Katalog

CumhuriYet 70 Yılın Ödülü Milyonlarta MuUu Yüz! EMLAK BANKASI .-=. 72. Yt SAY1 2S720 ' 40000 TL <KDI' KURUCUSU: YUNK MDt ı (924- î945) HAŞVAZAffl: NMh Hlti (1945-1991) 8NURT1896CUNU • HAKLARIIÇİN EYLEM YAPTILAR Memurlar yeni hükümeti uyardı • 3. Sayfada • İSTANBUL Festivalin konuğu Antonioni • 14. Sayfada • FUTBOL Ajax silindir gibi • 19. Sayfada • K. İRL^NDA IRA barışı rafa kaldırdı • //. Sayfada BANKA FAİZLERİNDE % 140 KAZANILIR İdeal vade 3ay • 8. Sayfada BORSA Dün 65.481.77 Oncekı 66.328.20 DOLAR ûDün 67.500 Ûncekı 67.200 MARK ûDun 45.600 Öncekı 45.550 ALTIN ûDun 855.000 Öncekı 852.000 Hükümet; SSK, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur'u tasfiye etmekten vazgeçti ANAYOL geri adımath 53. Hükümet Programı!.. 53'üncü hükümetin prog- nunını okuyan bir kimse, ön- ce şu saruya kapılabilir: "Bu programda yok yok!.." Ger- çekten ülke yaşamında sayı- up dökülebiiecek ne kadar sorun varsa hepsine sanrbaş- lanyia hükümet programın- da yer verilmiş, çözümü vaat edflmiştir. Ancak bu ilk izlenimden sonra bir önemH konuya ye- terince yer verilmediği anım- sanabilir. Nedir o önemli konu?~ DemokrasiL Türkiye'nin yalıuz ülkede değfl, dış dünyada da tartışı- lan "demokrasi, insan hakJa- n ve temel özgürlükler soru- nu" programın ük sayfala- nnda üstünkörü birkaç tüm- ceyle geçiştirilmektedir. Bu haliyle 53'üncü hükü- metin programı, 1991 'de ku- nılan 49'uncu hükümetin programından çok geridedir. Anımsanacağı gibi 49'un- cu hükümetin programında şu tümceler yer alıyordu:"... ülkemız, çağdaş ve tam de- mokratik bir sivil toplum anayasası ihtiyacı içindedir. Paris Şartı ve öncesindeki bütûn belgelerde yer alan in- san haklanna ilişkin temel il- keler, devletimiz ve toplu- mumuz ıçin de vazgeçilmez ön şartlar ve yaşamsal veri- lerdir. (...) Hükümetimiz '12 Eylül hukuku kalıntilarT olarak nitelendirilebilecek yasal düzenlemeleri, uygu- lamalan ve kısıtlamalan sü- ratle yürürlükten kaldırarak her alanda tam demokratik bir siyasi ortamı yaratmak gereklıliğine kesinlikle inan- maktadır. Siyasal yaşamın temel hak ve özgürlükler çerçevesinde yeniden ku- rumlaşması sağlanacaktır." Ne >aak ki bu amaç sağla- namadı; demokratUdeşme refornıu için hazırlanan yasa tasanlan, 49'uncu hüküme- tin Adalet Bakanı Seyfi Ok- tay'uı çabalanna karşın ya- salaşamadı. 12 Eylül hukuku bugün de geçeriidir. Her ne kadar ANAYOL hükümeti, programın başın- da iki sabrla bu yolda "geniş çaplı anayasal ve yasal dü- zenlemelere" gidüeceğini söytüyorsa da programın so- nunda açıklanan "ilk yıl içinde Meclis'e sunulacak yasa tasanlan "mn dökü- münde demokratikleşmeye ilişkin bir tek yasa tasansı yoktur. Bu tutum, DYP Ue ANAP'ın demokrasiye ba- kışlanndaki ortakbğın sür- düğünü belgeüyor. • Demokratikleşmeyi birva- na bırakırsak ANAYOL hü- kümetinin beUi bir dünya gö- rüşüne dayah progranunın genelde rutarlı olduğu söyle- nebilir. Programda özeDeştir- meyle birlikte özel sektörcü- hlğün güdümünde bir eko- nomik yaşamın koşullan ön- görülüyor. Son yıllarda moda oian "devletin küçültülmesi, temel işlevlerine geri dön- mesi, altyapı yatınmlanna öncelik vermesi" gibi ilkeler benimseniyor. Ancakburada da bir istisna var: "Milletçe dayanışma ve bütünleşmeyi, huzur, banş ve kardeşliği a- maç edinerek din hizmetleri- ne daha fazla önem verile- cektir." Eğitim ve sağlık gibi alan- lardan bile çekümeyi benim- seyen devlet, din hüzmetieri- ne neden daha fazla önem ve- recek? Bu sorunun yanıü bi- M Arkası Sa. 6, Sü.9'da Cumhuriyet Y ı l m a 7 IVkV*cıı rİ£kArt*oİTViorlı Yaklaşık 5 yıl aradan sonra yeniden Başbakanlık koltuğuna oturan l l l l l l c l ^ , 1 U I S U U C V I c U I I l d U l ANAPGenelBaşkanıMesûtYılmaAgöre\iDYPlideriTansuÇU- ler'den devraldı. Yümaz'a tahsis edilen koruma araçlanndan, Çiller'in, parlamenter sistemin geleneklerine aykın olarak takürdığı "Başbakanlık forslan" söküldü. CHP lideri Deniz Bay kaL Dışişleri Bakanüğı personeline şiir okuyarak veda et- ti. Çevre Bakanbğı'na atanan Mustafa Taşar, devir-teslim töreni için gittiği bakanlıkta merdivenJerden çıkarken düştü. Kül- rür Bakanı Agâh Oktay Güner'e, görevini devralması sırasında çok sayıda "ülkücü" eşlik etti. Devlet Bakanı Küşdü Sara- coğlu ise odasuun kapısına soyadının yanhş yazümaa üzerine sinirtendi (Fotoğraf: TAR1K. T1NAZAY) • 5. Sayfada • Başbakan Mesut Yılmaz, Bakanlar Kurulu henüz toplanmadan, 53. Cumhuriyet hükümetinin programını dün TBMM'de okudu. Yılmaz, demokratik kitle örgütlerinin, henüz güvenoyu almayan kabineye karşı cephe oluşturmasına neden olan "SSK, Bağ-kur ve Erneklı Sandığı'nın tasfiye edilmesi" hedefıni, Ecevit'in güven oylamasındaki tutumunu değiştereceği yolundaki haber üzerine hükümet programından çıkardı. • Yılmaz, muhalefet döneminde ağır biçimde suçladığı DYP-CHP ıktidanna ilişkin eleştirileri rafa kaldırarak geçmişin sorgulanmasını halka bıraktığını söyledi. • Programda, 'Ortadirek' olarak adlandınlan sabit gelirli kesim ile demokratikleşme ve insan haklan konulannda sınıriı vaatte bulunulmasına karşın sağlık, eğitim sektörlennde özelleştirme ve KlT'lerin bir an önce satışı öngörüldü. • Hükümet. programında din hizmeti sunan görevlilerin siyaset dışında tutulmasına çaba gösterileceğini vaat etti. • 4. Sayfada ANAP'lı Uzun: Bakanların içinde aklanması gerekenler var Kabineye liberallerden tepki'Aklanması gereken isimler var ANAP milletvekillerinin büyük bölümü, Mesut Yılmaz'ın milliyetçi-muhafazakâr kabinesini "kongre kabinesi" olarak nitelendirdi. Kocaeli Milletvekili Hayrettin Uzun, "Bu kabinede aklanması gereken insanlar var" derken, Yücel Seçkıner, "Sahnede hep aynı insanJar; Keçeciler keman çalıyor, diğerlen darbuka. Ama bu oyun kongreye kadar sürer" diye konuştu. DflRDME KOCAOÖ.ir«« İHfearİ • 4. Sayfada Ecevft'ten partizanlık uyarısı Ecevit, 53. hükümette, "iyi devlet adamlığı sınavı vermiş" birçok kimsenin kabine dışı kaldığını ve MHP kökenlilerin ağırlıkta olduğunu söyledi. Hükümetin, Ziraat Bankası ile Halk Bankası'nı özelleştirme kapsamı dışında tutmasını da eleştiren Ecevit, "ANAYOL" koalisyonunun, kendi partilerinin çıkarian doğrultusunda, yandaşlannı tatmin etmekte kullanmak amacıyla bu yola gidildiğini savundu. • 5. Sayfada • Kültür Bakanı Cüner, Arapça dü$künü MHP kökenh ANAP'lı Kültür Bakanı Agâh Oktay Güner, Şeker Bayramı nedeniyle bastırdığı kutlama kartında, Arapça yazılı bir hadise yer verdi. Ön yüzünde, Hz. Muhammed'in, Arap harfleriyle basılan "İman etmedikçe cennete gidemezsınız. Birbirinızı sevmedıkçe iman etmiş olmazsınız" sözleri bulunan bayram kartının iç sayfasında da hadisin Türkçe açıklamasına yer verildi. • 4. Sayfada Devlet Güvenlik Mahkemesi, ünlü yazara 1 yıl 8 ay hapis cezası verdi Yaşar KemaPe mahkumiyet Manisa îşkenceye 'sağlam raporu' tartışması • Liseli öğrencilere işkence yapıldığına ilişkin ıddialara bir yerüsi daha eklendi. Söz konusu öğrencilere Emniyet Müdürlüğü'nde 'sağlam' raporu veren doktorlann nöbetçi adli tabip olmadığı ortaya çıktı. Manisa Tabip Odası. doktorlar hakkında soruşturma başlattı. SERDAR K1ZIK İZMİR - Manisa Emniyet Müdürlüğü'ndeki işkence sav- lannın boyutlan, yeni gelişme- lerle büyüyor. Bu kez de sorgu- lananlara sağlam raporu veren 2 hekimin "nöbetçi adli tabip" ol- madıklan ortaya çıktı. Manisa Tabip Odası Başkanlığı, nöbet- çi olmamalanna karşın emniyet müdürlüğüne giden ve muayene yapan doktorlar hakkında soruş- turma başlattı. Manisa'da DHKP-C operas- yonunda gözaltına alınan. ara- İannda liseli ögrencilerin de bu- mArkasıSa.6,SiL3'te • "Düşünce Özgürlüğü ve Türkiye" adlı kitapta yer alan iki yazısı nedeniyle açılan davada Yaşar Kemal, "Halkı düşmanlığa tahrik etmek" suçlamasıyla yargılandı. Yaşar Kernal, mahkeme heyetine "Siz beni yargılamıyorsunuz. Ben, sizi 10 yıl içinde yargılayacağım" sözleriyle yanıt verdi. • Yayıncı Erdal Öz ise 3.5 milyon lira para cezasma mahkûm edildi. Mahkerae Yaşar Kemal ve Erdal Öz'e verilen cezalan erteledi. 'İÇERİDE KİTAP YAZARIM'- Yaşar Kemal, DGM'de yapö- ğı konuşmada, "Ben 72 yaşmdayım. Beni mahkûm etsinler. Hiç olmazsa içeride kitap yazarım. V a geUr, tıns gider. Ama bu sa- "Türldye Üzerindeki KaraGök- vaş birmeli. Aksi halde iki halk bitecek" diye konuştu. YAHYA KOÇOĞLU Türkiye'de "düşünceözgürlü- ğü"nün sağlanmaşı için yayım- lanan "Düşünce Özgürlüğü ve Türidye" adlı kitapta iki yazısı yer alan yazar Yaşar Kemal, ya- zılannda savunduğu "düşünce- leri" nedeniyle mahkûm edildi. "Halkı düşmanlığa tahrik et- mek" suçlamasıy- la verilen 1 yıl 8 ay hapis cezasının er- telenmesine karşı çıkan Yaşar Kemal, mahkeme heyetine "Siz beni yargıla- mıyorsunuz. Ben, sizi 10 yıl içinde yargılayacağım" sözlenyle yanıt verirken 3.5 mil- yon lira para cezasına mahkûm edilen yayıncı Erdal Öz, karan, "DGM'nin verdiği mahkumiyet karan benim için onurdur" söz- leriyle değerlendirdi. Mahkeme, Öz ve Kemal'in cezalannı erte- ledi. Yazar Yaşar Kemal ye Can Yayınlan sahibi Erdal Öz hak- kında "Düşünce Özgürlüğü ve Türkiye" _adlı kitapta yer alan Abdülmelik Fırat serbest • 6. Sayfada lılclı yazılarda "bölücülük pro- pagandası yapmak" ve "halkı ırk ve böige farkübğı gözeterek kin ve düşmanlığa açıkça tahrik etmek" suçlamasıyla açılan da- vanın ilk duruşması, dün tstan- bul 2 No'lu DGM'de yapıldı. ln- giliz, tsveç, Amerikan ve Isviç- reli diplornatik gözlemcilerin yanı sıra Özgürlük ve Dayanış- ma Partisi Genel Başkanı Ufuk Uras, yazar ve sa- natçılar Alpay Ka- bacah, FerhatTunç, Talat Turhan, Ata- ol Behramoğlu, Zülfü LKaneli. Şa- nar Yurdatapan, Eşber Yağmurde- reli, eskı sendikacı Münir Cey- lan ile destek için gelen çok sa- yıda vatandaşın da izlediği du- nışmada, Yaşar Kemal ve Erdal Öz hakkında 6 yıla kadar hapis cezasının ıstendigi iddianame okundu. Erdal Öz, toplatılan kitabın korsan baskılannı yapanlara "yasaklanan kitabı halka ulaş- nrdıklan için" teşekkür ederek başladığı sorgusunda, bu davay- yüzü" ve "Zulmün Artsın" baş- • Arkası Sa. 6, Sü. 3 'te ÇALIŞMA YAŞAMINDA K A D I N I N Y E R İ • Bugün 8 Mart Dünya Kadınlar Günü. Kadınlar, özgürlük ve eşitliğı hiç değilse düşlemeye başlaym! • Yasal haklanna birçok ülkedeki hemcinsinden önce kavuşan Türkıyeli kadınlann çalışma yaşamına katılışı ve ekonomik konumu, lslam ülkelerinın tümünden iyi, Batılı ülkelerin tümünden geridir. • Bugünkü durum, kadının özgürlük ve eşitliğinin yalnızca yasalarla sağlanamayacağının da göstergesıdir. Cumhuriyet döneminin yasalan ilericı niteliklerini çoktan yitirdiler. Durumu düzelrmenin yolu hak arama mücadelesinden geçiyor. * . NHUSE TBWr« yazı dbM y m Curahuriyurte Ders kitaplarında cinsiyetçilik • Düzen, ders kıtaplan aracılığıyla ideolojisini geleceğin büyüklerine aktanrken yaratmak istediği bıreyin niteliklerini oluşnırur. Türkiye'de özellikle ilk ve ortaokul ders kitaplan. 1928'den günümüze dek incelendiğinde iki farklı dönem ve bakış açısıyla karşılaşınz flRDEVS HBHMaOâirun yan tM • ŞlDDETE SIFIR HOŞGÖRLJ KAMPANYASI • AİLE İÇİ ŞİDDETE CEZA YOK • ÇALIŞAN KADIN SAYISI 6 MİLYON • PEKİNZİRVESİ SÖZDE KALD1 • 8 MART'A NASIL GELİNDİ I Arka Sayfada îspanya'da seçim sonrası Sosyalizmin ölümümi bekleyenler yanıldı • tspanya'da pazar günü yapılan seçimlerde Halk Partisi yüzde 38.85 oy oranıyla birinci parti oldu. Sosyalist İşçı Partisi ise yüzde 37.48'lik oy oranıyla ikinci sırayı aldı. Ancak seçimlerde sağın ezici bir zafer kazanması, solun yok olması bekleniyordu. Oysa İspanya Komünist Partisi liderliğindeki Birleşik Sol koalisyonunun 10.58'lik oranı sol oylan yüzde 49.43'e çıkardı. • İspanya'da sosyalizmin ölümünü bekleyenler bir kez daha yanıldı. Seçimleri sağ kazandı. ama sol kaybetmedi. Öyle görünüyor ki, 13.5 yıldan beri "sosyalizm" diyen İspanyol halkı, daha uzun bir süre "sosyalizm" demeye devam edecek. AÜ KIŞLUCn İMteri M10. Sayfada GUNDEM MUSTAFA BALBAY 33lük Reform Hükümeti... Mesut Yılmaz'ın başbakanlığmdaki 53. hükümetin ba- kanlan açıklandı; programı kamuoyuna sunuldu. Koltukiarını önceki gece öğrenen bakanlar, makamların- da ne yapacaklannı ve neyi hedeflediklerinı de dün hükü- met programının okunmasıyla öğrenmiş oldular. Sanınm, Yılmaz, programı okudukça kendi kendılerine mırıldanmışlardır: "Hımmm, ne güzel hedefler saptamışım da haberim yok..." Nasıl ki, her ulus kendisine yakışan yönetımı bulursa bız • Arkası Sa. 6,Sü.3'te