Katalog

SAYFA CUMHURİYET 29 EKİM 1997 ÇARŞAMBA 8 DIŞ HABERLER Kozluduy santralı kapanmıyop • SOFYA(AA)- Dünyanın en riskli nûkleer santrallan arasında ilk sıralarda yer alan, Bulgaristan'daki Kozluduy Atom Santralı, Avrupa Birligi'nin gündeminde yine ilk sıralara yükseldi. Bulgaristan hükümeti, Avrupa Geliştirme ve Kalkınma Bankası ile 1993 yılında imzaladığı anlaşmaya rağmen santralın en eski 4 reaktörünü kapatmaktan vazgeçti. Avrupa Birliği'nin girişimi ile imzalanan anlaşmada, Kozluduy Atom Santralf nın 1,2, 3 ve 4 nolu eski reaktörlerinin, en geç 1998 yılı sonuna kadar devre dışı bırakılması öngörülüyordu. Anlaşmayı imzalayan Bulgaristan, bunun karşıhğında Avrupa Geliştirme ve Kalkınma Bankası'ndan, toplam 24 milyon ECU karşılıksız kredi almasına karşın 4 reaktörûn, 1998 yılı sonunda kapatılmasımn ülkede, çok cıddi sosyal ve ekonomik sorunlara neden olacağı öne sürerek reaktörlerin 2010 yılına kadar çaiıştınlması gerektiği belirtildi. ABO'den Bosna'ya silah • PLOCE (AA) - ABD'nin Boşnak-Hırvat Federasyonu'na silah yardımı çerçevesinde silah yüklü bir Amerikan gemisi, Hırvatistan'ın Ploce limanına geldi. ABD'nin silahlan, Bosna Sırp Cumhuriyeti ile Boşnak- Hırvat Federasyonu arasındaki silah dengesini sağlamak üzere federasyonun silahlı güçlerini eğirmeyi ve teçhizatlandırmayı amaçlayan "Eğit ve donat" programı çerçevesinde veriliyor. Peru'da deprem • LIMA (AA) - Peru ve Ekvador'da bu sabah deprem meydana geldi. Görgü tamklan, Peru'da TSİ 08.19'da meydana gelen ve can kaybına yol açmayan Richter ölçeğine göre 5.1 şiddetindeki depremin maddi hasara neden oldugunu belirttiler. Peru'da meydana gelen depremin Kolombiya'da da hissedildiği kaydedildi. Strasbourg Deprem Kontrol Merkezi'nden yapılan açıklamada ise depremin .Richter ölçeğine göre 7.1 şiddetinde olduğu belirtildi. Kış, Balkanlam vurdu • SOFYA(AA)-Buyıl beklenenden çok daha erken gelen kış Balkanlan esir aldı. Romanya ve Bulgaristan'da bu sabah başlayan yoğun kar yağışı nedeniyle dağlık bölgelerdeki birçok köy yolu ulaşıma kapandı. Sofyahlar kar yağışı yüzünden trafığin adeta felç olması üzerine işyerlerine ve evlerine gitmekte zorlandılar. Soğuk ve yağışlı havanın yanndan itibaren Trakya bölgesinden başlamak ûzere Türkiye'yi de etkisi altına alacağı bildirildi. ILO ve UNICEF tarafından düzenlenen uluslararası konferansta çalışan çocuklar ele almacak Odo'da çocuk zirvesî• ILO raporuna göre dünyada yaşı 5-14 arası 250-400 milyon çocuk ucuz işgücü veya köle olarak çalıştınhyor. ran olmayacağına inanıyor. Aynca çocuklar okula gön- derilmeyip evde, tarlada ve seks ticaretinde de çahştın- lıyorlar. Stockholm'deki ilk kon- feranstan farklı olarak Os- lo'dakınde, çocuk işgücü kullanımı daha ağırlıklı du- rumda. Bu nedenle bazı As- ya ülkeleri Norveç hükü- metine konferansa katılma- yacaklannı bildirdiler. Yı- ne de bu kapsamda en ağır- lıklı ülkelerolan Hindistan, Pakistan, Nepal, Filipinler, Mısır, Nikaragua ve Brezil- ya delegasyon gönderdi. ILO bu nedenle yayım- ladığı raporda, bazı acı ger- çeklere dikkat çekti: # Halen dünyada yaşı 5- 14 arası 250-400 milyon ço- cuk ucuz işgücü veya köle olarak çalıştınlmakta. Bu çocuklann yüzde 95 'i az ge- lişmiş ülkelerde yaşamakta. Her gün 80 bin çocuk yeni işgücü olarak işe alınmak- ta. 9 Asyalı çocuklann yüz- de 7'si, yani en az 100 mil- yonu çocuk işçi durumun- da. Bu oran Afrika'da yüz- de 30. Burkina Faso, Mali ve Burundi'deki çocuklann en az yansı köle gibi çalıştınl- makta. Latin Amerika'da ise çocuklann yüzde 15-20'si aynı durumda. • Yılda 70 bin çocuk iş kazasında yaşamını yitirir- ken yaklaşik 200 bini de sa- katlaruyor. GÜRHAN UÇKAN OSLO - Birleşmiş Mil- letlerce düzenlenen "Ço- cuklann dnsel ve diğer ba- kımlardan istismannıönle- me" konulu uluslararası kon- feransların ikincisi Nor- veç'in başkentinde başladı. 40'dan fazla ülkeden 300'ü aşkın delege, geçen yıl Stockholm'de yapılan ilk kongrenin kararlan ışığında çalışma yapan gruplann ara raporlannı inceleyecek. Nor- veç hükümetinin girişimiy- le Birleşmiş Milletler'in ça- tısı altında Dünya Çalışma Örgütü ILO ile BM çocuk fonu ÜNICEF tarafından düzenlenen kongrede, Orta ve Doğu Avrupa ile Uzak- doğu'daki çocuk fahişelerin kurtanlmalannın yanı sıra okul çagındakı ve yaşı 15'ten küçük çocuklann işgücü ola- rak çalıştınlmasını engelle- mek için bir çalışma tasan- mı da oluşturulacak. Hindistan, Pakistan, Bangladeş, Filipinler. Viet- nam gibi tanınmış "çocukiş- gücü sektörü" olan ülkeler yanında Türkiye ve diğer Ortadoğu ülkelerinin de bu kapsamda adı geçiyor. Öte yandan, konferans günde- minde çocuk işçi çalıştıran ülkelerin boykot edilmesi yok. ILO ve UNICEF, dış pazarlara satılan mallann yalnızca yüzde 5'inin ço- cuk işçilerin ürünü olduğu için ticari ambargonun ya- Hintü çocuk, dünyadaki 400 milyon çocuk işçiden biri. (Fotoğraf: RtUTERS) Hindistan Çocuklar yeni yılı boykot etti YENİ DELHİ (AFP) - Hindistan'da yaklaşık 100 bin çocuğun, yann kutla- nacak olan Hindu yeni yılında havai fi- şek patlatmayarak çocuklann köle gi- bi çalıştınlmasını protesto edecekleri bil- dirildi. Güney AsyaÇocuk Köleliği Bir- liği'nin (SACCS) Genel Sekreteri R.S. Chaurasia, 60 bin öğrencinın imza at- tığı bir dilekçenin dün bir protesto yü- rüyüşünün ardından Hindistan De\ let Başkanı'na verildiğini belirttı. Chaura- sia, 150 okulu ziyaret ettiklerini ve öğ- rencilerin yüzde 90' ınm havai fişek al- mamaya söz verdiğini söyledi. Genel Sekreter "îki yıl önce kampanyaya baş- ladığımızda öğrencilerin ve öğretmen- lerin büyük çogunluğu boy kota karşıy- dL Bovkotun ne kadar ettdli olabilece- ğin göremiyoriardL Bu yıl büyük bir değjşim yaşanıyor " dedi. Yann kutlanacak olan ve Işıklar Fes- tivalı olarak da bilinen Diwali Yeni yıl Festivali'nde geleneksel olarak havai fişeklerpatlatıhyor. Festivalde, yatnız- cabaşkentYeni Delhi'de 50 milyon do- lar tutannda havai fişek satılıyor. SA- ACS ve diğer eylemciler havai fişek- lerin büyük bir bölümünün yasadışı fabrikalarda çocuklar tarafindan üre- tildiğini belirtiyor. Çocuklann bir bö- lümü evlerinde calışırken birbölümü ai- leleri tarafından satılıyor ve köle ola- rak kullanılıyor. Chaurasıa, havai fişek satışlannda, 2 ıla4 yıl ıçınde büyük bir düşüş olmasınm beklendiğini belirterek "Bu yıl bile havai fişek satan diikkân- laruı sayisı azaldı. Kampanyamız şim- diden çok etkili oldu" dedı. Çin Devlet Başkanı Ciang Zemin, bugün ABD lideri Bill Clinton ile bir araya geliyor Çiıı niildeer pazarı lıazır• îran'a nükleer teknoloji satmamak için güvence veren Çin zirve öncesinde insan haklan konusunda bir BM sözleşmesini imzaladı. ABD firmalan, 50 milyar dolarlık Çin pazanna girmek için zirveden anlaşma haberi bekliyor. Dış HaberlerServTsi-Çin Devlet Baş- kanı Cıang Zemin'in 8 günlük ABD zi- yareti sürerken Pekin, nükleer teknolo- ji ticareti ve insan haklan konulannda önemli adımlar attı. Geçen aylarda dü- zenlenen Komünist Parti Ulusal Kong- resi ile konumunu sağlamlaştıran ve özelleştirmenin ilk adırnlannı atan 71 yaşındaki Çınli lider, bugün ABD Baş- kanı Bill Clinton'la tarihi bir zırve ya- pacak. Eşi Wang Yeping ve 80 kadar hükü- met yetkilisinden oluşan kalabalık bir heyetle ABD eyaletlerini turlayan Ze- min. bugün Beyaz Saray'da Başkan Bill Clinton ile bir araya gelecek. Zemin Honolulu'da onuruna verilen bir ye- mekte yaptığı konuşmada Clinton ile Be- yaz Saray'da yapacaklan zirvenin "21. Yüzyda girerken ikiB UişkiJeri yeni bir safhaya taşunak" üzerine yoğunlaşaca- ğtnı belırtti. Başta Iran olmak üzere diğer ülkeler- le artık nükleer işbirliğıne girmeyece- ği konusunda geçen hafta Washington'a söz veren Pekin. bunun karşıhğında 50 milyar dolarlık nükleer enerji pazan- nın kapılannı ABD'ye açmaya hazırla- nıyor. Clinton ve Zemin'in ABD ile Çin arasında bir nükleer teknoloji işbirlıği anlaşmasına vanldığını açıklamalan bekleniyor. Çin Dışişlen Bakanlığı Sözcüsü Tang Guokiang dün Pekin'de gazetecilere yaptığı açıklamada, ABD ile Çin ara- sında "iki gün icinde" nükleer işbirliği anlaşması imzalanabıleceğine işaret et- ti. Guokiang, Washıngton-Pekın görüş- melennde bır ilerleme olup olmadığı yönündekı bır soruyu "Sabıriıolun. Iki günden az bir sürc icinde ne tür bir an- laşmaya vanldığını nöreceksuıiz" dıye- rek yanıtladı. Enerjı gereksinimlerini karşılamak ıçın 2015 yılına kadar 50-60 milyar do- Zambiya 'da darbegirişimi bastırıldıDış Haberkr Servisi-Zambiya Dev- let Başkanı Frederick Chfluba'ya ya- pılan darbenin başansızlıkla sonuç- landığı ve ülkede durumun denetim altında altında olduğu bildirildi. Dün sabah devlet radyosundan bir açıklama yapan Yüzbaşı SoJo, Chılu- ba hükümetinin yolsuzluk gerekçesiy- le ordu tarafindan devrildiğuıi öne sür- dü. Yüzbaşı Solo, Yeniden Doğuş Ope- rasyonu adıyla düzenlenen operasyon sonucu Ulusal Kurtuluş Kurulu'nun yö- netimi ele geçırdiğıni söyledi. Her- hangi bir direnişle karşılaşılmadığını belirten Solo, bazı hükümet askerle- rinin tutukladığını bildirdı. Radyonun yeni yönetimin kısa bir süre sonra bir açıklama yapacağmı du- yurmasına karşın söz konusu açıkla- ma gerçekleşmedi. Darbe duyurusun- dan bir süre sonra Chiluba bır açıkla- ma yaparak "Düşmanuı meşruyöotem- lerle secilmiş bir hükümeti devirme den geleni vaparak duruma hakim oian kadm erkek bütün askerlere teşek- kür ederim. Meşru ve demokratikyoJ- larla iş başuıa gelen hükümetim prog- ranunı sürdürecektir" dedi. Darbe açıklamasının ardından Zam- biya Ulusal Yayın Kunımu'nun stüd- yolannı basan hükümet askerleri dar- beyle ilgisi olduğu belirlenen çok sa- yıda kişiyi tutukladılar. Darbecilerle hü- kümet askerleri arasında çıkan çatış- mada bırhükümet askeri öldü. Başkent Lusaka'da durumun sakin olduğu be- lirtildi. Chiluba, 1991 yılında düzenlenen ilk çok partili seçimde, daha fazla demok- rasi ve ekonomik reform çagnsı yapa- rak ülkenin bağımsızlığını kazandığı 1964'ten beri iktidarda bulunan Ken- nedı Kaunda yönenmıni sona erdirmış- tı. Chiluba liderliğındeki Çok Partılı Demokrasi Hareketi'nin, geçen yıl dü- zenlenen seçimlerden önce Kaunda'nın ailesinin Zambiya dışında doğmuş ol- duğu gerekçesiyle seçimlere katılma- sını engelleyen bir yasa çıkarması bu- nalıma neden olmuş.tu. Chiluba'nın uyguladığı serbest piyasa ekonomisı ve özelleştirme Dünya Bankası tara- fından övgüyle karşılanmasına karşın işsizlik oranınm çok >üksek olduğu ve halkın bü>ük bir bölümünün yok- sulluk çektiğı bildiriliyor. Frederick Chiluba lar harcaması beklenen Çin, dünyanın en hızlı büyüyen nükleerpazannı oluş- turuyor. Öte yandan Çin, insan haklannın ko- runmasına ilişkin BM sözleşmelenn- den birini, önceki gün Nevv York'ta im- zaladı. Çin'in BM Temsilcisi Kin Hu- asun'un. sosyal, ekonomik ve kültürel haklarla ılgili uluslararası birpaktı im- zaladığı bildinldi. Anlaşmanın, Çin Devlet Başkanı CıangZemin'in ABD'yi ziyareti sırasında ımzalanmasına dikkat çekıliyor. Çin. BM'nin, 1976'dayiirür- lüğe giren, insan haklannın korunma- sına ilişkin bu sözleşmesini imzalayan 136. ülke oldu. ABD'ye önceki gün gelen Ciang Zemin'in 8 gün sürecek ziyareti süresince, Çin ve Tıbet'te ya- pılan insan haklan ihlallerini kınamak amacıyla birçok gösteri düzenlenme- si bekleniyor. Ciang, Pekin'den hareketetmeden ön- ce yaptığı açıklamada. BM sözleşme- sınin imzalanmasına ilişkin karann, Çin hükümetinin ülkede ve dünyada in- san haklannın korunması konusunda- ki kararlılığını gösterdiğıni söylemış- ti. Çin tarafından önceki gün imzala- nan BM sözleşmesinin ilk maddesin- de. halklann kendi kaderini tayın etme hakkına sahip olması, doğal kaynaklar \e diğer zenginliklerden faydalanma hakkını kullanması öngörülüyor. Sözleşme aynca çalışma hakkı ve eşit çalışma şartlan öngörmesinin yanında. iş günleri konusunda da mantıklı sınır- lamalar getiriyor. Sözleşmeyi imzala- yan ülke, vatandaşlannın sendika kur- ma ya da bır sendikaya üye olma hak- kını kabul ermek durumunda kalıyor. BM RAPORU Rusya'da intihar patlamasıtSTANBUL(AA)-Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ertesinde Rusya'da intihar olaylannda patlama yaşandığı bildirildi. BM Kalkınma Programı (UNDP) tara- fından hazırlanan KüçüJen Devlet adlı ra- porda, Rusya'da 1980'li yıllann sonlann- dan ıtibaren intihar olaylannda sürekli ar- tışkaydedıldığı belirtildi. 1995 yılında 61 bin kişinin intihar ettiği bıldirilen raporda, her 100 bin kişiden 41.3 'ünün intihan seç- tiği kaydedildi. Rusya'da aynca erkekler arasında intihann kadınlann 6 kan fazla ol- duğu ifade edildi. Raporda. Ukrayna'da da yoğun intihar olaylannın yasandığı ifade edilerek 1990 yılında 10 bin 700 intihann kayıtlara geç- tiği, bu rakamın 1995 yılında 14bin600'e yükseldiği ifade edildi. Belarus'taıse 100 bin kişide 21 olan intihar oranının, 1996 yılında 35'e çıktığı kaydedilen raporda, intihar olaylanna Rusya gibi daha çok er- kekler arasında rastlandığına işaret edildi. Eski Sovyet Cumhuriyetlerinden ba- ğımsızlığını kazanan Litvanya'da ise 1995 yılında 1694 olan intiharolayının, 1996 yı- lının 9 ayında yüzde 1 l'lik bir artışla 1372'ye ulaştığı kaydedildi. Öte yandan Azerbaycan'da 1996 yılın- da sadece 49 intihar olayının görüldüğü ifa- de edilen raporda. Gürcistan'da 1996 yılı itibanyla 138. Ermenistan'da 410 intiha- nn kayıtlara geçtiği bildirildi. Artan yoksulluk Raporda, intihar olaylannın arttığı dö- nemin söz konusu ülkelerdeki köklü de- ğişim süreçlerine rastladığına da dikkat çekildi. BM'nin hazırladığı bu çalışmay- la intiharlara ilişkin bir yargıda bulunul- madığı \aırgulanan raporda, ancak yöne- timlerin ve toplumsal kurumlann insana güven verme konusundakı hatalanna dik- kat çekebileceğinin umulduğu kaydedildi. intihar için birçok nedenin olabileceği de hatırlatılan raporda, söz konusu olay- lann devlet politikalannın dengesi ve top- lumsal sağlığın bir göstergesi olduğuna dikkat çekildi. tnrihargirişimlerinin artma- sının devlet politikalanyla olan bağının çok açık bulunmamasına karşın söz konu- su olgunun kesinlikle ekonomik çöküş, artan fakırlik, işsizlik ve eşitsizlikten kay- naklandıgı savunuldu. İsrail Vanunu'ya ABD'li anne baba Dış Haberler Servisi - Amerikalı emek- li birçift. Israil'in nükleer programmı açık- ladığı için 11 yıldır Israil'de hapiste bulu- nan bir tsrailli'yi evlat edindi. 42 yaşındaki Israilli Mordehay Vanu- nu'>-u ev lat edinen Mınnesota'lı kadın Mary Eoloffi israil askeri radyosuna yaptığı açık- lamada, Vanunu'nun serbest bırakılması için bu yönteme başvurduklannı belirttı. Eoloff "Vanunu'yu evlat edinerek. hem Amerikan vatandaşhğına geçmesini hem de tsrafl'in ülkenin güneyindeki bir hapishane- de 11 yıldır tecrit durumda bulunan V anu- nu'yu serbest bırakmasını sağlay-acağı/" de- di. ABDTemsilcılerMeclisi'ninçoğunlu- ğunun Demokratik Partı'den oluşan 13 üye- sı. mart aymda Başkan Bill Clinton'a çağ- nda bulunarak '"insani nedenlerle" ve "Va- nunu'nun uzun süre tecrit edilmesi netice- sinde ruhsal durumunun bozulması nede- niyle" serbest bırakılması için tsrail'e bas- kı yapmasını istemişlerdi. Vanunu, bgiliz Sunday Times gazetesine Israil'in nükleer silah ürettığinden kuşkulanılan Dimona nükleer santralı ile ilgili bilgi sızdırdığı ge- rekçesiyle israil ajanlan tarafindan Ingilte- re'den kaçınlmış ve 1986 yılında 18 yıl ha- pis cezasına çarptınlmıştı. 44 yıl çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çalıştık çahşül