Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
,. 12 KASIM 1997 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Aslıtürk'ün
disiplin kuruluna
sevki
• İstanbul Haber Servisi -
AKAP Şişh İlçe
Başkanlığı'nın Şişli
Beledıye Başkanı Gülay
Aslıtürk'ün ihraç istemiyle
disiplin kuruluna sevk
edilmesi karannı ele alan tl
Divan Kurulu. istemi ll
Yönetim Kurulu 'na
götürmeyi kararlaştırdı.
ANAP tstanbul ll
Başkanvekıli Kemal Özcan,
Şişli İlçe Teşkılatı'nın
Aslıtürk hakkında aldığı
karann önceki akşam
toplanan ll Divan
' Kurulu'nda görüşüldüğünü
belirtti.
Denfz Harp OkıMu
yanşmalapı
• istanbul Haber Servisi -
Deniz Harp Okulu'nun
224. kuruluş yildönümü
kutlamalan çerçevesinde bu
yıl ıkincisi düzenlenen
"Uluslararası Deniz Harp
Okullan Spor Yanşmalan",
dün başladı. Deniz Harp
Okulu Spor TesislerTnde
yüzme, yelken ve
gemicilik, deniz pentatlonu
olmak üzere iiç dalda
düzenlenen yanşmalara
Isveç, Finlandıya. Belçika,
Polonya, halya, Hollanda,
Pakistan. Rusya ve
Mısır'dan gelen deniz harp
okulu öğrencıleri katilıyor.
Uyuşturucu
davası
• İstanbul Haber Servisi -
Teşekkül oluşturarak 80
kilogram eroını bir TIR
içinde Ingiltereye
göndermeye çalıştıklan
gerekçesiyle yargılanan ve
aralannda uluslararası
uyuşturucu kacakçısı Hahl
Havar'ın kardeşi Ökkeş
Havar'ın da bulunduğu 7
sanıktan 5'i. 8 yıl 9 ay ile
20 yıl 6 ay arasında değişen
ağır hapis cezalanna
çarptınldı.
Çiller
Balıkesir'de
)-DYP Genel
Başkanı Tansu Çiller.
mahalli idareler
reformunun Türkiye'ye
partisinin hediyesi
olacağmı söyledi. Çiller,
Balıkesir Belediyesi'nce
yaptınlacak şehirlerarası
otobüs termınalinin temel
atma törenindeki
konuşmasında. Balıkesir'i
büyük bir sanayi şehri
yapmak için çalıştıklannı
söyledi.
Hasan Celal
Güzel yapgıda
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Yeniden Doğuş
Partisi (YDP) Genel
Başkanı Hasan Celal Güzel
hakkında, "devletin askeri
kuvvetlerini ve hükümetin
manevi şahsiyetini alenen
tahkir ve tezyif ettiği"
gerekçesiyle açılan 4 ayn
"davanın duruşması dün
yapıldı. Güzel hakkında, 7
Mart 1997 ve 31 Temmuz
1997tarihlerinde
düzenlediği basın
toplantılan ile Kanal D ve
MiHi Gazete'nin haberleri
nedeniyle 4 yıldan 24 yıla
kadar hapis istemiyle açılan
davalann duruşmalan,
Ankara 2. Ağır Ceza
Mahkemesi'nde görüldü.
Astsubay cinnet
getirdi
• İstanbul Haber Servisi -
Kartal Çmar Camiı önünde
dün akşam saat 20.00
sıralannda Cafer Çıbız ve
Günnur Çıbız'la tartışan 66.
Zırhlı Tugay
KomutanlığYnda görevli
Astsubay Başçavuş Sinan
Karaman, tartışmanın
kavgaya dönüşmesı üzerine
beylik tabancasıyla kan-
kocayı vurdu. Evli çift olay
yerinde ölürken Karaman
da. silahıyla intıhar etti.
Demirel'den
nükleepe destek
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Cumhurbaşkanı
Süleyman Demirel, Türkiye
Mımar \e Mühendis
Odalan Birliği (JMMOB)
Başkanı Yavuz Önen ve
berabenndeki heyetı kabul
ettı. Demirel, Türkiye'nin
enerjı kaynaklannın
yetersiz olduğunu belirterek
"'Biz, hem nükleer
teknolojıde hem de nükleer
enerjıde çok geç kaldık"
dedı.
55 yaşında emekliliği eleştirerek uygulamayı 'el parasıyla hovardalık' olarak niteledi
Ydmaz'ın gözü emeklideANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Başbakan Mesut Ydmaz,
enflasyonun aşağıya çekilebil-
mesi için 3 yıllık süre gerektiği-
ni belirtirken, 1998'in devletten
başlayarak bütün kesimleri kap-
sayacak bir "kemer sıkma" dö-
nemi olacağını söyledi.
Emeklilik için 50-55 yaş sını-
nnın da yeterli olmadığını belir-
tirken, bazı ülkelerdekı 65 yaş
ortalamasını örnek gösteren Yıl-
maz, "Başkasının parasryla ho-
vardalık yapümasına izin vere-
meyiz. Vatandaş bundan hoşbm-
mayabilir anıa sonu aydınhkola-
cak" dedı.
Partisinin grup toplantısında
konuşan Yılmaz, ülkeyi refaha
ulaştırmak için sonınlann üzeri-
ne cesaretle gideceklerini, hal-
• Başbakan Yılmaz, enflasyonun aşağı çekilmesi için ilk aşama olacağını belirttiği
1998'in "en zor yıl" olacağını vurgularken, devletten başlayarak herkes için kemer
sıkma dönemi başlayacağını söyledi. Yılmaz, "65 yaşında emekli olunan ülkeden
borç aldığımız kredi ile vatandaşımızı 38 yaşında emekli edemeyiz" dedi.
ka, hoşlanna gitmese de dogru-
yu söyleyeceklerini söyledi. Yıl-
maz, on yıllann sorunlannın 3
ayda çözülemeyeceğini belirtti.
Mılletvekillerine "iktidar 51-
çüleri içinde ohın" diyen Yılmaz,
günlük politika yapmamalan,
gereksiz polemiklere girmeme-
leri uyansında bulundu.
Hükümetin bir dizi reformu
yaşama geçireceğini savlayan
Yılmaz, bunun ilk aşaması olan
8 yıllık eğitimin gerçekleştiril-
diğini, önümüzdeki günlerde de
158 bin yeni öğretmenin eğitim
ordusuna katılacağıru, ücretlerin
de tatmin edici düzeye ulaştınla-
cağını anlattı. Içışleri Bakanlı-
ğı'nın yerel yönetim reformu
taslağına son biçimini vermek
üzere olduğunu aktaran Yılmaz.
merkezi otoritenin yetkilerinin
dağıtılacağmı söyledi.
Mali reform
Hükümetin önündeki en zor-
lu işin "mali reform" olduğunu
kaydeden Yılmaz, bu çerçevede
Maliye Bakanlığı'nın vergi re-
formu yasa taslağını tamamla-
mak üzere olduğunu bildirdi.
Enflasyonun yüzde 90'ı aşhğı-
na dikkat çeken Yılmaz, "Üyesi
olmaya çahştığnnız AB'de bu o-
ran yüzde 2'dir. Yani bizdeki ay-
hk enflasyon oranı bile AB ülke-
lerinin 3-4 kaüdır. Böyle bir enf-
lasyonla AB'ye üye ohınmaz" de-
di."
Başbakan Yılmaz, enflasyon
hedeflerine ulaşmak için her ke-
simin fedakârlık yapmaya zo-
runlu olduğunu kaydederken,
"İşadamlaru gerekirse fedakâr-
lık edetim diyorlar,yaparlar,yap-
mazlar. ama enflasyon sorunu-
nun arOksadeceekonomik değil,
sosyal sorun olduğunun da anla-
şılması gereldr" diye konuştu.
Sosyal güvenlik reformuna da
değinen Yılmaz. kamuoyunda
"mezarda emekHlik" olarak bi-
linen 60 yaşında emekliliği sa-
vundu. Tek başlanna iktidar ol-
madıklan için 60 yaşı uygulaya-
mayacaklanna dikkat çeken Yıl-
maz, Bakanlar JCurulu'nda 50-
55 yaş için uzlaşma oluştuğunu
açıkladı. Bütçenın bu yıl sosyal
güvenlik kurumlan nedeniyle
980 trilyon lira açık verdiğini ak-
taran Yılmaz. "Biz bunu kapat-
mak için dışandan borç istiyo-
ruz. İstediğimiz ülkede emeklilik
yaşı 65, bizde 38-40 yaşında
emekli oluyor. Böyle, başkasının
parasıyla hovardabk yapüması-
na izin veremeyiz" görüşünü sa-
vundu.
Taksim MeydanTna kadar yürüyen 200 ktşilik grup, "Devrim kanunlan uygulansın" dövtderi taşıdı, Öncü Genşlik İstanbul Ü
Başkanı Gökçe Fırat Çulhaoğlu, Taksim Me> danı'nda yapöğı basın açıklamasında, " 10 KasuıTlar bizler için yasgünü değil, tam ..
bağımsız ve aydınlık bir Türkiye've ulaşma yoludur" dedi. (Fotoğraf: AYKLIT KÜÇÜKJCAYA)
İşçi Partisi, Beyoğlu'ndan Taksim'e meşaleli yürüyüş düzenledi
6
Devrim kanunları uygulansın
9
İstanbul Haber Servisi - Büyük önder
Atatürk, ölümünün 59. yıldönümünde, ts-
tanbul'da önceki gece çeşitli etkinliklerle
anıldı. İşçi Partisi Öncü Gençlık'in akşam
saat 19.30"da Odakule'den başlattığı me-
şaleli yürüyüşe yaklaşık 200 kişi katıldı.
Galatasaray Lisesi bahçesinde yaptın-
lan Beyoğlu'nun ilk Atatürk heykeli tö-
renle açıldı. Heykelin açılış töreninde ko-
nuşan Galatasaray Lisesi Müdûrü Prof. Dr.
Erdogan Teziç, geçmiş yıllarda lOKasım-
ların matem havası içinde kutlandığını be-
lirterek "Atatürk ilkeleri devlet düzenimi-
zin dayanağKhr. Siyasi iktjdarlar bu ilkele-
re bağlı olduklan sürece varuğmı sürdüre-
bilir. Bunun örneğini yakın zamanlarda
gördük" dedi.
Atatürk heykelinin iki öğrenci tarafın-
dan açılmasının ardından bir grup öğren-
ci müzik eşliğinde Atatürk şiirlerini dra-
matize etti. Bronzdan yapılan ve yüksek-
liği 2.20 metre olan heykelin arka tarafın-
da Galatasaray Lisesi'nin "Ban'ya açılan
pencere" olmasmı simgeleyen pencere
şeklinde mermer bir blok bulunuyor. Blok-
ta, Atatürk'ün 1930 yılında okulu ziyare-
ti sırasında şeref defterine yazdığı "14.
12.1930 Galatasaray a, Gazi M. KemaT
yazısı yer alıyor. Açılışa Galatasaray Eğı-
tim ve Kültür Vakfı Başkanı İnan Kıraç.
Emekli Büyükelçi Coşkun Kırca. öğren-
ciler ile eski ve yeni mezunlar katıldı.
10 Kasım etkinlikleri
Şanlıurfa'da Atatürk coşkusu
ŞANLILiRFA(Cumhuriyet)- Kültür Müdürlüğü'ne
yeni atanan Ulkü Okudan'ın çabalanyla Şanlıurfa'da
son 10 yılda ilk kez Atatürk'ü Anma Haftası kapsamın-
da görkemli etkinlikler gerçekleştiriliyor.
10 Kasım günü Atatürk Anıtı'na çelenk konulması
ile başlayan haftanın ilk gününde, Askeri Bando. Ata-
türk''ün sevdiği şarkılardan oluşan bir konser verdi.
Devlet Güzel Sanatlar Galerisi'nde de Atatürk konulu
resim sergisi açıldı.
Şanhurfa"da bugün Halk Kütüphanesi'nde Atatürk
köşesi oluşturulacak.
Belediye Başkanı Mazlum Aslan, Meclis komisyonuna bilgi verdi
'Tunceli'de eğitim durma noktasında'
ANKARA (Cum huriyet Bürosu) - TBMM
Doğu ve Güneydoğu'dakı Göçün Nedenlerini
Araştırma Komisyonu'na bilgi veren Tunceli
Belediye Başkanı Mazlum Aslan, öğretmen
ve okul sıkıntısı nedeniyle kentte
eğitim-öğretimin durma noktasına geldiğini
söyledi. Tunceli'de I994'te uygulamaya
konulan gıda ambargosunun hâlâ sürdüğüne
dikkat çeken Aslan, "Bugün mezar
ziyaretine 0den yurttaşlann ananeler
gereği yanında götürdükleri yiyeceğe
ambargo uygulamyor" dedi.
TBMM Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki
Göçün Nedenlerini Araştırma Komisyonu,
dünkü toplantısında Tunceli Belediye
Başkanı Aslan'ı dinledi. Aslan ilde eğitim
kurumlannın durma noktasında olduğunu
belirtirken il ve ilçe milli eğitim
müdürlüklerinin vekâleten yürütüldüklerini
vurgulayarak "milh' eğitim konusunda da
Tunceli siünmek istiyor" görüşünü savundu.
3 karakolun olduğu bir köyde can
güvenliğinin sağlanamamasını
anlayamadığını kaydeden Aslan. "Bu
güvenlik güçlerimize yönelik bir eleştiri değil;
ancak ben olan durumu, sıkınülanmta
anlanyorum" dedi. Tuncelilılenn büyük
bölümünün çe\Te ve büyük ıllere göç ettiğinı
kaydeden Aslan, devletin "dönün" çagnsı
yapması durumunda, hemen hepsinin baba
ocağına dönmeyi arzu ettiğini belirtti.
Aslan. devletin buradaki yurttaşlara geçici
işsizlik sigortası yapmasmı da isteyerek "Hiç
olmazsa çocuğuna defter. kalem alacak avlık
geliri ounası lazım. Eğer sigorta
yapılamryorsa, beJediyelere kaynak aktanLsın
biz vatandaşa bakanz" diye konuştu.
Komisyon daha sonra Tunceli Milletvekili
Orhan Veli Yıldmm'ın bilgisine başvurdu.
Yıldınm. Tunceli'de ormanların büyük
bölümünün güvenlik gerekçesiyle
güvenlik güçleri tarafından yakıldığını
söyledi.
Alman bilgiye göre Yıldınm, yurttaşlann
sadece terör değil, güvenlik güçlerinin
tutumu nedeniyle de göçü tercih ettiğini
savladı. Yıldınm, Tunceli'de şu anda bir
"felaket" durumunun yaşandığını belirterek
bölge için acil önlem paketlerinin bir an önce
uygulamaya konulmasını istedi.
Komisyon Başkanı ANAP Van Milletvekili
Sebgetullah Seydaoğlu. komisyonun gelecek
hafta da Bıngöl, Tunceli ve Van'da
incelemelerde bulunacağını aktardı.
Sungurlu
'Cezaevine
oda sistemi
isteniyor'
• TBMM Plan-Bütçe
Komısyonu'nda Adalet
Bakanlığı bütçesinin
görüşülmesi sırasında
konuşan Bakan
Sungurlu, cezaevlerinde
toplam 8 bin 926 siyasi
hükümlünün
bulunduğunu söyledi.
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-Adalet Bakanı CH-
tan Sungurlu. TBMM Plan
ve Bütçe Komisyonu'nda
kurumunun bütçesi üzerin-
de konuşurken cezaevlerin-
de "oda sisteminc" geçilme-
si için kamuoyundan büyük
istek geldiğini savundu.
TBMM Plan ve Bütçe
Komisyonu'nda dün Adalet
Bakanlığı ve yüksek yargı
organlannın bütçeleri görii-
şüldü. Adalet Bakanı Sun-
gurlu, görüşme tamamlan-
dıktan sonra yaptığı konuş-
mada, şimdiye kadar dört
kez bakanlık yaptıgını
aiyrnsai^f^,''Fakat bu ^
kanhğun dÖneminde çekti-
ğim sıkınü diğerlerinin tü-
münebedel" dedı.
Sungurlu, bakanlığın so-
runlannı anlatırken yargı
bağımsızhğı ve yargıç gü-
vencesi konusunda 1950'li
yıllardan ben tartışmalann
sürdüğüne dikkat çekerek
bu sorunlan hiçbir zaman
yasayla çözmenin mümkün
olmadığını bildirdi.
Cezaevlen konusunda
çok büyük sıkıntı çektikleri-
ni bildiren Sungurlu, ceza-
evlerinde halen 5 bin P-
KK'h, 3 bin 390 sol görüş-
lü, 536 da sağ görüşlü olmak
üzere toplam 8 bin 926 siya-
si hükümlünün bulunduğu-
nu söyledi.
Sungurlu, "Cezaevindeki
insanlann sağ v«va sol oluşu
bizi ilgilendirmez. PKK'ü,
vatan haini veya vatanper-
ver olduklanna biz bakma-
VTZ. Hükümlü ve tutuklula-
rm vasfive nitetiği bizi flgflen-
dnTnez" dedi.
Cezaevlerinde mutlaka
yeni biryapılanmaya gitme-
nin şart olduğunu kaydeden
Sungurlu, koğuş sistemin-
den oda sistemine geçilme-
si için kamuoyxından büyük
istek geldiğini ıleri sürdü.
Düşünce suçlusu, avukat
Eşber Yağmurdereli'nin
serbest bırakılmasına da de-
ğınen Sungurlu. "Başsavcı
yetkisini kuUanarak Yağ-
murdereü'yi serbest bırak-
mış. Bu meselebizimaçımız-
dan kapanmışür" dedi.
Bakan Oltan Sungurlu,
DGM'lerdeki asker kökenli
üyelere gerek olmadığını. si-
vil hâkımlerin de aynı işı ya-
pabileceklenni vurgulaya-
rak bu konuda bakanlık ola-
rak bir kavganın içine gir-
mek istemediklenni bildir-
di.
Telekom \hıki 300 trilyonlukyolsuzluk davası başladı
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türk
Telekom ve Posta tşletmesi'ndeki 300 tril-
yonluk "tarihi yt>buzluk" davası dün baş-
ladı. Türk Telekom Genel Müdürü Cengiz
Bulut ile Posta Işletmesi Genel Müdürü Ve-
li Bettemir'ın görevden uzaklaştınlmasına
neden olan davada, her iki kurumda görev-
li üst düzey 34 bürokrat yargılanıyor.
Türk Telekom ve Posta Işletmesı'ndekı
yolsuzluk davası Ankara 6. Asliye Ceza
Mahkemesi'nde dün başladı. 3628 sayılı
"Mal Bildirinünde BulunulmamasL Rüşvet
ve Yolsuzluklaıia Mücadele Yasası^ndan
yargılanan sanık 34 bürokrat duruşmaya
eksiksız olarak katıldı. Kimlik tespitinin ar-
• Türk Telekom Genel Müdürü Cengiz Bulut ile Posta İşletmesi
Genel Müdürü Veli Bettemir'in görevden uzaklaştınlmasına neden
olan davada, üst düzey 34 bürokrat yargılanıyor.
dmdan mahkeme başkanlığına savunmala-
nnı yazılı olarak sunan sanıklar, sözlü sa-
vunmalannda da iddianamede yer alan suç-
lamalann asılsız olduğunu öne sürerek be-
raatlannı istediler.
Malvarlıklanna konan ihtiyati tedbir ve
yurtdışı yasağının kaldınlmasını isteyen 34
sanık bürokrat, görevleri nedeniyle duruş-
malardan \areste tutulma isteminde bulun-
dular. Mahkeme yargıcı Kemal Saday, sa-
nıklann, malvarlıklanna konan ihtiyati ted-
bir karan ile yurtdışı yasağının kaldınlma-
sı yönündeki istemlerinı reddederken va-
reste isteminı kabul etti. Üyeleri nedeniy-
le davaya müdahil olarak katılmak isteyen
Türkiye Kamu-Sen Başkanı Resul Akay ile
Haber-Sen yöneticilerinin istemleri, mah-
keme heyetınce reddedildi.
Yargıç Kemal Saday, davanın 23 Aralık
1997 tarihine kadar ertelenmesine ve bu sü-
re içinde, bürokratlann görev yerleri ve sü-
releri hakkında bilgılerin tamamlanmasına
karar verdi. CHP Izmir Milletvekili Sabri
Ergül'ün de ızleyici olarak katıldığı duruş-
maya gösterilen yoğun ilgi nedeniyle sa-
londa sıkışıklık yaşandı. Türk Telekom ve
Posta lşletmesi'ndekı bürokratlann yargı-
lanmasına gerekçe olan suçlamalar kısaca
şöyle:
"Gereksinimlerin ötesinde ithal direk
ahmlan yoluyla kurumu zarara uğratmak.
Paravan belediyelere değerinin alünda ve
usulsüz hurda kabk) sanşL Türkiye'ye ah
olan uydu yörüngeterinin yabanoiara usul-
süz verilmesL Yöneticilerin miKarlık temsil
giderkri. Modeli geçmiş bilgisayarlann de-
ğerinin çok üstünde ahnmasL"
POLİTİKA GUNLUGU
HİKMET ÇETtNKAYA
Atatürk'ü Anlamak...
Sabahın sisi Cebeci sırtlannda eflatun rengi ku-
cakhyordu. Uzaklarda sapsarı toprak yığınlan,
yer yer yeşillikler görünüyordu...
Yıl 1921, Ankara...
Halide Edip Adıvar anlatıyor:
"Gün kararıyor, istasyonda toplanan kalabalık
fark edilemiyordu. Tren istasyonda dunınca, biri
treneyaklaştı. Asker üniformasıyla Babıâli civann-
da uzaktan görmüş olduğumun Mustafa Kemal
Paşa olduğunu tanımak güçtü.
Trenin kapısı açılınca, Mustafa Kemal Paşa yak-
laştı. Bana merdivenlerden inerken yardım etti.
Bu elin çevik hareketi ve kudretı, bana Mehmet
Çavuş'/a Milli Mücadele'nin, yolda arkadaşlık et-
miş oiduğum şahsiyetlehni hatırlattı. Fakat bu
kudretli el şekil itıbariyle ötekilerden bambaşkay-
dı. Anadolululann elleri umumiyetle kocaman, ge-
niş ve zalimleri gırtlağından yakalamaya kadir gö-
rünür; Mustafa Kemal'in gergin derili, uzun par-
maklı beyaz eli Türk'ün bütün hususiyetleriyle bir-
likte aynı zamanda hâkım bir vasfa da sahipti."
Yakup Kadri Karaosmanoğlu ise yedi günlük
çetin ve yorucu bir yolculuktan sonra geldiği 1921
Ankarası'nı şöyle değerlendirir:
"On yıllık mütemadi bir mücadeleden sonra hâ-
lâ sayısız düşmanlarla dövüşen Türk milletinde
azim ve irade. kuvvet ve kahramanlık, fazilet ve
ümit namına ne varsa hep bu bir katlı küçük bina-
nın içinde bulunuyor. Zarf ile mazruf arasında ne
azim tezat! Fakat Türk'ün ruhundaki hayati ve ah-
laki fazilete o emsalsiz ulviyet ve mehabetı veren
asıl bu tezat değil midir? Eğer Ankara, VVashing-
ton gibi muazzam ve mutantan bırşehir ve Büyük
Millet Meciisi VVestminsterşeklinde müdebdeb ve
mehabetlı saray olsaydı, Anadolu'daki millıyet ve
istiklal hareketinin manası bu kadar büyük, bu ka-
dar ulvi ve hayret-bahş görünür müydü? Türk as-
kerine yirminci asır medeniyetinın(!) icad-kerdesi
demir ve çelikten bin türlü cehennem aletlerine
karşı mukavemet edebılmek kudretini veren şey
onun büründüğü paçavralardır."
• • •
Halide Edip ve Yakup Kadri 1921 yılının Anka-
rası'nı anlatırken bozkırın kendi yalnızlığının resmi-
ni çiziyor...
Mustafa Kemal, ümmet toplumuna 'ulus bilin-
cini' nasıl aşıladı; tüm engellemelere karşı kurtu-
luş savaşını nasıl verdi; laik, demokratik cumhuri-
yeti nasıl kurdu?
1997 Türkiyesi'nde belirli bir kesim bu gerçek-
leri görmüyor, 1921 Ankarası'nı hiçdüşünmüyor...
Kendine özgü bir laik toplumun oluşması hıç de
kolay olmamıştır!
Çünkü Osmanlı yönetimi; özü bakımından islam
dininin, toplum ve devlet yaşamını düzenlemesi te-
melinde bir düzen kurmuştur. Bu yüzden de Os-
manlı toplumunda din en temelli ve önde gelen bir
kurum halini almıştır.
Boş inançlarla dolu bir toplumda Tanzimat ve
Meşrutiyet dönemlerinde karşı çıkışlar olmadı mı?
19. yüzyılın başlarında yeni yetişen kuşaklarda
ve aydınlarda hurafeleşen dinin egemenliğine son
verme çabaları başladı.
Mustafa Kemal Atatürk, kendinden öncebaşte-
yan bu gelişmeye bilinçli olarak sahıp çıktı, Türk
toplumuna çağdaş ve laik bir uygarlıgı aşıladı...
Prof. Dr. Anıl Çeçen "Atatürk ve Cumhuriyet"
adlı (Imge Yayınları) kıtabında genç Cumhuriyetin
yeni beliren yüzünü anlatırken şöyle der:
"Cumhuriyet, kavram olarak bir devlet biçimi,
bir yönetim düzenidir. Halkın egemen olduğu yö-
netim düzenınin hukuksal yapısı ve çerçevesidir.
Siyasal olduğu kadar hukuksal bir kavram olarak,
cumhuriyet siyasal rejimlerin ötesinde hukuksal
yapı boyutuna sahiptir. Biryerde devlet denen bir
olgunun var olabilmesi ancak bir hukuk düzeni ile
olanaklıdır. Hukuk düzeni kurulmadan devlet var
olamaz. Bir devletin cumhuriyet olarak örgütlene-
bilmesi, anayasa veyasalaria oluşturulacak hukuk
düzeni ile amaca ulaşabilir."
• • •
1997 Türkiyesi'nde 'dinci çeteler'; laik, demok-
ratik cumhurıyeti yıkıp yerine 'İslam devleti' kur-
mak için çabalıyorlar...
Bunlar genç cumhuriyetin düşmanıdırlar...
10 Kasım'da Ankara'da on binlerce insan Anıt-
kabır'e giderken Mustafa Kemal Atatürk'ün han-
gi koşullar içinde laik, demokratik cumhunyeti kur-
duğunun bilincindeydi...
Artık, 10 Kasım'lar 'resmi törenlerin' dışında ye-
ni bir anlam ve kimlik kazanmıştır. Halkımız, sah-
te Atatürkçüleri tanımış, demokrasi düşmanı faşist
ve genci kadrolann maskelerini indirmiştir...
Bir devlet hukuk düzeniyle var olabileceğine gö-
re, Türkiye'nin artık çağdaş ve evrensel bir hukuk
düzenlemesine gereksinimi vardır...
Çocuklanmızın ve gençlerimizin işkenceden ge-
çirilip zindanlara tıkılmayacağı, aydın ve yazarla-
nmızın düşüncelerinin yasaklanmadığı, emekçile-
rin sendikal haklarını özgürce kullanabilecegi ay-
dınlık bir Türkiye istiyoruz...
Atatürk'ü böyle anlayabilir, onun devrim ve ilke-
lerine ancak böyle sahip çıkabiliriz!..
Çünkü Kemalizm demokratik toplumun, çağ-
daşlığın ve uygarlığın ideolojisidir.
E. Posta: Hikmet.Cetinkayaaraksnet.com
Faksnumaramız:0212/513 90 98
C A Ğ D A S Y A Y I N L A R
(AĞININ TANIĞI ÜÇ YAZAR
2 BASI
250 000 "L
KUBİLAY OIAYI VE TARİKAT
KAMPIARI
3 BASI
SANCILI YILIAR KUŞATILMIJ
SOKAKLAR
4. BASI
30CM0TL
KUZU POSTUNDA KURT
2 BASI
45C0OCTL
ZAMBAK SANA DA BUIAŞTI KAN
2 BASI
45" CCC T_
DİN BARONUNUN KAZURI
A$IK KADINLAR SOKAĞI
450 COC T^
ŞERİAT PAZARI500 000 TL
Cumhurtyet Krtap Kulubu Çag Pazarlama A Ş Turkocagı Cad
No.39/41|34334)Cağalogiu-lstanbulTel512 05 05 Postaçekı no.666322