte çalıştıracaklar-
lardı Gen kalmış bırtoplumun hızla ge-
lışmesı, değı^mesı bunu gerektmyordu
Okul sus bıtkisi >etıştırmekten kurtul-
malıydı Genışhalkvığınlannınyaşamı-
nı değıştırecek bu^ıık amaçlara yonel-
melıydı Çok ezılmış, çok somurulmuş,
yoksul duşmuş köylu, ancak boyle bır
eğıtımle kurtulabılırdı Yuzvıllarca ışle-
mış boş ınançlardan. bılgısızlığın karan-
lığından kurtulmanın başka yolu yoktu
Bu laık cumhunyet yonetımıne düşerdı
Ona çağdas ınsanın bılıncı, yaşam bıçı-
mı goturulmelıydı Gozundekı perde kal-
dınlırsa kendı gucüyle pekala kalkınabı-
lırdı Her turlu gelışmeye >atkındı Ton-
guç Turk ko>lusünü ıyı tanımıştı Koy
Enstıtulennm kısa surede çok başanlı so-
nuçlar alması bunun bır kanıtıydı
Gerçekten Köy Enstıtülen daha kuru-
luş aşamasındayken, altı->edı yıl ıçınde
kapatıldığı halde Türk eğıtım tanhınde
hıç gorulmemış bır ız bıraktı Uzak koy-
lerden derlenen yoksul köy çocuklan bu
kısa surede hem okullannı yaptılar, bağ-
lannı bahçelennı >eşerttıler, her turlü ış-
lennı kendılen görduler devlete en ucu-
za mal olacak bır eğitimden geçtıler hem
de gerçek bırer yurtse\ er, çalışkan, başa-
nlı ogretmenler oldular Ulkemızın uzak
vorelennde her türlu guçluklere. engel-
lere karşın hızmet verdıler Nereye gı-
dersemz gıdın, hâlâ ozlemle anılırlar Iç-
lennden bazılan oğrenımlenm surdur-
duler yuksekokullar, unıversıteler bıtır-
dıler Onemlı yerlerde göre\ yaptılar
Aralanndan bılım adamlan, profesorler
sanatçılarçıktı Çok kısa suren Koy Ens-
tıtülen deneyımı koylumuzun yuzvıllar
süren okuyup adam olma ozlemını bır
olçüde somut bıçımde karsılamış oldu
Ne yazık kı daha kuruluş aşamasınday-
ken ozgün bıçımınden uzaklaştınldı \e
kapatıldı Yanı de\ let kendı temellennın
oyulmasına goz yumdu Laıklıkrafakal-
dınldı Şımdı ış ışten geçtıkten sonra,
hem de şenatçı olduğunu açıkça soyle-
yen ıktıdardan Ataturk ılkelennın uygu-
lanması ıstenıyor Ne kadargeç' Cumhu-
n>etın kazanımlan kırk-ellı jıldır nasıl
da acımasızca yıtınldı Goz gore göre bır
bataklığa surüklendık
Atatürkçu doğrultuda Turk halkına ay-
dınlıkçı bır eğıtım sunan Ko> Enstıtüle-
n kapatılmasaydı, daha da yavgınlaştın-
larak bugunlere kadar surdurulebılseydı,
Türkıye şımdı burada olmayacaktı Gen
kalmışlık çembennı çoktan kıracak. koy-
lenmız boşalma> acak kentlenmız boy-
le rezıl duruma gelmeyecek herkes ye-
nnde yurdunda mutlu bır vaşam kura-
caktı Ulkenın her yoresı dengelı bıçım
de kalkınacak, kadın erkek tum ko>lu-
müz okuyacak, uyanacak boylesıne\a-
lınkat çıkarcı polıtıka esnafı ortalığı dol-
duramayacaktı
ARADABIR
BAHATTİN FIRITNA
Çocuklan, Torunlan
Utansın...
"insan olmak, mıllet olmak davası "nı çozmek ıs-
teyen sıyasal erkle, 20 yuzyılın en buyuk eğıtımcı-
sı Tonguç un yaratıcı dehasının buluşması, Turk
koylusunun yazgısında "yıldızlann parladığı an-
/ar"dan bındır
O yıllarda, halkımızın yuzde 81 'ını oluşturan koy-
lumuzu, Ortaçağ karanliğından çekıp çıkaracak
olan, aydınlanma ve ozgurluk okullan Koy Enstitu-
leri bu mutlu buluşmanın sonucudur Çağdaş ve
evrensel eğıtım ılkelerıne gore yuzlerce donumluk
yereyler (arazı) uzerınde kurulan Koy Enstıtülen
derslığı, krtaplığı laboratuvan, muzık salonu, oyun
alanları, tıyatrosu resım demırcıhk, yapıcılık, ma-
rangozluk ve dıkış atolyelen, dokuma tezgâhlan,
meyvelığı sebzelığı, tahıl tarlaları, bağı kumesı,
ağılı, ahın arılığı kayığı, atı, arabası, doğenı, trak-
toru, elektnk santralı ıle yaşamı doğal ve tum bo-
yutlajiyla kapsayan okullardı Yaşamın ta kendısıy-
dıler
Oğrencılerın soluk alacak, kıpırdayacak yer bıle
bulamadıkları bugunku okullanmızın îızıksel yapı-
larını goz onune getırırsek Koy Enstıtülen yeryuzu
cennetı gıbı gelır ınsana Gerçekten de oyleydıler
Koy Enstıtulennden dırı, çalışkan, tuttuğunu ko-
paran, yaşam koşullarını degıştırebılen, toprağa
bağlı yaşamdan zevk alan, ınsanı seven, boş ınan-
ları dışlayan, aklı kılavuz edınen ınsanlar yetışmış-
tır Ne yazık kı daha doğrulup ıkı adım atmadan, ka-
ranlığın ağalannın hışmına uğramışlar, kıyılıp bıçıl-
mışlerdır Akan suyun, ışıyan gunun duşmanları,
uyanan ınsanı yaşatırlar mı''
Tum dunya, bu ozgun eğıtım uygulamasından
ovguyle soz etmekte, UNESCO Koy Enstıtulennı
gen kalmış ulkelere ornek model olarak sunmak-
tadır
Daha sonrakı yıllarda klasık eğıtımın yetersız kal-
dığını goren UNESCO, 11 kışılık bır heyet kurmuş
ve bu heyet eğıtımı çağdaşlaştırmak ıçın 'Yenı Eğı-
tım Stratejısınde 21 Nokta' saptamıştır Bu strate-
jının yaklaşık 15 tanesı Koy Enstıtulerınde uygulan-
mış ılkelerdır Sureklı eğıtım, ış eğıtımı, yeteneğe go-
re eğıtım, uygulamalı eğıtım, ya,şam boyu eğıtım,
usta oğretıcılerden yararlanma, sorumluluk yuk-
lenmevb gıbı
Koy Enstıtulerını dunya boyle değerlendırırken,
bızler ancak ozlem ve uzguyle kuruluş yıldonem-
lerınde onları anımsayabılıyoruz
Koy Enstıtulennı yıkıp yerıne ımam-hatıp okulla-
nnı açanlar kendı başlanna nasıl bır çorap ormuş
olduklarını bugun goruyorlar Buna karşın Koy Ens-
tıtulerının adını bıle anmıyorlar
Ne kın, ne aymazlık bu
1
Yazımı bır an<yla bıtırmek ıstıyorum
1971-72 yılları Savaştepe Koy Enstıtusu çıkışlı
Hüsnû Cila, Colombıa Unıversıtesı Eğıtım Fakul-
tesı'ndedoktoraoğrencısıdır Derste toplum kalkın-
ması ve eğıtım konusu ışlenmektedır Dersın hoca-
sıProf VVilliamAyland'dır Ayland daha once Tur-
kıye'de bulunmuş ve eğıtım alanında ıncelemeler
yapmıştır
Prof Ayland, eğıtımın toplum kalkınmasına des-
tek olan çalışmalardan ve uygulamalardan ulkeler
kapsamında ornekler verır ve konuşmasını şoyle
surdurur
"Şımdıye kadar anlattıklarım, aşağı yukarı bırbı-
rının benzerı uygulamalardır Ama şımdı anlataca-
ğım ozgun bır buluş ve uygulamadır" der ve Tur-
kıye'dekı Koy Enstituleri uygulamasını anlatır Soz-
lennı
"Bu okullar ne yazık kı, çok partılı yaşama geçı-
lınce katledılmışlerdır" tumcesıyle bıtırır
Prof Ayland oldurme, katletme anlamına gelen
ingılızce "kılled" sozcuğunu kullanmıştır
Dersten sonra Husnu Cıla profesorun ofısıne gı-
der ve hocaya
"Hocam, Koy Enstıtülen ıçın 'kapatıldı' sozcu-
ğunu kullanmadınız Onunyenne 'katledıldı' dedı-
nız Bu bır rastlantı mıdır, kasıtlı olarak seçılmış bır
sozcuk mudur" dıye sorar Prof Ayland "Özellık-
le bu sozcuğu seçtım Çunku Turkıye ıçın bu okul-
ların kapatılması bır cınayettır" sozlerıyle Husnu
Cıla'yı yanıtlar Koy Enstıtulennı kapatanları, ya-
bancı bır bılım adamı 'cınayet ışlemekle' suçlamış-
tır Cıla'dan dınledığım bu anının unutulmaması ve
suçluların boyunlarında taşıyacakları kalıcı bır suç
belgesıne donuşmesı ıçın yazılmasını ıstedım Ço-
cuklan, torunları utansın
Cumhuriyet ve Ötekiler...
Prof. Dr. COŞKUN OZDEMIR
A
taturk'un ölumü nedenıyle
Cumhurbaşkanı seçılen İsmet
İnönu'nun Turk ulusuna yayım-
ladığı beyannameyı anımsar mı-
sınız
9
Ne kadar guzel ve zengın
ıçenkhbiTseslenıştır(hıtaptır)o
"Butun onırünu hizmetine vakfettiği sevgili mil-
letinin ihtiram koUan usrunde Ulu \tarürk'un fa-
ni vücudu istirahat yerine tevdı edılmişrir. Haki-
katte yatdğı >er Turk milletinin onun için aşk >e
iftiharta dolu olan kahraman ve vefalı gögsüdur"
dıye başlar
-Devletımızın bantsu mılktimızın fedakâr sadık
hadımı, ınsanlık ıdealinın âşık \e munıtaz sıması
eşsiz kahraman Ataturk, vatan sana rninnettar-
dır. Butun omrunu hizmetine \ crdığın se\ gılı mıl-
letink biriikte senın huzurunda tazım ile eğıli> o-
ruz. Butun havatında bizeruhundaki ateşten can-
lılık vçrdin. Emın ol aziz hatıran sonmez bir me-
şaJe olarak ruhlanmızı daima atesli ve u> anık tu-
tacaktır"rfıyesonlanır Beyannamenın bıryenn-
de "Olumunun gorduğu ıhtıramı. ınsanlığın ati-
si içinumitvencı bır mujde olarak scLamlıyorum"
cumlesı yer alır Tum dun>aya seslenen anlamlı
bır sozdur bu
Once Zeld Muren'ın olumunde tanık olduğu-
muz0 sevgı \e ılgı selıyle tnönu nun \taturkıçın
kullandığı bu sozler çağnşım alanıma gınverdı
Turk toplurnunun değerlenne lyıce aykın tavır ve
tutumlar ıçındekı bır sanatçıya gostenlen ınanıl-
mazbırsevgıydıbu Bukez. AlparslanTürkeş'ın
kaybının yol açtığı \e bınlerce ınsanı sanp sar-
mala>an o denn uzunru \e dalga dalga yayılarak
medyamıza >ansı\an hejecan ve ovguler benım
vıne aynı çağnşımı yapmama neden oldu Turk
toplumunun kuçümsenemejecek bır bolumunu
önune katıp surükleyen bu sevgı selını ınsanlığın
geleceğı ıçın olmasadaTurkıye nın geleceğı ıçın
umut vencı bır muştu olarak selamlay abılır mıy-
dık
7
Toktamış Ateş bu methıye kervanına keskın
Ataturkçulenn de coşku ıle katılı>ını gorerek
~Bcn şimdiye dek Çin'de yaşamış oiduğumu an-
ladınT dıyor Gerçekten Levent Kirca'nın Olacak
O Kadar pregramında nefıs bır mızahla sergıle-
dığı kuponlu, kuponsuz aslan medyamızın turlü
çeşıtlı yazarlan Alparslan Turkeş'ı yere göğe ko-
yamadılar. onu gunlerce andılarve anlattılar Ata-
türkçuler ve laık cumhunyetın bekçılen genç ku-
şaklar arasındakı kanh çatışmanm onde gelen so-
rumlusu Turkeş'e ovguler yağdınrken televız-
yon porgramlannda onun ust düzey dava arkadaş-
lan ve yandaşlan Turk mıllı eğıtımının anıt ısım-
len Hasan Âli Yücel ve Hakkı Tonguç'u karala-
makta ve o daracık dün\, alanndan > ansıyan esın-
tılerle bu gerçek ve ıçten yurtsever ınsanlan sol-
culuk ve komunıstlıkİe suçlamakta. sokaktakı ül-
kücüler ıse sloganlan ve haykınşlanyla Laık
Gumhunyete meydan okumakta ıdıler Cumhu-
nyetın, cumhunyet ılkelennın sarsılmaz, odun
vermez savunucusu İlhan Selçuk geçen gun ko-
şesmde "Bizün Cumhumet 75 bin lira liyaft>la
Turkiye'nin en pahalı gazetesı oluverdi. Se\gili
Cumhumet okuru artık sana yuzum tutmaz, se-
nin y«rinde olsam Cumhuriyetibu-akınm'' dıyor-
du Hıç kuşku yok Cumhunyet okuru İlhan Sel-
çuk*u, onun duygulannı çok ıyı anlıyor Nasıl,
Nadir Nadi'yı 'Ben Atatürkçu Değüim' derken
çok ıyı anlıyor ıdıyse Cumhunv. et okurlan Tur-
keş'ın olumu nedenıy le bır kez daha gazetelenn-
de popuhzm, çıkar ve tıraj hesaplan yapmadan
gerçeklen savunmanın ve tutarlılığın tanığı oldu-
lar BugununTurkıyesı'nde Cumhunyet okuma-
>an aydınlara şasıvorum Daha ılen gıderek be-
nıhoşgorsünler,onlansuçluvonım Cumhunye-
tın ve Anadolu aydınlanmasının dort bır vandan
gelen saldınlarla hırpalandığı hatta parça parça
edıldığı ve Laık Cumhunvetın yok edılmeye ça-
lışıldığı, demokrasının askıya alınma tehlıkelen-
nın açıkça ortava çıktığı bır ortamda ınanılmaz
bır tutarlılıkla, dırençle ve açıkça haksız, ınsaf-
sız rekabet koşullan ıçınde cumhunyetı, demok-
rasıyı, çağdaslığı, uygarlığı, hukuk de\letını ne-
redeyse tek başına savunan Cumhunyet'ı okuma-
mak, desteklememek olacak ış değıldır dıyorum
elbette gorüş aynlıklan olacaktır, elbette okur ya-
zar aydın bır ınsan Cumhunyet'ın her türlu yayı-
nını onaylamayabılır Sosyal demokratlar kendı-
lenne, lıderlenne yoneltılen eleştınlerden hoş-
lanmayacaklardır Demokrasıye. ınsan haklan-
na, çağdaşlığa gonul vermış ve bu ortak payda-
da bırleşen çok sayıda kışı Cumhunyet'ın göruş-
lennı yer yer eleştırecek. kımılen onu yetennce
solda bulmayacak, otekıler ıse fazla solda oldu-
ğunu ılen sureceklerdır Ama yadsmamaz bır şe-
kılde Anadolu aydınlanmasını, çağdaslığı hukuk
devletını sav unan, hıçbır serma> e grubuna v e gü-
cune bağlı olmadan yaym yapan medyanın nere-
deyse tek bağımsız yayın organı nıtelıgını taşıyan
bu gazeteden uzak durmavı. onu her turlu avdın-
lığa karşı çıkan güçler karşısında > alnız bırakma-
yı haklı kılamaz încır çekırdeğı doldurma>an
nedenlerle kupon gazetelennı yeğlemenın gerek-
çesı \e mazeretı olamaz Cumhunyet okurlan,
bana katılıyorsanız lütfen bu goruşlen yaygın-
laştınnız Turkıye. bır ölum
kalım savaşı ven>or Olmak
ya da olmamak sav asıdır bu
Başka bır devımle >enı bır
Kurtuluş Sav asıdır Dostlan-
nızı dostça uyannız, onlarla
tartışınız BugününTurkıye-
sı'nde Cumhunyet okumak,
onu desteklemek bır yurttaş-
lık gore\ 1 sayılsa y endır La-
ık cumhunyetı ve demokra-
sıyı karanlık guçlenn elm-
den kurtarma>ı başanrsak,
dılenm bır gün ust duzeyle-
re tırmanan goruş a>Tilıkla-
nmızı kıyasıya tartışır koz-
lanmızı paylaşınz Bugün
yazık kı -bızım kuşak ıçın ne
acı- Ataturk'un kurup bızle-
re armağan ettığı laık Turkı-
ye Cumhunyetı'nı savun-
mak durumunda ve zorunda
kaldık
Lutfen son aylarda Cum-
hunyet yazı aılesıne katılan
Attilâ İlhan'ı okumamanın
buyuk bır kayıp olduğunu da
dostlannıza anlatınız Ke-
mahzmın ne olduğunu ne ol-
madığını anlamaya tum hal-
kımızla bırlıkte aydınlann.
ozelhkle kendısını sosyalıst
olarak tanımlayarak Ata-
turk e karşı çıkanlann, Ke-
malızmı bır kufiır karşılığı
olarak kullananlann oğren-
me>e şıddetle gereksımmı
var Attilâ ilhan da obur
Cumhunyet yazarlan gıbı
Kemalızmı gerçekten kendı
bıçemı (uslubu) ıçınde nefıs
bır şekılde anlatıyor ve -dev -
nmcılenn kulaklan çmlasın-
onun sureklı bır devnm ol-
duğunu vurguluyor
PENCERE
OFTTAK
ALINACAKT1R
Sanyer Maslak
Gazetecıler Sıtesı'nde
bulunan 3 ışyen ıle 6
adet bahçe daıreye
teberru karşılığı ortak
alınacaktır
Tel: 276 14 43
pört Kadınla Evlilik
İçişimiz mi?
Claudia Roth'un adını Turkiye'nin sıyasetle ıl-
gılı kesımı ıyı bılıyor, tanıyor
Roth'un konumu onemlı
"AP (Avrupa Parlamentosu) Yeşıller Grubu
Başkanı ve Turkıye - AB (Avrupa Bırlığı) Karma
Parlamento Komısyonu Eşbaşkan Yardımcısı. "
Bayan Claudia Roth, ortak komısyon toplantı-
sında Bayan Tansu Çiller'e "dıplomatık gore-
neklere aykırı duşen" daha başka deyışle "mu-
nasebetsız" bır soru yonelttı
"Turkıye'de kadınlar seçılme hakkını, orneğın
Isvıçre'den daha once kazandı Turkıye'de bu-
gun laıklık tartışılıyor ve kadınlann rolu gundem-
de Refahlı Devlet Bakanı Mehmet Altınsoy uç
eşı olduğunu soyledı Sız boyle bır kabınede ka-
dın olarak nasıl gorevyapıyorsunuz? Kadın hak-
lan kısıtlanmıyor mu7
"
Bayan Çıller bu soruya sert tepkı gosterdı
"Bır hukumette benım yer alıp almamam ko-
nusu tamamen ıç polıtık rneseledır Bır yabancı
polıtıkacı buraya gelıp Turkiye'nin ıç sıyasetıne
mudahale eder bıçımde soru sorma hakkına sa-
hıp değıldır"
•
Tansu Hanım şoyle de yanıt verebHırdı
- Şekenm1
Sen yabancısın, bızım ıçışlenmızı
bılmezsın Bız değıl hukuk devletı, kanun devle-
tı bıle değılız Çok kadınla evlenmek yasalanmı-
za gore yasaktır Ama devlet bakanı buna boş-
venr, kımse aldırmaz' Mehmet Altınsoy'un uç
kansı varmış, kendısı soylemış, benım elımden ne
gelıri Refah'a karşı çıkıp da soluğu Yuce Dı-
van'da mı alayım7
Ben şenatçı erkeklenn elıne
duşmuş zavallı bır kadınım, teslım oldum, rehı-
neyım, sesımı çıkaramam1
Ah, kadın kadına ko-
nuşsak, sana anlatacağım çokşeyvar Nelerçek-
tığımı bılemezsın
•
Soru
"Dört kadınla evlılık Turkıye'nın ıçışı mıdır? "
Şoyle de sorulabılır
"Şenaf hukukunu benımsemek Turkıye 'nın ıçı-
Dort kadınla evlılık şerıat hukukunda doğaldır
ama bu kural "demokrası hukuku"r\a, daha baş-
ka deyışle "hukuk devletı"r\e aykırıdır
Turkıye Cumhunyetı, altında ımzası bulunan nı-
ce ınsan hakları belgesınde cınsel ayrımı yadsı-
mış, kadın-erkek eşıtlığını benımsemıştır ve bu
sozleşmelere uymak zorundadır "Avrupa insan
Hakları ve Temel Ozgurlukler Sozleşmesı" Mec-
lıs'te onaylanıp ıç hukuk nıtelığı kazanmıştır Tur-
kıya "Kadınlara Karşı Her Turlu Aynmcılığın Kal-
dınlması Soz/eşmesı"nı de ımzalamıştır Bu soz^
leşmeye katılan devlet "kadınlara erkeklehe eşıt*
lık temelı uzennde evlenme hakkı sağlanması"n\
ongorur
Şenat hukukuna gore meşru sayılan dort kadın-
la evlılık, Turkıye.'nın ıçışı değıldır
Çunku ınsan hakları kapsamma gıref«— >-»•
•
Insanlık, kadın-erkek eşıtlığını benııtisemek de-
mektır, uygarlık, crns ayrımını kaldırmak ıçın ev-
rensel hukuk gelıştırdı
Ne yazık kı Turkıye'de "Başbakan Yardımcısı
Bayan" ınsanlığını ve kadınlığını şerıatçıya teslım
ettı /
Huzun verıcı değıl mı'
Dıploması mıploması, ıçışlerı mıçışlerı bıryana,
Bayan Çıller'ın bır Avrupalı kadına karşı çokkarılı
evlılığı savunmak zorunda kalması trajedı m ı '
Komedı mı'
Tıyatronun bu ıkı kolu bırbırıne karıştı, guluyo-
ruz ağlanacak halımıze
Eski Dev-Genç'li,
Turkiye Işçi Partisi Hatay ll Başkanı,
ODP dostu
Avukat
NURETTİN
YAKARı
kaybettık.
Aılesının ve Dostların
başı sağolsun.
ARKADAŞLARI
Izmır Kuşada* nda topraça venlecektır
G4ZETE S4HİPLERİ DEI^EĞl
2. OLAĞAJN GE>EL KIRLL ÇAĞR1SI
Demefımız 2 Olagan Genel Kurul Toplannsuıın asağıda belırölen gun
dem maddelen gereğınce 2 Mavis 1997 Cuma gunu iaal V 00 de demek
merkezı olan Cağaloğlu Turkocajı Caddesı No 1 Kat 1 lstanbul adresınde
vapılmasına karar venlnu^tır llk toplanlıda çogunluk baglanamadıgı lakdır
de 2 loplantı 20 Mavıs 199
7
Salı gunu avnı ver \e saatte tnewudun ıştıra
kı\le\apı\acaktır
Gl^VDEM
1 \c1l15\e\0Uama
2 Ba^kanlık Dıvanı seçımı [\ ba^kan 1 baikanvekıh 2kaOp)
3 Faalı> et raporunun okunması v e muzakeresi
4 Denetım Kuralu raporunun okunraaM vemuzakeresı
5 \ onetım \e Denetım kurullannın ıbrası
6- \ onetım Kurulu u\elenrun seçımı
7 Deneton Kurulu u>el«nnm seçımı
8 199^ 1998 çalışma donemı tahmını butçesının muzakere \e kabuiu
9 \ıdzl odeme\ en u\ elennın durumunun tuzuk aereiı de5erlendınlmesı
10 Dılel\e temennıla
BURDUR 1. ASLİYE HUKUK
MAHKEMESİ'NDEN
1996 4"?2
Burdur 1 Aslıve Hukuk Mahkemesı nın 10 3 1997 T
1996 472 E 1997 72 K savılı ılamı ıle Gazıantep-Islahıye
Hanagzı kovu 66 hanede nufus>a kavıth Havva Gelebek ıle
Abdulkadır Gelebek ın bo^anmalanna karar venlmış olup,
da\alı AbdulkadırGelebek ınadresımeçhulolduğundanbo
şanma karan teblığ >enne kaım olmak uzerc ılanen teblığ olu
nur Bastn 143^7