Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 MAYIS 1996 PERŞEMBE 12 DIZIYAZI Hak-lş Genel Başkanı Salim Uslu, emeğin küreselleşmesinin engellendiğini vurguluyor: Küreselleşme, ernperyalizmin türevi- kureselleşme sonucunda sendikalann zay ıtlarnasının gerekçesi nedir? - Sendıkal hareket globalleşmenın meydan okuması ıle karşı karşiyadır 2000 lı v ıllara gırmeve hazırlandığımız gunlerde "dunvapazarTna gıdılmesı sendıkal hareketın kar^ılaştığı en buvuk tehdıdı oluşturmaktadır Çunku, globalleşme ve "global market"ın açıkça sendıkal hareket \e çalışanlar aleyhıne getırdığı sonuçlar vardır Oncelıkle potansivel retah sermaye ve ımtıvaz sahıplerı zengınler. çokuluslu sırketler taratından paylaşılmaktadır Dığeryandan, ulkelerın kendı ıçınde ve ulkeler arasındakı eşıtsızlıkler derınleşmektedır Toplumlaraşirı olçude kutuplaşmaktadır Gelişmelerın ılk ve en buyuk kurbanı kadınlarve çocuklar olmaktadır Son olarak sosyal adaletsızlığın savaşçısı demokrasının aracı olan sendıkalar daha once gorulmemış derecede saldırı dltındadırlar Globalleşme surecınde, vatırımlardakı yaklaşim kapasıteyı arttırmak verıne me\Liıt \atırım \e ı>le\ ı>lerı rasyonelleştırmek şeklınde gerı,ekleşmektedır Bu yenı yaklaşımın sonuçlan. kıtlelenn ışsız kalması emek pazannda istıhdam edılert \e ıstıhdama yon \erenlerle emek pazannın dı^ında kalan acızler >onunde bır ıkılem ortaya çıkması ıstıhdam yapısının full-tıme (tam zamanlı) duzenlı ışler yerıne part-tıme (kısmı zamanlı I duzensız farklı çahşma bi(tımlenne donuşmesı olmuştur Devlet zayıfhyor Ikıncı olarak meydanagelen gelışmeleı sonucu de\let zayıflamaktadır Devletın zajıflamaMvİJ boşalan alanda ozel sektor faalıyetlerının hızlandığı gorulmektedır Bu sureçte hızla artan bıreyselcılık ıkı ozellık sergılemektedır Bıreyler ıçın. me\cut devlet sosyal guvenlık ımkânlannı kullanarak deöı^ık atılım tırsatlan ortaya ı,ıkmasına karşilık de\letın mevtut guvenlık sjstemlerınden uzaklaşmalan çeşitlı ımkânsızlıklarla karşılaşma rıskı doğurmu^tur Bıreyler, degişeıı sosyal guvenlık sıstemlen ıçınde hem bıreysel gelışme fırsatı elde etmekte hem de geleceğe ılışkın umıt ve problemlennde belırsızlık ortamına gırmektedırler Uçuncu olarak. >enı teknolojılenn ışığında uretım ve yonetımlenn modemleşmesı voluna gıdilmekıedır Bu durum bıryandan ışın orgamzasvonunda esneklık ve uyum getınrken dığervandan toplusozleşme duzenlennde bozulma>a neden olmuştur Aynca şırketlenn uluslararası ılişkılerının artmasına bağlı olarak uluslararası şırketlenn hâkımıyetlen artmıştır ILO'nun en temel ılkesi son derece açıklayıcıdır "Dumanın herhangi bir verindeki fakırlik. dunvanın her tarafındaki refaha tehdit oluşturur. sosyal diyalog ve hu/uru bozarr - Ornek vermeniz olası mı? -Orneğın 660 mılyon nufuslu Afrıka'da 300 mılvon ınsan fakırlıkle ve açlıkla boğuşuyor Afnkaüa kışı başııu duşen mıllı gelır20yıl oncesıne gore çok daha duşuk Latın Amerıka. 80 lı yıllarda ıçıne duştuğu borç krızını bır nebze atlatsa da hala nıalı pıvasalardakı spekulasyona çok açık Brezılyada ınsanlann yansı korkunç bır fakırlıkle boğuşuyor Brezılya Kontederasvonu C LT'un araştırmasına gore. Brezılva nın kırsal alanlarındakı ışgucunun vuzde40 ını çocuk ışçıler oluşturmaktadır Dığer taraftan sanay ıleşmiş zengın ulkelerde de buyuk sıkıntılar yaşandığına şahıt oluyoruz Orneğın Almanva nın bırleşmesınde de benzer sıkıntılaryaşandı Maaşlan kesmek ışsızlık \e sendıkalan sınırlamak gıbı Işsızlık kronıkleşıvor kalkınma uğruna zengın kesınılerde vergı ındınmıne gıdılıyor ionm, Zengın ve takır arasinda toplumsal uçurumun dennleşmesı Emeğin küresefleşmesi engelleniyor - Emek açısından ulus de\let ve sosyal dev letin onemi nerede? -Globalleşme ılkonce sermayemn ozgurlugunu sağlıyor ve garantı altına alıyor Bu açıdan bakıldığında globalleşmenın emperyalızmın venı bırversıyonu vahşı kapıtalızmın yenıden hortlaması ve sermaye dıktası gıbı uç ıradelerle tanımlandığını goruvoruz Globalleşme temel olarak sermayenııı gınşımıyle engellen aşması anlamına gelırken emeğin globalleşmesı ve ^erbest hareket etmeM bırçok şekılde cıddı olarak engellenmektedır Emeğin kure^elleşmeM bır tırsattan zıyade n\k problem v e v uk olarak algılanmaktadır Aralık 93"te ımzalanan G'VTT'la beraber kuresel pazann oluşmasında onenılı bıradım atıldığinı bılıyoruz G ATT la beraber dunyada oluşturulan ekonomık lıberalızasyondan dunya tıcaretının yılda 270mılyardolarlıkbır gelır elde edıleceğı hesaplanmıştır Sermayenın kureselleşmesı genel anlamda fayda getırmesıne rağmen ortaya çıkan zengınlığın paylaşımı sorun olmaktadır Dunyada zengınlık ve uretım geçmışe gore artmasına ragmen dunvadakı zenaın-takırdynmı geı,mışe gore daha da derınleşmektedır Ortodoks ekonomı. karşısına dıkılen kolektıf dırenışı her yonden kırmaya devam edıyor •fj Emek/yeni sâğı sorguluyor Hazırlayan: Işık Kansu Hak-İş Genel Başkanı Salım Uslu, Karabük Demir Çelik Fabrikası'nı alarak ülke ekonomisine yenıden kazandırdıklarını, ancak SEK ve EBK ıçın ürettikleri projelerin ise baltalandığını belirtti. Dolayısıvla emek-sermaye dengesının oluşmasında sendıkal harekete buvuk goıev duşmektedır Bu gelişme ve ağır problemler altında çalişan kesimler sosyal devlet ve refah toplumu olarak elde edılen kazanımlardan gerıye gıdılemeyeceğını havkırmaktadırlar \ncakaynı tartişmanın ulus devlet ıçın vapıldığını soylemek mumkun degıl Globalleşme ıle ulub dev let bu anlamda karşı karşıya getınlmemektedır Bırbınnın alternatıfı ya da panzehın olarak gorulmemektedırler Herıkıkavram çatısma noktaları oKa da avnı değışım çalışan kuresel pazann. bu halıyle sosval yonden kabul edılemez. sıyası yonden tehlıkelı ve ekonomık vonden venmsızoldugu benımsendı Zırve !>onunda şu temel hu;»uslar benımsendı Serbest pıyasaya paralel olarak sosyal pıyasa da gelıştınlmelıdır ve uygulanmalıdır Sosyal pıyasa serbest pıyasaya yuklenemez Mantıken ıkısı farklıdır \ncak hukumetler serbest pıyasa ıle elde edılecek zengınlığı sosyal pıyasa ıle toplum katmanlarına ulaştırmalı ve adıl olarak paylaşmalıdırlar Dunyada sosyal guvenlık sıstemı kurulmalıdır Işsızlık aşacakları husıısunda bırlıkte hareket etmelıdırler Avrupada da sosval bır patlama yaşandığını goruvoruz 340 mılyon nutusa sahıp AB'de bugun 20 mılvon ışsızbulunmaktadır Ispanya (talya BeKıka. Fransa gıbı AB'nın bırçok ulkesınde sosval patlamalar yaşannıaktadır Basında bu patlamalar globalleşmenın bır sonucu ve yenı dunya duzenı duzenlemelerıne karşı bır ayaklanma olarak nıtelendınlıyor Bu kısmen doğru olmakla bırlıkte ola\ ın ardında Avrupa entegrasyonu sancılan vatmaktadır 1992 de ımzalanan Potansiyel refah, sermaye sahipleri, imtiyaz sahipleri, zengin olanlar ve çokuluslu şirketler tarafından paylaşılmaktadır. Ülkelerin kendi içindeki ve ülkeler arasındaki eşitsizlikler derinleşmektedir. Toplumlar aşırı ölçüde kutuplaşmaktadır. Gelişmelerin ilk ve en büyük kurbanı, kadınlar ve çocuklar olmaktadır. Sosyal adaletsizliğin savaşçısı ve demokrasinin aracı olan sendikalar, daha önce görülmemiş bir saldırı altındadırlar. sürecı ıçınde şekıllenmeye çalışıyorlar Ancak sosyal devlete sahıp çıkmanın çok yerınde ve anlamlı olduğunu rahatlıkla ve açıklıkla soyleyebılınz Kuresel pazar tehdidi - Dış ilişkikrinızde, diğer ulkekrdekj işçi scndika ve konfederasyonlarının yeniden vapılanma surecine karşı takındıkiarı tavırlan izleyebiliyor musunuz? - Mart 9^ te venı bır olumlu gelışme oldu Dunva lıderlerı ve sosyal kuruluş temsılcılerı Blvf nın ılk kez duzenledıgı kopenhag Dunya Sosyal Kalkınma Zırvesı'nde bıraraya geldıler Zııvede genel bır kabul olu^tu Butun dunyaya hakım olmaya fakırlik ve sosyal dışlanma ıle mucadele edılmelıdır Dığer taraftan sendıkal platformlarda da cıddı bır arayış vardır Uluslararası Hür Işçı Sendıkalan Konfederasyonu'nun (ICFTU) Hazıran 1996'da Bruksel de yapılacak olan 16 Dunva Kongresı ozel gundemle topfenıyor "21.yûzjüın en buvuk tehdidi': Kiiresel Pazar." ICFTLnun genel olarak ongorduğu çozum onerılen şunlardır Sendikalann, global pazann tehdıdıne karşı global stratejı gelıştırmesı gerekır Hukumetler ulkelenn sağlık. sosyal guvenlık. eğıtım sevıyelerını yukseltme çabası ıçınde olmalıdırlar Hukumet ışçı ve ısveren Nureklı bır araya gelerek, mevcut gelışmelerı nasıl Maastrıcht Anla^ması na gore Ingıltere harıç -\B uyesi ulkelenn en erken 1997 engeç I999"da tek para bırlığıne gıtmelen ongorulmu^tur Ancak Maastrıcht \nlaşması"na gore butun ulkelenn 5 krıterı gerçekleştırmesı ıstcnmektedır Enflasyon faız oranı butı,e açıkları, kamu borçlanma oranı ve kur ıstıkran Bu ulkeler tek para bırlığıne gıdebılmek amacıyla kemer sıkma polıtıkalan uyguluyorlar Sosyal guvenlık harcamalarını kısarak ucretlerı dusuk tutuvorlar Ispanva Italya >unanıst1ın Belçıkave Fransa da sendıkalar haklı olarak bu gerılemeye ızın vennıyorlar Bu daigalanmanın dığeı \B ulkeleıınde de ortaya çıkma tehlıkesı vardır - Cumruk birliği surecinde, Turkive'ye serbest dolaşım hakkı verilmemesini nasıl karşılıyorsunuz? - 1986 yılında yururluğe gırmesı gereken serbest dolaşımın hâla gerçekleşınemış olması Turkıye ıçın buvuk bır kayıptır Halbukı Avrupa Bırlığı nın temelı dort ana ozgurluğe dayanmaktadır Mal, hızmet sermaye ve emeğin serbeit dolaşımı esastır Emeğin serbest dolaşımının sağlanmamış olması Turkıve açısından buyuk bır eksıkhktır Mal ve sermayenın alabıldığınce serbestleştırılmesı yanında emeğin serbest dolaşımına engel olunması ulke ekonomisi ve sosyal hayatı ıçın cıddı problemler doğurur GB. tek yonlu bır dayatmaya doner - Turkiye'de sendikalann zay ıf duşürulmesine kendi konfederasyonunuz ya da sendikanızdan ornek verebilir misiniz? -Orgutlenme problemı var antıdemokratık ve tekekı yasalar var vuksek ışsızlık var. part-tıme gıbı olağandışı çalışma usullerıyle taşeronlaşmanın vavgınlaşması var, artarak suren ozelleştırme var Orneğın, Yeın Sanayıı ve SEK ozelleştınldı Ozelleştırnıeden sonra Yenı SanayıTnde çalışanlann yuzde 90 ı ve SEK te çalışanlann yuzde " 7 0"ı ışındenoldu Bu durum vaygın bır uvgulamayla sendikalann onunde buvuk bır tehdit olarak duruvor - Kamu \atinmlan konusunda duşunceniz nedir.' Ozelleştirme gerekli midir.' - Dev let. halkının refahı ve huzurunu tesıs etmekten sorumludur Bugun butun dunyada serbest pıyasa ekonomisi yaygınlaşıyor Ancak yatınmlar. ozel sektor tarafından yapılamıyorsa. devlet devreyegırmek zorundadır Bu bağlamda kamunun pıyasaya gırmesını gerekli goruyoruz Ozelleştırmeye prensipte karşı değılız Ilkelı ve planlı olan sosyal, hukukı ve ekonomık altyapısı hazırlanmış ozelleştırmeden y anay \z Yoksa sat- kapat-kurtul gıbı yakîaşimlar, ulkede sosval ve ekonomık y ıkımlara neden olur - Sendikalann ozelleştirmeye aracı ulmasına ne diyursunuz? - Sendikalann ozelleştırmeye arau olması. tanatık ozelleştırmecılenn yakıştırmasidır ^ksıne sendıkalann çozum uretme arayışlan vardır Hdk-İş olarak uzıın suren bılımsel ıraştırmalar işığında ortaya koyduğumuz ozelleştırme projelerını kısmen uygulama ımkânı bulduk ^endıkamız Oz C^'ık-lş onculuğunde kardemır ı kurarak kapatılacak olan (varabuk Demır-Çelık Fabnkasfnı aldık Hem fabrıkavı kurtardık ulke ekonomisine yenıden kazandırdık Ote yandan Hak Iş'ın SEK ve EBK gıbı ışletmeler ıçın urettığı ozelleştırme projelen bazı çev relerın antı-sendıka fanatızmıne kurban edıldı Sendikalann sorumluluğu - Sendikalara. bu politikalara goğus gerebilmek ıçin yenı gorev ve sorumluluklar duşuyor mu? - 2000"lı vıllara gırerken sendıkalar donum noktasındadırlar Sendıkalar ışçılen her yonuy le kuşatacak bır çerçeve meydana getınp. sendikalann temel aktıvıtelen yanında bırey esasında ışçılere kapsamlı hızmet sunmavı ongormelıdırler Sendıkacılıkta bır ozel hızmet modelı benımsenmelıdır Sendıkalar butun ışçılerı ve çahşan kesımlerın sağlık eğıtım. ulaşım çevre, beslenme bannma ekonomık ve sosyal hayat. kışılerle toplumun sosyal ve sıyası alanda dışlanması. hak ıhlallertne maruz kalmaları gıbı sorunlara eğılmelıdırler Hak-lş uzmanlaşmaya ağırlık vererek kurumlaşma ıhtıyjcımızı gıderecek yenı duzenlemeler vapacaktır Bılgı bırıkımınden yararlanmava bılgı uretmeve onem verecektır Sıvıl toplum orgutu olma ozellığımızı belırgınleştırecektır Uluslararası ılışkılere ve dayanışmava buyuk onem verecek uluslararası platformlarda daha guçlu daha etkılı olmak ıçın çaba sarfedecektır Toplumda ıhmal edılen kesımlere karşı (kadınlar. çocuklar. ozurluler vb ) daha duyarlı olacaktır Yurtdişinda çalışan ışçılerle ılgılı ozel çalışmalaryapacaktır Sıvıl toplum orgutlerı ve meslek kuruluşlan ıle bırlıktelık oluşturacaktır Bugun gumruk bırlığı surecınden de vararlanılarak sosyal tarafların karar verme sureçlerıne demokratık katılımına dayanan •'Ekonomik ve Sosyal Konsey" gıbı korporatızmın en guzel orneklenne sahıp Avnjpa sosyal modelının unsurlan. kurumlan ve krıterlerı ıle sendıkal harekete kazandırılmjsı gerektıgı uzerınde durulmalıdır Yarın: DISK'e gore sermaye. orgutsuzluğu tesvik ediyor ANKARA NOTLARI MUSTAFA EKMEKÇİ Boğaza Takılan Baklava! Almanya da ogretmenlık yapan Ayşe Aktül-Scha- efer'den 29 nısan gunlu şu faks mektubu aldım 'Sevgıiı Ekmekçı Bu sabah benı telefonda anımsamanıza çok sevındım Ben sızı hıç unutmamıştım Burada kulaklannızı çok çın- lattık Bu kadar yazıdan sonra domuzun tadına bakmanız unutulmaz bır anıydı hepımız ıçın Koln dekı akşam yemegınde Paskalya da, Guneydo- gu 'da olacagımdan soz etmıştım Guneydogu nun ke- baplanndan tatlılanndankonuştuk BanaAntep'tebırkez tatlı yemek nasıp oldu O da bogazımda dugumlendı Sızı Guneydogu gezımde sık sık anımsadım ve Bunu da Ekmekçı ye yazmalıyım dıye duşundum Ancak - Bunlar Turkıye de yaşayanlar tarafından kanıksan- mış Yazsan ne olacak'd/yordu tartıştıgım ınsanlar Uzuldugum olaylara bakış acıları çok farklıydı Zaten bı- zı Almanya dan gelmış ıkı kadın egıtımcı olarak cıddıye bı- le almak ıstemıyorlardı Tarîıştıgımız ınsanları koşeye sı- kıştmnca Turkıye de yaşarsak bızım de onlar gıbı kader- cı olacagımıza yemın edıyorlardı Bızı en çok uzen, egı- tımcılenn ve genç ınsanlann tutumuydu Gezımız boyun- ca konuşabıldıgımızce konuştuk ınsanlarla Bızım ıçın çok degerlı aydınlatıcı bılgılerle donandık Islam şeyhlenn- den Katolık Kılısesı nın ttalyan rahıbıne degın degışıkdın- den degışık ırklardan ınsanlarla goruştuk Samandag'da- kı Vakıflı Koyu ne gıttık sayıları çok az kalmış Ermenı aı- lelerının Paskalya Bayramı na katıldık Antakya nın Orto- doks K/lısesı nde Zeytm Dalı bayramında ılk kez Turkçe bır ayın dınledık Bızım de bayramlarımızda ayınlerımız Turkçe olsa dıye hayıflandık Adıyaman da bızı Ahlak Masas/ sorgularken Turkıye de ozgurtugun bır an bazı ınsanlann ıkı dudagı arasında noktalandıgını duşunduk Urfa 'da Harran da dogaya hayran kaldık Ama ınsanlarla konuştugumuzda kendımızı aydan geldık sandık Oysa ben bıryılonce Dıyarbakır Mardın, Mıdyat Batman, Ha- sankeyf Elaztg, Van Tatvan Bıtlıs Dogubeyazıt, Hakkâ- n Yuksekova ya gıtmıştım Ogrencılerım - Oğretmenım bu pazar bayram Pazartesı okula gel- meyeceğız degıl mı7 dıye sorduklannda Antep tekı ku- çuk çocugu anımsadım Benım ogrencılerım Alman ya- salarının onlara verdıgı haklardan yararlanarak pazartesı gunu de evde kalmak ıstıyorlardı Oysa ancak bayramın bınncı gunu evde kalabılırlerdı Onlara bayramlık borcu- nu' odeyen çocuğu anlattım Gazıantep te en tanınmış baklavacıya gıtmıştık Tavsı- ye uzenne en lyı baklavacının M olduğunu ogren- mıştık Saat haylı geçtı Antep te bu tur bazı yerlerın sa- baha degın açık olduğunu ogrenınce epey rahatladık Ar- tık baklavamızı yıyebılırdık Gelın bohçası ısmarladık Bı- ze hızmet eden kuçuk çocukla sohbet etmeye başladık Alışılmış bazı sorular sorduk Çocuk da çalışan tum ço- cuklar gıbı sorulanmızı yanıtladı Dukkanın sahıbı Hacı Efendı'nın ogluna bu çocukları nıçın bu saate kadar ça- lıştırdıklarını sorduk bu denh tanınmış tatlıcı Hacı'nın buna gereksınımı olmadıgına hem Muslumanlıkta ço- cukların hakkını yemenın haram olduğunu bılmelen ge- rektıgıne degındık - Bu çocukların meslek oğrenmek ıçın ezılmelerı gerek- tığını okumanın hıçbır şey getırmeyecegını soyledı Ha- cı nın oglu Bu çocukları çok şanslı goruyordu Hıç olmaz- sa meslek ogrenıyor para kazanıyoriardı Bız de egıtımcı olarak yaptıklarının yasaya aykın oldu- ğunu dokuz yaşındakı bır çocugun 16 saat çalıştınlama- yacagını bu çocugun beş yıl okul zorunlulugu olduğunu, buranın Hakkan degıl, Turkıye de yedıncı sırada yer alan gelışmış bır kent olduğunu bu durumu ılgılı makamlara bıldırecegımızı soyledık Bu ara kuçuk çocugun kulagına bır şeyler fısıldadılar Çocuk onlugunu çıkardı bıze 'Alla- haısmarladık deyıp gıttı Çocugun ceketıne takılıp kalmış- tı gozum Yamalardan ceketın rengı bellı olmuyordu Benı Koln'de Ahmet lyıdırli nın arabasıyla evebırakır- ken sız -v ^ » - Turkıye de bırçok çocugun ayâkVabısız döteştığını soylemıştınız Alı Sırmen - Artık ayakkabısız çocuk yok Turkıye de herkesın ayakkabısı var 1 demıştı Turkıye derken nerelerden bah- setmıştı dıye duşundum o an Çocuk gıdınce tartışma yarıda kaldı Hacı Efendı'nın ogulları da gıttıler O ana degın sesı çıkmayan Hacı 'nın ku- çuk oglu konuşmaya başladı Gıden çocugun durumunun gene lyı olduğunu esas orada koşede ayakta duran ço- cuğun kulagına bakmamızı ıstedı Bu çocuk bır ara tatlı ımalathanesınde çalışmış orada ustalan çocugun kulagı- na vura vura kulagını sagır etmışler Imalathanenın pen- ceresınden kulaklan kanayıncaya degın sallandırmışlar: - Korksun da lyı çalışsın' dıye Kendısının bırgun bıle orada çalışmadıgını ama bu ço- cugun mecbur olduğunu, çunku babasının onu oraya bı- raktıgını anlattı Tatlıyı çok begenmıştık Ama çatalımızda kalan parçaya el suremıyorduk Demek kı bu tatlılar hem de Anteplılenn boburfene boburtene Amerıka ya bıle gıdıyor bızım tat- Iılarırnız'cfec//Wen bu tatlılar, bu yavrulann kanı akıtılarak yapılıyordu Bız nereye geldık' dedık bır kez daha Çocuk, 'haf- tanın yedı gunu gunde 16 saat çalıştıgını ve boylece on- ce ustasına olan borcunu odeyecegını soyledı Bu yaş~ ta çocugun ne borcu olabılırdı kı "> Meger ustası ona geçen bayram bayramlık gıysı almış da onun borcunu oduyor- muş Bır hafta oncekı haftalıgını babası gelıp ustasından almış Bu nedenle bır hafta daha boyle geç saatlere degın çalışacakmış Hesabı ıstedık Dort porsıyon gelın bohçası ıçın 420 bın TL odedık Çocuk haftada yedı gun, gunde 16 saat çalışıyor 300 bın TL haftalık alıyordu Tum Hacıların Kur- ban Bayramı mubarek olsun 1 Not Ogrencılerım ne dıyeceklennı bılemedıler Pazar- tesı gunu okula geldıler1 ' Dun 1 Mayıs tı Cumhurıyet e başladığımın 21 yıl- donumu Onu da yuregımde kutladım BULMACA 1 2 3 4 5 6S O L D A N S A G A : l/Bırkııriienmia- hıp oldugu gayrı- menkul mal Ke- naı susu 2/Lzak- doğudavetışen ve lıflen dokumacı- lıkta kullanılan degerlı bır bıtkı Gulduru turunde kisa ovun 3/ Elektrık enerjiNinı bır devreden bır ba^ka devreve ak- taranaygıt V un- dendovulerek va- pılan kalın ve kaba kumaş 4/ Eskı Mısırda erkeklık veuremetanrı-,1 Bırkurk hayvanı 5/Kadınsi davra- nışları olan erkek 6/Boga 3 gureşçiM 7/Bırgıdamad- 4 desı Misket limonu da denılen kuçuk bır lımon cınsi Tavlada bır->ayı 8/ Kokulu tohumu rakıcılıkta ve hamur ı^lerınde kullanı- lan bır bıtkı 9/ Osmanlı- larda gece bekçısi Itırlı bır bıtkı MKARIDAN AŞAĞIVA: 1/ Sovlenmesı kaba çırkın va da sakıncalı gorulen nesne va da kavramlann başka sozcuklerle daha uvgun bıçımde anlatılması II Hoş bır gorunumu olan içıne sulu ^evleı kovmava varar kap 3/ Koıunmak uzere bır vere bırakılan eşva Bırsorusozu 4/Dokutelı Kaıbonatlı kumtaşı 5/ Eskı Misirdaolulerın koruvucusuolan tann 6/Notadadu- rak ışaretı Dağtaleside denılen vemoı renklı çı^ekleraçan otsu bırbıtkı 7/Eskı dılde av Olumsuzluk behıten bıı or- nek 8/ Sıtilya kızlan urvan omuzlarında Alınljnnda daçepçevregıılden etseıler Oahva Kemal) Aşkateşi 9/ Ele av uca -.ıgmaz Heıhangı bırtoplulugu olusturjn bırev- lerden her bın