Katalog

22 MART 1996 CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Isveç'e yeni • STOCKHOLM (AA) - îs\eç Parlamentosu'nda dûn yapılan oylamada MaJiye Bakanı Goeran Persson, politikayı bırakan Ingvar Carlsson'ıın yerine bajbakanlığa seçildi. Iktıdardakı Sosyal Demokrat Parti'nin yeni Başkanı 47 yaşındaki Goeran Persson, 359 milletvekilinden 178'inin oylanyla başbakanlığa getırildi. Herzog'dan Bulgaristan'a uyarı • SOFYA (AA) - Almanya Cumhurbaşkanı Roman Herzog, dünyanın en riskli nükleer santrallan arasında yeralan Bulgaristan'daki Kozluduy santraJjnın ya modernize edilmesini ya da kapatılmasını istedi. Bulgaristan'a yaptığı 3 günlük resmı zıyareti dün tamamlayan Almanya Cumhurbaşkanı Herzog, Bulgaristan Cumhurbaşkanı Jelyu Jelev ile bırlikte ortak bir basın toplantısı düzenledi. Herzog, Bulgaristan'daki Kozluduy nükleer santralının güvenlik sorununun Avrupa Birliği'ni tedirgin ettiğini belirtti. Çeçenya'ya bombardıman • MOSKÖVA (AA) - Rus savaş uçaklannın dün sabah Çeçenya'nın güneybatısındaki Urus- Martan'da bırçok bölgeyi bombaladıklan bildirildi. fnterfaks ajansının haberine göre Rus güçlerin bir sözcüsü, hava harekâtlannın Alhazurovo ve Komsomolskaya köylerıne düzenlediğini belirttı. Öte yandan, Açlık susuzluk ve ilaçsızlığın kasıp kavurduğu Çeçen halkına Birleşik Arap Emirlikleri'nden /BAE) acil yardım malzemesi olarak yüzlerce Kuran gönderildigi bildirildi. Suriye'nm nükleer programı • NVASHINGTON (Cumhuriyet) - CIA Başkanı John Deutch, öncekigün Kongre'de Senako üyelerine nükleer silaha sahip olmak isteyen ülkeler ve nükleer malzeme kaçakçılığıyla ilgili bilgi verdi Sovyetler Bırligi'nin dağılmasıyla ortaya çıkan nükleer malzeme kaçakçılığımn kolaylaştığını belirten Deutch, Suriye'nin nükleer programı hakkında "Banş amaçlı görünüyor" dedi. Deutch, Iran, Irak, Libya ve K.Kore ve Suriye'nin nükleer silah yapımına hevesli ülkeler olduğunu da vurguladı. Bosna'da tophı mezar bulundu • LLSÇİ PALANKA (AA) - Bosna-Hersek'te, 3,5 yıl süren savaş boyunca Sırplar tarafindan kurulan en kötü toplama kamplanndan birinin yakınında. toplu mezar olduğu sanılan bir mağara ortaya çıkanldı. Bosna- Hersek Savaş Suçlannı Soruşturma Komitesi'nce Assoçiated Press Televizyonu'na verilen video bandına göre, Bosna'run kuzeybatısındaki Lusçi Planka köyü ile meşum Omarska toplama kampına yakın mağarada bulunan kerruklerden, burada 120 kadar Müslüman Boşnak ve Hırvat'ın ölülerinin yığıldıgı tahmin ediliyor. Mağarayı araşüran bir komısyon üyesi. insan omuıgasına ait bir kemik parçasını gösterdi. Işlenen suçun saklanması için, mağaranın Sırplar tarafindan dinamitlendiği, belirtildi. Yettsin-Solana anlaşamadı • MOSKOVA (AA) - Rusya Devlet Başkanı Bons Yeltsin, NATO Genel Sekreteri Javier Solana'yı kabul etti. Rus tarafı, "Nato'nun genişlemesi" sorunu üzerinde "uzlaşma" talep etmesine karşın, taraflar anlaşamadılar. Solana, düzenlediği basın toplantısında, Yeltsin ile bu konudaki görüşlerinin ayn olduğunu belirterek, "Ancak yine de bu konuda bir diyalog kurulmasina yönelık olarak iki taraf arasında uzlaşma sağianaeağını umut edıyorum" dedi. Türkiye, Incirlik'te konuşlu Çekiç Güç'ün görev süresi için Washington ile pazarlık yapıyor 'Barzani ve Talabanfye baskı yapın' • Türkiye, Kuzey Irak'taki rakip Kürt gruplannın henüz üzerinde uzlaşma sağlamadıklan anlaşma metninin uygulamaya konmasını "daha fazla bekleyemeyeceğini" bildirdi. Ankara Washington'dan, metnin Türkiye'nin güvenliğine ilişkin bölümüne işlerlik kazandırmak için çaba harcamasını istedi. Bu çerçevede Ankara, Washington'u Kuzey Irak Kürtleri üzerinde baskı dozunu arttırmak için harekete geçmeye çağırdı. LALE SARIİBRAHİMOĞLU Incirlik'te konuşlu Çekiç Güç'ün Türkiye'deki görev sü- resinin uzatılıp uzatılmayacağı konusunda gerek koalisyon hü- kümeti ve DSP gerekse Ankara ve VVashington arasında son da- kika pazarlıklannda kritik bir dönemegirildi. Türkiye; bir yan- dan Çekiç Güç'ün, askeri açıdan kendi öngördüğü kurallar çerçe- vesinde Kuzey Irak'm güvenliği- Çekiç Cucün incirlik'te kalması için ABD'den diplomatik baskı ABD Irak kuşatmasını sürdürüyorANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Incirlik'te konuşlu Çekiç Güç'ün Türkiye'de kalması için diplomatik baskıyı artbran ABD, Irak'ı kuşatma operasyonunu genişleterek F-16, F-15 ve tanker uçaklanndan olusan tpplam 34 uçaklık bir fılosunu Ürdün'de konuşlandırmaya hazırlanıyor. ABD'nin böylece Ürdün'de konuşlandıracağı uçaklar ile "uçusa yasak bölge" ılan ettiği ve Şiilerin çoğunlukta bulunduğu Irak'ın güneyindeki denetimini sıldaştıracağı belirtildi. tngiliz savunma dergisi Jane's Defence V/eekly, (JDW) 13 martta yayımlanan sayısında verdiği haberde, ABD'nin Ürdün'e uçak konuşlandırma karannın, Urdün Kralı Hüseyin'ın, "Ortadoğu banş sürecindeki rolünü ve Saddam Hüseyin'den uzaklaşmasını destekleme" politikasının bir parçası olduğuna da dikkat çekti. Irak'ın Kürtlerin çoğunlukta bulunduğu kuzey kesimi, Incirlik'te konuşlu Çekiç Güç denetiminde tutulurken, güney kesimi de ABD'nin Suudi Arabistan'daki hava güçlerince denetleniyor. Irak'ın güney kesiminde ilan edilen uçuşa yasak bölgede denetimlerin arttınlması operasyonuna Ürdün'ün de katılması ile ABD, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin yönetimini, bölge ülkeleri aracılığıyla havadan kuşatma stratejisini uygulamaya koymuş oldu. ABD'nin, Irak'ın 1990 yılında girişriği işgal girişiminde bulunduğu Kuveyt ile Bahreyn'de de askeri gücü bulunuyor. Ingiliz savunma dergisi konuyla ılgıli haberinde, Ürdün'ün, F-16, F-15 ve Türkiye'nin de envanterinde bulunan KC-135 tanker uçaklanndan olusan 34 Amerikan uçağının nısan ortasından itibaren topraklannda üslenmesine izin verdiği belirtildi. JDVV, Amerikan Savunma Bakanlığı Pentagon'a atfen verdiği haberde, ABD uçaklannın, "Güneyi İzJeme" adı verilen operasyoniar çerçevesinde Ürdün üzerinden, Irak'ın uçuşa yasak güney bölgesindeki denetimini artırmayı amaçladığını bildirdi. ni sağlamasını talep ederken di- ğer yandan da ABD'den, bölge- nin PKK için teröryuvası haline gelmesinin önlenmesi amacıyla Kuzey Irak Kürtlerine baskı yap- masını istedı. Ankara, bu çerçevede. rakip Kürt gruplannı uzlaştırmayı amaçlayan, ancak henüz üzerin- de anlaşma sağlanamayan met- nin, Türkiye'nin güvenliğine ilişkin bölümüne işlerlik kazan- dınlması için VVashington'a Kürtler üzerindeki baskı dozunu arttırması gerektiğini bildirdi. Türkiye, metnin kendisiyle ilgi- li bölümüne bir an önce işlerlik kazandınlmasının, Kuzey frak'ta PKK'nin bannmasını zorlaştıra- cağına dikkat çekti. Dışişleri Bakanlığı'ndan üst düzey bir diplomat Cumhuri- yet e yaptığı açıklamada, ABD ile anlaşmanın Türkiye'nin gü- venliğine ilişkin bölümlerine iş- lerlik kazandınlması için yakın temas içinde bulunduklannı be- lirterek şu görüşleri dile getirdi: "Kuzey Irak'taki Kürt grupla- nnın uzlâşmasını sağlayacak bir metin hazıriandı. Bu metinde bölgedeki Erbil kenrinin silahsız- landınlnıası gibi konularda ta- raflar görüş ayrdıklannı sürdü- rüyoriar. Biz bu görüş aynukia- nnın sona ermesini daha fazla bekleyemeyiz. Bu nedenle ABD'den, anlaşmanın, Kuzey Irak'ın, Türkhe'nin güvenligini tehdit eden bir bölge olmaktan çıkanlmasını öngören hükümle- rine işlerlik kazandınlması için Kürt gnıplan üzerinde baskı yapmasını istedik. KürrJer, Ku- /ey Irak'ıtcröristJerinyatağıyap- mama durumundalar." Bu amaçla ABD Dışişleri Ba- kanlığı'nın Körfez ve Ortadoğu işlerinden sorumlu bir yetkilisi- nin nisan ayında Türkiye üzerin- den Kuzey Irak'a geçip Kürdis- tan Demokratik Partisi (KDP) li- deri Mesut Barzani ve Kürdis- tan YurtseverBirliği (KYB) lide- ri Celal Talabani ile bir araya ge- lerek hazırlanan taslak metin üzerinde görüşme yapmasının beklendiği bildirildi. ABD'nin arabulucuğulunda, Türkiye ve lngiltere'nin gözeti- minde ilki irlanda'nın Drogheda kasabasında gerçekleşen görüş- meler sonunda hazırlanan anlaş- ma metni, Talabani ve Barzani arasında devam eden ateşkesin kalıcı hale gelmesi, böylece ta- raflann uzlaşma içine girmeleri ve Kuzey Irak'ta PKK ve diğer terörist gruplann faaliyetlerinin önüne geçilmesini öngörüyor. lngiltere Dışişleri Bakanlı- ğı'nın Kuzey Irak masası sorum- lusu Barry Lowen'ın da Kuzey Irak'ta Talabani ve Barzani ile temaslarda bulunduğu öğrenildi. Türkiye, ABD, lngiltere ve Fransa'nın destek verdiği ve Ku- zey Irak halkını Bağdat yöneti- mine karşı koruma görevini üst- lenen Çekiç Güç'ün, bu işlevini yerine getirmeyi sürdürmesi ha- linde, PKK'nin bölgeden Türki- ye'ye karşı tehdit oluşturmasını önleyecek uçuş kurallanna titiz- likle uyulmasını şart koşuyor. ABD'nin, Saddam yönetiminin kuşatma altında tutulması açısın- dan büyük önem verdiği Çekiç Güç'ün görev süresinin uzatıl- ması karşılığuıda Türkiye'nin bu güç üzerindeki denetimini arttı- racak önlemleri kabul edebile- ceği belirtiliyor. Diplomatik kaynaklar, Türki- ye nuı PKK terörüyle mûcadele- den kendisinin sorumlu olduğu- nu, ancak Çekiç Güç'ün PKK'nin Kuzey Irak'ta bannma- sına olanak sağlayacak davranış- lardan kaçınması için önlem al- ması gerektiğine işaret ettiler. Üst düzey bir diplomat bu ko- nuda şöyle dedi: -Biz ABD ya da herhangi bir ülkeden Türkiye'nin terörle mü- cadelesine katıhmını kabul etme- yiz. Bizim istediğimiz, Kuzey Irak'ın teröristlerin banndığı bir yer olmaktan çıkanlnıasıdır. Bu- nu önteyecek bir diğer vönlem de Kuzey Irak Kürt gruplannın, Kuzey Irak'ı, PKK'nin yatagı ha- line geJmesini önlemek için ciddi çaba harcamalannın gerektiri- yor." Seçimlere bir gün kala, ABD donanmasınm Tayvan Boğazı'na yaklaşması Pekin'i çileden çıkardı Tayvan'da başkanhk seçîmlerine Çin gölgesi• Tayvan'ın bağımsızlığını istemeyen Çin, seçimlere bir gün kala gözdağı niteliğindeki tatbikatlannı sürdürürken ABD donanmasmın da Tayvan Boğazı'na yaklaşması gerilimi 'arttırdfj Dtş Haberier Servki - Tayvanlılar Çin'le olan ge- rilime ve tatsız gelişmelere karşın devlet başkanlannı ilk kez kendilerinin seçecek olmalannın keyfini yaşı- yorlar. Bu arada tüm dünyanın gözü Çinli Milliyetçiler ta- rafından yönetılen adada cumartesi günü yapılacak seçimlere çevrilmiş durum- dayken, komünist anakara da bağımsızlık yanlısı baş- kan adaylanna gözdağı ver- mek amacıyla askeri gövde gösterilerini sürdürüyor. Tayvan seçimleri, 5 bin yıl- dan beri Çinliler'in ilk kez gerçek demokratik bir seçi- me katılmalan açısından son derece önemli. Ancak, Tayvan'ın bağımsızlığına ilişkin en küçük bir söze bi- Tayvan'ın Başkan adayları Lee "feng-hui Devlet Başkanı Ün Yang-kang Bağımsız Chen ü-an Peng Ming-min Bağımsız Demokratik llerieme Partısı Cumartesi günü Tayvan'da gerçekteştıritecek ilk demokratik Devlet Başkanlığı seçffni için 5-11 Mart arasında yapdan kamu oyu yoMamalannn sonuçlan Peng Ming-min Bağımsızlık yanlısı LJn Yang-kang Çın ile bırleşme yanlısı Chen LJ-an Çın ile bırleşme yanlısı , le tahammül edemiyen Çin 'in kor- kusundan adaylann özellikle ba- ğımsızlık yanlısı Peng Ming- min'in öldürülme korkusu içinde kampanyasını sürdürdüğü bildin- liyor. Seçimlere iki gün kala, ABD do- nanmasmın Tayvan'a yaklaşıyor olması gerginliği doruk noktaya çı- kardı. Nükleer yakıtlı Nimitz uçak gemisinin de Tayvan'a ulaşmasıy- la ABD Vietnam savaşından beri bölgeye en güçlü donanmasını yer- leştirmiş olacak. ABD'nin Tay- van'a desteği yalnızca donanma 1 müyofl 800 bin seçmen ; a n n devlet başkanlannı seçmek için sandık başına gidecekler. göndermeldesınırlı kalmıyor. Tay- Pekin'in toprak bütünlüğüneciddi van'ı savunması gerektiği" vurgu- bir tehdit olduğunu söyledi. Tay- TARtHİ SEÇtMtN ÖNDE GELEN ADAYLARI van'a başta Stinger fuzelen olmak üzere çok sayida silah satışı konu- sunda anlaşan Washinton, Pekin'i iyice rahatsız etmiş durumda. Dün Washington' a bir nota daha gönde- ren Pekin hükümeti, ABD Temsilciler Meclisi'nin, Amerikan yönetimine "Çin'in Tayvan'a saldırması halinde, ABD'nin Tayvan'ı savunması" şeklindeki önerisine ateş püskür- dü. Çin Dışışleri Bakanlığı "nın bir sözcüsü, ABD Temsilciler Mecli- si'nde önceki gün yapılan oylama sonucunda kabul edilen önergenin. van'ın, Çin'in aynlmaz bir parça- sı olduğunu kaydeden sözcü, "ABD Kongresi'ndeki bazı kişi- ler, Çin halkının ulusal duygulan- na itibar etmeyerek, Çin ulusunun anavatanıyla birleşmesini engelle- meye çalışıyorlar" diye konuştu. ABD Temsilciler Meclisi tarafin- dan kabul edilen önergede, ABD'nin Tayvan boğazındaki as- keri istikran koruması gerektiği belirtilmiş ve "Çin'in istila etme- si, fuze saldınsında bulunması ya da abluka uygulaması halinde Tay- lanmıştı. Yönetimi bağlayıcı birni- teliği olmayan önergede, Beyaz Saray'dan "Tayvan'ı savunma si- lahlanyla donatması" da istendi ve Tayvan-Çin gerginliğinin gideril- mesi için görüşmelere başlanması çağjısında bulunmuştu. Ote yandan sözcü, ABD'nin Tayvan'a silah satışı karannın ka- bul edilemez olduğunu söyledi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Tay- van Boğazı'ndaki gerginlik sıra- sında silah satış karannın, Çin- ABD ilişkilerine zarar vereceğini kaydetti. Dış Haberier Servisi- 23 mart cumartesi günü Tayvan'da ger- çekleştirilecek ilk demokratik devlet başkanhğı seçimlerine katılan 4 aday var. LeeTeng-Hui- Şu anki devlet başkanı ve Milliyetçi Parti'nin lideri olan Lee seçimlerdeki en güçlü aday. Birleşmiş Milletler (BM) ve diğer uluslararası ku- ruluşlara girerek Tayvan'ın iti- bannı yükseltme çabalan des- teklenıyor. Adanm bağımsızlı- ğına karşı olan Lee, ancak Çin komünist yönetimine son verip demokratik düzene geçerse Çin ile birleşmek isteyeceğini ifade ediyor. Lin Yang-kang-Seçime ba- ğımsız aday olarak katılan Lin, Milliyetçi Partfden aynlarak Yeni Parti'yi kuran politikact- lar tarafindan destekleniyor. Daha önce Milliyetçi Parti'nin başkan yardımcısı konumunda olan Lin, Lee'ye meydan oku- duğu için partiden ihraç edildi. Çin'in politikalanna daha az muhalif ve Tayvan'ın BM'ye katılımınm yavaşlatılmasını is- tiyor. Ptng Min-min-Ana muhale- fetteki Demokratik tlerleme Partisi'nin adayı olan Peng, Tayvan'ın bağımsızlığını ve BM'e katılmasını istiyor. Milli- yetçileri Çin'den gelen yabancı- lar olarak niteleyerek adayı yö- netmeye haklan olmadığını vurguluyor. Chen Li-Bağımsız aday olan Chen, başkanhk seçimlerine ka- tılmak için Milliyetçi Partı'den istifa ertı. Eski Savunma Baka- nı, Çin'le birleşmekten ve Çin'e karşı daha yumuşak tavır al- maktan yana. ABD'nin sorun- lara müdahalesini eleştiriyor. OZCAN BUZE Uluslararası kitle iletişim tekellen- nin Çin'i hedef tahtasına yerfeştirdiği görülüyor. Son günlerde bir "Tayvan bunalırntndan" söz ediliyor. Bu buna- lıma Çin yol açmış! Çin, Tayvan açık- lannda füze denemeleri yaparak ateşle oynuyormuş! Haberlere eşlik eden yorumlarda, füze denemeleri için Tayvan açıklannın seçilmiş olma- sının, Çin'in güç gösterisi yapma ih- tiyacmdan kaynaklandığı, amacın adanın kime ait olduğunu göstermek olduğu belirtiliyor. En sonda söytenmesi gerekeni ilk başta söyieyelim: Çin bunu yapmak zoaında. Çünkü ABD, çok ciddi so- nuçlar doğuracak bir oyuna girişmiş bulunuyor. Bunun sonucu, Yeni Dün- ya Düzeni'nin amacına ulaşıp ulaş- mayacağı; ABD'nin dünyanın tek hâ- kimi olup olmayacağı; bağımsızlığa yer kalıp kalmayacağı bakımından yalnızca bölge için değil, dünyadaki bütün ezilen halklar, hatta ABD'nin emperyalist rakipleri için de önem ta- şıyor. Avustralya'da yayımlanan Sydney Morning Herald gazetesi, Avustral- ya'nın Pekin'dekı askeri ataşesınin hükümetine gönderdiği gizli bir ra- pordan bazı bölümlere yer verdi. As- keri ataşenin Pekin'dekı Amerikalı diplomatik kaynaklardan elde ettiği bilgiye dayandınlan raporda ABD'nin, Çin ile Tayvan arasındaki bunalımın derinleşmesi durumunda bölgeye Bağımsızlık, Anti Emperyalizm ve Çinaskeri kuvvetler göndermeyi öngö- ren bir planı olduğu belirtiliyor. Tayvan bunalımını kim çıkardı? Her şeyden önce Tayvan bunalımı, Çin tarafindan değil, ABD tarafindan çıkanldı. Bu, sorunun sadece Çın'de komürvstlenn iktidara gelmesinden beri devam eden yönü için değil, son zamanlardayoğunlaşan yönü için de doğmdur. Emperyalizmden destek almasaTayvan'daki Komingtang yö- netimi adayı anavatandan bu kadar ayn tutamazdı. Bugun gelinen noktada ABD uzun süredir taahhüt ettiği "tek Çin" poli- tikasından vazgeçerek adayı kesin olarak anavatandan koparmaya ça- lışıyor. Washington'un, Tayvan'ı, Çin'den ayn bir ülke olduğunu ilan etmeye zorladığı biliniyor. Tayvan'da iki eği- lim belırginleşiyor. Bu iki eğilimin her ikisi de Tayvan'ın şimdiki statüsünün geleceği olmadığı noktasından hare- ket ediyor. ABD tarafindan desteklenen, hat- ta bizzat yaratılan birinci eğilim Ku- omingtang'ın "anavatınınkomünizm- den kurtanlması ve birliğin sağlan- ması" politikasının terk edilerek Tay- van'ın ayn bir ülke haline geldiği ger- çeğinin kabul edilmesi ve bağımsız- lık ilan edilmesini savunuyor. Ikinci eğilim ise, Tayvan ekonomi- sinin dış yatınm yapma ihtiyactndan hareketle anavatan ile ilişkilerin sık- laştırılmasını ve Hongkong ile Ma- kao'ya tanınan "tek ülke iki sistem" statüsünün bir benzerini öngören özel bir anlaşmayla birleşilmesini sa- vunuyor. Buna Pekin de olumlu ba- kıyor. Muhalefetteki llerici Demokra- tik Parti'nin politikalannda belirginle- şen bu ikinci eğilimi ABD kendi plan- lan açısından son derece tehlikeli bu- luyor ve mutlaka engellenmesi ge- rektiğini düşünüyor. Ikince eğilim üstün gefdiği takdir- de sonuçlar şunlar olacak: - ABD, dış ticaretinde ilk altı ülke arasında olan Tayvan üzerindeki et- kisini kaybedecek. - Çin ekonomisine şınnga edilecek büyük miktarlarda sermaye bir tür kuvvet iğnesi olacak. - ABD'nin Tayvan kozu sayesinde Çin üzerinde baskı yapma mekaniz- ması elinden alınmış olacak. ABD bütün bunlara birset çekmek amacıyla Tayvan'ın bağımsızlığı üze- rinde ciddi olarak çalışıyor. Uzun za- mandır, Tayvan'da 23 martta yapıla- cak devlet başkanhğı seçimini bu amaçla kullanmayı planlıyordu. Bu- nun için bu ilk doğrudan seçimde Lee Teng Hui'nin yeniden devlet başkanı seçilmesini istiyor. Lee'ye verdiği destek de bu koşula bağlı. Lee büyük bir ihtimalle seçilecek. Bir süre son- ra Tayvan'ın ayn bir ülke olarak ba- ğımsızlık ilan etmesi gündeme gele- cek. Böylece ABD'nin Tayvan üze- rindeki hâkimiyeti iyice pekişmiş ola- cak. ABD, bunalımı neden kışkırtıyor? ABD bunu iki nedenden dolayı is- tiyor. Birincisi, Tayvan Ingilizce NIC kı- şaltmasıyla bilinen Yeni Sanayileşmiş Ülkeler arasında Güney Kore ile bir- likte özel bir yere sahip. Bu iki ülke- nin denetimi için ABD ile Japonya arasında yoğun bir mücadele var. NlC'lerin denetimi, Yeni Dünya Düze- ni'nin bölgesel bir uygulaması olan Asya - Pasifik Yüzyılı projesi için kilit önemde. "Pasifik Yüzyılı "projesi (ki- mileri buna "Pasifik Yüzyılı Rüyası" adı veriyor) ilk bakışta, "Asya - Pasi- fik bölgesinin büyüyerek dünya eko- nomisinin ağıriık merkezi haline gel- mesi" gibi bölge için olumlu bir ge- lişmeye işaret ediyor. Gelgelelim uy- gulamada durum farklı. ABD bu projeye Yeni Dünya Düze- ni perspektifinden bakıyor. VVashing- ton'un Kuzey Kore ile Güney Kore ve Çin ile Tayvan arasındaki gerilimi yük- sek tutmasının ve önemli nedenlerin- den biri de bu. ABD, bu iki sorun var olduğu sürece her iki NlC'in de Was- hington'a yakın durmak zorunda ka- lacağını ve en dinamik emperyalist rakiplerinden Japonya karşısında bu şekilde üstünlük sağlayacağını he- sap ediyor. Aynca bölge ekonomisinin sınır merkezleri olan NlC'lerin denetimini elde tutarak Almanya'nın başını çek- tiği AB'yi de bu bölgeden uzak tuta- cağını düşünüyor. fkinci neden ise doğrudan Çin'e yönelik. Ezilen dünyanın ileri savun- ma hattı olarak gördüğü sosyalist ül- keler içinde en geniş potansiyellere Çin'in sahip olduğu tesbitinden yola çıkan ABD, "Pasifik Yüzyılı" projesi- nin önünde en büyük engel olarak, ezilen dünyanın en güçlü temsilcısi Çin'i görüyor. Hatta VVashington Post yazarlanndan Jim Hoagaland gibi- leri Çin'in "temsil ettiklerini" ABD'nin Japonya ile olan rekabetin- den çok daha tehlikeli görüyor. Bu görüşü savunanlar "Sovyetler Birti- ği'nin başaramadığını" başarması için Çin'e imkân verilmemesi gerek- tiğini söylüyor. 47 yıl önce dünyanın en yoksul ül- kesi olan Çin bugün toplam üretim- de dünya üçüncüsü. Yirmibirinci yüz- yılın ilk çeyreği sona ermeden birinci sıraya çıkacağı hesap ediliyor. Bugün dünya nüfusunun dörtte birini doyu- ran Çin'in bu gelişmesi dünya denge- lerini ezilenlerden yana değiştiren bir olay. Bu yalnız Çin'in değil, tüm ezi- len insanlığın başansı sayılmalı. Bir de konuya Türkiye'nin durduğu yerden babkalım. Emperyalizmin kendi ideologlannın da belirlediği gi- bi Çin, Yeni Dünya Düzeni Proje- si'nin boşa çıkarılmasındaki en önemli aktörlerinden biri. Çin'deki yö- netimi ister beğenelim ister beğen- meyelim. Konu bu değil. Önemli olan Çin'in Yeni Dünya Düzeni karşısında- ki konumudur. Emperyalizmin Yu- goslavya ve Irak'tan sonra Iran ile birlikte bölünecek ülkeler listesin- de bulunan Türkiye, Yeni Dünya Dü- zeni'nden gelen tehdıdı göğüslemek için ezilen Güney ulkeleriyle dayanış- ma içinde olmak zorundadır. Gü- ney'in en büyük potansiyellere sahip ülkesi Çin'den bir parça kopanlarak güçsüz düşürülmeye çalışılması tüm ezilen halklar gibi Türkiye'yi de doğ- rudan ilgilendiriyor Yeni Dünya Düzeni'ne karşı diren- me setlerinin zayıflaması, bağımsız- lığımıza göz dikenlerin yaranna olur. Bizim yerimız direnme setinin kar- şısında değil, bu tarafında olmalıdır.