Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyettmtiyaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmenı Orhan Erinç
0 Genel Yayın Koordınatoru Hikmet
Çetinka\a 0 Yazıışlen Mudurlen İbrahim
Yüdız - Dinç Tayanç 9 Sorumlu Mudur
Fikret llkiz • Haber Merkezı Mudurü
HakanKara#GorselYöneffnen Fikret Eser
Dış Haberler Şinasi Danışoglu • t<<tıhbarat Cengiz
Vüdınnı # Lkonomı Mehmet Saraç 0 Kültur
Handan Şenköken • Spor \hdulkadir Yücebnan
• \fakalelerSamiKaraören»Duzeltme Abdullah
Yazıa# Fotoğraf Erdoğan Köseoğlu •Bügı-Belge
Edibe Buğra • Yun Haberlen Mehmel Faraç
Yayın Kunjhı. tDnuı Sdçuk(Başkan),
Orhan Knnç. Oktay Kurtböke.
Hikmet Çetinka>a, Şükran Soner,
Ergun Bata, Dinç Tayanç, İbrahim
V ıldız, Orhan Bursalı, Mustafa
Balbay, Haltın Kara.
AnkaraTemsılcısı Mustafa Balbav AtaturkBulvanNo
125.Kat4,Bakanüklar-AnkaraTel 4195020(7haî), Faks
4195027 • lzmır Temsılcısı Serdar Kızık, H Zıya
Blv 1352 S 2<3Tel 4411220, Faks 4419117» Adana
Temsflcısi Çetin Yiğenoğlu. Inonü Cd 119 S No 1 Kat. 1,
Tel 363 12 11. Faks 363 12 15
Muessese Mudurü Lstüjı Akmeo 0
Koordınator Ahraet Kornlsan •
Muhasebe BâkntYenerttdare Hüseyin
Giırer • UkirrK Önder Çefik • Bügı-
l)lcm Nail lnal 9 Bılgısayar Sıstem
Mürihel ÇikrASanş Fzzilet Kuz»
MEDYA C: • Yonetım Kunılu
Başkanı - Genel Mudur Gülbin
Erduran # Koordınator Reha
Işıtman • Genel Mudur Yardımcısı
Mine Akdağ Tel 514 07 53 -
5139580-5138460*1,Faks 5138463
Yayimla>an \e Basan: Ycnı Gun Haber Ajansı, Basın ve > aytncıiık \ Ş
TurKo^ağı Cad î9 41 Cağaloğlu 34334 lst PK 246 Isunbul fel (0 212) 512 05 05 (20 hatl Faks (0 212)513 85 95
8 EKlM 1997 tmsak:5.35 Güneş: 7.01 Ögle. 12 59 İkındr 16.08 Akşam. 18.43 Yatsı: 20.03
Kasparov
Türkiye'ye
geliyop
I İstanbul Haber Servisi -
Dünya Satranç Şampıyonu
Garry Kasparov. Türk
Ekonornı Bankası (TEB) ıle
BEK.O"nun davethsı olarak
10 Ekım'de Türkiye'ye
gelıyor Kasparov "un cuma
günu Istanbul'da basın
açıklaması yapacağı. pazar
günü ıse Çırağan Sarayı'nda
25 Türk satranççı ıle aynı
anda bır karşılaşma yapacağı
belırtıldı.
MESAM Genel
Kurulu
• İSTA;\BUL(AA)-
Türkıye Musıkı Esen
Sahıplen Meslek Bırlığı
(MESAM) Yonetım Kurulu
Başkanlığfna Atılla
Özdemiroğlu yenıden
seçıldı MESAM"ın5.
olağan genel kurul
toplantısından ;>onra yapılan
gorev dağılımında, Fuat
Güner de başkan
yardımcılığına getınldi.
MESAM'ın yonetım kurulu
üyelen ıse şu ısımlerden
oluştu Dursun Karaca,
Turhan Taşan. Orhan
Gencebay. Erol Sayan, Alı
Kocatepe. Selmı Andak ve
Bılge Ozen
Edirne'de
kitapfuam
• Haber Merkeri - Edırne
Beledıyesı ve Türkıye
Yazarlar Sendıkası
tarafından ortaklaşa
düzenlenen "Edirne 1
Kıiltur ve Kıtap Fuan"
öncekı gün başladı. Trakya
Bırlık Genel Müdürlüğü
bınasında gerçekleştınlecek
olan etkınlık kapsammda
bugün, saat 15.30'da "8
yıllık eğıtım ve geleceğı"
tartışılacak Perşembe günü
saat 14 00'te başlayacak
olan Sunay Akın ıle şıır
dınletısının ardından >azar
Feyza Hepçilıngırler Türkçe
uzenne konuşacak. "Halkın
medyadan beklentılen"
konulu panel de cuma günü
saat 14.00'te
gerçekleştınlecek. Gazeteci-
yazar Emın Karaca'nın
yöneteceğı panele.
gazetemız yazıışlen müdürü
ve yazan Dinç Tayanç,
Trakya Gazetecıler Cemıyetı
Başkanı Gönül Gökçe,
gazetecı-yazar Koray
Düzgören ve gazetecı
Mehmet Tezcan katılacak.
KKTC'de
YÖK isyanı
• ANKARA (Cumhuriyet
Bûrosu) - Yükseköğretım
Kurulu'nun (YÖK)
baskısıyla bunalan KKTC
Yakındoğu Cnıversıtesrnın
Rektör Yekılı Levent Köker,
"YÖK bızı engellemeye
devam ederse ünıversiteyi
yakacağız" dedı
Fen liselerinde
açık kontenjanlar
• İstanbul Haber Servisi-
İstanbul Mıllı Eğıtım
Müdürlüğü'nden yapılan
açıklamada, 19 Eylül
tanhınden ıtıbaren değışik
nedenlerle fen lıselennde
açık kontenjanlar olduğu
bıldınldı. Açıklamada
"Okullarda tanzım edılen ön
kaj ıt lıstesınden, kalınan
yerden başlanarak sıra
atlamadan, açık kontenjan
kadar öğrencının kesın kaydı
9 Ekım'de vapılacaktır"
denıldı.
Sanyer ve Bahçeköy belediyeleri 1995 yılmda alınan SİT kararlanna karşı 'ortaklaşa' dava açmışlardı
SIT yağmasında nöbet değişinri
OKTAY EKtNCt
Sanyerılçesındekı 8 bın hektarlık "doğalStT"
ve orman alanını Bayındırhk Bakanbğı onayıy-
la kendisme bağlatan Bahçeköy Beledıyesı,
daha öncekı 3 bin hektarlık yetki alanında bı-
le "SİT kararlanna uymayan" bır beledıye
olarak yoğun eleştiri topluyordu Sınır değışık-
lığinı "Sanyer'italanedecekJer" şeklınde eleş-
tıren San>f
er Beledıyesı ise 2 yıl önce aynı StT
kararlanna gösterdığı sert tepkılerle, aslında
Bahçeköy'den çok farklı bır anlayış sergıle-
miyordu.
Nitekim, İstanbul 3 Numaralı Konıma Ku-
rulu'nun 1995 yılıkasımvearahkaylanndaal-
dığı "Sarryer-Beykoz Doğal StT" 'kararlanna
karşı yine Sanyer, Beykoz, Bahçeköy ve Bü-
yükşehır beledıye başkanlıklan, "hepbirtikte"
davaaçtılar. Dahası, Bahçeköy Beledıyesı'nın
dava dilekçesını de Sanyer'in avukatlan "kar-
deş belediyeye vardım" olarak hazırladılar
Aslında Bayındırlık Bakanlığı. yeni kurulan
küçük bır "beJde" beledıyesıne, Sanyer'in tüm
mücavıralanlannı teslım ederken sadece "Re-
fahh yerine ANAP'h" tercıh etmış olmuyor
Bakanlık bu karanyla denebılır kı Sanyer'e
"kemfisi'' el koyuyor. Çünkü 3030 sayılı Bü-
yükşehir Beledıyelen Yasası'na göre dığertüm
belde beledıyelen gıbı Bahçeköy de doğrudan
"bakanhğa bağü" bır statü ıçensınde
Şımdı 8 bın 100 hektarlık mücav ır alan işte
bu konumdakı Bahçeköy'e geçınce, sadece
Sanyer Belediyesi'nin değıl, istanbul Büyük-
şehir Belediyesi'nin de smırlan 8 bın 100 "hek-
tar "küçülmüş," oldu. Başka deyışle, bu denlı
Sanyer BeledİyeSİ SınırdeğişMğimeleştirirken
bölgenin doğal SİT olduğunu ve "imar kısıtlaması"
bulunduğunu açıklamaktan hâlâ çekiniyor ve daha önce
ruhsat verdiği Koç Üniversitesi'ne şimdi karşı çıkıyor.
Bahçeköy BeledİyeSİ SİT kararlannı dinlemeyerek
Koruma Kurulu onayı da olmayan yağma planlanyla
uygulamayı sürdürüyor ve Bayındırlık Bakanlığı bu suça
2 yıldır seyirci kalarak bu belediyeyi ödüllendiriyor.
Sanyer ilçesindeki arazilerin dağılımı
Boğazıçi bölgesi dışındaki hemen
tüm alanlan Bahçeköy beldesine bag-
tanarak İstanbul nazım plan smırlannın
da dışına çıkanlan Sanyer ilçesınde ka-
muya aıt arazıler yüzde 81 'i geçerken
özel mülkiyet alanlan sadece 'yüzde
18'kadar
Mercek altindakiler
CHP Sanyer ılçe başkanlığınca ha-
zırlanan raporda, Bahçeköy'e bağlanan
8 bın 200 hektarlık mücavıralanlar için-
de 'imar durumu' bekleyen bazı büyük arazüer ve sahipleri ise şöy-
le:
* Ö. Liitfü Topal / Nihat Akgün (Emperyal AŞ) RnmeJifeneri'nde
281.780 metrekare.
* Erdal Aksoy (ANAP il bask.) Rumelifenerf nde 78.000 m2
ToplamllçeAianı
Hazıne Arazilen
Beledıye Mülkiyeö
Vakıf Arazilen
Kamu Kurumlan
Devlet Ormanlan
Toplam Kamusal Alan
Özel Ormanlar
Özel Mülkiyetler
Toplam Ozel Arazi
156.130.874 m2
9.038.133 nf
6.055.837 m2
761.333 nV
4.489.211 nf
106.478.658 nf
126.823.172 m2
1.574.598 nf
27.733.104 nf
29.307.702 nf
(%100)
(%5,79)
(%3,88)
(%0,48)
(%2,87)
(%68,20)
(%91,23)
(%1.01)
(% 17,76)
(18,77)
* Tahir Aktaş (Eski Eminönü Bel.
Başk. ANAP) Kiiyosta 9 parça arazi.
* Uzan'lar (Ailenin değişik fertlerin-
de) Demirdköy'de 90.000 m2
.
* Metin Ka\a Çağlayan (mİLstakil ve
hisseli) Demirdköv \e RumcBfeneri'nde
84.000 m2
ve 623"000 m2
arazi.
* Çarmıklı Aflesi (Yonca tnşaat) De-
mirdköy'de parseller.
* Garanti-Koza (Yeşil Yaşam Sitele-
ri) Zekeriyaköy ve Uskomnıkö>''deki
en büyük arazi sahipleri.
* Ozer-Tansu ÇiBer (Arsa ve villa siteleri) Kısrkaya ve Kiryos'ta.
* Kombassan Holding (lnşaatlar sürüyor) Nazım Planrndakı ye-
şil alanlarda
* Koç Üniverates (Ormandan tahsis alan) Rumefifeneri bölgesm-
de bekliyor...
büyük bır alan, üstelik Istanbul'a aıt StT de-
ğerlen ve ormanlanyla bırlıkte "İstanbul'un
planlama bütünlüğünden" dışan çıkanldı
Bahçeköy 'korunuyor'
Bayındırlık Bakanlığı'nın Bahçeköy Bele-
dıyesi 'ne olan bu düşkünlüğü aslında REFAH-
YOL dönemınden bu yana sürüyor
Örnegin, bu beledıyenın "SİT kararianna
aytan" olarak ve Koruma Kurulu'nun da ona-
yı bulunmayan "gecekondu ıslah planlanyla'7
(!) koruma alanında yapı ıznı verdığı, daha ge-
çen yıl MimariarOdası'nca saptanmış ve 13.9.
1996 tanhli ÇED raporuyla da bu yasadışılı-
ğın önlenmesı ıstenmişti.
Bayındırlık Bakanlığı'nın bu ÇED raporu-
na verdığı 20.6.1997 tarihlı yanıtta ıse beledi-
yeye bır uyan bıle yapılmadığı gıbı Mimariar
Odası'ndan da •'sadece kendi mevzuaüyla ilgi-
lenmesi" ıstenmişti.
Şımdı Bahçeköy. ışte böylesı bır **bakanlık
konıması" altında Sanyer'e egemen kılınıyor.
Bütün bu tartışmalarda kendinı "mağdur"
gösteren Sanyer Beledıye Başkanı Yiısuf Tü-
lün ıse deyım yenndeyse konuştukça "açık ve-
riyor." Orneğın Bahçeköy'le Sanyer"ın "bele-
diye gücünü" kıyaslarken çok sayıda araç-ge-
reçle bırlıkte tam "44 adetotomobiT sahıbı ol-
duklannı da açıklaması, beledıyelenn gelır
kaynaklannı bılenlenn hemen dıkkatinı çekı-
yor. Sanyer'de böylesı bır "otomobil filosu-
nun" hangı ımar harçlanyla kurulabıldığı so-
nısu kolay açıklanamıyor.
Sarrver'in 'açıklan'
Tülün"ün bu sınır operasyonuyla Koç Üni-
versitesi'ne Bahçeköy'den ımar ıznı venlece-
ğı yönündekı eleştırilen de "2yüönce>i" anım-
sa>anlar ıçın fazla etkılı olamıyor. Çünkü bu
ünıversıteye ortada bır ımar planı bıle olmadı-
ğı halde 1995'te "orman içinde bahçe duvan
ruhsaür
veren yıne Sanyer Beledıyesı'ydi.
Daha sonra Danıştay'ca da ıptal edilen bu ya-
sadışı ruhsatla Cumhurbaşkanı Demirel'e de
"kampus inşaab temeü" attırmışlardı...
Sınır operasyonuyla aslında mağdur olan
Sanyer Beledıyesı değil, bütün bir İstanbul
kentı
Çünkü bu bölgeler, kentm korunması gere-
ken "yeşil kusağı" olarak İstanbul Nazım Pla-
nı'ndâ ve StT kararlannda ımar kısıtlaması
öngörülen yerler. Şimdi bu yerler "NazımPlan
dışına"' çıkanlıyor ve zaten StT kurallannı da
hıç dınlemeyen bır yerel yönetirran duyarsız ımar
anlayışına teslım edilıyor Kısaca Sanyer'de
yağma nöbet değıştınyor..
U c a k f i l o s u n u t a k v i y e i ç i n a ç ı l a n i h a l e s o n u c l a n d ı
THY'mn tenihiBodng
• THY Yönetim Kurulu Başkanı Cem Kozlu, Aırbus \e Boeıng
firmasmın tekliflerinın 10 yıllık bir periyodda uçuş yaparcasına
bugûnkü kurlar üzennden değerlendınldığını belırterek Boeıng
firmasının 252 milyon dolarlık elcbır getiri sağlayacağını söyledi.
İstanbul Haber Servisi - Başbakan
Yıhnaz'ın. 400 milyon dolarlık rüşv et
döndüğü yolundakı ıddıalardan son-
ra spekülasyonlann önüne geçmek
ıçin garantı vererek bacanağını yone-
tım kuruluna soktuğu THY. uçak alı-
mında tercihını 'Boeing 737-800' den
yana kullandı.
THY Yöneüm Kurulu Başkanı Cem
Kozlu, uçak alımında hıçbır siyasi
baskımn söz konusu olmadan sadece
tıcan ve teknıkbaz-
daTürkıye'nuı men-
faatıne en uygun
olanın tercıh edildi-
ğını söyledi. Sıvıl
havacılıkta dünya li-
derilığıne soyunan
THY, 1.5 yıllık ge-
cikmeden sonra fi-
losunu takvıye içın
açtığı ıhalenın so-
nuçlannı dün açık-
ladı. Gem Kozlu,
Genel Müdür Yiısuf
Bolayırta ıle yaptığı
basın toplantısmda,
Aırbus ıle Boeıng
firmasının yaptığı
tekliflenn uçak alı-
mı ıçın oluşturulan
komısyon tarafindan
tüm detaylanyla değerlendınldığını
ve sonuçta Boeıng fırmasının teklıf et-
tığı uçak teslım programının THY'nın
ıhtıyacına daha uygun olduğunun tes-
pıt edıldığıni vurguladı. Her ıkı fırma-
nın yaptığı teklıfın 10 yıllık bır pen-
yodda uçuş yaparcasına bugünkü kur-
lar üzennden değerlendınldığını be-
lirten Cem Kozlu, sonuçta Boeıng fir-
masının 252 milyon dolarlık ek bır
getın sağlayacağını söyledi. Kozlu,
Boeıng firmasının tercıh edilmesının
dığer gerekçelennı ıse şöyle özetledı.
"BuikitekfifdeğeriendirikfiğiııdeaİK
rruna karar \erifen 49 uçak için boeing
firması »995 > ılı frvatlan ile 74 bin 058
mihon dolar ila\e indirim, \irbus fir-
masuıdan ise avnı dönemde \erdikle-
ri teklife göre 1997 vılı fıyatlan ile 246
milyon dolar ilave indirim sağlanmış-
ör. Aynca Airbus firması, THY'nin
1998 >ıh için ihtiyaç duyduğu 8 uçağı
karsdayamazken sadece 2 adet kiralık
ucakteklifı getirmistir. O> sa Boeing fir-
masının teklifınin. tüm dönenı boy un-
ca ortakfağumz ihthaanı karşıladığı gö-
rülmüştür. Böylece 26 uçağm kesin si-
parişi sağlanirken Tırma I998'de 8,
1999'da ise 7 uçağı THY'ye tesüm ga-
rantisi vermiştir. Aynı anlaşmaya gö-
re Boeing şirketi 2Ö00 .vılında 7,2001
yılmda 2 ve 2002 vılında 2 olmak iize-
re 26 uçağı tamamla>acaknr."
Kozlu, Başbakan MesutYılmaz ın
soz konusu teklıfler hakkında hıç bır
sıyası müdahalesı olmadığınt, THY'nın
ekonomık \e teknık bazda gerçekleş-
tirdığı objektıf sonuçlan destekledığı-
nı vurgulayarak sözlennı şoyle sür-
dürdü.
"Diğer tercih gerekçelerini sıralar-
sak bir kere Boeing'in uçak boyudan
daha küçükrü. Aynca ilk teküf ile son
teklifleri arasmda yüzde4^'luk ek bir
fıyat avantajı dahavanü. Vani havüeke-
nomiktL l'çak parçalan için >apılan off-
sct anlaşmasında da Boeingfirması, bir
önceki teklinn a> nen geçerli olacağını
teyit ederken \irbus firması bazı de-
ğişiklikkr ileeski teklife uyulacağmı be-
lirtmişti. Ancak daha önce 2 firmanın
yapmış olduklan teklifler TAI tara-
fından değertendirilıniş, otup, Airbus
paketindeönerilen işlerde betirsizhk ve
sipariş garanrisinin verilmcmiş otdu-
ğu tespit edilmiştir.
Boeing'in 384 mil-
yon dolarlık off-set
teklifı sipariş ve de-
vamlılık garantisi
içerdiğinden yine
daha fazla avantaj-
lı bulunmuştur."
THY Yonetım
Kurulu Başkanı
Cem Kozlu, alına-
cak 26 uçağa ılerle-
yen süreçle bırlikte
ıla\ eler olacağını,
ancak bugünkü kur-
lar üzerınden 830
milyon dolarlık bir
alımın söz konusu
olduğunu,söyledı..
Kozlu, Boeıng ile
yapılan anlaşmanın
bır başka ozellığının ıse halen THY'de
kullanılan Boeıng-400 uçaklannın pı-
lotlannın 10 günlük bır kurs dahılın-
de yetıştinlmesı olduğunu belırterek
şunlan söyledi:
"Bakım ve işletme kolavlığı açısın-
dan filomuzda uçmakta olan B737-
400-500 tipinden B737-800 tipine ge-
çilmesi durumunda halen kazanılnuş
olan ortalama 4.5 vıllık teknik perso-
nel ve pilotaj tecrübesi ve bilgi biriki-
mi de önemli unsurlar olup, bu avan-
tajlar parasal olarak değerîendirflme-
rruştir."
__ ISTIKRAR —
e-posta : tan (a prizma.net. tr
Mayo
tanıtımı
için seçim
Ten mayo ve iç çamaşın firması 1998 reklam
kampanyasmda çahşmak üzere 5 vıldızmı seçti. Polat
Renaissance Oteli'nde geçen günlerde gerçekleştirilen
organizasvonda 50 manken arasından seçüen Pamela,
Ruta, Güzide Duran. Flora ve Rebecca, Ten fırmasımn
98 ürünlerinin tanıtımını vapacak. Bu beş yıldızın poz
vereceği 1998 mavo kataloğu için fotoğraf >e televizyon
reklam fîlmi çekimleri ekim ayı içinde Türkiye
sahillerindeki bir kovda gerçekleştirilecek.
Spice Girls'e tspanya'da ödül
satüklan 1 milyonuncu kaset için aldıklan ödülle poz veren Melanie Brown, \ ıctoria Adams, Melanie Chisolm,
Emma Bunton ve Gerri Hallivvel ilk konserierini Istanbul'da verecek. (Fotoğraf: REUTERS)
SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN
'Millet'in Tutkalı 'Devlet'!..
Düşündüm de, basbayağı tahlil' gerektinyor 'da-
ha az devlet' meraklısı, 'çıtırbom' aydının '//-
berallik' deyince anladığı nedir? Siyasi düzeyde 'öz-
güriükçülük' mü, iktisadi düzeyde, 'serbest reka-
bet' mi? İç içe bır bütün oluşturması gereken bu
iki kavram, 'Genç Osmanlılar'dan bu yana, ya
yanlış anlaşılmış, ya birbirine kanştırılmıştır: çoğu
aydınımız, 'özgürlükçü' olduğu için 'liberal' sayılı-
yor: Hâlide Edip, 'otoıiter' yânı 'jakoben' cumhu-
riyetini, yetennce 'özgürlükçü' bulmadığından, Gâ-
zi'ye küsmüştü; acaba o cumhurıyet'in 'piyasa
ekonomisine dönüştürülmüş' bugünkü hâlini gör-
se, hâlâ o kadar 'liberal' kalabılir miydi? 'Sonsuz
Panayır'ı okumuş muydunuz? Orada, kalmayaca-
ğının işaretlerinı, görür gibi olmuştum da!...
'fîe^âöer'in, kımsenin gözünun yaşına bakma-
dan, kıyasıya bır 'çatışma' hatta 'kapışma' oldu-
ğunu düşünen yok: ınsanlık, tam da bu 'liberal' re-
kâbet 'Sistem'ı yüzünden, iki büyük dünya sava-
şı yaşamıştır: milyonlarca ölu, bilinmez ne kadar-
lık zarar! Günümüzün bırkaç yüz çokuluslu şırke-
tınin.gezegendegınştiğı 'rekâbet', dahaazmı 'za-
rarlı'l Eğer demokrası, 'sosyalliğe' meyletmışse,
'serbest' yâni 'vahşı' rekâbetin, toplumsal sınıfla-
n ve katmanları, açık bır 'kapışmaya' götürdüğün-
dendir; 'sosyallıkten' hazzetmeyen ABD toplum mo-
deli, vahşi 'rekâbef/n'yarattığı 'vahşi orman'orta-
mını, ancak dine, dınin rehavetıne yaslanarak 'yu-
muşatabileceğini' sanır; 'vahşi ormanda' (jung-
le) din yoktur, ama 'biriik ve beraberlik' de yok-
tur gücü yeten, gücünün yettiğini avlar ve yer,
ancak 'millef olamamış liberal toplum -ki in-
sanlığın bir manada vahşi ormanıdır- 'vahşilikten
-en azından 'hayvanlıktan- kurtulabilmek için,
toplumsal bir 'yapıştıncıya' muhtaçtır, o da din!
Bu söylediklerımı sinek pıslemedık bır yere ya-
zınız.
'Tek' ve 'gerçek' yapıştıncı hangisidir?
Regis Debray, haklı olarak, demış kı: "...'libe-
ral' ve 'tutarlı' bir devlet, geçmişimiz nede-
niyle, Tann'ya karşı görevleri ilkokullann prog-
ramlanna yeniden geçirmek zorundadır." Tür-
kiye, 'Sistem'e dahil olalı, bu çıkmaza girmedi
mı? llhami (Soysal) ı!e bulduğumuz o basıt ger-
çeğı hatırlayınız: ülkemızde dının yenıden ön pla-
na çıkması, 'küçük Amerika' hayah ıle birlıkte ol-
mamış mıdır? 'Kamu öncüluğunde htzlı sanayileş-
me' ıle 'karma ekonomi's\r\\, 'çağdaş uygarlık dü-
zeyine' yükseltmeye uğraşan Türkiye, bireylerinı
(yurttaşlannı) 'özgür' ve 'özerk' geliştirebilmek içın;
Halife-yi Rû-yi Zemîn'ı kovduğu gün terk ettiği
dogmalara değıl, artık 'yurt' ve 'millet' dolayısıyla
'tarih' bilmcıne sahip bır 'devlet'e muhtaçtı; yânı
ne Şerıat'a ve Tarikat'a, ne de 'devlet'i bürokrasi
ve onun 'beslemesi' burjuvazıyle özdeşleştiren,
bır 'oligarşıye!'.
Cumhunyet'in, tam anlamıyla 'özgürlükçü' bir 'de-
mokrasi'ye dönüşememiş olması, ne jakoben ra-
dıkalliğinin kabahatıdır, ne 'karma ekonomi' dev-
letçiliğinin! Kabahat, cumhurıyeti 'totaliter', -en
azından 'otoriter'- bir bürokrası/burjuvazi oligarşi-
sinekaydırmışolanlann, kabahati! 'Demokrası'ya-
pacağım diye, 'devlet'i ıttin mi, o 'vahşı rekâbet'
ortamında, toplumu bır arada tutacak 'tutkal' -
Debray'nin de işaret ettiği gibi- 'ne spor, ne bilim,
ne de bireycilik olabilir'; Graham Fuller'in neden
durup durup, 'Gâzi'den vazgeçiniz' dedıği, 'ılımlı
islâmı' gagamıza dayadığı, böyle daha ryi görülmü-
yor mu?
Gâzi, onun temsil ettiği 'yurt milliyetçiliği', Tür-
kiye Cumhurıyeti'ndekı toplumun 'tek' ve 'ger-
çek' 'tutkal'ıdır da ondan!
Uzatmaya gerek yok!..
Onüne gelen şikâyetçı? Herkes bır şeyden ya-
kınıyor, ama neden? Holding Media'sının,
gözlerimizin içine baka baka hergazetede, herte-
levizyon kanalındayalan söylemesinden mi? 'Lüm-
pen' burjuvazının, 'gelışmişlığı', sonradan görme-
lerin gösteriş düşkünlüğü; post/modern aydın ta-
kımının. başıboşluğu ve sorumsuzluğu, özgürlük
sanmasından mı? Yoksa ruşvetin, irtıkâp ve ırtışâ-
nın, zehırli sarmaşıklar gibi, toplumun bütün kat-
lannı sanmış olmasından mı? Siyasetın, düpedüz
ticarete, ticaretinse apaçık ıhtikâra dönüşmesin-
den mı? Öğretimin ve eğitimin raydan çıkmışlığı yü-
zünden, bırkaç nesildir öğrenci gençliğın, yurdu-
na ve mılletine dudak bükmesinden mi?
Uzatmaya gerek yok, hem de hiç! Bütün bu 're-
zillikler' Türkiye Cumhuriyeti'nde bu kadar geniş
ve kapsamlı olarak, 'piyasa ekonomisine geçişle'
başlamıştır; ne 'erken' Cumhuriyet döneminin
'nüfuz ticareti' bu çaptaydı, ne de II. Dünya Sa-
vaşı'nın 'karaborsası'l Karikatüristlerimizın, o yıl-
larda, gözlerini maskeli çizdiğı 'muhtekiıier', günü-
müzün dolapçı ve dalaverecılerinin yanında, olsa
olsa, amatör kategorisıne girebilir. Ülkede öyle
'vahşi' bır 'rekâbet' ortamı yaratılmış; bu ortam
öylesine etkili olmuştur kı, Müdafaa-i Hukuk ve
Kuva-yı Milliye biriik ve beraberliğını gerçekleş-
tirmış, hertürden ve boyadan Anadolu halkı, ken-
di içinde bıle 'bölünerek' tehlikeli bır 'rekâbet'e
başlamıştır.
Şimdi, durup dururken ortaya çıkardıklan bu
'çatlağı', Amerikan usulü 'ılımlı islâm'\a mı 'ya-
pıştıracaklannı' umuyorlar? Hadi hadi, böyle bir
'çatlağı' özellikle istemediklerini, kim garanti
edebilir?
http:// www. prizma.net tr/ A İLHAN
http://vwsw.ecla.tr/-bilgiyay/yazar/ailhan.hnm