Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 2 MAYIS 1996 PERŞEMBE
10 DIŞ HABERLER
Çeçen lider Yandarbiyev, televizyonda yaptığı konuşmada 'Bağımsızlığa kadar savaş' dedi
^Oldürüldüğünı iddiaları kasıth'Dış Haberier Senisi - Cahar Dudayev'in
yenne Çeçenya Devlet Başkanı olarak
seçilen Selimhan Yandarbivev. önceki
gece Çeçen güçlerin telev izyonunda
görünerek öldürüldüğü yolunda çıkanlan
haberlerin kasıtlı olduğunu söyledi.
Yandarbiye\ bu haberin. Rus yanlısı
Çeçen vönetimince ortaya atıldığını
anımsattı ve "Bu tür haberteri yaymak
hem Doku Zav gayev liderliğindeki bu
>önetimin hem de Moskma'nın işine
geliyor" dedi. Interfax'ın haberine göre
Yandarbiyev. "Ancak gerçekten ölecek
olsam, Cahar Dudayev "ut yerine benim
geçtiğim gibi benim >erimi de kimin
aJacağı şimdiden beJHdir" dedi.
Yandarbıvev. Rusya'şa karşı sert bır
mesaj vererek "Son nefere kadar savaşı
• Yandarbiyev, Rusya'ya karşı sert bir mesaj vererek "Son
nefere kadar savaşı sürdürme kararlılığındayız" dedi.
sürdürme karariüığındavız" dedi.
Yandarbiyev, telev ızyonda yaptığı
konuşmanın ardından dün de ülkenin
güneyinde bir bölgede. yabancı basm
mensuplannın da katıldığı bır basın
toplantısı düzenledi.
Görüşmeyeri gizli
Yandarbiyev, basın mensuplanndan
görüşme yerinin gizli tutulmasını istediğı
basın toplantısında. Rusya ıle
görüşmelerin, ancak Çeçenya ciaki tüm
Rus birlıklerının geri çekilmesınden
sonra başlayabileceğıni belirtti.
Görüşmelerin dogrudan iki devlet
arasında \e aracısız gerçekleştirilmesi
konusunda ısrarlı olduğunu bıldiren
Yandarbıvev. "Rusya barış masasına
orurmavı gerçekten isfivorsa. arabulucuya
gerekyok" dedi.
Yandarbi) e\. "En üsf düzej liderlerte -
devlet başkanı ve başbakanla - görüşmeye
hazınm. Onlann sıradan bakanlan için
bizim de sıradan bakanlanmı/ var"dedı.
Dudayev 'in ölümüyle Çeçen direniş
hareketinin zayıfladtğı ıddiasını
yalanlayan Yandarbiyev. aynca Ruslar'ın.
Budenno\sk baskınını gerçekleştiren
sertlik yanlısı Şamil Basavev'ın Çeçen
Genelkurmay Başkanlıgı'na getirildiği
yolundakı ıddialarının da gerçek dışı
olduğunu bıldirdı.
Yandarbiyev 'in basın toplantısına katılan
Çeçen güçlerin komutanı Aslan
Meşhedov da Çeçen güçlerin tüm Güney
Çeçenva'yı kontrol altında tuttuklarını
belirtti'.
Dudayev 'Kafkas kahramam'
Bu arada. öldürülen Çeçen lider Cahar
Dudaye\ "ın. Gürcıstan Parlamentosu'nca
"Kafkas Kahramanr ılan edılmesı
ıstendi. Eski Cumhurbaşkanı Zviad
Gamsahurdia yanlılan. Tiflis'te
düzenledikleri basın toplantısında.
parlamentonun aynca "Rus ordusunun
Çeçenlere karşı stnkurım tapûğT yolunda
bır karar alması gerektiğinı de bildırdıler.
y îşçi bayramı yabancı başkentlerde de olaylı kutlama ve gösterilere sahne oldu
i Mayısy
ı tüm dünya kutladı
CASTRODAN GÖV DE GÖSILKİSİ- Kkunomik darboğaz
yüzünden 3 vıldır iptal edilen 1 Mayıs kutlamalannda bu yıl
De\ let Başkanı Fidel Castro işçilere hitaben bir konuşma yaptı.
Castro. işçilerden 'ne olursa olsun de\ rimi sürdürmelerini' is-
tedi. (Fotoğraf: REUTERS)
MOSKONA'DA İKJ AYRI
1 MA\ IS KITLANDI-Mos-
kova'daki 1 Mayıs gösterile-
rinde komünistkr Ueişçi sen-
dikalan avn ay n miting yap-
tı. KomünisrJerin gösterisi bir
yürüyüşle başladı \e kremlin
Sarayı >akınlanndaki Bolşov
Tivatrosunun önündeki
mevdanda vapılan mitingle
sona erdi. Bu gösteriye 35-40
bin kişi katıldı. Gösteride 20-
30 kadar PKK yandaşı da ör-
güte ait pankart ve afışler ta-
şıdı. Türkiye aleyhinde slo-
ganlar attı. Işçi sendikalan-
nın diizenlediğü vine Mosko-
va'nın ıperkezi Kremlin'de-
ki gösterne 12 bin kişi katıl-
dı. Bu gösteriye, Devlet Baş-
kanı Yeltsin de katılarak işçi-
lere hitaben konuşma yaptı.
(Fotoğraf: REUTERS)"
Dış Haberier Servisi -1 mayıs dünyada ki-
mı ülkede şenliklerle bayram havası içinde
kutlanırken kimi ülkedede tatsız olaylar ve
gergin anlar yaşandı.
Bulgaristan: Bulgaristan'da 1 Mayıs. baş-
kent Sofya'da düzenlenen iki ayn mitingle kut-
landı. Iktidardaki eskı Komünist Partisi'nin
devamı Bulgaristan Sosyalist Partisi (BSP) ta-
rafından NDK Kültür Merkezi önünde düzen-
lenen ve yaklaşık 5 bin kişinin katıldığı mi-
tıngde. PKK yandaşlan Türkiye aleyhinde slo-
gan attılar. Bu 50 kişilik gruba polis müdaha-
le etmedı. Polis. Türkiye'nin Sofya Büyükel-
çılığı çevresinde güvenlik tedbiri almakla ye-
tindi. Mıtingde bir konuşma yapan BSP lide-
ri ve Başbakan Jan YTdenov, muhalefet parti-
leri ile Cumhurbaşkanı Jehu Jelev'i ülkeyi
krizesürüklemeklesuçladı.Öteyandan, 1 Ma-
yıs dolayısıyla Sofya'da ülkenin en büyük iş;
çı sendikaları konfederasyonu olan Bağunsız
İşçi SendikaJan Birliği tarafından da ayn bir
miting düzenlendi.
Berlin:Almanya'nınBerlinkentinde 1 Ma-
yıs nedeniyle önceki akşam çıkan sokak ça-
tışmalannda, 35 polis yaralanırken eylemci-
lerden biri kadın 12 kişi tutuklandı. Polis. ken-
tın Prenzlauerberg ilçesi Klovvitzstr meyda-
nında toplanan yaklaşık 10 bin göstericinin
Caddann 1 Mayıs Arifesi Bayramı adına eğ-
lence düzenlediklerinı, gece yansından sonra
yüzlerce gencin güvenlik güçlerine taş atarak
saidırdıklannı bildirdı Çevredeki araçlan de-
viren ve bazılannı ateşe veren göstericileri da-
gıtmak için Berlin polisınin tazyikli su. göz
yaşartıcı gaz ve cop kullandığı. sokak arala-
nnda uzun süre devam eden çatışmalar so-
nunda bin kadın 12 kişinin tutuklandığı kay-
dedildi. Gözaltına alman 26 göstericı. sabah
serbest bırakıldı. Öte yandan, Berlin Emniyet
Müdüriüğu, bazı aşm sol örgütlerin merkezi
olarak bilinen Kreuzberg ilçesinde, 1 Mayıs
yürüyüşü nedeniyle yoğun güvenlik önlemie-
n aldı.
Fransa: Geçen yılki 1 Mayıs kutlamalan
genç bir Arabın öldürülmesi ile sonuçlandı-
ğından Fransa'da bu yılki kutlamalarsıkı gü-
venlik tedbirleri altında gerçekleşti. Aşın sağ-
cı Ulusal Cephe tarafından gerçekleştinlen ve
1 Mayıs adı altında Fransa'nınmillı kahrama-
nı Jeanne d'Arc*ın da kutlandığı yürüyüş ve
gösterilerde aşın sağcı lider Jean Marie Le
Pen bir konuşma yaptı.
Majesteleri ve atlar
LONDRA
rGUNLUGU
Kralıyet ailesi,
son 10 yıldır
hep boşanma
ve birbirini
aldatma
haberleri ile
manşetlere
çıkıyor. Hani
neredeyse,
boşanmanın ve mutsuz
evliliklerin kitabını yazacak olan
biri, en iyi kaynak olarak bu
aileyi örnek alacak. Ama tüm
bu başarısız evliliklere inat,
Kraliçe 2'nci Elizabeth'in
kendisi. gelecek yıl, 50'nci
evlilik yıldönümünü kutlamaya
hazırlanıyor. 70'nci yaşgünü
i.-fi.' 'jj'.iflı
kutlamalannı
geçen hafta
sessiz sedasız
kutlayan
Kraliçe, Prens
Philip ile
evliliğinin bu
kadar uzun
ömürlü
olmasını, görkemli bir törenle
kutlayacak. Geleneksel Ascot
At Yarışlan'nın yapıldığı gün,
tam 1000 adet atın ortasında,
camlı at arabası ile geçit töreni
yapacak. Bir anlamda düşman
çatlatmak' için ve evlatlarının
mutsuzluklarına inat olsun
diye..
Operadaki hayaletler
Londra'nın en ünlü
yapılanndan Royal
Albert Hall, hemen
her ay ünlü bir
orkestra veya soliste,
ya da bir başka sanat
olayına evsahıpliği
yapar. Kımler gelmiş
kımler geçmiştır bu
yuvarlak biçimlı dev
kubbeli mimari
harikadan. Ancak bu
günlerde çalıp
söyleyen ya da
dinleyenlerın
haricınde başka ve
ganp konuklan var
Royal Albert Hall'un..
Hayatetler. Birbiri
ardısıra görunüp
kaybolan hayaletlerin
sırrını çözebılmek için
yetkıliler seferber olmuş
durumda. Önce binanın dev
orgunun yapımcısının hayaleti
görünmüş. Ardından iki genç
kadının, geceleri bina içinde
geçindiklerıne tanık olmuş
bekçıler. Hatta, yakınlardaki bir
köprüden geçenler, bınaya doğru
yol alan hayaletlerle
karşılaşmışlar. Hayatet avalan b'tte
kıralanmış bu esrarengiz
konuklan bulabjlmek için. Kim
oldukları, nereden geldıkleri
bilınmıyor ama, tek ortak noktalan
var. Sanatsever ve kalıtelı
hayaletler..
Tencere
dibin kara
Avrupa Futbol Şampiyonası
finalleri yaklaşjrken, hazırlıklar da
hızlandı. En çok üzerinde durulan
konu da güvenlik.
Hooliganizmden, bir başka
deyişle serseri taraftarlardan çok
çekmiş olan ingiltere, dışandan
gelecek olan fanatiklerden
çekiniyor. Ama tehlikenin
nereden geleceğini pek iyi
hesaplamadıkları ortada. Her
fırsatta Türk futbol seyircisinı
potansiyel tehlike' olarak
gösteren ve Graeme Souness'in
yarattığı malum bayrak dikme
olayını bile Türk taraftarlann
taşkınlığı olarak sunan Ingilız
basını, kendi ülkelerinde olup
bitenleri küçük göstermeye
devam ediyor. Fenerbahçe
Stadı'ndaki olaylan büyütüp
eyvah bunlar geliyor' başlıklan
atan bastn, aynı gün Brighton'da
birmaçın 16'ncı dakikasında
hakemin bir kararını beğenmeyip
sahaya giren ve oyunculara
saldıran, tribünleri tahrip eden,
kaleleri kıran ingiliz taraftarlardan.
vakay-ı adiye' gibi söz ederken,
hayret uyandırdı.
ı-
Yunan ve Rum
diplomasi trafiği
• Yunanistan ve Kıbns Rum yönetimi liderleri
önümüzdeki günlerde Atina-Lefkoşa-
Washington üçgeninde turiara başlıyorlar.
ATt.NA (AA) - Yunanis-
tan Dışişleri Bakanı The-
odoros Pangalos'un. bugün
Kıbns Rum Kesimi'ne gi-
decegi açıklandı.
Pangalos, beraberinde
Dışişlen Bakanlığı yetkili-
leriyle gideceği Rum kesi-
minde yetkililere, Türk-
Yunan ilişkilen ve Kıbns
konusundaki son gelişme-
lerle ilgıli Atina'nındeger-
lendirmelerinı aktanp.
Rum tarafının da görüşlerı-
ni alacak. Kıbns Rum Ke-
simi'nde iki gün kalacak
olan Pangalos. Rum Yöne-
timi liderı Glafkos KJerides
ve Dışişleri Bakanı Alekos
Mihailidis ıle görüşecek.
Rum Yönetimi lideri
Klerides'in ise. 5 Mayıs
Pazar günü Atina'ya gele-
ceği bildirildi Klerides'in,
Cumhurbaşkanı KostisSte-
fanopulos'a. Amerika'ya
hareketinden önce, Kıbns
sorunuyla ilgıli bilgı vere-
ceği belirtildı.
7 Mayıs'ta ABD'ye gi-
decek olan Yunanistan
Cumhurbaşkanı Stefano-
pulos'un. ABD Başkanı
Bill Clintonve diğer yetki-
lilerle yapacağı görüşme-
lerde. Klerides'ten Kıbns
konusunda alacağı bilgiler
çerçevesınde hareket ede-
ceği öğrenıldi.
Klerides'in de, Cumhur-
başkanı Stefanopulos'un
ardından Haziran ayında
VV'ashington'agıtmesı bek-
leniyor. Bu arada Klerides,
Atina'da Perşembe günü
Yunanistan Başbakanı
Kostas Simitis ile görüşe-
cek. Görüşmede. ABD Dı-
şışlerı Bakan Yardımcısı
John Komblum'un. Arina-
Ankara-Lefkoşe üçgenin-
de yaptığı temaslardan son-
ra ortaya çıkan durumun
değerlendirileceği bildiril-
di.
Atina'dan
çevreci
uyan
Yunanistan Dışişleri
Bakanı Theodoros
Pangalos. Türkiye'nin
Akdenız sahillerinde
nükleer santral inşa
etmesine şiddetle karşı
koyacaklannı açıkladı.
Pangalos. Atina'da
düzenlenen çevre
konulu bir toplantıda
yaptığı konuşmasında.
Türkiye'nin güney
sahillerinde nükieer
santral inşa
edilmesinin.
Yunanistan için
"tehlikeii vc rahatsız
edki*" olduğunu
sav undu. Pangalos.
"Yunanistan, bütün
gücü ile söz konusu
nükleer santralın
inşasına. Türki>e ile
ilişkilerini etkilemeden
karşı ko\acaktır"
dedi.
Pangalos, söz konusu
nükleer santralin Türk
mılletinin çıkarlanna
hızmet etmeyeceğini
de ıddıa etti.
Almanvanın bazı kentlerinde 1 Mavıs gösterileri çarışmalara sahne olurken Bremen'de
tersane çalışanlan ekonomik sıkınrılannı "F.lini verirken vumruğunu sık" vazan pan-
kartlaria dile gerirdiler. G.Kore'de öğrencilerin 1 \la\is gösterisinde de Polis göz yaşartı-
cı bomba kullandı. Çatışmalarda ölen va da yaralanan olmadığı bildirildi. Isviçre'de 1
Ma>ıs kutlamalan gösterilere dönüştü. Göstericiler arabaları ateşe verdiler.( REUTERS)
Ingiltere'de yerel
seçîm sınavı
ZAFERARAPKtRLİ
LONDRA - ingiltere"de
gelecek yıl yapılacakgenel
seçimler öncesinde en
önemlı sıyası sınav bugün
yaşanıyor. Londra dışında-
ki tüm bölgelerde yapıla-
cak olan yerel seçımlerde.
iktidardaki Muhafazakâr
Parti ile gelecek iktidann
en güçlü adayı İşçi Partisi.
yaklaşık 3 bin yerel yöne-
tim sandalyesi için boy öl-
çüşecekler.
En son yapılan yerel se-
çimlerin sonuçlanna göre
bugün oy kullanılan yerler-
deki 3 bin 31 sandaiyenin
1092'si Muhafazakârlar'ın
elinde, I256'sı ise tşçi Par-
tisi'nin elinde bulunuyor.
Son 5 yıldır yapılan tüm
yerel seçimlerde, önemli
ölçüde sandalye kaybına
uğrayan Muhafakazârlar.
1989 yılından bu vana ara
parlamento seçimlerinde.
ellerindekı milletvekilleri-
ni yitırmiş durumdalar. ,
İç çekişmeler
Bugün yapılan seçimde
Muhafazakâr Partı'nın oy
kaybını sürdürmesi halinde
parti içinde zaten yoğun
olarak yaşanan iç çekişme-
lerin daha da şiddetlenece-
ği v e Başbakan John Ma-
jor'ın değiştirilmesinin bi-
le gündeme gelebileceği
belirtiliyor.
Geçen yıl parti içinde li-
derlikyarışını başlatan sağ
kanat. John Major'a karşı
çıkardığı John Redvvo-
od'un etrafında bırleşmiş,
ancak başanlı olamamıştı.
ERDEM (3)
Savaş Sonrası Adaletsizlik- Ege'nin denız alaka ve menfaatleri açısından
önemi:
Türkiye'nin Ege'de giderek gelışen teknolijinin
sağladıgı olanaklarla her alanda denız alaka ve
menfaatlen vardır. Denız alaka ve menfaatlerı
deyince, her çeşit tıcarı ulaşımdan, turızme, ba-
lıkçılığa, su sporlanna. denıze dönük sanayile-
re, denızcılık eğrtımme, petrol dahıl denızaltı ma-
den kaynaklarından ıstıfadeye kadar pek çok
şey anlaşılmaktadır. Bunları kullanmada Yuna-
nistan kadar hakları mevcuttur. Bu hakların et-
kınlikle kullanılabilmesı için denız gucünün teş-
kilı, konuşlandırılması, tatbikatlann sınırsız ıcra-
sı da Türkiye'nin hakkıdır. Şayet yan kapalı bir
deniz olan Ege'nin bır banş gölü olması ve bu-
nun süreklıliği istenıyorsa, Yunanistan bu ger-
çeklerı kabullenmeli, her iki ülke Ege'deki denız
alaka ve menfaatleri konularında ışbırfıği yapıp
artan orandakı nımetlerıni hakça paylaşmalıdır-
lar. Türkiye. Yunanıstan'ın Ege'de karasularını 6
milden fazlasına çıkartarak Ege'nin büyük bölü-
müne hakım olmasına nza gösteremez ve bunu
bir savaş nedeni olarak kabul edeceğini ılan et-
mıştır.
Yunanistan'la Türkiye arasında Ege'de sorun-
lar
Türkiye ile Yunanistan arasındaki sorunlara
temel olan konular ıkı ülkenin Ege'deki statüle-
ri ve Kıbns'tır. Bunlara son zamanlarda Batı Trak-
ya'daki Türk azınlığa reva görülen hukuka aykı-
n davranışlarla, PKK terör örgütüne sağlaan des-
teğın yarattığı sorunları eklemek olanaklıdır.
Ege'deki ıhtılafların temelınde Balkan Harbi,
1 ,ci ve 2.ci dünya harplerı sonucunda oluşan
adatetsiz durum yatmaktadır. Yunanistan, bu du-
rumda Ege'ın tümüyle kendine aıt olduğunu sa-
vunmuş ve anlaşma hükümlerıni de çığneyerek
adaları silahlandırılmış ve tahkım etmıştır. Bunu
yaparken de NATO savunma planlannın gerek-
sinmelerinden yararlanmak istemiştir. Türkiye
ise Yunanistan'ın bu tutumlanndan rahatsız ol-
muş, Yunanıstan'ın anlaşmalara uymasmı,
Ege'deki haklarının kabulünü istemiştir. Ancak
Türkiye'in, Yunanıstan'ın aykın faalıyetlen karşı-
sında Kıbns savaş harekâtı haricınde yeterınce
etkılı ve ısrarlı olduğu soylenemez. Ege'deki so-
runlarla ilgıli etkın Türk uyanışının 1974 Kıbrıs Ba-
nş Harekâtı sonrası Sayın Bülent Ecevit'in baş-
bakanlığı dönemınde gündeme geldigi, 1980
sonrası sorunlann Yunanistan'ı cesaretlendıre-
cek tarzda dondurulmuş bulunduğu söylenebi-
lır. Ege sorunlan zaman zaman ortaya çıkan buh-
ran dönemlerınde öncelıklı konu olmaktadır.
Türkiye ıle Yunanistan arasındaki Ege sorun-
larını beş konu üzerinde toplamak olanaklıdır.
Bunlar;
- Karasulan ve ekonomik bö'lge sorunu,
- Kıta sahanlığı sorunu,
- FIR hattı sorunu,
- Boğazönü ve Doğu Ege adalannın silahsız-
landınlması sorunu,
- Denız ve hava komuta sorunudur
Ege"deki ihtilafların temelinde
Balkan Harbi, 1. ve 2. dünya
harpleri sonucunda oluşan
adaletsiz durum yatmaktadır.
Karasulan ve ekonomik bölge sorunu:
Lozan Anlaşması ile Ege'de karasulan 3 mil
olarak saptanmıştır.Yunanistan ise aldığı tek ta-
raflı kararlarla Ege'de, 1931 yılında hava saha-
sını 10 mile, 1936 yılında ise karasularını 6 mıle
çıkarmış, Türkiye bu kararlara sessiz kalmıştır.
Bu sessiz kalışta dönemin Türk-Yunan dostlu-
ğuna karşı duyulan saygının deniz meselelerine
yeterlı ılgınin gösterılmeyişınin, Türkiye'nin yeni-
den yapılanmasına olanak veren bır banş döne-
minı sürdürme ıhtiyacının rolleri olabilır. Ama bi-
lınen. Yunanıstan'ın daha o dönemde denizci
bir devlet olarak bilınçle hareket ettığı, Ege de-
nizıne tam egemen olabılmek için 12 millik ka-
rasuları stratejısinı uygulama yolunda ilk adım-
lan attığı hususudur.
Teknolojik gelışmelerin sonucu deniz dibinin
canlı kaynaklan, petrol ve madenler yönünden
önem kazanmaya başlamasını Yunanistan fark
etmış ve 1973 yılında Ege'de petrol yataklanna
rastlanması sonucu, çeşitlı uluslararası forum-
larda karasularının 6 milin ötesinde olması yö-
nünde kampanyaya başlamıştır. Türkiye ise bu
dönemde konunun bilmcıne vardığından Ege'de
karasulannın 6 mılin üzerinde tek taraflı olarak
ilanının savaş sebebı sayılacağını tüm dünyaya
ılan etmiştir. Karasulan 12 mıle çıkanlırsa ve bu
genışlik adalara da uygulanırsa Ege denızinde
Yunan karasulan payı oranı % 43.6'dan % 71.5'e
çıkmakta, Ege'nin uluslararası sularının oranı ise
% 48.8'den % 19.7'yedüşmektedir. Türkiye'nin
pay oranı ise sadece % 8.7 olacaktır.
1982 BM'ler Deniz Hukuku sözleşmesınde
karasulannın 12 denız milini aşamayacağı, ge-
nışliğin bir sınır içinde kalınarak kıyı devletince
saptanacağı hükmü getirilmiştir. Aynı sözleşme-
de bu haklar kullanılırken yan kapalı denızlerde
kıyı devletlennin ilgili devtetle işbirliği yapması,
hakların kötüye kullanılmaması, iyi niyetin esas
olduğu hükümlen de yer almaktadır. Türkiye
BM'ler Deniz Hukuku Konferansı'nda Ege'nin
özel dururnunu öne sürerek yan kapalı denizler-'
de karasulan genışliğinin taraf ülkeler arasında
anlaşmalarla tespitinın sözleşmede açık bir şe-
kilde yer almasını istemış, bu isteği yenne geti-
rilmedığinden sözleşmeye ımza koymamış ve
taraf da olmamıştır. Ege'de Yunanistan'ın kara-
sularını 6 milin üzerineçıkarması uluslararası su-
larda seyirleri sınırlı hale getıreceğinden bu du-
rumdan başta Rusya, Karadeniz'de sahılı bulu-
nan ülkelenn bu durumdan zarar göreceklen de
düşünülmelidır. ı
Kıta sahanlığı sorunu:
Kıta sahanlığı kıyı ülkesinin sahilden 200 met-
re dennliğe kadar olan deniz sahası olarak tarrf
edildıği gibi, bazı ülkelerce sahilden 200 mile ka-
darolan saha anlamına da kullanılmaktadır. 1955
Cenevre Sözleşmesi ve 1982 BM'ler Deniz Hu-
kuku Konferansı'na göre kıyı devletı, kıta sahan-
lığı üzerinde arama yapma ve doğal kaynaklan
kullanma hakkına sahiptir. Başka bir ülke bu sa-
hada kıyı devletinin onayı olmaksızın belirtilen
haklan kullanamaz. Yunanistan Türkiye'nin im-
zalamadığı 1958 Cenevre Sözleşmesi ilgıli hük-
müne dayanarak Adalann da kıta sahanlığı ol-
duğunu iddia etmekte, Türkiye ise Ege'nin do-
ğu kıyılarına sahıp bir ülke olarak dağal hakkının
adalarla kısrtlanmaması gereğıni ıleri sürmekte-
dir. Kıta sahanlığının önem kazanması nedeni
ekonomıktir. Ege Denızi özelinde ise, kıta sa-
hanlığmda petrol ve maden yataklan bulundu-
ğu saptanmış ve gelişen teknolojinın verdiği ola-
naklarla bu kaynakların giderek ekonomik üre-
timi gündeme gelmişti. Bugün Yunanistan pet-
rol tüketiminin % 10 kadannı kuzey Ege böl-
gesinde açılan kuyulardan sağlamaktadır. Bu
olanaklar giderek bir ülkenin zengınleşıp geliş-
mesinı sağlayabılır. <
SÜRECEK