Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 EKİM 1997 PAZARTESİ 12 HAFTANIN SANAT ÇIZELGESI Sineına • Kimse Beni Sevmiyor yönetmenliğini Dorns Dörne'mn yaptığı filmde başrolleri Maria Schrader ve Pıerre Sanoussi-Bliss paylaşıyorlar. (Beyoğlu Alkazar 293 24 66, Ahunizade Capitol 391 19 35, Akmerkez Ford Escord282 05 05, îstanbul Princess 285 06 95). • Siyah Giyen Adamlar Barry Sonnenfeld'in yönettiğı filmde Tommy Lee Jones ve Will Smith rol alıyorlar. (Beyoğlu Emek 293 84 39, Beyoğlu Fitaş 249 01 66, Osmanbey Gazi 247 96 65, Harbive As 247 63 15, Teşvikive AFM 230 94 58. Ortaköy Princess 236 20 72, Parliament Cinemaclub 263 18 38, Akmerkez Braun 282 05 05, îstanbul Princess 285 06 95. Çemberlitaş Şafak 516 26 60. Bakırköy 74 - 572 04 44, Bahrköv Avşar 583 46 02. Bakırköv Carousel 571 83 80. BakırkövRen'k572 18 63. Galleria Prestij 560 72 66, Florya Prestige College 663 28 86, GÖ.Paşa Cinemass 578 50 62, Avcılar Standart 695 36 45, Kadıköy Süreyya 336 06 82, Ahunizade Capitol 391 19 35, Ş.Bakkal Sinemax 467 44 67, Suadiye Movieplex 385 24 49, Fenerbahçe Pyramid 348 01 50, Maltepe Grandhaus 442 60 30, Cmraniye Princess 461 03 82) • Lucie Aubrac Filmde başrolleri Carole Bouquet ve Danıel Auteuil pa\laşıyor/5eyoğlu Alkazar 293 24 66, Ortaköv Ferıye 236 28 64, Kadıköy Bahariye 414 35 05) • Smilla ve KarlarBillie August'un yönettiği filmde başrolleri Julia Ormond Gabnel Byrne ve Richard Harris paylaşıyor. (Kadıköy Reks 336 01 12, Şişli Kent 241 62 03. Beyoğlu Bevoğlu 251 32 40, Çemberlitaş Şafak 5İ6 26 60, Bakırköv Avşar 583 46 02, Galeria Prestige 560 72 66, Suadive Movieplex 385 24 49) • MektupAli Özgentürk'ün yönetmenlığini yaptığı filmde başrolleri Tank Akan. Zişan Lğurlu, Cûneyt Gökçer ve Jessica Champbel! Yönetmenliğini Dorris Dörrie'nin yaptığı 'Beni Kimse Sevmiyor'da başrolleri Maria Schrader ve Pierre Sanoussi-Bliss paylaşıyorlar. Film, aradığı aşkı bulamamaktan şikâyetçi Fanny'nin birdenbire değişen yaşamını ve başından geçen masalsı olaylan anlatıyor. paylaşıyorlar. (Beyoğlu Fitaş 249 01 66, Osmanbey Gazı 247 96 65. Bakırköv Carousel'571 83 80. Çemberlitaş Şafak 516 26 60, Ahunizade Capitol 391 19 35, Kadıköv Moda 337 01 28, Pendik Güney 354 13 88). • Sürpriz Babalar lvan Reıtman'ın yönetmenlığini vaptığı filmde başrollen Robın tyüliams ve Billy Crystal paylaşıyorlar. (Etıler Akmerkez 282 05 05, Beyoğlu Fitaş 259 01 66, Teşvikive AFM 224 05 05. tstanbul Princess 285 06 95, Bakırköy Carousel 571 83 80, Bakırköv Avşar 583 46 02, Kadıköv Kadıköv 337 74 00. Ahunizade Capitol 391 19 95. Osmanbey Gazi 247 96 65. Suadiye Movieplex 385 24 49, Şaşkmbakkal Cinemax 467 44 67, Maltepe Grandhaus 442 60 30. Suadiye Movieplex 385 24 49) • Arizona Rüyası Yönetmenliğini Emır Kustunca'nın yaptığı filmde başrolleri Faye Dunaway ve Jhony Deep paylaşıyorlar. (Beyoğlu Pera 251 32 40). • Tuzak yönetmenliğini Jonathan Mostovv'un yaptığı filmde Kurt Russell başrolde/fievoğ/ı/ Aılas 252 85 76, Şişli Kent 241 62 03. Ortaköv Fertve 236 28 64. Bahrköy Avşar 583 46 02, Bakırköy lncirli 572 64 39, Ahunizade Capitol 391 19 35. Kadıköy As 336 00 50). • Anna Karenina Bernard Rose'un yönetmenliğini yaptığı filmde başrolleri Sophie Marceau. Sean Bean, Alfred Molina ve James Fox paylaşıyorlar. (Beyoğlu Alkazar 293 24 66, Harbiye As 247 63 15, Kadıköy Reks 336 01 12, Şaşkmbakkal Cinemax 467 44 67. Ahunizade Capitol 319 19 35) • Mırtlak Güç Clint Eastwood'un yapım \e yönetimıni üstlendiği filmde Clınt Easrvvood, Gene Heckman ve Ed Harris rol alıyor. (Kadıköv Holvwood 338 90 76, Şişli Kent 24İ 62 03, Beyoğlu Sinepop251 11 76, Çemberlitaş Şafak 516 26 60. Bakırköy tncırli 572 64 39, Bakırköv Avşar 583 46 02, Suadiye Movıeplex 385 24 49). • Aşk Tutkunu Griffin Dunne'nin yönettiği filmde Meg Ryan ve Matthew Broderick rol alıyorlar. (Beyoğlu Fitaş 249 01 66, Teşvikive AFM 230 94 58, Bahrköy Avşar 583 46 02, Suadiye Movieplex 385 24 49. Ahunizade Capitol 391 19 35. Kadıköy Ocak 336 37 71). • Köstebek Mıke Nevvell'ın yönettiği filmde başrolleri Al Pacıno, Johnny Depp ve Michael Madsen paylaşıyorlar. (Beyoğlu Laie 249 25 24, Kadıköv Broodway 346 14 81) • Kayıp Dünya Steven Spielberg'm yönetmenlığini yaptığı filmde başrollen JeffGoldblum, Julianne Moore. Pete Postlethvvaite paylaşıyorlar. (Etiler Akmerkez 282 05 05'.Beyoğlu Fitaş 259 01 66. Beyoğlu Atlas 252 85 76, Teşvikive AFM 224 05 05, Îstanbul Princess 285 06 95, Ortaköy Princess 236 20 72, Ortaköy Ferive 236 28 64, Bakırköv Carousel 571 83 80, Bakırköv lncirli 572 64 39. Bakırköy Avşar 583 '46 02, Osmanbey Gazi 247 96 65. Etiler Hillside 263 18 38 Kadıköv Atlantis 418 26 56. Ahunizade Capitol 391 19 95. Kadıköy As 346 30 30. Maltepe Grandhaus 442 60 30, Ümranive Princess 461 03 82, Pendik Güney 354 13 88. Avcılar Standard 695 36 95. Gazıosmanpaşa Mass 578 50 62. Fatih Feza 631 16 08. Çiftehavuzlar Büyük Kulüp Sineması 355 25 62, Zeytinbumu Yenıdoğan 558 58 01) • Bütün iyiler Cennete GRter Çocuk izleyicilerin ilgi göstereceği çizgi film Türkçe seslendırmesiyle ızlenebiliyor. (Beyoğlu Fitaş 249 01 66, Kadıköy Atlantis 418 26 56. Bahrköy Carousel 571 83 80. Osmanbey Gazi 247 96 65. Pendik Güney 354 13 88) • Eşkıya Yönetmenliğini Yavuz Turgul'un üstlendiği filmin başrol oyuncuları Şener Şen ve Uğur Yücel. Kadıköv As 336 00 50, Maltepe Grandhaus 442 60 30) • Con Air yönetmenliğini Simon VVest'in yaptığı filmde Nicholas Cage, John Malkovich. Steve Buscani ve John Cusack oynuyor (Beyoğlu Fitaş 249 01 66, Bahrköy tncirli 572 64 39, Fatih Feza 631 16 08. Ümranive Princess 461 03 83, Kartal Kartal 389 06 16). • Kama Sutra Naveen Andrews, Sarita Chodhury, Ramon Tikaram, Indra Varma'nın rol aldığı filmin yönetmeni Mira Nair. (Beyoğlu Fitaş 249 01 66. Bakırköy Avşar 583 46 02, Çemberlitaş Şafak 516 26 60. Kadıköv BrooaSvay 346 14 81, Topkapı Sur 523 67 12). Kuzgun Acar'ın Milli Reasürans Sanat Galerisi'ndeki sergisi 30 ekime dek sürecek. Sergide, Acar'ın Gönen tesislerinde yaptığı 13 metre uzunluğundaki bir duvar heykeli, 35 tiyatro maskesi, 10 heykeli, 20 deseninin yanı sıra 2 eskiz defteri, küçük heykelleri ve bir kumaş deseni de vitrinde sergileniyor. • Miles Davis resim sergisi 25 ekime dek Aksanat'ta ızlenebilır/252 35 00) • Gülsen Südor'un resım sergisi 29 ekime dek Tiirkiye Iş Bankası Parmakkapı Sanat Galerisi'nde ızlenebıiır/244 20 2/j • Münip Özmen'in resim sergis 30 ekime dek Toprakbank Sanat Galensı'nde ızlenebilır/2J3 26 63» • Aii Arif Ersen'in sergisi 8 kasıma dek Urart Sanat Galerisi'nde ızlenebılır.f24/ 21 83) • Gülderen Bayraktar ın sergisi 24 ekime dek Turkıye Iş Bankası Erenköy Sanat Galensı'nde izlenebilir. • 'Fotoğraflarla Che' başlıklı sergi 17 ekime dek tdil Kültür Merkezi'nde. • Sanatta Buluşma I, Uluslararası Sanat Etkinliğinden Bir Kesit sergisi 8 kasıma dek Nelli Sanat Evi'nde izlenebılir/227 73 75) • Konya ve Kapadokya Halılan Sergisi 17 kasıma dek Türk ve lslam Eserleri Müzesi'nde izlenebilir. • Kenan Türkmenve Ayhan Tomak'ın resim sergisi Yunus Emre Sanat Merkezi'nde izlenebilir. • Çiğdem Erbil Marangoz'un resim sergisi 1 kasıma dek Vakko Beyoğlu Sanat Galerisi'nde izlenebilir. • Cumhuriyet Kitap Kulübünûn salonlannda \~ı ressamın 25 yapıtı sergileniyor. • Hüseyin Bilişik ın yapıtlan 25 ekime dek Opera Sanat Galerisi'nde ızlenebilır/252 71 75) • Dilek DemİrcTnin resim sergisi 4 kasıma dek Elhamra Sanat Galerisi'nde ızlenebilir/245 15 88) • Nurcan Çağlar'ın resim sergisi 18 ekime dek Deniz Miizesi Sanat Galerisi ve Kare Sanat Galensi'nde izlenebilir (411 11 30) • Göksun Say'm 'Çağdaş tkonalar' başlıklı sergisi 28 ekime dek Ruhi Su Kültür Merkezi'nde görülebilir. • Lütfü Özsoy ve Salih Zeki'nin resim sergi leri 31 ekime dek Destek Reasürans Sanat Galensi'nde izlenebilir. • Fisun Çağlayan'ın resım sergisi 18 ekime dek Ayşe ve Ercüment Kalmık Vakfı'nda ızlenebilir.C245 02 70) • Salih Ataysağgın ın Ebru Sergisi 20 ekime dek Barometre Sanat Merkezi'nde izlenebiiırY29i 02 87) • Kuzgun Acar'ın 'Bir Ba$kaldın Simgesi Kuzgun Acar' başlıklı sergisi 30 ekime dek Milli Reasürans Sanat Galensf nde ızlenebılır/2J0 19 76) • Nalan Çakır'm röryef sergisi 10 ekime dek Basın Müzesi'nde görülebilir. • Vladimir Sorokovoy ıle Moskova Resım Akademisı profesörleri Shulga, Bashirov, Smetanine, Taharev ve Novojilov 'un resim sergisi 3 kasıma dek Carousel "de izlenebilir • Yaprak Ece Esirkuş'un sergisi 25 ekime dek Uran Sanat Merkezi'nde. I Ferda Kara ve Harun Taşdemir'in sergileri 22 ekime dek Akbank Bahariye îstanbul Sanat Galensf nde izlenebilir. • Zeynep Fıratfa'nm resım sergisi 10 ekime dek Yaşarbank Harbiye Şubesı Sanat Galerisi'nde izlenebilir. • Feryal Sükan'ın resim sergisi 10 ekime dek La Palette Sanatevi'nde. • Ciineyt Aksoy'un 'Medcezir' başlıklı resim sergisi Vakko Beyoğlu Sanat Galerisi'nde, 4 ekime dek izlenebilir. (575 12 20) • "Berlin'den Fotoğraf ve Medya Sanatlan" sergisi 12 ekime dek Atatürk Kültür Merkezi ve Dolmabahçe Kültür Merkezi'nde izlenebilir. • BKH Gutmannın sergisi İstanbuldaBerlın-Sırursız' sergisi kapsamında Galeri Nev'de izlenebılir/2J/ 67 63) • Almelek Sanat Galerisi'nde yaz sonu karma resim ve heykel sergisi 29 ekime dek izlenebilir. Tiyatro • Bakırköy Belediyesi Yunus Emre Kültür Merkezi'nde 6-7 ekim tarihlerinde Ortaoyuncular 'Ferhangi Şeyler'i sahneliyor. (661 19 42) • îstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrolan 7-9- 10 ekim tarihlennde 'Evlilik'i Harbiye Cep Tiyatrosu'nda, 8-12 ekim tarihleri arasında ise 'Lüküs Hayat'ı Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi'nde, 'Diğerlerinin Adı AlTyjl Fatih Reşat Nuri Sahnesi'nde, 'Halay'ı Üsküdar M. Celal Sahnesi'nde. 'Godot'yu Beklerken'i Kadıköy Haldun Taner Sahnesi'nde, 'Koca Sinan'ı Gaziosmanpaşa Sahnesi'nde sahneliyor. Çocuk oyunlarından 'Ah Karagöz Vah Karagöz' Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi'nde. 'Ne Hepsi Ne Hiçbın" Üsküdar M. Celal Sahnesi'nde, 'Bisküvi Adam' Kadıköy Haldun Taner Sahnesi'nde, 'Küçük Nasrettin' Gaziosmanpaşa Sahnesi'nde sahneleniyor. (243 77 20) Akbank Caz Festivali çarşamba ve perşembe akşamları saat 20.30'da Betty Carter Trio'yu ağıriıyor. Elli yılı aşkın süredir cazın efsane isimleriyle çalışarak kendi tarzını yaratan sanatçı Sabancı Center'da izlenebilir. Gösteri / Söyleşi • 5. Uluslararası îstanbul Bienali kapsamında Mımar Sinan Ünıversitesı Güzel Sanatlar Fakültesi Oditoryumu'nda salı günü saat 14.30- 16.30'da "Bienallerin ve Diğer Mega Sergi Modellerinin Eleştirisi ve Savunusu'. saat 17.00-19.00'da 'Çağdaş Metropolde Metinlerarasılık ve Yer Değiştirme', saat 19.30-21.30'da 'Sevgi, Dostluk ve Diğer Olanaklar Cstüne' başlıklı paneller izlenebiliı. Bienal kapsamında aynca pazartesi günü Aya trini'de saat 10.00-11.00- 16.00'da Şükran Moral ve Egle Rakauskaite'nin. saat 10.00-11.00- 16.00-17.00'de Yael Davids'ın, Darphane-i Amire'de saat 10.00- 14.00'de Invın'ın. Yerebatan Samıcı'nda saat 11.00-15.00'de Eulalia Valldosera'nm, Pera Palas Oteli'nde saat 13.00-15.00'de Tracey Emin'ın, Kız Kulesi'nde saat 19.00- 05.00'de Maaria Wirkkala'nın, The Marmara Oteli Tepe Bar'da saat 21.00-21.30'da Rıchard Hoeck'ın, salı günü Sultanahmet Camıı önünde saat 12.00'de Mariko Mon'nin performans gösteri len izlenebilir. Şükran Moral'ın. Tracey Emin'in, Maaria VV'irkkala'nın ve Richard Hoeck'in performans gösterileri Bienal kapsamında salı günü aynı yer ve saatlerde izlenebilir. • İFSAK'ta perşembe günü saat 19.30-20.15'te Erhan Saraloğlu'nun 'Çiçeklenm' adlı Saydam Gösterisi izlenebilir. (243 14 01) • Akbank 7. Caz Festivali kapsamında Aksanat'ta cumartesi günü saat 15.30'da Adam Rudolph'un, pazar günü saat 15.30'da Yusef Lateef'in konuk olacaklan seminerler izlenebilir. • Kitap Günleri '97 kapsamında pazartesi günü saat 14.00-15.00'te 'Kitap Nasıl Seçilmeli, Yaşlara Göre Kitap Seçımınin Onemi', salı günü saat 14.00-15.00'te 'Kitap Okuma Alışkanlığı Nasıl Kazandınlmalıdır', çarşamba günü saat 14.00-15.00'te 'Kitap, TV ve Bilgisayann Yanında Yenni Nasıl Kuvvetlendirmelidır', perşembe günü saat 14.00-15.00'te "Ders Çalışmayı Zevkli Hale Getirmek lçin Gerekli Kurallan Bilebıliriz'j cuma günü saat 14.00-15.00'te "Ödev Çocuğu Okuldan Bezdıriyor. Ödev Yapmayı Zevkli Hale Getırmenın Teknikleri', cumartesi günü saat 17.00- 18.00'de 'Kitap Okumayı Sevmeyen Çocuklar lçin Ne Yapabilırsıniz, Çocuğa Kıtabı Nasıl Sevdirebiliriz', pazar günü saat 14.00-15.00'te 'Acaba Kitabın Yenni Kaset ve Video Bantlar Alacak mı' konulu Danışman Psikolojik HizmetlerMerkezi'nin düzenlediğı panellerle, aynı gün saat 16.00'da Birleşik Dağıtım'ın düzenlediğı "Yeni Bir Din Dilı' başlıklı paneller izlenebilir. -r-v Müzik • Akbank 7. Caz Festivali kapsamında çarşamba ve perşembe günleri saat 20.30'da Sabancı Center'da Betty Carter&Trio'nun konsen izlenebilir. • Aksanat'ta yann saat 12.30'da Ottmar Liebert&Luna Negra konseri lazer-disc'ten izlenebilir. Çarşamba günü 12.30'da ise Don Cherry'nin 'Multikulti' başlıklı konseri ve saat 18.30'da Miles Davis&Quincy Jones'un Montrö konseri videodan gösterilecek. Perşembe saat 12.00'de müzikseverler Alberta Hunter'ın 'My Castle's Rockin' başlıklı konserini videodan. cumartesi ve pazar saat 18.30'da ise Freddie Hubbard'ın Vanguard konserini laser-disc'ten izleme olanaği bulacaklar. Cuma saat 12.30'da Rashan Roland Kark 'The One Man Tvvins' ve saat 18.30'da Les Mccann&Eddie Harris'in 'Svviss Movement' başlıklı konserleri videodan gösterilecek. Cumartesi saat 18.30'da The Art Ensemble of Chicago'nun "Live from the Jazz Shovvcase' başlıklı konseri videodan izlenebilir. Sanat ortamı, sessiz ancak yürekli bir koruyucusunu yitirdi Sanata saygı: Ayşe Kalmık ZEYNEP RONA Sessiz savaşçılar vardır, kimse onlan fark etmez. onlann ne tür bir savaş ver- diğini. ne tür engelleri aştığını ve erekle- nne ulaşabilmek için ne tür özverilerde bulunduklannı bilmez, çünkü bu tür in- sanlar ilkelerine bağlı, inançlı, dırençli \e yılmaz kişilerdir. kendileri hiç öne çıkmazlar, ışbirliği yaptıklan kışilere, bil- gıye. binkime saygılıdırlar ve onlar ıçin yalnızca ortaya çıkan iş önemlidir, ken- dilen değil. Ben böyle insanlara "sessiz savaşçılar" derim. Bir savaşı kazandıkla- n zaman bunu herkesle paylaşır. çevresin- dekılerin bu savaştakı payını hıç unut- mazlar. Ayşe ve Ercümend Kalmık Vak- fi ile Ercümend Kalmık Müzesi'nin ku- rucusu Ayşe Kalmık böyle bir insandı. Müzeyi 1 Şubat 1997'de Istanbullulara armağan ettığmde. üzerinde belki verdi- ği savaşın yorgunluğu vardı, ama kuşlar kadar hafıflemişti. Çok sevdıği eşi res- sam Ercüraend Kalmık'ın anısı arrık ya- pıtlan aracılığıyla hep yaşayacaktı. Er- cümend Hoca'nın bütün yaşamını adadı- gı gençler. onun adına kurulan bu kurum- da sergiler açabilecek, sanatı öğrenebile- cek, söyleşilere, konferanslarakatılabile- cek, onun 20 yılı aşkın eğıtimcıliği bir başka düzlemde sürdürülecektı. Ayşe Kalmık bütün enerjisini, duygularını, olanaklannı bu knruma adamış, onun ku- şaktan kuşağa yaşamasını, gençlere ku- cak açmasını hedeflemişti. Ayşe Kalmık yalnızca bir ressam eşı değildı. Arnavutköy Amerikan Kız Ko- lejı'ni bıtirdikten sonra îstanbul Güzel Sanatlar Akademısı'ne gırmiş ve Nurul- lah Berk atölyesinde eğitim görmüştü. Belki fiilen bir ressam olmadı, ama hep sanatla yaşadı, sanatı soludu ve kendine, sanat için, sanatçı olmak isteyen gençler için ne yapabilirim diye sordu. Ayşe Kal- mık'ın en büyük özellıği bu sorulara ses- siz sedasız, ama somut çözümler getirme- siydi. Gerek vakfın. gerek müzenin ku- ruluşu sırasında butün zorluklan büyük bir ınanç ve dırençle göğüslemeyi başar- dı. Özellikle kültür \e sanat mirasımız konusunda değerbilmezlığin, vurdum- duymazlığın kol gezdiğı birdönemdebu tür bir gırişımin ne kadar önemlı olduğu- nun bilincindeydi. Türkiye'de özellikle 1900'lerin başından Cumhuriyet'in kuru- luşuna değin yaşanan zor koşullar içinde sanat adına inanılmaz mücadeleler veren bir sanatçı kuşağınm unutulmakta oldu- ğunun farkındaydı. Oysa bir ülkede sana- tın özümsenebilmesı \e ilerleyebilmesi için süreklihğin şart olduğunu biliyor, eğer bir örnek kurum oluşursa gerisinin geleceğine inanıyordu. Temel taşlarmı Ayşe Kalmık'ın yerleş- tirdiği, ilkelenni koyduğu bu kurum açıl- dığından bu yana temel ilkelerini yaşata- bilmek için çaba vermektedir. KaLmık'ın bu denli özenle yerleşmesinı istediğı il- keler nelerdi? Sanata. sanatçıya saygı; gençlerin eğitimine, yetişmesine saygı, bilgiye, birikime saygı, sanatın yaygınlaş- tınlmasına saygıydı. Ayşe Kalmık'ın bir başka özelliğı de bılimselliğe, kurumsal- laşmaya ve etik kurallara olan inancıydı. Amacı kurumun kendi ayaklan üzerinde durabilmesi. niteliğini hep koruması, gençlere daha fazla olanak tanımasıydı. Aramızdan aynlması da yaşamı gibı ses- siz sedasız oldu Ayşe Kalmık'ın. O, kur- duğu kurumlar kadar, Türkiye'de sanat ortamı için de büyük bir kayıp. PARİSNOTLARI COŞKUN TUNÇTAN Yüzyılımızın sesi Maria CallasEMI şırketince son haftalarda yayımlanan ve Fransa'da satış re- koru kıran "La Voix du Siecte" (Yüzyılımızın Sesi). aynı kutu için- deki ıki CD'yle, Maria CaUas'ın sesmi 24 ayn operadan seçılmiş 27 aryada sunuvor. Berrak. tatlı. güç- lü v e çok anlatımlı bu kendine öz- gü sesi daha birinci parçanın ilk sözcüklennden giderek tanımamak ve ha>Tanhk- la dinlememek olanaksız. Callas. 1952"de, EMl'ye yazılı bir sözleşmey- le bağlanmıştı. 16 Eylül 1977'de. Paris'teki evin- de, 54 yaşında ölümünden 20 yıl sonra, bu şirket arşivlerindeki ünlü sanatçının kayıtlannın tümü- nün plaklıklara girebilmesıni sağladı. Baştan sona ve kimılerinı birkaç kez kaydet- tiği operalara göz atarsak, tabii önce BdKni'nin "Norma'"sını saymak gerek Callas'ı sanatının doruğuna eriştiren bu yapıtın iki kaydı var, ikisin- de de orkestrayı TulioSerafin yönetiyor. Vferdi'nin "LaTraviata"sını ise 1955'teCM.GiuIHni'nin, 1958'de de F. Chione'nın yönettiği orkestralann eşliğinde kaydetti Bunlara Puccini'nin "La Tos- ca"sını (şef Vıctor de Sabata). Rossini'nın "Ital- ya'da Türk"ünü (şef: C. Cavazzeni), Donizetti'nın "Anna Bolenar smı (şef: yıne G. Gavazzeni), ve "Lucia di Lammermour"unu (şef: Karajan), Cherubini'nın "Medea r sını (şef: Tulio Serafin), Verdi'nin "Rigotetto"sunu ve "MacbetfTını ek- lemek gerek. Bütün bunlar EMl'ce yayımlanmış. Aynca başka şirketlerin markasını taşıyan Cal- las'lı operalar var. Bunlann kımilen de kayıt ka- litesinin bazen pek parlak olmamasma karşın, yi- ne de ilginç ve hatta sanatsal açıdan hayli önem- li. Callas tutkunlannın onlan da mutlaka dınle- mek istemelen doğal. EMI, bu 20. yıldönümünü, benzerine ender rastlanan bir kayıt şölenine dö- nüştürmeye çoktan hazırlanıyordu. Uzmanlann yıllarca arşivlerde yaptıklan araştırmalann sonu- cunda oluşturulan resital CD'leri gerçekten çok büyük birer başan. Bunlann başlıcalan "Callas at la Scala" (bu ünlü sanat tapmağında söyledik- lerinden ömekler), "LyricandColoratııra Arias" v-/pera tarihine adı çoktan altın harflerle girmiş olan Maria Callas'ın sesi 24 ayn operadan seçilmiş 27 aryada EMI şirketince dinleyenlere sunuluyor (bu CD piyasaya çıkar çıkmaz parlak bir ödül ka- zandı), "MadScenes" (Çılgınlık Sahneleri), "Ver- di Arias" (3 ayn CD). "Puceini Arias", "Rossüıi & DonizettiArias", "Mozart, Beetho\en, VVeber" (V'erdi, Puceini, Rossini. Donizetti, Mozart. Beet- hoven ve >\eber'in vapıtlanndan seçilmiş parça- lan içeriyor bu son saydığun CD'ler). "Callas & Paris" (Fransa'nın başkennndekı başanlannı yan- sıtan 2 ayn CD), "The EMI Raretics" (bu CD'de- ki parçalann kimılen şimdiye dek pek ender ya- yımlanmıştı). "Livein Concert" (dünvanın ceşit- li sahnelerinde yeni başanlara ulaşırken kaydedil- miş ar> r alar)... 2 Aralık 1923 'te New York'ta doğ- duğunda. ailesi üç ay önce Yunanistan'dan Ame- rika'ya göç etmişti. Altı yıl sonra, Manhallan'da bir eczane açan babası, soyadım değiştirdi, Kale- geropulos iken Callas oldu. Oysa ki bu yeni so- yadının harflerinin yerlerini değiştirince, ünlü sa- natçının, yıllarca seyircilerini büyülediği Mila- no'daki ScalaOperası'nın adı çıkıveriyorortaya! ilginç bir rastlantı1 .. Maria Callas'ın opera sanatındaki önemli ye- rini yalnızca sesinın özellikleriyle açıklamak, o- nun bir de oyuncu olarak getirdiği yeniliği unut- mak olur. Üstlendiği her rolü öylesine, etkileyici bir içtenlikle canlandınyordu ki (1964'te, Paris Operası'nda. "Norma"da seyretmiştim kendisi- ni) bu onu o dönemin sanatçılannın çoğundan çok üstün kılıyordu. Canlandırdığı her kişi için değişik ve inandıncı yeni birkimliğe bürünmeyi ustalıkla beceriyordu. Üstelik 1954'te birden 30 kilo zayıfladıktan sonra, son kerte güzelleşmiş- ti... Onun zaman zaman skandal yaratan kapris- lerini dile getirenler gerçeği yansıtıyorlar ama her yeni rolüne nasıl tıtizhkle ve alçakgönüllülükle hazırlandığının, sanatını ne denli taparcasına sev- diğinin de altını çizmeyı nedense unutuyorlar. Opera tanhine adı çoktan altın harflerle gır- miş olan Callas, kendi dönemindeki başka ünlü sanatçılardan en çok hangisıyle kıyaslanabilir? Bunun yanıtını en tanınmış müzik eleştırmenle- rinden birinin bir yazısında buldum: "An! Cal- las'ın ve Cencer'in unutulmaz dönemi!"' diyordu ozlemle Gel de sevgili Leyla Gencer'le aynı ül- kenin çocuğu olmakla övünme!