Katalog

Cumhuriyettmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yonetrneıu Orban Erinç • Genel Yayın Koordınalörü; Hikmet Çetinkaya • Yazıışlen Müdürieri- tbrahim Yüdız - Dinç Tayanç # SorumJu Müdür: Fikret tlkiz • Haber Merkezı Müdürii: Hakan Kara •Göreel Yönetmen: FDtret Eser Dış Haberier Şinasi Danqoğlu 9 Isfihbarat- Ceapz Yıldınm • Ekonomı Mehmet Saraç • Küitür: Handan Şenköken 9 Spor AbdüDuKÜr Yücdman • Makaleler Sami Karaören • Duzeltme. Abduflata Yana#FoCoğraf Erdoğan Köseogu •Bılgı-Bdge Edibe Buğra • Yınt Haberlen: Mehmel Faraç Yaym Kuralu; bhuı Sdçuk (Başkan), Orlun Erinç, Oktıy Kartböke, Hikmel Çetinkaya, Şükran Soner, ErgunBakı, Dinç Tayanç, tbrahim Yıldız, Orhan Bursalı, Mustaf» Balbay, Hıkın Kara. Ankara Temsilcısı MusUfa Balbay Atatüric Buivan No. 125, Kat:4, Bakanhklar-Ankara Tel: 4195020 (7 hat), Faks: 4195027 • Izmır Temsilcısı: Serdar Kızık, H Ziya Blv. 1352 S.2/3Tel: 4411220. Faks 44191170 Adana TemsikısrÇednYîğeDo^ıı, lnönüCd 119S.NolKat:l, Tel-363 12 11, Faks- 363 12 15 Müessese Müdurü. L'stün Akmen 9 Koordınatör Ahmet KornlsaD # Muhasebe Böknt YoıerAldare Hüseym Gürer • Işletme Önder Çeük • Bılgı- tşlem N'ail İnal • Bılgısayar Sıstem Miirûvet ÇUer«SaDş: Fazilet Kaa MEDYA C: • Yönetım Kuruiu Başkanı - Genel Müdıır Gnlbio Erduran # Koordınalör Reha Işıtman • Genel Mudür Yaıduncısı: S o d a Ç o b a n Tel 514 07 53 - 513958O-513846M1,Faks 5138463 Yayunlaymn ve BasAn: Yenı Gün Haber Aıansı, Basın ve Yaymcılık A Ş Türitocagı Cad 39,41 Cagaloğlu 34334 Ist PK 246 lsıanbul Tel (0 212) 512 05 05 (20 hat) Faks: (0,712) 513 85 95 24ARALIK1997 Imsak: 5.46 Güneş: 7.20 Öğle: 12.11 tkindi: 14.27 Akşam: 16.47 Yatsı: 18.15 THY'nbı lOmilyonuncu yolcusu • İstanbui Haber Servisi - Türk Hava Yollan (THY), 1997 yılı içinde taşıdığı 10 milyonuncu yolcusu 18 yaşındaki ûniversite öğrencisı ABD yurttaşı Elizabeth Vasarhelyi'yi bir plaket ve şirketin uçuş yaptığı dünyanın herhangi bir kentine gidiş dönüş biletiyle ödüllendirdi. Vasarhelyi'nin babası. annesi ve kardeşıyle yolculuk yapması nedeniyle THY Genel Müdürü Yusuf Bolayırlı, hediye bilet sayısını 4'e çıkardıklannı ve yılbaşını lstanbul'da geçirecek olan Vasarhelyi ailesinin otel ve diğer masraflannı da üstlendiklerini bildirdi. Esenler Belediyesî'nden burs • İstanbui Haber Servisi - Esenler Belediyesi, yardıma muhtaç 250 öğrenciye karşılıksız burs verdi. Esenler Belediyesi'nce dûzenlenen toplantıda konuşan Belediye Başkanı Mehmet Öcalan, Istanbul'un nüftıs bakımından en kalabalık ilçelerinden biri olan Esenler'de, fakir ve kimsesız öğrencilerle maddi durumu iyi olmadiğı için öğreniminde zorlanan veya devam edemeyen öğrencileri. kendilenne yapılan başvurular sonucu belirlediklerini söyledi. TEV'in okııttugu öğrenciler • İstanbui Haber Servisi - Maddi imkânı olmayan başanlı öğrencileri okutmak amacıyla kurulan Türk Eğıtim Vakfı (TEV), 30 yıl boyunca yurtiçinde 73 bin. yurtdışında 583 öğrenci okuttu. Burs vermenin yanı sıra bağışçılann istekleri dofrultusunda ülkenin ihtiyaç duyulan diğer eğitim hızmetlenne de katkıda bulunan vakıf, bu amaçla şimdiye kadar 9 ilkokul ve 2 öğrenci yurdu yaptırdı. Varislerî Derneği • İstanbui Haber Servisi - Istiklal Madalyası Vârisleri Derneği'nin 5. olağan genel lcurulu Deniz Ticaret Odası'nda yapıldı. Kurulda 10. kez başkan seçilen Recaı Çıdanlı. kendilenne vapur ve trenlerde ücretsiz seyahat etme. hastanelerden ücretsiz yararlanma olanaklannın sağlanmasını ve şeref aylığı bağlanmasını istedi. Çıdanlı bu konuda TBMM'ye sunulan kanun teklıfin 4 yıldır beklediğıni kaydederek bunun bir önce kanunlaşması dileğinde bulundu. Katkj • AN KARA (Cumhuriyet Bürosu) - Sağlık Bakanı Halil îbrahim Özsoy, Yüksek thtisas Hastanesi'nı bir süredir içinde bulunduğu ekonomik bunalımdan kurtaracaklannı söyledi. Hastanede görev yapan doktor ve hemşireler. Sağlık Bakanlığı'nın başlattığı kampanya kapsamında organlannı bağışladılar. Yine 'çöp ev' • istanbui Haber Servisi - Son yıllarda İstanbuPun çeşitli semtlerinde bulunan çöp evlere Bayrampaşa"da biryenısı eklendı. Altmtepsi Mahallesi Fırat Sokak'ta akli dengesi bozuk 3 kişilik birailenin 15 yıldır topladığı çöpler komşulann şikâyeti üzerine belediye ekiplerince boşaltıldı. 2 kamyon çöpün çıkanldığı evi dezenfekte eden ve boyayan belediye ekipleri, daha sonra eve yeni mobilyalar yerleştirdi. Diyafpam pili • İstanbui Haber Servisi - International HospitaPin yoğun bakım servisinde 1.5 yıldır tedavi gören Ergın GürsePe Türkiye'de ılk defa gerçekleştirilen bir operasyonla diyafram pili takıldı. Türkiye'de İnternet üzerinden satış yapmak isteyen firmalar tek çatı altında toplanacak Sanal ahşverişdönemi• Türkiye'de 18 bin, dünyada yaklaşık 50 milyon kullanıcısı olan Internet'in sunduğu kolaylıklardan biri olan sanal alışveriş hızla yaygınlaşıyor. Super Online firması, internet üzerinden satış yapmayı düşünen firmalan bir araya getirerek üreticinin ve tüketicinin güvenliğinin sağlandığı bir sistem oluşturuyor. GÜLDENOHRİ Artık Türkiye'de de Intemet üze- rinden yapılan sanal ahşveriş güven- li hale geliyor. Internet servis sağ- layıcısı olarak hizmet veren Super Online firması, tnternet üzerinden müşterisine ulaşmak isteyen üreti- ci fırmalan, tek çatı altında toplu- yor. Türkiye'de 18 bin, dünyada yak- laşık 50 milyon kullanıcısı olan İn- temet'in sunduğu kolaylıklardan biri olan sanal alışveriş olanaklan çığ gibi büyüyor. OECD'nin ya- yımladıgı Sanal Ticaret Bülteni'nde 2000 yılı tahmini ise şu andaki ra- kamlann lOkaü. Intemet'e bağlanan herkesin ya- rarlanabildiği sanal alışverişin Tür- kiye'de ilk kurumsal temsilcisi olan Migros'tan sonra Super Online, tn- ternet üzerinden satış yapmayı dü- şünen firmalan bir araya getiriyor. Hem üreticinin hem de tüketicinin güvenliğinin sağlandığı bu sistem biray içinde uygulamaya sokulacak. Sorun sanal dolandıncılık intemet'te alışverişin en büyük so- runu sanal dolandıncılık. Elektro- nik kayıtlann mahkemelerde delil olarak kullanılamamasının doğur- dugu yasal boşluk, tüm dünyayı teh- dit ediyor. Super Online Birim Yö- neticisi Ervan Buidannoğlu, inter- net'te bazı kişilerin sayfa açarak "2 milyon gönderin ûrünü evinize gön- dereüm" diyerek kredi kartı bilgi- lerini bılgisayara giren alıcılann he- saplanndan para çektiklerini belir- terek "setsistemi*yle bu sorunun aşı- labileceğini söyledi. Şu anda denemeleri yapılan set sistemi, satıcının ve alıcmın ticari kimlik olarak birbirine tanıtılması- nı sağlıyor. Yapı ICredi'de hesabı olan kullanıcılar sadece Yapı Kre- di'nin anlayacağı bir dijital kodla- ma sistemiyle kredi kartı bilgileri- ni güvenle bilgisayara girebilecek- ler. Super Online ve Yapı Kredi böy- lece hem satıcıya hem alıcıya kefil olacak. Aynca Super Online, satı- lan mallann müşteriye teslimınde de anlaşmalı olduğu firmalar aracılı- ğıyla hizmet verecek. Bu arada sanal alışveriş merkez- lerinde satılabilecek ürünler sınır- lı. Özellikle dokunmadan alınabi- lecek, ne olduğu önceden bilinen ürünler sanal markette daha şanslı konumda. Tüm dünyada Intemet aracıhğıyla en çok kitap, CD ve se- yahat biletlerinin satıldığını söyle- yen Elvan Buldanlıoğlu, Super On- line'ın sanal marketinde ağırlıklı olarak kitap ve CD satan firmala- nn olacağını söyledi. Şu anda 10 fir- ma Super Online'a başvunnuş du- rumda. Bu firmalann arasında çi- çekçilik firması Botanik Garden, bir adet gözlükçü, PC ve yan ürün- leri satanlar var. İnternet suçlan tntemet'te işlenen suçlann bo- yutlan ürkütücü. Endüstrileşmiş 8 ülkenin oluşturduğu G-8'in, 8 Ara- lık'ta yapılan toplantısının günde- minde lntemet'te yaşanan yolsuz- luk ve dolandıncılıJdar vardı. Oluş- tunılan komisyon. Intemet suçlan- na karşı alınabilecek yasal önlem- leri tarüşö. Ülkelerin içişleri ve ada- let bakanlannın katıldığı toplantı- nın, ön çalışması olarak hazırlanan raporda şu bilgilere yer verildi: # Intemet, terör yaratmak ama- cıyla, ekonomik, askeri, endüstriyel bilgilerin sızdınlmasında kullanı- labiliyor. # Bir Amerikan araştırma şir- ketinin yaptığı ankete göre hakkın- da bilgi toplanan 536 firma ve ka- mu kuruluşunun 4'te 3'ü, Intemet üzerinden kötü niyetli saldınlara uğramış. # FBI'ınkayıtlannagörefnter- net yoluyla, kuruluşlardan sızdın- lan para, senede bir milyar dolan (200 trilyon lira) buluyor. Bu tür olayiar çoğunlukla basından sakla- nıyor. # Pentagon 1995 yılında, yüz- de 64'ü başanlı olmuş, 250 bin vaka ile mücadele etmek zorunda kal- mış. 1997bilim vesiyasetinynk oldu Grove'un yongası çığır açtL NEW YORK (AA) - ABD'de ya- yımlanan Time der- gisi, 1997yüınışekil- lendirenlerie 1997 yı- lının kazananlar ve kaybedenlerini açık- ladı. Tüne'agöre, 1997 yılında dünyayı şe- killendiren isimler, bilim adamı Andrew Grove, GallerPrense- si Diana. bilim ada- mı Dr. İan VVflmırt, Cumhuriyetçi politi- Mars araa Pathfuıder, 1997'nin kazananlan arasında. Diana öiümüvle iizdü. Ian VVUmut DoDy'yi kopyalayarakdünyayı sarsö. kacı Alan Greenspan. Çin Devlet Başkanı Ciang Zemin, Israil Başbakanı Benyamin Netanyahu ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti Devlet Başkanı Luarent Kabfla oldu. Bilim adamı Andrew Grove, bilgisayar yonga- sının mucidi olarak listeye girerken Prenses Diana da beklenmedik ölümüyle dünyayı sarsri. ABD'li Cumhuriyetçi politikacı Alan Greenspan ekonomi alanındaki çahşmalanyla listeye girer- ken Dr. İan \Vilmut, Dolly adlı koyunu kopyalaya- rak 1997'yi şekillendirenlerarasınagirmeyi başar- dı. Çin Devlet Başkanı Ciang Zemin, Çin ekono- misinde özelleştirmeyi başlatan adam olarak liste- ye girdi. tsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ise kesintiye uğrayan Ortadoğu banş süre- cinin rayına oturtul- ması için hiçbır şey yapmayarak listede- ki yerini aldı. Eski adı Zaire olan Kon- go Demokratik Cumhuriyeti'nin Devlet Başkanı La- urent Kabila da, ay- lar süren bir iç sa- vaşın ardından ülke- nin diktatörü Mobu- tuSeseSeko'yude- virerek dünyayı şe- killendirmiş oldu. Dergiye göre, 1997'nin kazananlannın başın- da, bir TV şovunda eşcinsel olduğunu açıklayan, daha sonra cesaretinden dolayı ABD Başkan Yar- dımcısı Al Goretarafından kucaklanarak kutlanan, aktris EDen Degeneres geliyor. Mars gezegeninin yûzeyiöde incelemeler yapa- rak, dünyaya çok değerli fotoğraflar gönderen uzay aracı Pathfinder da kazananlar listesinde yer aldı. Kaybedenler arasında, ön sıralarda, ABD Başkan Yardımcısı Al Gore ile Prens Charfcs'ın uzatmalı sevgılisi Camflla Parker-Bowles da bulunuyor. Anzalanyla dünya>i bıktıran, Ruslann uzay ara- cı MİR de kaybedenler listesinde yer aldı. TELEKOMVEPOSTAİŞLETMESt'NDEKİ YOLSUZLUK DAVASI 'Sahte evrakla trilyonlar ahndı 9 ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türk Telekom ve Posta lşletmesi'nde- kı 300 trilyon liralık yolsuzluk soruş- turması sonucu açılan iki davayadün devam edildi. Asliye ceza mahkeme- sındekı davada, Telekom'Ia iş yapan müteahhit Ramazan Orhan Gencer ihalelerde sahte belgelerle kurumun 40-45 trilyon liralık fazla ödeme yap- tığını öne sürerken ağır ceza mahke- mesinde ifade veren eskı Personel Da- ire Başkanı Aykut Kaülı. eskı Ulaş- tırma Bakanı Omer Barutçu tarafın- dan doğrudan bildirilen isimlerin işe alındıgını açıkladı. Ankara Cumhuriyet Başsavcılı- ğı'nca "haksz mal edindikkrT ge- rekçesiyle haklannda 3 yıldan 5'er yıla kadar hapis cezası istemiyle da- va açılan, aralannda eski Ulaştırma Ba- kanı OğuzTezmen. eski Türk Telekom Genel Müdürü Cengiz Bulut ve eski • Eski Personel Daire Başkanı Aykut Katıh, eski Ulaştırma Bakanı Ömer Barutçu tarafindan doğrudan bildirilen isimlerin işe alındıgını açıkladı. Posta Işletmesi Genel Müdürü Vefi Bettemir'in de bulunduğu 34 üst dü- zey bürokratın 6. Asliye Ceza Mah- keinesi'nde yargılanmasına dün devam edildi. Duruşmada "müşteld'' sıfatıyla dinlenen ve serbest müteahhit oldu- ğunu belirten Ramazan Orhan Gen- cer, ahmlann yapıldığı firma ve mü- teahhitlerin sahte belge düzenlediği- ni belirtti. Mahkeme yargıcı Kemal Saday, sanıklar hakkındaki yurtdışı- na çıkma yasağının kaldınlmasına, sanıklar hakkındaki tüm kanıtlar top- lanmadığından banka hesaplan ve gayrimenkuller ûzerindeki ihtiyati tedbir karannın devamına hükmetti. Posta tşletmesi Genel Müdûrlü- ğü'ne eleman alımı sırasında "resmi belgedesahtecüikyapüklan" ve "gö- revterini ihmal ettiJderi" gerekçesiy- le, eski Genel Müdür Veli Bettemir, Genel MüdürYardımcısı YdnwzGö- nü, eski Personel Daire Başkanı Ay- kut Katıh ve Posta Telgraf Daire Baş- kanı Okkeş Selim Aba'nın yargılan- malanna da Ankara 1. Ağır Ceza Mah- kemesi'ndebaşlandı. Davanındünkü ılk duruşmasında Bettemir, Başba- kanlık'tan kunıma 1997 yılında ata- ma için 940 personel kadrosu veril- diğini, soruşturulmamn başlatıldığı güne kadar ataması yapılanlann 461 kişi olduğunu söyledi. Sanık Aykut Ka- ülı, sınava girecek kişilerin bstesini dö- nemin Ulaştırma Bakanı Ömer Barut- çu'nun gönderdiğini ve sınava da bu kişilerin alındıgını bildirdi. Yeni Yıl Konserleri Rockla klasiğe salon engeli e-posta: tan (a prizma.net tr CUMHUR CANBAZOĞLU ANKARA - Geleneksel- leşme iddiasıya yola çıkan •Atatürk Spor Salonu Yeni Yıl Konserieri'nin üçüncü- sünde klasik müzikle rockın ilginç işbirliğine şahit oldu pazartesı gecesi Ankaralılar. Konser, 90 kişilik 'Haceöe- pe Cnhersitesi DJC Büyük Senfoni Orkestrası'nın yo- rumladığı 'Romeo Juliette FanteaUvertür'le başladı ve şef Rengim Gökmen yöne- timinde genç orkestra bizce en iyi performansı bu parça- da verdi. Ardından tenor Ha- kan Aysev, 'Torna Surrien- to'da. soprano Ebru Enzer de 'Carmen'de lokomotifliği üstlenirken Carmen'in yo- rumu sırasında tribünlerin üstlerinde ışıklandınlan, 41 yaşında yitirdiğimiz soprano Zehra Yddız'ın dev fotoğra- fi dakikalarca ayakta alkışlan- dı. Araiannda bakanlann da bulunduğu yaklaşık 8500 ki- şinin ızlediği konserin ilk bö- lümü, Hakan Aysev'in yo- rumladığı 'DidntenceUo Vu- ie'yle sona erdi. îkınci yanya Rengim Gök- men ve genç orkestra, Çay- kovski'nın ttarvan Kapricyo- su Op.45'ıyle başladı ve sı- ra klasik müzikle rockın ilk yerli birlikteliğine geldi. Bu- lutsuzlukÖzJemi kapıda gö- ründüğünde salondald atmo- ser birden değişti, tribünler hareketlendi. Düzenlemelerini ve or- kestrasyonlannı Nejat Ba- şeğmez'in yazdıgı' Yaşama- ya Mecbursun'la Bulutsuz- luk'un bölümüne geçildi. Bu- lutsuzluk'un yüksek volüm- lü yorumu orkestranm de- taylannı yedi ve ciddi bir so- und sorunu çıktı ortaya. 'Te- pedeki Çimenlik'te baroka kaçan başanlı bir düzenle- me vardı. Üçüncüparça'Söz- lerimi Geri Alamam'la Bu- lutsuzluk salonu ayağa kal- dırdı. İSTAÇ'ta operasyon Erdoğan bir müdürü daha görevden aldı İstanbui Haber Servisi - İstanbui Bü- yükşehir Belediyesi 'nin yan kuruluşlann- dan İSTAÇ AŞ'nin Genel Müdürü Suat Tüyhloğlu görevinden alındı. Tüylüoğ- lu'nun, Göktürk çöplüğundeki "çöpsula- n"nın taşmması işini yürüten şirket sahip- lerinin eniştesi olduğubelirlendi. Büyük- şehir Belediyesi Basın Danışmanı Hüse- yin Besli, Tüylüoğlu'nun görevden ahnma- sıyla ilgıli aynntılı bilgi vermekten kaçı- narak "Görülen lüzum üzerine görevden ahndı" dedi. RP'li istanbui Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Tayjip Erdoğan. göreve getirdiği ve "emin eDer" olarak niteledi- ği çeşitli genel müdürieri bir bir görevden alıyor. Son olarak, İSTAÇ (İstanbui Çev- re Koruma ve Attk Maddeleri Değerlen- dirme Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi) Genel Müdürü Suat Tüylüoğlu'nu görev- den aldı. Daha önce lETT Genel Müdürü Muammer Kantara ve İstanbui İtfaiye Müdürü Muhittin Soğukoğhı görevlerin- den alınmıştı. Erdoğan, yaptığı atamalar- dan sonraki değerlendirmede, sık sık "Ar- ük musluklar emin ellerde" demişti. Büyükşehir Belediyesi Basın Danışma- nı Besli, Suat Tüylüoğlu'nun neden görev- den alındığma ilişkin sorulanmıza, "Gö- rülen lüzum üzerine görevden alındı" de- mekle yetinerek a>nntılı bilgi vemıedi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin tril- yonluk çöp ihalelerinin İSTAÇ AŞ üzerin- den, "Devlet İhale YasasTna aykın bir şe- kilde RP yandaşı şirketlere verildıği daha önce kamuoyuna yansımıştı. Göktürk Oda- yen'ndekı modem çöp depolama alanın- dan çıkan çöp sulannın tankerlerle taşına- rak Kemerburgaz çöp sahasından Cende- re Deresi'ne verilmesinden de İSTAÇ so- rumlu tutulmuştu. Çöp suyunun taşuıma- sı ışı, Fil Kardeşler İnşaat Nakliyat Hafri- yat Madencilik Sanayi Tic. Ltd. Şirketi ta- rafindan yapılıyor. Şirkete ait kamyonlar günde ortalama 30 sefer yapıyor ve her bir sefer için 8 milyon lira alıyor. 1996'da ku- rulan şirketin sahibi olarak AbduUah Fü ve 4 kardeşi gözüküyor. Görevden alınan İS- TAÇ Genel Müdürü Suat Tüylüoğlu'nun, çöp sulannın taşınması için yılda yaklaşık 80 milyar lira ödenen söz konusu şirket sa- hiplerinin eniştesi olduğu öğrenildi. İSTAÇ, 1996yılıbaşındaIGSUDAŞ'ın (İstanbul Gaz Su ve Katı Yakıt Dağıtım Sa- nayi ve Ticaret Anonim Şirketi) ana spz- leşmesinin "amaç ve konu" başlıklı 3. maddesinde değişiklik yapılarak kuruldu. Şirketin en büyük ortağı İstanbul Büyük- şehir Belediyesi. Diğer ortaklan ise yine belediyenın yan kuruluşu olan İETT, Bel- pet, İGDAŞ ve İDO (İstanbul Deniz Oto- büsleri AŞ). SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN Avrasya'da Dolaşan Hayalet: 'Galiyef'! Yıl, 1920: Ankara!.. Gâzi'nin Türkiye Komünist Fırkası, henüz kurulmuş; bu 'fırka', Moskova yandaşlanna yıllarca ters gelen -oysa olaylann ve ta- rihin sonradan doğruladığı- bir 'tesblt'e dayandınl- mış: Sovyetler'deki Bolşeviklik başkadır; Türki- ye'deki komünistlik başka; ilki Rusya'ya mahsus, ora- dakı şartlann mahsulüdür (Bkz. Berdiayef, Marcu- se, Bettelheim, Marb'net); ikincisi Türkiye'ye, ora- daki şartlara mahsus, o şartların mahsulü olmalıdır. TKF'nın 'nâşir-i eflcân' Yenigün gazetesinde, Yu- nus Nadi bey -ki fırkanın da kurucusuydu- Sovyet Bolşevik Fırkası'nın 'Nizamnamesini' tefrika edi- yor: fakat Türkiye'deki komünistliğin, Türkiye'ye mahsus olmasında ısrarlı görünüyordu. Acaba ku- lağına su kaçıran bir şey mi vardı? Bilmem ama, siz yine de 1921 tarihli SSCB/lngirtere Ticaret Anlaş- ması'ndaki şu 'madde-imahsus 'a bir göz atınız, ba- kalım haksız mıymış? "...özel olarak Rus Sovyet hükümeti, -başta Hindistan ve Afganistan bağımsız hükümeti ol- mak üzere,- Asya halklannı, askeri, diplomatik veya herhangi bir eylem ve propaganda biçimiy- le, Ingiliz çıkartanna veya Ingiliz Imparatortu- ğu'na karşı, düşmanca eylemlere teşvik etme girişimlerinden, imtinâ eder {çekiniıj..." ÇUIusal' dergisi, GÜZİ997, s. 99) Moskova, 'Mazlum Milletler'i, daha o zaman 'satmıştı'; o yüzden 1920'li yıllarda Ankara'nın tu- tumu, daha çok 'Mazlumlar Entemasyonalı'm savu- nan Suhtan Galryef in tutumuna yakındı: yeryüzün- deki büyük sosyal/ekonomik çelişki, (Batılı: libe- ral/kapitalist) zalimlerle (Doğulu: sömürge, yan ya da gizli sömürge) mazlumlar arasındadır! XX. yy'ın, - tahminler hilâfına- bir sosyalist dünya devrimi yüz- yılı değil; üst üste ulusal kurtuluş savaşlan yüzyılı ol- ması; Sultan Galiyefi olduğu kadar, bunu öngörmüş olan Mustafa Kemal'i de haklı çıkarmamış mıdır? Yanm yüzyıl önce -komünistler dahil- ülkemizde ne Sultan Galiyef bilinirdi, ne de onun 'Mazlumlar Entemasyonalı' teşebbüsü! Kimse Anadolu Ihflâ- li'nin tezleriyle, Galiyef'in tezleri arasındaki şaşırtıcı benzerliğe dikkat etmemişti; 'Kadro' dergisinin ve 'Kad- ro'culuğun' düpedüz Galiyefçi bi Rplatforma otur- duğu farkedilmemiş; Gâzi'nin Sovyetler karşısın- daki tavnnın, tam da Moskova'nın Galiyefi temiz- lemeye kalkıştığı yıllara denk geldiği hesaba katılma- mıştı: Mustafa Kemal, Moskova'nın 'Mazlum Mil- letler'e verdiğisözü tutmadığından' şikâyetçi olmuş- tur: aslında bu şikâyet, Galiyef'in şikâyetidir. 'Soğuk Savaş' Türkiye'si 'Batı'ya teslim olmuş- tu: Bandung Konferansı'nda, 'Sistem'den yana çıkar; Cezayir Kurtuluş Savaşı'nda 'sömürgeci' Fransa'nın yanındadır; Kore'de ABD için kan dö- ker; ümidi, 'küçük Amerika' olabilmek!.. Gerçekte 'aslını' yâni Anadolu Ihtilâli ve Inkilâbı'nın evren- sel ilkelerini inkâr ediyordu, bu vahim inkâr, onu el- bette 'küçükAmerika' yapamayacaktır: Avrupa 'ka- pısının' onca ta'vize rağmen suratına çarpılmasını da önleyemez! Kimbilir, sağdan olsun, soldan olsun, bir hayli Türk aydınının 'Avrasya Gerçeği'ne ciddi cid- di eğilmeye başlaması, belki de bu yüzdendir. 'Ulusal' dergisinin, 'Avrasya' sayısı, bence buna güzel bir kanıt. 'Çıkar yol' 'ulusai toplumculuk' mudur? Evet, Türkçüler nihayet 'solda 'olmalan gerektiği- ni anlayabiliyoriar: (zaten 'babalan' oradaydı;) ama 'Solun neresinde'? Bu ciddi ve önemli soruyu gündeme getiren, yurdun ve bölgenin koşullanna uygun bir sentez araştıran 'Ulusal' dergisi: 'Avras- ya' sayısını, Sultan Galiyef ve çevresinde odaklaş- tırmıştır. Yanlış mı yapmış, hiç sanmıyorum: bir ke- re, SSCB 'hipoteği' hertürlü sosyalistliğin üzerinden kalkmıştır, onun için; ikincisi ve daha önemlisi, 'Do- ğu Bloku'nun 'sistem'e entegrasyonundan sonra, yeryüzündeki temel diyalektik çelişki, Kuzey/Gü- ney Çelişkisi (yine Zalimler ve Mazlumlar) biçimine dönüşmüştür, onun için! Şurası birgerçek ki, Sultan Galiyefin kanrevan içindeki hayaleti, 'mazlum' halk- lar arasında dolaşıyor, en çok da Avrasya'da! 'Ulusal'ın Avrasya sayısını okumalısınız: 'çıkar yo/'un 'ulusal solculuk' (Toplumculuk) mu olacağını araştınyor; çoğu kalem, sentezin Galryevizm/Kema- lizm bileşkesinde olabileceğine işaret etmiş; Meh- met Gürsan Şenalp da onlardan birisi, diyor ki: "...bu noktada yalın, net ve işlevsel yaklaşım- lara sahip olan M.Kemal ve Sultan Galiyef'in de- ğerlendirilmesi gerekir; aynı dönemde yaşamış bu iki devrimci/tarihsel kişiliğin fikirlerinin 'Avras- ya Projesi'nin yol göstericisi olması zorunludur. Kemalist hareket, anti/emperyalist ulusal kurtu- luş mücadelelerinin ilki ve zafeıie sonuçlandın- lanı olup, pek çok 'mazlum' ulusun kurtuluş ide- olojisi otmuştarihi biryaklaşımdır; Bat'ntn taham- müisüziüğünü gizlemediği bir teori/pratik bütü- nüdür. Sultan Galiyef ise aynı dönemde, yaşadı- ğı toplumu Rusya'daki devrim sürecine katabil- mek için, Müslümanitğın, Türklüğün ve sosyaliz- min muthiş sentezini yaparak, hepsinin ortak noktasını anuVsömürgecilik olarak saptamtstr..." ('Ulusal', Güz 1997, s. 72) 'Soğuk savaş' enkazı siyaset arenası... ( W eni Dünya Düzeni', 'özelleştirme' ve 'Küre- T selleşme' yoluyla, 'gezegeni' ufak parsellere bölünmüş, yeni ve büyük bir 'sömürge'ye dönüştür- mekçabası içindedir; burası, belli! Sosyalistierin 'ulu- sallığı', Türkçüler'in ise anti/emperyalist ve laik 'sos- yalistliği' yeniden keşfetmiş olmalan; Soğuk Sa- vaş'ın enkazı halindeki Türkiye siyaset arenasında, yeni bir imkânlar ve çözümler ufku açmıyor mu? 'Ulusal Solculuğa' ve 'ulusal toplumculara' dikkat! http:// www. prizma.net. tr/ A İLHAN http://www.eda.tr/-bikjryay/yazar/ailhan.htlm