Katalog

SArFA CUMHURİYET 28 AĞUSTOS 1996 ÇARŞAMBA HABERLER Hazine Kesinti borca harcandı ^ Zorunlu tasarruf, unacı dışında cullanıldı. Kesintiler, >orçlanmaya ».arcandı. Hazine. Zorunlu Tasarruf -"«onu'na borçlu kaldı. wMCARA (Cumhuriyet Sürosu) - Zorun I u Tasarrufu leş\ik Fonu'nun, xıruluşundan bugüne kadar aunacı dışında" kullanıldıgı rtaya çıktı. Hazine •••üsteşarlığı'nın verılerıne öre. l Nisan I988tanhınde ürürlüğe gıren hesapta >planan kesintilerin türnü. Itamu kurumlannın orçlanmasına" harcand;. {»esaba en fazla borçlu o'an uruluşun, 370 trilyon 3~5 ıılyar lira ıle Hazine l«duğu hesaplandı. Fonun 3 -lilyon lırası Ziraat Bankası omısyonlan ile bankanın tîgi işlem vatınmlanna arcandı. ^ürk-İşMn araştirması ürk-lş .©nfederasy on u" nun jrunlu tasarruf fonundakı aynaklann kullanımıyla aili yaptığı araştırmaya 5re, I Nisan ]988ile'3l »mmuz 1996 tarihleri rasında. bu hesaba 539 tiJyon 187 mılyar lira tıîannda para girişi oldu. .y ni dönemde. hak sfrıiplerine ödeme ve Ziraat lankası komisyonlan lırcamalan ıçm 110 trilyon l 29 milyar lıra harcandı. lalen 428 trilyon 258 rilyar lira anapara ve nema trikimi bulunan fonda. 8 ylda 1 10 trilyon lira ttarında harcama yapıldı Eunun 92 trilyon lirası (üzde 83) hak sahıplerıne rema ödemesi, 14.5 trilyon Irası hak sahiplerine (•meklilık ve ölüm rtdeniyle) anapara ödemesi. 15 trilyon lirası yanlış rtsaplama nedeniyle kırumlara iade. 3 trilyon Irası Ziraat Bankası k>misyonları. Ziraat Bınkası'nın hesaptan kırşılanan bilgi işlem yıtırımlan ve hak sıhiplerine ödemelerde aınan şahıs kesintilerınden ouştu. Toplam girtşlerın yızde 79.4'ü mmalandırmada girünürken yüzde 20.6'sının hırcandıgı kaydedildi. Kımu Ortaklığı Fonu (tOF). gelır ortaklığı senedi v* KOF tah\ıli karşılığında. htsaptan en çok borçlanan k«mu idaresi olmakla brlikte. 1 Ocak 1995 tarihinden itibaren tüm borç vt alacakları Hazıne'ye dtvredilerek tasfiye edildiği içn. borçlar Hazine"de y«gunlaştı. KOF'un 259 trlyon 459 milyar liralık borcuna. Hazıne'nin Hazine btnosu karşılığında btrçlandığı 110 trilyon 916 milyar lira eklendiğinde. Hizine'nin toplam bcrcunun 370 trilyon lirayı aştığı ortava çıktı. Borcun yüzde 86.5'i Hazine nin Fondakı kaynakların kıllanımı \e nemalandırılmasına ilışkin anştıımada. hesaptaki 428 tnlyon liranın yüzde 86.5'inin doğrudan Hazine"nin borcu olduğu saptandı. Buna göre. gerıye kalan 51 trilyon 590 milyar lira (yüzde 12)dövizveTL cinsinden TEK tahvilıne (35 trilyon). T. Şeker Fabrikalan tahviline (15 trilyon), Tûrkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) tahviline (1 trilyon) bağlandı. Fonda toplanan kesinti ve katkıların. yüzde 30 faiz oranıyla değerlendirildiği \e piyasadaki borçlanma vadelerini çok aşan süreler içın borçlanıldığı belirtildi. Hesabın üçte ikisinı oluşturan 281 tnlyon liralık kısmının. yüzde 30-35 oranındaki faiz oranlarıyla nemalandınldığı befirlenirken 111 trilyon liranın Hazine bonosu alımında kullanıldığı saptandı. Türk-lş. bu uygulamanın. "Ziraat Bankası'nın fondaki kaynakları kullanarak Hazıne'nin borçlanma ihalelerindeki faizi düşürme misyonunu üstlennıiş olmasından dolayı, çalışanlann yaranndan çok, devletin faiz vükiinün hafifletilmesi" amacıyla yapıldığını ileri sürdü. Hesaptaki paranın. kur farkından kaynaklanan değer aşınmasının engellenemediğine dıkkat çeken Türk-İş. 2 trilyon liranın libor faiz haddinden değerlendirilmesini eleştirdı. CHP ve ANAP işverenin katkı payınm işçi ücretlerine eklenmesini istedi Işverene korııına emeğe gaspANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Zorunlu tasarruf kesıntılenneson ve- rılmesineılişkinv asa önerisı TBMM Plan \ e Bütçe Komısyonu'nda kabul edıldı. Tasarrufu Teş\ık Fonu'nda toplanan428 tnKon liranın gen öden- mesı konusunda hükümetın gü\ ence vemıemesi.muhalefetın "gasp"suç- lamalarına neden oldu. Muhalefet partıleri. hükümetı. "işçinin trihon- lannı rantivenin cebine kov mava ha- zırlannıakla" suçlarken Çalışma \e Sosyal Gü\enlik Bakanı Necati Çe- lik. "Hiçbir şekilde hak gaspı söz ko- nusu değil. Hak sahiplerivle biıiikte belirtenecek en >akın tarihte geri öde- meler vapılacak" dedı. Işverenın. katkı payı kesıntısının durdurulmasıylabuvüktenkurtanla- cağı. ancak çalışanların haklarının gasp edıldığı \ urgulanırken CHP ve ANAP. i:?\erenlerden alınan yüzde 3 'lükkesıntınınişçıücretlenne eklen- mesini önerdıler. Bakan Çehk. öne- rıve karşı çıkarak uygulamaya son venlmesıvle bırlıkte kesıntılenn ke- silen taraflarda kalacağını bıldırdı. TBMM üenel Kurulu. koahsyonor- takları DYPveRP'nıngetırdığı veta- sarrufu teşv tk kesıntılenne son veril- mesını öngören v asa önerısını görüş- mek üzere dün olağanüstü toplandı. • Zorunlu tasarruf kesintilerine son verilmesine ilişkin yasa önerisi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Çalışanlann Tasarrufu Teşvik Fonu'nda toplanan 428 trilyon lirasının geri ödenmesi konusunda hükümetin güvence vermemesi, muhalefetin "gasp" suçlamalarına yol açtı. Genel kuruia saat 23.45'e kadar ara \enlerek yasaönerisi öncelikle Plan Bütçe Komısyonu'ndaeleaiındı Ko- mısvonda. yasateklıfını "hukukaav- lün vederme-çatma"'olarak nıtelen- dıren muhalefet partılennce \enlen de- ğişıkhk önergelerı. hükümet tarafın- dan reddedildı. Komisvon toplantı- sında. hükümet adına \enlen geçıcı madde önergesı ıse kabul edıldı.Öner- geyle. yasanın yürürlüğe gırdığı tarih ıtıbarıyla 3417 sayılı yasanın 6. mad- desinde >eralan 2. 6 \e 15 yıllık sü- relerı tamamlamamış olanlara. bu maddenın uygulanmasında "kapsanı dahilindeki verlerde kesinti \ apılmak- sı/ın geçecek çalışma sürelerinin. ön- ceki çalışma sürelerine eklenmesi"ne ılışkın geçıcı madde teklıfe eklendı. 1988 yılında zorunlu tasarruf ke- sintılerını başlatan ANAP da diğer muhalefet partilerivle bırliktc uvgu- lamaya son \enlmesı önensını des- teklerken hükümetın herhangı bır ça- lışma vapmadığı 428 tnlyonun gen ödenmesi konusu tartışma varattı. Hükümetın. Tasarrufu Teş\ik Fo- nu'nda bırıken 42S trilyon lirayı ça- lışanlara gen ödemeyeceği kaygıla- nnın dıle getınlnıesi üzenne dün TBMM'de basın toplantısı düzenle- >en Necatı Çehk. Başbakan Necmettin Erbakan'la görü^tüğü- nü \ e gen ödeınelenn *en kısa/aman- da yapılacağım" bıIdırdı. Geçmı^ dö- nenıdekı haksızlıkları da gıdermeye çalıştıklarını bıldıren Çehk. \asayla zorla tasarruf yaptırılmusım ınsan haklanna aykırı \e antı-demokratık buldukları ıçın kaldırma kararı aldık- larmı söyledı. Çehk. ıkıncı adımları- nın nema \e bırıkımlenn gen öden- mesi olduğunu behrterek "Hüküme- timiz bunları a> rı a> n düşüninor. Bir- birine karıştınp işinıi/i /ıırlaştırnıa- \a gerek M)k. En kısa zanıanda fonda biriken paralar hak sahipk'rine geri ödenecek" dedı. Çehk. gen ödeme ıçın. ışçı kurulu^ları\ lagörü^erek ta- rafları rahatsızetme\ecek bırtak\ ım behrleyeeeklerını kaydettı. Muhale- fetin "Hak gaspı hayjrianı\or" suçla- malarına karsılık. "Kimse ucuzkah- ramanlık \ apmasın. ucuz politikalar- dan medet unımasın. İnsanlar tedir- ginedilmesin" dıyen Çehk. şöy le ko- nu^tu. "İnsanlanndmgularıistismaredi- li>(ir. Hiçbir şekilde hak gaspı söz ko- nusu değil. Geri ödeme için ka\ nak bulunacak' Fonda para \ar. \ok' onun tartışnıasına girmi>uruın. Para olnıa- sa bile, hükümetolarak nerede kulla- nıldı> sa para bulacağız \ e geri öde\ e- ceğiz." Çehk. yüzde 3lük îşveren kesin- tisinın işçilerin ücretlenne eklenme- yeceğini bildınrken nemalandırma/ım de\am edeceğını \e behrleneeek tak- v ımm ^üresine göre yıllık nema öde- me^ının de sürdürüleceğıni söyledı. Erbakan'ın. bugün Türk-lş \e Hak- İ^ konfederasyonlannın \ önetim ku- rullanyla bir araya geleceğını bıldi- ren Çehk. gen ödeme tak\ ımı konu- sundaki israrlı sorulara. "Henüz hü- kümette konuşmadık. Makul bir sü- redeolacak. Bu da konuşarak mii/a- Çalışana kalmayan kaynak rantiyeye dağıtılıyor Rantiyeye 1 katrilyon dağıtılacak ESRA YE.NER A.NIvARA -Zorunlu tasarruf kesintile- rınden oluijan 429 triKon liralık bırıkimi gen ödemek ıçın kay nak olmadığını açık- lay an hükümet. e\ lüNkasıın aylannı oluş- turan sonbaharda rantiyeye ıç borç karşı- lığında 1 katnlyon 30 tnKon lıra geri öde- yecek. >apılacak bu gen ödemeyle ranti- yeye 3 a>da 310 triKon liralık \ergisiz fa- iz gelın dağıtılacak. Ziraat Bankası'nda- kı Zorunlu Tasarrufu Teş\ ık Hesabf nda toplanan ke>intılenn lümünü kullanan \e karşılığında yıllık \üzde 30 faızli devlet kâğıdı \ ererek. çalışanın parasını düşük ne- malandıran hükümet. bu ka\nağı yüksek faizle rantıvecılere aktanyor. Çalışanın bırıkımıne \ılhk yüzde 30 faiz \eren Hazine. bankalara yıllık net yüzde 130'a uiaşan düze> de faiz \ erdı. Bu- na göre. çalıs.anın ücretiennden zorla ke- silen paralann. 2S»0trılyon lirayı aşan ne- ması ıle 130 tnlyon lirayı aşan ana para- sını. ka\nak olmadığı gerekçesıyle 1 yıl içinde bı le ödenıey ı kabul etnıev en hükü- met. rantıyecılere eylül-kasım aşlarını kapsayan sonbaharda I katnlyon 30 tnl- yon lıra para \erecek. Bu dönemde ran- tıyecılere ıç borç karşilıgı ödenecek I kat- rilyon 30 tnKon liranın 310trilyon lırası- nı \ergisız faiz gelın oluşturuyor. Hazı- ne'nin eylül. ekim \e kasım aylannda ban- kalara > apacagı ıç borç geri ödemelennın ana para \e faızlen şöyle: E>lül: 23~! tnl- yon lirası ana para. 10Ö tnKon lirası da fa- iz olınak üzere 33" tnKon lıra Ekim: 248 trıKonlirası ana para. 110 trilyon lirası fa- iz olınak üzere 358 tnlyon lira. Kasım: 235 tnlyon lirası ana para. 100 trilyon lirası fa- iz olmak üzere 325 trilvon lira. MGKgenîşgündemletoplandı MilliGihenlik Kurulu (MGK). ağustos a>ına ilişkin olağan toplaııtısında, cezae\ leri. enerji ve ornıan yangınları sorunlannı da gündemine aldı. Cezae> lerinin ~iç > önetimi"'nde de\ let egemenliğini sağlamak için >asal \e >önetimsel önlemlerin arttınlmasını karariaştıran MGK. \a/ avları nedenhle artan ornıan \angilanna ilişkin raporları değerlendirerek, yangınlaıia sa\aşım için istenen önlemleri hükümete bildirnıeyi kararlaştırdı. MGK. avlık olağan toplantısını dün Çankaya Köşkü'de gerçekJeştirdi. Cumhurbaşkam Sük'yman Demirel başkanlığındaki toplantıya, Başbakan Necmettin Krbakan, Dışişleri Bakanı ve Başbakan Nardııııcısı Tansu Çiller, Milli Savunma Bakanı Turhan Tavan, İçişleri Bakanı Mehmet Ağar. kuvvet komutanları. Jandarma Genel Konıutanı. Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri. daimi iiveler olarak katılırken. Adalet Bakanı Şevket Kazan. Enerji ve Tabii Kavnaklar Bakanı Recati Kutan ile Ornıan Bakanı Halit DağİL kendi alanlarıv la ilgili gündenı konularının görüşüldiiğü bölümde \er aldılar. kere edilerek belirlenecek" yanıtını \erdı. Çelık. "Bugünün konusu. ke- sintilere son verilmesi. Geri ödeme ya- nnın konusu" dedı. DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit. Çehk'ın. öncekı gün. çalışanlann bı- rıkmış paralarının gen ödenmesi ko- nusunda "hiçbir çalışma vapılmadt- ğı"_\önünde açıklama yapıığına dık- kat çekerek "Bu büvük bir laubaliiik vesorumsuzluktur" dedı. Zorunlu ta- sarruf kesıntılenne son \erilmesine kımsenın ıtırazı olmadığını \urgula- >an Ece\ıt. "Çünkü kimsenüı siste- megüveni kalmamıştır.Çalışanlarbu paralann nereve harcandığını bile bil- mivor. Ancak bu kesintive son verilir- ken hak sahiplerinin hakkı ne olacaL V'asa önerisi bu konuda en ufak ipu- cuvermivor"dı_\ekonuştu. DSPola- rak. bu konuda bir çah>mayaptıkia- nnı \e hükümetten bılgı aldıktan son- raönerılennı açıklayacaklarını bıldı- ren Ecevit. hükümetın çahşanların hakkını koruma konusunda güvence vermesinı istedi. ÇHP Genel Başkanı DenizBaykal. Zorunlu Tasarruf Yasası çerçevesın- de işverenlerın ödedığı vüzde 3'luk katkı paşının. çahşanların ücretlen- ne eklenmesini önerdı. Bav kal. "Yüz- de3'ü işverenin cebine bırakmak hangi adaletc sığar. \ üzde 3'ler ücrete intikalettirilmelidir" gö- rüşünüsavundu. Kesintiler ko- nusunda cıddı bir hazırhk ya- pılmadığına dıkkat çeken Bay- kal. gen ödeme konusunda da en küçük bir ışaretın bulunma- dığını bıldırdı. Baykal. "Adil düzen diven bir partinin oluş- hırduğu iktidar. hakkın üzeri- ne vatmak için. haklan ödeme- mek için Meclis'i topluvor. Bu teklif. bir hakkın geri aİınması için dev letin. işverenin karlan- ması için bir düzenleme getir- mektedir" diye konuştu Geri ödeme takvınıı hazırlanması gerektığını sö\leyen Baykal. sunları sövledı: "Halkın 420 trihonunu kapıp kaçnıa ope- rasvonu v ürütülmektedir ve tril- vonlarca lira rantivenin cebine bağıştanmaktadır. F.rbakaa tril- vonlarca lirav ı işçinin cebinden almakta. rantivecinin cebine verleştirmektedir." ANAP'ın göriişü ANAP Grup Başkanvekılı Zeki Çakan. dün düzenledığı basın toplantısında. Tasarrufu Teşvik Fonu kesıntılenne son v enlmesıne ilişkin v asa teklifı- nı eleştırerek "Sadece, Kesm- uJeresonverılsin' demekle.ça- lışauların vüzlerce trilvonluk alınterlerinin üstüne vatmak ts- tiyoıiar. Bu bir aldatmacadır" dedi. Hükümetın kolay volu ter- cıh ettığını sav unan Çakan. "En aandan birödemetakvûni öne- rilmesigerekirdi"dedı. Çakan. "Ortaklar. şavet anlaşsalardu teklifie değil. çözüm içeren bir hükümet tasarısı ile Yüce Mec- lis'in huzuruna gelirlerdi" de- dı. GLOBALPOLİTİKÜLTÜR ERGIN YıLDıZOĞLU ı Olmak DİI K3uaP DaSll 1111 • Necmettin Erbakan'ın iran'la yaptığı doğalgaz anlaşması ve bölgede bir dörtlü zirve çağrısında bu- lunması. ABD'nin Ortadoğu politikası ile çeliştiği için basında "kışılikli bir ulusal politika" olarak yorumlan- dı. Bazı sol çevrelerde ise bu tutum bir anti-emper- yalizm işareti olarak algılandı. Böyle bir "anti-emper- yalizme" kredi açmakta acele edilmemesi gerektiği- ni düşünüyorum. Batı'ntn ABD hegemonyası altında tek bir blok oluşturduğu dönem geride kaldı. Dünya sisteminde bloklaşma eğilimlerinin güçlendığı günümüzde, tek yönlü. sadece ABD karşıtı bir tutumun anti-emper- yalizm olarak tespit edilmesi oldukça eksik ve yanıl- tıcı olur. Erbakan'ın Uzakdoğu gezisinin önemli durakların- dan birı olan Malezya'nın başbakanı ve neredeyse mutlak yöneticisi olan Mahatir Muhammed in dış politika yönelımleri bu bağlamda oldukça aydınlatı- cı. Mahatir Muhammed son yıllarda özel olarak ABD'nın Uzakdoğu politikalanna, genel olarak da Batı'ya kar- şı eleştirel tutumu ile dikkati çekti. Ancak Mahatir Mu- hammed'in bu ABD ve Batı karşıtı tutumunu anti-em- peryalizm olarak nitelemek çok zor. Birıncisi Maha- tir Muhammed. Malezya ekonomisıni hızla küresel- leşen uluslararası mali sermaye içın cazip bıryatırım alanı haline getirmek için yıllardır ekonomiyi serbest- leştlriyor ve dışa açıyor. Ikincisi Mahatir Muhammed, Güneydoğu Asya'da gittikçe guçlenen bloklaşma eğilimlerinin daha da hızlanmasına ve ekonomik blok- laşmanın ABD ve Avrupa'ya karşı siyasi bir biçim al- masına. özellikle ASEAN kapsamında, özel çaba gösteriyor. Mahatir. bölgede Japonya, Çın ve ABD arasındakı açık kapalı hegemonya mücadelesınde Ma- lezya'ya avantajlı bir konum yaratmaya çalışıyor. Bu süreç içınde. sermaye sınıfının çok önemli bir kesı- mi Çin kökenli olan Malezya. Çin'in bölgede geniş- leme eğilimlerine sessiz kalıyor. Nıhayet Mahatir Mu- hammed'in Batı karşıtı olması, aynı zamanda Batı kay- naklı olduğunu vurguladığı demokrasi ve insan hak- lan gibi kavramları hor görme eğilımı ile biıiikte bu eğilimi destekleyen bir tutum olarak kendini göste- riyor. Dışarıda bloklar arası bir çekişme, hegemonya mücadelesi içinde bir yer bulmaya ve ülke içindey- se insan haklarını ve demokrasıyi ayaklar altına al- maya hizmet eden. bu arada da uluslararası mali sermaye ile tam bir uyum içinde olmaya dikkat eden bir tutumu anti-emperyalizm olarak tespit etmek ger- çekten çok zor. Necmettin Erbakan'ın Uzakdoğu gezisinin tüm bo- yutları, olası sonuçlarıyla birlikte henüz açıklık kazan- madı. Ancak demokrasiyı hor gören, sendikalara karşı tavırlı bir grup sanayıci ve işadamının bu gezi- den büyük ticari anlaşmalarla döndüğü söylenıyor. Bu söz konusu alanlarda üretimin ağtrlıklı olarak dü- şük ücretli. vasıfsız emek kullanımına dayandığı şek- lindeki bir tespit de eğer doğruysa daha da dikkatli olmak gerekir. Bu "Batı'ya karşı tavırlı olmak" daha sıkı emek kohtrolüne dayalı ve Uzakdoğu piyasala- rını hedefleyen bir sermaye birikim rejimi oluşturma ve buna kaynak arama çabasının bir dışa vurumu ola- bilir. Böyle bir sermaye birikim rejiminin siyasi gerek- sinimleri ise yükselmekte olan ideolojinin otoriter özellikleriyle (örneğin Malezya'da olduğu gibi) çok lyi örtüşüyor. Özetle bir anti-emperyalist tutumla mı, yoksa an- ti-emperyalist görüntülü bir Truva Atı ile mi karşı kar- şıya olduğumuza karar vermeden önce çok iyi dü- şünmek gerekir. 428 trilyon lira tutarındaki zorunlu tasarruf hesabının sorgulanmasını isteyen sendikalar TBMM'yi uyardı Emekçi nemayı geri almakta kararlı Dava AMC-VRVİSTANBl'L (Cumhurivet)- lşçı sendıkalan. REFAH"»'OL hükümeti- nin. 428 tniyon lira tutarındaki zorunlu tasarruf anapara \e nemalanna el koyma girişimine karşı. hükümetı TBMM'de iz- lemeye aldı. Türk-lş. Hak-lş ve DİSK. ne- maların geri ödenmesinin tak\ ime bağ- lanması ıçın. "ortakizkmekomitesi'"oluş- turmayı kararlaştırdı. Türk-lş'ebağlı sen- dikalann Istanbul şube başkanları. yasa- ya karşı birlikte eylem yapma kararı aidı. Işçı sendıkalan. zorunlu tasarrufun par- lamentoda sorgulanması için girişimde bulunma karanna \ardı. Hak-lş Konfede- rasyonu Genel Başkanı Salim Lslu. Tür- kiye'de seni bir siyaset ve demokrasi kültürüne ihtiyaç 0?^^. olduğunu behrterek "İşçiJe- ri haksızlığa mahkûnı etmek istey enlere karşı direnme so- runıluluğumuz v ardır. Top- lumsal sorumluluğumuz her zamankinden fazladır" de- di. Lslu. nemalan "ya ala- caklarını ya da alacaklan- nı~vurguladı. Lslu. siyasi partilerle sendikalar arasın- da "sağırlar dnaloğu'' ya- şandığına dikkat çekti. DİSK Genel Başkanı Rıd- van Budakda emeğin ortak çıkarlan içın 3 konfederas- yonun ortak bir sekreterya oluşturması çağnsında bulu- narak "Bunuvapmadığınuz sürece. en büyük hakarete de en büv ük hakgaspına da i'ğrarız" dive konustu. ğiıu ezan. vatan sözlerini dillerinden düşür- meyen Savın Tansu Çiller. malvarlığını, ABD'deki villaiannu diğer mallannı Türk parasına çev irsin. Türkiye'yi çok seven bu hammefendinin mah aıiığını Türk parası- na çevirelim. ^ üzde 30 faizle tahvile yatı- nlsın. Bö> lece. herkesten daha çok vatan- severolduğıı anlaşusıa Böyleovnanıvor Tür- kive'nin emekçi insanlanv la." Belediye-Iş Sendikası Genel Merke- zi'nde dün bir araya gelen Türk-lş'e üye Istanbul şubebaşkanlan. birdizi ey lem ka- ran aldı. TBMM Genel Kurulu'nda. çalı- şanlann Tasarrufa Teşv ik Hesabı kesinti- lerinin ve katkı paylannın kaldınlmasına ilişkin vasateklifideğerlendirildi.Sendi- ka başkanları. perşembe ya da cuma gü- nü hem Zorunlu Tasarruf Yasasi'na karşı hem de Tuzla ışçilerine destek amacıyla Tuzla'dabırmıtingdüzenlemekıstedikle- nni belirtirken sendıkalararasındakı sınıf dayanışmasının yeterince güçlü olınama- sındaıı \ akınıldı. Türk-lş 1. Bölge Başka- nı Fanık Bu\ ükkucak. "Neterince kişhi top- larsak Tuzla"da bövle bir evleme vanm. ancak herzaman olduğu gibi bin 2 bin ki- şigeleceksebuişolmaz" diye konuştu. Bü- y ükkucak. kesın karann bugün yapılacak toplantıda alınacağını söyledı. Sendika başkanları. sendikalaşmaya en- gel olduklan için Mobil. Shell ve BP'\e karşı başlatılan tüketmeme kampanyası- na destek olmak amacıyla 5 ey lül günü sa- at 11 OO'de Tek Gıda-!ş önünde araçlarla toplanıp bu istasyonlan sjezme karan al- dı. • Diğer tepkiler Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı Re- sul Akav. Meclis'ten hükümetin getirdiği bu yasa tasansını reddetmesinı bekledık- lerini belirttı. KESK Mali Sekreten CengjzLzunerde yazılı olarak yaptığıaçıklamada. yaklaşık 6 milyon işçi ve kamu emekçisinden ira- deleri dışında kestıği zorunlu tasarruf fon- lan ıle nemalarını dev letin şimdı de gasp etmek ıstediğinı belirtti. ÖDPGenel Başkan Yardımcisı \'ddınm Kaya da hükümeti, elini emekçılerın ce- bınden çekmeyeçaeırarak "REFAH^OL, TL SİAD ve ML SİAD'ın yanında, emek- çilerin karşısında yerini almıştır" değerlen- dırmesım yaptı. TM.MOB Başkanı VavuzÖnen. hükü- metın çahşanlardan aldığını gen vermesi gerektiğini vurgulayarak "Devletborcunun ne zaman nasıl ödeveceğini sövlemivor. Çünkü borcunu ödenıeye gücü yok niyeti vok" dedi. SIFIR NOKTASII OR.4L ÇALIŞLAR Budak'tan ÇUlerV Güç \e işbırliği yapmak amacıyla Hak-lş'i ziyaret eden Bııdak da Başbakan ^'ardımcısı Tansu Çiller'in emeğe v önelik hakaretmi de anımsatarak zorunlu tasar- ruflann geleceğinin "emeğe hakaret edenierin ke>il an- lavışına" bırakılması duru- munda. emeğin sendikalara gü\ eninin yok olacağına dik- kat çekti. Budak. hükümetin nema- lan geri ödeme konusunda "vaptım-oldu" mantığıyla hareket edebileceğını \ ur- gulayarak şunlan söyledi: "Benim bir teklifim var. Bu vetkhi kullananlar; örne- Eski Güney Kore Devlet Başkanı Çun Doo Hvvan, darbecilik ve rüşvet suçun- dan idama mahkûm edildi. Bu haberi bazı gazeteler manşetten verdiler. Bir dev- let başkanının, geçmiş suç- ları nedeniyle cezalarm en ağırına çarptırılması Türkı- ye'de ifgiyle karşılandı. Yunanıstan cuntacıları da 1974'te demokratik yollarla iktidardan uzaklaştırıldıkla- nnda yargı önüne çıkanlmış- lar ve cezalara çarptırılmış- lardı. Latin Amerika'nın ba- zı ülkelerinde de darbeciler yargılanıp mahkûm edilmış- lerdi. Bu haberi okuyunca neler düşündünüz? idam cezası- na karşıyız. Zaten anlaşıldı- ğı kadarıyla Güney Kore'nin şimdiki devlet başkanı Kim Young Sam, bu öiüm ce- zasını hafifletecek. Bu. bir sorun olmayacak. Pekı ya. askeri darbe yapan ve rüş- vet alan bir devlet başkanı cezalandınlırmı? Hem deen ağır cezayla. Sız şımdıye ka- dar Türkiye'de böyle bir ola- ya hiç şahit oldunuz mu? Güney Kore'deki cezalan- dırmanın en önemli iticı gü- cü. demokrasi mücadelesi veren kitleler. Bütün haber- lerden ve bugüne kadarki gelişmelerden bunu çıkara- bilıyoruz. Tayın edıcı olan si- vil güçlerin haklar ını arama Güney Kore'den Neyimiz Eksik? kararlılığı. Hatta, mahkeme- nın aldığı bu kararı az bu- lanlar olmuş, diğer darbecı- lerin ve rüşvetçilerın düşük cezalara çarptınldıklarına kız- mışlar ve gösterıler yapmış- lar. Şımdi dönelim Türkiye'ye. Türkıye'deki pcditikacılar, bu ülkenin demokratik parla- mentersistemleyönetıldığı- nı, üzenne basa basa açık- lamaktan zevk alıyorlar. Ba- tılı gözlemcılerin ülkemızde- ki sistemeyönelttiklerı eleş- tirilerden hıç hoşlanmadıkla- rını da belirtmeye özen gös- terıyorlar. Türkiye. gerçekten de- mokratik parlamenter sıs- temle mı yönetiliyor? Güney Kore'deki sistem bugünkü halıyle bile baskıcı olarak ka- bul ediliyor. Gençlik. bu ülke yöneti- mine karşı sürekli bir özgür- iük mücadelesi yürütüyor. Bu gösterılere, TV ekranla- rında sık sık şahıt oluyoruz. Soruyu tekrarlayalım: Tür- kiye demokratik bir ülke mı? Önce anayasamıza bakarak bu soruya cevap arayabılı- rız. Bugunkü temel yasamız olan ve bütün yasalara yön veren anayasa, 1982 yılında 5 darbeci general tarafından hazııianıp sıkıyönetim koşul- larında oylamaya sunuldu. Bu anayasa. oylamaya su- nulduğu sırada şımdıkı Cum- hurbaşkam Süleyman De- mirel, cuntanın emnyle mah- keme kararı olmadan tutuk- lanmıştı. Bu dönemde şim- diki Başbakan Necmettin Erbakan, DSP Genel Baş- kanı Bülent Ecevit ve CHP Genel Başkanı Deniz Bay- kal da tutukluydular. Aradan 15 yıla yakın bir süre geçtı. Türkiye çok par- tilı sisterhedöndü. O zaman cuntanın içeriyeattığı politi- kacılar. ülkenin en üst dü- zey yönetılerı haline geldi- ler. Kendılerinecuntatarafın- dan konan yasağı da zar zor bir referandumla aşarak bu noktaya gelebıldıler. Bu anayasaya karşı ol- duklan için 0 zaman seslerı kısılan liderler. bugün parla- mentoda anayasayı değıştı- recek çoğunluğa ulaştılar. Ulaştılar da ne oldu? Cunta- nın yaptığı anayasa hâlâ hük- münü yürütüyor. Cuntanın içerıye attığı politıkacılar da ülkeyi yönettıklerinı söylü- yorlar. Cuntacı generaller. hem yaptıkları anayasayla hem o dönemde çıkardıklan kanun- iarla iktidarda olmasalar bi- le hükümlerını yürütüyorlar. Turkıye darbe dönemının ka- nunlarıyla yönetiliyor. "Çok demokrat" olduklarını iddıa eden yöneticıler de bugün- kü sistemı savunuyorlar. Türkiye. garip bir ülke. As- kerı darbelerden sonra. çok partilı sisteme geçiyor. An- cak bu arada askeri darbe- nin bütün yaptıkları bir miras olarak siyasi partılere ve par- lamentoya kalıyor. Siyasetçilerin hiçbırisi burv dan rahatsızlık duymuyor ve bu gerici yapılanmanın üze- nne yeni siyasetler kuruyor- lar. Bu manzarayı gördükçe, ınsanın aklına şu soru takı- lıyor: Ya bızim darbeciler'çok demokrat. biz fark etmiyo- ruz ya da polıtıkacılarımızın onlardan kafa olarak birfark- ları yok. Zaten, askeri darbelerı ya- panlar daha sonra. ülke ya- şamımızda etkınliklerıni sür- duruyor ve darbelerle yıkıl- mış politikacılardan saygı görüyorlar. Sızce bu garip birdurum değil mi? Güney Kore örneği bir başka soruna da dolaylı ola- rak cevap veriyor. Güney Ko- re. 'Asya ekonomik mucize- s/'nin önde gelen örnekle- rinden birisi. Bu ülke. parla- menter sistemle yönetiliyor, halkı da refah içinde. Ama kit- leler. hâlâ demokrasi kavga- sı veriyorlar ve demokratik sistem içinde askeri darbe- cilerin yargılanmalarını sağ- lıyorlar. Yani-açıkçası. "re- fah mı, demokrasi mı" soru- sunun abes bir soru olduğu- nu kanıtlıyorlar. Korelilersa- nırım Türklerden daha aptal değiller. Onlar, hem refahı hem demokrasiyı bir yaşam bıçimı olarak gerçekleştir- meye çalışıyorlar. Bizim onlardan neyimiz eksik? Bir eksığimız olduğu kesın. Bızde askeri darbeler. parlamenter sisteme ekle- niyor ve bunun adına bazı- lan ""demokrası" diyorlar. Ko- relıler ise askeri darbecilerı "demokrasi "nin ıçine sindı- remıyorlar ve onlardan hesap soruyorlar. Aynı zamanda re- faha da ulaşıyorlar. Darbeci Devlet Başkanı Çun Doo Hvvan. savunma- sını yaparken "Herşeyi va- tan içın yaptım" dıyor. Bu sözler. size bir şeyleri çağ- rıştırmıyor mu? Güney Kore örneğini dik- katle incelemeye ve onlardan öğrenmeye ıhtiyacımız ol- duğu kesin. Herhangi bir nedenle derslere katılamadığınızda, katılamadığınız her dersin notlarını 24 saat içinde size ulaştırabilen bir dil kursu var mı? var ya Danıştay bölündü GINEŞGİRSON ANK.\R.\-Danışta>. zo- runlu tasarruf uy gulaması- nın anayasaya aykırı oldu- ğu gerekçesıy le açılan da- vadakendı içinde bölündü. Danıştay Tetkik Hâkımı Gökhan Oğuz. de\ letin. "zorunlu olarak kişiler adı- na" tasarruflarını değerlen- dırmesının "kamuvaranna, sosyal hukuk devleti ilkesi- neveanayasaya"aykırı ol- duğunu kaydertı. Oğuz'un. zorunlu tasarruf adı altında "mülkiyet hakkımn sınır- landınlamavacağı, kişilere angarya v ükleneme>eceğT görüşüne karşın. Danıştay 10. Daıresı.Çalışma veSos- yal Güvenlik Bakanı .Neca- ti Çelik'ın Hak-İş Başkanı olduğu dönemde açtığı da- vayı reddetti. Çehk'ın. Hak-lş Genel Başkanı olduğu dönemde Ba^bakanlık hakkında. zo- runlu tasarruf kesmtılerı- nın gecıktırılmesının ana- yasaya aykırı olduğu ıddi- asıylaaçtıâı dava sonuçlan- dı." Tetkik Hâkimi Gökhan Oğuz. başvuruya ilişkin açıklamalannda. hukuk dev - letının. anayasa hükümle- nne uy gun hareket etme zo- run 1 uİuğuna dikkat çekerek kışılerın gehrlerını dıledık- lerı alanda ve dıledıklen kısmıy la değerlendırebıle- cekleri belirttı. Yasanın bütününün ıtıraz voluvla ve ıptalı îstemivle Anayasa Mahkemesi'ne göndenlmesı uvansında bu- lunan Gökhan Oğuz. ıptalı istenen \ e "sadece tasarruf kesintiItrini alan hak sahip- lerine tasarruf katkısı ile ne- maların ödenmemesini" hükme bağlavan tebliğın. 3417 »ayıl ıv asaya aykın ol- madığını belirttı. Hak-lş Konfederasyonu. teblığle ılgıli kararı temyız ederek "Idare. kâr güden tüccar" gıbı hareket ede- mez" görü^ünü sav undu.