Katalog

SAYFA CUMHURİYET 25 KASIM 1996 PAZARTESf 10 DIŞ HABERLER yasadışı seçim • hANKENDİ(AA)- Dağiık Harabağ bölgesinde }aşa- an Ermenıler, Azeıoaycan'ın vasadışı ilan ettığ "devlet başkanlığı" seçini için dün sandık başıragitti. Dağlık Karajağ sorununun çözÜTiü için AGİT tarafndan 1992 yıFında kurulan \e aralannda Türkye'nin de bulunduğu Min&< Grubu ülkelennın de karşı çıktiğı seçımlerde 90 biı dolayında seçmen oy kullandı. Ermenilerin oluşturduğu >erel parlamento tarafından 1994 yilınca "de\let başkanı" seçilen ve bu seçimleri kazaracağı önceden belli olan Robert Koçar>r an. "halk tarafından seçilecek bir devlet başkanının görüşmeler masasında Dağlık Karabağ'ın konumunu güçlendireceğını'" savundu. Azerbaycan Dışişlerı Bakanı Hasan Hasanov, seçimlerin anayasa ve uluslararası hukuka aykın oldugunu söyledı. Gumhurbaşkanlığı seçimleri. Azerbaycan'da düzenlenen mitinglerle protesto edildi. Etiyopya uçağmdan 52 kişi kurtuldu • ADDİS ABABA (AA) - Etyopya'nın başkentı Addis Ababa'dan Kenya'nın başkentı Naırobı'ye gitmek üzere havalandıktan sonra, 175 yolcu ve mürettebatı ıle kaçınlan \e Madagaskar adasıyla Afnka kıyılan arasındaki Komor Adaları yakınında denize diişen Etyopya Havayollan'na ait uçaktan, pilot dahıl kurtanlanlann sayısının 52'ye yükseldiği, 123 kişininse öldüğü bildirildi. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Christopher Bush, olayı ha\a korsanlığı olarak nitelendirerek. uçakta ABD vatandaşlannın da bulunduğunu \e bu olayın ABD yasalanna göre suç oldugunu kaydetti. Bush, Komor'a bir heyet gönderileceğini ifade etti. İngiltere'de nükleer kobaylar • Dış Haberler servisi - Ingilterenin kendı halkını bırkobay gibı kullandığı ve yaklaşık 40 yıldan ben insanlar üzennde radyoaktıf testler yaptığı ortaya çıktı. Nükleer Silahsızlanma Kampanyası (CND) Başkanı Janet Bloomfîeld tarafından ortaya atılan iddiaya göre söz konusu denemeler gönüllüler üzennde yapılıyor ve radyoaktif maddeler bu kışilerin vücutlanna enjekte edilerek ya da soluma yoluyla verilivor. Bloomfield, testlerin 1957 yılmda başladığını ve Hanvell Atom Enerjisi Araştırma Merkezi ıle Aldermaston Nükleer Silah Alanı'nda denemelerin sürdürüldüğünü belirtti. Cezayip'de patlama: 5 ölii • CEZAYİR(AA)- Cezayır'de bir arabaya yerleştirilen bombanın patlaması sonucu 5 kişi öldü. 15 kişi de yaralandı. Güvenlik birimlerinin yazılı açıklamasında, patlamanın dün sabah başkent Cezayir'in güneyindeki Blida'da meydana geldiği belirtildi. Açıklamada. bombalı saldınya ilişkin avnntı verilmedi. Bu tür saldınların merkezi yönetime karşı savaşan aşın dıncı örgütler tarafından gerçekleştirildiği sanılıyor. İranlı gençler intihan ediyor • TAHRAN(AA)-lran yönetimine muhalif Iran Millet Partisi'nin liden Daryuş Furuher'in eşi Pervane Furuher, Iran gençliğinin "umutsuzluk ve ıntıhann pençesınde oldugunu" söyledı. Abrar gazetesinın dünkü habenne göre, Furuher.""İranlı gençler umutsuzluk ve intihara bulaşmış durumda. Bir gecede sadece başkent Tahran'da 70 genç intihara kalkışarak hastanelere kaldınldı. Iran'da nasıl ve hangi moralle yaşadığımızı bu durum gösteriyor" dedi. Zyuganov, Çeçenistan anlaşmasmı parçalanmanın ilk işareti olarak nitelendirdi KoıııüııistleiTiı toprak aşlaDış Haberler Servisi - Rus komünıst lider Gennadi Zyuganov Rusya ile Çeçenistan arasında önceki gün imzalanan anlaşmanın "anayasajaaykın" oldugunu ilerı sürdii. Komünist Parti liderı Zyuganov Rusya Başbakanı V'iktor Çernomırdin ile Çeçenistan Başbakanı Aslan Mashadov arasında imzalanan anlaşmayı "Rusya'nın hukuken parçalanmasının ilk simalleri" olarak değerlendırdı. Zyuganov. înterfaks ajansına yaptığı açıklamada. "Bu anlaşma ana>asaya avkındır ve Rusva'nın hukuken parçalanmava başladığının işaretidir. Hükümet giivenovu >okJamasına gitmek zorundadır" dedı Rus\ a • Anlaşmaya ve Yeltsin'in Çeçenistan'daki tüm Rus askerlerinin çekilmesini öngören kararnamesine tepki gösteren komünist lider, Duma'yı olağanüstü toplantıya çağırdı. Anayasa Mahkemesi'nin ve parlamentosunun önceki gün imzalanan anlaşmayı tekrar gözden geçirmesi gerektiğini savunan Zyuganov, anlaşmanın. SSGB"nın dağılmasına yol açan 1991 anlaşmalarını anımsattığını söyledı. Çernomırdin ve Mashadov arasında imzalanan geçıci anlaşma. Çeçenistan"daki askeri nüfuzundan vazgeçen Moskova'nın artık ekonomik bağlarla yetıneceğini gösteriyor. Komünistlerin tepkisını çeken anlaşmanın Moskova ile Grozni arasında ekonomik ve gü\enlık ışbirliği oluşturmak için bir temel oluşturması bekleniyor. Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin. başbakanlar tarafından imzalanan anlaşma öncesınde. Rusya'nın şimdiye dek izlediği politikaya ters düşen bir kararla Çeçenistan'daki son ikı Rus birliğinin, 27 ocak Çeçenistan seçimlerinden önce çekilmesı karannı imzalamıştı. Komünist Parti liden Zyuganov. son gelişmeleri ele almak üzere parlamentoyu acil toplantıya çağırmayı düşündüklerini açıkladı Daha sonra parlamentonun alt kanadı Duma, dîin bu konuyu görüşmek üzere toplandı. Çeçen heyetinde yer alan ü$t düzey ulusal güvenlik danışmanı Ahmed Zakayev. anlaşmanın ımzalanmasının ardından AFP'ye verdiğı demeçte. 14 Rusya'da si>"asi bir çekişme vaşanıyor ve Çeçenistan sorununu banşcı bir çöziime ka\ uşturmak yönünde atılan her adım bu çekişmede kullanılıvor. Çeçenistan geçen ikiyıl bovunca Ruslann sivasi ovunlannda koz olarak kullanılmışrır" dedi. Çeçenistan Başbakanı Mashadov. dün Moskova'dan ayrılmadan önce gazetecılere yaptığı açıklamada. "Çeçenler güvenlikieri için uluslararası giivenceve sahip olmalıdııiar. Kimsenin kendilerini ökJürmeveceğinden emin obnaudırlar" şeklınde konuştu. Uluslararası hukukun şemsıyesi altına gırmek amacıyla haklannı *a\unduklarını \ebunun ıçın çarpıştıklarını belırten Mashadov. "hiç kimsenin Çeçenleri öldürmenin Rusya'nın bir iç sorunu olduğu şeklinde düşünmemesi gerektiğini, diğer bütün ilişkilerin dü/enlenmesinin ise mümkün oldugunu" kavdettı Konvansiyonel ordusu perişan olan Moskova'nın, savaşta nükleer silahlardan başka gücü yok Rus ordusu bitik • Subaylar taksi şoförlüğü, garsonluk gibi ek işler yaparken silahlannı satan erler sokaklarda dileniyor. Dış Haberier Servisi - "Rusya, günümüzde her- hangi bir ülke ile savaşa gi- rerse, elindeki tek seçenek, nükleersilahlan kullanmak- ür." 'The Independent' gaze- tesi. Rus ordusunun duru- munu ırdelediğı yazısında. kişiyi ürperten bu korkunç sonuca ulaşıyor. Peki, Rusya'nın milşon- larca asker. on bınlerce tank \e uçaktan oluşan o muaz- zam konvansiyonel ordusu- na ne oldu? Neden. Moskova'nın elindeki tek çare nükleer sılahlar. Çünkü. bir zamanlar dünyaya korkıı salan konvansiyonel ordunun günümüzde ısmi varcısmi yok. Rus ordusu, askerden y üksek rüt- belı subaya kadar. dağılmış. moral açıdan çökmüş ve karnını doyura- maz durumda. Dilenivoriar The Independenf'in Moskova muhabın başkentte tanık olduğu bir sahnevı vöyle anlatıyor: "Kırmızı ışıkta duran özel otomobile. ünifor- Dünvanın en güçlii iki silahlı gücünden biri olan Kızıl Ordu'dan arta kalanla , purası/lıktan sokaklarda dilenecek duruma düştü. malı. bir grup asker >anaşü. Silah- lan \oktu. tçlerinden biri otomobi- lin penceresine eğilip "Lütfen. bize bırkaç ruble \enr mısinız' diyerek dilendi." Askerlerin büyük çoğunluğu, 6- 8 aydan beri maaş alamıyor. Para bulmak için silahlannı satan asker- lere sık sık rastlamak mümkün. Savunma Bakanı General Igor Rodionov, maıvetındekı subaylara maaş venlınceye kadar kendisınin de maaşalmayacağını açıklamış. Subaylann bırçoğu para kazan- mak ıçın ek ışler yapıyor. Örneğin, çok sayıda subay, gecelen Moskova ve dığer büyük kentlerde taksı şo- förlüğü yapıyor. Savunma Bakanlığı'nın basın sözcüsü Albay Vlctor Baranetz, The Independent'ın muhabırıne şöyle dıyor: "Stratejik füze biıükleriıniz- le, uza> güçlerimia teyakkuz duru- nıunda tutuyoruz." Independent'ın muhabıri, Albay Vıctor Baranetz' ın de büy ük bırola- sılıkla aylardırmaaş atmadığını be- lirtiyor. Muhabır. Rusya'da maaş sıstemındegenelkuımay veMosko- va'dakı seçkın bırlıklennin komu- taniarına öncelık tanındığını anım- sattıktan sonra komutanların maaş alamadığı bırortamda alt rütbelı su- baylarla askerlerin durumunun çok daha kötü oldugunu belırtıyor. Bu durumda subay \ e askerlenn çoğu. zamanlannın büyük bir bölümünü. taksi şoförlüğü, garsonluk, gibı ış- ler yapmakla geçıriyor. Rus askeri doktrini The Independent. Rusya'nın as- keri doktrınınin 3. Dünya Savaşı'na göre şekıllendırildığinı belırterek şöyle dıyor: "Rus ordusu buneden- le. ülke içinde çıkacak karşılıklara karşı tümüyle hazırlıksı/dır. Çeçe- nistan sa\aşında bu gerçek ortava çıknııştır. Buolguya. Rus silahlı ku\- u'tkrinde gözlenen çöküş de eklen- diğinde orta\a son derece tehlikeli bir tablo çıkıvor. Bu tabloda iki ola- sılık \ar. Rusva'ııın parçalanması ve Rus ordusunun bu olgu\ u önlevebil- mek için tek çare olarak nükleer si- lah kullanması. Bu bakımdan Rus ordusunun eokmesi. aslında Batı için soğuk savaş döneminde güçlü Rus ordusunun oluşturduğu tehUkeden. çok daha bü> ük bir tehlikedir." Ml'HALEFETtN ZAFERİ GEÇERSİZ SAY1LDI Belgrad seçimleri iptal Dış Haberier Servisi - Sırbistan'ın başkenti Belgrad'dayapılanyerel seçimlerin muhale- fetin zaferiyle sonuçlanması üzerıne iptal edıldığı bildirildi iptal karannın. muhalefet partilerinin geçen hafta gerçekleştirılen ye- rel seçımlerde. beledıyemeclİMndekı 60san- dalyeden 52'sinı kazanmalan sonucu Belg- rad'daki bir mahkeme tarafından alındığı belirtildi. Muhalefetı oluşturan üç partilı ko- alısyonun lıderlerinden Zoran D>ind>iç, "Karar, Sırbistan'da sivasi gücün seçim yo- luyla değil de hırsızlıkla eide edildiğinin ka- nıbdır. Vatandaşlann Sırbistan'daki rejimin vasal vollarla değil sadece yasadışı yollarla, avaklanmalar \e şiddetle değiştirilebileeeği- ni artık anlamaya başladıklan dramatik bir konuma gelmiş bulunuvonız" dedı Belgrad'ın tek bagımsız radyo ıstasyonu- na demeç veren diğer muhalefet liderleri de halkı.ıktıdardakısosyalistler tarafından ger- çekleştırilen ^muazzam sahtekârlığj'" pro- testo etmek için ayaklanmaya çağirdılar. Karar. Belgrad'da halk arasında da büyük tepkiyle karşılandı. Muhalefetı destekleyen 20 bın kadar kişi seçimleri geçersiz sayma karannı protesto etmek için sokaklara dökül- düler. Muhalefetin kazandığı tahmın edılen kentlerde. yerel seçim komısyonlannın ya seçim sonuçlannı açıkJamadığı ya da seçim- leri geçersiz ilan ettiği bildiriliyor. AFGANİSTAN^DA YENİ ÇATIŞ>L\ DÖNEMİ Taleban saldınya geçti Dış Haberier Servisi - Afganistan'ın başkentı KâbıFın kuzeyınde yaklaşık bıraydır süren durgunluk Taleban'ın yeniden harekete geçip ılerlemeye başlaınasıyla yenıden bozuldu. Taleban ordusunun koalisyon güçleri ile girdiğı çatişmalar sonunda Güldere bölgesının kontrolünü yeniden elıne geçırdığı ve anayoldakı ılkyardım binasına el konulduğu bildirildi. Bir Taleban komutanı yaptığı açıklamada. devrik hükümet güçlen ile General Raşit Dostum komutasındakı Özbek nıürtefiklerinin cumartesı gecesi yenıden başlayan saldınlar sonucu bozguna uğradıklannı belirtti. Çatışmaların başkent Kâbil'in kuzeyindeki otoyollardan biri olan Eski Yol üzerinde başladığı kaydedilıyor. Uluslarası Kızılhaç komitesının. otoyoldakı çatışmalardan dolayı dün bölgeye göndermeyı planladığı tıbbı yardım konvoyunun sevkıyatını durdurduöu bıldinldi. TURNIKE SEMIH GUNVER Yaklaşan Kış 73 santımetrelik yeni bir Sony aldım. Salona yer- leştirdim. Akşam saatlerinde koltuğa gömülüyor ve kanaldan kanala geçerek gerçek ve hayal Jün- yalarda saatlerimi mutlu geçirıyorum. Akşamları soğuk oluyor. Doğalgazı işletmeye başladık. Kış yaklaşıyor. Dün gece Fransız Kanal V'de gördüm. Batı Avrupa kentleri kar altında kalmış. Caddeler, yüksek binalar, köprüler, yollar. buzla kaplı. Sert rüzgâr karları havalandırıyor. Soğuk, Türkiye'ye doğru kayıyormuş. Pencereden baktım. Arka bah- çe sarı yapraklarla dolu. Kapıcı elinde süpürge, yaprakları toplamaya çalışıyor. Saçlarım uzamış. Ensernde bir perçem kuyruk gi- bi havalanmış. Yeşılyurt ile Güneş sokaklarının bir- leştikleri köşede bizim mahalle berberı var: Ünal Kardeşler. İki kardeş ışlerini ılerlettıler. Artık yer bul- mak için önceden telefon etmek lazım. Dün onla- ra uğradım. Berber dostlarım da televızyon merak- lısı. Meclis oturumlarını ızlıyorlar. Susurluk kazası ışı ve basına baskı kanun tasarısı akıllarını karıştır- mış. Arada bir dördüncü kanala geçiyorlar. Çaktır- madan at yarışlarınm sonuçlarına bakıyorlar. Tıraş- tan sonra pardesüme sarıldım. Kasketımı başıma geçırdim. Kaşkolumu boynuma-doladım. Sokaktan geçen biradam bana baktı. Ben de ona. Saçları bı- rer yelken gibi bembeyaz. ıkı yana açılmış, bu ufak tefek, yaşlıca kışı eskı pohtikacı ve dostum Ahmet Tahtakılıç'tı. Içerıye davet ettik. Kendisini berber kardeşlere tanıştırdım. "Burası benim de oturdu- ğum sokak, ama ben şehirde gençlığimden beri alıştığım berbere giderım. Sızın ketenden beyaz ortünuz var mı? Yoksa siz de naylon mu kullanı- yorsunuz?" dıye sordu. Berberin bın: "Şımdi nay- lon moda. Fakat siz gelın, beyaz keten örtü de bu- labilıriz" dedı. Tahtakılıç bana döndü: "Birgün bu- luşalım. Oturup uzun uzadıya konuşalım. Durum vahim. Sesimizi yukseltmemız gerekli. Memleke- tin hiçbir zaman başı bu kadar boş kalmamıştı". "Sayın Tahtakılıç" dedım, "göruyorum siz enerjini- zi, dinamizmınizi muhafaza etmışsiniz. Ben, bu iş- lere çoktan veda ettim. Oturuyor, etrafı dehşetle ızlıyor, maçlara bakıyor, kıtap okuyor, haftada bir Cumhuriyet'e ıçımden gelen türbıryazı hazırlıyo- rum". Tahtakılıç, sözlenmden belli ki hoşlanmadı: "Peki öyle ıse hoşçakal" diye lafı kısa kesti. Hızlı adımlarla Cinnah Caddesı'ne doğru yürüdü. Tahtakılıç'la yıllarca önce en son rahmetli Hasan Esad Işık'ın evınde karşılaşmıştım. Tahtakılıç, Ha- san Işık'ı politikaya dönmesı için ıknaya çalışıyor- du. Hasan, politikaya ve polıtikacılara küsmüştü. Gizlemeye çalıştığı ağır hastalığına karşı inatla mü- cadele ediyordu. Uzerıne fazla gıdılınce dayanama- dı: "Sıyaset adamlan gelıyorlar, bana tekliflerde bulunuyorlar. Fıkırlerinı, polıtık görüşlerını, prog- ramlarını anlatmıyorlar. Ceplennden listeler çıka- np isımler gösteriyorlar. Yenı bir parti ısımlerle de- ğil, fikırlerle kurulur. Benı insan ısimlerı değil, fikır- ler etkiler" tepkisini gösterdi. Işık, inançlarında di- rendı. Amansız hastalık O'na ıstemediğı şeyleri yapmak zorunda bırakmadı. Aradan sekız yıla ya- kın zaman geçtı. Ahmet Tahtakılıç bunca deneyi- mine, uğradığı düş kırıklıklarına rağmen sıyasetin kollarından sıyrılamamış. Mücadelesını hâlâ sür- dürmek ıstıyor. Bence haklı da. Bugün siyasi par- tilerin başlarında bulunanlar kendisınden daha mı gençtıler? insan mücadele kabıliyetinı kalbindeta- şır. Inanç bir meşale gibidir, hiç sönmez. Yolun açık olsun, aziz Tahtakılıç. Umutlarınız hiç kayıp olma- sın. Oysa, olaylarda o kadar da üzülecek bir durum yok. Ekmek on beş binle on sekiz bin arasında zik- zak oynuyor. Aylık su parası ancak bir buçuk mil- yon. Doğalgaz faturası gecikti. Akaryakıt zamları- na alıştık. Erbakan sakin, elektrik santrallannı ki- raya çıkarıyor, on milyar dolara arsa satıyor. Susur- luk kazasında hayatlarını kaybedenler vatansever kahramanlarmış. Susturucular araba sahibine ait değilmış. Çiller uçuyor. Ostende'da NATO içinde- ki veto hakkı ıle BAB'a rest çekmiş. Basına sansür yok ıddiasında. Onun derdi Mesut Yılmaz. Üst ta- rafı vız geliyor. Şevket Kazan aslan kesıldi. Me- dıa'ya hayatı zehir edecek. Laleli'deki Tozbey Ote- li'ndekı yangın olayı dolayısıyla Ukraynalı bakan, Is- tanbul itfaiyesi'ne teşekkür etti. Fenerbahçe Rapid'ı yendi. Efes, Moskova'da Di- namo'yu dize getirdi. Beşiktaş ve Meysu da maç- larını kazanmışlardı. Kaybettiklerimize boş verelim. Bu arada kumarhaneler Türklere kapandı, sigara yasaklandı. Her şey yolunda Bayan La Markiz. Basına baskı kanunu Meclis'ten çıkar mı biie- mem. Ama, ben bu hafta öyle bir yazı yazdım ki bu yazıya sansür işlemez. BAGIMSIZ DEVLETLERTOPLULUĞU'NDA Türkıye ıle başta Rusya olmak üzere 15 eski Sovyet Cumhuriyetı arasındaki siyasal. ticari-ekonomık ve kültürel ilişkileri inceleyen aylık bir dergi çıktı. "PERSPEKTtF-Avrasya Işbirliği" adıyla Türkçe ve Rusça yayımlanan dergının Moskova'da ve Istanbul'da ıkı merkezi var. Dergi Türkiye'de ve 15 eski Sovyet ülkesinde dağıtılıyor. PERSPEKTİF'in geçen günlerde çıkan tanıtım sayısında Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkiler geniş olarak incelenıyor; ticaret ve turizmin gelışıminden Orta Asya ülkelerıne yatırıma kadar çeşitlı konular ele alınıyor; eski _ Sovyet ülkelerinden siyasal ve ekonomik haberier A k s a v I veriliyor. Aşağıda PERSPEKTİF'te yayımlanan bazı — • yazılardan bölümler aktarıyoruz. Perspektif geçmişte aranmaz Tarih -biz onu değiştirmesini becerene kadar- hep kendini tekrarlama eğilimı taşıyor. Türkiye ıle Rusya/Sovyetler Bırlığı/eskı Sovyet cumhuriyetleri arasındaki ilışkilerde. yüzyıllar boyunca nice tekrarlaryaşandı. Bugün de yaşanıyor. Sovyetler Birliği'nden geriye kalan 15 ülke ile Türkiye'nin ilişkilerinde hangisi daha fazla: Sorunlar mı, fırsatlar mı?.. En doyurucu yanıtı bulmak için düşünmek, düşünen ınsanları birbırine yaklaştırmak, tartışma düzlemleri yaratmak gerekiyor. Bütün bunlar ıçın, özellikle de Tanrı vergisi yorum yapma tutkumuzu tatmin etmemiz için bir başka şey gerekiyor: Bilgi! • • • -Komştılatıınızı, bölyemizTn ülkelerini tanımıyoruz. Çünkü aradaki duvarlar her iki yanından da oldukça kalın örulmüş durumda. Son yıllardaki hızlı gelişmeler, tanışma fırsatlarını arttırdı. Ama eski kafalar ve eski alışkanlıklar, eskiyen gömlekler kadar kolay değiştirilemiyor. Önyargılar, sınırlardaki gümrüklere bırakılmıyor. Küflü şablonları tekrarlamaktansa anlamaya, tanımlamaktan önce tanımaya çalışsak... Nereden gelip nereye gittiğimizi - siyah ve beyaz renklerin yanıltıcı keskinliğinden olabıldiğince kaçınarak- tüm çelişkileriyle, bütün iyi ve kötü yönleriyle değerlendırmeye gayret etsek... Belki yarın ile bugün arasındaki fark, dünle bugün arasında olduğundan çok daha fazla ışimizeyarar... Yoksa nice "perspektifli" işi körce ve bonkörce~harcamak mürTikün; • • • Perspektif dergisi bir deneme... Önyargının yerine bilgiyi, monoloğun yerine diyaloğu, rekabetin yerine işbirliğini koyma denemesi. Dostluğun önemi üzerıne yapmacık diplomatik nutuklardan da katı ıdeolojik-sıyasal söylemlerden de daha önemli şeylerin, somut gerçeklerin ve karşılıklı çıkarların bulunduğunu görme ve gösterme denemesi. Türkçe ve Rusça yayınlanacak ve söz konusu 16 ülkedeki siyaset, diplomasi. ticaret- ekonomı, kültür, enformasyon kurumlarına ve ilgili herkese ulaşmayı hedefleyen bir yayın organı. Ticaretin zorluklarından siyasal engellere, ülke ve sektör tanıtımlarından sosyal yaşama, stratejik tartışma konularından rehberlik bilgilerine kadar geniş bir ı amaçlayan bir başlangıç. Perspektif le perspektifinizi genişletmeniz dıleğiyle... Jirinovski: Tehlike Güney'den "Rusya 'nın güvenlığıne yönelik potansiyel tehlike nereden geliyor" sorusuna verılen yanıtlar arasında, Türk karşıtı olduğu bilinen Lıberal DemokratİK Parti lıderi Vladimir Jirinovski'nin sözleri oldukça ilgınç. Batı'nın "rahatına düşkün" oldugunu ve geçmiştekı işgal eylemlerinden yeterince ders çıkardığını belirten Jirinovski. "asıl tehlikenin Doğu'dan, daha doğrusu Güney'den" geldiğini öne sürüyor. Şöyle diyor: "Yoksul Güney, bir an önce zenginleşmek ve yayılmak istiyor. Rusya'nın imparatorluk gücü, onu durdurabilecek tek çaredir. Islamcı radikalizmin seferber etiğı insanlar tehlikeli olabilir. Ben bölgenin ve özellikle de Turkıye 'nin uzmanı olarak şunu söyleyebilirim: Doğu'dan esen bu rüzgârlar, Batı 'nın katkısı olmadan mümkün olamazdı. Batı, kendısi savaşmak istemıyor; ama başkalarını kışkırtıyor. Bir zamanlar Avrupalılar ' Türklere Konstantinopol'ü almaları için yardımcı olmuşlardı. Rusya 'yı bölmesi için de Çeçenlere destek vermişlerdi. Bugün de benzeri şeyler yapıyorlar." T A T A R İ S T A N Kazan, kazan mı kaldırıyor? Rusya Federasyonu'nun 1991 tarıhh yeni bırlik anlaşmasına başlangıçta ımza koymayan ikı cumhurıyet vardı: Tataristan ve Çeçenya. Çeçenler anlaşmayı hâlâ ımzalamadılar. Tatanstan ıse. Moskova'yla gergin bir dönem geçırdı. 3 yıl süren sıkı pazarlıktan sonra 15 Şubat 1994'te, ıkılı bir anlaşmaya ımza atarak bırlığe resmen dahıl oldu. Bu ortaklık anlaşması, Tatarıstan'a vergıleri toplama. ~<3iş ticaret politikalannı belirleme dahil, geniş bir özerklık tanıyordu. Hatta Kremlin, Çeçenlere de Tatanstan benzeri "egemen özerklik" önermişti. Kısa süre önce Kazan yönetiminın, Moskova ile ilişkileri vergiler yüzünden gerginleşti. Tataristan'ın, KamAZ kamyonlarını üreten dev ışletmesinden ek vergı alınması üzerıne Başkan Mintimer Şaymiyev rest çektı. Kremlin şımdılık gerı adım attı. Ancak federasyona bağlı cumhuriyetleri kontrol etmekte kararlı oldugunu da belli etti. Yeltsin'in ıdarı ışler mudüru Anatoliy Çubays, Rusya Federasyonu'nun 89 cumhuriyet ve ozerk bölgesının kendı yasalarını yaptığını. ancak bazı yasalann Rusya Anayasası'na aykın oldugunu söyledı. Çubays, yasaların tek merkezden duzenlenmesini ve Kremlin'e daha fazla yetkinin devredilmesini istedı. Bu açıklamanın, Şaymıyev'in tepkısınden sonra yapılması dikkat çektı. Kremlın'in, federal yapıda dağılan yetkıleri SSCB yıllarındakı gibi Moskova'da toplamak istemesıne, cumhurıvetlerın kolaylıkla "evet" demeyeceğı kesin. Kremlin ısrar ederse Tataristan yönetımi, Moskova'ya karşı önemli bir direnç gösterebıhr.