Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 21 TEMMUZ 1996 PAZAB
14 KULTUR
İŞARET FİŞECİ ZEKİCOŞKUN
Bırak yakamıAliye RonaSon durakta Aliye Rona \ar
ımdı
Acemıce. >alınkat. kabasa-
a . ucuz v anından da olsa <\na-
oludakı çıleye kan davaiarı-
a, şehırdekı ozentı zengınlık,
s-alet ıhtisam goruntulenne
,«k tutan ^esılçam kameraları
op ertığınden ben senaryolar-
st. setlerde fılmlerdekendıne
zt kalmavan Aliye Rona.
»eydır >atalak \ ucudun sağ
amı felçı
Bızım de beyımızın kalbı-
nizın bırvanı felce ugradığın-
an başkalannın duşkunlugu-
û. kadennı - kedennı gorecek
uvacak halımız >ok. tabıı kı
ferkes kendı vatalaklığını ya-
$yorepeydır
• • •
Iste nasıl oluyorsa oluyor.
kıltunımuzu kımlığımızı, va-
nluşumuzu sanp sarmalayan
k
paraviedan"dan "karavic-
duı"dan sıynlıvenyoruz arada
br Adam ınsan damanmız ru-
tıyor Kısmı telç çozuluyor
Ev ı'mızın ış.ımızın eşımızın
dşında da bırseylenn bınlen-
nn \arlığını fark edı>oruz
Insanlann goze gore gore "kayıp* olma-
lainın edılmelennın, olume gondenlmele-
mın bızden ınsanlıgımızdan da bırşe> lerın
"kayıp" edılmesı olduğunu hıssedıyoruz
anda bır
Kayıplannı arayan olum orucundakılere
rruhatap arayan "çocuklanmızolmesin"dı-
yen ana-babalara sureklı meydan dayağı
atılması bızım de canımızı acıtıyor. ıçımızı
kanatıvor. onurumu2iı yaralıyor bazen
• • •
Belkı onlann etkısı, yanıbaşımızda du-
ran farkına \armadığımız "kayıplar"ı
anımsıvoruz Sınemanın "Kadir Baba"sını
Kadir Savun'u \eşilçam ın çabucak tuke-
tnerdıgı Ferda Ferdağ'ı gırtlağindakı duğ-
meye bjsarak halâbırşeylersovlemeve ug-
rasan Tolga Aşıker'ı son rollennde olu-
mun esığınde yakalıyor goruvor. goruntu-
luvor gostenyoruz
Kımlığımız (para karavıcdan) rahat bı-
rakmıyororadadabızı İşte dıyonız. neydi
ne oldu
1
Bıraz ıbret bıraz ı:? bıraz vıcdan
yapıyoruz Hem dusu^u. duşkunluğu. hem
vefasızlığı. havırsızlıgı belgelıyoruz
"Memleket utansın"
Son durakta Alıye Rona \ar şjmdı
Yan telçlı olduğu. yeğenının evınde kal-
dığı, kımsesızlığı bır ıkı kez gazetelenn ma-
gazın eklerınde çıktı \ ıne gazetelerden og-
renıyoruz hastaneye kaldırılmıs CHP U
Kadın Kurulu uyelen de zıyarete gıtmış Ha-
ber olan bu bu zıyaret oradan oğrenıyoruz
hastanede oldugunu
Ye:>ılçam'ın "\liye Ana"sı her ne kadar
kartondanmış gıbı dursa da bellı bır hayatı-
yet taşıyan fılmlenn saşmaz otonter. kıbır-
lı. kısılıklı dedığım dedıkçı ana "karakter"ı
Mıye Rona, hasta yatağında. kendını zıya-
rete gelenler karşısında da "roTunden asla
tavız \ermı\or Habere gore Rona, zıyaret-
çılerı "buruk" bır bıçımde kabul edıyor
"Niye geldiniz" dercesıne donuk karşjlıyor
belkı de Buyuk olasılıklaoyle Çunku Ro-
na. orada da tıpkı fılmlenndekı gıbı dobra
dobra konu^uv or. sahte nezakete yer v ok dı -
Iınde "30yıllık sanatçıyım, SODER bir ke-
reolsun kapımı çalnıadı" dıyor
Gerçek yaşamında da fılmlenndekı gıbı
katı ve drama yatkın Gozlennı kısıyor ko-
nu^urken. dı11 acılasıyor Kapısını çalma-
yanlara teşekkur edıyor Kıncı mı' Pek de-
nemez, olsa olsa ozellıkle koy fılmlerınde
çızdığı karaktergıbı torecı "Ocumalınma-
lı. ocum" dıvor sankı "kan yerde kalma-
malı."
Belkı de ona en yakısanı Yılanların
Ocu'ndekı Irazca Ana kımlıgı Hanı e\ ının
onune muhtarın da desteğıyle sunepe bır
adamtarafındane\ yaptınlıncakıyametıko-
paran ogluna "Bunu oniara bırakırsan, siı-
rumu helal etmem... ^uf olsun erkekliğine,
yuf" dıyen kazıian temellen ayakyolu <ke-
nef-tuvalet) yenne kullanıp dışkıyla doldu-
ran. gelınını çok se\mesıne, tum ahlakçılı-
ğına karşın sırf oç almak ıçın oğlunu kom-
sunun kansıyla \atmaya teşvık eden, muh-
tarla ka\ga\a gıren, tasa sopaya sanlıp da-
-y^ak yemeyı goze alan Irazca Ana
(Dylebırdamarvar Aliye Rona'da Olma-
sa, şablonlaşmış zengın oglan-yoksul kız
zalım ağa-mazlum koylu senaryolanndan
uretılme tılmlerde o dırayetlı ana tıpı olan-
casahıcılığı.olancagerçeklıgıylebeynımı-
ze yerlestıremezdı
Oyle olmasa. felçlı hasta yatagmda sura-
tımıza tukuruaesine "on parasızım. mem-
leket utansın" demezdı
Memleketnıye nasıl utanacak'
Asıl felç orada değıl mı Aliye Ana' Bil-
mıyor musun "utanç bittiî"" On parasız ola-
bılırsınız ama. memlektte para hacmı arttı
kureselleştık postmodemlestık degerler
grafıklestı "yukselen^e bakıvoruz \ ıcda-
na da bunlar hukmedıvor Nevın utancı'
Utan(,. uygun kulvarı. trendı ratıngı tuttura-
mamaktır
Dusu^tur duskunluktur utan(, <\ma o da
zorunlu Bınlerı dusecek kı bınlen yuksel-
sın Bılmez degıisın bunları Kabul etmez-
sın o başka
İnadım inat, inat da bir murat
E\et bır kabul etmezlık var Baksana.
doktorun "psikok»jik olarak iyileşme islcği
taşımadığını" soy luyor Eğer ısteseN missın
ıkı aydaayağa kaîkar hastaneden yuruyerek
çıkabılırmi!}Sin
Bu senınkı ınat' Fılmlerdekı gıbı "vic-
dan" yapıyorsun bıze "Kanlım bulunma-
dan.cezasıverilmedenhakkımı helal etmem,
şuradan şunna kıpırdaııidin" dıvorsun
Bılmıyor musun kan da\ası gıbı ılkellık-
lerbıttı artık Şımdı hoşgoru zamanı uzlas-
mazamanı Kınyok, keder. vas vok Şenlık
zamanı Hayat boyle ya^anır. dunyanın ta-
dına boyle \arılır Yoksa telc olur^un, dıtj-
kun olursun. kayıp olursun. vuzune bakan
bulamazsın, meydanlarda suruklenır do\ u-
lur sovulursun Uf olursun kotu olursun
Ogren bunları' İnat etme kabul et
Evet. o toresel deyıme gore "inat da bir
murat." Ama yalnızlaştıran yoksullastıran
T—Telçlı, İyıleşme
#-/ ısteğı duymuyor,
-M. çaba
göstermıyor
"Memleket utansın"
dıyor Tıpkı Yılanlann
Öcü'ndekı Irazca
rolunde, Kuyu'da,
Yılanı Öldurseler'de
olduğu gıbı katı, hırslı,
onurlu, dırengen hesap
soruyor Rol yapmıyor
ama hesabın da,
sorusunun da karşılığı
yok Yenı rollenmıze,
yenı kımlıklenmıze,
karakterlerımıze razıyız
bız Onun ıçın rahatsız
edıcı onun son \e
gerçek rolü Yakamızı
bıraksın ıstıyoruz artık.
Ağrıyı, acıyı,
düşkünlüğü ne görmek
ne duymak ıstıyoruz.
duşkunleijtıren, dınozorla^tıran bır murat
Şımdıden sonra kımse goze almaz bunu.
alamaz Yorgunuz çok yorgun Hem $enlı-
gın hemş.ıddetınyorgunuyuz lkısı bırden,
bır arada gelıyor ustumuze Kıpırdayacak
kaçacak yer \ok Çok acı çektık Gençlık
acıları. se\da acıian hayat acılan hasret
acılan îs-ekmek. para pul acılan evlat acı-
lan daha neler neler
Onun i(,ın bu ılaç (^ıddetlı şenlık-şenlık-
lı ^ıddet) ı\ı geldı acılanmıza ağnlarımıza
Tamam. bıryanımızı. acı çekecek acıy 1 du-
>atak yerlenmızı yok edıyor kaybedıyor
felç edıyor Ama lyıyız ıste. acıyı duymuyo-
ruz'
• • •
Son durakta \li>e Rona duruyor şımdı
Felçlı Kıleşme ısteğı duymuyor çaba
gostermıvor "Memleket utansın" dıvor
Tıpkı V ılanlann Ocu'ndekı Irazca rolunde
kendısıne Vltın koza'daen ıyı yardımcı ka-
dın odulunu getıren Kuyu'da. \ ılanı Oldur-
selerde olduğu gıbı katı hırslı onurlu dı-
rengen hesap soruyor
Rol yapmıyor. ama hesabında, sorusunun
da karşılığı vok Yenı rollenmıze. yenı kım-
lıklenmıze karakterlerımıze razıyız bız
Onun ıçın rahatsız edıcı onun son ve gerçek
rolu Yakamızı bıraksın ıstıvoruz artık K.ım-
se "Bak ne haldeyinı. bunun sebebi şu" dı-
ye bır şeylerı. bınlerını gostermesın ıstıyo-
ruz. Ağnyuacıy 1, duskunluğu ru; günnck ne
duymak ıstıyoruz Sanat da sanat gıbı olsun,
hayat da hayat gıbı Baskı olmasın ustumuz-
de Bız bıze yetıyormuyuz sankı
1
Gelsin şıddetlı senlık. senlıklı şıddet Ha-
fıfleyelım bıraz Bırak ydkamızı -\liye Ro-
na
'Rotatifler Dönerken
Basının 50 Yılı'
Kıilrur Ser\isi- Turkıye
Gazetecıler Cemıv etı 'nın 50
kurulus yjldonumu nedenıy-
le duzenlenen etkınlıkler çer-
çevesinde TRT Istanbul Te-
le\ızvonu tıun hazırladığı
'Rotatifler Dönerken Basının
50 ^ ılı' adlı belgesel basın-
dan sansurun kaldırılışının
yıldonumu olan 24 temmuz-
da gosterıme gmvor
Arasiırmacı vazar Alpay
Kabacalı'nın avnı adlı çalıs-
masından Tank Dursun Ka-
kınç'ınsenarvolastırdıgıbel-
geselın vonetmenlığını TRT
produktorlerınden \yla Er-
demli sunuculuğunukarıka-
turıst Semih Balcıoğlu üstlen-
dı 'Rotarifler Dönerken Ba-
sının 50 >ÜV belgesel ı 2
Dunva Sa\asi nın ardından
Turkıvedekı gelışmelereko-
şut olarak Turk basınındakı
değısmelen konu alarak bas-
lıvor Bu bağlamda 1946 da
Sedat Simavi onderlıgınde
Turkıv e Gazetecıler Cemıy e-
tı nınkurulu^u Hurnyetga-
zetesinın 1 Mayıs 1948 de
vavınvasamınagınşı belge-
ler \e o gunlen vaşavan ga-
zetecılenn tanıklığıyla ekra-
na aktarılıvor
Belgeselde 1946yılından
gunumuze dek basının karsı-
lastığı sorunlar basının ıktı-
dar ka\gaları. yerel basın
Anadolu'da gazete dağıtma
yarışı. olum kamyonları gıbı
ılgınç konular en yetkın agız-
dan ızleMcıve sunuluvor
'Rotatifler Dönerken' bel-
geselının bır başka onemı de
basının 50yılhkseru\enı ve-
rılmeye çalışılırken Turkı-
\e nın ellı vıllık sıyası tan-
hınden de bır kesıtın ortaya
konulmasında yatıvor 1959
Demokrat Partı Donemı 27
\1ayib Mart Muhtırası
Kıbrıs Barı^ Harekatı 12 Ev-
lul terorun basına yonelışı
Abdı Ipekçi. Uğur Mumcu,
Çetin Emeç'ın oldurulmelerı
gıbı Turk toplumunu derın-
den etkıleyen olavlar bu
olavlan vaşamıı>en vakın ta-
nıklanyla belgeselde yennı
alıvor Programda ay rıca. ba-
sın-ısveren ıhşkılerı sendı-
kalaşma basındakı teknık
gelışmeler. dergıcılık vayın
dunvasının sorun vegelışme-
len ırdelenıvor 24 temmuz
çarsamba gecesı TRT I kana-
Iındasaat22 15 teyavınagı-
recek olan belgesel. bırbırı
ardına dort gece aynı saatler-
de vavımlanacak
Ana
karakter
Doğumu 1921.Der"a-
Surıye Kızlık soyadı
Dilliğil,oaıleden
l940başlarında
Kadıkoy Halke\ı"nde
başlamış tıyatrova L'Ki
l raz, Avni Dilligil\e
-\rena tıyatrolarında
çalışmış. ardından
lzmır Şehır
Tıyatrosu na geçmış
Orada Zihni Rona'yla
evlılık Ayrılsa da aynı
soyadı tavyor
Sınemada ılk rolu bır
muzıkal gulduru
Kerım ınÇılesı (1947)
196O'larda"ana''
kımlığıne bürunuyor, o
rolun. karaktenn aranan
oyuncusu halıne
gelıyor Hepimiz
Kardeşiz(l%5)
Zalimler(1967) Son
G«ce(1968)
fılmlenndekı rollerıyle
Antalya Altın Portakal
Fılm Şenlığı'nde
Kuyu'yla(l969) Adana
Altın Koza Fılm
Şenlığı nde "en iyi
yardımcı kadın oyuncu"
odullennı kazanıyor
Odüller ve onlan
getıren roller kımlığını
çızıyor,
bıçımlendınyor
Çılekeş dırengen.
dıkbaş. hakkını
hukukunu arayan.
kavgacı. torecı koylu
kadın ana
Yılanlann Ocu'ndekı
(1962) Irazca. bu
kımlıktemılatgıbı
Akıllarda kalan son
ornek Yılanı Öldurseler
(1981)
Arada koyden kente
goçu gecekondu
hayatını vaşdm
kavgasını konu alan ve
_sansure takılan (1965),
Murat'ın Turkusu
(1965) Gelm(1974).
Kara Çarşaflı Celin
(sansure takılanlardan.
1975) gıbı onemlı
fılmler \ar
Yekla Kara, ABD'de opera sahneleyecek
\BD'de 'La Boheme'i sahnelevecek olan \ekta Kara. geçen se/on Mmama'da
Bonn Operası'nda Satie'nin 'Socrate'ını sahneye koymuştu.
KdlturServisi- İstanbul Devlet Opera
ve Balesı Genel Sanat Yonetmenı
Vekta Kara. Puccini'nın "La
Boheme~ını sahneye koymak uzere
ABD'nın K.noxvılle Operası pa davet
edıldı
İstanbul Devlet Operası'nın ıdan ve
sanatsal yonetımını ustlenmenın yanı
sıra geçen mevsım konuk yonetmen
olarak Almanya'nın Bonn Operası'nda
Satie nın çağdaş yapıtı "Socrate"ı ve
Bulgarıstan ın Fılıbe Operası nda
'lO.UIuslararası Opera Festivali'
kapsamında Verdi'nın "La
Traviata"sını yoneten Yekta Kara.
Kulrur Bakanlığı nın da "En Başarılı
Opera Yönetmeni"odulunu almıştı
Geçen gunlerde buyuk ılgı toplayan
Habıtat II açılış gosterısi "LJrik
Tarih"ın sanat sorumlusu olarak
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirerden
takdır belgesı alan Yekta Kara TRT2
kanalında yaymlanan "Bir Ateştir
Opera" dızısını sunmaya devam edıvor
Puccını'nın genç ve voksul sanatçılann
acılarla dolu hayatlannı anlatan
operası nı \ekta Kara daha once
Izmır'de sahnelemış ve Istanbul'da
vağdas bır yorumla gunumuze
taşımıştı Sanatçımız ABD nın
Tenessee eyaletındekı Knoxvılle
kentının ulke çapında unlu operasında
bu esen boyleiıkle uçuncu kez
y onetmış olacak
Insanlığımızı yeniden kazanmak...KulturServisi-Latın Amenka nın
Nobel odullu unlu saırı. Octa\io
Pa7 ın \enı kıtabı "The Double Fla-
me: Essays on Love and Eroti-
cism'lÇıtte \ie\ Ask \e Erotızm
Lzenne Denemeler) lngıltere de va-
yımlandı
82 vasindakı Paz'ın kıtabın onso-
zunde de belırttığı gıbı aşk erotızm
bırey olma gıbı uzunca bır suredır
yazmay ı duşunduğu konular uzenne
duşuncelennı aktarıyor okuyucuya
Yazann deyısıyle 'iki a> \e onlarca
yıl'ın ardından tamamlanan kıtap.
'bir konuyu salt anlatmak \ erine onu
hangı araçlarla anlatabüinm' kaygı-
sından vola çıkan Paz'ın aşk ve ero-
tızm uzenne bırbınnden kevıfiı dene-
melerınden oluşuyor "Neden aşk ve
erotizm'... Çağın sonuna gelivoruz.
İnsan olmak, anlanıından çok şe> yi-
tirdi bugun. Teknoloji de buna bir ça-
re bulamnor artık. \e bizim yapma-
mız gereken. çoktandır \ irirdiğimiz
kav ranılan yeni baştan oluşturnıak.
Her nevolıleoluna olsun. ınsanlığı-
mızı yeniden kazanmak. Vadabam-
başka.vepvenibir'ınbanlık kavramı
\aratmak... Çunku ınsanlarartık duş
gormuyorlar. Bu kitabı bana yazdı-
ran nedenlerin belki de en onemlisi
bu."
Octavıo Paz oncekı vapıtlannda
da soz ettığı Sadedan Plato'va ve
modern psıkolojı bılımıne uzanan ge-
nis bır alanda erotızmın ınsanın duş-
gucuy le olan bağlantılannı yakınlaş-
nıalannı anlatırken erotızmın bır alt
başlığı olarak ele aldıgı 'aşk'ın ınsan
doğasındakı yerını gundeme getın-
yor ve 'aşk'ı, bırey olmaya ılışkın te-
mel bır ıradenm ortaya çıkmasında
en etkılı unsur olarak goruyor
1990 yılında Nobel Edebıy at Odu-
lu'nu alan Octavıo Paz'ın Ispanyol-
Amerıkan edebıyatındakı onemı \\-
iantık otesınden getırdığı yenı dıl ve
akıcı. canlı anlatımından ılen gelıyor
Paz'ın yazarlık uğrasinda şıınn yanı-
sıra duzyazmın ay ncalıklı bıryen var
Şıın sağlam bır temele oturtmak ıçın
duzyazıya yonelen Paz şıır ve duz-
yazıyı keskın çızgılerle avırmaktan
hoşlanmıvor Gençlığınde Baudela-
ire, Eliot gıbı. şiırle bırlıkte deneme
deyazanşaırlenokuvan Paz avnıza-
manda John Donne \ e Ezra PDund gı-
bı duzvazı ustalannı kendı dılıne ka-
zandıran usta bır çevırmen "Latin
Amenka'nın Eliot'u olarak adiandı-
rılan Octavıo Paz. çevırı uğraşından
soz ederken ıkı onemlı noktanın altı-
nı çızıyor "Bir başka ulkenın şiirini
çevirmek banaaltındeğerınde ıki ola-
nak sağladı: Karşılaştırma vapmak
vc hiç ummadığın bır şaııie ortak bir
geçmişi paylaştığını gormek. Çevırı-
sini yaphğım şaırlenn kendi dilımde
burundukleri sesı araştırmak.. Bun-
lar benim içın çok onemliydi"
Doğum tarıhı Bırıncı Dunva Sava-
şı ve Vleksıka Devnmı nın karmasik
gunlennerastlayan Paz ulkesınınta-
nhınde onemlı rol oynayan bır aıle-
den gelıyor Paz'ın buyukbabası
Meksıka nın unlu dıktatoru Pbrfirio
Diaz'ın vaşamovküsunu kaleme al-
mis. devnm sırasmda Emiliano Za-
pata ıle bırlıkte omuz omuza savaşan
babası ıseZapata nın vaşanı ovkusu-
nu kıtaplaştırmış
30"luve40 lıyıllardasürrealızmın
en onemlı isimlennden Andre Breton
ıle bırlıkte komunızme sempatı du-
yan ancak gerektığınde komünızmı
de eleştırmekten gen dunnayan Oc-
tavıo Paz bırdonem Meksıka Disis-
lerı Bakanlıgı'ndadaçalıştı 1968 vı-
lında \1exıco Cıtv de duzenlenen
olımpıyatlar birasinda, Meksıka hu-
kumetının oğrencılere vonelık kanlı
evlemının ardından, o sırada Del-
hı nın Meksıka Buvukelçisi olarak
çalışan Paz artık hukumet ıçın çalı-
şamayacağını bıldırerek ıstıfasını
verdı
Bırdonem Meksıka'nın ııst duzev
burokratlan arasında yer almış hat-
ta buv ukelçılıge kadar v ukselmış ol-
sa da 'koşullann gerektirdiği biçimde
davranmaktançckinnıcvertk' yaşa-
mının akışını değışrıren bu kararı al-
makla 'doğru olanı' yaptığını belır-
tıyor unlu şaır Octavio Paz'ın yeni kitabı İngiltere'de yayımlandı.
KOŞEBENT
ENİS BATUR
Arte
Arte, Alman - Fransız ışbırlığıne dayanan bır tele-
vızyon kanalı Her ıkı dılden ayrı yayın yapıyor mer-
kezı de Strasbourg da Ikı ulkenın sınırında
Bır kultur-sanat kanalı Arte Populer TV kanalları
kadar ılgı gormedığı ıçın destekle, katkıyla yaşamı-
nı surduruyor Bırkaç yıl once darboğaza gırdığınde,
Françoıs Mitterrand'ın kışısel çabasıyla badıreyı
atlattığını anımsıyorum
Kulturu en genış tanımıyla kabul edıyor Arte yet-
kılılerı Bılımden sıyasete, sanattan, edebıyattan tek-
nolojıye toplumsal sorunlardan doğaya uzanan bır
yelpazede çeşıtlemyor programları Kanalın yayın
sıyasetının en çarpıcı ozellığı ıse, kesınlıkle Avrupa-
merkezlı olmaması Beş kıtanın butun kulturel cep-
helerıyle eşıt derecede ılgılenen, hıçbır resmı polıtı-
kaya kulak asmayan, ozerk bır yapısı var
Ârte'nın bızım gıbı "zappıng" agırlıklı bır seyret-
me alışkanlıgına tutsak olmuş ınsanlar açısından
cıddı bır handıkabı var Ağır konsantrasyon ısteyen
bır yayın akışına dayanıyor Son aylarda benı ekran
onune çıvıleyen bazı gecelerden ornekler vereceğınr
- Butun bır geceyı bır yonetmene, bır "fema"ya,
bır "araşf/rmactosyas/"naayırıyor Arte 21 00-02 00
arası kesıntısız reklamsız ekran onunde kalıyorsu-
nuz Sozgelımı Eric Rohmer'e ayrılmış bır program-
da, usta yonetmenın ıkı yenı uzun fılmının ardından
uç eskı kısa filmını ızlıyorsunuz
- Belgesel gecelerı gelıyor sonra Ruanda'da ya-
şananlar, Tutsılere uygulanan soykırımın perde ar-
kası, gozupek roportajcıların kamerasından, beş sa-
at suruyor
- Aynı sureyı tarıhsel araştırmalara da ayırıyor ka-
nal Avrupa'da cadı geleneğı ve yakılan son cadının
dramatık belgeselı, orneğın
- Guncel "fema"lara bır ornek Travestılerde evlı-
lık ve çocuk sahıbı olma sorunları
- Sanat programları Afrıka heykel sanatı, koleksı-
yoncular ve sanat tarıhçılerı muzecıler ve modern
sanatçılarta goruşmeler eşlığınde sunuluyor Bır baş-
ka ornek Vıyana'da, atonal muzık akımının doğuşu-
na ılışkın gene beş saatlık konseriı bır ızlence
"Özel" bır kanal değıl arte, yurtdışında, yayınları-
nın ulaştığı butun ulkelenn otel televızyonlarından ız-
lenebılıyor Bazı programlan, aynca, vıdeo-kaset ola-
rak satılıyor Beaubourg'dakı Francıs Bacon retros-
pektıf sergısınde, gırışte, ressamla ılgılı Arte kaset-
lerı hazırdı
Bır kanalını butunuyle kulture ayıran TRT nın hıç
değılse bazı alanlarda Arte'yl© sıkı ışbırlığıne gırme-
sını dılerdı gonul Ya da, ışın teknık çerçevesını tam
bılemıyoaım ama, yaygınlaşmaya başlayan "kablo-
lu yayın" bağlamında alabıldığıne sıradan yabancı
kanallardan bırının yerıne Arte'yı yerleştırmenın yo-
lu belkı aranabılırdı
Yeryuzu kulturunun çok renklılığıne, çokseslılığı-
ne kapalı yetışen çocukların gençlenn onunu açma-
ya kımsenın, hıçbır kuruluşun, kurumun nıyetı yok
mu? Turkıye'de, cumhurbaşkanının, kultur konu-
sunda kımı yetkılerı oldugunu bılıyoruz Buna vaktı,
gonlu var mı'
Arte'den soz edıyorum, bır soluklanma alanı ya-
rattığııçın Sıyasetın, gunluk yaşamın ekonomıkda-
ralmanın eğıtım ıflasının, medyatikduzeysızlığın kar-
şısında soluk almamızı sağlayacak bu ve benzen
kanallar açmayı başaramazsak ınsanımız yenık, şıd-
det dolu ekşı ya da ezık, kultursuzluk çarkının dış-
lılerı arasında paramparça, grı geleceğıne dogru yu-
ruyup gıdecek
Arte'y
1
. 20 mılyon lıralık bır çanak anten taktırarak
Turkıye'den de ızleyebılıyorsunuz 20 mılyon lıranın
ne demek oldugunu bılıyorum Hem de bılmıyorum
Gazetelenn tatı
1
rehberlerıne bakıyorum da, guney-
de bır haftalık tatılın kışı başma 20 mılyon lıradan baş-
ladığını, butun o yorelerın tıklım tıklım dolu oldugu-
nu duyuyorum
Kım neyı kaça yegler buna karışacak değılım el-
bette Dıyorum kı Hak ettığımız bedelı bıze odetı-
yorlar zaten
Hamış "Sıfırdan başlamalıyız" sozumu Melıh Bey
"keşke başlayabılsek
1
" dıye tamamlarken nasıl da
haklı Önce sıftra ınmemız gerekır, korkanm o nok-
taya ınesıye çok zaman ve acı bekltyor herkesı
Pip Sultan Abdal, Açıkhava'da
KülturSer\isi-Daha once \nkara Bırlık Tıyatrosu
tarafından \vrupa'da ve Turkıye'nın çesıtlı yerlennde
750 kez sergılenen Erol Tov un Pır Sultan Abdal adlı
oyun 4 ağustos pazar gunu saat21 00 de Açıkhavada
sergılenecek ABTııın genel ıstek uzenne yeniden
sahneye koydugu oyunda ellı kışılık bır kadro gorev
alıyor Zekı Gokçer'ın yonertığı oyunun canlı muzıgını
Grup Kjzılırmak yapacak Grubun solıstı İlkay Akkaya
veTuncay Akdogan ın da rol aldıgı oyun daha once
onbeş ılın valısı tarafından yasaklanmıs ancak ıdare
mahkemelennın yurutmeyı durdurma karan ıle
sergılenmı^tı ABT çalışanlan TCK'nın 312 1
maddesınden
l n
kez vargılanmış ve aklanmışlardı
Görgün'ün çalışması Time
Magazin'de
Kultur Servısi - \evv \ork ta yaşayan Türk sanatçı
ıllustrator ve ressam \hmet Gorgun'un bır çalışması 8
Temmuz 1996 tanhlı Time Magazınede yay ımlandı
Ahmet Gorgün un ıllustrasvonlan Time ın yanı sıra The
New Yorker Rolhng Stone gıbı dergılerde de '
yayımlanmakta
Van Gölü'ne kültür gezisi
Kultur Servısi - Arkeolon ve Sanat dergısı 5-12 ağustos
tanhlen arasında Van Golu v e çev resıne kultur gezisi
duzenlıyor Prot Dr \elı Sevın \e uzman Avnur ^
Ozfırat ın bılımsel danismanlığında, arkeolog-vavıncı
Nezıh Basgelen m rehberlığınde vapılacak gezı Eskı \'an
Kalesı Gevaş \hlat Toprakkale. Çav uştepe Hosap
Kalesi \kdamar Adası Çarpanak Adası Adıkevazgıbı
tanhı merkezlerı kapsıvor Bu arada ^vanıs \nzafve
Karagunduz gıbı merkezlerde surdurulen arkeoloıık
kazılarda bızzat kazı ekıplerı çalışırken zıvaret edılecek
Gezıve katılmak îstevenler. 293 03 "8- 245 68 18 no lu
telefonlardan bılgı alabıhr
Bilim ve Ütopya'da tufan efsanesi
KülrurServisi- Aylık bıhm. kultur ve pohtıka dergısı
Bılım ve Utopva nın temmuz savısının ozel dosvası
Sumer Babıl lıan Hınt \unan mıtoloıisınde ve kutsal
kıtaplardakı ovkusuvle tufan etsanesme ayrıldı Tavtun
Caymaz m araştırmasında tufan etsanesının tarkh
uygarlıklardakı ışlenısı Mezopotamva ve Doğu
Anadolu'da tutanla ılgılı arkeolojık buluntular ele '
alınıyor John H Lavvson ın Leonardo Da \ ıncı nın
dunvası ve Mona Lısa başlıklı vazisi M Halım Spatar ın
çevınsıyle ver alıyor Emre Erdoğan ın lOHazıran 19%
tanhlı Focus dergismden vaptığı çevırı ıse tas devrı
araştırmalarında devnm yaratabılecek bır konuyu
aundeme eetırıvor Sanat Avrupa va Afrıka dan mı '
geldı1
'