Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 19 ŞUBAT 1997 ÇARŞAMBA
HABERLER
Tiipkeş: Kazan'ın
zfyareti çok
büyiik yanlış
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürtmı)-MHP Genel
Başkanı Alparslan Türkeş.
Adalet Bakanı Şevket
Kazan' ın yargılanmakta
olan eski Sincan Belediye
Başkanı Bekır Yıldız'ı
ziyaretini "çok büyük
yanlış" olarak
değerlendirdi.
Türkeş. dünkü basın
toplantısında konuyla ilgili
soru üzerine, "Çok büyük
yanlış. Çok hatalı bir
da\ranış. Bir Adalet
Bakanı"nın yapmaması
gereken bir davranış" dedi.
Türkeş. "MHPMalatya İl
Örgütü'nün göre\den
alınmasının Oral Çelik'in
karşılanmasıyla ilgili olup
olmadığının" sorulması
üzerine. teşkilatı daha aktif
ve randımanlı hale
getirmeye çalıştıklannı
belirtti.
'Kazan
görüşmemizi
çarpıttı'
I ANKARA (Cumhuriyet
Biirosu)-32. Gün
programında kendisiyle
yaptıgı telefon
görüşmesine dayanarak
yaptıgı. "Mum söndü
oynuyorlar sözünün
Aleviler tarafından
tepkiyle
karşılanmadıgı'na ilişkin
açıklamasını değerlendiren
Banş Partisi Genel
Başkanı Ali Haydar
Veziroğlu. Adalet
Bakanı Şevket Kazan"ın
telefonla yaptıklan
görüşmeyi çarpıtarak
aktardığını iddiaetti.
Kazan'ın. Alevılerin
kendisini desteklediğini
ileri sürerek birtelevizyon
programında okuduğu
mektubu yazan Hataylı
Semir Düzel'in de Alev i
dedesi olmadığı ortaya
çıktı.
Milletvekili
zammına tepki
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Türkiye Kamu-
Sen Genel Başkanı.Resul
Akay. sözleşmeli
per^onelin durumunu
iyileştirmek görüntüsü
altında milletvekili
maaşlannın da yüksek
oranda arttınlmasını "şark
kurnazlığı" olarak
nitelendirdi. Akay. kabul
edilen kararname ile
sözleşmeli personelin özel
hizmet tazminatlannda
farklılıklar yaratılmasını
da eleştirdi. Hükümetin
Meclis'ten bütün kamu
personelinin durumunda
iyileştirmeler yapmak ıçin
yetki aldığını belirten
Akay, bu yetkinin sadece
belirli kesimler içın
kullanılmasını "Meclis'i
yanıltmak" olarak
değerlendirdı
Yıcdanınızın
sesini dinleyin'
• ANKARA (ANKA)-
Halkın Demokrasi Partisi
(HADEP), TEDAŞ ve
TOFAŞ oylamalan öncesi
milletvekıllerine
•'Vicdanınızın sesini
dinleyin" çağnsında
bulundu. Rapor
oylamalannın koahsyon
ortaklığının "yolsuzluk
dosyalan üzerine kurulu
olup olmadığının
göstergesi" olduğuna
işaret eden HADEP Genel
Başkan Yardımcısı Sedat
Yurtdaş. "Gerçek
aklamanın ancak ve ancak
halkın vicdanında olacağı
unutulmamalıdır. yoksa
şaibeli parmak hesaplanna
dayalı aklanmalar ne söz
konusu kişilere ne de
ülkenin ortak geleceğine
katkıda bulunacaktır"
dedi.
Polisi
eğiteceğiz
• ANKARA (ANKA) -
Emniyet Genel Müdürü
Alaattin Yüksel, güvenlik
hizmetlennde anlayış
değışikliğıni
gerçekleştıreceklerini
belirtti. Toplumsal olaylar
sırasında yaşanan
tartışmalan ""münferit"
olarak değerlendiren
Yüksel. "Artık ne saçtan
çekme. ne cop kullanma
ne de ele taş alıp kovalama
gibi görüntüler
olmayacak" dedi. Yüksel,
polis ve vatandaşlar
arasında eğitımsizlikten
kaynaklanan tartışmalan
önlemek ıçin de eğitıme
ağırlık vereceklerini
kaydetti.
RP Çfller'ikurtardıDYP lideri, Yüce Divan'a gitmekten kurtuldu. TEDAŞ'la ilgili önerge, 172 evet oyuna karşılık 327
hayır oyuyla reddedildi. TOFAŞ la ilgili önerge de 257 evet oyuna karşılık 271 oyla reddedildi
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - TB-
MM Genel Kurulu'nun dünkü birleşimin-
de DYP Genel Başkanı. Başbakan Yardım-
cısı ve Dışişleri Bakanı Tansu Çiller, RE-
FAH YOL oylanyla TEDAŞ ve TOFAŞ iha-
lelenyle ilgili olarak Yüce Divan'a gitmek-
ten kurtanldı. TEDAŞ'la ilgili olarak Çil-
ler'in Yüce Divan'a gönderilmesine ilişkin
önerge 172 "•evef oyuna karşılık 327 "ha-
yır" oyuyla reddedildi. TOFAŞ ihalesiyle il-
gili olarak Çiller'in Yüce Divan'a gönde-
nlmesine ilişkin önerge ise 257 olumlu oya
karşın. ortaklann 271 oyuyla kabul edilme-
di.
ANAPliden MesutYılmaz TEDAŞ'la il-
gili önergelerin reddi yönünde oy kullanır-
ken. RP Ankara Milletvekili Şaban Kara-
taş'ın Çiller'in yüce divana gitmesi yönün-
de oy kullanması dikkat çekti. RP'li 6 mil-
len ekili de oylamalara katılmadı.REFAH-
YOL ortaklannın TBMM'dekı sandalye sa-
yısı 278 olmasına karşın hükümetin düşü-
rülmesi için gerekli olan 276 sayısının altı-
na düşülmesi ortaklan korkuttu. Çiller'in
malvarlığıyla ilgili olarak bugün yapılacak
oylama kritik hale geldi.
TBMM Genel Kurulu'nun dünkü birle-
şiminde. TEDAŞ'ta yapıldığı belirtilen iha-
le yolsuzluğuyla ilgili olarak görevlerini
kötüye kullandıgı gerekçesiyle dönemin
Enerji veTabii KaynaklarBakanı ŞinasiAl-
tıner ile Başbakanı Tansu Çiller hakkında
kurulan soruşturma komisyonlannın rapor-
lan ve Çiller hakkındaki TOFAŞ soruştur-
ma komisyonu raporu ele alındı. Çiller,
Brüksel'de bulunduğundan oylamalara ka-
tılmazken TBMM'ye uzun süredir gelme-
yen DYP Şanlıurfa Milletv ekili Sedat Edip
Bucak ile İçışleri Bakanlığı'ndan istifa et-
mek zorunda kalan Mehmet Ağar'ın oyla-
malardahazır bulunması dikkatı çekti. Baş-
bakan Necmettin Erbakan da oylamalara
katıldı.
Altıner'in görevini kötüye kullanmadığı
sonucuna varan raporun görüşülmesı sıra-
sında söz alan Soruşturma Komisyonu Baş-
kanı RP Bursa Milletvekili ErtuğnılYalçın-
bayır. bakanadüşen görevın yalnızca gözet-
leme ve denetım olduğunu ve bu görev i de
yerine getirdiğini söyledi. DSP Antalva
Milletvekili Metin Şahin ise Altıner'in di-
rayetsizlık göstererek görevini ihmal ettiği.
bu nedenle de suçlu olduğunu savundu. D-
SP'nin, Altıner'in Yüce Divan'a sevk edil-
mesine ilişkin önergesi. 106 "evef" oyuna
karşıhk395 "hayır*oyuylareddedıldi. 505
milletvekilinin katıldığı oylamada 2 oy ge-
çersiz sayıldı, 2 milletvekili de çekimser
kaldı. TEDAŞ ihalesinde görevini kötüye
kullandıgı gerekçesiyle Çiller'le ilgili ola-
hesaplî
Malvarlığı
Çiller'in
lannın
araştınlması
yanm kaldı
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-DYP Genel'
Başkanı. Başbakan
Yardımcısı ve Dışişlen
Bakanı Tansu Çiller'in
malvarlığı konusunda
bankalarda yapılması
planlanan aras,tırmanın
"yanm" bırakıldığı
belirlendi. Vakıflar
Bankası Genel
Müdürlüğü'nün. 7 ocak
günü tüm şubelenne bu
konuda gönderdiği
yazıyı aynı gün iptal
ettiği öğrenıldi.
Çiller ailesinin. bugün
TBMM'de de oylanacak
kuşkulu malvarlığıyla
ılgılı tanışmalar devam
ediyor. Malvarlığının
soruşturulması için
oluşturulan komisyonun
çalışmaları sırasında
karşılaşılan engellere
"banka"
1
boyutuda
eklendi. Alınan bilgiye
göre komisyon.
bankalara yazı yazarak
Çiller ailesine ait hesap.
fon ya da benzer bir
yatınm olup olmadığının
araştırılmasına karar
verdi. Türkiye"de 52
bankanın faaliyette
olmasına karşın
bunlardan sadece 11 'ine
yazı yazıldı. Seçilen
bankalar. komisyon
ba^kanlığının kararıyla
belirlendi. Bankalara 26
Aralık 1996 günü yazı
gönderilmesi
kararlaştırıldı. Aynı
zamanda. Çiller'in
örtülü ödenekten aldığı
ve yoğun tartışmalara
neden olan 500 milyar
lirayı nakit olarak çektıği
banka olan Vakıflar
Bankasf nın Genel
Müdürlüğü. 7 Ocak
1997 günü komısyondan
gelen yazıya dayanarak
tüm şubelenne bir yazı
gönderdi. Yazıda. Çiller
ailesinin bankav la olan
ilışkılennın bıldırilmesi
istendi. Ancak. Vakıflar
Bankası Genel
Müdürlüğü. aynı gün
öğleden sonra bu yazının
-iptaT edılmesını. söz
konusu yazıya
dayanarak hiçbir işlem
yapılmamasinı istedi.
Tutukhi öğmtdletie tahttye
Demokratik Lise İçin Mücadele Komitesi'nin
(DLMK) içinde yer alarak liselerde DHKP-C
propagandası yaptıklan öne sürülen 8'i tutuklu 12
sanığın vargılanmasına başlandı. İstanbul 6 No'lu
DGM'deki duruşmada santklann kimlik tespitleri ve
sorgulan yapıldı. Sanıklardan İsmail Erdoğan ile Fevzi
Korkulu, eğitim-öğretim yılının başlaması nedeniyle
Bağcılar'daki bir düğün salonunda düzenlenen
liselerarası tanışma yemeğine katıldıklannu DHKP-C
örgütüyle herhangi bir bağlantılannın olmadtğını
söylediler. Söz konusu toplantıva katılmadıklannı
belirten diğer sanıklar ise, polisin Bağcılar'da yaptığı
kimlik kontrolü sırasında gözaltına alındıklannı,
ancak örgütle herhangi bir bağlantılannın
bulunmadığını kavdettiler. Sorgulann
tamamlanmasından sonra. tutuklu sanıklann
avukatlan tahliyt- isteminde bulundular. Tutuklu
sanıklann tahliyesine karar \eren mahkeme heyeti,
dosyadaki eksiklerin giderilmesi amacnla duruşmayı
erteledL(Fotoğraf: AA)
rak kurulan ve REFAHYOL'un oylanyla ak-
lama karanna vanlan komisyon raporunun
görüşülmesi sırasında. muhalefet sözcüle-
ri önerge sahibi Şevket Kazan'ın bilgi ve
belgeleri komisyona vermediğını söyledi-
ler. Başkanlığa bir yazı gönderen Kazan ise
busavı yalanladı. Görüşmelerin tamamlan-
masından sonra DSP ve CHP'nin Çiller'in
Yüce Divan'a göndenlmesine ilişkin öner-
gesi reddedildi. 505 milletvekilinin katıldı-
ğı oylamada 172 milletvekili ~evet" oyu
kullanırken 327 milletvekili "ref oyu kul-
landı. 5 milletv ekili çekimser kaldı. 1 oyda
iptal edildi. RP Ankara Milletvekili Şaban
Karataş önergenin lehinde oy kullanırken
Mesut Vılmaz ile birlikte ANAP'lı mıllet-
vekilleri de Çiller'in TEDAŞ'la ilgili ola-
rak Yüce Divan'a gönderilmesine karşı oy
kullandılar. 6 RP milletvekili de oylamaya
katılmadı. Çiller hakkında kurulan TOFAŞ
ihalesiyle ilgili soruşturma
komisyonunun raporu görü-
şülürken muhalefet partileri
suçlamalarını yineledı. Gö-
rüşmeler sonunda ANAP ve
CHP'nin, Çiller'in TOFAŞ
ihalesiyle ilgili olarak Yüce
Divan'a göndenlmesine iliş-
kin önergeleri 257 "evet"
oyuna karşılık 271 "hayır"
oyuyla reddedildi. 531 mil-
letvekilinin katıldığı oylama-
da 1 milletvekili çekimser
kaldı. 2 oy da geçersiz sayıl-
dı. Bu oylamada da RP'lı Şa-
ban Karataş Çiller'ın Yüce
Divan'a gönderilmesi yönün-
de oy kullandı. RP'li Ertuğ-
nıl Yalçınbayır. Mahmut
Sönmez, Lütfü Doğan, Av dın
Menderes ve Mustafa İ nal-
dı oylamaya katılmadı. Bu
oylamada iktidann 276'nın
altına düşmesi hükümet or-
taklannı tedirgin etti.
Çiller'in malvarlığı nede-
niyle Yüce Divan'a gönderil-
mesine gerek olmadığı yö-
nünde düzenlenen \e komis-
yonda 8'e 7 oyla kabul edilen
rapor ise bugün TBMM Ge-
nel Kurulunda ele almacak.
Muhalefetin ortak tav ır koya-
rak tam kadro ov lamaya ka-
tılması durumunda 271 raka-
mına ulaşılması REFAHYOL
ortaklarını telaşlandırdı.
DYP ve RP lıderlerı grupla-
nnı uyanrken. iktidarpartile-
rine mensup bazı milletv ekil-
lennin oylamaya katılmaya-
bileceği belırtildi.
Bugünkü oylamada,
DYP'den de sürpnz istıfala-
nn gündeme gelınesi duru-
munda. muhalefetin 276 ra-
kamını bularak Çiller'i Yüce
Divan'a gönderebileceği
kavdedildi
DSP'de iç savaş ertelendi
Ecevit, 'Kritik günlerde kamuoyunu parti içi sorunlarla meşgul etmeyeceğim' dedi
ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu)
- DSP Genel Başkanı
Bülent Eeevit parti içi
hesaplaşmalannı
gensoru görüşmeleri sonrasına dek
dondurdu. Muhalif 8
milletvekilinin durumunu
görüşmek üzere toplanan Grup
Yönetim Kurulu (GYK)
toplantısından sonra bir açıklama
yapan Ecevit. "Kritik bir
aşamadan geçiyoruz. sonışturma
\e gensoru önergeleri gündemde.
Böyle bir ortamda. parti içi
sorunlaria kamuoyunu meşgul
etme sorumluluğunu üstlenmek
istemedim" dedi. DSP'de
Başbakanlık Konutu'nda tarikat
liderleri ve şeriatçı kesimin önde
gelen temsilcilerinin kabul
gördüğü iftar yemeğiyle ilgili
olarak hazırlanan genel görüşme
önergesi ile başlayan bunalım
giderek tırmandı. Önergeye imza
koyan 28 milletvekilinden 18'inin
imzası geri çektirildi. Imzalarında
direnen 10 millervekilinden 8'i
için ise yeni parti ve solda birlik
arayışlan doğrultusunda
sendikalarla ilişkı kurduklan
savıyla "tekap" istendi. Bayram
öncesinde bu mılletvekillerinin
yaptıgı *açıklama"yı tatmin edici
bulmayan DSP lideri. bayramdan
sonra konunun GYK'de ele
ahnacağını açıklamıştı. Kulıslerde
8 milletvekilinden Gökhan
Çapoğlu. Bekir Yurdagül ve
Bülent Tanla
1
nın kesin ihraç
istemiyle Merkez Disiplin
Kurulu'na verileceği haberleri
yaygınlaşırkcn Ecevit. bunalımı
gensoru sonrasına dek dondurma
kararı aldı. TEDAŞ ve TOFAŞ
soru^turma komisyonlan
raporlannın ele alınacağı TBMM
Genel Kurulu öncesinde dün.
GYK kısa birtoplantı yaptı.
Ecevit. bu toplantıdan sonra
yaptıgı açıklamada, "Meclis'in
yüklü bir gündemi var. Onun için
toplannmız kısa oldu. Biliyorsunuz
soruşturmalarda grup karan ,
alınamıyor. İlgili arkadaşlarla özel
görüşmeler yapacagım" dedi
Ecevit. gruptaki rahatsızlıklarla
ilgili olarak şunları söyledi:
"Grup içinde bazı
arkadaşlanmızın partinin
biıiiğine, bütünlüğüne ve
doğrultusuna gölge düşürücü
tavırian ciddi sorun varatıvor.
Meclis tatilinden sonra bu konuyu
ele alacağımızı sövlemiştik. Bu
karar sürüyor. Ancak Türkiye'nin
gündemi çok yüklü. Kritik bir
aşamadan geçiyoruz.
Soruşturmalar var. gensoru
gündemde. Böyle bir ortamda
kamuoyunu parti içi sorunlaria
meşgul etme sorumluluğunu
üstlenmek istemedim."
Ecevit'in miting alanındaki
"'Birleş'çiler yakamızdan düşsün"
sözlerine karşın. İstanbul
Millet\ekili Bülent Tanla'nın bu
yöndeki açıklaması dikkat çekti.
Edinilen bilgiye göre GYK'nın
kapalı kısmında bu açıklamayı ima
eden Ecevit. "Arkadaşlannuz
zaten konuşmaya devam ediyoriar.
Böylece kendilerini daha iyi tanıma
nrsatı buluvoruz" dedi.
SIFIR NOKTASI! ORAL ÇALIŞLAR e-mail: oral.calislar@planet.com.tr
Ali Sirkecioğlu erkek. Üste-
lik Fenerbahçeli. Milyonların
gönlünde taht kuran Fenerbah-
çe. pazar günü maçın bitimine
5 dakika kala Beşiktaş'tan ye-
diği golle 1 -0 yenildi. Sirkecioğ-
lu buna dayanamadi. Evine bu-
nalımlar içinde döndü ve rakı
masasının başına oturdu.
içtı de içti. Içtikçe Beşiktaş
taraftan olan eşi Semiha'ya öf-
kesi arttı. Semiha Hanım, içki
içen kocasını engellemeye ça-
lışınca da olanlar oldu. Ali Bey,
Semiha Hanım'atokadı yapış-
tırdı. Hem kadındı hem de ra-
kiptakımı tutuyordu, üstelik ka-
dının takımı erkeğin takımını
yenmişti. Bu bir Türk erkeği için
kabul edilemezdi. Hiç olmazsa
kadının susup bir kenarda otur-
ması gerekirdi.
Semiha Hanım, bunlann hiç-
birini yapmadığı gibi kocasın-
dan yediği tokada da sinirienıp
direnmeye kalktı. Ali Bey'i bu
direnış çileden çıkardı ve bütün
erkeklik duyguları ayağa kalk-
tı. Eşini bayıltıncaya kadar döv-
Hem Erkek, Hem Fenerli, Hem Türk...
dü. Onu kum torbasına çevirdi.
Öfkesi yine de dinmedi. Anne-
sine bir veda mektubu yazarak
çocuklannı ona emanet ettik-
ten sonra kendisini beşinci kat-
tan aşağı attt. Şans eseri, yu-
muşak bir düşüş nedeniyle
ölümden döndü. Şimdi kan ko-
ca ıkısi de aynı hastanede ya-
tıyorlar.
Gazetelerin bazılarında dün
yer alan bu haber, toplumsal
durumumuzun güzel bir ayna-
sı gibi: Erkek, Fenerbahçeli ve
üstelik de sarhoş bir Türk'ün
takımı maç kaybederse neler
olur sorusunun cevabı bu ha-
berin içinde saklı. Tesadüf bu
ya. ben de bir yıllık aradan son-
ra ilk kez maça gittim. Fener-
bahçeli olduğum halde Ali
Şen'in yönetimındeki takımımı
bir türlü eskı sıcaklığıyla izleye-
miyorum.
Ali Şen'in Fenerbahçe'de
ciddı kredi düşüşüne yol açtığı
inancındayım. Takımın kişilikli i-
ki büyük futbolcusunu aparto-
par keyfi şekilde kovduktan
sonra yerine de bir şey koya-
madı. Oğuz'un yokluğu, futbol
kalitesı açıstndan Fenerbah-
çe'ye çok pahalıya mal oluyor.
Daha da önemüsi. Fener' in top-
lumsal kişiliği yara alıyor. Be-
şiktaş maçında Fener'li erkek-
leri de gözucuyla izledim. Er-
keklen diyorum. çünkü tribün-
lerde parmakla sayılacak kadar
az kadtn otunjyordu. Erkekler
sinirli ve heyecanlıydılar. Bazı-
lan inanılmaz bir ilkellikle oyun-
culara, hakeme küfürleryağdı-
nyorlardt.
Diğer spor dallarına göre da-
ha geniş bir sahada oynanan
futbol, oyuncuya sürprizlerle
dolu hareket olanakları sağla-
yarak büyük bir estetık zengın-
lığe ortam hazırlıyor. Futbol se-
yircisi de futbolun renk cümbü-
şüne katkıda bulununca, seyır-
lik bir oyun ortaya çıkıyor. Bu
konuda Brezilya futbolu ve Bre-
zilya seyircisi başlı başına bir
ekol olarak kabul ediliyor.
Futbolda heyecan olmadan
olmaz. Heyecan, hayal kırıklığı,
hüzün hepsi anlaşılır şeyler.
Futbol, buyönleriyledekitlesel
özelliklere sahip. Sert bir oyun
olmamasına karşın, nedense
bir erkek sporu olarak şekillen-
miş. Televizyonun icadıyla bir-
likte maçlar, evlerde kadın- er-
kek çelişmesinin en büyük ne-
denlerinden biri haline dönüş-
müş.
Maçı erkekler oynayıp, er-
kekler seyredince. sertlik daha
fazla ön plana çıkmış. Oyun da
erkek ışi kabul edilmış. Türkiye
gibi gündelık yaşamında geri-
lim ve çatışmanın fazla olduğu
ülkelerde maçlar zaman zaman
tehlıkelı bırboyut kazanıyor. Eli-
ne silah alan erkekler. bazen
sevınçten, bazen üzüntüden
adam öldürüyorlar. Güzelim
futbol, bu nedenle kanla leke-
lenmeye başladı.
Ali Bey'in, Semiha Hanım'a
attığı dayak, mutlaka birçok
Fenerli'nin kanına dokunmuş-
tur. Erkek olmak, Fenerli olmak,
Türk olmak, bir de Müslüman
olmak, yenilince teröre başvur-
mayı mı gerektihyor? Bu kül-
türden ne zaman kurtulacağız?
Kadının futbolla ilgilenmesi. er-
kekler ve futbol dünyası ıçin bir
şans, Semiha Hanım. Beşık-
taş'ı savunarak maço futbol
anlayışına bir yumuşaklık geti-
rebilecekken başı belaya gir-
miş. Semiha Hanım'dan, bütün
kadınlardan Fenerbahçeliler
adınaözürdiliyorum. Futbolun
kadınlara çok ıhtiyacı var. Biz-
lerı yalnız bırakmayın. NOT: Is-
tanbullu avukatlar; bugün saat
13.30'da. yargıyı korumak, sa-
vunmanın çökertilmesıne engel
olmak. hukukun saf dışı Dırakıl-
masına tepkılerını dıle getırmek
amacıyia Taksım Cumhuriyet
Anıtı'na çiçek bırakıyorlar.
GLOBAL POLİTİKÜLTÜR
EKGİN YILDIZOĞLU
Şavaşınızı da
Özelleştirelim mi?
Pretorya Afrika Enstitüsü'nden Richard Corn-
wall'e göre "savaşların ve güvenliğin özelleştiril-
mesi dünya çapında bir eğılim olmaya başladı"
(Reuters 10/01/97). Kendı ordularına güvenmeyen,
düzenli ordular beslemekte zorluk çeken diktatör-
ler, savaş hizmetleri sunan özel şirketlere başvuru-
yorlar. iç savaş/siyasi ıstıkrarsızlık bölgelerinde et-
kınlik gösteren çokuluslu şirketler de benzer bu
eğilımin parçası olarak, sömürgeci Esat India Com-
pany veya ırkçı Rodezya "yı kuran Cecil Rhodes gi-
bi kendı özel ordularını kuruyorlar.
iç savaşlann ortalığı kasıp kavurduğu Ruanda,
Burundi gibi devletlerin dağılma eğilimi gösterdiği
Afrika. bu sektorün en canlı olduğu bölge. Özel sa-
vaş şirketlerının ya da kiralık askerlerin en son müş-
terisi ise Zaire dıktatörü Mobutu.
Zaire ılk darbeyi Dünya Bankası'ndan yedi. Ge-
lışme projeleri adı altında. Batı ekonomilerinin ge-
reksınimı olan "agro busmess "i desteklemekama-
cıyia baraj yapmak için Afnka'da sosyal altyapının
olup olmadığına bakılmadan saçılan, yaklaşık 2 tril-
yon dolarlık kredi ve yardımdan Zaire de payını al-
dı; bu barajların, yüz binlerce insanı besleyen ta-
rımsal arazıyı yok etmesınden, durgun sulardan
kaynaklanan hastahklardan da. Sonra bu borçla-
rm ödenmesine geldi sıra. Ikınci darbeyi 'Yapısal
Uyum Programlan' ile IMF vurdu. Zaire de dahil bir-
çok Afrika ülkesine. iç pazar dünya ekonomisine
açıldı ve yerel, kendine yeterli tarım ve hayvancıhk
Batı'nın damping fiyatlan altına ezildi. 1986 yılında
Zaire'de GSMH içinde tarımın payı neredeyse ba-
zı Avrupa ülkelerinden daha düşük bir düzeye in-
mişti (Journal of International Affaires, 01 /06/1992)
Zaire sanayileşmiş miydi acaba? Üçüncü darbeyi
Mobutu ve tayfası vurdular Zaire'ye: Son 30 yılda,
IMFnın tespit edebildiği kadanyla, kredi ve yar-
dımların 150 milyon doları kayboldu. Mobutu dün-
yanın sayılı zenginlerı arasına gırdi (The Observer
27/9/96). Zaire bugün 600.000 devlet memurunun
maaşını ödeyemezken Mobutu'yu koruyan "has-
sa" alayının askerleri 300 dolar aytıklarını düzenli
alıyorlar. Zaire'ye son darbeyi 1994'te Ruanda iç
savaşından kaçan bir milyon Hutu göçmeninin gel-
mesi vurdu.
Kivu, Zaire'nın Isviçresi olarak da anılan bir böl-
ge. Burada zengin otlaklar, altın ve bakır madenle-
ri, kahve plantasyonları var. Bu bölge aynı zaman-
da Banyamülenge - Mülenge dağlannın halkı ola-
rak bılinen Tutsi kabilelerinin yeri. 1994'te Zaire'ye
gelen Hutu mılısleri. bu bölgeye sık sık saldınlar dü-
zenleyerek yaklaşık 15.000 Tutsi'yi öldürdü. Der-
ken 1996 sonbaharında Kivu Valisi Banyamülen-
ge'ye "Ya bırhafta içindeZaire'yi terkedersinizya
da diğer ülkelerdeki ısyancılargibi katledilmeyi gö-
ze alırsınız" ültimatomunu verdı. Banyamülenge,
Ruanda'da olanlan düşünerek direnince de iç sa-
vaş başladı.
Interpress'in 08/01/1997 tarihli raporuna göre
ücretlen doğru dürüst ödenmeyen disiplinsiz, ta-
lancı, sık sık askerden kaçan Zaire güçleri, isyan-
cılara karşı direnemiyor. Bu yüzden Mobutu ulus-
lararası dostlarına ve özel savaş tüccarlarına baş-
vurmak zorunda kalıyor. 24 ocak tarihli Liberation
ve Financıal Times, Zaire'nin Kisangi bölgesinde
Sırp, Hırvat, Rus. Polonya, Fransa, Belçika, italya
ve Güney Afnka'dan 300 ila 700 kadar kiralık as-
kerıntoplanmayabaşladığınıbildiriyordu. Zaire mu-
halefet güçlerıne göre önceki bir yazımda bahset-
ttğim Executıve ûutcomes ısimli özel savaş şirke-
tı de bu gücü bir araya toplayan, eğiten, Rus ve
Fransız saldın heiikopterleri, italyan jet uçaklarıyla
donatanların başındageliyor. Fransa doğrudan as-
ker gönderemediği ıçin faturanın bir kısmını ödü-
yor (Reuters). Fas, Togo ve Çat da Mobutu'ya des-
tek verıyor. Destek verenlerin içinde Çin ve israil'in
de ismı geçiyor. Diğer taraftan isyancı güçlere des-
tek verenler arasında Ruanda, Uganda, Etiyopya,
Eritre gibi genel olarak ABD ve İngiltere'ye yakınlı-
ğı ile bilinen ülkeler var (Financial Times 4/2/96)
Son haberlere göre, kiralık askerlerin yardımı sa-
yesinde, isyancı güçlerin 4 aydır süren ilerlemesi
durdurularak birdengesağlandı. (International He-
raldTribune 17/2/1997)
Kadın toplantısında
Kuran tartışması
ANKARA (Cumhurivet
Bürosu) - Türk Ceza Yasa-
sı'ndaaile içi sjddete ılişkin
olarak yapılacak değişiklık
tasanlannın tartışıldıği top-
lantıda. Kuran'ın **_. ham-
mınızı hafifçe döv ünüz" ifa-
delenni içerdiği iddiası tar-
tışıldı.
Kadın ve aileden sorum-
lu Devlet Bakanı Işılay Say-
gın. toplantı sonunda oluş-
turulacak tasanya Adalet
Bakanı Şevket Kazan'ın.
"insanolarak" bakıp. olum-
suz görü^ veremeyeceğinı
söyledi.
Türk Ceza Yasasf nda aı-
le içi sjddete vönelik olarak
yapılacak değı^ıkliğinbelir-
leneceği "'Aile \'apımız ve
Hukukumuzda Kadın" ko-
nulu toplantıva. daha önce
katılacağı du\ urulan Kazan.
Işılay Saygın'ın önceki gün-
kü proteb.tosu nedenıy le ge-
lemeveceğmı bıldırdi.
Toplantıda konu^an aıle
danı^rnanı Emel Aydanay.
"Türk erkeği kadından nef-
ret eder. fahişeve tapar. Ka-
dının cinsel organına küfre-
derek bunu belirtir. Hiçbir
dilde kadının cinsel organt-
navöneükküfürvoktur" dı-
yerek. bu konuda da düzen-
lemeyapılnusınnstedi, Ay-
danay. aıle içi şiddetin dın-
sel kavnaklannadeğınirken.
"'Kuran göze göz dişe diş
der" açıklamasını yaptı.
Aydanay'ın sözlerine
kafji çıkaıı panclistlerden
Hacettcpe \ nıversıtesı Sı^-
yoloıı BolümüoüTetımüye-
sı Prot'. Dr Tülin İçlinın.
"Kuran'ı Kerim'de 'Hanı-
mınızı hafit'çe dövün' diye
yazıyor denilivor. Yalnız ben
Kuran'ı okudum, böyle bir
kısasa rastlamadım. Küfur-
lerde, TV programlannda
kadın bir seks objesi olarak
gösteriunemeU. Ama kızlan
da erkekleri de bi/ yetiştiri-
yoruz. Çözüm yine kadın-
larda. Kadınlar eğitümeli-
dir" demesı üzerine izleyi-
ciler '"Yalnızca kadınlar mı
eğitilmeli" diye seslendiler.
İzleyiciler. Yargıtay üyesı
Ali fhsan Özuğur'un "Fahi-
şe de bir kadmdır" açıkla-
masına. "Fahişe bir erkek de
olabilir. Cinsel organı çıkar
karşıhğı sunuyorsa erkek de
lahişedir" biçiminde yanıt
verdiler.
Toplantmın açış konuş-
masını yapan Işılay Saygın,
Türk Ceza Yasası'mn ya-
bancı bir ülkeden aktanlma-
sı sonucu günümüze kadar
bazı maddelerinin 46 kez
değiştirildiğini kaydetti.
Düzenlemelere karşın hâlâ
değiştirilmesi gereken bir-
çok maddesi olduğuna dik-
kat çeken Saygın. yüksek
mahkemenin birkaç ay ön-
ce yasanın 441. maddesini
esjtlık ilkesine aykın bula-
rak iptal ettiğini anımsattı.
Şiddet konusunun şikâyete
bağlı olmaktan çıkanlarak
mağdurun korunmasını
sağlamak ıstedıklerini vur-
gulavan Saygın. bu yönde
hazırladıklan taslağa. Ada-
let Bakanlıgfnın "aiie
mahremiyetine müdahale
edildiği" gerekçesiyle
olumsuz görüş verdiğini
belirtti.