Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
tmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmenı: Orhan Erinç 9
Genel Y'ayın Koordınatörü Hikmet
Çetinka\a # Yazıişlen Müdürlerı
Ibrahitn Yıldız (Sorumlu), DinçTavanç
# Haber Merkezi Müdıiru Hakan Kara
9 Gorsei Yönetmen Fikret Eser
Dij Haberier. Ergun Balcı• Istıhbarat Cengiz ^avmKumfu
Yıldırım # Ekonomı Bülent Kızanlık Orhan Erinç. Oktaj
9 Kultur Handan Şenköken 9 Spor
Abdûlkadir Yücelman 9 Makaleler Sami
Karaörcn 9 Duzeltme Abdullah Yazıcı
9 Fotosraf Erdogan Köseoğlu 9-Bılgı-Belae
Kurtböke.
Hilunet Çe(inka\ a. Şükran Suncr.
Ergun Bakn.DinçTa>anç, İbrahim
> ıldız. Orhan Bursalı. Mustafa
Edibe Buğra 9 Yurt Hdberierı Mehnîtt Karaç Baiba>,Hakan Kara.
Ankara Temsılcısı Mustafa Balba> 9 Haber Muduru
Doğan Akm Atatıirk Bulvan No. 125. Kar4. Bakanlıklar-
Ankara Tc|- 4195020 (7 hat). Faks. 4195027 9 lzrmr
Temsılcısı Serdar Kızık. H. Zıya Bl\ 1352 S 2 3 Tei
-J4İ1220.Fafo 44191179AdanaTemsücısrÇetin Yiğenoğhı.
InönüCd 119 S \'o I Kat l.Tel 3522550. Faks 3522570
Muessebe Muduru Erol Erkut 9 MEDY \ C : « Yoneiım MED>A G : •
Koordınaror Ahmet Koruisan 9 Kurulu Ba$kam-Gene) Yonetım Kurulu
Muhasebe BülentYener9Idare MûdörGulbinErduran Ba^kanı - Genel
HüseyinGürer9l$letme Öoder • Koordjnalör Reba Vludur Ü«tön
Çelik 9 Bılgı-lşlem Nail Inal 9 Işıtman» Genel Mudür Akmen •Murahhas
BılgısjşarSiitem MürihetÇüer Yardıması MineAkdağ uve Bora Gönenf
V. a\ımlawıı \e Basan: Yenı Gün Haber Ajansı. Ba>ın *e Yajıncıhk A Ş
Turkocs*) Cad 59 41 GıgJİoglu 3433-1 Isc PK 2-<6 !s(anbul Tel (0 212ı 512 05 05 (20 hat) Faks (0 2131 513 »5 »5
1İNİSAN1996 Imsak: 4.54 Güneş: 6.24 Öğle. 13.12 İkindi: 1651 Akşam 19.46 Yatsı: 21.10 MEDYACTel 514 <P 53 - 513 95 80 - 513 84 60-61, Faks 5118466
Moda dergisi
• Haber Vlerkezi - Türk
hazır gıyım sektöründe 25.
yılını kutlayan Beymen'in,
müştenlen için hazırladıgı
Status dergısınin 35. sayısı
yayımlandı. Derginin bu
sayısında, değişen evlilik
arayışından nostaljik
yazılarda rastlanan eski
Istanbul'a kadar birçok
konu işlenıyor. Moda
sayfalannda ise Beymen'in
11 ayn koleksivonu,
okuyucuların beğenisine
sunuluyor
Muğla'ya ikincî
özel hastane
• MIĞLA (Cumhuriyet)
- Mugla. Marmaris'ten
sonra ıkinci özef
hastanesıne kavuşuyor.
Muğla ıl merkezınde inşa
edilen Özel Yücelen
Hastanesı 12 nisan cuma
günü saat 17.00"de açılıyor.
Muğla'nın tanınmış
işadamlanndan Hamdi
Yücel Gürsoy öncülügünde
kuruluşu gerçekleştırilen
hastanede Muğla Devlet
Hastanesı ve SSK.
Hastanesi"nin önde gelen
doktorlan. hem işveren
hem de 'iş gören' olarak
yer alıyor. Av rupa
standartlannda olan
hastanede, her tiirlü
ameliyatın kolaylıkla
yapılabıleceği, sadece
ameliathaneler degil,
hastanenin tümünün
steriJize olacağı belirtiliyor.
Turizm sezonu öncesinde
hizmete açılacak olan
hastane, her odada tek
yatak olmak üzere 30 yatak
kapasiteli.
Erken yasağa
tepki
•. İstanbul Haber Servisi -
İslanbul Balık
Müstahsilleri Dernegi. dün
yaptıklan vazılı
açıkiamada. balık av
yasağının 15 mayıs yerine
15 nisan olarak
belirlenmesıne tepki
gösterdi. Açıkiamada, "Bu,
hazırlıklannı mayıs ayına
göre yapmış olan
balıkçılanmızı magdur
durumda bırakacaktır.
Tarım Bakanlığf na
müracaatımızı yaptık.
Bugün, saat 11.30 da
Kumkapı Balık Hali"nde
bir açıklama yapacağız"
denildi.
TDİ'den
bayram turu
• İstanbul Haber Servisi -
Türkıye Denızciük
tşletmeleri (TDt). Kurban
Bayramfnda Karadeniz
kıyılannı kapsayan \e 8
gün sürecek bir gezi
düzenledi. TDİ'den dün
yapılan açıklamaya göre.
ücreti 400 ile bin dolar
arasında degişen tur, Sinop.
Giresun. Ordu. Trabzon.
Rize ve Samsun illerini
kapsıyor.
Yuptdışındaki
öğrenciler
• ANKARA (Cumhuriyet
Biirosu)- Milli Eğıtim
Bakanlığı, yurtdışında
resmi burslu olarak eğitim
gören lisans öğrencilerine
bin. lisansüstü
öğrencilerine ise 1100
dolar aylık ödeme
yapılmasını kararlaştırdı.
Resmi Gazete'nin dünkü
sayısında yayımlanarak
yürürlüğe giren
düzenlemeye göre,
yurtdışında egitimlerini
tamamlayanlann yurda
dönüşünü hızlandırmak
ıçin ögrencilenn yol
ücretlen de e|itim
müşavirlıkleri tarafından
karşılanacak.
Siyasi iktidardan bilim insanına, medyadan tek tek bireye kadar hastalığa karşı ciddi önlem alınmıyor
AIDS'e meydanoİaıyorıızŞÜKRAN SONER
Avrupa Birligi'nin düzenledigi, Eko-
nomik ve Sosyal Dokiimantasyon ve
Araştırma Merkezi'nce organize edi-
len, Türkiye ve dünyadaki en yenı bil-
gi ve çalışmalan bir araya getirmeyi
amaçlayan Antalya'daki uluslararası
toplantıya medya ilgi göstermedı. HIV-
AİDSgibisansasyonaelverişlibırko-
nuda, habere değer Bakan Yıldırım
Aktuna'nın. kendi özel yaşamı için
bile geçerli olmayan "kuısal aile' üze-
nne söylemı. Leyla Alaton'un "AIDS
gönüllüsüyüm" çıkışı oldu.
Oysa çok yetersiz de kalsa, Türki-
ye'deki AlDS'in yayılması hakkında
ipucu \ eren araştırma sonuçlan, yayıl-
manın yıl yıl katlanarak arttığını, önü-
müzdeki onlu yıllarda patlama yaşa-
nacagını, tek eşli yaşayan kadınlann ve
günahsız çocuklannın AIDS kurbanı
olacaklannı ortaya koyuyor.
lkiyüzlü ahlakımız ve namus kavra-
mımız dünyadaki AIDS yayılma tab-
losundan farklı bir gelişmeye yol açı-
yor. Sandıgımız gibi uyuşturucu kul-
lananlar. homoseksüeller, kötü(!) ka-
dınlanmız değil, önce toplum içinde
saygın. gizlıhertürseksilişkisineaçık
\e özgür. "Bana birşey olmaz" diye-
rek önlem almaksızın seks yapan ma-
ço erkeklerimiz en yaygın AIDS kur-
banı olmaya aday gözüküyor.
lOyJüksüreç
Hastalıgı kapma ile hastalıgın orta-
ya çıkması arasında genellıkle on yıl-
lık birgeçiş süreci yaşandığmdan, he-
nüz ne kadar maço erkeğimizin hasta-
lığa yakalandığını ve hastalıgı başka er-
kek yüzü görmemiş eş ve sevgilisi, gü-
nahsız çocukları da dahil, ilişki kurdu-
ğu ve kuracağı kişılere taşımayı sürdür-
dügü bilinmiyor.
Sınırlı verli arastırmaların sahibi bi-
•Taşıyıcı ve ilk kurbanlar, "Bize bir şey olmaz" diyerek
önlem almayan maço erkekler. Hastalıgın gelecek
on yıldaki asıl kurbanlan tek eşli kadınlar ile günahsız
çocuklar. Eldeki bulgular, ikiyüzlü ahlak değerlerinin
geçerli olduğu ülkemizde. AIDS'ten korkmayan maço
erkeklerin, hiçbir önlem almadan, kondom kullanmadan,
fahişe yerli- yabancı kadın ve erkekle, uJaşabildikleri
herkesle seks yaptıklarını ortaya koyuyor.
lim ınsanlan v e özellikle de AIDS uz-
manı yabancılar. Türkiye'de devletten
bireye kadar, iktidar ve sivil toplum
örgütlenmeleri, ilgilı bütün kurumlar
çokciddı veacil önlemleralmazlarsa,
büyük bir patlamanın. facianın yaşa-
nacagında bırleşiyorlar.
Cehaletin rezaleti
Yetersiz araştırmalar bıle. "Kim
korkar hain kurttan " usiubunda mey-
dan okumaya kalktığımız, siyasi ikti-
dardan, bilim insanına. ilgilı meslek ör-
gütlenmelenne, medyasına, tek tek bi-
reylere kadar AIDS'e karşı. aJınması
zorunlu ciddı önlemleri almadan ya-
şamayı sürdürdüğümüzü sergrlıyor,
AIDS'e yönelik tepki ve davranış-
lanmız, bılimsel anlamda AlDS'i ha-
la red sürecinı yaşadığımızı. yanlış bil-
gi ve önyargılarla kendimızı aldatma-
yı veğledığimızi ortaya koyuyor.
En son Bodrum'da AIDS'ten ölen gü-
zel mankenımızin olavını "Kimlerle
birlikte olmuşttı. kimlere buiastırdı?"
sorusu ile sınırlı panık yaptık. Işımize
ö> le geldiğı ıçin de. "uyuşturucu alış-
kanlığı ile bağlantılı, ABD'de yaşar-
ken kapmış" masalı ile kendimizi
ınandırmayı yegledik. Yetkilisi, so-
rumlusu. doktoru ile cahilliğımizi bir
kez daha ortaya koyarak. elbiselerini
yaktık, kireçleyip gömdük.
AlDS'in sadece önlemsiz seks ve
igne yolu ile geçtığı gerçeğini bile bi-
le, toplumumuzdaki yanlış bilgi ve ön-
yargılan beslemek gıbi çok büyük bir
suçu yineledik.
AIDS'e yakalananlar için haksız ve
yanlış yere "Sadece çarpık seks iliş-
kileri, kötü alışkanlıkları olanlar,
yabancılarla ilişki kuranlar bu has-
ialığa vakalanırlar. Toplum dışı in-
sanlardır. Bulaşıcı bir hastalıgı taşı-
dıkları için onlardan uzak durmak
gerekir" damgasını vurduk.
Genç mankenimizin çok daha büyük
'İlaçtan alman yüzde
15KDVkaldınlsın'İZMtR (Cumhurhvt Ege
Biirosu)- Izmır Eczacı Oda-
sı'nın öncülügünde Aydın,
Denızli. Balıkesır, Manisa
ve Muğla eczacı odalan ta-
rafından başlatılan "tlaçta
KDV sıfir olsun" kampan-
yası sürüyor.
Izmır Eczacı Odası Baş-
kanı LeventKamactk. mil-
letvekillerinden mekrupla
destek aradıklannı belırte-
rek u
Türkrvç'derakBindan
vtskisinc. sigarasına kadar
Tekel ürünlerinin pcraken-
de satış fişinde KDV sıfır,
iiacta KDV > üzde 15 ise bu
uygulamanın arkasında
kimse duramaz" dedi.
Samsun ve Zonguldak
eczacı odalannın da katıl-
dığı kampanya çerçev esin-
de. eczane ve sağlık kuru-
luşlanna "Yeter artık, has-
tahktan vergialmmasın. Av-
rupa Birliği deniyorsa İr-
landa. Ingiltere, tsveç gibi.
iJaçta KDV sıfirolsun" ya-
zılı afişler asılırken halka
yönelik bilgilendırme
amaçlı lOObıniaşkınelila-
nı da serbest eczanelere da-
ğıtıldı.
Türkiye'de ılaç üretimı
vekullanımı hakkında Mec-
lıs araştırması açılmasını
isteyen bir önergenin
TBMM'de görüşülmesi sı-
rasında hükümet ortagı bir
siyasi partı temsilcisi ile
ana muhalefet partisi söz-
cüsünün de ılaçta KDV'nın
kaldınlması yönünde gö-
rüş bildirdiklerini anımsa-
tan Izmır Eczacı Odası Baş-
kanı Levent Kamacık, şöy-
le konuşru:
" Farklı sivasi partiler.ye-
ni oluşan Meclis'te belki de
ilk kez böv lesine ortak bir
noktada buluştular. Siyasi
partiler, TRT ekranların-
dan canlı olarak kamum u-
na ulaşan sözlerine sahip
çıkmaltdırlar ve bir an ön-
ce ilaçta KDV uygulamast-
nı kaldırarak artık hasta-
lıktan vergi alınmamasuıı
sağjamalıdırlar."
Uzennde "Veter,hastakk-
tan vergi ahnmasın. İlaçta
KDVsıfirobun" yazıh 250
bin poşetı serbest eczanele-
re dâğıtarak konuyu sürek-
li kamuoyugündeminde tut-
maya çalıştıkfannı vurgula-
yan Kamacık. aynca tüm
milletvekillerine gönder-
dikleri mektupla destek ara-
dıklannı söyledi.
Kamacık, Türkiye'de ra-
kısından viskisine, sigara-
sına kadarTekel ürünlerinin
perakende satış fişinde
KDV sıfır, ilaçta KDV yüz-
de 15 ise bu uygulamanın
arkasında kımsenin dura-
mayacağını da kaydederek
şunları dedi-
"Bırakın durmayi,bu uy-
gulamanın sürmesine du-
>arsız kalamaz. Hele bir de
promosvon programlan çer-
çevesindedağıtılan ürünle-
rin KD\ 'sini sıfuiamak için
özel düzenleme vapüabili-
yorsa hiçbirsiyasi >etkilinin
hiçbir bahanesi oİanıaz."
Çe\iri Servisi - Pekin pazannda, bir baba. sarmak için getirdiği
ldZCLVl sebzeleri ve mejTeleri indirirken küçük oğlu da üç tekerjekJi
bisikletin arkasında büyük bir keyifle oynuyordu. 17 yıl önce
Çin'in efsanevi başkanı Deng Ziaoping'in başlattığî ekonomik reformJarın ardından Çin'de
bir özel girişim patlanıası yaşanıyor. (Fotoğraf: REUTERS)
birolasıhkia, topiumda saygın bir ış ada-
mı ile olan birlikteliğinin kurbanı ol-
duğu ve aynı kişinin eşi ve çocuklan
da dahil pek çok kişıye, bilmeden has-
talık yaydığı ve yaymakta oldugunu
düşünmek bile istemedik. Mankeni-
mizin elbiselerini yakıp, cesedini ki-
reçleyerek, doktoru. medyası, görev-
li, yetkılı. ilgili herkes, cehaletimizi
sergilemeklekalmadık. AIDS'e yaka-
lanmış. bilinen kışilerin topiumda da-
ha da dışlanmasına yarayacak büyük
birsuç işledık. AIDS'le savaşım veren,
bilen kışi ve örgütlenmelerde zamanın-
da, yeterlı duyarlılığı göstermiyerek,
ortak suça katkıda bulundular.
AJDS Batı'da değil, yoksul
ülkelerde paüıyor
Hastalıgı ortaya çıkmış AIDS'lileri
dışlarken, hastalıgı kapmış. kendisi ta-
şıyıcı. ya da yıllar sonra hastalanacak
asıl çoğunlukla ilgili hiçbir öniem al-
madıgımız için de. bütün yoksul ülke-
lerde oldugu üzere, AIDS ülkemizde
de hızla yayılmaya devam ediyor.
Avrupa Toplulugu Türkiye Büyü-
kelçisi \1ichael Lake geçen yıl sonu-
na kadar 15 yılda dünyada HI V-AIDS'e
yakalanan ınsan sayısının 15 milyon ol-
masına karşın bu yıl başında bu sayı-
nın 20 milyona ve yıl sonuna kadar da
40 milyona ulaşmasının beklendiğini
açıklıyor.
Dünya ve medya gelişmiş ülkelerde-
ki AIDS yayılması ve ünlülerle ilgilen-
diği için. sadece çarpık seks ilışkileri-
nin, uyuşturucu kullananlann hastalı-
gı olarak kabul edilen AIDS, asıl yok-
sul ülkelerde ve ve toplumsal değerle-
re göre yaşayan insanlar arasında ya-
yılıyor. AIDS'e yakalananlann halen
yüzde 9O'ı yoksu) ülkelerden ve yüzde
99'u da gençler arasından.
AIDS'le birlikte \aşamak
Av rupa Komisvonu Kalkınma Genel
Müdürlüğü'nün AIDS uzmanı Dr.Li-
eve Fransen, dünyanın uzun yıllar
AIDS'le birlikte yaşamayı öğrenmek
zorunda oldugunu anlatıyor. Ancak
AIDS'ı bilerek siyasi iktidanndan, bi-
reyine kadar önlem alarak yaşamayı
öğrenen gelişmiş ülkelerde, AİDS'in
yayılma hızı durdurulmuş bulunuyor.
AlDS'in denetime alındıgı bir üikede
1990'da yüzde 59 olan yayılma hızının,
o tempoda günümzde yüzde 75 'e ulaş-
ması beklenirken, alınan önlemlersa-
yesinde yüzde 45'e düşürülmüş bulu-
nuyor.
Dr.Lıeve Fransen ancak gelışmekte
olan ülkelerde hem sayısal, hem de ya-
yılma hızı olarak durumun tam tersi ol-
dugunu. yayılmanın çok etkili sava-
şım verilen bir-iki azgelişmiş ülke dı-
şında katlanarak artamaya devam etti-
gini açıklıyor.
Dr. Fransen 'e göre, Türkiye, hastalı-
gın çıkış odaklarından bıri ve halen
çok yaygın AIDS salgını içinde olma-
dığı için çok şanslı, ancak henüz cid-
di önlemleralınmadığı ve yayılma hı-
zı katlanarak arttığı için de şansız bir
ülke. Türkiye'de AIDS'le savaşıma kat-
kıda bulunmada öncelık verilmesinin,
" henüz büyük salgına yakalanma-
mış bir üikede, önlem alınırsa salgın-
dan kurtulunabileceği umudu"nun
yattıgmı anlatmaya çalışıyor. Türkiye
için en büyük riski, "hastalık hızla
vayılırken. hastalığa ilişkin önlem
alınmada çok az işin yapılmakta ol-
ması" olarak özetlivor.
Pek çok canlı ölecek; fırtına, sel ve orman yangınlan büyük sigorta şirketlerinin iflas etmesine neden olacak
Dünyanın ateşi, başımıza ışler açacakÇeviri Servisi - Küresel ısınma, dünya-
mızın karşı karşıya olduğu en büyük sorun-
lardan biri. Bilim adamJannın hâlâ nasıl üs-
tesinden geleceklerini bilemedikleri bu so-
run, gelecekte, insanlığın yakın gelecekte
başına büyük işler açacak gibi görünüyor.
Independent gazetesınde yer alan bir araş-
tırmaya göre uzmanlar. küresel ısınmanın
doğal, ekonomik ve siyasal alanlarda pek
çok felakete yol açacağı öngörüyor.^
Doğa nasıl etkilenecek?
tkiım değişiklikleri yabani bitkileri ve hay-
vanlan ınsanlardan daha çok etkileyecek.
Pek çok canlı türü değişen koşullara uya-
mayıp yok olacak. Örnegin, yüksek bölge-
ler'de uzun. soguk kışlara uyum saglamış
ağaç türleri ılık koşullarda ölebilir ya da baş-
ka türler arasında kaybolabilirler.
Kuşlar ise hareket edebildikleri için ik-
lim değişiklıklerine uyum gösterebilirler.
Kuşlann doğal iklım değişiklikleri karşı-
sında yaşam alanlannı değiştirebildıği bi-
linen bir gerçek. Ama tohumlannı geniş
alanlara yayamayan, yalnızca nehirlerde
yaşayabilen tatlı su balıklan gibi yaşam
aianlanna bagımlı canlı lar, yok olma teh-
likesiyle karşı karşıya kalabilir.
Deniz biyologlan, son yıllarda Karayip-
lerde ve Pasifik Okyanusu'ndaki mercan-
larda oluşan renk yitimirü deniz suyunda-
ki ısı yükselmelerine baglıyor. Bu da kü-
resel ısınmanın birgöstergesi. Öte yandan,
deniz seviyesindeki yükselmelerde kuşlann ve
balıklann en büyük üreme alanlan olan kıyı böl-
gelerini tehdit ediyor.
Iklimbilimcilerininyanıtlamayaçalıştığıen
önemli soru ise dünyadaki yaşamın insan eliy-
le yaratılan iklim değişikliklerini nasıl etkile-
yeceği. Bitkiler belki bu değişikliklerin etkı-
sini hafifletebiljr. Bitkiler, atmosferde biriken
ve ısı tutan karbondioksıt gazını emiyor. Kar-
bondioksit düzeyi yüksek, daha ılık daha nem-
Harita2040
yılına kadar,
küresel
ısınmanın
dünyamıza ne
gibi etkileri
olabileceğini
gösteriyor.
Isınma oranı,
okyanuslar ısıyı
emebildiği için,
karada daha
fazla. Ençok
ısınan bölgeler
ise deniz buzlan
eridiği içirii*
Kutuplar.
Sel J
Kalabalık bır
yerleşım bolgesı ve
tanm kuşağı olan Nıl
deltası deniz
seviyesindeki
yükselmeler
nedenıyle sular
altında kalabilir
Yükseien deniz
sevıyesı Mald/v
Adalan'nı tehdit
ediyor
Tssttm
aiantarmda artış
Sıbıryadakı artan
yağmurlar ve yukselen
ısı burayı bır tanm alanı
halıne getırebılır
Deniz suyundakı bır metrelık
yıikselme, Bangladeş'ın
yüzde onyedısını sular ahında
bırakabihr. Bu durumun 70
milyon ınsanı etkıleyeceğı
öogöriilüyor.
Yangçe deltasındakı
deniz sevıyesının
yükselmesı mılyonlarca
ınsanın evını ve
toprağını yıtırmesırte
neden ofabılir.
Su seviyesindeki bır
metrelık yukselme
Marshall Adalan'ndan
Maıuro'nun beşte
dördünu sular altında
bırakabılır Tuvalu ve
Kıribatı adaları da
te+ılike attında.
Hâstaltklar
r%»e ve ftoobı göi srtma
görûlmeyen yükseK Afnka kentteri
ıklım cieğışikfıklen nedenıyte srtma
bolgelen olacak. lk,im değışıklığı
ve krtleseı goçler nedenıyle d^jj^
tropık hastalıklar yayıteMir. *%,
Araştırmalara göre, Meksıka, Brezılya ve hemen
hemen butun Guney Amenka'da yağmurlar
azalacak ve toprak nemı düşecek. Bu durum tanm
alanlannın azalmasına yol açabilir
Soğuma
0-1 derece ısınma
îZsc 1-2 derece ısınma
2 dereceden fazla ısınma
Bır araştırmaya gore, dünyanın en
buyuk sulama sistemıni besleyen
Pakıstan'dakı Indus ırmağı'nın
yüzde 4O'ı kuruyabılır.
li bir dünyada. kara ve deniz bitkileri daha hız-
lı üreyebilir. Bu da daha çok gaz emilimi ve
küresel ısınmanın azalması demektir.
İnsan kaynaklı iklim değişiklikleri dünyanın
en büyük malı bunalımına neden olabilir. Fır-
tına, sel \e orman yangınları büyük sigorta
şirketlerinin iflas etmesine vesermayepiyasa-
lannın çöküşüne yol açabilir.
Greenpeace örgütünün bu senaryosu olduk-
ça kaygı verici. Dünyanın önde gelen sigorta
şirketleri de iklım değişikliklerinin iş dünya-
sını olumsuz etkilemesinden korkuyor.
Geçen yıllarda fırtına. sel ve yangınlara bağ-
lı sigorta ödemeleri ve kayıplan hızla yükse-
lişe geçtı. 1992 yılında Amerika'nın doğu kı-
yılannı vuran Andrevv kasırgası. sigorta şırket-
lerıninınanılmazparalarödemesıne neden ol-
muştu.
Doğal felaketlenn artması hem sigorta şir-
ketlenni hemdemüşterilerini çokzordurum-
lara sokabilecek. Afetler çoğaldıkça sigorta
primleri de artacak.
Su savaşlan •
Çok uzun süre açlıga dayanabılen ınsan, su-
suzluğa ancak birkaç gün dayanabilir. 21. yüz-
v ılda tatlı suyun başlıca çatışma nedenlerinden
bin olacağı öngörülüyor.
Aslında su savaşları çoktan başladı bile. Su-
riye. Israil. Ürdün ve Filistin'i besleyen Ürdün
Nehri. pek çok çatışmaya neden olmuştu.
Orta Doğu'daki Nil, Dicle ve Fırat nehirle-
n de uluslararası sürtüşmelere yol açıyor.
Daha ılık bir iklim, ülkelerin sulama ve
kuilanma suyuna olan gereksinimini arttı-
racak. Her geçen yıl dünyanın su gereksi-
nımi ikıye katlanıyor. Genetik mühendis-
liğı ne kadar gelişirse gelişsin. bitkiler gi-
bi su yetiştirilemiyor! Su sorunu ancak ye-
niden dönüşüm için kullanılan tatlı su mik-
tannın azaltılarak ve insanlann suyu daha
turumlu ve dikkatli kullanması sağlanarak
çözülebilir.
Ama insanlann alışkanlıklannı değıştir-
meleri zor oldugu ıçin 21. yüzyılda su sa-
vaşlannın çıkması kaçınılmaz görünüyor.
Akdeniz yerine Balük Denizi
Baltık Denizi yeni Akdeniz olacak. Bu
bilim adamlannın değil. bazı tur operatör-
lerinin görüşü. Turizmcilerin ellerinde güç-
lü kanıtlar da var. Son iki yaz Baltık Deni-
zi hamamgibiydi.
Küresel ısınma turizmcileri de yakından
ılgilendiriyor. Bazıturizmciler, iklim deği-
şiklennden hoşnut. Örneğin. Baltık bölge-
sinde çalışanlar. Ama kaygılananlarda var.
Geçen yıl Ingiltere'de yaşanan sıcak yaz
nedenıyle pek çok İngilız tropik bölgelere
gitmek yerine tatillerini ülkelerinde geçir-
meyi yeğledi. Bu durum İngilız turizmci-
lerini sevindirirken tropik bölgelerdeki tu-
rizmcileri üzmüştü.
Kışın bir golf cenneti olan Ispanya'nın Al-
garve bölgesi beklenmedik sellerden nasibini
aldı. tspanya'da yaşanan geçen yılki kuraklık
ise Costa del Sol'un bütün cazibesini yok et-
ti.
Afrika'nın güneyinde yaşanan kuraklık Zim-
babvve'ye gelen turistlerin sayısında büyük bir
düşüşe neden oldu. Sibirya'ya giden kış turist-
leri ise havalann çok sıcak olmasından
yakınıyordu.