Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
10 ARALIK 1997 ÇARŞAMBA CUMHURİYET 5AYFA
DIŞ HABERLER
Rusya'nın iki numaralı lideri Başbakan Viktor Çemomırdin Cumhuriyet 'in sorulannı yanıtladı
'Bloklaşma dönenübittT• 15 aralıkta Türkiye'ye
gelecek olan Çernomırdin, iki
ülke arasmdaki sorunlann
çözülemeyecek düzeyde
olmadığını vurgulayarak
ekonomideki işbirliğinin
siyasete de yansıması
gerektiğini belirtti.
HAKANAKSAY
MOSKÖVA - Rusya Başbakanı Viktor
Çernomırdm, Türk-Rus ticari, ekonomik
ilişkileri açısından yeni büyükfirsatlarçık-
tığını, siyasal diyaloğun güçlendirilmesi
yolunda da önemli bir aşamada bulunul-
duğunu savunuyor. 15 aralıkta Tûıkiye'ye
gelecek olan Çernomırdin, Cumhuriyet'in
sorulannı yanıtladı.
Tarihsel benzerlikler taşıyan iki komşu
ülkenin. başta ekonomik bağlar olmak
üzere bir dizı alanda yapıcı bir diyalog
içinde oldufunu söyleyen Rusya Başbaka-
nı, ikili ilişkilerin geliştirilmesi için "yeni
biçimler" bulunması gerektiği kanısmda.
'Geçici Başbakan' şimdi devlet başkanı adayı
MOSKÖVA (Cumhuriyet)- 1992 sonlanna kadar VTktor
Çernomırdin'i pek tanıyan yoktu. O her zaman disiplinli bir
kadro, devletıne bağlı bir yönetici olarak "gölge Bderler" ara-
sında kalmıştı. Sovyetler Birliği'nin enerji-yakıt sektöründe
adım adım yükselmiş, önce Gazprom şirketinin başına, sonra
da Başkan Boris Yettân'in "yamahbohça" hükümetinde Ener-
ji Bakanlığı'na getirilmişti. Muhalif parlamentonun, Batı yan-
lısı radikal reformcu Başbakan Vekilı Yegor Gaydar'a teplri-
lerininyoğunlaşması sonucu, Yeltsin' in "Btemeden" başbakan
adayı olarak parlamentonun onayına sunduğu birkaç kişi ara-
sında Çemomırdin de vardı. "En silik aday" olarak nitelendi,
"geçiriama en fazla oyu o aldı. Ve hemen herkesin gözünde
başbakan" sıfatıyla koltuğa oturdu. Oturuş o oturuş...
"Geçki'' liderlerin kalıcı devlet yöneticileri haline gelme-
sine oldukça elverişli bir ülke Rusya. Hassas dengeler, "zayıf
ve geçici lider" Leonid Brejnev'e 18 yıllık iktidar olanağı sun-
muştu. Çernomırdin de o yolda ilerliyor. Ama o birkaç yıl için-
de silik çehresinden sıynlmayı başardı. Gerçi eski ahşkanlı-
ğıyla "amirP'mn sözünden çıkmamaya ve çok konuşup az şey
söylemeye devam ediyor. Ancak kritik anlarda önemli mesaj-
lar venp dengeleri değiştirebiliyor. Üstelik halkın gözünde "»•
cak bir insan", "şefkatii bir baba" olmayı başarmış durumda.
Rusya'da iktidann en önemli güçlerin-
den biri olan enerji sektörünün fıili lideri
sayılan Çemomırdin, Türk- Rus ekono-
mik ilişkilerinin merkezine gaz ve petrol
alanındaki işbirliğini koyuyor. Her iki ül-
kenin de enerji konusundaki yeni olanak-
lan değerlendirmek için son derece karar-
lı olduğunu vurgulayan Başbakan, Türkı-
ye ziyaretinde önemli anlaşmalann imza-
lanacağını belirtiyor.
Resmi ziyaretinin önemli birbölümünü
oluşturan siyasal ilişkilerle ilgili sorumu-
zu şöyle yanıtlıyon
"Rıısya ve Türkiye, hem Avrupa hem
deAsya'da yer alan Utiözgün devlet olarak
beş yüzyıh aşkın bir süredir karşılıklı etki-
leşim içindeler. Bu süre içinde ülkemiz ve
halklanmız, iyi komşuluk ilişkileri açıan-
dan de% bir deneyim ka/aıunış, sorunlan
yapıa biçimde çözmesini öğrenmişierdir.
Ben bugün demokratik Rusya ile Türkhe
Cumhuriyeti arasında bir gerginlik olabi-
leceğjne kesinükle inanmıyorum. tdeoiojik
karşıthk ve Hoktaşma dönemi geride kal-
mıştır. Şu ya da bu konudaki görüşlerimi-
an farkh oiması dogaldır. Çeşitli sorunlar-
la ilgili olarak enerjik tarbşmalar yapabi-
firiz. Bu. uygar ülkeler arasmdaki ilişkikr-
de normal bir etkikşimdir.
Ancak ortak çıkarlanırann ve benzer
konumlanmtan artüğı bir gerçektir.
Otumluepmkrinbirikiıniııin,siyasal dû-
zeydeyeni nitel getişmelere dönüşmes ka-
DÖRTLÜ TOPLANTI BAŞLADI
Kore barış]
içinzirveCENEVRE (Ajansbr) - Kore yan-
madasında banş anlaşması imzalan-
masını amaçlayan tarihi dörtlü banş
görüşmeleri Güney Kore, Kuzey Ko-
re, Çın ve ABD heyetlerinin katılı-
mıyla Isviçre'nin Cenevre kentinde
dün başladı.
Dörtlü banş görüşmeleri 1950-53
Kore Savaşı'ndan sonra ilan edilen
ateşkesi resmi bir banş anlaşmasıyla
pekiştirmeyi hedefliyor. 1954 teyapı-
İan ılk görüşmeler başansızlıkla so-
nuçlanmıştı.
Adını açıklamayan üst düzey bir
Güney Koreli hükümet yetkilisi, AFP
haber ajansına verdiği demeçte ''Ba-
nş göriişmelerinin başlamış oiması ta-
rihi bir andır. Gorüşmelerin nasıl so-
nuçlanacağını kimse bilmiyor. Ama
görüşmelerin bLri bunca yıl sonra bîr
banş anlaşmasna götürmesini ümk
ediyoruz" dedi.
tki gün sürmesi tasarlanan görüş-
meler dün TSt 12.00'da Isviçre Dışiş-
leri Bakanlığı yetkililerinden Jakob
Kellenberger tarafından resmen baş-
latıldı. Kellenberger "Toplanünm
1953 yıbnda imzalanan ateşkesten be-
ri sûren 'savaş yok-banş yok' duru-
munu ortadan kaküracak ve nihai
amaa banş anlaşması olangüven art-
ünaönlemkrksoouçlanmasnıumu-
yoruz" dedi.
Güney Kore'de konuşlanan 37 bin
ABD askerinın varhğını "temel so-
nın" olarak nıtelendiren Kuzey Kore
heyetinin başkanı Kim Kye-Gwan
toplanüdan önce gazetecilere yaptığı
açıklamada, görüşmelerde ABD as-
kerlerinin Güney Kore'den çekilmesi
konusunun gündemin ilk maddelerin-
de yer alacağını belirtti.
Kuzey Kore heyetinin, üç yıl önce
ölen "Böyük Lkter" Kim Ü Sung'un
resmini taşıyan rozetlertaktıklan göz-
lendı.
Savaşın sona ermesinden 44 yıl
sonra Güney Kore birliklerinin yanın-
da yer alan 37 bin ABD askerinın var-
lığı Kuzey Kore'nin ani bir saldtnya
geçebileceği kaygısını yarahrken Gü-
ney Kore askerlerin çekilmesine kar-
şı çıkıyor. Kuzey Kore heyetinin ül-
keye gıda yardımı yapılması konusu-
nu da gündeme getireceği bildirildi.
Bu arada, Kuzey Kore'nin resmi
yaym raıı Rodong Sinmunda gaze-
tesinde 3ün yer alan bir yorumda,
ABD askerleri Güney Kore'de kaldı-
ğı sürece Kore 'de banşın olmayaca-
ğı belirtilerek "Kore yanmadasının
güvenügi ve banş için ABD askerleri
çekilnieMr" denildi
Kore yanmadasına banş getimıe-
yi hedefleyen dörtlü banş görüşmele-
ri düşüncesi ilk olarak 1996 yıhnda
ABD devlet Başkanı Bill Cfinton ile
Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Vb-
ung Sam tarafından ortaya atılmıştı.
1996'dan bu yana süren yoğun diplo-
matik çabalar sonucu üç hazırhk gö-
rüşmesi yapılmıştı.
Çocuklar
açhktan
oluyor
Kuzey Kore'de
çocuk ölümlerinin
1994-96 yıllan
arasında artış
gösterdiği
bildirildi.
Americares Free
Clinics Müdürü
Karen GotÜieb,
Kuzey Kore Sağlık
Bakanlığı
istatistiklerine
dayanarak verdiği
bilgılerde, 1994
yıhnda binde 31
olan olan 5 yaşın
altındaki çocuk
ölümlerinin, 1996
yılında binde 58'e
ulaştığını söyledi.
Gottlıeb, ölümlerin
büyük bir
bölümünün
ülkenin içinde
bulunduğu
açhktan
kaynaklandığını
belirterek söz
konusu oranlann
Kuzey Kore
tarafından
açıklanan ilk resmi
veriler olduğunu
söyledi.
çuuhnazdır.Rusya yönetiminin,iyikomşu-
luk, dostiuk ve çokyönhl işbirliğinin pers-
pektifine bakışı iyimserdir."
Rusya Başbakanı Boğazlar'dan geçiş
konusunda Türkiye'nin tek yanlı düzenle-
melerine başından beri karşı çıktıklannı
hatırlahyor. Bunun Montrö Anlaşmasrnın
gemilerin serbestçe geçişini düzenleyen
maddesiyle çeliştiğini savunuyor. Mont-
rö'nün ve Uluslararası Denizcilik Orgü-
tü'nün ilkelerine bağlı kalınması koşuluy-
la bu konuda Türkiye'yle işbirliğine hazır
olduklannı tekrarlıyor. Ankara'nın, Mos-
ko\3'nın itirazlannı da göz önüne alarak
yapacağı değişiklikleri selamlayacağını,
aynca Boğazlar'la ilgili pratik sorunlann
Montrö Anlaşması değiştirilmeden de çö-
zülebileceğini ekliyor.
S-300 fuzeleriyle ilgili sorumuza verdi-
ği yanıt ise şöyle:
"Her şeyden önce Rusya, S- 300 füzete-
rinin saOşıvia ilgili anlaşmayı, Birteşmiş
MiUetler ûyesi egemen bir deslet olan Kıb-
ns Cumhuriyeti'yle imzaladığını beo'rte-
\imS- 300 bir uçaksavar komplekskfir ve
kesinMkle savunma sistemklir.
ABD raporu
Rusya ve
Çin İran'ı
besliyor
VVASHINGTON (AA) - Amerikan
Kongresi tarafından yayımlanan bir rapor-
da, Rusya ve Çin'in lran'a silah ve savaş
teknolojisi akıtmaya devam ettıği, Was-
hington'un da bunu önleme yolunda önem-
li bir başan sağlayamadığı bildirildi.
Kongre Araşurma Servisi 'nin (CRS) ha-
zırladığı raporda, Rusya ve Çin'in Iran'a,
fîize, fiize teknolojisi, nükleer teknolojı,
kimyasal ve biyolojik silahlar için kullanı-
labilecek çeşitli donanımı transfer etmeyi
sürdürdüğü ifade edildi.
Pekin ve Moskova'nın, bu yolla, bir yan-
dan satış yaparak fınansman saglarken di-
ğer yandan da bölgedeki Amerikan güçle-
rine karşı bir dengeyı amaçladıklan kayde-
dildi.
Raporda, Iran'ın, Basra Körfezi'nde et-
kin güç olmayı ve ABD'nin Ortadoğu po-
lin'kasını baltalamayı hedeflediği ifade edi-
lörek Sahip olduğu silahlar ile Tahran'ın,
Körfez ülkelerini ve bölgedeki ABD aske-
ri varhğını tehdit edebilecek kapasiteye
ulaştığı bildirildi.
Rusya'nın, Iran'ın 1989'da sipariş ver-
diği silahlann transferini tamamlamak üze-
re olduğu belirtilirken bunlar, 40 adet Mig-
29 ve Su-24 uçağı, 150 adet T72 tankı, ka-
radan havaya atılan SA-5 ve SA-6 füzele-
ri ve üç adet Kilo sınıfi denizaltı olduğu
kaydedildi.
Çin'in, son yıllarda, tran'ın bir numara-
lı silah kaynağı haline geldiği bildirilen ra-
porda, Pekin'in, Tahran'a, savaş uçaklan
ve çeşitli riplerde füzeler sattığına yer ve-
rildi.
AYDIN OY İÇİn
Çıktı da yücemize
Şavk oldu gecemize
Dereye köprü kurdu
Yol verdi nicemize
lyiden iyimiz var
Dostlukta payımız var
Doğrulan seçmeye
Bir Aydın Oy'umuz var
23.11.1982
ÖMERKAYAOĞLU
sevgili AYDIN Ağabey,
Birdenbire geçip gittin. Senin titiz ve sabır-
lı çalışmalarınla edebiyatımız, kültürümüz
çok şey kazandı. Daha da kazanacaktı...
Adın rehberimiz olsun.
Orhan Şaik Hoca'ya bizden selam götür
olur mu?
Nur içinde yat Aydın Ağabey
İ. CÜNDAĞ KAYAOĞLU
HERKESİN SEVGİLİSİ
N e c a t İ ağabeyimizi, Necati amcamızı,
Necati babamızı 07.12.1997 tarihinde
kaybettik.
Tüm sevenlerin başı sağolsun.
ŞENTÜRK AİLESİ
Kyoto iımitleri de suya düştü
Nafile zirvede
gülünç öneriler
P.E.N
YAZARLAR DERNEĞt'NİN AÇTIĞI
• Onat Kutlar Anısına
"TÜRKlYE'DE SİNEMA"
• Suat Derviş Anısına
"TÜRK EDEBrVATINDA KADIN YAZARLAR*
konulu araştırma yanşmalanna son katılma tarihi
15 Aralık 1997'dir.
PEN YAZARLAR DERNEĞ1
General Yazgan Sok. 10/10 Tünel-lstanbul
Tel: (212) 292 00 26
ÇEVRE SEMİNERLERİ
"DENDROLOjt (Ağaç Bilimi)"
Araş. Gör. Mesut lnan
10 Aralık 1997 Çarşamba 15 30
"BtYOLOjtK ÇEŞtTLtLtK"
Araş. Gör. Yılnıaz Balcı
17 Arahk 1997 Çarşamba 15.30
"HAVA KİRLtLlĞÜNtN BİTKİLER
ÜZERİNE ETKİSt"
Araş. Gör. Dr. L nal Akkemik
24 Aralık 1997 Çarşamba 15.30
'KENTLEŞMENtN DOĞAL ÇEVRE ÜZERİNE
ETKİSt"
Araş. Cör. Dr. Cihan Erdönmez
7 Ocak 1997 Çarşamba 15.30
Seminerler "Istanbul Mimarlar Odası" salonunda
yapılacaktır.
(Istiklal Cd. Büyükparmakkapı Sk. Beyoğlu)
Aynntılı bilgi için: 251 54 44 pbx
l.Ü. Orman Fakültesi ve ÇEKÜL Vakfi
DİKİLİ ASLİYE HUKUK
MAHKEMESİ'NDEN
Sayı: 1996'228
Davacı Funda Arslan'ın davalı Muhammet Arslan
hakkında açtığı boşanma davasının yapılan yargılaması
sonunda mahkemetnizce 13.11.1997 gün 1996// 228-
248 sayılı karar ile taraflann boşanmalanna, küçük öz-
ge Arslan"ın velayetinin davacı anneye bırakılmasına
ılişkın karar verilmiş olup karann davalıya ilanen tebli-
ğıne, ılanın yayımlandığı tarihten itibaren 30 gün sonra
karann kesinleşmiş olacağı ilanen tebliğ olunur.
Basın: 57534
ELEMAN
Kitap satışı konusunda
deneyimli bayan eleman
aranıyor.
Tel: 252 38 82
Nüfus kâğıdımı kaybettim. Hükümsüzdür.
ŞAFtYE GEZGtNCt
Dış Haberler Servisi -
Japonya'nın Kyoto ken-
tinde süren ve dünya ikli-
minde sera etkisi yaratan
gazlann azaltılmasını
amaçlayan BM Küresel
Isınma Konferansı'nın
sona ermesine bir gün ka-
la, sanayileşmiş ülkelerin
gaz emisyonlannda fark-
lı indirimlere gitmeleri
resmi olarak önerildi.
Konferansta "Görüşmeler Konütesi"
Başkanı Raul Estarada tarafından dile ge-
tirilen önerinin, sanayileşmiş ülkeleri Av-
rupa Birliği, Japonya ve ABD'yi hedefle-
diği belirtilerek indirimi istenen gazlann
karbondioksit, metan ve nitrooksit gazlar
olduğu kaydedildi. Bu gazlann emisyo-
nunda ABD'nin yüzde 5, Avrupa ülkeleri-
nin yüzde 8, Japonya'nın ise yüzde4.5 ora-
nında indirim yapmalan öneri olarak su-
nuldu. Avustralya'nın ise yüzde 5 oranın-
da bir artışa gitmesine izin verilebileceği
belirtildi.
Tüm bu indirim oranlan 1990 yılı emis-
yonlan baz alınarak ortaya koyuldu. Hedef
2006-2010 yıllan arasında bu indirimleri
gerçekleştirebilmek.
Estrada kısa bir süre önce yaptığı açık-
lamada, bugün sona erecek konferansta çö-
züme yakın olduklannı belirtmişti. Estra-
da'nın önerisi, konferansa katılan 159 ül-
kenin temsilcileri tarafından tartışılıyor.
Önerinin bütün gece süren yoğun görüş-
meler sonunda oluşturulduğu belirtiliyor.
Son kartlar açüıyor
Japonya'nın Kyoto kentinde 1 aralıkta
başlayan BM Hükümetler Arası Çevre Zir-
vesi'nde son güne kadar bir ilerleme sağ-
lanamamışt». Urettikleri karbondioksit ga-
• BM Küresel Isınma
Konferansı'nın sona
ermesine bir gün kala,
sanayileşmiş ülkelerin
gaz emisyonlannda
yüzde 4.5 ile 8
arasında indirime
gitmeleri önerildi.
zı nedeniyle atmosferdeki
ısınmadan büyük ölçüde
sorumlu tutulan gelişmiş
ülkeler, ekonomilerin bü-
yük zarar göreceği endi-
şesiyle sera gazı emisyon-
lannda gereken oranİarda
indirim yapmaktan kaçı-
myorlar. Ancak zirvenin
sona ermesine bir gün ka-
la gelişmiş ülkeler bir
yandan yoğun tartışmalannı sürdürüken
bir yandan da ellerindeki son kartlan orta-
ya açmaya başladılar. Danimarka Çevre ve
Enerji Bakanı Svend Aııken ABD'nin se-
ra etkisine yol açan gazlann yüzde 2 ora-
nında azaltılmasını önerdiğini söyledi. Av-
rupalı diplomatik çe\Teler, ABD'nin bu
önerisinin yetersiz bulundugunu belirtti-
ler. Auken, AB üyesi ülkelerin Çevre Ba-
kanlan'nın toplantısından çıkarken yaptı-
ğı açıklamada, ABD önerisinin bu ülke ta-
rafından daha önce önerilen takvime da-
yandığını, indirimin en geç 2012 yılına ka-
dar gerçekleştirilmesinin öngörüldüğünü
kaydetti.
Fransa Çevre Bakanı Dominique Voynet
de ABD Başkan Yardımcısı Al Gore'un,
ülkesinin küresel ısınmayla ilgili bütün gö-
rüşmelerde "esnek" bir tutum alacağına
ilişkin konuşmasmı hatırlatarak "Hiçbir
şey esnemedL AB olarak tutumıımuzda ka-
rarhyız'' dedi. Avrupa Birliği (AB) ülke-
leri, sera etkisi yaratan gazlann 2010 yılı-
na kadar 1990 seviyesinin yüzde 15 altın-
da olmasını istiyor. Bu arada, ABD'li yet-
kililer söz konusu öneriyi yalanladılar ve
bu rakamın tahminlerin çok altında oldu-
ğunu belirttiler. ABD'li yetkililer, Dani-
markalı Bakan Auken tarafından açıkla-
nan yüzde 2'lik indirimin ABD'nin gerçek
tutumunu yansıtmadığını kaydettiler.
POLİTİKADA
SORUINLAR
ERGUN BALCI
Tahran Zirvesi ve Tiirkiye
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in de katıldı-
ğı Tahran'daki Islam Konferansı Örgütü (IKÖ) zirve-
sinin önce Iran için bir başan, ABD açısından ise ye-
nilgi olduğunu belirtmek gerekiyor.
International Herald Tribune gazetesi Tahran'da-
ki zirvenin 1979'da gerçekleştirilen islam Devri-
mi'nden bu yana Iran'da yapılan en büyük uluslara-
rası toplantı olduğunu bildiriyor. Toplantıya Afrika,
Asya ve Ortadoğu'dan 55 islam ülkesi katılıyor.
Oysa kasım ayında Israil ile Araplar arasmdaki iliş-
kileri geliştirmekamacıyla ABD'nin gözetiminde Ka-
tar'ın başkenti Doha'da düzenlenen Bölgesel Eko-
nomik Işbiriiği Konferansı'na Israil ve ABD'nin Orta-
doğu politikasını protesto eden çok sayıda Arap ül-
kesi katılmamıştı.
Türkiye açısından ise zirven talihsiz bir zamanda
başladı. Tahran toplantısı, TSK'nin Kuzey Irak'ta
operasyon başlattığı ve Israil Savunma Bakanı izak
Mordehay'ın Ankara'y ziyaret ettiği zaman dilimı-
ne denk düştü.
Oysa İKÖ zirvesinde Irak'ın toprak bütünlüğü ve
israil ile askeri ilişkiler konusunda iki karar tasansı
var. Türkiye'yi çok yakından ilgilendiren karar tasa-
nlannda Türkiye'nin adı belirtilmeden Irak'ın toprak
bütünlüğüne saygı gösterilmesi ve İslam ülkelerinin
Israil ile askeri işbirtiği yapmaktan kaçınmalan iste-
niyor.
Iştetambutasanlanngörüşüldüğü bir sırada Tür-
kiye Kuzey Irak operasyonunu başlatırken Israil Sa-
vunma Bakanı da Ankara'ya geliyor.
Acaba Türkiye açısından pek hoş olmayan bu
rastlantı önlenemez miydi?
Irak harekâtının belki askeri zorunluluklarla belirii
bir tarihte yapılması gerekiyordu.
Ama Israil Savunma Bakanı Mordehay'ın ziyareti
bir iki gün sonraya alınamaz mıydı?
Tahran zirvesinin başlama tarihi aylar öncesinden
biliniyordu.
••*
Tahran zirvesinde Suriye'nin, her zaman olduğu
gibi Türkiye aleyhinde yoğun kulıs yaptığı bildinliyor.
Arap ülkeleri de Türkiye'ye eleştirel gözle bakmaya
devam ediyortar.
Aslında Kuzey Irak harekâtından dolayı Türkiye'yi
suçlamak haksızlık olur.
Türkiye Irak'ın toprak bütünlüğüne ıçtenlikle say-
gılıdır. Çünkü Irak'ın bölünmesi, bölgede etkilerini
Türkiye'de de güçlü biçimde duyuracak ciddi çal-
kantılarayol açar. Ankara, bunun bilincindeolduğun-
dan VVashıngton'un bir saplantı haline gelen Irak
politikasını yumuşatarak Kuzey Irak'taki Kürt grup-
lannın Bağdat'la diyalog kurmasını savunmuştur.
Ama ABD'nin inadını kırmak mümkün olmamış-
tır.
Türkiye Kuzey Irak'taABD'nin politikası yüzünden
meydana gelen otonte boşluğunu PKK'nin doldur-
masına izin veremez.
Türkiye'nin Kuzey Irak'tan kendisine yöneltilen te-
rör eylemlerine karşı operasyon düzenlemesini eleş-
tiren Arap ülkelerinin Suriye ve Iran'ın PKK'ye des-
tek vermesi karşısında sessiz kalmalan ise büyük
çelişkidir.
Hele Iran, bir yandan Türkiye'nin harekâtını eleş-
tirirken, öte yandan Irak'taki Tahran karşıtı güçlere
karşı kendisi harekât düzenlemektedir.
Iran son olarak eylül ayında Irak'ta "uçuşa yasak
bölgeyi" delerek Mücahrtlerin üslenni havadan bom-
balamıştır.
• • •
Türkiye ile Israil arasmdaki askeri işbirliği konusun-
da ise Türkiye'nin uzunca bir süre Araplan ihmal et-
tiğini, Suriye'nin de yoğun çabalanyla oluşan kuş-
kulan yatıştırmak için yeterii çaba harcamadığını ka-
bul gerekiyor.
Refahyol koalisyonu döneminde Başbakan Er-
bakan, Arap ülkeleri ile ilişkileri geliştirmekten bu ül-
kelerdeki radikal gruplaria yakınlaşmayı anladığın-
dan, Araplaria ilişkilerimizde gerginlik daha da art-
mıştı. Nitekim Erbakan'ın Müslüman kardeşleri sa-
vunması Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek'i
öfkelendirmişti.
Türkiye'nin Ortadoğu politikası ve Araplaria bo-
zulan ilişkileri, uzunca bir süreden beri ilk kez Me-
sut Yılmaz hükümeti tarafından ciddi biçimde ele
alınmıştır.
Amayine de Israil Savunma Bakanı'nın ziyareti ile
Tahran zirvesinin aynı tarihlere rastlaması ön-
lenememiştir.
588 kişi gözattmda öldüriüdü
• YENİ DELHİ (AFP)-Hindıstan"da bu yılın ilk 7
ayında toplam 588 kişinin gözaltındayken yaşammı
yitirdiği bildirildi. Ulusal tnsan Haklan Komsıyonu
tarafından verilen bilgilere göre 109 kişinin gözaltında
yaşamını yitirdiği Uttar Pradeş kenti bu alanda birinci
sırada yer alıyor. Hindistan'ın güney kıyısındaki
Maharaştra kentinde gözaltında ölenlerin sayısı 84 iken
başkenti Yeni Delhi'de 25 kişi gözaltına alındıktan
sonra yaşamını yitirmiş.
Cumhuriyet
kitap kulübü
TAKSİM Sergi Salonu
SÖYLESİOİMzKrlOlTO
12 Araiık Cuma Saat:17.00-19.00
RAİF ERTEM
Son kitabı "Doğal Yaşamdan Teneke
Uygarlığına" ve diğer yapıtlannı imzalıyor.
Adres: Istiklal Cad. (Aksanat Karşısı) Taksım Tel:252 38 81/82