Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 30 EYLÜL 1996 PAZARTESİ
8 EKONOMI
Borsa Analizi
BK?
ntm
mı
PIU 1995 1M WJMC
B.JB FfMM FIOM BMIW i BH1
11MK HTİ 1M 1» VJK
B « FIB* fltUI BUM
Aracı Kurumlar
OrtaJana
Bankalar
Akbank
Ajtemat *ban*
Ornırcank
Dıştank
Esteık
rınanscank
Garartı Bankası
T Kalknna Bankası
TlsBark B
TlşBank C
'ekstılbam
TSKB
Tufjnban»
Vap Krec B
Ortaıama
Cam ve Cam
Aiadot Carr
Denız» Ca-n
zocarr
Trakva Cam
Cr"ala^a
Boya Sanayii
ÇBS Bo,a
Marsnall
Yasaş
Ortalama
9200
1"30
2 950
1525
lü'O
1550
4 05J
5400
4-500
10T
5C
'600
1973
910
2 200
' oz
' 3Ö
3 20
z 9-
'39
0 91
086
384
2 26
3"3
2 13
1 C3
123
069
12'
194
h -
5:5
1 26
299
356
253
946
2 58
8 0"
34 66
31 14
308
3C6
„ 3:
3 49
350
699
3 3"
3 3"
5"1
2 25
199
156
1(34
138
516
20 49
5 9-
2 33
2"9
2 61
345
4'3
Urünleri Sanayii
3-50
3 653
5'30
5 30C
2 150
67
X
6-00
262
230
2 0'
334
3'4
1 2 '
195
1 "4
1 '6
'9 8"
"65
1' 61
104-
c
-82
14'3
33 2"
•- 14
4 ' t
12 3-
9 3^
'3fi0
•153
8 69
5 51
4 48
= 45
11 a
11183
500 65
4-7 93
530 08
59162
"2-69
580 09
644 46
78 66
"86-6
698 49
UJ-36
147-24
642 0"
669 54
'45 40
135 66
14619
60 64
""38
3"6 53
75 65
138 35
14=93
Holding
Alarko icöırg
DoganHod
Eczacteş va-
Enka HD dıng
Mas Holding
Koç Hold«ıg
Koc Yaîınm
Medva Hoı
Net Hoking
Transty* Hold
JŞ<şe Cam
Ota.ana
12 253
2E5C
-10C
25 5CO
1'-5u
13500
13 500
1 0 "
2 225
33C
5oûO
6 24
' 34
190
14 47
621
'05
6 32
3"C
3 43
0 82
5 61
4.3
30 51
108 0J
2142
6122
46 91
3646
4129
8 35
13 18
4052
36 69
23 32
622
B39
4045
T63
20 79
19'B
9 26
436
12-e
16 21
16 "3
1710
61 37
105
46 5C
543 94
1825
26 46
53 52
•81
29-3
25 9C
56 25
Demir, Çelik, Metal Ana Sanayii
Bjrje'k
Çel* 'raıat
Çemtaş
Doktaş
E-egkDÇ
iz-nırDÇ
Metaş
CMalama
3-53
23 00O
5 3OC
9 3K
BO0
13C
198
•62
2'1
13a
136C
604
8 "9
-0"
"o3 103 3.
638 5"86
4 24
S4î
"0 24
1'664
3 65 12'94
ı99
12 74 24315
6613 25 36
66 98
13 0J " 5 1 0
Basım Yayın Sanayü
Bugun 'avınci'k
ÇBS Pniaş
Dtrm Ofset
Intermetfya Vayıncıfk
Mıllrçet Gaz
Sabah Yavn:ıiık
13.33
"130
6 80C
3oO0
3000
12'5
13-5
183
•62
2 39
101
'88
083
C5"
3 9C
18 91
10 36
25 69
= 46
6162
16 81
584
'58
27
9
6 01
2 69
j 10
4 ' '
2 92
3 30
226 53
14148
14'64
trr
3665
18026
6036
11023
Biracıl*
Ar.ado"j Bıraclık
Ege Bırac'l*
Ercıvas B r a d *
Guoev Bıracıfık
T Tu&cg
Ortaıara
3 40G 19" '6 24 i 09 4" '8
2T
000 ?-0 34 9" 34 64 65 05
4-000 564 1945 9 i 5 11503
16250 538 1304 12 "5 1'7
89
54 OOO 2 89 17'39 '01'5 158 6'
5 6' 25 DO 14 8C 10331
Biiyük Mağazalar
21 j
G<ma
Mıgras
Tartsaş
Ortatena
j -30 8 05
12 500 1067
80 000 19'3 60 33
13.5C "39 35 16
1=88 -2 48
14 25 463 93
69 65 " 9 2-
38 "0 286 38
'946 53016
13 39 37" 35
Metal Eşya, Makine ve
Gereç Sanayii
Alartc Saraıı '2 5UC : '9 8 38 "16 'C" 10
MakncTakırr 1400 119 22 99 640 12883
'ezsar 13-50 6.26 2414 1403 14692
Dfak-na 2 93 10 36 " 7 116 35
Mobilya
Gertaş
Ortaiarra
veE
3
föşemeSa
4 33L ..S^
13.3- fct>:
41C
nayii
8 . t
_- -2
1:33
3-9
16 3'
o9€
43 o3
209 94
134 36
Çimento Sanayii
Adana Ç A
AdanaÇ B
AdanaÇ C
Afyofl Ç
Akçmentc
Aslar Çınen'o
Batıçım
Btırsa Çımento
Bokj Çmento
ÇanaKkaleÇ
Çmentaş
Çımsa
Goltaş
Konya Çın
ManJn Çıır
NıgdeÇım
UnyeÇji'
Oiaiana
4 8S3
3 350
1000
142 500
7100
1' 000
8 500
'1250
2 550
9300
14000
7 500
2150C
12 300
3 750
3-50
2 8OC
436
C"4
0 91
2322
309
8 61
268
3 55
-62
3İ6
2 78
3 2
7
330
4 24
2 50
2 59
1 " 1
2 "Q
"64
'64j
50 09
150 22
11 14
tC 13
11 44
54135
1034
15-1
10 5-
42 03
585
1j-3
" 3 J
1c 2^
5 6a
3 54
1191
900
595
""1
"22
2186
"38
26 63
809
15 C2
5 26
'T Qî
65'3
65 "3
65 59
420 "8
3194
102"18
30 80
52 92
35 33
"248
10153
83W
6-55
52 69
84 53
51 12
33 5"
'*29
Hava Taşımacılığı ve Yan Hizmeder
THY
USAŞ
Perakende
EGSDJ'UM
Mdpa
Sabatı Pazartama
Tofaş Oto Te
Otalama
263OC
' 4 2 - 0 C
12 88
"C
.5.
" 8 26
" *3
" ^ 3
4 38
-ue
ı/e Toptan Tıcaret
"luv
1425
1375
7 500
Dokuma Sanayii
Akal TekstJ
Akjn Tekstrt
Aksa
Aksu tplık
Altmyıldız
Brtk Mensucat
Scssa
Edıp >p*
3ecfe pi*
Karsı, T«stıl
Komteks
Koytaş
Luks Kadıfc
Nefgıs Holding
OanTekstl
Polyler
Soksa-
Sokıas
Sbnmez f
Sonnez Pamukju
scaş
Tumteks
Ukı Kofifeks^or
Yunsa
Onatara
63Ö0
9600
19500
4900
11250
3150
'500
7600
14 500
"300
38 00C
8500
5800
3400
3000
1900
2 "00
400C
9 2uC
4 00C
1825
2C25
20-53
3000
t *1
063
098
969
'53
180
282
6 6"
150
2 T
2 61
2 20
175
109
2 21
1-7
340
3 59
129
C50
0 75
498
• 16
34"
OB'
0":
1 ' 9
3 2
212
2"1
U 2 4
656
"B2
"2 85
11 ->S
1 1 3 8
16 86
22 9C
903
1290
8"2
980
698
7 57
"45
1812
383'
•595
0 32
" - 4
8 5"
536
o"8
4 43
B3'
16 53
15 40
13 69
Lastik ÜrünleN Sanayii
3rsa
JOOd
v
t3f
Onalarna
Enerji
Atttaş Elektr*
ÇutaırDva Etektnk
Kepez EieHr k
Ortalama
.9 5K
53 000
"0 0O0
'3 300
4 0
5 85
4 68
843
"'9
62"
" 9~
1394
1 i T-
15-3
14 25
65 31
16'4
28 35
3 6"
3 24
528
'"68
4 "9
"34
12 7'
4 38
5 "2
511
594
836
'68
684
'57
514
"94
398
1426
8 62
485
24 53
'31
5 61
812
D "
7 54
313
" 6"
5 95
-C4
5 42
617
4 5"
5 68
103 39
•44 ; t
3292 55
191 18
2984
440941
9'C'2
90 08
59 77
46 79
45 90
13-35
90 85
123 68
100 5'
54 25
68 63
212 92
3C139
•03 59
413
7
8
24 29
29177
232 28
120 6'
38 32
2" 21
295 91
232 1!
6513
10913
112 41
4" 90
'66 92
" 5k
365 59
283 "9
26"27
3593"
Seramik
Ege;*'
Eyap
Gorbor Işıl
Kutafya Por
uşak Ser
OralaTc
ve Porselen Sanayii
. » ı ' '2 24 '016
3 9OC 2 02 1112 -66
24 000 1021 47 59 "5 38
2 425 1 3 ' 15 59 2139
-3OC 2 53 1- 23 "43'8
B9 V 4 5 3 9"
84 63
90 CO
326 34
74'2
38 34
3t5o
DayamMı Tuketim
ArüeT
Arçel*
Enisan Beşrtdız
En<san °asÇel*
=eo Pra
1
!*
n
aKsE.aı
lestel
Cta-ara
£ J L C
S60C
13 75C
'900
8'00
3-İ5O0
15-50
Makemeten
4 35
4 13
4 82
149
633
2 23
18 50
5-3
2 '5
2'53
2'89
r-o
133 32
32"5
931
1-1 3-
809
28 09
968
122":
1432'
2019^=
81-29
363 36
283 42
42214
:i2 8i
Tupizm
Ces/ltn unjs
Marmars AJt
Marr Mar
Me' ~jrzn
Pcî'r^cnf ' j r
Ortaam»
Bektrik
Sanayii
AbaraEe»
Asetsan
Bekctekrık
Netaş
"eMaş
-Serans
Dr^lama
r"o0
3250
4"0C
23JOC
4 ^t^
Makineleri
2 550
3 950
5 900
24 250
5-OC
24 2^C
J '2
;C6
2 2'
4 39
r fl4
. 3 :
ve
2 28
' 11
263
443
2 49
T 9 "
1o
1S3 32
56'9
26-3
H0S
c 3
49 3-
"58
4 - -
Aygıtları
•984
11 '6
911
13 32
44 25
1 46
Bo3 28
43
306
"48
"39
1106
-05
"136
>)9v
13160
333-;
41 . '
•80 23
I
9 53
'4413
155 4;
6919
10199
'25 52
11325
ûdajçki
Kem Gıda
<erevıtaş
Kofifn.1 3Ka
Maret
Mertıo 3ıda
PmarSu
PrarSut
PrerUp
'at ^ons^ e
TukaşKo'-se'.e
Ortalama
Zî 3UI
2 025
3000
56 000
4 300
"500
8 600
5a00
-9O0
1 B50
2"50
3 450
ssao
13 000
2 900
"C8 '0 69
12" 8 80
190 '2 26
4 24 24 18
2 32
346
"98
•E72
152 1036
2 "7 1"43
2 36
134
13C
2 ^fi
282
469
238
9 20
14'6
32 38
1348
954
500
1-03
16* r
'2- 25812
13 81 240 -3
1105 22950
'15 220 49
40 33
3444
83 95
5134
2-6"
884
1066
-25
13=4
71B
9 49 146 42
622 5915
2' 84 103 85
5141 12-53
13 84 138 23
9"03
22110
Otomotiv
Ortaş Cçgan
£96 Enaustn
İMP
Kordsa
MjtluAku
Otokar
Otosar
Parsan
~o*aşT CioFaö
Transturk
c
rer
Ofalama
veYan
3 350
44O0
11250
29 000
4 750
6800
26 5OC
9 30C
3 200
10'500
Sanayii
204
2 52
2"4
304
2 8"
'85
4 39
191
0 92
6 07
212
880
694
693
979
1015
612
13 42
14-2
596
5211
9 42
Plastik Urünleri Sanayii
=3rfja»
EgeProfil
Pmaş
Baks Etettronık
Drtalaıpa
B u .
20 000
16 "5C
22 250
Yapı Malzemeler
Boro.a »apı
Dogusar
HanMar *jgla
Inttma
T Dem r Do*um
OriaUm,;
Petrol ve
A.gaz
°=r«r
?
e^c Cfisı
Tureas
Tgpfaş
Ortaıana
6 öC'u
S O D O O
1 6 - 5 3
2 65D
4 2"C
Petrol
1, uoo
4C500
2-0O0
5900
^5 000
j ji
2 97
3 74
144
2 03
4 56
'19"
446
2 26
2İ4
31o
9"C
1102
3022
648
895
1"30
2406"
14 39
2 0 "
1694
21 '5
4 - h
5 6"
4 49
4 69
631
3 61
5 05
13 05
313
30 49
4 54
332
454
•6 55
3 2C
4 02
13 33
1'35
15 39
16 56
1966
35 62
"68
5920
8'97
96 3'
209 51
"8 34
'1363
6" 29
85 84
"39
80 ts6
16''3
33158
18020
19612
552 78
68 "4
59 32
98 95
150 91
'4132
Urünleri Sanayii
4 70
10 42
" 4
1 *8
363
3 b"
Leasing&Factoring
Ak*<
c
rar
Facto Fnans
Fınara Leasıng
Ihlas F«ıans
ttaısat Leasıng
Ozfrıans Fact
Rant Leasıng
Vakıf Leascıg
Yap' Kred Leai
Ortalama
.
14000
2600
53O0
2 800
1425
6 500
3'00
3<5<J
1 o2
6 31
393
4 32
1iı4
135
3 22
6 40
2 41
213
2CS2
5 35
16 89
116-
12 38
5 23
145 76
5 42
35 54
734
645
863
2132
10 71
14 20
42 38
834
3 "8
30 39
348
1051
2 52
8 36
265
3 03
410
320
610
4 54
92 3"
60 64
••50 61
38 33
468 13
22=^9
6"3 69
1266 03
12916
1172 05
1428 6"
63 29
687 83
358 89
166060
"13 58
Sigorta
Aögorta
Anadoıu Sıgona
Commercıal Uien
Emek Sıgcrta
Guieş Ejgorta
Halk Sıgora
Oraana
'öOOO
3 550
3600
650
4400
4400
Demir, Çelik Dışında
Ana Sanayii
Efûosan
Fenış Alumınyum
Sarkuvsan
Ortalama
t30C
4660
25 000
5 "30
1 7s
2 55
296
062
3 03
329
2 21
23 33
703
4 61
436
6 23
319
924
Metal
2 62
2 45
0 51
2 14
- 81
5 31
919
2190
"31
- "3
6J5
3 26
2 "6
1626
2 81
3-9
4 "8
4 39
694
1608
396
4 BO
56 56
260T
21139
130 04
25955
413 52
1"5 63
•62 43
"4 55
"3 48
39 34
84 53
Gübre Tarım İlaçları Sanayii
Bagfaş
Ege Gubre
Gubre -at
Hektaş
Ortalama
İlaç Sanayii
Cteva holdog
Eczactas laı.
Otaıana
Yatınm
rtferati* Drt
AnantisYat Or
Atlas Yatınm
MlTöya İA Ct
BtTieratıg rat Dr
Demir Yai Ot
E.rer Yatımv
F nar-s
v
a*yım Df
GcOal Yaîınm
!s Yatınm Ort
U fkmzta Ct
Vakıf yatrer
YKB
v
a-'n Dr
OrtalöTa
" " s C
4 850
6900
4 750
2000
J850
1325
333
1350
'C"3
"13
650
-0-0
8"0
1 35L
1 "0C
6"C
1350
9"3
19'
235
254
2 93
2 38
3 92
2 03
62
0 9'
C4t
CD6
296
C43
3s9
3 51
054
364
1C
0 50
C53
Cir
L "
•184
10 75
34 59
883
1283
1-"9
22 32
'5 88
4 32
•"»5
398
•86
160
164
3 62
6 5'
3 41
"9"
j , t
5 4"
106'
2156
447
5 "
5 55
1349
3 38
146
131
123
486
1C1
' 5"
18
0 8'
13-
'30
I 3 -
123
C'6
1.6
103 22
45 20
164 68
84 5"
•13SC
60 31
64"'
6312
1 »U
C4"
S85
C5'
3 ""
903
3 42
3 24
• 1 3
496
0 54
5 36
1 "2
2 sZ
Kâğıt ve Kâğıt Urünleri
Ç j r f a Kagıt
j Kapiamm
Kar^onsai
Ka.
C^muksa
"re Kj»san
Vıkma Kagi
Drt3laiT-a
3 230
8 9OC
6 800
2100
900C
2 950
14000
36
• 92
1 73
133
134
3 28
1 S
"89
431
5 42
32 38
2 33
6 53
32 93 294 96
5 91 29 62
3 42
6 54
35 35
3 10
30 41
2'06
60 83
2=18
330 H494
4 "o 4r 3
Diğer
AdelKalerTOlk
Esem Spor
Enır ş
rata»
Crtaama
24 000
4100
5 700
16 "5C
23X0
264
254
252
4 61
3 25
1163
10 50
'92
15 85
2 3 "
350 1:99
' 8 4 U3'3
15 87 51160
4 86 '52 96
341 '3060
"40 10899
6'6 13849
IMKfi Or 139-9
Bu sayfada yer alan tablolar.
ESBANK Sermaye Piyasası
Bölüm Başkanlığınca
hazırlanmı$tır.
Sermaye Piyasası Kurulu'nun yabancı yatırımcılara kimlik
açıklama zorunluluğu getiren genelgesi sıkıntı yarattı
Aracı kurumlar bölündü
BARIŞ KARCIOĞLL
Istanbul \lenkul Kı\metler Bor^a-
sı'nda ı^lem vapan yabancı vatınmcı-
lara kimlıklennı açıklama zorunluluğu
getiren Sermave Pıvasası Kurulu(SPK)
borsa aracı kurumlan arasında ıkılık
yarattı \abancı vatırımcı portfbvu ge-
nı^ aracı kıırumİar. SPK'nın \enı ge-
nelgesını A\ rupa Bırlığı "ne uve uJkele-
nn me\zuatı ıle çelişkı >aratacağı ıçın
ele^tırırlerken. %abancı vatırımcılarla
önemiı olçude ı^lem \apmayan aracı
kurumlar. genelgeyı, bors,adakı yapay
fıyatoluşumlannıengelleveceğıgerek-
çesıvledesteklı\orlar
SPK'nın boriadakıvabancı vatınm-
cıların kımlıklennı oğrenme gırı^ımı
İMKB de onemlı olçude üjlem hacmı-
ne sahıp aracı kurumlan tedırgın ettı
İV1KB Ba^kanı Tunca> Artun'un he-
saplamaî.ına gore borsadakı hıs^e senet-
lennm\uzde40'ı vabancılannelındebu-
lunuvor Bu hı^se senetlennın lMKB"de-
kı toplam hısse senetlerı ıçındekı yuz-
desi ıse\uzde40cı\arında Garantı Ya-
tınm Bankası, Fınansbank. Global Men-
kul Değerler\e <\ta Menkul Değerler
de vabancı vatınmcılarîa voğun ı^lem
\apan aracı kurumlar olarak bılınıvor-
lar Bu aracı kurumlar. a\nı zamanda
I VlKB'dekı ışlem hacmınde onemlı ol-
çude \ertutu\orlar
SPK'nın son genelgesını değerlen-
dıren Garantı Yatınm Bankasi Dış Pı-
vasalar Vluduru Ece Demircioğlu, Is-
\ ıçre Amenka \e Ingıltere'dekı serma-
ve pıvasası me\zuatınagore. \atinmci-
nın kımlığı gızlı tutulmaiina rağmen.
SPK'nın. Turkıve'dekı aracı kurumu
vatınmcının kımlığınden sorumlu tut-
masinın çelışkılı olduğuna değındı
"SPK bizi sorumlu tutarken, karşı
tarafın kimliğini açıklaması >asak"
dıveçelı^kıvıdıle getiren Demircioğlu
genelgenın uvgulanabılırlıgını 'şüphe-
li'olarak nıtelendırdı Yabancı \atınm-
cılarla \oğun ı^lem \apan dığerbırara-
cı kurum olan Global Menkul Değerler
Ara>tırma \luduru \tilla Veşilda ıse.
Ingıltere'dekı aracı kurumlardan genel-
geve tepkı geldığını ^ovledı Atılla Ye-
şılada Turkıve de ı^lem \apan \atinm-
cıların kımlıklennı bıldırmedıklerı ge-
rekçeii\le ı^lem vapmalarının va>ak-
lanması halınde. Ingılız hukumetının
de Turk aracılannın Ingıltere'de i!,lem
vapmalarına 17ın \erme>eceğını ılen
surdu SPK'vı. borsanın dığer uyelen-
ne dani5.madan kararaldığı ıçın'eleştı-
ren Ye^ılada. ^B me\zuatının yatı-
nmcı kımlığının açıklanmasını zorun-
lu tutmadığını sozlenne ekledı
Kımı aracı kurumlar genelge> 1 eleş-
tırırlerken. kımılen de genelgeyı borsa-
da guven un^urunun tekrar kazanılma-
sına vonelık bıradım olarak nıtelendır-
dıler Ismının açıklanmasını ıstemeven
bır borsa uzmanı, SPK'nın genelgesı-
nın pıyasanın şeffaflaşması ıçın olum-
lu bır adım olduğuna dıkkat çektı Ser-
ma\e pıvasalan me\zuatının eksık ol-
duğu ıçın borsada kuçuk vatınmcının
kalmadığını vurgulavan borsa uzmanı.
SPK genelgesının. borsada guven un-
surunun tekrar kazanılma,ma vonelıkse-
vındırıcı bır gelışme oldugunu \urgu-
ladı Karon Menkul Değerler Borsa Lz-
manı Bülent Yanaray ıse genelgenın
borsadakı kara parav 1 engellemeve vo-
nelık bır ıngulama oldugunu savundu
Kımı vabancı spekulatorlerın bazı his-
se senetlerınde yapay fıyat ayarlamala-
rına neden olduğuna dıkkat çeken Ya-
narav. bu turolaylann engellenmesı açı-
sından genelgenın onemlı oldugunu ıfa-
de ettı
Birkaç Mİdır medrcsede ve dağlarda \aşavan Talebanlar şimdi iktidarda.
DÜNYA EKONOMİSİNE BAKIŞ / ERCİN YILDIZOĞLL
Taleban'ııı Islaıııi rejinıi
U
ç hafta once beklenmedık
bır şekılde Celalabad'ı ele
geçıren Taleban guçlen, ge-
çen hafta nıhayet Kâbıl'ı de
ele geçırdıler Rus ışgalınden bu ya-
na, 17 yıldır savaştan kırılan Afganıs-
tan'a Taleban'ın zaferı ne getırecek
1
'
Ancak bunun kadar onemlı daha
başka sorular da var Bunların başın-
da da 'Taleban kımdır?" sorusu ge-
lıyor Ve buna cevap aramaya baş-
ladığımızda da ortaya, daha karma-
ştk ve ılgınç bır resım çıkmaya baş-
lıyor Orneğın, nasıl oluyor da, daha
bırbuçuk yıl oncesıne kadar medre-
sedeyaşayan bırtakım "oğrencıler",
Devlet Başkanı Burtıanettin, gerılla
lıderı Hikmetyar ve nıhayet geçen-
lerde bunlara katılan, Afganıstan'ın en
guçlu feodal reısı Reşit Dostum'dan
oluşan bır blokun. Afgan dırenışının
kahramanlarından kumandan Ah-
met Şah Mesut'un yonetımındekı
askerı guçlerını (The Economist,
21/09/96) yenebılıyorlar^ Sonra, med-
resede dın derslerı okutulur değıl mı''
Askerlık bılımı elektranık ve makine
muhendıslığı değıl Medresede, jet
uçağı tank. gudumlu roketatar, zırh-
lı araç. top vb kullanmayı da ogret-
mezler Ustelık, Kâbıl'ı alınca ortaya
çıktığı gıbı. Taleban'ın uydu anten
TV. radyo hatta sınema gıbı modern
teknolojıyle de arası lyı değıl (Inter-
natıonal Herald Trubune 28/9/96)
Ama, nasıl olduysa, medreseden çık-
tıktan sonra bır seneıçınde, Taleban
guçlen, butun dığer feodal gerıîla
guçlerını yenerek, hemen hıç bır dı-
renışle karşılaşmadan şehırlerı ele
geçırerek, kendını ulkedekı en onem-
lı askerı, polıtık guç olarak kabul et-
tırdı
Soruların sonu gelmıyor! Taleban,
Afganıstan'da saf koktencı bır şerı-
at rejımı uygulayacağını açıkladı He-
men kadınların çalışmasını yasakla-
dı, kıyafet kuralları koydu, erkeklerın
sakallannı kesmemesı gerektığını
açıkladı ve el, kol kesmek gıbı ceza-
landırma yontemlerını uygulayaca-
ğını gosterdı CNN'ın bıldırdığıne go-
re. Amerıkan yonetımı Afganıstan'a
1979 dan berı ılk defa dıplomatık
mısyon gondermeye hazırlanıyor'
Çunku ABD yonetımının ıçı rahat,
ABD yonetımı "Taleban, yonetımı al-
tında, Afganıstan'ın. Islamıkoktencı-
lığınyenı bırkalesı olacağından kork-
muyor Çunku Taleban, fran 'dan fark-
lı bır dın anlayışına sahıp" (27/9/96)
llgınçtır, ABD yonetımı nedense, ba-
şından berı Taleban'a ılgı ve hayran-
lıkla bakıyor Daha once bır kere ak-
tarmıştım, 1995te VVallStreet Jour-
nef'ın bır bayan muhabırının Tale-
ban'ın yanında 3 hafta yaşadıktan
sonra anlattıklarını Muhabır "Busı-
yah kaftanlara bakıp da aldanmayı-
nız Kaftanlann altında çok makul,
pragmatık, ışyapılacak msanlar, tıca-
rete uluslararası ılışkılere yatkın, fe-
odal etkılerden kurtulmuş ınsanlar
var" dıyordu Bu karmaşık resme, bır
anlam kazandırmamıza yardımcı ol-
ması açısından, ıstersenız bır de bol-
genın bazı jeopolıtık ozellıklerıne ba-
kalım
Burası zengin bir bölge!
Sovyet etkısı kırıldıktan sonra, Or-
ta Asya'da, bır hegemonya boşluğu
ortaya çıktı Ustelık bolgede Iran gı-
bı. bolge halkıyla dını, kulturel ve ta-
nhsel bağlara sahıp, petrol zengını,
amaABDduşmanıMuslumanbırul-
kedevardı Artık, ABDveBatı'nınbu
bolgedekı çıkarlarını da savunmak
esas olarak Pakistan'a duşecektı
Pakıstan'ın da bolgede onemlı eko-
nomık, ve polıtık çıkarları var Gune-
yı, duşman bır ulke olan Hındıstan'la
kapalı olan Pakıstan ıçın Afganıstan
sınırı çok onemlı Orneğın, buyuk do-
ğalgaz yataklanna sahıp olan Türk-
menistan'dan Pakıstan'a gelecek
olan doğalgaz hattınm, Afganıstan'ın
Hera ve Keta şehırlerınden geçmesı
planlanıyor Pakıstan. fıber optık te-
lefon hatlarını da Afganıetan uzenn-
den geçırmeyı planlıyor Afganıstan'ın
dığer komşulan da çok ılgınç Dun-
yanın en buyuk altın madenlerıne sa-
hıp Özbekistan, dunyanm en buyuk
gumuş yataklanna sahıp Tacikis-
tan dunya petrol rezervlerının yuzde
25'ıne sahıp olduğu tahmın edılen
Kazakistan. Bu yuzden Chevron,
AGIP ve British Gas gıbı dev şırket-
ler bolgede fınk atıyor Ayrıca Tacı-
kıstan ve Kırgızistan'da uranyum
yataklan da oldugu soylenıyor (Le
Monde Diplomatiqe, Kasım 1995)
Bu bolgede ekonomık ve polıtık ış-
lerı duzenlemek ıçın Pakıstan'ın, şa-
hın yıkılmasıyla dağılan CENTO ye-
rıne duşunulen ECO'yu (Economıc
Cooperatıon Organısatıon) canlan-
dırdığı goruluyor Turkıye de ECO'nun
uyesı
ilgınçtır kı. Taleban ılk eylemını
Kandahar bolgesınde. tuccarlardan
ve yerel eşraftan haraç alan ve ışle-
rını aksatan bır mucahıdın grubuna
karşı yaptı Tarıh 11 Ekim 1994'u
gosterıyordu 4 kasımda Taleban,
Kandareyaletıne saldırarak, bu mu-
cahıt grubunun gaspettığı 30 kam-
yonluk bır kervanı kurtardı Bundan
sonra Taleban hızla ılerlemeye ve çok
az bır dırenışle karşılaşarak. kentle-
rı ele geçırmeye başladı Taleban'ın
ılgınç bır pohtıkası vardı Bır kente
gırmeden once eskı rejımın temsılcı-
lerıne, bu kentı terketmelerı ıçın 24
saat ızın verıyor, sonra kente gırdığın-
de, bunlardan ele geçırdığını hemen
olduruyordu Sonra Taleban, kentın
yonetımını. dını kurallara uymayı ka-
bul eden yerel eşrafa, tuccarlara bı-
rakarak yoluna devam edıyordu Boy-
lece Taleban yerel ıktıdarı, feodal
beylerden alıp. yerel zengınlerın elı-
ne teslım ederek, adeta bır burjuva
devrımı yaparak ılerlıyordu (bu ana-
lojıyı fazla zorlamamak gerekır tabıı
kı!). Ortaya çıktığından 10 ay sonra
(3 Ağustos 1995) Taleban artık hava
kuvetlenne sahıptı Taleban jetlerı,
Kâbıl'e cephane goturen bır llyuşın
76 Rus kargo uçağını (Ruslar orada
hâlâ ne arıyordu?) Kandahar'a mec-
burı ınışe zorlayabılıyordu (Reırters
- 25/09/96). Gelışme suresı boyun-
ca Taleban Pakıstan ve Suudı Arabıs-
tan'dan maddı ve manevı yardım alı-
yordu Taleban'ın gıydığı. gıyenı tu-
mu ıle gızleyen bu sıyah kaftanlann
ıçınde, başka kımlerın oldugunu bıl-
meye ıse şımdılık pek ımkân yok.
Ozetlersek, bugune kadar gorulme-
mış katılıkta bır islamı rejımı kurulmak
uzere Afganıstan'da ve Amenka bun-
dan hıç rahatsız olmuşa benzemı-
yor, dıplomatık bağlar kurmaya ha-
zırlanıyor, Taleban'ın bolgeye ıstıkrar
getıreceğını (dığer bır deyışle buyuk
şırketlerın çalışmalanna uygun bır or-
tam yaratacağını) duşunuyor Bu ara-
da Taleban rejımının nasıl ve hangı
kurallara gore ışleyeceğını ve global
ekonomının basınçlarına nasıl uyum
gostereceğını ızlemek ılgınç olacak
hemalde •
GOZUCUYLA
TÜRKEL MtNİBAŞ
Aldatılnta Korkusu...
Sıyasılerın ekoiomıyle ılgılı demeçlerını, hazırla-
tılan raporları cuydukça şaşırmamak Dahası,
tum bılgı ve mançar ı m ı z d a n d a
Şuphe eder hale gel-
memek mumkur değıl
Eğer bır ulkec* Başbakan olan zat, "Hukumet
halkının lyılığı ıçır çalışırsa, Cenab-ı Hak da o ulke-
ye bereket venr" Je v :
P Sonra da 10'ar mılyar do-
larlık hayalı paketerle butçe açığı kapatmayı hedef-
lıyorsa
Yardımcısı da sıyası yalnızlığı arttıkça "Devlet
çokmuştur, bır bsyrak felsefesı çok sağlamdır" gı-
bı demeçlerie yen devlet bıçımlerınde kendıne yer
aramaya kalkıyor Sonra da devlete guvenın dıye-
bılıyorsa
Aldatılmak korkusuna kapılmamak mumkun mu''
Son zamanlarda bu rnuhteşem ıkılıye devletın res-
mı kuruluşları da katılmış durumda Garıp olan, ıçı
boş kaynak paketlerı, makyajlı dış tıcaret rakamla-
nyla adıl duzen kandırıkçılığı yapmaktan hıç mı hıç
utanmıyor olmalan.
Hal boyle olunca. . "Ya ekonomı bılmıyortar ya
da kralın çıplak olması onların da ışıne gelıyor" so-
ruları akla gelıyor
Doğrusu, ekonomı bılgılerının tam olduğundan
şuphemız yok Ama bu, ekonomı bılenler tarafın-
dan aldatılmayacağımız anlamına gelmıyor
Ornek çok En somutu da geçen gunlerde açık-
lanan dış tıcaret rakamları
Gumruk Musteşarlığı'nın hesaplamalarına gore
ağustos sonu ıtıbarıyla ıhracat 16 mılyar $, ıtha\at
ıse 27 5 mılyar $ olmuş Dış tıcaret açığı da tahmın-
lerın aksıne, 11 5 mılyar dolar cıvannda
Bu rakamlara baktığımızda, ıthalatın zannedıldı-
ğı gıbı patlamadığı Ihracatın da normal seyrını
surdurduğunu, hatta geçen yılın eş donemlerının bı-
le ustune çıktığını soylemek mumkun
Boylelıkle, bunca zamandır ılen surduğumuzun
tersıne, bu yıl ıçın hedeflenen rakamlara da ulaşıl-
mış olacak1
Dış tıcaret açığı ve buna bağlı olarak
odemeler bılançosu, krıze kaynaklık etmeyecek1
Ama TİM'den ve gumruk hmanlarından elde edı-
len verılerden hareket edıldığınde Ihracat 1 1 mıl-
yar $ daha duşuk, ıthalat da 2 1 mılyar $ daha yuk-
sek çıkıyor Dış tıcaret açığı da 11 5 mılyar S'dan
14 7 mılyar S'afırhyor
Bu durumda akla. dış tıcaret açığını 3 2 mılyar
dolar daha duşuk gostermek ıçın bırılerının ıhracat
rakamlannı yukan, ıthalatınkılen de aşağı çekmış ola-
bıleceğı olasılığı gelıyor Nıye mı''
Çunku hukumet, onumuzdekı gunlerde IMF'yle
masaya oturacak IMF'den cevaz alabılmek ıçın de
knz rıskının atlatıldığını gosteren verılere gereksı-
nımı var
Ozellıkle de bundan dort beş ay once Standart
& Poor's'un Idarı Dırektoru David Beers ın "6 ay
ıçınde buyuk boyutlu knz beklıyoruz" dedığı ve
Turkıye'yı "rısklı, gozetım altında" ulke konumuna
aldıklarını açıkladığı hatırlandığında.
Beers krıze 6 ay bıçerken sadece yabancı yatı-
rımcıya pıyasaları terk et sınyalı vermıyor IMF'nın
onerdığı doğrultuda bır ıstıkrar paketı uygulamaya
sokulmadığı surece ekonomının soluklanmasına
ızın verılmeyeceğı. yanı yenı bır malı krızı patlata-
bıleceklerını de soyluyordu
Beers'ın sozlerınden birkaç ay sonra toplanan
IMF Genel Kurulu'nda da Turk/ye raporu uzenne epe-
yı tartışma çıkmış Tartışmanın odak noktalarım ise
ekonomık buyumedekı ıstıkrarsızlık, sureklı butçe
açıkları, gıderek kronıkleşen dış tıcaret açıkları
oluştunmuştu
Dış tıcaret açığını duşuk çıkarma çabalan, bu nok-
tada onem taşıyor Yanı. IMF nın dış tıcaret açığı-
nın krıze kaynaklık edeceğı endışesını ortadan kal-
dırmak amacını taşıyor
Ne var kı. ekonomıdekı reel dengesızlıklerı gıder-
meden krız beklentısını kırmak mumkun değıl Dış
tıcaret açığının sıcak para polıtıkalarıyla fınanse
edıleceğıne IMF'cılen ıkna etmek de zannedıldığı
kadar kolay değıl
Sene sonu ıçın hedeflenen 25 mılyar dolarlık ıh-
racata ulaşmak ıçın uç ay ıçınde 9 mılyar dolarlık
artışın nasıl sağlanacağının mantıkı açıklamasını
yapmak gerek Bunun yolu da makyajlı dış tıcaret
rakamlarından değıl. ıhracata donuk uretım polıtı-
kalarından geçmekte
Teshmıyetçı, çapsız sıyasetçılerle olacak ış değıl
ya, neyse
MERKEZ
KURLARI
CİNSİ
1 ABD Doları
1 Alman Markı
1 Avustrafya Doları
1 Avusturya Şılını
1 Belçıka Frangı
1 Danımarka Kronu
1 Fın Markkası
1 Fransız Frangı
1 Hollanda Florını
11spanyol Pezetası
11sveç Kronu
11svıçre Frangı
100 Itafyan üretı
1 Japon Yenı
1 Kanada Doları
1 Kuveyt Dınan
1 Norveç Kronu
11ngıltz Sterftnı
1 S Arabıstan Rıyalı
BANKASI
DOVİZ
ALIŞ
90 927
59 679
72 042
8 483
2 899
15 542
19 915
17663
53 205
703
13 728
72 481
5 983
816
66560
303 090
13998
142 101
24 247
SATIŞ
91384
59 979
72 404
8 526
•2 914
15 620
20 015
17 752
53 472
714
13 797
72845
6 013
824
66894
304 613
14 068
142 815
24 369
30 EYLÜL 1996
EFEKTİF
ALIŞ
90 654
59 500
70 961
8 441
2 885
15 464
19716
17610
52 673
685
13 659
72 264
5 923
797
65 894
297 028
13 928
141 675
23 883
SATIŞ
91658
60159
72 621
8 552
2 923
15 667
20 075
17 805
53 632
726
13 838
73 064
6 031
836
67095
305 527
14 110
143 243
24 442
Sektör Endeksleri
Barkaa
Leasıng&Fac'orıng
Hc dırg
Yatınm
Sgcrta
3tda çk 'utun Sanayıı
l.'ob l,a ve Doşerıe Sanavu
Dokuna Saiayı
B ra:ıl k
KagıtveKagtUoınefi
Sastm Yay r Sanayn
Guore Tar m llaçfan Sar.ayıı
laç Sarav
B3,aSana(
i
Petrol ;ePeT
o Urunler Sarayı
Us k Ururlen Sanajı
PlastKlhjrler Sana^r
Se'an V je Porselen Sanayii
Can- ve Zan UnjfiJer Sanay»
Ç mentc Sana/1
Dem r Çelik Metal Ana Sanay
0 Ç D-şında Metal Ana San
Davanıkn TuketiTi Malzeneler
BeıCrn Mak ve Aygıtlar Sar
OtOTatv ve Yan Sanay
Me»al Eş«-a. Makine ve Gereç San
Ener
Yapj Malzefnei
e'ı
Peraısrde T caret ıe Toptan Tıcaret
Bti>uk Magaza.ar
ftoer
Tünzrr
Ha>a Tas Tacıiıg ve Yan Hızm
27.0996
70 45
19188
187 34
135 61
19411
106 49
332 50
166 06
150 66
112 37
174 5C
126 67
184 27
128 48
162 05
28017
187 89
120 71
206 25
162 61
•79 71
11639
3^0 81
158 87
14216
16813
203 47
160 03
143 36
233 63
204 69
273 82
342 89
20.09.96
204 35
65 89
19087
18186
12913
186 42
102 04
294 63
149 96
14628
112 65
173 3
7
125 28
•70 93
127 04
•56 94
269 20
'85 18
'07 3 8
173 72
151 94
182 73
117 06
34133
155 55
137 7
0
16322
19942
148 84
138 63
21744
19195
276 38
318 23
Sektörier30121995 günü 100eentJekslenmıştır
Haftalık
Fark %
û 65
6 98
0 53
301
5 02
4 ' 2
4 36
12 85
»74
3 01
-025
0 65
1 12
780
1 13
325
408
1 47
12 20
18 72
7 02
165
-0 57
864
2 ' 3
3 24
3 01
203
-52
341
7 45
6 75
-0 92
7 75
Yıllık
Fark %
135 66
2i 52
9188
87 34
35 61
9411
6 49
232 50
66 06
50 58
12 3"
74 50
26 67
34 27
28 48
62 05
18017
87 89
20 71
106 25
62 61
79 71
16 39
270 81
58 87
42 16
68 13
103 47
60 03
43 36
133 63
104 89
173 82
•42 88
ımdı
R e a l - T i m e B o r s a , A y d a 1 5 0 $
Teknik ve Teme) Analız Ozellikleriyfe,
• İMKB Hısse Senedı Piyasası ve Bılançolar
• Bankalararası Dovız ve Faız Pıyasası
• İMKB Tahvıl-Repo Piyasası
• Serbest Pıyasa Altın ve Dovız Piyasası
• Istanbul Altın Borsası
• Yurt Dışı Dovız Parıtelerı
• Yurt Dışı Pıyasalar
• BDP Haber Ajansı
LINE
Da a aynntılı bılgı almak ve BDPLINE ı
yâl"ndan tanımak ıçın lutfen bızı aray n
Sız« en uygun çozumu bırlıkte yaratalım
var
Ekspres Satif Hattı:
O212 - 212 83 43
BD?BoÇazıçı Data Pazariama A Ş
G-dzote^ û
Mah Matoua So^
No 15 tseirepe &C3OO istarbu
TH 3212 2128300
Fax. 0 21
2 2->2 83 25
mternet Web Adresı.
E-Matl Adresı
orr