Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 28 KASIM 1997 CUMA
HABERLER
Opg. Karadayi
Diyanbakır'da
• DİVARBAKIR
(Cumhuriyet Bürosu) -
Genelkurmay Başkanı
Orgeneral Ismail Hakkı
Karadayı. Kara Kuvvetleri
Komutanı Orgeneral Hüseyin
Kıvnkoğlu'yla bırlikte bazı
birliklerde denetlemelerde
bulunmak üzere
Diyarbakır'a geldi.
Göç Komisyonu
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - TBMM Doğu ve
Güneydoğu'da Göç ve
Sorunlannı Araştırma
Komisyonu hafta sonu
Şırnak'a giderek
incelemelerde bulunacak.
Komisyon, aralık ayırun ilk
haftastnda raporunu
tamamlayarak Meclis
Başkanlığı'na sunacak.
Keseöip'e suç
duyurusu
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-DSP Genel
Merkezi'nin, partiden ihraç
edilen Edime Bağımsız
Milletvekili Erdal Kesebir
hakkında suç duyurusunda
bulunduğu bildirildi. DSP
Genel Merkezi'nden yapılan
açıklamada. Erdal
Kesebir'in, "parti
yöneticilerini ve görevlilerini
karaladığı gerekçesiyle daha
önce parti üyeliğinden
çıkanldığı" belirtilerek,
üyelikten çıkanldıktan sonra
da "iftira ve karalamalan"na
devam ettiği öne sürüldü.
EskiDff
milletvekiMepi
• .ANKARA (AA) - Anayasa
Mahkemesi'nce kapatılan
eski Demokrasi Partısi'nin
(DEP) milletvekilleri
Mehmet Emin Sever,
Mahmut Uyanık ve MuzafFer
Demir'in "yasadışı, bölücü,
silahlı çete PKK'ye yardım",
Abdülkerim Zilan'ın ise
"bölücülük propagandası"
yaptığı gerekçesiyle
yargılanmalanna devam
edildi. Ankara 1 No'lu
DGM'de göriilen davanın
dünkü duruşmasına, '»"*:
sanıklardan Mahmut Uyanık,
Mehmet Emın Sever ve
Muzaffer Derair ile
avukatlan katılırken sanık
Abdülkerim Zilan gelmedi.
Hasan Mezarcı
Adana DGM'de
• ADANA (Cumhuriyet
Güney tlleri Bürosu) - Eski
RP milletvekili Hasan
Mezarcı'nın, Kütahya ve
Konya'nın Akşehir ilçesinde
yaptığı konuşmalarda,
"halkı, ırk, din, dil ve
mezhep aynmı yaparak
isyana teşvik ettiği"
gerekçesiyle 2-6 yıl hapis
cezası istemiyle
yargılanmasuıa başlandı.
Adana Devlet Güvenlik
Mahkemesı'nde tutuksuz
yargılanan Mezarcı,
savunmasında suçlamalan
kabul etmediğıni söyledi.
'Yeşil' SOPUSU
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - CHP Ankara
Milletvekili Eşref Erdem,
Başbakan Mesut Yılmaz'a,
birçok faili meçhul cinayetin
tetikçisi olduğu öne süriilen
'Yeşil' kod adlı Mahmut
Yıldınm'ın öldürüldüğüne
dair herhangi bir bilgi ve
belgenin olup olmadığını
sordu. Erdem, Yeşil'in
öldürüldüğünün ıleri
sürülmesine rağmen haberin,
resmi görevlilerce ne
doğrulandığını ne de
yalanlandığmı belirtti.
Şertatçı Vasat
ımHtanlan
• ADANA (Cumhuriyet
Bürosu) - Gaziantep Sanayi
Fuan'na bomba atarak bir
kişinin ölümü, 21 kişinin de
yaralanmasına yol açtığı
gerekçesiyle yakalanan
şeriatçı "Vasat" örgütûne
üye 25 sanıktan 5'i hakkında
idam istemiyle dava açıldı.
Adana DGM 12sanığı
tahliye ederken 8 sanık
hakkında da 10 yüa kadar
hapis cezası istedı.
Açıklama
• Kayseri'de laik ve
Atatürkçü yayınlanyla
bilinenKayTV, 29Ekim
1997 tarihli gazetemizde yer
aları "Dinci kanallara yasal
kimlik" başlıklı haberde
teknik bir yanlışlık sonucu
"dinci televizyonlar"
arasında sayılmıştır. Düzeltir,
Kay TV yöneticileri ve
okurlarımızdan özür dileriz.
Sayımın toplam maliyeti, kesinleşmemiş verilere göre 700 milyar lira
Türkiye sayılacak• 30 Kasım'daki sayımda yurttaşlan biri DÎE'ye diğeri YSK'ye
bağlı iki memur sayacak. Istanbul da 75 bin memurun görev
yapacağı sayım saat 19.00'da bitecek.
Istanbul Haber Servisi - Bir kez daha sa-
yılıyoruz. 7 yıl aradan sonra 30 Kasım Pa-
zar günü gerçekleştirilecek genel nufus sa-
yımında nüfusun belirlenmesinin yanı sıra,
zihinsel ve fiziksel engellilerin durumlan,
yerleşim yerleriyle ilgili temel bilgiler ve
seçmen nüfusu da saptanacak. tstanbul'da-
ki sayımda 75 bin kişi görev yapacak. 30 Ka-
sım günü sokağa çıkma yasağı saat 05.00'te
başlayıp 19. 00'da sona erecek.
Genel nüfus sayımı hakkında bir açıkla-
ma yapan Istanbul Valiliği, son 7 yılda şeh-
rin nüfusunun hızla arttığını belirtti. 30 Ka-
sım günü yapılacak sayımla, nüfusun eği-
tim, yaş, cinsiyet, çalışıp çalışmama durum-
lan ve yapılan işin nitelikleri belirlenecek.
Valiliğin açıklamasına göre, Istanbul gene-
linde 75 bin memur görev yapacak. Ilçe
merkezlerinde 150 kişi veya 40 haneye bir
nüfus tespit memuru, köylerde 250 kişi ve
50 haneye bir nüfus tespit memuru gönde-
rilecek. 30 Kasım günü sokağa çıkma ya-
sağı saat 05.00'te başlayıp 19.00'da sona
erecek. Nüfus sayım günü sokağa çıkma ya-
sağı dışında tutulanlar ise şöyle sıralanıyor:
"Demiryollan, posta, tetefon, itfaiye, güven-
lik görevüleri, su, eiektrik, havagaza ve çahş-
malaruıa devam etmesi gerekli bulunan ben-
zeri kuruluşlann memur ve işçilerine. bu-
lunduklan ilçe sayım komitelerine başvura-
raktespitin başlarnasından önce işlerinin ba-
şmda bulunmak üzere evlerinden çıkmasına
izin verilecek. Söz konusu \erlerde çahşan-
lann ve yolculann sayunı özel memuriarca
yapılacak."
Sayımuı toplam maliyeti kesinleşmemiş
verilere göre 700 milyar lira.Sayım sırasın-
da yurttaşlan DtE'ye ve YSK'ye bağlı iki
ayn memur aynı anda dolaşacak.
Konutta konuk olarak bulunanlann da kü-
tük olarak ev adreslerini göstermeleri halin-
de sayılabileceklerinı belirten yetkililer, an-
cak B formuna tabi olan bu kışilerin açık ad-
T B M M B a ş k a n ı Ç e t i n C ı ı m h u r i y e t ' t e Ş g S
menımiz Orhan Erinç ve Genel Yayın
Koordinatörümüz Hikmet Çetinkaya ile bir süre görüştü. Ookunulmazhklann sınniandınlınasıyla ilgili TBMM'de yapılan gö-
rüşmelerie ilgili bilgi veren Hikmet Çetin; Cumhuriyet'in dokunulmazhklann sınırlandınlması yönündeki kamuoyu baskısının
vansıtılmasındaki tutumunu takdirle karşüadığuıı, ancak TBMM'de görev yapan bütûn partamenterlerin hakaretc varan öJçü-
de suçlanmasını doğru bulmadığını belirttL Bütün sorunun Susıuiuk ola>ından dolayı iki pariarnenterin dokunulma/lığının kal-
dınlmamasından kaynaklandığını vurgulayanTBMM Başkanı Çetin,bu iki pariamenteriııkefldi tsteğiyiedokunuliBazhğının kal-
dırılması yönünde çakşması durumunda tepküerin dineceğini söyledi Anayasada TtargutÖzal döneminde yapılan değişikliklerin
prosedürü daha karmaşık hale getirdiğüıe dikkat çeken Çetin, "Partilerin urfasmasrvia bu sonmu çözeceğizr
' dedL GÖrüşmede
TBMM Basm ve Halkla tlişkiler Daire Başkanı Engin Karapınar da hazır buiundu. (Fotoğraf: KADER TUĞLA)
S o r u f o r m u e k s i k I i k I e r I e d o I u
Nüfus değil, kettesayunıyapılacak
ANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - 30 Kasım pazar günü "so-
kağa çıkma yasağryla'" uygula-
nacak nüfus tespiti, 12.5 trilyon
liralık kaynak aynlmasına karşın
yine 2000'li yıllann istatistiki ge-
reksinimlerini karşılamaktan
yoksun. Devlet İstatistik Ensti-
tüsü'nün (DİE) soru formunu de-
ğerlendiren uzmanlar, Türki-
ye'nin kapsamh "sosyal, ekono-
mik ve eğhim haritasını'" çıkar-
maya yeterli olmayan çalışmala-
nn "kelle sayımryla" sınırlı kala-
cağına dikkat çektiler. îçişleri
Bakanı Murat Başesgioğlu da,
bazı belediyelerin gerçek nüfus
rakamını yakalayabilmek için
kararlaştırdıklan yaptınmlann
yasaya aykın olduğunu bildirdi.
Içişlen Bakanı Başesgioğlu, be-
lediyelerin yurttaşlan belirli kent-
te sayıma zorlama haklan bulun-
madığını belirtti. Başesgioğlu, dün
yaptığı açıklamada. "Belediyelerin
fiyat tarifeieri konusunda yetkjleri
buhınsa bile vatandaşın haklanm
kötüye kuUanamazlar. Soruştunna
açanz" uyansında buiundu.
Hacettepe Üniversitesi Nüfus
• 12.5 trilyon liralık kaynak aynlan nüftıs tespiti,
2000'li yıllann istatistiki gereksinimlerini Ve
Türkiye'nin kapsamlı "sosyal ve ekonomik haritasını"
çıkarmaktan yoksun. Yurttaşlara, "yabancı dil, meslek,
sosyo-ekonomik düzey, geçim durumu, göçler, yurt
dışında kalanlar ve etnik köken" ile ilgili soru
yöneltilmediğine dikkat çeken uzmanlar, "Nüfus tespiti
kelle sayımıyla sınırlı" değerlendirmesini yaptılar.
Etüdleri Enstitüsü öğretim üyesi
Doç. Dr. Atitta Hanaoğhı, Cum-
huriyet'e yaptığı değerlendirme-
de, 1995 yılında yapıhnası gere-
ken sayımın enformasyon sistemı-
nin hazırlıklan nedeniyle 2000'e
ertelenmesinin en büyük yanlışlar-
dan biri olduğunu söyledi. Geliş-
miş ülkeler için 10 yıllık bir dö-
nemde sayım yapılmamasının so-
run olmayacağını belirten Hancı-
oğlu, "Aradaki sürede gerekli po-
lrtikalan üretebilmeleri için yeterli
altyapılan var. Ama getişmekte
olan ülkeVeripn buçokuzun bir sü-
re'' dedi.
Sorulann doğanlar, ölenler ve
göçler için kesin bilgi elde etmek-
ten uzak olduğunu bildiren Hancı-
oğlu, yanıtlayanlann yanlış bilgi
vermeleri durumunda bunu denet-
leyecek hiçbir mekanizma olma-
dığına dikkat çekerek, bunun doğ-
ru bilgi değil ancak resmi bilgi al-
mak anlamına geleceğini belirtti.
12.5 trilyon liralık harcamayla da-
ha iyi bir hazırlık yapılabileceğini
bildiren Hancıoğlu. "1985'ten iti-
baren yapılan tüm nüfus savımla-
rmda ailede engelli fert olup olma-
dığt soruldu. Ama hiçbir zaman
Türki\e"deki özüıiülerin sa>ısı tam
olarak öğrenilemedL Bu çok hassas
ve saklanan bir konu. Aynca kime
göre sakat? Kötü bilgi toplamak-
tansa iyi bilgi \erecek başka bir so-
ru düzenlemek gereldrdT dedi.
Uzmanlara göre soru formlann-
daki eksikler şöyle:
- tşsizlik durumu, yabana dil,
meslek, sosyo-ekonomik düzey, ge-
çim durumu, göçler, yurt dışında
kalanlar, etnik köken, nüfusa gec.
yazüunmlar ve nüfusa bildirüme-
yen ölümlerie ilgili soru buhınmu-
yor.
- Görevlilerde bulunmayan ad-
reslerdeki atlamalar ne olacak?
(Bu konuda sayılmayan yurttaş-
lann doğrudan başvuruda bulun-
ması koşulu getirilerek, kişisel in-
isiyatif öngörüldü.)
- Hazırlık için daha uzun bir
süre gerekirdi.
- Net ve açık olmayan sorulara
yer verilmemeli ya da daha doğru
sorulmalıydı.
- Beyana gerek yoktu. resmi bil-
gilerounahvdı. Bu bilgiler birbirini
kbietecek."
- Sayımda çalışacak kunımlar
arasında çok iyi bir işbirliği olması
gerekirdi.
- Merkezi Nüfus tdare Sistemi
(MENİS) şu anda beklemede ama
merkezde olmalıydL
- Harcanan para, daha uzun bir
süre ve daha efektif bir biçimde
harcanıp daha oturmuş bir sistem
elde edilebilirdi.
reslerini çok iyi yazdırmalan gerektiğini bil-
dirdiler.
Sayımda YSK 14, DtE 16 toplam 30 so-
ru sorulacak. YSK"nin nüfus cüzdaru bil-
gileri dışında yönelttiğı sorulan şöyle: "S«ç-
men adresi, telefon numarası. bUgisayarlı
merkezi seçim kütüğüne kayıtlı olup ol-
madığu varsa seçmen bilgi kartındaki seç-
men numarası, seçmenin oy kullanmasına
engel bir özürünün bulunup bulunmadığı."
DtE'nin aile bireylerine nüfus cüzdam
bilgileri dışında aile reisine yönelteceği
sorular ise şöyle: "Son hafta içinde çakşıp
calışmadığu ailedefizikselya da zihinsel en-
gelli olup olmadığı. ikametgâhın mülkiyet
durumu, konutunun hangi sistemle ısıdldığu
konutun altyapı durumu."
Partflerin
•• ••
gozu
sayımda
• Pazar günü yapılacak
genel nüfus sayımında,
30 Kasım 1979
öncesinde doğan
yaklaşık 5 milyon ve göç
nedeniyle daha önce
seçmen olamayan 3
buçuk milyon yurttaşın
seçmen kütüğüne ilk kez
işlenmesi bekleniyor.
PEVRİM SEVİMAY
Türkiye genelinde 30
Kasım'da yapılacak nüfus
sayımmda seçmen kütükle-
rinin de belirlenecek olma-
sı siyasi partilerin "müşa-
hıt" (denetmeiı) enflasyo-
nuna neden oldu. lstan-
bul'da ANAP 50 bin, CHP
34bin,ÖDP25bin,DTP9
bin, HADEP 4 bin müşahit
görevlendirirken RP bu ra-
kamı 100 bine çıkardı.
Seçmen iradesinin tam
olarak sandığa yansıması
için "siyasi partilerve seçim
yasasının degistirUmesi"
kadar "seçmen kürükleri-
nin günceUestn-iunesi"ni de
önemseyen partiler. 30 Ka-
sım Genel NüfusSayonı'na
özel olarak hazırlandılar.
Her parti kendi müşahitle-
rini secerek, müşahitlerine
eğitim seminerleri verdi.
Sayılmadık ev kalmaması,
kütüklerin doğru yazılması,
mükerrer yazım yapılma-
ması için gözlemci statü-
süyle sayıma katılacak mü-
şahitler 30 Kasım'da Devlet
tstatistik Enstitüsü (DİE) ve
Yüksek Seçim Kurulu'na
(YSK) bağlı memurlarla
birlikte görev yapacaklar.
Bu arada müşahitlerin yan-
lannda YSK tarafindan ve-
rilen kimlikleri bulunma-
ması halinde sayıma katıla-
mayacaklan belirtilirken
sayım memurlanyla birlik-
te evlere giremeyecekleri
kaydedildi.
"Müşahit saytsının par-
tinin örgütlenme gücünü
yansıtacağı'" genellemesi
ise partiler arasında müşa-
hitliğin önem kazanmasına
neden oldu. Kimi partilerin
genel merkezlerinden il ve
ilçelere müşahitlikle ilgili
"seferberlik" genelgeleri
gönderildi. Seferberliğe ge-
rek duymadıklannı vurgu-
layan RP yetkilileri ise "Biz
sayıma özdotarak hazoian-
madık. Zaten hazırda bek-
lettiğimiz bir sandık teşki-
latunız var. Aynca bizim
mahalle teşkilatlanmız da
bulunuyor. Bu nedenle di-
ğer partilere göre daha
avantajhyız. Her memura
bir RP'li verecegiz'' diye
konuştular.
Yüksekova cetesi davasında tartısma
'ttirafçı 500 asker öldürdü'
Yurt Haberleri Servisi - Kamuoyunda
"Yüksekova Çetesi" olarak bilinen 3'ü
özel tim, 5'i geçici köy korucusu ve biri
de PKK itırafçısı toplam 9 sanığın "fidye
karşıhğmda adam kaçırmak" suçundan
yargılandığı davada "miHs ve asker
ötdünne" tartışmalan yaşandı. Sanık
avukatlanndan Fuat Turgut, çetenin
kaçırdığı Necip Baskm'ı "PKK miha
olmakla'", çete üyelerinden Kahraman
Bügiç i de "500 askeri öldürmekle''
suçladı.Diyarbakır 1 No'lu Devlet
Güvenlik Mahkemesi'nde önceki gün
yapılan duruşmada toplam 535 yıl hapis
istemiyle yargılanan tutuklu sanıklardan
özel tim polisleri Fatih Ozhan. Yusuf
Azmi, Abdülkadir Bayram ile köy
koruculan Abdülkerim Özcük, Osman
Ozpazar, Necmettin Hazeyi, Mehmet
Emin Ergen ve Osman Ergen hazır
buiundu. PKK itirafçısı Kahraman Bilgiç
sağlık nedenlerinden dolayı duruşmaya
katılmadı. Kimlik tespitlerinin
yapılmasımn ardından söz
alan özel tim polislerüıin avukatı Fuat
Turgut, şunlan söyledi: "Müvekkillerim
özel tim polisleri tarafindan gözalüna
ahnan Necip Baskın bir PKK milisidir.
Baskın'ın Yüksekova'da bağlı bulunduğu
aşiret de PKK yanlısıdır. PKK itirafçısı
Kahraman Bilgiç'in de örgütün başı
Ermeni uşağı Apo ile de Dişkisi vardu-.
Bilgiç, Hakkâri böigesinde 500'e yakm
askerin şehit edilmesi olayma neden
olmuştur." Daha sonra söz alan müdahil
avukatlardan Yaşar Altürk şunlan
söyledi:"Sanık avukatı güvenlik
birimlerinden bu devlet yanhsı mı yoksa
değil mi diye görüş ahnmasuıı istiyor.
Böyle bir şey kesinlikk olamaz. Güvenlik
birimlerinin bu devlet yanhsı, bu devlet
karşıh diye görüş bildirmesi hukuka
aykın olduğu gibi ülke bütünlüğü
açısından da oldukça tehüketidir. PKK
tnilisi olmakla suçladığı müvekkillerim
askerlik yapıyor, vergi veriyor."
Yasar Öz'ün firarı davası
Hâkimin çekilme talebine ret
tstanbul Haber Servisi - Susurluk
skandalı sanığı ve uyuşturucu
kaçakçısı Yaşar Öz'ü gözaltmda iken
serbest bırakmaktan yargılanan 4 polis
şefiyle ilgili davada hâkimin çekilme
istemi reddedildi. Susurluk skandalı
sanığı ve uyuşturucu kaçakçısı Yaşar
Öz'ün evinde ele geçirilen silah ve
belgelerin savcılık yerine Ankara'ya
gönderilmesi ve Öz'ün serbest
bırakılması onusunda görevlerini
kötüye kullandıklan gerekçesiyle
yargılanan dönemin Istanbul
Emniyet Müdür Yardımcısı Mestan
Şener, Mali Şube Müdür Yardımcısı
Osman Yıldınm Özkaraca, Mali
Şube'de görevli Başkomiser M. Nahit
Yürüten ve Komiser Yardımcısı
Levent Sevinç ile ilgili Şişli 1. Asliye
Ceza Mahkemesi Hâkimi trfan
Hacıevüyagil mahkemeden
çekilmeyi talep etmişti. Evliyagil ile
ilgili karan verecek olan
Istanbul 5. Ağır Ceza Mahkemesi dün
"Usule ve yargrya uygun görühnediği''
gerekçesiyle istemi reddetti.
Daha önce de uyuşturucu kaçakçısı
Celal Ateş'in öldürülmesi davasına
bakan Istanbul 1. Ağır Ceza
Mahkemesi Başkanı Azmi Ulu, "Can
güvenliği ohnadığı'' gerekçesiyle
davadan çekilmişti.
Bu olaydan önce davada müdahil
olanlara antipati duyduğu gerekçesiyle
Gazi davası Hâkimi Hüseyin
tmamoğlu da aynı istemde
bulunmuştu. Gazeteci Metin
Göktepe'nin gözaltında öldürülmesi
davasına bakan Afyon Ağrr Ceza
Mahkemesi Hâkimi Kamil Şerif de
davayı izleyen kişilerin kendisini
telefonla aradıklannı,
politikacılann "bulaşmak istediklerini"
söyleyerek davada "tarafsız
olamayacağı*' gerekçesiyle davadan
çekilmişti.
BIRBAKIMA
SERVER TANİLLİ
Selanik Üstüne İki Kitap
Selanik, son haftalarda olumlu olumsuz gaze-
telere geçer oldu. Atatürk'le Venizelos'un
-uzgörü ve hünerie- kurdukları Türk- Yunan barı-
şının ufuksuz politikacılaryüzünden yediği darbe-
lere bakıp, yeni bir banş ikliminin temellerini atmak
üzere oraya giden Türk heyetinin karşılaştığı gü-
rüttü ve patırtıyı gazetelerden okuduğumuzda ne
kadar üzülmüştük. Oysa bu banşı yeniden ve mut-
laka hayata geçirmek gerek.
Ve hiç de gecikmeden!
Şu son günlerde, kentte düzenlenen ve bizim de
katıldığımız -uluslararası- pek önemli bir festival
dolayısıyla, Selanik dillerden düşmeyecek. Festi-
vallerin, şenliklerin, insanlan ve halkları birbirine
yaklaştıran olumlu rollerini bir kez de Selanik Fes-
tivali vesilesiyle görmüş olacağız.
•
Okuyuculara hatırlatmanın gereği yok: Bu kent,
bizim çağdaş kültür ve siyasetimizde, üstelik
olumlu roller oynamıştır.
Ülkemizde aydınlığın mimariarı olan "öğret-
menler Haftası"ndayız, söylemeliyiz: "Başöğret-
men" Atatürk, 1881 yılının bir gününde Selanik'te
doğdu. Dünyaya geldiği ev de, kentte bir müze
olarak ayaktadır, korunur.
Bu güzel anı bir yana, Ikinci Meşrutiyet yıllannı
lütfen belleğinizden geçirir misiniz? Tarihimizde
apayn bir yeri olan o dönemin açılışından kısa bir
süre sonra, 1909'da "31 Mart olayı" patlak verir
ve yeni doğmuş çocuğu kanla boğmak ister. Ayak-
lanmayı bastırmaya gelen ünlü "HareketOrdusu"
Istanbul'a doğru Selanik'ten yola çıkar, ve içinde
Mustafa Kemal de vardır.
Alınız şu güzel anıyı da: Çağdaş Türk Dili ve
Edebiyatı'nda pek önemli bir rol oynayıp "Milli
edebiyatakımı" çığınnı açan Genç KalemlerDer-
gisi, Omer Seyfettin ile Ali Canip Yöntem'in ön-
cülüğüyle, 1911-1912 yıllarında Selanik'te çıkarı-
lır.
Başka yığınla anı arasında, anlamlı bir sonun-
cusu da şu: İlk Osmanlı sosyalistleri nerede boy
atar bilir misiniz?
Selanik'te.
Ve Yahudiler arasında.
Ama nedenleri vardır bunun; hele hele sosya-
lizm gibi önemli bir akımın bir kentte palazlanma-
sı hiç de rastlantı olamaz.
Olan biten, aslında bir uyanışın parçasıdır.
Bu "Yahudiler kenti" ile Balkanlar'daki uyanışın
öyküsünü, 1992 yılında, Paris'te yayımlanan Aut-
rement adlı bir derginin bir sayısında, ünlü tarihçi
Gilles Veinstein'ın başkanlığında bir uzmanlar
topluluğu pek ustaca anlattı.
Olan biteni şöyle özetleyebiliriz: Bizanslılann ve
kısa süren Venediklilerin egemenliğinin arkasın-
dan, Selanik, Osmanlı'nın olur. Balkanlann bu koz-
mopolit limanı, dört yüzyıldan fazla bir süre için-
de, bir biiyük'Yahudi kenti olup çtkar ve Ispanyot-
cakonuşmaktadır; çünkü, Ispanya'dan sürülüpçı-
kartan YahudHerin bir kolu vaktiyle buraya gelmiş
ve güvenli bir ortamda açılıp serpilmiştir. YahudK
ler, öyte başka yerlerde olduğu gibi "azınlık" ha-
linde yaşamaz orada; bir "çoğunluk" durumuna
gelmiştir ve bütün kentte ses perdesini ayarlayan
onlann yarattığı kültürdür.
Yukarıda sözünü ettiğimiz derginin sayısı, bir ki-
tap halinde önümüzdekı günlerde lletişim Yayın-
lan'nda çıkacak ve bu ilginç gelişmenin öyküsü-
nü Türkiyeli okuyucular kendi dillerinde okuya-
caklar.
iletişim Yayınlan'nı kutlamak isterim.
Selanik'le ilgili bilgilerimizi daha da derinleştir-
memize olanak sağlayacak bir başka kaynak da-
ha var ve şu son haftalarda ünlü Brill Yayınevi'nce
yayımlandı: Selanik, 1830-1912. Reformlar Ça-
ğı'nda Bir Osmanlı Kenti adını taşıyan 465 sayfa-
lık bu çalışma, genç uzmanlar kuşağından Mero-
pi Anastassiadou'nun.
Doğrudan doğruya yerel arşivlere inerek kota-
nlmış bu araştınma, 19. yüzyıldaki Osmanlı mo-
dernleşmesinin vitrin-kentlerinden biri olan Sela-
nik'teki değişimi, iktisadi ve sosyal gelişmelere de
eğilerek, bütün göz alıcı yönleriyle sergiliyor. Araş-
tırmacının kullandığı ilginç yöntem, biryüzyıl içe-
risinde birbirinden farklı iki aşamayı ustaca orta-
ya koyuyor.
Gerçekten ilginç bir çalışma karşısındayız. Ya-
zan kutlarken eseri, en yakm tarihlerde Türkçede
de okuyuculann karşısına çıkarma yayınevlerimi-
zin görevleri arasında olmalı. Çünkü, onda anlatı-
lan tarih, bizim de tarihimizin bir parçası.
Ve Meropi Anastassiadou'nun yeni yöntemin-
den, dileyelim, imparatorluğun başka büyük kent-
leri de nasibini alsın.
Bir Istanbul, bir Izmir, birTrabzon ve ötekiler...
KIRAÇ BELEDİYESl
Sayım günü usubüz
çalışma izni verildi
Istanbui Haber Servi-
si - Belediyeler, pazar gü-
nü yapılacak sayımda
nüfusunu fazla göster-
mek için ilginç yöntem-
lere başvoırurken bazıla-
nnın da "hfle"ye başvur-
duklan iddia edildi.
ANAP'lı Büyükçekme-
ce ve Kıraç belediyeleri
sınınnda bulunan bazı
özel sektör kuruluşlan-
na genelgeye aykın ola-
rak "çahşma izni" veril-
diği öğrenildi.
ilgili yönetmelik ge-
reğince kamu hizmeti
yapan kurumlann acili-
yeti gerektiren işlerinin
aksamaması için yeteri
kadar memur ve işçi per-
sonel bulundurabilmek
için sayım gününden en
az 15 gün önce izin almış
olması gerekirken Istan-
bul Büyükçekmece ilçe-
sı sınırlan içerisinde ve
özellikle Kıraç Beldesin-
de genelgeye uygun üre-
tim yapmayan özel sek-
töre ait bazı sanayi kuru-
luşlannın izin talebinde
bulunduklan belirtildi.
CHP Kıraç Belde Baş-
kanı Necati Temur,
ANAP'lı belediyeye ya-
kın olan ve belediyeyle
özel ilişkileri bulunan
Altın Marka, Ideal Am-
balaj. Baydemirler 1-2,
Samet Kalıp. Arkay Kı-
raç, Günkar, Teknik Em-
pirme, Korozo ve Em-
boy Boya Fabrikalanna
Büyükçekmece Kayma-
kamı Akın Yümaz tara-
findan 30 kasım pazar
günü çalışma izni veril-
diğini bildirdi.
Temur verilen izinle-
rin iptali için Kayma-
kamlığa dilekçe yazdık-
larını ancak sonuç ala-
madıklannı söyledi.