Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SKFA CUMHURİYET 30 EYLUL 1996 PAZARTES
HABERLER
EvRikte mal
orûldığı geliyor
• AiKARA(ANKA)-
De\lt Bakanı Işılay Saygın
tarafıdan hazırlanan
Med<nî Kanun'da
değişkJik vapılmasına
ilişkr tasanda. eslerin
e\lenlikten sonra edınilen
mallain boşanma halinde
eşit oarak paylaştırılması
öngöüldü. Tasanda. ma!
rejim sözleşmesi ile mal
aynlıa mal birliği \a da
mal crtaklığı rejimlerden
bin k;bul ediimedığı
takdirie eşler arasında
evliliken sonra edınilen
mallaa katılma rejnıının
geçerl olması
kararlış.tırıldı. Tasarı ile
e\ lilikren sonra edınilen
mallao katılma otomatık
rejim laline getırilırken
evJililcen sonra eslenn
işlerinien kazandıkları.
sos>algüvenlik
kurumlannın ödediği
paralar. çalı>ma gücü kaybı
nedenıyle ödenen
tazminatlarla edınilen
mallarn boşanma. ölünı
halinde eşler arasında eşit
olarak pa\ laştırılması
benimsendi.
DYP yine
basını suçladı
• tST\\BlL(A\KA)-
DYP Istanbul Milletvekilı
Meral Akşener'den sonra
Istanbul İl Başkanı Celal
Adan da basını ağır bır dille
suçlayarak basının halkın
haber alma özgürlüğünü
tehdit ertigrni öne sürdü.
Adan. vaptığı yazılı
açıklamada. basının DYP
Genel Başkanı Tansu
Çiller'ı tasfiye etmeve
endekslendiğini. bu uğurda
haber uvdurulduğunu öne
sürerek bu durumun halkın
haber alma özgürlüğürui
tehdit ertiğinı vurguladı.
Kesebir'in
üç isteği
İstanbul Haber Serv isi -
DSP'den ihraç edilen
Edirne Millenekili Erdal
Kesebir. YDH tstanbul II
Başkanlıgı İl Merkezi'ndeki
"Parti İçi Demokrasi"
konulu panelde dün vaptığı
konuşmada Türkıve'de parti
içi demokrasinin eskive
göre daha kötüye gıttığını
savundu. Kendisı ve kendısı
gibi DSP'uen ihraç edilen
arkadaşlarının partiden üç
şe> istediğini vurgulayan
Kesebir şöyle konuştu:
"Bunlardan birincisi ilçe
başkanlarınııı. üvelerin
kayıtlannı kâğıt üzerine
geçirmeleri>di. Bövlelikle
üyelerin vargıya ba^vurma
hakkı olur. ikıncist. \eni
iiye yazımları başladığından
ilçe başkanlannın eski
partililere üye kayıtlannın
başladığını belirten iadeli
taahütlü mektup
göndermesi. Üçüncüsü ise
Bakırköy "de 149 üyeyle
kongre yapmak
istemelerıne karşı
çıkmamızdı."
BBP'lilerden
İsrail'e protesto
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Bü.vük Bırlik
Partisi'nden (BBP)
yöneticilerin de aralannda
bulunduğu bir grup.
Kudüs'te mevdana gelen
olaylan protesto etmek
amacıyia İsrail
Büvükelçiliği önünde bir
protesto gösterisi düzenledi.
Gösteride konuşan BBP
Genel Muhasip Yardımcısı
Nevzat Yanmaz. Kudüs'te
meydana gelen olavlann bır
insanlık ayıbı oluğunu
savunarak. ""Yüzevakın
Müslüman katleden bu
devlet. bir süreden berı
v ürütülen banş
görüşmelerini sabote
etmekle kalmıyor. insan
haklannı çiğneme
nokasında adeta dünvaya
meydan oku\or" dedi.
Yobazlar gemi
iyice azıya aldı'
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-Türki\e Sosyalist
İşçi Partisi (TSfP) Genel
Başkanı Tıırgut Koçak.
REFAHYOL hükümetinin
yolsuzlukların üzerine
sünger çekmek amacı\ la
kurulduğunu belirterek,
"Egemen güçlerin öteden
beri iktidarlarını sağlama
almak için dincı kesimlerle
birlikteliklen REFAHYOL
ıktidan ile en yüksek
noktaya ulaştı" dedı.
Koçak. "REFAHYOL'un
Jağarcığında
jzelleştirmeden. yalandan.
•alandan ve zamdan başka
3İr şey yok. Okullar şeriat
yobazlannın tehditi altında.
nesmi kurum \ e
«ıruluşlarda kadrolaşma
DÜtün hızı\ia sürüvor.
iokaklarda şeriat pro\ası
»apan din yobazları geını
yice azıya aldılar" dedi.
Paçacı ve Ağar'dan sonra Gölhan da Erbakan'm Libya gezisine karşı olduğunu açıkladı
Iibya çatlağıbüyüyorANKARA (Cumhurnet Bürosıı) -
Başbakan Necmettin Erbakan'ın.
ABD'nin teröre destek \eren ülkeler
listesinde bulunan Libya'vı zivaret etme
karanna. koalisyon ortağı DYP'nin
tepkısi büyüyor. DYP Genel Başkan
Yardımcısı Cihan Paçacı \e Içişlerı
Bakanı Mehmet Ağar'ın ardından. Genel
Başkan Yardımcisı Mehmet Gölhan ile
Grup Başkanvekıli Safi'et Arıkan Bedük
de Lib>a gezisine karşı olduklarını
açıkladılar. Gölhan. DYP Genel
Merkezinde dün düzenledıği basın
toplantısında. Erbakan'ın Libya gezisi ile
ilgilı bır soru üzerine. geziye kendisinin
de kar?ı olduğunu söyledi. Gölhan. "Ama
bu bir koalisyon hükümeti. A>n göriişler
olacaktır. Bö>le bir ayrılık varsa.
Bakanlar Kurulu'na getirilecektir.
Orada müsbetiyie, menfisiyle bu gezi
görüşüfiir \e karşılıkh bir orta \ol
bulunur" dı>e konuştu. Grup
Bas.kanvekilı Saffet Arıkan Bedük de
gazetecilerin >orııları üzerine "Lib\a,
ülkemizle il«ili bazı mentl tutumların
içine girmiştir. Ben de bu ziyarete karşı
çıknorum" dedı.
Gölhan. "DYP kanadı, hükümetin bazı
uygulamalarından rahatsız mı. bir genel
göriişmeisunıi varmı" uilımdakı bır
.soru üzerine de şövle dedi:
"Hayır. kesinlikle bo\le bir şej söz konusu
değiİ. Bugiine kadar bakanlar \e
müJefvekillerimizden bize intikal eden bir
şey >ok. Bazı şe>ler basında görüldüğü
gibi agrandize edilmiş değil. Iki parti. iki
avrı görüşe sahip: bunlar görüşiilerek bir
sonuca ulaştınlır,"
Gölhan. kımsenm yenı vılda. yenı
hükumct. >eni ba>bakan aravışına
gitmemesini de isteyerek. partisinin
vetkili kurullanyla L'ludag'da bir toplanfı
\apan AN'AP liderı Mesut Yılmaz'a da
göndermedo bulundıı Gölhan. "Bu
hükümetin daha 4 senesi var.
Hiç kinısc dağa. ba\ ıra çıkıp alternatif
hükümet aramasın. Zaten bundan başka
alternatif >ok. Bugiine kadar iki defa
haşbakanlığı \arım bırakmış.
becereınemiş bir insaııın arkasından bu
milletin gideceğini zannetmi>orum" dedı.
Gölhan. muhaletetın üç ay ını
doldıırnıamiş hükümete ağıreleştiriler
vönelttığini ve ülkede karamsar bir
tablonun olu^musına neden olduklarını
öne sürdü. Gölhan. muhaletetın sorunlar
kar^ısında herhangi bir alternatif dc
ortaya kovmadığını savundu.
Hükümetin y aptıûı hızmetlerle ılgili bilgı
veren Gölhan. "Kimin bunlara itirazı
\ar? Bunlara bakılarak nasü hükümete
kınk not lerilhor, merak ediyorum" di\e
sordu. Gölhan. hükümetin çeşitli
alanlarda reform hazırhklannın
sürdüğünü belirterek sağlık reformlan
hakkında bilgı verdi.
Mehmet Gölhan. son zamanlarda ortaya
çıjkanlan ve kamuoyunda
"Üniformalı Çete" olarak bilinen suç
örgütlernle ilgıli bir soruya da. güvenlik
güçlerinin ülkegüvenliğı ıçin
cansiperane çalıştığını söyleyerek,
"Onlann arasında da birkaç tane bövle
soysuz, uğursuz, kendrşahsi çıkan
peşinde koşanlar olabifir. Hükümet ve
genel nıüdürlük. bunlann üzerinde çok
ciddi duru\or. Büvük bir teftiş sonucu. bu
gibi kişiler varsa. onlar hakkında gerekü
\asal işlemler >apılıyor. yapılmaya de%am
edecek" dedi.
6
Afganistan'ı da ziyaret et'
'Erbakan'ın Libya gezisi, dış politikaya zarar verecek yanlış bir tercihtir'
diyen Yılmaz, bazı bakanlann haklı direnişini dekteklediğini söyledi
PİRDANEKOCAOĞLl
l Ll'DAĞ - ANAP Genel Başkanı
Mesut \ ılmaz. "ehlnetsiz. tutarsız ve
ciddi_\etsiz"dı>e nııeiedığı hükümetin
uygulamalan nedenıyle "Tiirkdışpo-
litikasınjn rayından çıktıgını" ılerı >u-
rererek TBNIM'nın gecıknıeden duru-
nıa el koymasını ıstedı. Başbakan Nec-
mettin Erbakanınortağınakarşın Lib-
ya gezısınde ısraretmesını eleştiren \e
bu gezinın Türk dış politıkasına hıçbir
vararsaglanıavacağını sa\unan Mesut
^'ılmaz. Erbakan'a şeriat \anhlanntn
kanlı bır şekılde ıktıdara geldığı Atga-
nistan'ı da zışaret etmesı önerisinde
bulundu. ANAP'ın dı> polıtıkayı çıkış
noktası \ aparak TBMM de bır konsen-
süs olu>turma\ ı \e bu konsensüsle de
REFAHYOL hükümetını de\irnıe\ı
planladığı bıldırildı.
Partisinin \lerkez Karar ve Yönetim
Kurulu (MKYK) üyelerı \e \Jeclis
grubu\ la \ enı yasama dönemınde ızle-
necek polıtıka \e hedeflen belırlemek
üzere Bursa Lludjğ'da 2 gün süren bir
toplantı \apan Mesut \'ılmaz. dün ba-
sın toplantısı düzenledi. Bugünkü ko-
alısyon hükümetinin de\ letın her ala-
nına \ayılan "ciddi)etsizfiği »eehliyet-
sizliğini" her fırsuna eleştırdıklerını
kavdeden Yılmaz. anejk bunun de-
mokratık bır hoşgörü>le de kar^ılana-
bıleeek bır durum oiduğunu sö)ledı.
Hükümetin bürokrası ve toplumda ya-
rattığı tahribatların zaman ıçınde tela-
fi edilebileceğini kaydeden Mesut Yıl-
maz. hükümetin dış polıtıka alanında-
ki tutumunun asla hoşgörüyle karşıia-
namavacağını sövledi Kuzev Irak'ta
önemlı gelışmeler olduğunu. ancakeh-
lıvetsız hükümetin havalci başbakanı-
nın Türkışe'yı yakından ılgilendiren
gelışmeleri \alnizca sevrettığinı belir-
ten Yılmaz. "Bu başbakanın sorumiu
tummundan değil. gelışmeleri bileme-
mesinden. anlayamamasından ka\ nak-
lanmaktadır" dedı. \'ılmaz. fürki-
je'nın kendısını şakından ılgilendiren
gelişmelerle ilgilı olarak by-pass edil-
dığıni ve bölgenin kadennın bir aşiret
reisıvie konuşulduğunu söyledi. Yıl-
maz. Israıl'de Ortadoğu banş sürecmin
tehlıkeve atacak, çok savıda insanın
ölümünevolaçabılecekgelışmelerya-
şandığını. aneak Türk hükümetinin h'iç-
bır müdahalesinın söz konusu olmadı-
Sını bildırdi.
Bolgedekı son gelişmelerden Isra-
ıl'ın sorumiu oldugunu ileri süren Yıl-
maz. şöyle dedi:
"2500 vıldan beri \ar olan tiinelin
şimdi açıİmak Lstenmesi. olavları tah-
rik etmekte. vara\ı kaşımaktan, banş
sürecini sabote ermekten başka hiçbir
anlanı taşımnor. Bu durumda Türk hü-
kümetinden beklenen Israil'e tepki gös-
termesidir. Ama İsrail ile gizti anlaşma
>apan bu hükümet. ABD'nin gösterdi-
ği tepkhi bile göstermekten acizdirf
Mustafa Kemal Deı neği'nin, dün yapılan olağan genel kongresinde Kanıran Baran >tniden genel
başkanlığa seçildi. Baran, "Atatörk vaşamamaktadır ve vaşavacaktır" dedi. (KADER TUGLA)
Mustafa Kemal Derneği Genel Başkanı Baran
'Atatürk'eldmse
engelolamaz'tstanbul Haber Servisi - Mustafa Kemal
Dernegi Genel Başkanhğı'na yenidert seçilen
Kamran Baran. "Hiç kinıse Mustafa Kemal
Atatürk'ün yaşamasına engel oiamaz
1
' diyerek
çağdaş uygariık düzeyine ulaşmanın ancak.
Atatürk ilkelerini anlamak ve yaşatmakla
mümkûn olabilecegini vurguladı. Mustafa
Kemal Dernegi'nin, GazetcilerCemiyeti'nin
Cağaloğlu'ndaki konferans salonunda dün
yapılan oiağan genel kongresinde konuşan
Kamran Baran, şunlan söyledi:
"Tiirkiye'nıizde Atarürk vaşamaktadır ve
yaşiftacaktır. Bilelim ki. l Ikemiz vönetcilerini
ve tünı Atatürkçüleri, bu dönemde. daba
büvük zdriuklar \e daha ağır sorumluluklar
beklemektedjr. Dev letimizin ve
cumhuriyetimizin tüm kurumlannın, başta
Milli Eğitim Bakanlıg) ve Cnrversiteleriniiz
olmak üzere. Atatürk döneminin akıkı,
onuriu \eöz>eriii yönetimini öiçü ve ornek
alarak ve uygulayarak, artık >emden çağdaş,
demokrarik ve laik Atatürk Cunıhuriyerinin
temel ilkekrine dönmeleri gerekmektedir."
Baran'ın konuşmasının ardından geçilen
seçimlerde genel başkanlığa yeniden
Kamram Baran'ın seçildiği Mustafa Kemal
Derneği yönetim. denetleme ve haysiyet
kurullarına şu isimler seçildi:
Yönetim Kurulu: Rezan Batum. Prof. Dr.
Erol Cihan, Mukadder Doğanay. AJthan
Enson, Güner Kjrşan, Prof. Dr. Gürsel
Öngören, Şefık Toprak. Kudret ÜnaL Ruhi
YıkJınm, Çetin Vitmener. Denetleme Kuruiu:
Münir Posat. Halis San, Tamav
Ercafl.Haysiyet Kurulu: Prof. Dr. \akur
V'ersan, E. Org. Suat Aktulga, Nazan Baran.
Meclis
yann
açılıyor
• 20. dönem
2. yasama yılı
çalışmalanna
Cumhurbaşkanı
Demirel'in konuşması
ile başlanacak.
ANKARA (Cumhuriyet
'Bürosu)-TBMM'nın:ü. Dö-
nem 2. vasama > ıh çalı^mala-
rı. yann Cumhurbaşkanı Sü-
leyman Demirel'in konuşma-
sı> la başlavacak
Geçirdiğı trafik kazası son-
rasında sakat kalan RP İstan-
bul Nfılletvekilı A>dın Men-
deres ıçin Genel Kurul salo-
nuna yakın bır oda tahsis edil-
di. Geçen dönemde MHP Ço-
rum Mılletvekilı Muharrcm
Şemsek'e de Meclis çalışma-
larını kola\lıkla sürdürebil-
mesi ıçin ana bınada bir oda
verilmıştı.
TBMM Başkanı Mustafa
Kalemli. yenı yasama yılının
başlaması nedenıyle \ann bir
basın toplantısı vaparak >asa-
ma, denetim. vönetim ve dü-
zenleme çalışmaları hakkında
bilgı verecek. Yeni yasama yı-
lı doiayısıyla i!k tören. saat
13.30'da TBMM ön bahçesin-
deki Atatürk Anıtı'nda yapıla-
cak. Başkanlık Divanı üyeie-
ri. siyasi parti grup yönetıcile-
rı. milletveküleri \e TBMM
ıdari yöneticilerının katılaca-
ğı törende. TBMM Başkanı
Mustafa Kalemli tarafından
Atatürk Anıtı'na çelenk kona-
cak ve sajgı duruşunda bulu-
nulacak. Istıklal Marşı'nın
okunmasının ardından anıt
önündeki tören sona erecek.
Bu törenden sonra Gürer Ay-
kal vönetiminde Cumhurbaş-
kanîığı Senfoni Orkestrası.
TBMN1 Şeref Holü'nde dört
eserden oluşan biraçılış kon-
seri verecek.
TBMM Genel Kurulu, saat
15.00'te 2. >asama yılının ılk
birleşımi ıçin Başkan Musta-
fa Kalemli başkanlıgındatop-
lanacak. Bırleşimin açılması
velstiklal Marşı'nın okunma-
sından sonra Cumhurbaşkanı
Süleyman Demırel. bir açış
konuşması \apacak. Cumhur-
başkanı Demirel'in konuşma-
sını tamamlamasından sonra
TBMM Başkanı Kalemli de
kısa bır konuşma yapacak ve
bırleşimi kapatacak. TBMM
Başkanı Kalemli. aynı gün ya-
sama >ılı açılışı doiayısıyla
TBMM Tören Salonu'nda
açılış koktevlı verecek.
IRMIKIAYDIN ENGİN e-mail: engin@planet.com.tr
Soğuk Savaş yıllanna dam-
gasını vuran, dönemeçleri işa-
retleyen olaylar ve ülkeler var-
dır. Berlin Duvan'nın örülmesi.
Küba bunalımı, Macaris-
tan'daki 1956 Ayaklanması.
1968 Prag Bahan'nı izleyen
gerginlik. Batı Avrupa'ya Pers-
hing füzelerinin yerleştirilmesi
filan gibi... 80'li yılların başında
Afganistan'a Sovyet birli'kleri-
nin çağrılmasıyla başlayan dö-
nem-de bunlardan biriydi.
Afganistan'da 1973 yıhnda
meşruti krallığa, sol eğilimli su-
bayların ve ilerici Bayrak (Per-
çem) Partis/'n'ın desteklediği
bir darbeyle son verildikten
sonra başlayan süreç. Nisan
1978'de Bayrak ve Halk parti-
lerinin birlikte gerçekleştirdikle-
ri darbe ile yeni bir aşamaya
sıçradı.
Afganistan Cumhuriyeti adı
Afganistan Demokratik Cum-
huriyeti olarak değiştirildi. Ad
değişikliği siyasal yön değişik-
liğinin de habercisiydi. İki par-
tinin bir tür koalisyonuyla olu-
şan Devrim Konseyi ülkede art
arda reformlar uygulamaya
başladı. Su reformu. kadınlara
eşit haklar tanıyan yasal dü-
zenlemeler, eğitim reformu.
Kâbil'de Rüzgâr Eken...
sendikal örgütlenme zorunlu-
ğu, uyuşturucu üretimi ve tica-
retine karşı olağanustü sert ön-
lemler, ülke topraklarının yarı-
sma yakınını (yüzde 46) oluştu-
ran otlakların kamu müikü ilan
edilmesi bunların başlıcalarıy-
dı.
Bu kadar köklü değişiklikler.
bu çok geri Asya ülkesinde bü-
tün siyasal ve ekonomik den-
geleri altüst etti. Su ağaları,
uyuşturucu çetelerı, aşiret reis-
leri ve... Ve ülkenin esas ege-
men sınıfı mollalarfarklı ırksal
kökenlere dayanan kabileler-
den bazılarını da yanlarına ala-
rak "Mücahidin" adını alan bir
karşı-cephe oluşturdular. Kısa
süre sonra bu karşı-cephe si-
lahlı direnışe başladı. Direniş
kısa sürede tüm ülkeyi saran iç
savaşa dönüştü. Tepeden ın-
me reformlarla ülkeyi sarsan.
amatabanı pekgüçsüz ıktidar,
Mücahitlerle başedemeyınce
çareyi Kızılordu'ya davetiyeçı-
karmakta buidu. Sovyet aske-
rıbıriikleri 1979Aralık'ıriınson-
larına doğru Afganistan'a gırdi-
ler.
O dönemin iki kutuplu dün-
yasında Sovyetler Birliğfne ya-
kın duran ülkeler, partiler ve ki-
şiler (bu satırlann yazarı da
bunlardan biriydi) Kızılordu bir-
liklerinin Afganistan'a girmesi-
ni bir "dış mudahale" olarak
değil. hedefi Afgan devrimine
omuz vermekten ibaret, prole-
tarya enternasyonalizmi ilkele-
rine uygun bir dayanışma ola-
rak yorumluyorlardı.
Ötekı kutbun basını ABD
çektı. Afganistan Mücahitleri
özgürlüksavaşçıları olarak kut-
sandı, selamlandı, silahlandı-
rıldı ve desteklendiler. Kızılordu
birliklerinin 1989 Şubatı'nda ül-
keyi kesin olarak terketmesin-
den sonra üç yıl kadar süren
çok şıddetli ıç savaş Nisan
1992'de noktalandı. Siyasal Is-
lamın çeşitli ve birbirine güven-
meyen gruplarının gevşek ko-
alisyonu iktidarı devraldı. Afga-
nistan'da şeriatı terrel alan bir
hukuk duzenı başladı.
Önceki güne kadar geçen
yılların özeti bu.
Sosyalistler, özellikle Mark-
sistler, Afganıstan'da Sovyet
müdahalesine karşı alınan ta-
vırdan. çok geri, henüz kendi
ortaçağını aşamamış bir ülke-
de sosyalizm kurma deneme-
sine kadar bir dizi ideolojık, te-
orik. politık soru ve sorunla he-
saplaştılar, hesaplaşıyorlar.
Noktası konmasa bile sos-
yalist sol, Afganistan olayı üs-
tüne kendi özeleştirisini yaptı.
Sosyalist solun özeleştirisinde
ve iç tartışmalarında Afganis-
tan olayı tıpkı Berlin Duvarı gi-
bi, tıpkı Prag Baharı gibi. tıpkı
Macaristan Ayaklanması gibi
önemli bir mihenk taşı oldu. Te-
orisini. ideolojik tercihlerini, po-
litik çizgisini yeniden ele alıp
tartışan ve tartışmakta olan
sosyalist sol.kendine Afganis-
tan aynasında da baktı, bakı-
yor. Dersler çıkardı ve çıkarı-
yor?
Peki Mücahidin denen grup-
lara zamanında her türlü des-
teğı veren ülkeler. partiler ve kı-
şiler aynı özeleştıriyi yaptılar
mı?
Afganistan bugün salt şeriat
düzeninin en katısının, acıma-
sızının iktidarı ele geçirdiği, ka-
dına ve özgürlüğe en küçük bir
yaşam hakkı tanımayan geri-
ciliğin egemen olduğu bir ülke
olarak önem taşımıyor. Afga-
nistan bugün bütün bir Ortado-
ğu, doğu ve güney Akdeniz kı-
yılarındaki siyasal islamcı hare-
ketlere şeriat savaşçıları yetiş-
tirip, eğitip ihraç eden bir ba-
taklık. Bu yetmezmiş gibi dün-
ya uyuşturucu ticaretinin en
önemli merkezlerinden biri.
Birkaç gündür tanık olduğu-
muz vahşet ise düne kadar var
olan şeriatçı düzenini bile ye-
tersiz bulan din fanatiklerinin
örgütlenip iktidara yürümesi-
dir. Pakistan'ın bu iktidarı he-
men tanıması, VVashington'un,
tanıyacağı yönünde güçlü sin-
yaller vermesi düşündürücü,
ürkütücü.
Sovyetler Birliği, ABD, Çin,
Pakistan... Nice parti, ülke ve
kişi o çok yoksul Asya ülkesin-
de yıllar boyu rüzgâr ektiler.
Şimdi biçilen kanlı fırtınanın
kargaşasında Taleban iktidarı-
na aleiacele destek ve omuz
verenler yeni fırtınalar için yeni
rüzgârlar ekmiş olmuyorlar mı?
BIZ BIZE
ERDAL ATABEK
7eki Müren' Olgusu
Algı filtresi bencil hazları süzen bir toplum kültü-
rünün saray debdebesine hasretini çok iyi yakala--
mış bir sanatçıydı Zeki Müren. Sesınin parlaklığı-'
na sözlerın duruluğunu ekleyerek yarattığı yorum--
lar müzığini doyumsuz kılarken onu da hakettiği
tahtına oturtuyordu. Zeki Müren sahnede hem pa-
dişahı. hem sultanı birlikte sunuyor. bunun getirdi-
ği büyülü atmosferi de kendine özgü giysiler, ken-
dine özgü takılarla sürekli canh tutuyordu. Kadınlar
için ona hayran olmak başkaldırı misyonu gibiydi!.'
Erkeklerin Zeki Müren'in sanatını beğenmeferi ama'
kendine uzak durmalarına inat kadınlar 'kendileri-
ne pek yakın' bır sanat üstadının kımliğinde erkek-
lere duygusal bir başkaldınyı yaşıyorlardı. 'Sanat'
Güneşi'. cinsel kımliğindeki karmaşayı tartışmanırt'
üstüne çıkarak erişilmez bir zirveye ulaştı, oradarf
pırıltılar saçmayı sürdürdü. Alkışları zarif bir alçak-'
gönüllülükle 'minnet ve şükran'la kabul ederken
sahne orgazmını da büyük bir hazla yaşıyordu. l
Şark toplumlarınm en büyük tutkusu olan 'şaşa-
alı eğlence dünyası 'nı sevdalı bir prens gibi yönet-5
ti. Artık kendisi de bır tutku olmuştu. Sanatçı kişili-,
ğindeki çok yönlülüğü sahneyle, şiirle, resimle ye-,
niden yeniden parlayan gözlerin önüne serdi.
Büyük sanatçıların uzayan yaşamları çoğu za-,
man bır trajedidir. Yaratma gücü bır tekrara dönüş-,
meye başlayınca. enerjıye hükmetme gücü azalınJ
ca olan biteni göğüslemek başka türlü bır bilinci ge-
rektirir. Üretım biterken tüketim başlar. Sanatçının
tüketeceği ise kendisidir. Zeki Müren tüketim top-
lumunun ürünüyaü, sonunda kendisi de tüketim
çarkına girdiğini anfadı. Hassas yapısı geri çekildi,:
kendi içine ve evıne kapandı. Belki de kendisi içirf,
en anlamlı yerde. en anlamlı zamanda ölüverdi. .,
• • •
'Zeki Müren olgusu,' yaşanan duygu fırtınasının,
dışında incelenmeye değer bır olgudur. Toplumun,
tüketime hızla açıldığı bır dönemde kısa zamanda'
büyük paralann kazamldığı, bu paraların eğlence
dünyasına aktığı, gazinoların birbiriyle kıyasıya re-1
kabete girdiği bır dönemle Zeki Müren'in açtığı sah-
ne yıldızlığı çakışmıştır. Zeki Müren'le eğlence dün-
1
yası bırbırlerini yaratmışlar, birbirlerini tamamlamış-
lardır. O dönemin erkek solistlerinin Zeki Müren'Ç
taklıt etmelerı, sahnede kadınsı tavırlar takınmala-;
rı. göz süzmelerı rastlantı değildir. Eğlence dünya^'
sı tüketimin en çılgın alanıdır: bu dünya da süreklç
assolist üretmekte ve tüketmektedir. Bu gösteri en-;
düstrisinin sürekli yenilikler bulması zorunludur. Ze-
ki Müren bu alanda büyük bır çığır açmış, arkasın-
dan da büyük bir kitleyi sürüklemiştir. ;
Bencil hazların baygın doyumuna sunulan bu ye-
ni sahne rüyası, toplumun bıhnçdışı 'rahatlama, ger-
çeklerden kaçma, kendini haz akımına bırakma' is-
temlerinin tam karşılığı oldu. Zeki Müren de sanat-
çı sezgisiyle fark ettiği bu kıyılara kendi köprüsünü,
kurdu. Haz veriyor ve haz alıyordu. Doyuruyor ve,
doyuyordu. Ama tüketim üzerine kurulan köprü-!
nün başka bır gel-giti olamaz, sonunda o da tüket-
meyebaştadıvetükendi.Sahneninboşluğataham-;
mülü yokttır; şırrtdi yeni yildizlar çıkacak, onlar da
kendi pırıltılarını saçacaklardır. (
• * * ;
Zeki Müren devlet törenı ile gömüldü.
Orhan Apaydın ve Ruhi Su (ve niceleri) yurtdı-
şmda tedavı görmek ıçin gereken devlet belgesini
alamamışlardı.
Asım Bezirci (33 aydınla birlikte) yakılarak öldü-
rüldü.
Bütün bunlara, köreltılmiş bilincin ölü balık göz-
leriyle bakıp susan bır toplumda Zeki Müren dev-'
let töreniyle gömüldü.
Test edilip onaylandı.
Uygundur. • •
Olaylan inceliyorlar
CHP heyeti
G.Doğu'da
ALPERBALLI
V ÜKSEKOVA - Yükse-
kova'da. bazı yurttaşlann
kaçınlarak öldürülmesi
olayına karıştığı ileri sürü-
len PKK itirafçısı Kahra-
man Bilgiç'in. kavbolduk-
tan sonra ölü olarak bulu-
nan Abdullah Canan'ı kur-
tannak için ailesınden 5 bin
mark aldıfiını ıtıraf ertıği
bildirildi. CHP. Yükseko-
va'daki ünifomıaiı çete ile
Varto'da mevdana gelen
olayan incelemek için ilçe-
lere birer he>et gönderdi.
Son aylarda Yükseko-
va'da yaşanan gelişmeleri
\ennde incelemek üzere
Tuncelı Milletvekılı Orhan
\eli Yıldınm başkanlığın-
daki CHP hevetı dün ilçeve
giderek incelemelere baş-
ladı. Ankara Mıllet\ekilı
\'ılma/ Ateş v e parti mecli-
si üyesi EsatCananm da v-
er aldığı he\et önce P
ocakta kaçırıldıktan 1 ay
sonra ölü bulunan Abdul-
lah Canan ın ağabev ı Meh-
met Canandan bilgı aldı.
Mehmet Canan. vetkilile-
rin soruştumıay ı sürdürdü-
ğünü belirterek. soruştur-
ma kapsamında >'ükseko\a
Sınır Jandarma Alav Ko-
mutanlığı'nda gözaltında
tutulan Kahraman Bilgiç
ile yüzleştirildiğinı söyledi.
Mehmet Canan ile Kah-
raman Bilgıç'ın 3 gün önce
yüzleştirildikleri ve bu gö-
riişme sırasında Bilgiç'in
12 bin mark aldığı ıddiaia-
nnı reddeftiği belirtilerek.
u
Ben 5 bin markaklım. Ka-
lan 7 bin markı janımızda-
ki başka biri aldı. Mehmet
Emiıı Yurdakurunolavfail-
gjsi voktur" dıve savunma
yaptığı öğenildi.
Hevet. dahr. sonra \ eğe-
nı kaçınldıktan sonra kurta-*
n lan Tahir Baskın'la göriiş-»
tü. Baskın. yeğeninin ken-'
dini PKK'IJ olarak tanıtarf
bir grup tarafından kaçınl-
dığını v e kendilerinden 200
bin mark fidye istendiğini
anlartı. Olavın güvenlik
makamlanna ulaşmasmın
ardından gerçekleştirilen'
operasvonlar sonucu çete-
ninorta\açıkanldığinı ka>-
deden Baskın. çok mutlu
olduklarını bildirdi.
Baskın. çetenın ortay a çı-
karılmasının ardından
\ üksekova halkının güven-
lik görev lileri ve askeri yet-
kililerle "kenetlendiğini"
sövledi. İlçe Jandarma
Alav Komutanı Albay Er-
san Alhan. dün Yüksekov a-
Muşspor arasında oyanan
futbol maçında stadvumda
bulunan sevirciler tarafın-
dan. "En büvük asker bi-
zim asker" tezahüratıyl^
kar^ılandı. '*
Varto'da 18 ey Iül \e son^
rasında meydana geleı*
olaylar ile ilgili araştırm»
vapmak üzere CHP'den bir*
he\et dün uçakla Muş'a.
geİdi. CHP Amasya Millet-
vekilı Haydar Ovmak. Iz-
mir Millenekili Sabri Er-
gülile Mugla Mılletvekili-
Zeki Çakıroğlu. Varto'da
incelemelerde bulunacak.
Bu arada Anadolu Ajanf
sı'nın haberine göre Var-
to "dakı oiaylardan sonra,
"Bu duruma ilçedeki bir
kadın neden oldu" ıddıala-
nnın muhatabı Avla Yeşil-
bağ. geçirdiği kalp krizi so-
nucu hastaneye kaldınldı.
Yeşilbağ'ın kızı Fatma Es-
en, "Bize iftira atılarak te-
rör e>Iemleri saphrılmayâ,
çalışıİıyor. Bu iddialarda
bulunanlar>argı önündeh-
esap vereceklerdir" dedi.