Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 8 ŞUBAT 1996 PERŞEMBE
HABERLER
PKK'ye yönelik operasyonlar sırasında 80 köy muhtan ve 500'e yakın vatandaş gözaltına alındı
Sıvas'ta Alevi köyleri boşaltdıyor
• CHP Genel Sekreter
Yardımcısı Sav: Alevi-
Sünni çatışması yaratılmak
isteniyor.
• CHP Sıvas Milletvekili
Işık: Özel tim, Sıvas
Valisi'nden emir alıyor.
• Divriği Belediye Başkanı
Yağbasan: Tunceli
boşaltıldı, sıra Sıvas'ta.
• Pir Sultan Abdal Derneği
Genel Başkanı Demir:
Alevilere potansiyel suçlu
gözüyle bakılıyor.
ANKARA (Cıımhuriyet Büro-
su)- Sıvas'ta son haftalarda yoğun-
laştınlan PKK'ye yönelik operas-
yonlar sırasında 80 köy muhtan ile
500'e yakın köylünün gözaltına
alınmasına sivil toplum örgütleri
ve politikacılar tepki gösterdi.
DSP Genel Başkanı Bötent Ece-
vit, savlan incelemek üzere Sı-
vas'a üç milletvekili gönderdi.
CHP Genel Sekreter Yardımcısı
Atib Sav Sıvas'ta Alevi-Sünni ça-
tışması yaraülmak istendiğine dik-
kat çekerken "Bazı güvenlik güç-
leri devletle halkı karşı karşıya ge-
tirmek istiyor" dedi. CHP Sıvas
Milletvekili Mahmut Işık da muh-
tarlan gözaltına alan özel timin,
Sıvas Valisi Aydın Güçlü'den emir
aldığını savundu. Di\ nği Beledi-
ye Başkanı Muharrem Yağbasan,
"Tunceii boşaltıldı, sıra Sıvas'ta"
derken Divriği Demeği Genel Baş-
kanı Müsliim Doğan, bölgede ola-
ğanüstü hal yasalannın uygulan-
dığını ilen sürdü.
Sıvas'ta yürûtülen operasyonlar
sırasında, 80 köy ve 500'e yakın
Sıvas raporu içişleri Bakanlığı'na sunuldu
'Halk potansiyel suçlu görülüyor'
ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - CHP
grubu adına Alevi derneklerince
hazırlanan ve devletin güvenlik güçlerinin
yöredeki Alevi yurttaşlara baskıcı tutum
sergilediği görüşünü içeren rapor İçişleri
Bakanlığı'na sunuldu.
CHP grup başkanvekilleri Önder Sav ve
Nihad Matkap, Sıvas Milletvekili
Mahmut Işık, Pir Sultan Abdal Derneği
Genel Başkanı Murtaza Demir ile Divriği
Kûltür Derneği Genel Başkanı Müslüm
Doğan ve tmranlı Kültür ve Dayanışma
Demeği Genel Başkanı Rıza Yorulmaz'ın
hazırladıklan raporda, PKK ile mücadele
adı altında Alevi yurttaşlara yoğun baskı
yapddığına dikkat çekildı. Raporda,
Sıvas'a bağlı Divriği, Ulaş, Kangal. Hafik,
îmranlı ve Zara ilçelerinde sürdürülen
operasyonlarda köyler ûzerinde özel baskı
geliştirilerek köylerin boşaltıldığı anlatıldı.
Raporda, bazı köylerde yaşanan olaylara
yer verilerek köylüler ve muhtarlann
gözaltına ahndıklannda hakarete
uğradıklan ve gündüz 07 00-16.00 saatleri
dışında sokağa çıkma yasağı
uygulandığına dikkat çekildi. Raporda,
özel tim elemanlannın halkı sürekli tahrik
ettiği kaydedilerek, "PKK'ye karşı
mücadeJe"adı altında köylerin boşaltıldığı
ve yaklaşık 300 köyün abluka altında taciz
edıldiğı bildınldı. Raporda, operasyon
sonucu kısmen ya da tamamen boşaltılan
köyler şöyle sıralartdı:
"Ovacık, Dişbudak, Çayözü, Hamuçimen,
Hıdırbk, Ezendere, Karagöl, Günesli,
Topardı, Boruk. Çavdar. Dereköy,
Bayındır, İğdeli. Kınbçayır. Ktsık,
Büyükköy, Imranlı ilcesine bağlı Geneobr,
Pirikan. Cogibaba." Operasyonlardan en
çok Divriği ve Kangal köylerinin
etkilendiğine dikkat çekilen raporda, özel
tim ve güvenlik güçlerinin sivil kıyafetle,
"Biz yurtseveriz, bize yardnn edin" gıbi
ifadelerle yardım sağladıklan, ancak daha
sonra yardım edenleri gözaltına aldıklan
kaydedildi. Yörede, Olağanûstü Hal
Yasası'nın rüm kısıtlamalannın
uygulandığı, köylülerin kışlık odun
ihtiyaçlannı kan,;lamak için odun kesmeye
bırakılmadığı, bazı yurttaşlann evlcnnde
subay ve astsubaylann kaldığı belirtildi.
köylünün gözaltına alınarak Ale-
vi yurttaşlara baskı yapılmasına
tepkilersürüyor. CHP Genel Sek-
reter Yardımcısı Atila Sav. dün
düzenlediği basın toplantısında
bazı güvenlik görevlilerinın dev-
ietle yöre halkını karşı karşıya ge-
tirmek isteğine dikkat çekerek
"Otaylaradeta bir çeştt AJeyi-Sün-
ni çabşması haline gelmesi için ba-
zı kışkırtıcı odaklarca da kaşın-
maktadır" dedi. Sav. 80 muhtann
gözaltına alındığını vebu muhtar-
lann gözaltı sırasında ınsan hak-
larından yararlanmadıklan yö-
nünde yoğun şikâyetler bulundu-
ğunuda ifade etti.
Basın toplantısına katı lan CH P
Sıvas Milletvekili Mahmut Işık,
yörede operasyonlann 2 yıldır de-
vam ettiğini belirterek "Muhtar-
lan tutuklayan özel tim eieman-
lan Sıvas Valisi'nden emir alıyor"
dedi. Işık. tçışlen Bakanı Teoman
Ünüsan ve Sıvas Valısı AydınGüç-
lü ile son bir haftada yörede 49 ki-
şinin gözaltına alınması nedeniy-
le görüştüğünü, ancak sonuç ala-
madığını söyledi. Işık, görüşme gi-
rışiminde bulunduğu Jandarma
Genel Komutanf na ulaşamadığı-
nı söyledi.
'Sıra Sıvas'ta'
Divriği Belediye Başkanı Mu-
harrem Yağbasan, Sıvas'ta gece-
leri evlerin basıldığını, gözaltı ve
operasyonlann sürdüğüne dikkat
çekerek "Sıvas dağlannda De\-
Sol'cular,TİKKO'cular, PKK'li-
ler var deniyor. Bu bölge boşalül-
mak isteniyor. Tunceli boşaltıldı, sı-
ra Sıvas'ta" dıye konuştu.
'Sol ve Alevi düşmanlığı
var'
Pir Sultan Derneği Genel Baş-
kanı Murtaza Demir. Alevi yurt-
taşlara "potansiyel suçlu" gözüy-
le bakıldığını savunarak devletin
bütün kadrolannın Türk-Sünni
politikasıyla yönetildiğini savla-
dı. Demir, şunlan söyledi:
"Imam-hatip lisesi, ilahiyat me-
zunlan devletin bütün bürokrasi-
sini ele geçirdi. Bunlarda korkunç
bir sol ve Alevi düşmanlığı var. Va-
lisinden kaymakamına,özel timin-
den polisine kadar bu anlayışta ve
standartlarda vetiştirilen bu in-
sanlar Madımak'ta da Gazi'de de
vardı. Bunlara göre inancınızla,
siyasi görüşünüzle potansiyel dev-
let düşmanısınız. Böyle olunca
PKK ile işbirliğiniz kesindir ve
saklıyorsunuzdur."
Avrupa Alevi Federasyonu Ge-
nel Başkanı Ali Rıza Gülçiçek,
Alevi köylerine, PKK'ye yardım
yapıldığı gerekçesiyle yapılan bas-
kılan eleştirerek "Bu baskılann so-
rumlusu devlettir. Yöre halkının
PKK'li olduklan yönündeki açık-
lamalar doğnı değUdir. Bunlar ka-
sıth, provokedir"dedı. Gülçiçek,
bölgede yaşanan olaylann yerin-
de görülmesi amacıyla. Alman
Yeşiller Partisi Milletvekili Cem
Özdemir'le birlikte 15 şubatta Sı-
vas'a bir inceleme gezisi yapa-
caklannı söyledi.
Divriği Derneği Genel Başka-
nı Müslüm Doğan, 100'ün üzerin-
de köyün boşaltıldığmı belirterek
özellikle Divriği, Kangal. Îmran-
lı. Zara ve Ulaş ilçelerinde "ola-
ğanüstü haTyasalannın uygulan-
dığını savundu. Sıvas'ın köyle-
rinde geçici karakollar kurulduğu-
na dikkat çeken Doğan, Özel
Tim'in çekilmemesi durumunda.
önemli toplumsal olaylann orta-
ya çıkacağını söyledi. Doğan,
"Köylünün tartada çalışmasına
izin verilmiyor. Belli saatlerde
sokağa çıkma yasaği uvgulamyor.
Köyler arası seyahat engelleniyor.
Bölgede yer yer zırhlı silahlar
konuşlandırılmış durumda.
Psikolojik savaş süriiyor. Oysa o
bölgede PKK yok" dıye konuştu.
işçı Partisi Genel Sekreteri Bed-
ri Gültekin de yaptığı yazılı açık-
lamada devlet güçlennin Sıvas
yöresındeki tutumunu kınadık-
lannı bildirdı. Gültekin, yurttaş-
lar arasında mezhep ve milliyeti
nedeniyle aynm yapılmasının ve
kardeş kavgasına yol açabilecek
tutumlann büyük bir suç olduğunu
söyledi.
DSP'den inceleme heyeti
DSP Genel Başkanı Bülent
Ecevit, Sıvas'taki savlan araştır-
mak üzere üç milletvekılini görev-
lendirdi. lzmir Milletvekili Hakan
Tartan, istanbul MilletvekiIiEr-
doğan Toprak ve Gaziantep Mil-
letvekili Afi Ihksoy bugün Sıvas'a
giderek incelemeleT yapacak.
Avrasya feribotunu kaçıran teröristlerin lideri Muhammet Emin Tokcan'ın örgütlerle ilişkisi ortaya çıktı
Feribottald teröristin maskesi düştü
• Kendisini "Çeçen özgürlük
savaşçısı" olarak tanıtan, asıl
mesleği ise "marangozluk"
olan Muhammet Emin
Tokcan'ın Düzce'de RP ile
yakın ilişkileri bilinen Milli
Gençlik Vakfi'nda aktif olarak
yer aldığı belirlendi.
AYŞE YILDIRIM
Avrasya feribotunu kaçıran teröristle-
rin lideri Muhammet Emin Tokcan'ın
Milli Gençlik Vakfı'yla (MGV) başla-
yıp RP ve Hizbullah'a kadar ulaşan iliş-
kiler zinciri içinde yer aldığı belirlendi.
Feribot eylemi sırasında "Tûrkiye'ylebir
sorunumuz yok" diyen Tokcan'ın, 1993
yılında Başbakan Yardımcısı Erdal İnö-
nü'ye karşı bildiri dağıtmaktan tutuklan-
dığı zaman verdıgı ıfadesınde "Laikliğj
ve laikdevlet sistemini benimsemiyorum,
idealim Kur'ann Kerim nizanudır" de-
diği ortaya çıktı.
Avrasya feribotunu kaçıran teröristle-
rin "İBDA-C" ve "HizbullalTörgütleri-
nin işaretlerini yapmalanndan yola çıkı-
larak bu örgütlerin üyesi olup olmadık-
lan bir süre tartışıldı.
Ancak Tokcan ve 8 arkadaşımn Terör-
le Mücadele Yasası kapsamma giren "ör-
güt üyesi olmak" suçundan yargılanma-
lan yerine bu yasa kapsamına girmeyen
"gemi kaçırmak" suçundan yargılanma-
lannakarar verildi.
Kendisini "Çeçen özgürlük savaşçısı"
olarak tanıtan asıl mesleği ıse "maran-
gozhık" olan Muhammet Emin Tokcan'ın
Düzce'de RP ile yakın ilişkileri bilinen
Milli Gençlik Vakfi'nda aktif olarak ye-
raldığı belirlendi. 25 Mayıs 1993'te dö-
nemin Başbakan Yardımcısı Erdal lnö-
nü'nün "Kuranı Kerim, insanlann mut-
luluğunu ve gelişmesini engeürvor. Sade-
ce bu kitaba bağlı kalacaksuı yaklaşımu
serbest düşünceye engel olduğu için insan-
lann mutiuluğunu ve ileıiemesini engel-
liyor"sözlen üzenne Muhammet Emin
Tokcan, arkadaşı Murat Kavakdan ile
birlikte bir bildiri hazırladı.
tnönü'yü, SHP Genel Sekreter Yar-
dımcısı Mustafa Gazakı ve CHP Grup
Başkan Vekili UluçGürkan'ı "Kur'an'a
dil uzatbğı, din eğitimini kısıtlamaya ça-
hştığı ve İmam Hatip Liselerine karşı çık-
nğı'' için "lanetlediklerini" belirten Tok-
can, "Allah'ım. dinini, kitabını seven,
imanlı neslini ve bu nesli yetiştirecek mü-
esseseterini ve istikbalini düşünen herke-
si fnönü'ye tepki göstermeye" çağırdı.
Tokcan'ın,u
Bütünehliiman,ehliKur'an'ı
toplu telgrafçekmeye" davet ettiği bildi-
ride aynca şöyle denilmişti:
"Şimdi susarsak sonra daha şiddetiisi-
Erdal İnönü'ye karşı 1993 vılında bildiri dağıttığı beliıienen Muhammet Emin Tokcan'ın, ifadesinde "İdealim Kuran-ı Kerim nizamıdır" dediği ortaya çıktı
ne ve kötüsüne cesaret edebilûier. Olme-
digimizi gösterelim bu zihniyete. Ölmedi-
ğimiz ne kelime kendimize gefaneye baş-
ladığımızı gösterelim.
Bir kötülük görürsen onu önce elin-
le düzelt. gücün yetmezse dilinle, ona
da gücün yetmezse kalbinle buğz (kin,
nefret) etki bu da imanın en zayıfde-
recesidir. En zayıfını dahi gösteremez
isek imanımızdan korkalım."
Tokcan ve arkadaşı Kavakdan, bu bil-
dirilerle yakalandı. Tokcan ve Ka-
vakdan'ın bulunduğu yerde yapılan ara-
mada da ûzerinde "Be hey Erdal... Biz o
kitap için çohıkçocuk can veriyonız. Bos-
na'da, Mora'da, Azerbaycan'da, Filis-
tin'de. Yoksa sen Sırp mısın, Ermeni mi-
sin? Nesin sen? Ne demek ıstiyorsun?"ya-
zılı birpankart ve Milli Gençlik Vakfi If-
fet Kız Kuran Kursu adına yazılmış in-
sanlan Milli Gençlik Vakfı'nın açtığı
"Kermes''isimli çarşıdan alış veriş yap-
maya çağıran bir "davet" bulundu. Ûze-
rinde "davet" yazan metinde "Milli vema-
nevi değeıierimizin beş para edildiği, mu-
kaddesatımızın üzerine kezzap serpildi-
ği, sivonizm ve emperyalizm pençesinde
müslümanlann inim inim inlediği bu çağ-
da yeni bir ses duyulmakta: O da İslam'ın
ve yeni İslaın gençliğinin sesidir. Milli
Gençlik Vakfi dünyadaki bu sese bir ses
eklemeazmindedir"ıbaresi dikkat çekti.
Emniyetteki ifadesi
Emnıyette verdıği ıfadede "Ben diin-
ya görüşü olarak islami kurallara gö-
re yaşamak isteyen ve bu şekilde yaşa-
maya gayret eden biriyim, temsil etti-
ğim herhangi bir ideolojim ya da siya-
si hedefim yoktur.
Laikliği ve laik devlet sistemini be-
nimsemiyorum, idealim Kur'an-ı Ke-
rim nizamıdır" diyen Tokcan, RP'ye
yakınlığı bilinen Milli Gençlik Vakfı'yla
ilişkilerini de anlattı.
lşlerinden arta kalan zamanda "gerek
dini bilgilerini arttırmak, gerekse hem-
fikir olduğu arkadaşlanyla bir araya gel-
mek için MGV'ye gittiğini belirten Tok-
can. MGV için bildiriler bastınp dağıt-
tığını da ifade etti.
Tokcan'ın Milli Gençlik Vakfi'nda bu-
lunduğu süre ıçerisinde bir dönem MGV
Başkanlığı da yapan Ali Kurt adlı kişı-
den etkilendiği belirtiliyor. RP üyesi olan
ve RP'nın Düzce'de propaganda sorum-
luluğunu da üstlenen Ali Kurt, bölgede
15 günde biryayımlanan Vilayetadlı ga-
zetenin de sahibi. Elif San. Tic. Ltd.
Şti'nin de sahibi olan Ali Kurt'un "üc-
retsiz" olarak dağıttığı Vilayet gazete-
siyle dini propaganda yaptığı ifade edi-
liyor.
Hizbullah ilişkisi
Vilayet Gazetesi'nin baskı işlemi ise
Milli Gazete'nin baskısını yapan "RP'nin
kasası" olarak bilinen Süleyman Mer-
cümek'ın de ortağı olduğu Milsan adlı şir-
ket tarafından yapılıyor.
Ali Kurt'un kardeşi Halil Kurt ıse Ağus-
tos 1995'de Düzce'de yapılan "Hizbul-
lah" operasyonunda yakalanan 15 sanık
içinde yeraldı.
Halil Kurt ve diğer Hizbullah örgütü
üyelerinin davalan halen Ankara DGM'de
sürüyor. Polis kayıtlanna göre Kurt ve ar-
kadaşlan çoğu Istanbul'da olmak üzere
Düzce, Akçakoca, Bolu, Sakarya ve çe-
şitli şehirlerde camilerden çok sayıda ha-
lı çaldı.
Örgütün Düzce lideri Recep Güler'in
1990 yılında kurdugu Hicret Mescidi ad-
lı mescidi örgüt merkezi haline getıren
Hizbullahçılar, aynca yine Düzce'de kur-
duklan tM radyosu ve bir kitabevini de
haberleşme merkezi olarak kullandı. Kurt
ve arkadaşlan, Halk Bankası'ndan Astal-
di Fırmasına maaş olarak götürülecek 8
milyar lirayı gasp etme ve Düzceli bir
işadamını kaçırarak fidye isteme planı
yaptıklan sırada yakalandı.
Org. Karadayı, Mustafa Kalemli'yi ziyaret etti
Kalemli'den laiklik vurgusu
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Genelkurmay Başkanı Orgeneral tsmaO
Hakkı Karadayı ile kuvvet komutanlan
dün TBMM Başkanı Mustafa
Kalemli'yi ziyaret ettiler. Kalemli,
TBMM Başkanlığı'na seçildikten sonra
yaptığı konuşmada, laik ve demokratik
cumhuriyetten yana taraf olduğunu
söylediğini anımsatarak, "Tüm yurt
sathuıda fevkalade müspet tepkiler
aldım"dedı. Genelkurmay Başkanı
Orgeneral Karadayı, ziyaret sırasında
yaptığı konuşmada, Kalemli'nin büyük
bir ekseriyetle seçildiği için kendisini
kutladı. Kalemli de büyük bir
konsensusla seçilmesinin önemini
vurgulayarak. şunlan söyledi:
"Laik ve demokratik cumhuriyetten
yana taraf olacağunı söylemiştim.
Fevkalade müspet tepkiler aidıro.
Milletin ordusuvla bütün kurumlanyla
Atatürk ilke ve inkılaplanna ne kadar
yürekten bağlı olduğunu göstermesi
açısından fevkalade önemlidir. TBMM
bütün milleti temsil eden yüce bir
kurum olarak ordusuvla, siviliyle
memleketûı geleceği için elinden geten
tüm gay reti gösterecektir."
Kaymakam'm emriyle köylülere baskı yapıldığı öne sürüldü
Yeşilyurt'ta yîne baskıANKARA (ANKA) - Köylülere dışkı
yedirilmesi olayıyla gündeme gelen
Cizre'nin Yeşilyurt Köyü'nde bu kez
HADEP oylannın fazla çıkması
nedeniyle köylülere baskı yapıldığı
iddia edildi. Insan Haklan Derneği,
kaymakam ve yüzbaşının emriyle
köylülerin baskı altında tutulduğunu
bildirdi.
Insan Haklan Derneği'nden yapılan
açıklamada, Yeşilyurt Köyü Muhtan
Abdurrahman Müştak ile 6 şubatta
bir telefon görüşmesi >apıldığı ve
muhtann verdiği bilgilere göre "24
arauk seçimlerinde HADEP'e fazla
o> çıkması nedeniyle köylülere baskı
yapıldığı" bildirildi.
Köylülenn 6 şubat tarihinde köy
meydanında toplandığı ve
korucubaşı Tahir Güven'in muhtara
"Bize karşı oy kullandımz"diyerek
muhtarlığı bırakması konusunda
baskı yaptığı belirtilen açıklamada,
25 kişinin korucu olmaması halinde
köyü terk etmelerinin istendiği,
bunun yapılmaması halinde de
öldürülecekleri uyansında
bulunulduğu kaydedildi.
Cızre Kaymakamı Onan
Koçakoğlu'nun emriyle muhtann
telefonunun kesildiğı öne sürülen
açıklamada, bölgede her gün buna
benzer olaylar yaşandığı ifade edildi.
Sadece 1995 yılı içinde bölgede 106
kişinin gözaltında kaybedildiği ifade
edilen açıklamada, şımdıye kadar
bölgede 2 bin 800 köyün boşaltıldığı,
3.5 milyon kişinin göç ettirildiği
anımsatıldı.
PERŞEMBE
ORHAN BURSALI
Sanat-Seks İlişkisi
Insanın ortaya atacak yeni bir fikri, konuya farklı bir
yaklaşımı, yüzlerce bilgiyi yeni bir bakışla anlamlan-
dırma becerisi, özetle söyleyecek sözü olması ge-
rek.
Bunu yapabildiniz mi, dünyadaki yaratıcılar sınıfı-
nın bir üyesi durumundasınız demektir. Bu özellikle-
re sahip, veya kendinde bu özellikleri geliştiren insan-
lann alanlarında hızla yükseldiğini görüyorsunuz.
Bir yabancı dergi sayfasındaki fotoğrafta genç bir
bilim adamı (30) gülümseyerek bana bakıyor. Mesle-
ği evrim psikoloğu. Yani insan psikolojisinin/beyninin
milyonlarca yıllık evrimsel süreç içindeki gelişmesini
araştınyor.
Alman Max-Planck Psikoloji Araştırmalan Ensitü-
sü'nde çalışan kahramanımız Miller, sözümüzün ba-
şında belirttiğimiz özellikleri taşıyan içimizden birisi.
Miller, insan beyın hacminin beş milyon yıl içinde
nasıl ve niçın üçte ikı oranında artarak bugünkü bü-
yüklüğe ulaştığını, kafaya takmış.
Ve ilginç bir kuram geliştirmiş: Insan beyninin bü-
yümesinde temel etken, erkeklehn, kadınlann cinsel
bakımdan ilgisinı çekebilmek için yaratıcılıklannı ge-
lıştirmek zonında kalması... Bu süreç de beyin hac-
mini büyütmüş.
Kurama göre, erkek cinsi, mağara duvarlarına gü-
zel resimler yaparak, güzel şarkı söyleyerek, dans
ederek, taklıt yaparak dişi cinsini etkilemeye çalışa-
rak başladı bu alandaki serüvenine. Kadınlar da bu
erkekleri daha çok tercih ettiler.
Miller bu görüşünden yola çıkarak, sanatsal yara-
bcılığın temelinde de seks yattğını belırtiyor.
Tabii bu gorüş, sanatsal ruhun asilliği görüşlerini
de bir parça tartışma konusu yapıyor.
Şu sıralarda Miller ve görüşü dünyada ilgili çevre-
lerde yoğun tartışmalara yol açmış durumda. Destek-
leyeni de var, karşı çıkanı da, küfür edeni de...(*)
Acaba bu görüş ne kadar doğru?
• • •
Şu sıralarda sınemalarda oynayan Postacı fılmini
gördünüz mü?
Ünlü Şilili şair Neruda'nın yaşamından bir kurgu ke-
sit sunuyor film.
Neruda Şili'de demokrasi rafa kaldınldığı için ülke-
sinden koparve Italya'ya gelir. Onu karşılayanlann he-
men hepsı kadındır. Neruda'yı taparcasına sevmek-
tedirler.
Şair, bir adada, şaire uygun tepelik bir yerde yaşa-
maya başlar. Genç bir postacı da her gün ona kadın-
lardan gelen yüzlerce mektup taşır.
Genç postacımız, kadınlann şaire olan hayranlığı-
na şaşar kalır.
Ve kadınlarla ilişki kurmak için şair olmaya karar ve-
rir.
Nitekim Neruda'dan çaldığı güzel dizeleri söyleye-
rek köyün en güzel kızını kendine âşık eder.
Bu çok hoş fılmi seyredin...
Bir arkadaşımın uzun yıllar sonra değişik bir yüzü-
nü tanıdım.
Dostum, sosyal ortamlarda, toplantılarda çevreci,
sivil toplumcu, sağlam ve mantıklı, güzel ve etkili ko-
nuşmalanyla tanınır. Yaratıcı özellikleri olan seçkin in-
sanlarımızdan bırıdir.
Tanıdığım ikinci yönü ise dostumun kadınlarla us-
lanmaz bir ilişki yaşamasıydı.
Üstün nitelikleriyle, çevresinde geniş bir aşk ilişki-
leri ağı kurmuştu ve toplumsal yaşamıyla özel yaşa-
mı birbirini destekleyerek gidiyordu!
Aşk ve seks'in yaratıcılığı büyük ölçüde etkilediği-
ne de çok örnek vardır.
Örneğın, keşfettiği PCR adı verilen teknikle gene-
tik araştırmalannda devrim yaratan ve Nobel ödülü
kazanan Kary Mullis itiraf ediyor: Kız arkadaşıyla iliş-
kileri bozuk. "O sıralarda Jennifer'igen kazanabilmek
için dâhice birşeylerbulmam gerekiyordu" diyor. (**)
Bisiklet ûzerinde laboratuvara gıderken bu dâhice
fikri yakalıyor. Bugün ise çevresinde aşk profesörü ola-
rak tanınmakta!..
Sanatçılar, yaratıcılar, pırıltılı beyinleriyle özellikle
kadınlann ilgisinı çekerler.
Konuyu tartıştığım sinema yönetmeni bir kadın dos-
tum, şairlerın ince ruhlarıyla, metaforlarıyla, etkili aşk
ve sevgi dizeleriyle, erkek toplumu içinde ezilen ka-
dınlara, başka bir erkek dünyasının kapısını açtığına
işaret ederek, olaya toplumsal bir yorum getiriyor.
Buna karşılık yaratıcı, sanatçı kadınlann ise, erkek-
ler kadar şanslı olmadıklanna değiniyor: "Erkek ge-
nellikle, güçlü, bağımsız, yaratıcı kadınlarla birlikte ol-
mayı sevmez. Ona her zaman hâkim ve sahip olama-
yacağını düşünür".
•••
Alman bilimcimiz ucu açık ve çok yönlü bir tartış-
ma başlattı dünyada.
Bilimciler, sanatçılar arasında ve sosyal yasamda
farklı etkileri ve boyutlan olan bir tartışma.
Akla gelen bir soru şu: Acaba bu özgün fikri orta-
ya atarken, Mullis'in kendisi aşk ve seks cephesin-
de hangi beklentiler içındeydi?
Bir başka soru da bize yönelik: Bilim ve düşünce
dünyamızda yakınılan özgün fikir yoksunluğumuz/
zayıflığımız ile aşk ve seks yaşamt arasında ters oran-
tı mı yoksa doğru orantı mı var?
Incelemeye değmez mi?
(*) CBT sayı 461, Spiegel 4/96; (**) CBT sayı 464
E-Mail: Bursali@dut.com.tr
TOBB
Iiderlere
4
ANAYOC çağnsı
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Türk Sanayici ve
lşadamlan Dernegi'nin (TÜ-
StAD) ardından Türkiye
Odalar ve Borsalar Birligı
de (TOBB) "anayol'' çagn-
sı yaptı. TOBB Başkanı Fu-
at Miras, seçimlerin ardında
kamuoyunda en uygun ko-
alisyon modeli üzennde bir
genel görüş oluştuğunu be-
hrterek "Bu genelgörüş,san-
dıktan sonraki tek demok-
ratik yöntemdir" dedi. Mi-
ras, "Büyük amaçlara, kav-
ga, gürültü vt hırçın siyasi
Oişkikrle vanlmaz. Siyasi vö-
netira, bir çıkarlar çaüşma-
sı degildir" diye konuştu.
TOBB Sanayi Konseyi'nin
dünkü toplantısının açılışın-
da bir konusma yapan Miras.
ekonomıde 1996yılının"ya-
pısal reform yıh" olması ge-
rektiğini belirtti. Gümrük
birliğiyle birlikte, sanayici
ve işadamlanmn büyük bir
rekabete gırdiklenni vurgu-
layan Miras. devletin özel
sektörü ve yeni ginşimcıle-
n desteklemesı gerektığini
söyledi.
Gümrük birliğiyle birlik-
te küçük ve orta boy işletme-
lerin geliştirilmesi zorunlu-
luğu doğuduğuna dikkat çe-
ken Miras, ekonominin ye-
niden yapılandınlması ge-
rektiğinı de vurguladı. Eko-
nomide istikrann ancak siya-
si istikrarla sağlanabileceği-
ni belirten Miras, "Halkının
hür iradesiyle kendini yöne-
ten Türkiye'de herkes için
geçerli olan tek kural vardır,
o da ülkenin yüksek çıkaria-
ndır" dedi. "
Miras, şöyle konuştu: ''Bü-
yük amaçlara, kavga, gflrul-
tü ve hırçın ayasi ilişldlerleva-
nfanaz. Kavga,gürültüvehır-
çınlık, soğukkanh düşünme-
yi de adil düşünmeyi de im-
kânsız hale getirir. Siyasi yö-
netim. bir çıkarlar çaöşma-
sıdeğiklir.-
Parti liderlerinin hâlâ hü-
kümeti kuramadıklanna dik-
kat çeken Miras, kamuoyun-
da, halkın ortak çıkarlanna
en uygun koalisyon modeli
üzerindeki genel görüşün ıse
seçimlerin hemen ardından
oluştuğunu söyledi