Katalog

SAYFA CUMHURİYET 24 ŞUBAT 1997 PAZARTESİ OLAYLAR VE GORUŞLER Öğretmenim Hıfzı Veldet Velidedeoğlu ÖZİN ERDEMLİ/ Araştırmacı, vazar O rd Prof Dr Hıfeı VeMet aydınbırınsanbakışıyladeğerlendırerek Yelidedeoğlu'nu 24 Şu- bat I992'de >ıtırmıştık Aradan beş yıl geçtı Bır Cumhunyet gazetesı okuruolarak pazargun- len. ıkıncı sayfada "Olaylar veGoruşler'" sütunlannda yayımlananyazılannı 1975- 7 6 yıllannda okumaya başlamıştım Hâ- lâ pazar gunlen Cumhunyet ı elıme alın- ca yazılannı anyor oğTetmenımızı buyuk bır saygıyla. ozlemle anıyorum O, hukuk alanında yetıştırdığı yuzler- ce bmlerce ogTencıstnın dı^ında, ulke- mızde yazilanvla, kıtaplanyla da <»ayısız ınsanın oğretmenı olmuş bır kışıy dı Da- ha doğruMj H V Velidedeoğlu. "ldşi"lı- ğı aşıp "kurum"la>mış çok değerlı. çok buyuk bır ınsanımızdı Bu bakımdan ken- düin! çok y akmdan tanıv an ıkı kışmın go- ruşlen şoy le Eşı Sayın Meriç Velidedeoğ- lu da kendısını "Veİidedeoğlu üniversite- si"nın bır oğrencısı olarak gorduğunu be- lırtmekte (1) Yıne yaşamda olmayan çok degerlı ınsanlanmızdan. kendısının çok sevdığı oğrencıknnden Muammer \k- so> ıse bır vazısında H \ Velidedeoğlu ıçın şunlan sov luyordu U _.O, yalnız öğ- rencilerini değiL yaolan, konuşmalan ve davranışlamla miryonlan avdınlatan bir meşale olmuştur. (~.) Kısa bir siıre önce kü- çük universitesivle ilgısi -\asa gereğince- sona crvn (İstanbul L ni. Hukuk Fakulte- sı'nden emeklıiıği), ama 40 mılyona seslen- diğı buyuk üniversitesinde UlkemızTur- kıye' >azılarıyla, konuşmalarıyla ve davranışlarıvla hiçdurmadandersleri- ne dcvam eden hocamı/ (...)" (2) Bızler de onun çok değerlı yazılannı kıtaplannı okuyarak onun oğrencısı olma şans \e onuruna ulaştık Hep ulkesıne. ın- sanlanna karşı aldığından fazlasını verme kaygısmı, sorum'uluğunutaşıdığı ıçınya- pıtlanyla, saçtığı ışıklarla oğretmenımız oldu. bundan sonra da olacak 1904'ten 1992 yedeğınsuren88yıllık>dşamında. 20 yuzyılın canlıtanığı olarak sureklıta- nhsel. toplumsal, kışısel olaylan gerçek onumuze koyması. bızler ıçın ne buyuk bır kazanç. ergı (nımet) oldu Ondan oğrendıklenmızı duşünunce oyle çok şe\ var kı Bır yazı ıle anlata- bılmek kesınlıkle olanaksız, yalnız, kısa da olsa şunlan vurgulamak gerekıyor sa- nınm Bu>Tik ondenmız \tatürk,TurkKurtu- luş Savaşı Turkıye Cumhunyetı'nın ku- ruluşu, çağdaş uygarhğa geçışımızı sağ- layan devnmlenmız, o gunlerden bugun- lere gelışımız, 27 Ma> ıs 1960 Devnmı, 12 Mart \e 12 Eylul'de yaşadıklanmız Avrupa'da doktora yaparken ve daha sonrakı zıyaretlennde, Sovyet Rusya ge- zısınde bu ulkelerle ılgılı ızlenımlen, gor- duğu ulkelerdekı devlet yonetımlenyle ıl- gılı goruşlen Ulkemızı ayd\n ınsan sorumluluğuyla gezmesı, ulke sorunlannı ortaya koyup çozumler onermesı Ulkemızm ormanlannın sorunlanyla özellıkle ılgılenmesı Turkçemızın ozleşmesı gereğıne yu- rekten olan ınancı, dılımızı hep bu doğ- rultuda kullanışı Sureklı Ataturk devnm ve ılkelennın yerleşmesı ıçın uğraşıp, bızım ıçın A.ta- turk un çızdığı yoldan başka aydınlık. çı- kar yol olmayışını vurgulayarak, bu yol- dan sapmalara, gen dönuşlere karşı u> a- nlan H V Velidedeoğlu, yaşamının son anı- na kadar bunlan soy. ledı, yazdı Bır de bunlan kendı yazılanndakı. kıtaplannda- kı o guzel anlatımından bırkaç kısa alın- tıy la anımsasak • "Bernard Shavv ınşusozlerinipekse- verim ve bundan her zaman örnek aJma- ya çalışınm: Bûtûn çalışma gucümü kul- lanıp tukettiğim zaman ölmek isterim. Çok çalıştıkça çok yaşavacağıma inanıyo- runı. \aşam benını ıçın tıtrek bu- kandil degil, güçlü bir meşaledir. Oiabildiğince gıiçlü \e paıiak yanmasını sağladıktan sonra onu gelecek kuşaklara emanet et- mek isterim." • "Ataturk'un henüz 'Gazi Mustafa Kemal" sanını taşıdığı 1927 yılında, CHP'nın 15-20 ekım gunlen arasında TBMM'nın buyuk salonunda toplanan ıkıncı kurultay ında okuduğu tanhsel Soy- lev "ı tam altı gun sure ıle dınledım O ta- nhten ben Soylev' m okur-yazar her Turk vatandaşınca okunup bılınmesı özlemını taşımışımdırhep ( ) Ataturk undevmm- cı kışılığını ve Turk bağımsızlık savaşı ıle onu ızleyen buyuk devnmın bır yandan Turk halkı, ote yandan -o tanhte henuz hepsı bırer sömurge olan- bugunku azge- lışmış ülkeler halklan yonunden sergıle- dığı buyuk onemı anlamak ıçın, Buyuk Soy lev ı okumak hem de bır değıl, bır- kaç kez okumak gerekır ( ) Buyuk Soy - lev. O'nun gerçekleştınp bıraktığı sosyal emanetı bıze tanıtıp oğretmekle kalma- maktadır Daha ılen gıderek. Turk ulusu- nun ancak her zaman çağa uyması (çağ- daş olması) kendı gucune ınanması, oku- muş-okumamış tum halkın butunleşmesı yoluyla sonsuza dek yaşayabıleceğını gostermekte bunun da kamusal ve top- lumsal yaşamımızda metafızık guçlenn değıl, aklın ve bılımın egemen olmasıyla olanak ıçıne gırebıleceğını kanıtlamakta- dır ( ) • "Vinninei yuzyılın ilk çeyreği, Avru- pa'da diktatoriuk rejimlerinin oluştuğu, ikinci çeyreği ise bu rejımlerin bırbırivle kaptşıp çatıştığı bir dönemdı. Bu diktatör- lükler başka başka ıdeotojUerin urunıi ol- makla birlikte. insan hak ve özgfirliıkieri- ni ret ve inkâr eden ve bunun >erine top- lum egemenliğini koyan rejimlerdir. So\- vet-Rusva'da komunist Italya'da faşist, Almanva'da ise Nazist diktatorieregemen bulunuvordu o donenıde. Ben bunlardan faşist \e Nazist dikta re- jimlennin egemen olduğu İtaha'da ve \1- manya'da uzunca bir zaman bulundum. Dikta atmosferinin ne denıek olduğunu oralarda gördıim. Yalnız proietarya dik- tatorlüğünun huküm surduğu StaJin Rus- yası'nı görmemiştim. Çok merak ediyor- dum orasını. Sonunda güzel bir firsat çık- b \e Stalın diktasının en koyu doneminde Sovyetlcr Buiığı'nı zıvaret etmek, orada bir aya vakın bir sure dolaşarak inceJeme yapmak olanağı doğdu. (_.) Yakuıdan ta- nıyınca gorülüyor ki tek tek Rus insanı çok sıcakkanh, neşeli ve çok sevünli. Fakat toplu halde ıken -birbuierinden korktuk- lanndan mı nedir- soğuk, daha doğrusu çok olçulii oluyorlar. l ç hafta içinde gore- bildiğimiz kadanyla ıncclcdiğinıız toplum. 1917'den beri yeni bir dünya goruşunun denev laboratuvannda bulunan ve bu dünya görüşu ile henüz tam kaynaşama- dığı anlaşılaıı bir toplum. Bu 19 vıllık denemedaha devam edecek mi? Bunu bıze zaman gösterecek! (tkim 1936)" • '"( ) Yurdun uzak koşelenne dogru yollanmak. denızının, gok, dağ ve ovala- nnın renk renk \e çok değışık güzellıkle- nnı hıç doymayan, hıç kanmayan ve bıt- meyen bır sevgıyle sındrre sındıre seyret- mek Turk ınsanının her defasında yenı- den gozledığnn ıyılık, dostluk ve yakın- lığını ruhumda duymak. az coşlcu doğu- rucu değıldı benım ıçın Insanlanvla bır- lıkte ulkemızı de tanrmak, onun taşıru top- rağını, engın yeşıllıklennı ya da kuş uçup kervan geçmeyen. ama gunun saatlenne göre ayn ayn tannsal renklere burunen çıplak bozkırlannı. bulanık akan kuçuk derelennden buyuk ırmaklanna, çağla- yanlanna. gollenne ve denızlenne kadar bütun sulannı tanımak bılmek ve sonra bunlann hepsını bılınçlı olarak sevmek lşte o zaman bu sevgı tam olur, gerçek olur • u küçuk vaşımdan beri dağ tutkusun- dan başka, bir de orman tutkusu vardır bende. Çorum'un Çukurören Kövü'nün çamlığında oynadığım çocukluk günle- rimde oluşmaya başladı ve gittikçe güçle- nip bılınçleşerek bugüne değin sürdu bu tutku. Şimdi de suniyor. (_)" • "Yazarlığa Cumhunyet gazetesınde başladım. ılk yazılanm aika arkaya 3 ve 4 Mayıs 1942 tanhlennde yayımlandı ( ) 1942de Cumhunyet'te sureklı yazı yazmaya başladığım zaman bır sorun dogmuştu benım ıçın ( ) Hukuk ve ıktı- sat bılımını yalnız unıversıte kursusune mal etmeye alışmış koklu bır goruşun he- nuz ulkemızde çok ağır bastığı bır do- nemde. hukuk ve ıktısat konulannı halka ındırmek ısteyen gazete yazılan, kımı bı- lım adamlannca bılımsel olmamakla suç- lanıyordu ( ) Ben ıse oteden ben bu go- ruşe karşı ıdım ( ) Şu halde hukuku halktan avıran kale duvannı yıkmak, zır- rudelmekgerekıvordu Bunun ıçın de hal- kın bıreysel, ekonomık, sosv al y aşam du- zenı ıçındekı yennı, bu duzendekı turlu ılışkılennı, bu ılışkılenn doğal sonucu olarak meydana çıkan anlaşmazlıklann çözüm yollannı açık bır dılle herkesın gö- zu onune sermek, hukuku o zamana ka- darkı kabuğundan çıkanp halka > aymak, halkı hukuk, ıktısat ve genellıkle toplum sorunlan uzennde duşunmeye alıştırmak, bu alanlarda gerçekleştınlen devnmlerle Ataturk ılkelen konusunda herkesı aydın- latmak. kısacası toplumun temelı olan hu- kuk ve sosyal adalet duşüncesını, mum- kunse herTurkmsamnaaşılamayaçalış- mak, bır unıversıte hocasının kursu çalış- malan dışında, halka ve doğrudan doğru- ya hukuk v e adalete ve bu yoldan toplu- ma >apabıleceği en buyuk hızmettı Ben bunu yalnız hızmet değıl, daha fazla bır şey, bana duşen onemlı bır gorev saydım ( )" Bov lesıne guçlu ışık saçan Ord Prof Dr Hıfzı Veldet Velidedeoğlu kuşaklar boyu bızlen aydmlatmayı surdurecek Kendısını yıtırdığımız zaman yanm kalan çalışmalanru eşı Sayın Menç \elıdedeoğ- lu tamamlayarak oğretmenımızın ışığını daha da güçlendırmekte Bızım oğrencı- len olarak bır ısteğımız de. kıtaplannın yenı basımlannın yapılması. gazete yazı- lanrun rûmünun kıtap halıne getınlme- sı Yapıtlannm bulunup okunamaması doğal olarak ışığının yayılmasına, ulke- mızınaydınlanmasınaengeloluyorneya- zık kı' Yıne oğretmenımız Hıfzı Veldet Velı- dedeoğlu'nun azız anısına en ıçten saygı- lanmızı. şukranlanmızı sunarak "ışıklar içinde yatmasıru" dılıyoruz ÜMıllnet Merıç Vehdedeoğlu ielıdedeog tu ıle 16 Yıl 2H Nısan I K1a\ıs 1992 2) H V Velıdedeoğlu Yol Kesen Irmak s309 ARADABIR FERİHA BÜYÜKÜNAL Afrodisias Adını aşk ve bereket tannçasından alan antık çağ- da Karya kentlerınden bırı olan ve bugun Aydın'ın Ka- racasu ılçesı sınırlarında bulunan Afrodısıas, Turkı- ye'nın en onemlı kultur hazınelennden bındır MO 5000 yıllarına uzanan tarıhı, MS 4 yuzyılda Akdenız ulkele- n arasında kultur ve sanattakı onemıyle ozellığını 11 yuzyıl korumuş antık kent, zaman içinde nıce benze- rı gıbı depremlere, çeşıtlı doğa olaylarına karşı gele- meyıp yıkılmaktan kurtulamamıştır Arkeolog Prof Kenan T. Erim'ın onemını dunyaya duyurduğu Afrodısıas'ta 1961 yılında başlattığı kazı- lar, vefatından sonra dasurmuşve bugun, 1987'deku- rulan Geyre Vakfı'nın katkılarıyla devam etmektedır Afrodisias, eskıl (antık) kentınde zıyaretçılerın ılk et- kılendıklerı bolum kuşkusuz stadyumdur Araştırma- ların da odak noktası olan stadyum, tnbunlerı, kent ıle bağlantı yolları ve orta boşluğu ıle gunumuze hızmet vermeye hazır ızlenımı uyandırmaktadır Ege'nın be- reketlı yeşıl doğasına tarıhten ışık saçan kent, aynı za- manda Yunanıstan'da ve Italya'da bulunan bırçok es- kıl heykelın yapıldığı yer, olağanustu mermer yontu- ların atolyesıdır Afrodısıas'ta tapınaklar, tıyatro, hamam ve benzerı yapılar, eskıl çağın benzersız mımarı ozellıktennı taşır Yuzyıllar oncesı mermer tıyatro koltuğunun sırt oyu- ğuna kadar duşunulmuş olması, tum estetığı ıle ınşa edılışı, onlara el suaıp temas eden gunumuz ınsanı- na yıtık Anadolu medenıyetlerı ıle gızlı ıletışım kurma olanağı vermektedır Afrodisias eskıl kentıne maddı katkı sağlamak ve ya- pılan çalışmaları desteklemek amacıyla kurulan Gey- re Vakfı, yakın bır gelecekte kapsamlı yenı muze ya- pımını hedeflıyor Kuşkusuz Tunzm ve Kultur bakan- lıkları, toprak altı zengınlıklerı ve bmlerce eskıl objeyı sergıleyecek mekân bulamazken tek bır eskıl kent ıçın beklenen boylesı buyuk yatırımı kolaylıkia gerçekleş- tıremeyecektır Ne var kı Prof Erim'ın ılk yıllarda baş- langıç çalışmaları ıle dunyayı, özellıkle de New York Unıversıtesı'nın dıkkatını Afrodısıas'a çekmesı, sağlık- lı bır yardımı da gundeme getırmış 1996 yılında Prof B. Smrth başkanlığında Amenkah ekıbın yenı nokta kazıları, jeofızık araştırmalar ve kentın yerleşım plan- larının belırlenmesındekı çalışmaları, aynı zamanda maddı katkılarıyla ulkelerarası onemlı bır kultur ışbır- lığının kanıtıdır Tum olanaklarını, mesleğıne saygısını ve ınancını Afrodisias eskıl kentının gun yuzune çıkmasına ada- yan Prof Enm'ın ardmda, Geyre Vakfı gıbı tutartı ça- lışmalar yaparak kazıların aralıksız surmesını sağlayan ekıp olmasaydı, acaba bugun aynı ılgı soz konusu olur muydu'? Boyle bır soruya "evet" demek zordur. Çun- ku Afrodisias, çok genış alana yayılmış buyuk bır kent- tır ve bu nedenle bırbırınden bağımsız kazılar yapılma- sı malıyetı yukseltmektedır Çeşıtlı dısıplınlenn çalış- malarını aşamalar halınde bılımsel çalışma yontemle- rıyle surduren ekıplerın bugune kadar ortaya çıkardık- lan bınlerce parça heykel, sıkke yapı cephesı, kent- sel oğe, buyuk bır muze oluşturacak sayı ve nıtelıkte- dır Uzmanlann tamamlanması ıçın bırkaç mılyon dolar gerektığını behrttıklen Afrodisias projesı, sponsorların cesaretlı yatırımları ve yurtdışı katkılarla yoluna de- vam ederse dunyaca tanınan unlu Efes ve Bergama gıbı en onemlı eskıl kentler arasında yer alacaktır Uyan! CANAN YUCEL ERONAT Uyan gııvercinim uyan Kanatlannı aç sabaha Bır Yunan halk şarkısı boyle başlıyor Ravei çok seslendırmış ' 50 yıllannda soy ledığımde ba- na bır Rumelı turkumuzu çağnştırdı Evıc maka- mında bır kardeş turku Sabah oldu uyansana Gül >astığa day ansana Uyan yarim sabahlar oldu., Sabah yıldızlan doğdu Geçen yaz tatılınde çocuklanmla Bodrum bük- lennde konakladık Daha dun gıbı de değıl, gün gıbı 13 temmuzda Akçabuk'teyız Sabaha doğ- ru bır esıntı duşlenmı dağıttı Denızlenn dıplen gıbı denn bır uykudan yosunlardan suzulerek uyandım Âhu yavrusu Ceren'ı dehkanlı uyku- sunda gozlenmle okşadım Avcılardan kaçmış ceylan misali Gdçmüş dağdan dağa yoktur durağı Bajburtiu'yu zıhnımden savıp kıyıya vardım Şafak sokuyor Tanyen tutuşmuş Nazlı hılal yıl- dızını bulmuş Şafağın şavkı sularda dalgalanıyor Yer gok ışıyor Balıklar selam durmuş Duşlem- leme bu ya, hem yuzen, hem uçan bır balık olsam Bu guzellığı Adalar Denızı'nın (Ege'nın) bır ucundan bır ucuna, her koyundan, her adasından doya doya seyretsem Goz pınarlanmda bınkenı sezınlemeye gonul ısterdı Turgutreıs'te gunun gıdışı de gelışı de bır baş- ka şıır Guneş denıze mızrak boyu kala kumsala sıralı okalıptuslenn en duldasına bınlerce serçe uşuşuyor Bır dostluk cıvıltısı, bır aşk turkusudur başlıyor Muhabbetleşıp uykuya dalışlany la "ses- sizüğin dav^nılma/ güzelliği" çokuyor Ya gunle beraber çok seslı uyanışlan Bırlık- tehğın cana can katan neşesıyle canlılan uyandı- nşlan Yekınen yekınıyor. ışının başına geçıyor Gerçek Musluman saatıne bakıp namazını eda edıj or Dınlemek ısteyen az daha kestırmey e yel- tenırken mınareye "monte" ses>aıkseltıcıden ma- kamını şaşırmış bır uğultu, sıtma gormemış bır ses hastanın, çocuğun, yaşlınm gozunun yaşına bakmıyor Insanın kulağının dıkıne dıkıne yürek hoplatırcasma çınlıyor Yurdumuzugezmış,doğamıza ınsanımıza vu- rulmuş, gece de geç vakte kadar eğlenmış tunst. bır hoş uykuyu henüz mayalayacakken o sesle, ya- tağından fırlatılırcasına sılkelenıyor Ulkemıze bır daha ayak basmaya tovbe edıyor Cumalan hutbelerden hatıplenn meydanlara dokturdüğu ıncıler acaba kıme ne oğretıyor 9 Ayınlan ahlatarak, gay mlan gaklatıp yavlan vah- latarak çarpıttıkJan dılden kım ne anlıyor 9 İnsa- nımız acaba ne zaman kendi dinini kendi diiinden anlayıp öğrenecek? tmam-hatıp lıselennde en onemsenecek ders hıtabet olmalı Adam gıbı Turkçe konuşan hatıp fazlasıyla da TV'dekı boş- luk gıdenhr Aslında ımam-hatıp lıselenne şan dersı konması da fena fıkır değı! Türk yaratıcılığının benzersız orneklen cam'ı- lere şu ışler yakışıyor mu 7 Camılenmızın dunya- yı fethetmış unûne golge duşurecek ucubelen en olmadık yerlere uygun gorme gafletı kuşkusuz sağduyuya toslayacak Tanhını anımsayamıyorum (1961 -62 olabılır) tstanbul'da bır uluslararası mıman kongresı top- lanmıştı Sanıyorum bır unlu mımar. kullıyelenn fark edılmeyecek boyTitta oluşlannın, genış yeşıl alanla çevnlmelennm camılenn yucelığını, guzel- lığını ortaya çıkardığını soyluyor, bu anlayışın surduruhnesmı dılıyordu Camılere çok da yakın olmayan yapılann bıle yukseklıklennın sınırlı tu- tulması ve çevTelenndekı genış yeşıl alanlann tı- tızlıkle korunması açısından bızlen uyanyordu Bır yabancının duşunduğu. neden bızım aklı- mıza gelmıvor 9 Babaannem uyku tutturamadığımız zaman "Yedi uyuyanlan sayın: Vemliha. Mislina. Mekse- Bna, Memuş,Tebernüş,Şaseluş. Kefeştatav uş (\e- yir'in sıralaması). Kıtmir"ı akhnızdan kışkışlayın" derdı Kjtmır, Eshab-ı Kehfı bekleyen uyanık ko- peğın adı Ah o Kjtmırler yok mu 1 Gozunu dort açması gerekenler JCıtmıre guvenıp eshab-ı keyıf oldular Nasıl olsa bınlen bızı bızım yenmıze du- şunuyor, kararlanmızı v enyor Yakınmalanmız da uy kuda samranmalara ben- zıyor Fıncancı katırlan urkutulmezse her şey sut- lıman Nasreddin Hoca gıbı ağlayamıyor. artık Bayburtlu Zıhnı gıbı gülemıyonız Sevmeyı de mı unuttuk Guzellıklen nasıl bu kadar çırkınleşhre- bılıyoruz 9 Bızım kuşak. muezzının güzehm mınarelenn şerefelenne dolana dolana soyledığı, uzaklardan yankılana yankılana ulaşan ezan sesıyle uyanır- dı Ne guzel, Tann uludur' O kadan yeter insanı duşundunneye Elçıye zeval yok, derler ya, elçı- nın elçısıne gerek de >ok Herkesın Tannsı ken- dısının Tann, yaratan yuce bır guç, evTenı, butun guzellıklen Ya da benım sevdığım, benım ya- rattığım Belkı ınsandakı yaratma gucu. Yunus'a elını değdıreceğı kadar yakın "Tannm sana sundum eüm" dıyor Yunus Melûlî u Tann bize bizden yakın Gitme uzaklara sakın Onu gormek mi merakın Aç gozunu bak insana!" demış Abelard'a tutkun Heloise de bır başka bakıyor "Tann böyle sevemiyorsa ben de sevgimi Tann yapanm." Tanh bıhncımızı bılersek bır g\ın mınarelen- mızden "Tann uludur!" sesını duyabılınz Geç- mışımızden alınacak dersler çok Sultanahmet mınarelennde sıyah bayraklann sallandığı tz- mır'ın ışgal gunlennı. bızden öncekıler bellekle- nmıze mıhlamışlardı Kımı msanımız bır gün bu gaflet uykusundan sılkınecek Tannsını ozgurce duşunup ıstedığı gıbı ınanacak Durup durup Fik- ret'ın sozlermın dılımıze gelmesı boşuna mı° Ora- sından burasından yaralanmaya başlamış özgur- luğumuz hepten elde gıtmeden, beş vakıt değıl, hervakıt tekrarlayacağımız soz Uyan 1 Bır de Namık Kemal'ın dılınden dınleyelım Kaza her feyzini her lütfunu bir vakt için sak- lar Fiıtur etme sakın dev letteld za'f-ı bataatten Felek her turiü esbab-ı cefasın toplasın gelsin Dönersem kahbeyim millet \olunda bir azimet- ten Ne mümkün zulm ile bid'at ile imha-yı hürriyet Çauş klraki kaldır muktedirsen âdemivetten Kilabn zuune kaklı gezdiğin nazende sahralar L \an ey yareli şir-i jeyan bu hab-ı gafletten. TARTIŞMA Şevki Yılmaz'lann Sövgü Ozgürlüğü! H Tarıhçı, Epıgraf, Numısmat İBRAHİM ARTUK yokluğunun uzerınden koskoca dort yıl geçtı Tarıfsız ozlemın, bıtmeyen sevgın ıle her an bızımlesın Azız ruhuna, 25 Şubat Salı gunu Başvekıl Caddesı'ndekı (Fındıkzade) Odabaşı Camıı'nde oğle namazını muteakıp Mevlıd-ı Şenf okunacaktır Herkes davetlıdır Teşekkur ederız EŞİ, OĞLU, GELİNİ ve TORUNLARI ac konuşması ıle unlenen \ e de bu konuşmanın vandaşlan arasında varattığı hava ıle kendısını parlamentoda bulan eskı Rıze Beledıye Başkanı Şevki \ihnazve ışbırlığı içinde olduğu tankatçılar agızlannı her açışta "70 vıBık zulumden. Vlanuk\ an ın pazarladığı genelev kadmlanndan. çiplakuktan" soz eder oldular Nedır bu 70 y ıllık zulum Sayın ^ ılmaz1 Zulmun başlangıç tanhını Cumhunvetın kurulduğu 1923 yılına goturmekle kendınızı hemen ele venyorsunuz 1923'ten 1938e değın Atatûrk'lu bır Turkıve'nın kısa zamanda nasıl çağdaş, uvgar bır topluma koşruğunu -bırakın Turkıve kaynaklannı- tum dunva ulkelennden oğrenebılırsmız Devnm vasalan bu donemın urunudur Sızm zulum dedığınız de. değıştınlmesı anayasal engele bağlanmış bu devnm yasalannın "demokrasiyi ortadan kaldırma özgürlfiğflnû" kısıtlamış olmasıdır Içten olanlannız boyle soy luyor. sız ıse saklıvorsunuz 1938'den 1950\e değın Cumhunyetımızın ılk partıst CHP. tek partı donemmde orgüt ıçı. kurumlar ıçı demokrasıy ı uygulay arak çok partılı yonetıme geçışı sağlamıştır Tek partı donemı deyıp geçmeyınız O donemde rejımın yazgısıyla oynama dışındakı demokratık vonetım ve eğıtımle kurulan Koy Enstıtulen, Halkevlen, Turk Dıl ve Tanh Kurumu ve bunun gıbı kurumlann nasıl bır demokratık ıç ışleyışle aydınlanmaya, çağdaş ve uvgar bır toplum yaratmanın savaşımını vermeye başladıklannı bılmek gerekır O doneme sovmek v ıcdansızlıktır 1950 ve sonrasını ıse sız bızden ıyı bılırsmız 1 Yanm yamalak sosyaldemokrat onaklığındakı koahsyonlan çıkanrsak 40 yıldan fazla bır sure ıktıdar olan da zulum makınesı gıbı davranan da sızlersınız Bu gerçeğı soz avcılıgı vaparak sılemezsınız lnsanlann etıne, kanına, ruhuna ışlenen zulum ızlen, sılmek ıstesek de sılınmeyecek dennhkte 1950'de'nMıllıNızam Partısf nın kurulduğu 8 Şubat 1970"e değın DPıçmde ıktıdar aslında sızde değıl mıydı0 Onlar sızın gıbılere odun vere vere bugunku konumunuza geldınız 1975'ten ıtıbaren kurulan Mıllıyetçı Cephe hukumetlennde hem ayn bır sıyasal partı olarak \e hem de \P nın içinde 12 Eylul felsefesınde \N\P'ın kunıluşunda Turgut Özal'm Başbakanlık donemlennde ıktıdar sız değıl mıydınız'' Hem ıktıdar olup hem de muhalefetın zulmunden soz etmenız ınandıncı olabılır mı0 Ister Manukyan'a sermaye dıye gıden, ısterse sokaklara duşen ya da barlarda, pavyonlarda konsomatns olan kadmlanmız. genç kızlanmız. bu donemlenn ağır ekonomık koşullan sonrası gırdıklen açhk ve sefalet yuzunden duşmedıler mı buralara1 Bu bataklığı sız yarattınız. sız kurutamazsınız Şu anda hukumet ortaklığı yaptığınız DYT. bu "70ydhk zuhun doneminin" ızlennı taşımıyor mu kı ortaklığınızı hoşnut surduruyor ve ortak olmadan once v erdığınız yolsuzluk onergelennı bıle gen almaktan çekınmıvorsunuz Budenlı yaşamsal sorun varken hıçbır çozume gıtmıvorsunuz Son gunlerdekı Aczmendı rezaletı vıllardır sızın dın somurunuzun esen değıl mı° Çıplaklığa gelınce o da sızm tanhsel ışbırlığı ıçmde olduğunuz anamalcı ortaklannızm esen Çıplakhk, sosyademokrat ya da solcu cevrelenn savunduğu bır kavTam değıl Hoyrat çıplakhğı yaşayan, seks protezlen getmerek toplumlann seks sorunlannı sömuren anamalcılar değıl mı9 (Kı sız anamalcıhğa karşı değılsınız) Çıplakhk ayn şey, çağdaşhk, uygarlık ayn şeydır Sız uygarlığı çıplakhk olarak ınsanlara yutturmak ıstıyorsunuz Ama son günlerde başlannı orten genç bzlann nasıl hoyrat bır çıplaklığın bataklığına ışbırlıkçınız tankatlar sayesınde gomulduklennı tum kamuoyu gordü Ortunmek ya da açık olmak ahlaklı olmanın, erdemh olmanın olçusu değıldır Kafalardan ortaçağdan kalmış orumcek ağlannı temızlemek gerekır once Haydı Sayın Yılmaz 1 Turkıye'de çalışan tum genelev kadınlanna aş ve ış venn Ve de kapatın ortağınız DYP ıle genelev lenn kapılannı Oralarda çalışanlara "kız kardeşlerim" demek yetmıyor Tum konsomatnslere. genelev kadınlanna, sokak kadınlanna ev. ış ve umut verebılırmısmız0 Bırakın duşmuşlere umut \ ermeyı, yenı düşenlen koruyabılır mısmiz'' Bataklık, bataklığı varatan kaynaklann kurutulması ıle onlenebıhr Bataklık gıderek buyuyor Av. Celal Ülgen CUMHURİYET'TEN OKURLARA ORHAN ERİNÇ RP'nin Kırdığı Çubuklar Fı tanhındekı ramazanlardan bınnde paşa hazret- lennın ıftanna kendı halınde gorunen bın de açık ka- pıdan elını kolunu sallaya sallaya katılmış iftardan sonra sohbet ıçın dıvanhaneye geçılırken bızımkı ap- tes tazelemek nıyetıyle gende kalmış Dıvanhaneye çıkanlar uzun tutun çubuklannı ortadakı takatukanın uzenne yerleştınp çekıştırmeye başladıklarında bı- zımkı de kapıda belınp kendıne bıryerayariamaya ça- lışmış Sakar bın olduğundan dengesını koruyama- yıp bır çubuğun canına okumuş Bu telaşla toparia- nayım derken ıkıncı çubuk da efendının hışmına uğ- ramış Uç, dort, beş çubuk derken paşa hazretlen bakmış kı dıvanhane yangın yenne donuyor, adama, "Efendı şoyle buyrun" dıye yer gostermış Ama bı- zımkı hem telaşlı hem pışkın, paşa hazretlenne yanrt vermış "Paşa hazretlen şurada bır çubuk daha kal- dı Onu da hakiayayım gelıyorum " Iktıdardakı Refah Partısfnın yonetıcı, mılıtan ve yan- daşlan ıftara katılan bu efendıye ne kadar da benzt- yoriar Demokrası kapısından DYP'nın koltuk değneğı ıle gırdıkten sonra kırdıklan çubuklann bır bolumunu şoy- le bır hatırlayalım TURBAN, TOFAŞ, TEDAŞ yolsuzluklannı ve Bayan Çıller'ın şaıbelı malvarlığı konulannı en ağır suçlama- laria TBMM gundemıne getınp Yuce Dıvan tehdıdı ıle rehıne durumuna duşurduklen Bayan Çıller'ı koalıs- yonun surmesıne karşılık kurtanverdıler Adıl duzen ıddıasının uygulanamaz olduğunu yo- netıme gelınce anlayabıldıklen ıçın yandaşlanndan gelen eleştınlen geçıştırmek amacıyla şenat adına turban serbestlıgı, Taksım ve Cankaya camılen gıbı dınsel motıflen ortaya atarak tartışma çıkanp ulkeyı laık-Musluman gıbı akıldışı ıkı bolume ayırmanın yol- lannı denemeye başladılar Sıncan'dakı Kudus Gecesı nde şenat yonetımının provasını, Turkıye'nın duşmanlanna sureklı destek veren Iran'ın temsılcısını konuşturarak Kaddafi ben- zen hakaretı bır kez daha ulkeye reva gorduler Bay Kazan'ın kışılığınde, once bazı surelen ezber- leyenlerle hatım ındırenlenn cezalannda ındınm go- ruşunu dıle getırdıler Baktılar kı olmuyor, cezaevle- nnde tutuklu bulunan yandaşlannı zıyaret ederek yar- gıya gozdağı vermeye kalktılar Hemen ardından ken- dılennı urkuten "Sureklı Aydınlık Içın 1 Dakıka Karan- lık" eylemını Alevıler ıçın uydurulmuş olan soylentıle- re benzeterek hakaretlennı surdurduler Ramazan ayında kamu çalışma saatlennı ıftar vak- tıne gore ayarlayarak oy toplama gınşımlerı laık yar- gıdan donunce, ıbadete açılmasını başaramadıklan Ayasofya Muzesı'nın hafta tatılını cuma gunune alı- verdıler Ancak gerçekte kaş yapayım derken goz çı- kardılar Çunku buyuk onem verdıklen Ayasofya'yı cuma gunlen gezerek ozlem gıderen yandaşlannı da cezalandırmış durumuna duştuler Dunyada kara para aklama, uyuşturucu uretme ve ışkence ulkelen olarak tanınan ulkelerle sırf şenat yo- netımlen ıleyonetıldıklen ıçın yakın temaslaragınp ul- kenın ımajinı değıştırmekten çekınmedıler Erbakan Hoca'nın Turkıye'yı dunyanın en gelışmış ulkelen arasında goştermesıne karşın "gehşmekte olan ulkeler" dıye bır gerekçenın arkasına sığınıp D- 8'ler gıbı cıddılıkten uzak bır orgutlenme modelını gundeme getırerek laıklık ılkesını bır başka yonden ze- delemeyı amaçladılar Golge Dışışlen Bakanı Bay Gül'un ağzıyla, "Seç- mene soyledıklenmıze değıl, yaptıklarımıza bakın" deyıp Turkıye'dekı ıç ve dış polıtıkayı ne hale getır- dıklennı ABD'de de belgeledıler Kendı dedıklerının de basında yer almasına karşın son omeğıne Erbakan Hoca'nın Cumhurbaşkanı De- mirel'ın kabulunden sonra yaptığı açıklama sırasın- da, "Sız gazetelenn yazdığına bakmayın, onlaryalan yazar" cumlesıyle hem kendısını hem de yandaşı ga- zetelerı yalancılıkla suçlamasına şaşmamak gerek Çunku çubuklan kırarken ınsanın ayağı bazen kendı- sıne de dolanıyor DYP ne yapıyor dersenız kımılennı yukanda ozet- ledığımız çubuk kırma ışlevını kolaylaştırmak ıçın RP'ye destek olmayı surduruyor Kınlacak yenı çu- buklar ıçın ışbırlığı yapıyor • DYP Genel Başkanı, Dışışlen Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Tansu Çıller'ın TEDAŞ, TOFAŞ ve malvar- lığı soruşturmalanndan RP oylanyla aklanarak Yuce Dıvan'da yargılanmaktan kurtulmasını pariamento buromuz haberleştırdı • NATO'nun ÇekCumhunyetı, PolonyaveMacans- tan'ı bunyesıne alarak genışleme polıtıkasına en cıd- dı uyannın Rusya Federasyonu ndan geldığını Ser- kan Demırtaş okurlara aktardı • Kamu Işletmecılığını Gelıştırme Merkezı Vakfı'nın (KİGEM) kamunun ortak malı olan tesıslenn hangı ka- nşık oyunlarla ozelleştınldığı, devletın nasıl zarar et- tınldığı, bazı ışadamı ve sıyasılere tnlyonlan bulan kâr elde etme ve rant sağlama olanağı yaratıldığını omek- lerle ortaya koyan raporunu Işık Kansu haberleştır- dı • Koalısyonun buyuk ortağı RP ıle yakınlaşırken bır • yandan da PKK terorune destek veren Iran'ın, teror orgutune kucak açan Sunye de Genelkurmay Baş- kanı Orgeneral ismail Hakkı Karadayının Israıl zı- yaretıne karşı tehdıtte bulunduğu habennı Lale Sa- nibrahimoğlu verdı • Turkıye'nın yurtdışı temsılcılıklenne gereksınım faz- lası y apılan atamalarla muşavırler ordusuna sahıp ol- duğunu ve KKTC'nın Rumlann goruşme masasın- dan kaçmasına karşın Turkıye'nın desteğıyle "adada ıkı ayn devleîle ve ıstıkar" polıtıkasını guçlendırmeye karar verdığını Lale Sanıbrahımoğlu duyurdu • Mıllı Eğrtım Bakanhğı Talım Terbıye Kurulu'nca ka- bul edılen Anadolu lıselennde fen derslennın Turkçe okutulması karanyla ılgılı tartışmayı Banş Doster ve Yusuf Ziya Ay haberleştırdı • RP'lı Istanbul Buyukşehır Beledıye Başkanlığı'nın sıyası kadrolaşma hırsı uğruna kentın can ve mal gu- venlığının emanet edıldığı Itfaıye Teşkılatı'na yasa ve yonetmelıklere aykırı bıçımde atamalar yaptığını Ali Er ve Cem Ulutaş araştırdılar • Bergamalılann sıyanurle altına karşı savaşımlanna gonullu kuruluşlann desteğını ve radyoaktrf atıktann Turkıye'ye getınlmesıyle ılgılı bılgılenn ardından yaşa- nan tartışmaları Izmır Buromuz ızledı • Onumuzdekı pazartesıye kadargonlunuzce bırhaf- ta geçırmenız dıleğı ve saygılanmızla