Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 8 EKİM 1997 ÇARŞAMBA
10 KULTUR
Akbank 7. Caz Festivali 8-19 Ekim tarihleri arasında müzikseverlerle buluşacak
tstanburda cazın binbirKültür Servisi - Konserler, semıner-
ler, söyleşiler, video gösterimleri ve bir
sergiyle sanatsev erlere caz dünyasının
kapılannı aralayan Akbank 7. Caz Fes-
tivali, bugün Istanbul Sabancı Center'da
caz dünyasının dünyaca ünlü sesi Bettj
Carter ve grubunun vereceği konser ile
açılıyor. Festival programı, önceki gün
Aksanat'ta gerçekleşen basın toplantı-
sında Akbank Kültür Sanat Müdürü Or-
han Kural ve Pozıtif Organizasyon'dan
Mehmet Uluğ ile Cem Yegül tarafından
açıklandı. Istanbul'da 18 ekim tarihine
dek Sabancı Center, Cemal Reşit Rev
Konser Salonu ve Aksanat'ta. Anka-
ra'da 17-19 ekim tarihlen arasında OD-
TÜ ve Hılton'da gerçekleştırilecek olan
Akbank 7. Caz Festivali, dünyaca ünlü
caz müzısyenlerini müzikseverlerle bu-
luşturmayı amaclıyor.
Efsanevı caz trompetçisi Miles Da-
vis'in resim sergisinin de izlenebilece-
ği festıvale. Yusef Lateef & Adam Ru-
dolph's Moving Pictures, Egberto Gis-
monti Trio, Jamcs Carter Quartet, Ned
Rodhenberg's Sync, Acid Trippin, Co-
urtney Pine Group.Muhal Richard Ab-
rams Quartet Craig Harris & Barba-
ros Erköse Project, İmer Demirer, Tuna
Ötenel ve Mahmut Yalav & Ateş Tezer
ve ODTÜ Deneysel Müzik Grubu ka-
tılıyor.
Efsanevi caz müzisyenlenyle çalışan
'Bebop' lakaplı caz şarkıcısı Betty Car-
ter'ın piyanoda Bnıce Flovvers. basta
Neal Caine ve davulda Eric Hariand eş-
liğinde vereceği festival açılış konseri.
yann saat 20.30'da Sabancı Center'da tek-
rarlanıyor. Kendi üslubunu yaratan öz-
gün bir caz şarkıcısı olarak tanınan dün-
yaca ünlü Betty Carter, konserierinde din-
leyici ile yoğun bir iletişim kuruyor.
Gismonti'den çağdaş yorumlar
Gitan pıyano tadıyla çalan. müzikte
yeni 'sound' arayışlanyla tanınan ve
farklı enstrümanlarla deneylere ginşen
Brezilyalı müzisyen Egberto Gismon-
ti, 14 ekim salı günü saat 18.30"da Ce-
mal Reşit Rey Konser Salonu'nda mü-
zikseverlerle buluşacak. Brezilya ezgi-
lerine çağdaş yorumlar getiren ünlü sa-
natçıya, basta Jose Assumpcao. gıtarda
Fernando R. Carneiro eşlık edıyor. Ay-
nı gün saat 21.30'da, caz şöleni Yusef La-
teef & Adam Rudolph's Moving Pictu-
res adlı topluluğun konseriyle sürüyor.
Dizzy Gillespie, Charles Mingus ve Can-
nonball Adderley gibi müzisyenlerle ça-
lışan ve kendi icadı olan değişik müzik
aletlenyle JohnColtrane gıbi müzisyen-
leri etkıleyen Yusef Lateef ile vurmalı
çalgilann usta ismi Adam Rudolph'un
Ralph Jones ve Hamid Drakeeşliğinde
vereceklen konser. dünya müziğiyle il-
gilenenler için kaçınlmaz bir fırsat.Ay-
nı topluluk. 15 ekim çarşamba günü sa-
• Uluslararası caz dünyasının önemli isimleriyle yerli ustalan
biraraya getiren Akbank 7. Caz Festivali bugün Sabancı Center'da
Betty Carter ve grubunun konseriyle açılıyor. Festival, Istanbul'da
Sabancı Center, CRR ve Aksanat'ta, Ankara'da 17-19 Ekim
tarihleri arasında ODTÜ ve Hilton'da gerçekleştirilecek.
at 18.30'da da izlenebılecek.
Çeyrek yüzyılın en iyı saksofoncula-
nndan bın sayılan James Carter da pi-
yanoda Craig Taborn, akustık basta Ja-
ribu Shadid. davulda Tani Tabbal eşli-
ğinde Akbank 7. Caz Festivali "nde. "Ca-
zm Uk n>ck yıldızı'' olarak nitelendirilen
James Carter'ın konseri. 15 ekim çar-
şamba günü saat 21.30'da, 16 ekim per-
şembe günü saat 18.30'da Cemal Reşit
Rey Konser Salonu'nda gerçekleşecek.
Solo çalışmalanyla 15 yılı aşkın sü-
redir dünyanın dört bir yanında konser-
ler veren alto saksofon, bas klarnet, ve
FESTtVAL
KONUKLARI
Yusef Lateef &
Adam RudoJph's
Moving Pictures,
Egberto Gismonti
Trio, James Carter
Quartet,Ned
Rodhenberg's Sync,
Acid Trippiru
Courtney Pine
GroupJVIuhal
Richard Abrams
Quartet, Craig
Harris & Barbaros
Erköse Project, İmer
Demirer, Tuna
Ötenel ve Mahmut
Yalay & Ateş Tezer
ve ODTtJ Deneysel
Müzik Grubu
bir bambu Japon flütü olan 'şakuhaçi'
enstrümanlannın ustası sayılan Ned Rot-
henberg. gitarda Jerome Harris, tabla-
da Samir Chetterjee eşlıgınde, 'müzik
paletinden' farklı seslerle dinleyiciye
seslenecek. Rothenberg konserleri. 16
ekımde 21.20ya CRR Konser Salo-
nu'nda 17 ekimde 18.00'de festivalin An-
kara ayağının ilk konseri olarak OD-
TÜ 'de.'
Müzik dünyasının ilginç 'proje'lerin-
den biri olan Acid Trippin. 17 ekim cu-
ma günü saat 18.30'da CRR'de Istan-
bul'da. 1995 yılmda yenilikçi bir müzik
anlayışını savıınan Ali Perret'nın kurdu-
ğu Acid Trippin, parçalann vazıldığı
konulann kavramlan üzerinde calışa-
rak kurduklan müzıkal ruhun içıne din-
leyiciyi ritmik olduğu kadar zihinsel
açıdan da uyarmayı amaclıyor.
• Müziğe reggae ve funkSle başlaySn,
zaman içinde JohnColtrane'den etkile-
nerek caza v önelen ünlü saksofoncu Co-
urtney Pine da Akbank 7. Caz Festiva-
li'nde dınleme olanağı bulacağımız ün-
lü müzisyenlerden. Festivale yeni hip
hop projesi ile katılan Pine, caz gelene-
ği ile Batı Hint Adalan müziğini sentez-
yıızuleyen CazSavaşçılan'nı kurdu. 17 ekim
cuma günü 21.30'da CRR'de, 18 ekim
cumartesi günü saat 21.00'de Ankara
Hilton'daki konserierinde Pıne'a kala-
balık bir müzisyen kadrosu eşlik edecek.
20. yüzyı! caz müziğine damgasını
vuran müzisyenler arasında sayılan Mu-
hal Richard Abrams, tenor ve soprano
saksofonda Patience Higgins. basta Brad
Jones ve davulda Reggie Nkholson'dan
oluşan dörtlüsüyle 18 ekim cumartesi gü-
nü saat 18.30'da CRR'de cazseverlerle
buluşacak. Piyanosunun başında 'birsi-
hirbazdan farksız' olduğu söylenen Ab-
rams, dinleyicisıne her konserinde fark-
lı renkler sunan bir doğaçlama ustası.
18 ekim cumartesi günü saat 21.20'da
CRR'de, 19 ekim pazar günü saat
21.00'de Ankara Hilton'daki konserler,
günümüzün en iyi trombonculanndan bi-
ri kabul edilen Craig Harris ile klarnet
ustası Barbaros Erköse'yi buluşturuyor.
tkıli, festival için özel bir proje hazırla-
rruşlar. Uzunyıllardırbirlikte veaynay-
n çalışarak Türkiye'deki caz müziğinin
emektarlığını yapan İmer Demirer, Tu-
na Ötenel,Ateş Tezer ve Mahmut Yalay
da Akbank 7. Caz Festivali çerçevesin-
de yenıden biraraya geliyor. 18 ekim cu-
martesi günü saat 18.00'deki konserie-
rinde, bilinen caz standartlannın yanı sı-
ra kendi bestelerini de seslendirecekler.
Erşahin'den 'jam session'lar
Akbank 7. Caz Festivali, cazın yanı
sıra Türk müziğindeki birikimlerini kul-
lanarak müziğe yeni bir soluk getirme-
yi amaçlayan ve Türk klasik ve halk
müzik ezgilerini caz formlannda seslen-
diren ODTÜ Türk Halk Bilimi Toplu-
luğu Deneysel Müzik Grubu'nu da din-
leyicilerle buluşturuyor. Farklı enstrü-
manlanyla, kalabalık bir müzisyen kad-
rosunu bir araya getiren topluluk. 19
ekim pazar günü saat 17.00'de ODTLTde
izlenebilecek. Topluluğa konuk sanat-
çı olarak Asia Mınor'den Tahir Aldoğ-
du ile Yahya Dai de eşlik edecek.
Akbank 7 Caz Festivali kapsamında
ayncaTaksim'dekı Eski Yeşıl'de 14-18
ekim tanhleri arasında 23. 00'den baş-
layarak İlhan Erşalün Trio da jam ses-
sion'lar gerçekleştirilecek.
11 -18 ekim tarihleri arasında ise Ak-
sanat'ta ücretsiz izlenebilecek söyleşi-
lerdüzenlenecek. Söyleşilere Adam Ru-
dolph. Yusef Lateef, James Carter, Ned
Rothenberg, Craig Harris ve Muhal Ric-
hard Abrams katılacak.
Akbank 7. Caz FestSali'nde. bilet-î
ler, Cemal Reşit Rey Konser Salonu,
Akmerkez, Capitol. Aksanat ve Ak-
bank'ın tstanbul Nişantaşı, Beşiktaş.
Bahariye, Şaşkınbakkal, Ankara Kızı-
lay, Çankaya ve Bahçelievler şubelerin-
de. tam bilet 1.5 milyon, öğrenci bileti
ise 750 bin liradan satılıyor.
BLTUTSUZLUK, İDİL'E ROCK DİNLETECEK
Şırnak'ta kültür festivali
CUMHUR CANRAZOĞLU
Çağdaş Yaşamı Destekleme Derne-
ği'nın önderliğınde 11-12 Ekim ta-
nhlerinde Şırnakın İdil ilçesınde dü-
zenlenecek Bizim İdil FestivaB'nde
BulutsuzlukOzJemi Güneydoğululara
rock dınletmeye hazırlanıyor.
Festivalin ilk adırra, ÇYDD İdil Ko-
ordınatörü Doç.Dr. AyşeYüksel'in il-
çede çalışmalan sırasında genç kay-
makam Hüseyin Parlak'ın başanlı ça-
lışmalannı Istanbul'da çeşitli dernek-
lereaktarmasrylaatılıyor. Yüksel, fes-
tivalin öyküsünü şöyle anlatıyor:
"İdil'de taramalan sürdürürken böl-
ge için bir şev ler yapmak isteyen genç
kaymakamın desteklenrnesi gerektiği-
ni düşündüm. İstanbul'a dönünce Tür-
kân Saylan'a durumu aktardım ve
İdil Projesi böyle başladı. Önce Ken-
di Kardeşini Kendin Okut Kampan-
yası'na giriştik. İdil'de lise mezunu
gençleri topladık. her birini köy okul-
lanıu açmakla görev lendirdik. Böyte-
ce on yıldır kapalı olan okullar gecen
vü bu eğitmen-öğretmenlerle açıldı.
IdüMdiğerdemekleretanıtuk.Herkes
ka> makamadestekverdi, Robert Col-
lege Mezunlar Derneği ilçede kütüp-
hane açn ve İdil'in çehresi değismeye
başladı. Bizde festrvaller hep geHşmiş
sahil kasabalannda oluyor, neden
tdil'de olmasın dedik ve gjrişimde bu-
lunduk. Bircok sanatçı Ugigösterdl Bu-
lutsuzluk Ozlcmi zaten her işimizde
>anımızda. Amacımız İdil'i Türld-
ye'>e tanıtmak ve sahip çıkmak."
Açılışını Devlet Bakanı Prof. Dr.
SalihKapusuz'un vapacağı festivale
Şırnak Valisı Halil Lluso>, Idıl Kay-
makamı MehmetTürk. Prof. Dr. Tür-
kân Savlan'ın yanında Çağdaş Yaşa-
mı Destekleme Derneği. Dışışlerı
Mensuplan Eşlen Dayanışma Der-
neği, Eğitım Gönüllüleri Vakfı. Mil-
liyet Gazetesi Eğitim Şubesı, Milli
Eğitim Vakfı. Robert College Mezun-
lar Derneği. Sosyolojı Derneği, Vete-
riner Hekimler Odası, ZiraarMühen-
disleri Odası, ÎFSAK, Kadıköy Bele-
diye Kütüphanesi. Mıllıvet Gazetesi
Eğitim Şubesi ve Uluslararası Kadın-
lar Derneğı'nden üyeler katılacak.
Festivaldeki diğer kültürel etkin-
liklerle ilgilı bilgiler verelım: ilk gün
programında İdil eski Kaymakamı
Hüseyin Parlak ın yöneteceği ve Sos-
yolojiDerneği'nden NeşeOzgen İdil'in
sosyokültürel yapısı, Ziraat Mühen-
disieriOdası'ndanGürolErguıİdU'in
tanmsal sorunlan. Vetenner Hekim-
ler Odası'ndan Tahsin YeşkJere'nin de
İdil'de kültürel hayvancılık projelen
üzerine konuşacağı panel var.
Ardmdan Mimar Sinan Üniversi-
tesi'nin yaptığı İdil Belgeseli vıde-
oda gösterilecek. Bulutsuzluk Özle-
mi konser verecek ve İFSAK da Gü-
neydoğu Fotoğraflan başlığıyla bir
saydam gösterisi düzenleyecek. Ge-
ce programında halk oyunlan göste-
rileri. yerel yetenekler, özgün giysi
defılesi. TRT eğlence şöleni ve Dr. Ri-
jat Gül'ün bağlama konseri olacak.
tkinci gün Milliyet'ten AbbasGüç-
lü'nün yöneteceği ve ilçe Milli Eği-
tim Müdürü Nezih Eren'ın, Çağdaş
Dershaneden Gülsün Özakın'ın.
ÇYDD'den Türkân Saylan'ın, ılçe
Sağlık Müdürü Gökhan Kaü'nın. İs-
tanbul Tıp Fakültesi'nden YıldızTü-
merdem'in ve Rivat Gül'ün katılaca-
ğı panelle başlavacak. Aynı gün tF-
SAK Türkıye Fotoğraflan adlı saydam
gösterisi düzenleyecek.
Çallı ve Atölyesi sergisi lstanbulResim HeykelMüzesi 'nde dün açıldı
Çalh ve kuşağınasaygıKültür Servisi- İbrahim Çal-
lı, Türk resim sanatının köşe taş-
lanndanbiri. Sanatçı kişiliğinin
vanı sıra nüktedanlığı, esprile-
n. hazırcevaplığıyla eşı benze-
n olmavan bir kişilik. Türk res-
minin yenilikçi sanatçılannın
bir çatı altında toplandığı 1914
kuşağına adını veren kışi. İstan-
bullu sanatseverler, tbrahim Çal-
lı \ e Çalh Atölyesi ressamlany-
la yeniden buluşuyor. Türkiye tş
Bankası'nın düzenlediği sergı,
21 Kasım'a dek Resim Heykel
Müzesi'nde izlenebilecek.
Çaüı'nın sanat scrüveni
Sergı kapsamında Dr. Kıy-
met Giray'm hazırladığı, Tür-
kiye tş Bankası Kültür Yayınla-
n tarafından yayımlanan 'Çalh
ve Atölyesi' başlıklı kitap da sa-
natseverlere sunuluyor. Çaüı'nın
yaşamöyküsü ve sanat serüve-
ninı dönemin sıyasi-toplumsal
koşullanm göz önünde bulundu-
rarak aktaran Giray. İbrahim Çal-
lı ve atölyesini a>ncalıklı bırbü-
tünlük içinde yansıtıyor bu ki-
tapta. Adnan Çoker fotoğraf ar-
şivinden alınan fotoğraflarla zen-
ginleşen 'Çalh veAtölyesi' kita-
bı, hakkmda çok az yazılı kay-
nağa ulaşabildiğimiz tbrahim
Çalh'yı çok yönlü bir bakış açı-
sıylayansıtması bakımından dik-
kate değer bir araştırma ömeğı
sunuyor.
Sergide yer alacak yapıtlar.
tş Bankası Resim Koİeksiyo-
nu'nun en değerli örnekleri ara-
sında. 1940'b villarda tablo alım-
lanna başlayan banka, bugün
19. yüzvıhn ikınci yansından
başlayan ve günümüze dek uza-
nan döneme ait 659 sanatçının
1992 yapıtını banndınyor. Çal-
lı'nın resımleri de bu geniş ko-
leksiyonun ayncahklı bir bölü-
münüoluşturuvor. 1997itibany-
la sanatçının 36 yapıtı bulunu-
yor lş Bankası Resim Koleksi-
yonu'nda. Çalh'nm 'Manolya-
lar', 'Mor Salkımlar'. 'Atatürk
Portresi' gıbi yapıtlan, koleksı-
yonun en değerli ömekleri ola-
rak gösteriliyor. Çalh Atölyesi
ressamlan da. Türk resim sana-
tında Çalh misyonunun temsil-
cileri olarak koleksıyondaki yer-
lerinı ahyorlar.
Çalh'run 29 yapıtının yerala-
cağı Resim Heykel Müzesi'nde-
ki sergide yapıtlannı ızleyeceği-
miz ressamlar arasında Şeref
Akdik, Mahmut Cuda, Cevat
Dereli. Zeki Kocamemi, Refık
Epikman. Ali Avni Çelebi. Ha-
mftGörde, EBfNaci, Cemal T<*-
lu. NuruKah Berk, Zeki Faikİzer.
F.rcüment Kalmık, Bedri Rah-
mi, Eşref Üren. Turgut Zaim,
Nuri İyem. Turgut Güneri Ata-
la>, Hasan Hulusi Mtrean. Hak-
kı Anh, Adnan Vannca, Sainı
Niyazi Resnelioğlu, Perte\ Bo-
yar, Turgut Mustafa Tokat, Şe-
fık Bursalı. Saim Özeren. Ali
Karsan. Seyfi Toray; Sami Lim.
Saip Tuna v e Nurettin Ergüven
bulunuyor.
Türk resim sanatının kendine
has kişihklerinden biri olan tb-
rahim Çalh 1882 yılında Deniz-
li'nın Çal kasabasında doğdu.
Resim sanatına küçük yaşlar-
dan beri ilgı duyan Çalh'nın ya-
şamındaki en önemli dönüm
noktası. genç yaşında Çal kasa-
basından çıkıp tstanbul'a geli-
şiydi. tstanbul'daarzuhalcılıkten
gazete dağıtıcılığına kadar her
türlü işe giren Çalh bir yandan
da geceleri mum ışığında resim
yapmayı sürdürdü. Ressam Şe-
ker Ahmet Paşa'nın dikkatıni
çekmeyı başaran Çalh, onun ara-
cılığıyla Sanayi-ı Nefise'ye gir-
di. Sanayi-i Nefıse'yi altı yıl ye-
rine üç yılda bitirdi. Öğrenimi-
ni tamamlamak üzere Paris Gü-
zel SanatlarOkulu'nagöndenl-
di. Paris dönüşünde Sanayi-i Ne-
fıse'nin öğretim kadrosunday-
dıartık. 1914-1947 yıllan ara-
sında sürdürdüğü hocalığı bo-
yunca Şeref Akdik, Saım Öze-
ren, Elıf Naci. Mahmut Cuda
gibı kendisinden sonraki sanat-
çı kuşağının yetışmesınde etki-
li oldu.
Sanat ve özgür düşünce
Sanatta yenilik arayışlannın
öncüsüydü Çallı. Portre. pey-
zaj, natürmort ve 'nü'lennde dö-
neminın kahplannı yıkan bir ta-
vır sergiledi. Bir öğreticı olarak
atıhmcı kişiliğini öğrencilerine
aşılamayaçalıştı. Sanatınancak
özgür düşünceyle gelişebilece-
ğine duvduğu inançla yaklaştı
onlara. Ogrencilerinden Cemal
Tollu, Çalh'yı şöyle anlatıyor:
"Çalh'yı diğerlerinden avıran ve
onun büyüklüğünü vapan ben-
ce: ne getirdiği yeniliklerde ne
talebelerineöğretngi teknikvees-
tetik bilgilerdir. O, talebelerine
sonsuz bir sanat aşkı aşdamak
kudreti göstermek suretiyle kuv-
\vdi bir ntslin yetişınesineimkân
vermiştiı;''
Akademi'den emekliye aynl-
dıktan sonra da öğrencileriyle
birlikte olmayı sürdürdü, evınin
kapısını genç yeteneklere açtı.
Sanatçı kimliğinin özgür ortam-
larda gelışeceğine inanan Çal-
lı, kendi atölyesinde bu ortamı
yeşertmeye ga>Tet etti ömrü bo-
yunca. Söyleşılerinden birinde
sanatın 'insan mah' olduğunu
vurgulayarak. "İsterûn ki vatan-
daş resmi se\sin. Bu iş para ile
pulla değildir. İlhamı cemivetsi-
pariş eder, sanatkâr da yaraür"
diyordu.
tbrahim Çalh'yı 22 Mayıs
1960'ta. geçirdiğı mide kana-
ması sonucu yitirdik. Vasiyeti,
kişiliğinin güleç, esprili yönünü
v ansıtıyordu yine de: "Ağlayan
sı/layan insanûan bana ne hayır
atlir? Benim arkamdan gülün,
eğlenin. nese ile beni \ad edin."
DEFNE GOLGESt
TURGAY FİŞEKÇİ
İyi İnsan Nâzım Hikmet
Deneyenler bilır, şıir yazmak zor iştir. Mutlak bir yal-
nızlık ve yoğunlaşma ıster. Çoğu şainn bu nedenle ai-
le bireyleriyle, işyeri çevreleriyle nasıl çekışmeler ya-
şadıklan anlatılagelır. İstedıği çalışma ortamını bula-
mayan şaırlerin nasıl bir huzursuzluk ıçıne girdiklen de
bilinir.
Şiir yazan biri olmamdan belkı, şaırlerin hayatlanna
yakından ilgı duyanm. Nasıl yazdıklanndan nerede ça-
lıştıklanna. sevdıklerı yemeklerden oturduklan evlere
dek hayatlannın her alanını kapsar bu ilgi.
Bütün genellemeler gibı ıçindekı yanılma paylannt
bir yana bırakıp şaırlerin birlikte yaşanması zor insan-
lar olduklan söylenebılir.
Bu konuda beni en çok şaşırtan ise Nâzım Hikmet
olmuştur. Belkı büyük bir aile çevresinde yetıştığinden,
ne kadar bildtği gibi yaşasa da ailesının ötekı bireyle-
rine çok bağlıdır Nâzım. Annesinı, babasını, kardeş-
lerini, arkadaşlannı, uzak yakın tanıdıklannı çok sev-
miştir.
Daha yirmili yaşlannm başında, Sovyetter'de yaşa-
dığı devrim heyecanı içinde bile, kız kardeşine yazdı-
ğı mektuplarda nasıl bir evlilık yapması gerektiğı üs-
tüne öğütler verir.
İstanbul'a döndüğünde -artık yirmi attı yaşında ün-.
lü bir şairdir, babası annesınden aynlmış, yeni bir ev- •
lilik yapmış, bu evlilıkten de bir ikizleri olmuştur- yine
babasının kalabalık evınde, ailesiyle yaşar. Babasının •
anı ölümüyle de aılenin sorumluluğu üzerinde kalır.
Piraye ile evlenmeye karar verdiklerinde kiraladık-
lan Mithatpaşa Köşkü'nde birlikte oturduklannı bırsa-
yalım: Piraye, oğlu, annesi, ıkı kız kardeşi ve bunlar- ;
dan birinin kocası. Nâzım. kız kardeşi ve kocası. Top-
lam dokuz kişi. Aynı salonda oturup, aynı mutfakta pi-.
şirip yiyoriar. k
Nişantaşrna, birapartman daıresinetaşındığındadaj
bu "çoWu/c"sürer Nâzım, Piraye, iki çocuğu, Nâzım'ın-,
babasının dul kalan ikınci eşı Cavide Hanım ve ikiz,
çocuklan. Hatta bu berabertik Nâzım'ın hayatındaki dö-,
nüm noktalanndan bınne de neden olur: Sonradan "or-,
duyu ısyana teşvik" suçundan askeri mahkemede on "
beş yıla hüküm giymesine gerekçe gösterilen Harp Oku-
lu öğrencısi Ömer Deniz'ın bu evde kendısinı ziyare-
te gelmesinde Nâzım ve Piraye evde yoktur. Kapryı Ca-
vide Hanım açar. Ömer Deniz'ın, "Nâzım Hıkmet'le ran-
devum var" demesı üzerine de onu içeri alır.
Memet Fuat'ın yeni yayımlanan Gölgede Kalan Yıl- -
/ar(Adam Yayınlan) adlı anılar kıtabını okurken de Nâ- •
zım'ın bu yanıyla ılgılı bılgılere rastladım. Özellıkle de
siyasal düşüncelerinı paylaşmayan insanlann onu na-
sıl da sevdiklerıne.
Nâzım'ın evdekı daktilosuyla bıldınleryazıp, bunla-
n ışçılere postalaması nedeniyle bir gece evlen basıl-
mış. Polıs suç delılı daktiloyu anyor. Piraye'nın, "et
kokan kasap ibrahim Efendi'y/e" yan yana oturama-
yacağı için. komünizme kesınlikle karşı olan annesi,
aranan daktiloyu eteginın attına gizleyıp üzerine otur-
muş. Sonra da gözlüğünu takıp pırinç ayıklamaya baş-
lamış. Polisleraradıklannı bulamadan evden aynlmış- •
lar.
Yine Piraye'nin ilk kocasının babası olan Mehmet
Ali Paşa'nın, oğlunun eski karısıyla evlenmış olan Nâ-
zım'ı, kendine oğlu denlı yakın duyması, sürekli oğüt-.
ler vererek onu komunızmden vazgeçırmeye uğraş-
rnası daonun çevresine yaydığı sevgı halkalanatpeV
kisinden başka nedir? -*
Nâzım'ı bu denlı sevilen kılan bir neden de komü-
nizmin yasalarla yasaklandığı bir ülkede, düşüncesi-
ni cesurca savunması olmalı. Yargıçlann karşısında, "Sen
tomün/sf/m", diyebilmesi. Bir milletvekılı eşının Nâzım'ı
savunmak için, "Bırakın bir tane de namuslu insan ol-
sun memlekette", deyışı de buna örnek.
Nâzım'ın yetenekli gençleri sanatçı yapabiimek için
nasıl çaba harcadığı da bılınir. Kemal Tahir, Orhan Ke-
mal, A. Kadir, ressam Balaban onun cezaevlerinde
yetişmelerine katkıda bulunduğu sanatçılardır. Yalnız
onlara değil, cezaevınden çıkışta tüccar olmak, bazı
yabancı firmalann Türkıye temsilciliğını almak isteyen
mahkûm Vehbi'ye de yardım edıyor. "Vehbi'nin firma-
sı yok, ama varmış gibı, dünyanın dört biryanındaki
firmalariayazışıyor. Uygun öneriler anyor. * Cezaevin-
de dokumacılık yapanlara karaborsa nedeniyle bulu-
namayan iplikleri bulması, dokunan kumaşlann satı-
şının sağlanması da gene onun geniş çevresi içinde
çözümlenen işlerden.
Bu denli bir yürek genışhğine şaşmamak elde mi?
Türk licaret Bankası'nın
kültüp-sanat otkinlikleri ^
• Kühur Servisi - Türk Ticaret Bankası 1997-1998
sanat sezonunu I Ekim'de Beki Almaleh'in ebru t
sergisiyle açtı. Sanatseverler bankanın genel müdürlük "'
binasındaki sanat galerisinde sezon süresince çeşitli
sanat etkinliklerini izleme olanağı bulacaklar. Türk '•
Ticaret Bankası'nın Ga>Tettepe'deki sanat galensinde
ebru sergisinin ardından kişisel ve karma resim n
sergilerinin yanı sıra sanatçılann değişik çahşmalanna '
da yer verilecek. Türk Ticaret Bankası'nın sanat
galensinde bu sezon sergı düzenleyecek sanatçılar •
arasında Leman Öktem, Nermın Şeneldır. Cahıde :
Topaloğlu. Nılüfer Agribozer. Gönül Altav. Gülsevim
Tek. Sevım Çağlar. Saba Güneyli, Dilara. Zeynep Fıratlı.
Bilgın Çelık, Yıldız Yavnık. Sevim Kızılcan, Semra
Zincır, Canan Teoman bulunmaktadır. Aynca bankanın o
sanatçı Samı Güner'e hazırlatmış olduğu ülkemizın ;
tarih. kültür, sanat ve doğa güzelliklenni tanıtan fotoğraf
sergisi mayıs sonuna dek ziyaret edilebılır.
K Ü L T Ü R » Ç İ Z t K
KAMİL MASARACI