Katalog

31OCAK «997 CUMA CUMHURİYET SAYFA HABERLER 'Olumlu adımlar silrdürülmedi* ABD'den insan haklan uyansı FUAT KOZLUKLU MASHINGTON (Cum- hııriyet)- ABE) Dışişleri Ba- . kanlığı'nınheryılyayımlad]- gı insan haklan raponınun Türkiye ile ilgili bölûmünde, ülkedeki insan haklan duru- ' munun 1995 yılma oranJa gerilediği, hükûmetın bu k o nuda gelişme sağlayamadıgı kaydedildi. Zonınlu göç u>- gulamalanna, ifade özgürlü- gü önûndeki stnırlamalara. yargısız infazJara, gözaltın- da kayıplara, işkence sonucu ölümlere. aydanlatılamayan cinayetlere dikkat çekilen ra- - porda PKK'nin de insan hak- İannı ıhlal ettıgı belirtildi. Washıngton "da dün yayım- lanan "tnsan Haklan Rapo- ru 1996""nun Türkı\e ıle ıl- gili 33 sayfalık bölümûnde genel olarak insan haklan ih- lallennin artarak sûrdügü gö- rüşüne yer veriJdı. Raporda, Tûrkiye konusunda özetle şu görü$ler dile getirildi: - Ciddi insan haklan so- runlan devam ettı. Hükiimet 1995 yılında saglanan geliş- meleri sürdüremedi \e so- nuçta 1996 yılında insan hak- lan kayıtlan püriizlendi ve bazı noktalarda geriledi. tn- san haklan talepleri toplu- mun tüm kesimlerince dile getirildi. - Gûneydoğu bölgesindeki durum ayn bir kaygı konusu oldu. Hükümet, büyük kısmı gûneydoğu bölgesınde yer- leşik Kürtnüfusunım varlığı, temel kültürel ve dil haklan- nı uzun süre inkâr ettı. PK.K. . ile mücadele kapsamında, hükümet, çok sayıda insanı zor kullanarak yerlerinden etti. - insan haklan ihlalleri, • gûneydoğu bölgesiyle sınırlı kalmadı. Yargısız infazlar, gözaltmdaki ve hücre evleri- • ne yapılan baskınlardaki ' ölümler ve aydınlatılamayan cinayetlersürdü. Kayıplarda devam ettı. işkence yaygmlı- ğını sürdürdü. - ffade özgürlüğündeki sı- nırlamalar, bir başka ciddi sonın olarak kaldı. Çeşitli za- manlarda 135 gazeteci gözal- tınaahndı, bunlardan 11 'i ru- tuklandı. 7 si saldınya uğra- • dı ve biri de kaçınldı. Akade- • misyenler. öğrenciler, parla- • mento üyeleri ve aydınlar ifa- ' de özgüriükleri kısıtlananlar ; arasındaydı. - Anayasa, basın ve ifade •. özgürlügunü öngönnesine ; karşılık, hükümet bu özgür- '. lûkleri sınırlama yoluna git- .; ti. Birçok yasa ifade özgürlü- ; ğünü kısıtlıyor, bunlardan en ; çok kullanılanı ise "ırkveet- ;- nik aynlığı teşvüd" yasakla- ;• yan Terörle Mücadele Yasa- sı'nın 8. maddesi ve Türk Ceza Yasası'nın 312. madde- sı. Yasal işleme tabi tutulan- lararasında Şanar Yurdata- pan, Yaşar Kemal, Turgut Inal, Abdülnıelik Fırat, Er- tuğrul Kiirkçü, Ayşe IN'ur Zarakolu, Hasan Mezarcı, Mehmet Ali Birand da yer aldı. - Kürtçe yayın, yasadışı olarak kaldı. 'PKK terör uyguladT~ -PKK,sivilIeri,köyveka- saba yetkililerini, öğretmen- leri ve devletin diğer temsil- cilerini öldürdü. Örgüt. sivil- leri hedef alarak, bu kişilerin emniyet kuvvetleriyle işbirli- ği yapmalannı engellemeye çahştı. PKK, 23 kayıptan da sorumlu. - Hükümet raporlanna gö- rePKK, 1996- milkl0ayın- da 447 kişiyi öldürdü, 900 ki- şiyi de yaralandı. Uluslararası Af Orgütü'ne göre, ocak ayında Ümraniye Cezaevi 'nde 4 kişi dövülerek öldurüldü. TBMM İnsan HakJan Komisyonu, 24 Ey- lül 1996'da güvenlik kuvvet- lerinin Diyarbakır Ceza- evi'nde lOhükümlüyüöldür- düğünü rapor etti. 1 Mayıs olaylannda polis, üç kişiyi öldürdü. Cezaevlerindeki kötü ko- şullan protesto etmek isteyen tutuklular, açlık grevleri yap- tılar. 12 eylemcı yaşamını yi- tırdi. -1992 yılında yasanan Yü- cel Özen, 1994'te yaşanan HEP yetkılisi Faik Candan cinayetı ve 1993 yılında Uğur Mumcu'nun öldürül- mesiyle ılgili olaylar sonuç- landınlamadı. - İnsan Haklan Derneği (IHD) ve diğer hükümetdışı kuruluşlarbırkaç "sydınlatt- lamayan cinayet" kaydettı. Birçok rapor, güneydoğuda, Kürt toplumunun önde gelen liderleri, yerel siyasetçiler ve HADEP üyelerinin bu türci- nayetlerin kurbanlan olduğu- nu gösterdi. Türkiye AB'den k<sitı karar bekfiyorHaber Merkezi - Ro- ma'da önceki gün düzenle- nen ve 5 AB ülkesı dışiş- len bakanının katıldıgı is- tışare toplantısında Avrupa Birliği'nın Türkıye'nm tam üyeliği hakkında net bir karar alması istenildi. Yıl sonuna kadar Avrupa haritasının belirleneceğini anımsatan üst düzey bir yetkili. "AB,Türkiye'yi gt> nişleme sürecinedahil edip etmejeceğine bir an önce karar vermeU" dedi. Top- lantının ardından Türkiye ve Italya arasındaki karrna komisyon toplantılan dün gerçekleşti. Dışişleri Ba- kanı ve Başbakan Yardım- cısı Tansu Çifler, Italya Dı- şişleri Bakanı Lamberto Dini ile baş başa birgörüş- me yaptı. Roma'da önceki gün ya- pılan ve Türkiye, İngiltere, Almanya, Italya. Almanya ve Fransa dışişleri bakan- lannın katıldıg! altılı top- lantıda Türk tarafı, geniş- Ieme sürecıne hazırlanan Avrupa Birliği'ni (AB), hakkında bir an önce net bir karar almaya zorladı. Yeni Avrupa hantasının bu yıl sonuna kadar belirlene- ceğini anımsatan üst düzey bir yetkili. ûye ülkelere Türkiye'nin konumunu daha fazla askıda tutama- yacaklannı söylediklerinı belirttı. Yetkili, "Artıkza- man kalmadığnu vurgula- dık. AB, Türkiye'yi geniş- leme sürecine dahil edip et- mejeceğine bir an önce ka- rar vermeli" dedi. lstişare toplantısının ardından Türkiye ve Italya arasındaki karma komisyon toplantılan da Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller ile ftalya Dışişleri Ba- kanı Lamberto Dini'nın baş başa görüşmesiyle dün gerçekleşti. Tür- kiye ve Italya arasındaki siyasi ve ekonomik ılışkıleri genışletmek amacıyla kurulan Türk-Italyan Karma Komisyonu'na bağlı olarak aynca Türk tarafından, DPT Müs- teşan Necati Ozfirat'ın başkanlık ettiği Yatınm-Finansman-Enerji Komitesi, Hazine'den genel müdür Dışişleri Bakanı Tansu Çiller Roma'da bir basın toplanüsı düzenledi (AA) Üstün Güven'in başkanlığını yap- üyelikhedefinimeşrubırtalepola- tığı Ticaret Komitesi, Savunma Müsteşar Yardımcısı Sedat Çilin- gir'in başkanlığını yaptığı Savıın- ma Komitesi ve elçi Ecvet Tez- can'ın başkanlığını yaptığı iki ülke arasındaki güvenlik işbirliği konu- lannı ele alan Güvenlik Komitesi olmak üzere 4 alt komite kuruldu. Tansu Çiller ile Lamberto Dini. başbasa yaptıklan görüşmenin ar- dından ortak bir basın toplantısı dü- zenlediler. Dini, Türkiye ile Italya arasında gelişen ilişkilere değindik- ten sonra. Türkiye"nin AB'ye tam rak gördüklerini açıkladı Lamberto Dinı'den sonra konu- şan Dışişleri Bakanı Tansu Çiller de Italya'nın gerek ikili ilişkiler. ge- rekse Türkıye"nin AB'ye tam üye- liği konusunda verdiği desteğe te- şekkür etti. Tansu Çiller. Dini ile yaptıgı görüşmenin ardından ital- yan Cumhurbaşkanı Oscar Luigi Scaifarotarafından da kabul edildi. Bir saat si'ıren görüşmenin ardından Çiller. Türkıye'ye hareket etti. ABD'nin başkenti VVashing- tonda Dışişleri Bakanı Madeleine Albright ile Avrupa Birli- ği'nin (AB) önde gelen yet- kilileri arasında yapılan top- lantıda, Albright, Türkiye'yi savıındu. ABD Dışişleri Ba- kanlığı Sözcüsü Nicholas Bums, Dışişleri Bakanı Alb- nght'ın toplantıda ABD'nin Türkiye'yi bir Avmpa ülke- sı olarak gördüğunü söyle- diğinı belırtti. Albright, Hol- landa Dışişleri Bakanı Hans van Mierlo ve AvTupa Ko- misyonu Başkan Yardımcısı Leon Brittana Türkiye'nin yalnızca NATO ile değil AB gibi diğer Avrupa kurumlan ıle olan bağlannın güçlendi- nlmesi gerektiğini bildirdi. Bu arada ABD'nin Türki- ye'ye verdiği destek Alman- ya'da tepkiyle karşılandı. Fe- deral Dışişleri Bakanlı- ğı 'ndan bu konuda herhangi bir açıklama yapılmazken, yalnızca konunun muhatabı- nın BrükseFdeki AB başkan- lık konseyi olduğu kayde- dıldi. Muhalefetteki Alman Sosyal Demokrat Parti mec- lis grubu, dış politika sözcü- sü Karsten Voigt ABD Dı- şişleri Bakanı Albright'ın Türkiye-Avrupa Birliği iliş- kileri konusundaki önerisini geri çevirirken, olası birüye- k ıçin Türkiye'nin önce Yu- tnistan'la arasındaki anlaş- mazlığı gidermesi ve örne- ğin Kürt sorunu gibi kendi iç meselelerini halletmesi ge- rektiğini vurguladı. Yeşiller Parrisi'nin Avrupa Parla- mentosu grubu başkanı Cla- dia Roth da ABD'nin önen- sıni yadırgadıklannı kaydet- ti. Roth, ABD'nin Türki- ye'ye yönelık tavnnın eleşrirel ol- madığını söyleyerek, bu tutumu kı- nadı. Doğan Grubu'na eleştiri DYP Grup Yönetim Kurulu'nun bugünkü olağan toplantısından sonra yayımlanan bildiride "Doğan Grubu'na bağhgazeteierin ülkemi- ze ait başarıyı küçük göstermeve haklan yoktur" denildi. Bildiride, Çiller'in katıldıgı al- tılar toplantısının başanlı geç- mesine karşın karalanmak istenil- diği öne süriildü. 'Korkunç bir olay' Susurlukkazosına özelbölüm ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - ABD'nin Türkiye Büyükelçiliği'nde gö- revli üst düzey bir diplomat, "devkt-maf- ya-siyaset" bağlantısını ortaya koyan Su- surluk skandahnı, "kortaınç" bir olay ola- rak değerlendirdi. ABD'de her yıl yayun- lanan insan haklan raporunun Tûrkiye ile ilgili bölûmünde, Türkiye gündeminin en ûstüne yerleşen Susurluk kazasına özel bö- lûm aynldı. Raporda şöyle denildi: "Kaarn ayında ölümlere neden oJan bir trafik kazası yaşandı. Kazada şu ldşiier \ar- dı: 1980 (1978) yıhnda Türkiye fşci Partili 7 Idşüıin öldüriîlmesi sebebiyle Intcrpol ta- rafmdan da aranan sağ göriişlii bir militan olan Abdullah Çatlı,eski Istanbul Emniyet Müdürü (Vardımcısı) Hüseyin Kocadağ, eski güzeUik kraliçesi Gonca Us ve hokü- metin koruculuk programında önenıli bir yere sahip olan bir kian Uderi, Kürt millet- vdtfli vekazadan kurtuian tek kişi olan Se- dat Bucak. CMav^>T)lsuzluk vegüvenlik kuv- >ederinin güçterini istismar etmeleriyle fl- gili ciddi kaygıları gün tşığına çıkardı." Türk hükümetine brifing 'Siloh sotımı olumsuz etküenir' ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - ABD'de yayımlanan insan haklan raporu- nun, ABD Kongresi'nin Türkiye'ye yapa- cağı silah satımını olumsuz etkiîeyeceği kaydedildi. ABD, insan haklan raporunun yayımlanmasından bir gün önce Türk hü- kûmetine konuyla ilgili bir brifing verdi. ABD'nin Türkiye Büyükelçiliği'nden üst düzey bir yetkili, raporla ilgili olarak dün gazetecilerin sonılannı yanıtladı. Yet- kili, bir soru üzerine, genelde olumsuz olan raporun ABD Kongresi'nin Tûrkiye'ye yapacagı silah saömını olumsuz etkileye- bileceğini bildirdi. Kongrenin insan haklan ile silah satımı arasında bir ilişki kurduğunu belirten yet- kili, "Bu konuda kesin bir şe> söylemek zoraneak raporun silah satımını olumlu et- küeyeccğini sövlemek mümkün de^J" gö- rüşünü iletti. Aynı yetkili, Türk hükümetinin raporla ilgili bilgilendirildiğini kaydederek, "BH bizim hazıriayabikceğimiz en dürüst ra- pordur" diye konuştu. HAFTAYA BAKIŞ AHMET TANER KIŞLALI İM Yeni Umut mu? Siyasal yaşamımızda iki önemli boşluk vardı... iki yeni parti kuruldu. Boşluklardan birisi "liberal sağ"üa. ANAP, "dinci"lere hoş görünme çabasından bir türlü uzaklaşamıyor... Imam okullannı sekiz yıllık te- mel eğitimin dışında tutma güvencesini, başba- kan iken Mesut Yılmaz vermişti. Refah çizgisine çok yakın olan bir BBP'yi sırtında Meclis'e taşıyan da gene ANAP oldu... Yerel yönetimlerde RP'nin kuyruğu işlevini üstlenen de... DYP ise kimliğini tümden yitirdi... "Çiller7 kur- tarma partisi" olmanın ötesinde bir kişiliği yok. Ikinci boşluk ise "Gûneydoğu "da. PKK uzantısı olmaktan kurtulamayan partiler boşluğu dolduramadılar... Çözümü yanlış yerde aradılar... Kürtçe yeminlerle, sivri demeçlerle duy- gulan kışkırtıp akıl yolunu tıkadılar... İki boşluk... İki parti... Boşluklar acaba dolacak mı? • • • Demokratik Kitle Partisi'nin kurucusu Şerafet- Ün Elçi. Kendisiyle aynı hükümette bulunmuştuk. Türki- ye'den kopmanın Kürt kökenliler için hayırlı olma- yacağını her zaman savunurdu. Ama bakanken verdiği bir demeçte "Ben Kürdüm" dediği için, 12 Eylül'de 30 ay cezaevinde kaldı. Şimdi partisini kurarken de çok gerçekçi ve açık: "Biz Kürtlerin ayn bir devlet kurması gibi aynm- cı birgörüşe ya da sadece onlarla ilgili sonınlann çözümlenmesigörüşüne sahip değiliz. MilliMisak sınııianna son derece bağlıyız. Korunmasından yanayız. Korunması için üstümüze düşeniyapanz. Hertüriüşiddetidereddediyoruz. Sonınun şiddet yoluyla çözülemeyeceğini biliyomz." Yaptıktarı ilginç söyleşide M. Ali Kışlalı soruyor: - Düzen ile ilgili olarak, herkes gibi siz de eleşti- ri yapıyorsunuz. Yalnız bu eleştiri imkânı, çevreül- kelerinden sadece Türkiye'de var... Güneydo- ğu'daki sorun ise çok yönlü. Siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel yönleri de var. Ama devletin ora- da teröre de göz yumması mümkün değil. Elçi yanıtlıyor: - Bu sözJerinize yüzde yüz katılıyorum. Devlet görevini tabii yapacak. Diğer hususlar da yerine getin'lecek. Ve bir başka soruyu yan/tlarken ekliyor: - Silahlı kuvvetlehn, özellıkle son Genelkurmay Başkanı Org. Karadayı 'nın yaklaşımı umut verici. Bunu çok önemli bir gelişme olarak görüyorum. Onlar da bunu sadece bir asayiş sorunu olarak görmüyohar. intibam, silahlı kuvvetlerin bu konu- da birçok siyasi partiden ileride olduğu şeklinde- dir... Şerafettin Elçi deneyimli, PKK'nin hoşlanmaya- cağı kadar da açık sözlü ve gerçekçi... Başanrsa bundan sadece yöre halkı kazançlı çıkmaz; de- mokrasimiz de kazançlı çıkar. • • * Demokrat Türkiye Partisi Genel Başkanı Hüsa- mettin Cindoruk. llk tanışmamız, DYP Genel Başkanlığı sırasıfida olmuştu... Imam-hatip okullanna sahip çıkıyordu. Türk dil ve tarih kurumlarının devletleştirilmelerine karşı açık bir tavır almaktan kaçınıyordu. Arna zeki ve çağdaş bir insandı... Istanbul Fes- tivali'nde ünlü Rus balet Banşnikov'u, yıllar son- ra yanyanaizledik... DTP, Çiller'in etegine yapışmayı içlerine sindire- meyenlerin kurdukları bir parti. Yolsuzluklardan, devletin çürümüşlüğünden rahatsız... Ama bir "de- mokratik sağ" parti olacak kadar demokrat mı aca- ba? Laiklik konusuna açık bir biçimde sahip çıkacak kadar tutarlı mı? Refah'ı iktidara taşıyan, son elli yıldaki yanlışlıklan görecek ve söyleyecek kadar gerçekçi ve yürekli mi? • • • İki boşluk... Ve iki parti... Ikisinin de adında "demokrat" sözcüğü var. O boşluktan doldurmaları için, gerçekten de de- mokrat olmalan gerekiyor!.. Olabilirlerse yaşarlar ve etkili oluriar. Yoksa yok oiup giderler. Eskilerin kopyalarını "yeni" diye yutturmaya ola- nak var mı? Golf Sport'lar geldi. (Ve hemen gidiyorlar. Acele edin!) Çünkü bir Volkswagen efsanesi olan Golf, Sport modeliyle spor otomobil tutkunlarının tüm isteklerine cevap verebilecek nitelikte... Hızlı, atak, çevik, kıvrak. Yanı sıra mükemmel bir güvenlik ve konfor. Golf Sport, 1,6 litrelik 100 beygirgücündeki motoruyla Volksvvagen kalitesinde bir spor otomobil. Onun standartlarına bir göz atın... Şaşıracaksınız. Çift hava yastığı, ABS, alüminyum jantlar, klima, merkezi kilit, özel ön panel, yükseklik ayarlı hidrolik direksiyon ve sürücü koltuğu, çift halojen farlar, ısıtmalı silecekler, spor koltuklar, tavan anteni ve radyo beta... Üstüne üstlük bir de uygun fiyat avantajı!.. Neden acele etmeniz gerektiğini yeteri kadar anlatabildik mi? Shovvroom ve yetkili satıcılarımıza bekliyoruz. Türkiye Genel Oıstrıbûtörü' Doğuş Otomotlv Sanayi ve Tlc. A.Ş. Eski Büyükdere Cad. Ayazağa köyû yolu No 23 - Maslak OOĞIIŞOTOUOTTVBIB Q OOĞUŞHOUKNGKUOULUŞUDUR Yalklll Satıcılar ve S«rvıal»r: . . . . . Adana Aykan O'oga'yolu Teı ıQ322>429 02 42 Ankara Akmtn Sumer SoKak Kızılay Teı '0312)231 76 20 Er» TPAO >anı SOğutozu Teı (0312) 28"- 42 42 Otonam ^^bank arnası Tandoğan Tel (03121212 0 ^ " Antalya B«f«rln Namık Kenal BuUarı Tel (02421 345 03 33 Bursa Sönmaz Valova yslu Teı 02241 261 39 33 Çorlu Gnal Istanbul kısmı Tel lC282ı 651 22 32 Donizli Batl Izmır Astartı üzer Tel (0258J 3'1 05 16 Erzurvm Çafi Yenı Mahalle Teı (0442) 234 16 47 Esklaehlr Tel (0342)339 48 00 Gaziantep İstınbul Afctlv E.5 Yolj - Avcılar Tel (0212)509 69 02 Clty C«nt«r Bağdaı Cad - Malteoe Tel (C216) 376 83 34 Stnotoi Ankara Asfaltı - Kartal Tel^ (0216) 377 43 90 Q«noto2 Ayazağa kâyû yofci - Maslak T& (0212) 276 50 27 Dni Saii' Yclu Çıfrena*J^'ar Tel ıû216l 41t 74 İT O n a E-5 Yo ıj Bostanc Tel 02161410 57 75 Tamaşi Mı.Jet Ca^des - Aksaray Tel (02121523 62 2^ Tam«a2 E-5 uzerı Topkapı Tel (0212 1 613 83 53 R*kor Capıtol »anı Altunızade 'eı (02'6) 310 50 39 Izmlr 0»iMn Ka.don Tel '0232ı 463 5 0 ' 5 Kayterl ÖzSe 2 Os^ar Ka^jrcJ Caö Teı (0352)330 07 MerSİn Op«t Anialya çıkışı Tel (03241359 46 93 Ordu Ş a h l n A t a i j r k B u l v a ' ı Tel ( 0 4 5 2 ) 2 3 3 4 1 6 9 Samsun Ö.»n CMO yan Tel (0362ı 445 24 24 Trabzon llgaziar K,zılcı)<lı Mahnu' Penı van Cad Teı (0222ı 221 27 65 lfl«z Saiıl Yolu Baktrköv Te 1O212) 583 56 44 t Mustafa Ke-ıa< Paşa Tel <0352) 223 68 7g Bahadır Sanıl Zaa Tel (0462)322 10 71