Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
12 KASIM 1997 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
SIRKETLERDEN
• PIRELLI yoldan
çıkıyor. Dünyanın ünlü
lasti'k üreticisi' PIRELLI,
yeni üninü
SCORPION'u, dün
SWISS OTEL'de
düzenledıği basın
toplantısıyla tanıttı.4x4
off-road araçlar ıçin
üretilen lastikler, dört ayn
model olarak piyasaya
sürüldiı.
•GILETTE, Fransa 98'e
dcstek veriyor... Gilette,
16'ncısı 10 Haziran-12
Temmuz 1998 tarihleri
arasında Fransa'da
yapılacak olan dünya
kupası futbol
maçlarının bu yıl da
resmi sponsoru.
1970'ten bugüne kadar
kupanın sponsorluğunu
yapan GILETTE,
sporun diğer alanlarına
da verdiği dcstekle
anılı>or.
• MAESTRO.
A\ rupa'da Dünya Genel
Merkezı kuruyor...
Avrupa'nın en büyük
ödeme sıstemlen
kuruluşu Europay
International ve iş ortağı
Master Card
International. Avrupa'da
tüm dünyaya hizmet
verecek bır merkez
kuruyor. Merkezin
Belçika'da açılması
planlanıyor.
• SULTANAHMET
Köftecisi Kadıköy'de...
1920 vılından beri
hizmet \eren
Sultanahmet Tarihi
Halk Köftecisi, Kadıköy
şubesi ile Anadolu ve
Osmanlı yemeklerini de
mönüsüne katıyor.
Sultaaahmet Tarihi
Halk VemekJeri adı
altında açılan lokanta,
10 çeşit yemeği her gün
hazır bulunduruyor.
• ALTIN OPTİKAL
LTD. ŞTİ. Almanya'nın
tanınmış gözlük camı
üreticisi Rupp &
Hufbrach'ın Türkiye
temsilcilığini alarak
hatasız gözlük camı
üretımı sağlayan
u
ower
Tracing" teknolojisini
Türk gözlük
kullanıcılanna sundu.
• DAVID PEOPLE ve
APRİDO sezonu açıyor...
David People, 1997-1998
sonbahar-kış
koleksiyonunu gençlere
yönelik ha/ırladı. Kare
ve ekose desenli olarak
hazırlanan koleksiyona
ek olarak erkek ve
bayan iç çamaşırlarını
satışa sundu. Aprido ise
sezona 8 yeni grup
kumaş ve
aksesuvarlarla
hazırlandı.
• EMİRATES'te Fransız
esıntisi.. Emirates
Havayollan, 4 bin kişilik
personelinin
ünıformalannı yeniledi.
Ünlü Fransız modacı
Paco Rabanne tarafından
hazırlanan kıyafetler.
uçuş mürettebatı, kabin
görevlileri. yer hızmetlen
personeli ve teknik
elemanlar tarafından
giyılecek.
• TORBASIZ elektrik
süpürgesi Türkiye'dc.
D\son elektrik
süpürgesi, diğer
süpürgelerden farklı
olarak gözenek
tıkanması problemi
yaşatmıyor. "Dual
cyelone" teknolojisiyle
emiş giicii azalmayan
süpürge tozu
haznesinde hapsediyor.
Akaryakıt, şeker ve tüpgaz fiyatlanna yapılan artışlar yaklaşan zam dalgasmm bir işareti
Zaııı yağmuru sürecekEkonomi Servisi - Kurulduğun-
dan bu yana art arda yaptığı zam-
larla dar gelirliye nefes aldırmayan
55. hükümetin zam yağmuru önü-
müzdeki dört ay içinde de devam
edecek. Ekonomiden sorumlu Dev-
let Bakanı Güneş Taner'in, "Özel
sektör dört ay boyunca zam yap-
rnasın. Ben de KİT ürünJerine zam
yapmam" açıklamasıylabaşlayan.
"önünıüzdeki dört ayın nasıl geçe-
ceğT tartışması sürerken. akarya-
kıt, elektrik. su ve doğalgazdan
sonra şekerde de otomatik fıyat
ayarlamasına geçilmesi, gelecek
zamlann bir göstergesi olarak de-
ğerlendıriliyor.
Akaryakıta son olarak gelen yüz-
de 5'lik zam, şekere gelecek ay
yansıtılmak üzere açıklanan yüz-
de 5 ila 6 oranı arasındaki fiyat ar-
tışı ıle tüpgaza gelen yüzde 5'lık
zam ve Dev let Bakanı EyüpAşık'ın
Tekel ürünlenne "iki ay sonra el-
bette zam yapmak durumunda-
yız" açıklaması da yaklaşan zam
dalgasının bır ışaretı.
Devlet Bakanı Taner'in, özel
sektöre yönelik zam yapmayın
önerisine karşın, özel sektör girdi
maliyetlerinin artacağını gözönün-
de tutarak zam yapmanın kaçmıl-
maz olduğunu belirtıyor. Zamla-
ra. akaryakıt, elektrik ve işçilik
malıvetinı gerekçe olarak gösteren
özel sektöre göre, Bakan Taner'in
dolar kurunu sabitleştirmesi ve
akaryakıta gelen zamlan durdur-
ması olanaklı değil.
Bunun sonucunda. önümüzde-
kı dört ayın, en az geçen dört ay
kadar kemer sıkmayı gerektırece-
ği \e dört kişilik ailenin 120 mil-
yon liraya dayanan yoksulluk sı-
nınnın daha da yükseleceği orta-
ya çıkıyor.
Fetrolcüler: Zam
TÜPRAŞ'abağlı
Istenırse akaryakıt fiyatlannın
sabıt tutulabıleceöını belirten Pet-
A ç ı k l a m a l a r ı o l a y o l d u
Ekonomi Servisi - Ekonomiden Sonımlu Devlet
Bakanı Güneş Taner, her açıklaması ıle "olay" ol-
maya devam edıyor. Hükümetin kurulduğu 17 Tem-
muz'dan ben açıklamalanyla pıyasalan altüst eden
Taner'in son bombası. U
4 ay zam yapmama" öneri-
si oldu. Yabancı basının "Türldye'nin ekonomi ça-
rT dediğı, medyaya her demeç ıçin koyduğutarife-
yi 10 bin dolara çıkaran Taner içın ekonomi çevre-
leri, "susmakiçmkaçparaistiyOT"yonırnunuyapıyor.
Taner'in "söyledikleri'' ve "sonuçlar'"ı şöyle:
- Ne dedi? (17 Temmuz): 500 milyon dolar yaban-
cı sennaye geliyor.
- Ne oldu?: Hazıne bünyesınde yürütülen bir ka-
rarname değişiklığinden kaynaklandığı ortaya çık-
tı. Buna göre herhangi bir ılde 50 milyon dolardan
az olmamak üzere entegre yatınm yapacak firma-
lara eskisi gıbı teşvık belgesi verilmesi öngörülüyor.
- Ne dedi? (21 Temmuz-24 Temmuz): Reuters'e
yaptığı açıklamada. yıl sonu enflasyon tahminini yüz-
de 100 olarak\aptL Üç gün sonra "Enflas>onu yüz-
de 80-85 bandında tutma>ı hedeffiyoruz" dedi.
- Ne oldu'1
: Istanbul Sanayi Odası (İSO) Meclis
toplantısmda "Beni yanhş anladılar" diyen Ta-
ner'in çelişkilı demeçleri bono faizleri ve borsada
büyük inış ve çıkışlara neden oldu. Bono faizleri, yüz-
de 118-119 se\iyesıne çıktı. Böylece bankacılık sek-
törünün 1 milyar dolar zarara uğradığı ileri sürüldü.
- Ne dedi? (23 Eyiül): "Yeni Hra projesTni yeni-
den gündeme getirdi.
- Ne oldu?: Başbakan Yılmaz, "yeni lira"ya ge-
çişın söz konusu olmadığını. lıradan sıfir atılması-
nın düşünüldüğünü söyledi. Yılmaz, "yeni Bra"nın
Taner'in düşüncesi olduğunu belırtti.
- Ne dedi? (30 Fylül): Dünya Ekonomik Foru-
mu'nda yeni hedefi yüzde 15 olarak açıkladı.
-Ne oldu?: Hazine yüzde 24'lük enflasyon hede-
fını gerçekçi bulmazken Taner'in yüzde 15'lik ye-
ni hedefi toplantı-daki 200'ü aşkın yerli ve yaban-
cı yönetıcinın birbirine şaşkınhkla bakmasına yol açtı.
- Ne dedi? (8 Kasını): "Özel sektör 4 ay zam yap-
masın. biz de KİT ürünlerineakaryakıtdahil4 ay zam
yapmayacagız" dedi.
- Ne oldu?: Sana-
yıcilerıkıyeaynl-
dı. Sanayi Ba-
kanı Yalım
Erez bunun
faydası
olmadığını,
erteleme-
nin daha
yüksek
zamlan
getire-
ceğıni be-
lirtti.
rolcüler Derneği Başkanvekili ve
Turcas Petrolcülük Yönetim Ku-
rulu Üyesi Kaya Baban. TÜP-
RAŞ'ın pahalıya alıp ucuza satma-
sı gerektiğini ifade etti. Zarann yi-
ne devlet tarafından karşılanaca-
ğını vurgulayan Baban, dağıtım
şirketlerinin normal koşullarda uy-
gulanan kâr marjıyla çalışacağını
açıkladı. Baban. "Biz zam yap-
mazsak da enflasvon vükselecek.
Belki biraz yavaşlardı ama bu ye-
terö değil. Aynca. biz dağıtım şir-
ketleri olarak TİPRAŞ'tan aldığı-
mız yakıta belli bir kâr marjı ek-
leyerek çahşınz. Bütün iş TÜP-
RAŞ'a bağh" dıye konuştu.
Baban. "Bizim kânmız, dört
ayda enflasyon artışı kadar ger-
çekleşir. Biz zaten zam yapmayız.
Yine aynı şekilde fıyat belirieyece-
ğiz" dedi.
Kısa vadede zam olmadığını
vurgulayan Süt, Et Gıda Sanayici-
leri ve Ûreticileri Birliği Başkanı
Ahmet Arsan, ancak uzun vadede
kâr etmeden varlıklannı sürdüre-
meyeceklerinı ifade ederek, "Biz,
akaryakıta gelen yüzde 5'lik zam-
dan sonra >iizde 5 fiyat artışı ya-
pamayız. Ancak, iki ay bekleriz,
maliyeti tekrar hesaplar ona göre
fivaümıza vansıünz. Akarvakrt ka-
Hükümet, sosyal güvenlik reformunu koz olarak kullanacak
4
Stand-by'a emekli diyetiANKARA (CumhuriyetBiirosu)-Orta va-
deli istikrar paketiyle çalışanlann ücretleri-
ni düşük tutmayı hedefleyen hükümet, Ulus-
lararası Para Fonu'yla (IMF) bugün ABD'de
gerçekleştirilecek görüşmelerde, sosyal gü-
venlik reformunu da stand-by anlaşması için
pazarlık olarak kullanmayı planlıyor.
Emeklilik yaşımn, TBMM'deki tasanda ol-
duğu gibi 50-55'e yükseltilmesi konusunda
önceki günkü Bakanlar Kurulu'nda ilke ka-
ran alınırken Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı, ESK dışında ek bir paket hazırla-
dı. Bu pakette, ESK'in alt komisyonun ha-
zırladığı seçenekli rapor doğrultusunda. dev-
letin sisteme yüzde 10'luk prim katkısıyla
girmesiyle SSK'nin toplam priminin yüzde
30'a çıkanlması; emeklilik için 5 bin işgünü
prim ödeme koşulunun kadınlarda 7 bin 200'e.
erkeklerde 9 bine çıkanlması; kademeli ge-
çiş süresinin ise kısaltılması öngörüldü.
TBMM'deki tasanda sigortalılık süresi 15
yıldan fazla olanlann yeni düzenlemeden et-
kilenmemesi öngörülürken, 5 yıllık kısaltmay-
la bu süre 20 yıla çıkanlmış olacak.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Na-
mi Çağan, geçiş süresinin kısaltilmasına iti-
razı olmadığını belırtirken bakanlann bazı-
lannın TBMM 'dekı tasan dışında yeni bir ta-
san hazırlanmasını istedikleri, ancak bunun
kabul görmediğini bildirdi. Çağan, sosyal
güvenlik reformunun, ESK'de gündeme ge-
lip gelmeyeceğine ilişkin olarak da "Topla-
nırsagelir" dedi. ESK'de oluşturulan alt ko-
misyonun hükümet kanadının hazırladığı se-
çenekli raporda, işsizlik sigortası için çalı-
şan, işveren ve devletten yüzde 2'lik kesın-
ti öngörülmesıne karşın; zorunlu tasarruf fo-
nunun işsizlik sigortasına dönüştürülmesinın
gündeme geldiği öğrenildi. Hazine'nin zo-
runlu tasarruf kesintilerinin tasfiyesinde sı-
kıntı yaşadığı, bu konuda hükümette sorun
yaşanmaması için zorunlu tasarruf kesinti-
lerinin yüzde 2'lik çalışan. yüzde 3'lük iş-
\eren ve yüzde 2'lik devlet paylanylabirlik-
te işsizlik sigortasına dönüştürülmesinin be-
nimsendiği belirtildi.
Türk-îş'e bağh Harb-tş Sendikası Mer-
kez Yönetim Kurulu adına yopıian açıklama-
da, zorunlu tasarruf fonunun işsizlik sigor-
tasına dönüştürülmesi, "milyonlarca ücret-
linin kazanımlanna yönelen yeni bir saldın
ve çalışanlann geürlerine devlet zomyla el
koyma girişimi" olarak nitelendirildi.
DlSK Genel Başkanı Rıdvan Budak,sen-
dikal haklar, iş güvencisi, mecburi sigorta ve
özerk bir SSK. yönetimi ilkelerini istedikle-
rini belirterek "Reformun bizim önerileri-
miz doğrultusunda olduğunu göremiyoruz"
dedi. Kamu Emekçıleri Sendıkalan K.onfe-
derasyonu Başkanı Siyami Erdem ise "Dev-
let TL SİAD'ın önerdiği sistemin 'ikinci aya-
ğına' bu fonda biriken tutarlan kaynak yap-
mak isterken şimdi de siyasi iktidar birikim-
lerimizi "işsizlıksıgortası'naaktarmakiste-
mektedir"
1
dedi.
Hak-îş Konfederasyonu Başkanı Salim
Uslu da bakanlığın işsizlik sigortasını gün-
deme almasını, "iyi niyetli bir gbTşim" olarak
görmek istediklenni belirtti.
dar, işçilik, hammadde \e elektrik
ileambalaj malzt'mekTİartükçabiz
de zam yapmahyTz" dedi.
Tanma dayalı sanayi ürünü sat-
tıklannı ve bu yıl ürün sıkıntısı çe-
kildiğıni belirten Reis Gıda Yöne-
tim [Curulu Üyesı Mehmet Reis. bu
nedenle çok sayıda ürünün ıthal
edıldiğını belirterek "Sayın Gü-
neş Taner, 'dört ay içinde dolar ku-
ru 200 bini geçmez' desin. Bu
mümkiin mü?" dedi.
Daç Işverenleri: Bizden
ucuzluk beklemesinler
Ilaç Işverenleri Sendikası Ge-
nel Sekreter Yardımcısı Nuray
Kaplan sektörün. enflasyon ve do-
lar kuru ile malzemelere gelen fi-
yat artışlanndan etkilendiğıni ifa-
de ederek. •'Girdilerin arbşına pa-
rak'l olarakzam >apmaması, sana-
ykiyi güç durumda bırakır. Bu dü-
şünülemez" dedi.
TESK: Sermavemizden
geçinemeyiz
Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar
Konfederasyonu (TESK) Genel
Sekreten Hasan Ozcan "Bizim,
Koçlar, Sabancılar gibi kendi ser-
mayemizden yeme lüksümüz yok.
Gelen her zammı \ ansıtmasak, hiç
kazanamayız. Akaryakıta gelen
zammı taksicl minibüsçü elbette
yansıtacak" dedi.
Konut: Bu iş olmaz
Türkiye Kent Kooperatıflen
Merkez Birliği Genel başkanı Oğuz
Soydan ış dünyasının böyle bir fe-
dekârlığı yapacağına inanmadığı-
nı dile getirerek, Koç Grubu'nun
elindeki ürünlen eritmek için tar-
tışmayı başlattığını, beyaz eşya ve
otomotiv sektörünün parlak gün-
ler yaşamadığı için, bunun gün-
deme geldiğıni öne sürdü. Soy-
dan, konut sektöründe fıyatlann
artmamasının söz konusu ol-
madığını kaydetti.
Tüpgaz, meyve,
sebze ve demir
çeliğe zam
Ekonomi Servisi - Akaryakıta
yapılan zammın ardından, tüp-
gaza da yüzde 5 zam yapıldı.
2 kilogramlık piknik tüpünün
fıyatı Istanbul'da 244 bin liraya,
Ankara'da 242 bin liraya yüksel-
di.
12 kilogramlık mutfak tüpü Is-
tanbul'da 1 milyon 320 bin lira-
dan. Ankara'da 1 milyon 293 bin
liradan satılmaya başlandı. 45 ki-
logramlık sanayi tüpünün ise Is-
tanbul ve Ankara'da fıyatı 5 mil-
yon lira olarak belirlendi.
Türkiye nin turfanda sebze üre-
tıminin yüzde 60'tan fazlasının
gerçekleştınldiğı Antalya yöre-
sinde, sera sebzelerinin fiyatlan
tırmanışa geçti.
Yaz sebzelerinin hasadmın sona
ermesi, sera ürünlennın fiyatlan-
nın yükselmesinde etkili oldu.
Iskenderun Demir Çelik Fabri-
kalan AŞ, ürünlerine dünden iti-
baren yüzde 2.52 ile 2.56 arasın-
da değişen oranlarda zam yaptı.
T A R A F L A R D A N S O S Y A L D İ Y A L O Ğ A Ç A Ğ R I
• Ekonomik ve Sosyal Konsey'de yer alan
işveren ve işçi kesimi Türkiye'nin sorunlanmn
çözümü için sosyal diyalog önerdi.
Rahmi Koç
(Koç Holding Yönetim
Kurulu Başkanı)
Türkiye, her türlü ekonomik
faaliyetleri, benzer rekabet orta-
mındaki ülkelerin, devletlerin ve
fırmalann usulleriyle yapmak du-
rumundadır. Aksi takdirde, yeni
asırda başanlı olmamız mümkün
değildir. Başan. tüm kesimlerin
rekabetçi bir felsefe ile aynı isti-
kamette düşünmelen ve hareket
etmeleridir. Hepimiz, özelleştirme bir an önce tamamlan-
malı. adaletli bir vergi tabana yayılmalı, batmış veya bat-
mak üzere olan sosyal kurumlanmızın reorganizasyonu
gerçekleştinlmelidır, diyoruz.
Her yıl 1 milyona yakın genç istihdam alanına girmekte-
dir. Resmi rakamlara göre işsizlik oranımız, sivil ışgücünün
yüzde 6.3 olarak göstenlmesine rağmen, fiiliyatta atı! işgü-
cü ile bırlıkte 5 milyon insanımızın işsiz olduğu söylenilmek-
tedir. İşsizlik, ülkemizın bir numaralı sorunudur ve 2000'li
yıllarda da bir numarah sorun olmaya devam edecektir.
• Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası'nın
(MESS) dergisinde Koç, en önemli sorunun
işsizlik olduğuna dikkat çekti.
Bayram Meral
(Türk-lş Genel Başkanı)
Sosyal diyaloğun sağlıklı bır bi-
çimde gelişmesi ve asıl amaç olan
sosyal banşm ülkemızde hâkim
kılınabılmesı içın saygı duyulma-
sı gerektiğine inandığımız temel
talepler şöyle sıralanabilir:
Çalışma mevzuatımız onaylan-
mış ILO Sözleşmeleri ile uyum-
lu hale getirilmelidir.
Vergi adaleti sağlanmalıdır.
Kaçak işçilikle ve işsizlikle mücadele edilmelidir.
Enflasyonla mücadele edilmeli, işçi ücretlerinin, memur ve
sözleşmeli personelin maaşlannın ve emekli aylıklannm sa-
tın alma gücünün, enflasyon nedenıyle düşmesi engellenme-
lidir. SSK'nin sorunlan, sosyal devlet anlayışı çerçevesınde.
sigortalılar ve emekli-dul-yetimler açısından hak kaybına yol
açmadan işçi-işveren-hükümet diyaloğuyla çözülmelidir.
Zorunlu tasarruf uygulamasına son verilmelı, fonda bı-
riken paralar hak sahiplerine ödenmeli, işverenin yüzde
3'lük katkı payıyla ücretlere eklenmelidir.
• Türk-lş Başkanı Bayram Meral sosyal
diyalog için çalışma mevzuatının ILO
sözleşmelerine uygun hale getirilmesini istedi.
Muharrem Kayhan
(TÜSİAD Genel Başkanı)
TÜSİAD, Türkiye'nin. bugün
her zamankinden çok toplumsal
uzlaşma. hem de katıhma ihtiyacı
olduğunu düşünmekte, "Ekono-
mik \e Sosyal KonseyterT>
in böyle
bir zemin oluşturabileceğıni sa-
vTjnmaktadır.
Ekonomik ve Sosyal Konsey'in.
kolaylıkla iptal edilebilecek veya
her yeni iktidarla kolaylıkla deği-
şikliğe uğrayabilecek bir genelgeyle kurulmaması ve mut-
laka bir yasal statüye sahip olması gerekmekte ve toplumun
tüm kesimlerine. kendilerini temsil eden si\ il toplum örgüt-
len aracılığıyla. karar alma sürecine aktif olarak katılmala-
n ve tüm gelişmelerde pay sahıbı olma imkanı verilmelidir.
Ülkemız, özelleştirmeden kamu idaresine, vergi ve sos-
yal güvenlik sıstemınden. seçim ve siyasi partı kanunlanna
kadar ihtıyaç duyduğu reformlara ve bu reformlann başan-
sı için toplumsal desteğe, ancak bu şekilde sahip olacaktır.
BENCE
IZZETTIN ONDER
Türkiye Ruhunu SatmışÖzelleştirme cinayetleri artık taammüden olma-
ya başladı. Yani, artık özelleştirmenin tüm sonuç-
lan bilinerek ve bu sonuçlann ortaya çıkması özel-
likle istenerek politikalaryürütülüyor. Termik sant-
ralların ucuza devri veya kiralanması yanında bir
de kömür havzasının hediye edilmesi özelleştirme-
nin çok doğal başlangıç sonuçlandır.
Bir ülkenin enerji hatlannı ele geçirenlerin, tekel
konumunda, yann halka nasıl bir zulüm uygula-
yacaklannı, hükümetlere nasıl kafatutacaklannı ise
düşünmek dahi istemiyorum.
Türkiye gibi az sayıda holdingin ekonomiye hâ-
kim olduğu ülkelerde küçük devlet halkın çıkarla-
rı doğrultusunda güçlü olamaz. Böyle bir oluşum-
da devlet ancak güçlü sermayenin emrine girer,
tüm harcama ve vergi yapılannı böylece oluştu-
rur. Bu yapılanma devleti sennaye dışı kesimiere
karşı baskıcı bir konuma sokar.
• • •
Demokrasilerde militarist baskı ve müdahale-
lere yer yoktur. Çünkü tanımlamanın doğal gere-
ği olarak, militanst müdahaJeterde toplumsal ve sos-
yo-ekonomik işleyişler belirlı kesimler doğrultusun-
da güç ile ve iradi olarak değiştirilmiş ya da sap-
tırılmıştır. Bu tablonun canlı örneği 1980 müdaha-
lesidir.
24 Ocak Kararlan'nın uygulanabilmesi ancak
böyle bir müdahale ile olası olabilirdi. Devrin viz-
yon sahibi sihirbazının ailece rolü ise bir derece-
de de olsa, bu katılığı yumuşatıcı görüntü sağla-
mak olmuştur.
Devlet yapısı bozularak bürokrasi dağıtılırken
bunun halka kırtasiyeciliğin kaldınlması olarak su-
nulması; bütçe parçalanıp bazı kesimiere parasal
kaynak oluşturulurken bunun halka bütçe forma-
litesinin hafıfletilmesi olarak sunulması gibi sihir-
bazlıklar esnasında, bu kadro Türkiye'nin ruhunu
şeytana sattı.
Halkın ruhunun şeytana satılması, militarist mü-
dahaleye denk bir biçimde, siyasal kadroların ser-
maye lehine, fakat sermaye dışı kesimler aleyhi-
ne narkoz içerikli baskı oluşturması anlamını ifa-
de eder. Bır ülkenin ruhunu şeytana satması, ar-
tık tüm dizginlerin elden gitmesi ve bu gidişin so-
nunun da cehennem olması demektir.
Şeytan, 1980'lerde milletin ruhunu teslim alır-
ken toplumun bir kesimi kıs kıs gülerken, öbür ke-
simi ise mezbahaya giden koyun misali vurdum-
duymazlık içinde idi. Tüm ülke olarak şeytanın be-
cerilerini biz kavrayamadan, çıkarlan Türkiye ile ça-
tışmalı olan yabancı ülkeler bu şeytanı sevdi. Bu
şeytan tüyü olgusu dahi bizi bu derin gafletten uyan-
dıramadı.
Özel kesimdeki ve yurtdışındaki yüce mevkile-
rini terk edip vatan hizmetine koşanlann hangi si-
rene üfleyerek halkı uyutup, sürüler halinde bıça-
ğın altına sokacağını anlayamadık. Yasa yolu ile
gerçek dışı beyanda bulunduk. Dedik ki, ancak ve-
rimsiz ve zarar eden işletmeler satılacak; özelleş-
tirme geliri bütçeye gelir yazılıp, borç veya faiz
ödemesinde kullanılmayacak vs.. vs.. Bu yasanın
altına imzalar attık! Bunu oluşturan kadrolar, eğer
bu yazıyı ifadelerinde samimi ve bu beyanlanna
sadık ise, bugün o muhterem zevat acaba nere-
de? Bu yasayı çıkaran Meclis, onu uygulamaya ça-
lışan kabine bugünkünden farklı mı, onun için mi
bugün böylesineters karariar alınıyor, yargı karar-
ları uygulanmıyor?
Ruhumuzu bir kere şeytana sattıktan sonra sar-
hoş olduk ve zemin altımızdan kaymaya başladı.
Sarhoş şoförün araba sürmesi misali, artık araba
ivmesini kazanmış ve kendi kendine gitmeye baş-
lamıştı. Bu gidişe karşı çıkmak gerilik, cahillik ve
çağdışılık idi.
Geçmişte kim ne hata yapmış ise; kim akade-
mik hayatında beynini hangi beyhude safsatalar-
la doldurmuş ise; kim siyasal hayatında ne denli
sıkıntılarçekmiş ise; kim entelektüel boyutta han-
gi saçmalıklan toplum önünde savunmuş ise, bu
yeni sirenin sihirli sesinı duya herkes, bu gizemli
sesin buyruğuna uyarak eski günahlanndan an-
nıp yeni bir sayfa açmaya başladı. Bu yeni yöne-
lişte, gelişmiş kişiliğe sahip olanlar dönüşü açık-
ça savundu ve bunu cesaretle gerçekleştirdi, ge-
lişmemiş kişiliğe sahip olanlar ise şahsiyet parça-
lanması yaşadı. Böylece sistemin entelflektüel)
dokusu da kimilerinin inanılmaz özverileri ile oluş-
turuldu.
Özelleştirme budur, yapılan da doğrudur. Çün-
kü biz ruhumuzu şeytana sattık ve bütün bunlar
sirenin gizemli sesinin bizi sürüklediği mecradır. Ar-
tık sirenin işi de bitti, çünkü onun güvenilir, akıllı
ve güçlü aydın, entel(lektüeO, yönetici vb. kadro-
lan oluştu.
•••
Bugün sizlere, Fatma Gök'ün bana telkin etti-
ği "ruhumuzu şeytana satmış olmamız" fikrinin
başka alanda meslektaşım Birgül Ayman Gü-
ler'in "YeniSağ ve Devletin Değişimi" başlıklı ça-
lışması ile birleştirilmesinin manzarasını sunmak
istedim.
Bu yazıyı yazarken, 10 Kasım saat 09.05'te si-
renler çaldı. Büyük Atatürk, sen rahat uyu. Artık
ruhumuzu şeytana satmış olduğumuzdan dolayı
ne gafleti, ne delaleti, hatta ne de hıyaneti anla-
yabiliyoruz.
Senin bağımsızhk anlayışını ileri sürerek emper-
yalizme karşı çıktığını ifade edenler de, oklannı
büyük bir sebatla taşıyanlar da, hep aynı yolda.
Fakat biz çok huzurluyuz, bizi merak etme, artık
ruhumuz yok!
Bülent Eczacibaşi (Eczacıbaşı Yönetim Kurulu Başkanı)
Türkiye'nin çağdaş gelişmelere ayak uy-
durmasını önleyen etkenlerin başında, bugü-
ne kadar uygulanan politikalan görüyoruz. Kı-
sa vadeli oy hesaplanna dayalı. kamu açıkla-
nnı arttıran ve bunlan borçlanma ile fınanse
etmeye dayanan politikalar sonucunda enflas-
yon yükseliyor ve toplum birbütün olarak yok-
sullaşıyor. Istikrarsızlık ortamındayeterli ya-
tınm yapılamıyor; işsizlik artıyorve gelir da-
ğılımı dengesi daha da bozuluyor.
Devlet, kaçınılmaz olarak yüksek faize
dayandırdığı borçlanma politikası ile. toplu-
mun parasal bırikimlerini yatınm dışı. verimsiz alanla-
ra > önlendiriyor. Zaten vergilendirilmekte olan kesim-
lerden alınan vergilerin oranı yükseltilerek devlet, mil-
li gelirin daha büyük bir bölümünü kontrol ediyor.
Devletle toplum arasında olduğu kadar. toplum ke-
simlerinın kendi aralanndaki uyumsuzluğun yolaçtığı so-
runlann da iyice yoğunlaştığı bugünkü ortamdan gün-
lük, teknik önlemlerle çıkmak olanağı görünmüyor. Ko-
şullar, Türkiye'nin köklü bir yapı değişikli-
ğini gerçekleştirmesini zorunlu kılıyor.
Devlet ile toplum arasındaki uyumsuzlu-
ğu giderecek uzlaşmalar ancak, eksiksiz bir
demokrasi ortamında sağlanabilir.
Türkiye'de demokrasinin eksiksiz hale
getirilebilmesi bakımmdan gerekli adımla-
nn başında anayasa ile partiler ve seçim ya-
salannda yapılacak değişiklikler geliyor.
Sonuçta bütün toplum kesimlerinin refa-
hını arttıracak dönüşümlerin j'ükünün ada-
letli paylaşımı temeline dayanan bir uzlaşma
konusunda, bütün hazırlıklann tamamlanmasına yöne-
lik ilk yaklaşımın ise, bugünkü hükümet tarafından ya-
pılması gerekmektedir. Bu yaklaşımın temel ilkeleri, bü-
tünsellik, netlik ve saydamlık olmalıdır.
Ekonomik ve toplumsal yaşamın çeşitli alanlanna
ilişkin bütünselliği olan bir program çerçevesinde, bir-
bıriyle celişmeyen. bılinçli politikalar benimsenmeli ve
uygulanmalıdır.
BORSA'yı En Yeni Teknolojiyle
Real-Time İzleyin...
LMKB hisse
senedi
piyasası
takibinde
data hattı
ve modeme
SONIstanbui
CLm^urrvef Cad Ottade S
E'n Hjn Kat Z 3 832XEImaOag
Tel 0212 24824 9i 231 B2'1-231 7960
0212' 2JJ8O~7
Ankara:
EkîgazSk No
06700 Ga2«
Te* ı23i2ı-!2' 13 13 '3 ral]
Faks 10312142^ 1463
Bir TV anteni ve bılgısayar kartı ile hısse senetlerinm
fıyat ve ışlem adetlerini anmda (real-time) izleyebılecek,
portfoy yönetimi ve teknik analiz yapabileceksıniz.
® Scans içinde alış ' satış teklifi, endüşük''en yüksek ve son ışlem
fıyatı ıle hısse bazında ışlem adedı ve sozleşme sayısı,
9- Seans sonunda ağırhklı ortalama fıyatlar,
1 Seans içı ve tanhsel grafık,
ş Portfoy yonetımı/on-lıne kâr-zarar hesabı,
« Teknik analiz (en yaygın 9 adet gosterge),
* DDE olanağı ıle E\cel e verı aktarma,
U Meta Stocka,'Meta Stockdan verı transten,
# Hısse senetlerının geçmışe donuk bılgıleri.
FOREKS Bilgi iletişim Hizmetleri A.Ş.