Katalog

10 ARALIK 1997 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ŞİRKETLERDEN • TOVOTA. Fransa'da fabrika kuruyor. Toyota Yönetim Kurulu Başkanı Hiroshi Okuda, düzenlediği basın toplantısında, Av rupa'da ikinci üretim tesislerini, Fransa'nın kuzeyindeki Valenciennes şehrinde kuracaklarını söyledi. 2001 yılında tamamlanacak tesisler 4 milyar dolara mal olacak. Kurulacak fabrika 2 bin kişiye iş imkânı sağlayacak. • TOPRAK Holding Yönetim Kurulu Başkanı Halis Toprak, Toprak Factoring'in 10-11 Aralık tarihinde 4 bin 250 liradan satışa sunulacağını söyledi. Toprak Factoring Genel • Müdürü ve Murahhas Oyesi Zafer Ataman. 19% yılında 78 milyon dolar olan işlem hacminin 9 ay sonunda 120 milyon dolara ulaştığını. yıl sonunda da 150 milyon dolarlık bir işlem hacmı hedeflediklerini söyledi. • ECZACIBAŞ1- Procter&Gamble Ağız ve Diş Sağlığı Bilim Ödülü'nü "İnsüline Bağımlı Diabetes Mellituslu Hastalarda Peridontal Dokuların Klinik Durumunun İncelenmesi- Beş Yıllık Sonuçlar" konulu araştırmasıyla İstanbul Üniversitesı Diş Hekimliği Fakültesi'nden Doç. Dr. Erhan Fıratlı kazandı. Ödül töreninde, Eczacıbaşı Topluluğu Başkanı Bülent Eczacıbaşı ve tstanbul Cniversitesi Rektörü Prof. Dr. Bülent Berkarda birer konuşma yaptılar. DenizBanl • DENİZBANKyılbaşına kadar 13 şube açmaya hazırlanıyor. Bankacılık faalıyetlerinin yanı sıra leasing, faktonng ve menkul değerler açacak olan Denizbank, 2000 yıhna 125 milyon dolar özvarlik, 1 milyar dolar aktif büyüklük ve 50 şube ile girmeyi hedefliyor. • SÜMER HOLDtNG'inl9a> önce özelleştirilen Adana tesisleri için Ankara 9. İdare Mahkemesi 5 Aralık cuma günü yürütmeyi durdurma karan aldı. Yaklaşık 1.5 aydır üretim yapılmayan ve sahiplerinin ortadan kaybolduğu tesislerin durumundaki belirsi/lik sürerken Teksif Sendikası ve mağdur durumdaki işçiler de dava açmaya hazırlanıyor. • Irak"ın Birleşmiş Milletler(BM) Büyükelçisi Nizar Hamdun'un hafta sonunda BM işlerinden sorumlu genel sekreter yardımcısına sunduğu mektupta, "Bağdat'ın gıda karşığı petrol anlaşmasının yenilenmesini kabul ettiğini bildirdiği" açıldandı. • ULUSLARARASI Çalışma Örgütü (ILO), Asya'daki ekonomik krizin, dalgalar halinde kitlesel işsizüğe neden olup sosyal huzursuzluklara yol açtığını bildirdi. ILO Genel Direktörü Michel Hansenne, Bangkok'daki basın toplantısında, çalışanlar ve özellikle de kadınlar, çocuklar ve kaçak çalışan yabancı göçmenler için güvence temin edilnıeksi/in işten çıkanlmaların Asya toplumlarında gerginliği artırdığına dikkari çekti. • GÜNEYDOĞU Avrupa lşbirliği Girişimi üyesi işadamlan cuma günü lstanbul'da bir araya geliyor. Temizel, IMF'ye götürülecek programı ve vergi reformunun yankılannı Cumhuriyet'e değerlendirdi Sorunborçyükü'• Ekonomik programla ilgili bazı hazırlıklar yapıldığını kaydeden Bakan Temizel, KlT ürünlerine 6 ay zam yapılmaması karannm kapsamlı bir programın bütünlüğü içerisinde her şeyiyle ortaya konulmadığını bildirdi. • IMF'ye, bütçede kamu giderlerinin kısılması için alınan önlemlerin anlatılacağını belirten Maliye Bakanı Zekeriya Temizel, Maliye tarihinde ilk kez bütçe ödeneklerinin komisyondan azaltılarak çıktığmı söyledi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-Maliye Bakanı Ze- keriya Temizel Türkiye'nin karşı karşıya bulunduğu en büyük sorunun borç ödeme- leri olduğunu belirterek su- nulacak programla IMF'nin güvenini sağlamayı amaçla- dıklannı söyledi. Ekonomik programla il- gili bazı hazırlıklar yapıldı- ğını kaydeden Temizel, KİT ürünlerine 6 ay zam yapılma- ması karannın kapsamlı bir programın bütünlüğü ıçeri- smde her şeyiyle ortaya ko- nulmadığını bildirdi. Temi- zel, menkul kıymet gelirle- rinin vergilendirilmesinde tedirginlik yaratacak bir du- rum olmadığını belirtti. Maliye Bakanı Temizel, 1MF ile yapılacak görüşme- lerde sunulacak program ko- nusunda Cumhuriyet'e bil- gi verdi. Ocak ve şubat ay- lannda yapılacak borç geri ödemeleri nedeniyle ortaya çıkacak sıkıntının çok fazla büyütülmemesi gerektiğini söyleyen Temizel, "Atandan kalkılamayacak yük değil. Vergi reformunun yasalaş- ması durumunda vergi ge- lirlerisağlıklı bir noktayage- lecek" dedi. Hazine Müsteşan Mahfi Eğümez'in istifasının hükü- metin politikalanna karşı bir eylem olarak değerlendiril- memesi gerektiğini savunan Temizel, "Görüşmeleri Idm yaparsa yapsın. amaç Türki- ye'ninprogrammagüvensag- lamakür.' Bunlar, ekonomi- lerini yeniden istikrara ka- VTişturmak için iyi şeyler ya- pıyorlar" dedirtebilmektir" diye konuştu. IMF'ye sunu- lacak programla ilgili bilgi veren Temizel, vergi paketi- nin kamu gelirlerinde sağla- yacağı artışın yıllar itibany- la ortaya konulacağını be- lirtti. Vergi paketinin, IMF görüşmeleri öncesinde Plan ve Bütçe Komisyonu'ndagö- rüşülmeye başlanacağını vur- gulayan Temizel, tanmsal desteklemeyle ilgili düzenle- melerin bütçe hedeflerine gö- re yapıldığını kaydetti. IMF'ye, bütçede kamu gi- derlerinin kısılması için alı- Türkiye'nin borcu ne kadar? I Bu yıl 9 milyar doları anapara yaklaşık 3.3 milyar dolan faiz olmak üzere toplam 12.3 milyar dolarlık diş borç ödenecek. • Diş borç kullarumı ise 2.5 milyar dolan net portföy yatınmı ve 7.5 milyar dolan orta ve uzun vadeli kredi kullanımı olmak üzere 10 milyar dolar olarak tahmin ediliyor. • Türkiye'nin 1998 yılı diş borcu 12.675 milyar dolar. 1998 yılındaki diş borcun 9.805 milyar dolar anapara, 2.870 milyar dolan faiz. • tç borcumuz ise 5.7 katriryon lira tutannda. nan önlemlerin anlatılacağı- nı belirten Temizel, Maliye tarihinde ilk kez bütçe öde- neklerinin komisyondan azal- tılarak çıktığını söyledi. Temizel, zamlaria ilgili ka- rann da IMF desteği için önemli olduğunu kaydetti. Özel sektörün fıyatlann be- lirlenmesinde üçte 2 payı ol- duğuna dıkkat çeken Temi- zel, KİT ürünleri fıyatları ko- nusundaki kararla, özel sek- törün fiyat artışlannı bek- lentilerine göre önceden yap- mak yerine, kamudaki artı- şa göre yapmak konumuna geldiğini belirtti. Ekonomik program ko- nusunda hazırlıklann sürdü- ğünü kaydeden Temizel, "6 ayzam yapmama olayı, kap- samlı bir programın bütün- lüğü içerisinde daha her şe- vivle birtikte ortava konul- Bakanlığın iç yapısını değiştirecek radikal projeler geliyor Maliye'ye çekidüzen NURSEL KARSAVURAN Gelirler Genel Müdür- lüğü, Maliye Bakanlı- ğı'ndan aynlarak Gelir Müsteşarlığı'na dönüştü- rülüyor. Maliye Bakanlı- ğı'ndaki yeni yapılanma- da "paratoplayan böiüm" olarak adlandınlan Gelir- ler Genel Müdürlüğü de bakanlıktan aynlıyor. Bu yapı içerisinde defterdar- İıldar da vergi dairesi baş- kanlıklanna dönüştürülü- yor. Maliye Bakanlığı'nın teşkilat yapısında değişik- liği öngören 1992 yılında yasal prosedürü tamamlanmış olan düzenleme uygulamaya konuluyor. Maliye BakanlığYnda kapalı kapı- lar ardında "çokgizti" tutularak ha- zırlıklan hızla sürdürülen yeni ya- pılanmanm bu yıl başından itibaren uygulanacağı öğrenildi. Maliye Bakanlığı'nın yapısında devrim niteliğinde değişiklik öngö- ren yeni yapılanma ile Gelirler Ge- Maliye Bakanlığı'nda yeni yapılanma ESKİ YENİ Maliye Bakanlığı I Gelirler Genel Müdürlüğ Gelir Müsteşarlığı ] Bölge Başkanlıklan I Vergi Dairesi Başkanlıklan I Uzlaşma Komisyonu I Vergi Denetmenleri I « nel Müdürlüğü, Gelir Müsteşarlığı adı altında Bakanlıktan aynhyor. Yani Maliye Bakanlığı'nın bünyesin- den para toplayan bölüm çıkanlı- yor. Yeni yapılanma, Bakanlık bün- yesinden aynlan GelirlerGenel Mü- dürlüğü'nün örgütsel yapısını oluş- turmasına dayanıyor. Bölgelerde görev almak isteme- yen birgrup inceleme elemanının şid- detle karşı çıkması nedeniyle bugü- ne kadar hayata geçirilemeyen yeni yapılanmanın uygulamaya konul- masından Maliye Bakanhğı'nın böl- gelerdeki uzantılan olan defterdar- lıklar önemli ölçüde etkileniyor. Defterdarlıklan vergi dairesi baş- kanhklanna dönüştüren sistemde, defterdar unvanı da değişikliğe uğ- ruyor. Defterdarlıklan vergi dairesi başkanlıklanna dönüştürecek olan bu yapılanma bürokraside çok büyük değişiklik getiriyor. Defterdarlan adeta pasif göreve çeken uygulama- nın ilk örnekleri îstanbul'da bir sü- re önce sessiz sedasız başlatıldı. tstanbul'da sayılan 6 tane olan vergi dairesi başkanhklan bünye- sinde bulunan vergi dairesi müdür- lükleri. takdir komisyonlan. vergi denetmenleri başkanlığı ile adetabi- rer küçük defterdar görevini görü- yorlar. Bu durumun bir yetki karmaşa- sına neden olduğu ileri sürülürken, uygulamada bu karmaşıklığı orta- dan kaldırmak için defterdarlıkla- ra ceki düzen verileceği belimliyor. Merkezi yaptyı yerelleştirme- yi öngören sistemde, merkezi ida- re önce bölgeye, daha sonra mükel- lefın ayağına giden yapıya dönüşü- yor. Yeni yapılanma çerçevesinde Gelir Müsteşarlığı'na dönüşen Ge- lirler Genel Müdürlüğü'nün altında Bölge Başkanlıklan bulunuyor. Defterdarlıklann yerine oluştu- rulan Vergi Dairesi Başkanlıklan bünyesınde, Vergj Dairesi Müdürle- ri, Uzlaşma Komisyonu, Takdir Ko- misyonu ve Vergi Denetmenleri yer alıyor. madL Zaten, savın başbaka- nın söylediği de odur. ama somut olarak söykdiğimiz, kamu açıklannı karşılamak için gereksiz zam yapümaya- cağıdır. Zamlar. maliyet ar- üşlanna göre yapılnıalıdır" dedi. Borsaya yanıt Vergi reformuna borsa tep- ki verirken; Maliye Bakanı Temizel, Türkiye'de bazı ke- simlerin vergi vermemeye alıştıklannı vurgulayarak ye- ni vergi düzenlemelerine kar- şı çıkan fınans kesiminin bu- na alışması gerektiğıni söy- ledi. Türkiye'deki sermaye piyasası ve menkul kıymet gelirierinin, getirilen yeni dü- zenlemelerle vergilendiril- meye tabi tutulduktan sonra bile birçok ülkenin üzerinde net gelir sağladığına dikkat çeken Temizel, menkul kıy- met gelirierinin \ ergilendiril- mesinde tedirginlik yarata- cak durumun olmadığını be- lirtti. Yeni gelir tanımı "1950'den beri gelir tanı- mı değişmedi. Bu nedenleye- niçıkan gefirtürleri kapsama alınmadı. Sorun buradaydı. Şimdi gelir ve vergilendirme kavTamlan değişijor' 1 diyen Temizel. vergilendırme nedeniyle sıcak paranın ül- ke dışına kaçacağma ilişkin eleştirilen şöyle yanıtladı: "Reformun en hassas konusu. a> nı niteükteki enst- rümanlara farklı vergi getir- mivoruz. Repo, borsa, döviz tevdiat hesabı ve mevduat hesabi gelirieri aynı sistem içinde vergilendiriliyor ve nihai vergUeme de birbirine eşhohıyor.Yapbğıınızdüzen- lemede, tasarmflann ver- güendirme rejimi ve vergi yükü ile döviz tevdiat hesap- lannın getirisinin vergilen- dirme rejimi ve getirisi bir- birine eşittir. Yani, birisi enf- lasyona endeksleniyor, net üzerinden vergilendiriliyor. Diğeri iseenflasyon üzerinden değil, brüt üzerinden ver- gilendirürvor. ^ ani. ikisinden elde edilen geürleri de Türk Lirası'na çevirdiğinizde bir- birine eşif 657 sayılı yasa kapsamı dışmdaki memur maaşlannı Bakanlar Kurulu belirleyecek Yeni vergi ormüaıı belirlendîANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ba- kanlar Kurulu. 1 Ocak 1998 tarihinden iti- baren uygulanacak gelir, eğlence, taşıt alım \e motorlu taşıtlar vergisi oranlannı belir- ledi. Gelir vergisi oranlanna karşılık gelen gelir tutarlan yüzde 50 arttınlırken yaban- cı fılmlerle birlikte yerli filmlerinden de yüzde 10 düzeyinde eğlence vergisi alınma- si kararlaştınldı. Kurulda. 657 sayılı De\- let Memurlan Yasası kapsamı dışındaki ka- mu çalışanlannın maaşlannın Bakanlar Ku- rulu tarafından belirlenmesini öngören ya- sa tasansı da benimsendi. Bakanlar Kurulu. dün Başbakan Mesut Yılmaz'ın başkanlığında toplandı. Yakla- şık 4.5 saat süren toplantıyı, Yılmaz'ın In- giltere'ye gitmesi nedeniyle Başbakan Yar- dımcısı Bülent Ecevit tamamladı. Toplan- tı sonrasında açıklama yapan Devlet Baka- nı ve hükümet sözcüsü Şükrü Sina GüreL halen yürürlükte olan vergi yasalanna gö- re 1 Ocak 1998 tarihinden itibaren yürürlü- ğe girmesi gereken bazı düzenlemeleTe iliş- kin kararnamelerin imzaya açıldığını söy- ledi. Gürel'in verdiği bilgiye göre işletme hesabında defter tutma hadleri yeniden dü- Bakanlar Kurulu 45 saat süren bir toplanü yaptı. (Fotoğraf: AA) zenlenirken yıllık alış tutan 5 milyar 200 mil- yon liradan 7 milyar 200 milyona çıkanldı. Maliye Bakanhğı'nın değerleme oranı yüz- de 80.4 oranında yükseltihrken yatınm in- dirimi ticari ve sanayide 18 milyardan 30 mil- yara, zirai alanda da 3 milyar liradan 5 mil- yar liraya çıkanldı. Götürü usulü yeniden dü- zenlenirken veraste ve intikal ile eğlence vergisi yeniden belirlendi. Yabancı fılmler- den alınan yüzde 25 oranındaki eğlence ver- gisi yüzde 10 düzeyine indirilirken bu ver- gi kapsamı dışındaki yerli filmlere aynı dü- zeyde eğlence vergisi getirildi. Taşıt alım ve motorlu taşıt vergisi de değerleme oranı dü- zeyinde artmldı. 1998 yılı gelir vergisi oranlan yeniden belırlenirken 750 milyon liraya kadar olan gelirlerden yüzde 25, 1.5 milyardan yüzde 30,3 milyardan yüzde 35.6 milyardan yüz- de 40,12 milyardan yüzde 45,24 milyar li- raya kadar olan gelirden de yüzde 50 ila 5 5 oranında gelir vergisi alınacak. Gürel. Başbakanlık Müsteşarlığı tara- fından vürürülen "Kamu Yönetiminin Ye- niden Yapüandınlması Projesi" konusunda kabıne üyelerine bilgi sunulduğunu anlattı. Maliye Bakanı Zekeriya Temizel'ın kamu ça- lışanlan arasında ücret dengesizliğinin gi- derilmesine ilişkin çahşmalar konusunda bilgi sunduğunu kaydeden Gürel. bu konu- da kapsamlı bir reform sonuçlandınlmca- ya kadar 657 sayılı Devlet Memurlan Ya- sası kapsamı dışındaki kamu çalışanlannın maaşlannın Bakanlar Kurulu tarafindan be- lirlenmesini öngören yasa tasansmın da ele alındığını bildirdi. Gürel. bir soru üzerine. "657 sayılı yasa dışmdaki kunımlarda çalı- şanlann ücretleri kurumlarca belirleniyor. Bu nedenle çok fazla bir farklılık var. Bazı- lan aşağı bazılan da >ukan çekilebilir, bu- radayeüd Bakanlar Kuruhı'na \erilr\or* de- di. Çahşma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Na- mi Çağan'ın önceki hafta Bakanlar Kuru- lu'nda alt komisyona sevkedilen kamu ça- lışanlanna sendika yasa taslağına ilişkin ça- hşmalarla ilgili bilgi verdiğini anlatan Gü- rel. vergi reformunun hafta sonuna kadar Ekonomik ve Sosyal Konsey'de yeniden görüşüleceğini bildirdi. Tanmsal desteklerin sınırlanması ve tanmsal amaçlı KlT'lerin özelleştirilmesi isteniyor Dünya Bankası 9 ndan çiftçiye kötü haber FARUKATAAY ANKARA-Dünya BankasL Tür- kiye'de tanmsal destekleme siste- minüı mali açıdan pahalı ve ekono- mik olarakda verimlilikten uzak ol- duğunu ileri sürerek sistemin serbest piyasa anlayışı çerçevesinde yeniden yapılandınlmasını istedi. Uluslararası Para Fbnu'nun (MF). Türkiye ile biranlaşmayapmak için koşul olarak ortaya koyduğu 4 ya- pısal reformdan biri olan tanmsal destekleme politikalan konusunda Dünya Bankası bir rapor hazırladı. Kasım ayında Türkiye'yi ziyaret ederek inceleme ve görüşmelerde bulunan heyetin "Tanmsal Destek- ieme Politikalan Reform Taslagı" adı altında şu önerilere yer verildi. 9 Türk çiftçisinin faiz sübvansi- yonlarmadeğit krediye ihtiyacı var- dır. Ucuz kredi.ürettmiteşviketme- mektedir. Ziraat Bankası'nın özser- mayesi, hükümet tarafından öden- mesi gereken görev zararlannın sü- rekli olarak gecikmesi nedeniyle aşınmaktadır. Kredi faiz oranlan pi- yasa koşullarınabaglanmahdır. Fa- iz dalgalanmalan kredi faiz oranla- nna yansıtılmalıdır. Aksi takdirde, Ziraat Bankası'nın çökmesi söz ko- nusu olabilecektir. 0 Tanmsal KİT'ler yeniden ya- pılandınlarak Hazine üzerindeki yükleri azaltılmahdır. Reformun ilk adımmda, fazla personel istihdamı önlenmelidir. Tekel'deki 5 bin per- sonel fazlalığmın giderilmesi yıllık 60 milyon dolar, $eker Fabrikala- n'ndaki 3 bin azaltma da yıllık 36 milyon dolartasarruf sağlayacaktır. # Reformun 2. adımmda. tütün yaprağı alım işi ayn bir KİT haline getirilmeli, alkol, kibrit ve tuz bö- lümleri de sigara bölümünden aynl- malıdır. KİTlerin lojman, sosyal te- sisler, dinlenme tesisleri, kaplıcalar ve kantinler gibi sosyal yatınmlan özelleştirilmelidir. 3. adımda, KlTler şirketleştirilmeli, kendi kendilerini yöneten ve kendi fmansmanlannı sağlayan kuruluşlara dönüştürühne- lidir. Hazine'ye olan yükleri kaldı- nhnadır. 4. aşamada da, yerli ve ya- bancı stratejik yatınmcılara ticari amaçlı satışlar yapılmadır. 0 Gübrede, kullanımı teşvik ama- cıyla destek verilmesine gerek yok- tur. Gübre sübvansiyonlan toplam girdi desteginin yüzde 85'i düze- yindedir. Bunun parasal maliyeti kontrol alhna alınmalıdtr. 0 Destekleme fiyatlan, yalnız- ca çok düşük oranlarda fiyatlardan kaçınmak üzere daralölmadır. Bu reform, tanmın uluslararası rekabe- te uyumunu sağlayacaktır. Çiftçile- rin girdi ve ürün fıyatlan dünya fı- yatlanna, diğer ürün ve hizmetleri de piyasa fiyatlanna dayandınlma- hdır. 0 Destekleme politikası, fiyat desteklemesi ve sübvansiyonlar ye- rine direkt ödeme biçiminda yapıl- malıdır. Direkt ödeme, üreticinin üzerinde direkt kontrol imkânı olan herhangi birşeye dayalı olmamalı ve belirli ürün ve girdilerin kullanımı- nı teşvik etmemelidir. 0 Tanmsal ürünler üzerindeki koruma oranlannın çok yüksek ol- ması tüketiciler için örtülü vergi an- lamına gelmektedir. Koruma oran- lan düşürülmedir. BENCE IZZETTIN ONPER Vergi Salma Erki Nihayet vergi konusu ele alınıyor. Ne var ki ka- mu gelir sisteminin ana kaynağı olan vergi biraz netameli bir konudur. Zira, vergi alanında serma- yenin oynayacağı deniz alanı artık bitmiştir. Yeni kaynak için ya sermaye kesiminin ya da onunla bir- likte, vergi-dışı kesimlerin üzerine gitmek gerek- mekiedir. Bu kesimlere uzanmak hem güçtür, hem de böyle bir çaba, içinde bir çelişki taşımaktadır. Zira mevcut sistemde kapanmayan ya da kapsa- namayan alanlara girmek amacı ile gerçekleştiri- lecek olan oran indirimi aynı anda sermayenin de yükünü hafifletmiş olacaktır. Sermayenin devlete, dolayısıyle de tüm topluma karşı oynadığı oyunun ilk halkası budur. Bu aşamada sermaye kendi yü- künün sınınna gelindiğini, bu nedenle başka kay- naklara başvurulması gerektiği tezini toplum bilin- cine kazımaktadır. Vergi-dışı alanlan kapsamayayönelikçaba, he- men akla, kanıtlanmamış olması ile ünlenmiş olan 'Laffer rııpofez/'ni getirmektedir. Umalım ki bu hi- poteze dayalı olarak gerçekleştirilecek olan oran indirimi politikası Türkiye'de çalışır ve vergi gelir- lerinde belirgin biryükseliş olur. Vergi oranları üze- rindeki operasyonlar, yükümlüler açısından bir tür sosyal hak gibidır. Oran indirimi önerisi Meclis'ten bir saniyede geçerken, oran yükseltilmesi önerisi yıllarcadirençle karşılaşır. Türk Vergi Sistemi'nde, özellikle düşük ücretler ve bazı diğer gelir kalem- leri üzerindeki yük hariç olmak üzere, genel oran yapısı yeni bir indirime neden olacak biçimde yük- sek değildir. Bu konuda ufak uyarlamalar yeterlı olur. Sermayenin devtete karşı oynadığı oyunun ikin- ci halkasını da burası oluşturmaktadır. Yaygın gö- türülük ve vergi-dışı alanlan kapsamaya yönetik atak, oran indirimi tavizi vermeye zorunlu olmaktadır. Vergi-dışı alanlann kapsanmasında hangı faktö- rün önemli olduğunun saptanması ampirik bir araş- tırma konusudur. Çok kesin olmamakla beraber, bu konuda en etkili mekanizmanın idari önlem ol- duğu savlanabilir. İdari önlemlerin içine idari izle- me ve yüksek cezalar girmektedir. Bu açıdan, ye- ni sistemde düşünülen hapis cezası fevkaladeye- rinde görülmektedir. Kasıtla ve planlı vergi kaçıran- ların, ne demekse "mali suçlu" sayılması yanlıştır. Bu gibi kişiler doğrudan gasp suçu ile yargılana- rak bunlann sadece ekonomik hayatı değil, fakat şahsi haklan da sınırlandırılmalıdır. Tasarıda bulu- nan bu hükmün, yasalaşma esnasında sistemden çıkarılması halinde tüm sistem çöker. Böyle bir durumda siyasal irade, vergi yükümlülerine tanı- dığı tüm tavizlere karşılık ileri sürebileceği en önem- li kozu kaybetmiş olur. Pariamenterierin bu konu- daki davranışı, sistemi yaşatmada ya da çökert- mede fevkalade önemli olacaktır. Henüz netleşmemiş olmakla beraber, gelir ver- gisi sisteminde bozulan üniter yapının yeniden in- şası gündemde gibi gözükmektedir. Bu konuda, kuşkusuz finans kesiminden fazla itiraz gelecek- tir. Bu konuda da taviz verilmemelidir. Ücret gelir- lerine tanınan özel indirim yükseltilerek stopaja ta- bi grupların da vergi dairelerine hücumu önlenme- lidir. Götürü usul de sistemde kanayan bir yaradır. Bu sistemden vazgeçmek günümüz koşulları altında kaçınılmazdır. Küçük esnaf muaflığında da benzer sorun söz konusudur. Hayat standardı esası ile adeta asgari bir mak- du vergi sisteminden çıkılırken, vergi oran indirimi yardımcı bir politika gibi görülürse de bu konuda da idari izleme ve ceza sistemi birinci derecede önemi haiz konulardır. Doğal olarak vergi numa- rası ile yatay denetim sistemi mutlaka oturtulma- lı ve kanıtlanamayan her variık, cezalı olarak ver- giye tabi tutulmalıdır. Vergi idaresi ve yargısı, kasıt olmadan fakat ha- talı davranan samimi yükümlüler için bir sığınak ye- ri, buna karşın, kasıtlı ve planlı davrananlar için bir korku yeri olmalıdır. Aksi durumda vatandaşın hak- kı korunuyor görüntüsü altnda uygulanacak bir ida- re ve yargı sistemi, kasıtlı vatandaşı haksız yere ko- rurken, vergisini ödeyen ve hizmet bekleyen dü- rüst vatandaşı ise haksız yere incitmiş olur. Böyle bir anlayış ve onun üzerine inşa edilen uygulama, vergi sisteminde bulunan anlamsız istisna ve mu- afıyetler kadar kamu vicdanını rahatsız eden bir yaranın oluşmasına neden olur. Mkrosoft'ton İnternet tııtkunlannayeni ürün ANKARA/İSTANBUL (AA) - ABD'nin dünyaca tanınmış bilgisayar yazılım şirketi Microsoft'un Türkiye'deki fırması Microsoft Bilgisayar Yazılım Hizmetleri AŞ. internet tutkunlanna yepyeni ufuklar açacak Microsoft internet Explorer 4.0 ürününü, CD-ROM ortamında piyasaya sürdü. İnternet gezginleri için yaratıcı yenilikler taşıyan İnternet Explorer 4.0'ın Türkçe sürümü de bu ay içinde tükericilerin kullarumına sunulacak. Microsoft'un tntemet Explorer 4.0 adlı yazılım ürünü, Internet'in zengin içeriğini masaüstü ve dizüstü bilgisayara doğrudan taşıyıcı özelliklere sahip. Microsoft'un Windows 95yadaNTWorkstation adlı işletim sistemleriyle tamamen entegre olarak çalışan bu yazılım sayesinde, internet "e erişim. sanki bilgisayarın hard-disk'indeki lokal bilgiye ulaşmak kadar kolay oluyor, çünkü aynı ara yüzden ulaşılıyor. Türkçe sürümde, temel tntemet gezgini çözümleri, kişisel bilgisayarın gücü ve Internet'in yaratıcı içeriği ve iletişim imkânlanyla bir araya getirilip internet ve Intranet kullanıcılanna dört alanda yenilikler sunuluyor. Internet'deki güvenlik sorunlanna karşı Güvenlik Bölgeleri ve Içerik Rehberi gibi yaratıcı çözümler sayesinde, ebeveynler ve sistem yöneticileri, uygun görmedikleri sitelere erişımi kısıtlayabiliyorlar. *Offline(hatdışıf Outlook Express (Ekspers Görüntü), istemci bilgisayarlar için İnternet standartlannda elektronik posta (e-mail) ve haber kullanımını yeni bir düzeye taşıyor. Microsoft NetShovvTM, bilgisayar ağlan üzerinde multimedya gösterilerine imkân tanıyor. Bilgisayann masaüstünün Intemet ortamına göre düzenlenmesini sağlayan "aktifmasaüstü'' özelliği, İnternet entegrasyonunu, Windows ekranındaki "başJat" düğmesine kadar taşıyor. Aktif Kanal özelliği sayesinde. erişilen bilginin kapsamı ve süresi de ayarlanabiliyor. Güncel futbol bilgileri arasında sadece son haftanın maç sonuçlan masaüstüne taşırarken istenmeyen diğer bilgilerin elenmesi mümkün.